BRACHYTERAPIA Grzegorz Knor Proseminarium magisterskie 15 XI 2007

Transkrypt

1 BRACHYTERAPIA Grzegorz Knor Proseminarium magisterskie 15 XI 2007

2 Plan seminarium: 1. Krótka historia brachyterapii 2. Podział brachyterapii 3. Sprzęt 4. Stosowane źródła 5. Dwa przykłady zastosowania

3 Krótka historia brachyterapii: BRACHY gr. 'z bliska' 1986 Henri Becqurel naturalna promieniotwórczość 1988 Maria Skłodowska Curie odkrycie radu 1903 Sankt Petersburg pierwsze skuteczne leczenie radem 226

4 1905 założenie Instytutu Radowego w Manchester 1909 Wickham & Degrais Pierwszy podręcznik do brachyterapii 1934 wykrycie sztucznej promieniotwórczoci (Irena i Frederic Joliot Curie)

5 1953 opracowano podstawy afterloadingu (Haenschke i Hilaris) oraz zasady leczenia wysoką mocą dawki odkrycie Irydu 192, podstawowego obecnie izotopu promieniotwórczego stosowanego w brachyterapii.

6 Kolejne lata to szybki rozwój sprzętu do brachyterapii: 1964 Cathetron (Co 60) 1964 Gammamed I (Iryd 192), II (1976) 1979 Gammamed [High Dose Rate] 1983 Gammamed III 12 kanałów 1991 Gammamed 12i [Pulsed Dose Rate]... oraz rozwój aplikacji do planowania leczenia

7 Podziały brachyterapi: Ze względu na umiejscowienie źródła Brachyterapia wewnątrztkankowa wewnątrzjamowa powierzchniowa ze względu na czas i intensywność napromieniowywania Brachyterapia LDR 0.4 2Gy.h 1 MDR 2 12 Gy.h 1 HDR >12 Gy.h 1 ultra LDR (stałe implanty) Gyh 1 PDR

8 Sprzęt początek 1965 rok obecnie obecnie główny zadaniem wykorzystywanego sprzętu jest integracja wszystkich działań w brachyterapii. Przygotowanie pacjenta, umieszczenie aplikatora, obrazowanie, planowanie terapii, napromienianie oraz weryfikacja mogą zostać przeprowadzone w jednym pomieszczeniu. Pozwala to na oszczędność czasu przy jednoczesnej poprawie jakości implantacji. IBU umożliwia prowadzenie dowolnych procedur brachyterapii.

9 Sprzęt c.d. Współczesne systemy posiadają również szereg zabezpieczeń sprzętowych i programowych, które gwarantują personelowi bezpieczną i niezawodną pracę z promieniowaniem oraz najwyższy komfort leczenia pacjenta. Cechy systemu IBU (Integrated Brachytherapy Unit) : * wysoko elastyczna prowadnica źródła, * małe wymiary kapsuły źródła, średnica 0,9 mm, długość 3,5 mm, * gwarantowana liczba transferów prowadnicy ze źródłem. Zalety systemu: * pełna elastyczność geometrii implantów, * maksymalny komfort pacjenta, * terapia dostosowana do złożonych implantów, * pełne bezpieczeństwo i niezawodność.

10 Sprzęt c.d. microselectron PDR jest aparatem do zdalnej aplikacji źródeł niskoaktywnych w technice pulsacyjnej. System umożliwia dostarczenie małej dawki wykorzystując wszystkie zalety mechanizmu przesuwającego źródła. Kroczące źródło umożliwia lepsze dopasowanie rozkładu dawki dla każdego pacjenta indywidualnie. microselectron PDR może być zainstalowany w pomieszczeniu osłonnym odpowiednim dla aplikacji niskoaktywnych, co stwarza możliwość wykorzystania dotychczasowej lokalizacji aparatu Selectron LDR. Cechy systemu: * irydowe źródło o średnicy 0,9 mm i długości 3,5 mm, * możliwość dowolnego umiejscowienia źródła na 48 pozycjach w 18 kanałach, * duża elastyczność w przeprowadzaniu leczenia, * nowe oprogramowanie przyjazne użytkownikowi, * możliwość dostępu do pacjenta w przerwie pomiędzy pulsami, * SWIFT to najszybsza droga do pierwszej frakcji * Oszczędność do 70% czasu personelu medycznego * Planowanie leczenia kompletne w czasie wprowadzania igieł * Planowanie oparte na ultrasonograficznych obrazach 3D * Kompatybilność ze standardowymi systemami USG * Możliwość definiowania optymalnego układu implantów * Kontrolowanie rozkładu dawek

11 Źródła radioaktywne stosowane w brachyterapii

12 Źródła radioaktywne stosowane w brachyterapii muszą spełniać następujące warunki: odpowiednia energia (optymalnie MeV) odpowiednio długi okres półrozpadu idealnie bez rozpadu cząsteczkowego wysoka aktywność właściwa brak gazowych produktów rozpadu plastyczność odporność na uszkodzenia odpowiednia forma

13 Iryd 192 Kanały rozpadu: β oraz ϒ(około 0.35MeV) Powstaje z nieradioaktywnego irydu w reaktorze jądrowym w czystej postaci jest lśniącym, srebrno białym, bardzo gęstym metalem. czas połowicznego rozpadu T1/2=74.4dni początkowa aktywność drutów irydowych wynosi 50MBq/cm dużą zaletą drutów irydowych jest ich duża plastyczność

14 Przykład 1: Guzy mózgu Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego stanowią one około 1,7% wszystkich nowotworów występujących u człowieka. Wskazania: 1. leczenie wznów po teleterapii 2 leczenie wznów nieoperacyjnych 3. leczenie pierwotnych guzów nieoperacyjnych 4. leczenie pojedynczych przerzutów w wybranych indywidualnych przypadkach ( dobry stan ogólny, niezaawansowany miejscowo nowotwór, brak innych przerzutów histologicznie rak o wysokim stopniu dojrzałości)

15 Przykład 1: Guzy mózgu cd. Cewniki są implantowane w trakcie craniotomii zabiegu podczas którego otwierana jest czaszka pacjenta.

16 Przykład 2: angioplastyka Angioplastyka jest to zabieg chirurgiczny polegający na poszerzeniu naczyń krwionośnych, które zostały zwężone lub zatkane w wyniku choroby naczyniowej serca, kończyn dolnych lub narządów wewnętrznych. Zabieg polega na wprowadzeniu do zwężonego naczynia cewnika z niewielkim balonikiem. Nadmuchanie go w odpowiednim miejscu pozwala poszerzyć zwężoną tętnicę i ewentualnie usunąć złogi cholesterolu. Podczas zabiegu zazwyczaj zakłada się także stenty do poszerzonego naczynia.

17 Przykład 2: angioplastyka P. PIGNOLI i wsp. (1986) przekrój tętnicy adventitia media przetwornik ultradźwiękowy intima Badanie grubości ściany tętnicy AMT IMT echa fali ultradźwiękowej Na podstawie:p. PIGNOLI i wsp., Intimal plus medial thickness of the arterial wall, a direct measurement with ultrasound imaging, Circulation, 74 (1986).

18

19 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ