Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata (MRPO)

Transkrypt

1 Studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata (MRPO) Szkolenie dla Wnioskodawców Działania 7.2 Kraków, luty-marzec 2013 r. 1

2 Dokumenty Podstawowy dokument regulujący sposób przygotowania studium wykonalności (SW): Wytyczne do studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata , Kraków, luty 2011 r. (zwane dalej Wytycznymi) Pozostałe dokumenty pomocne przy opracowywaniu SW: 1. Dokumenty programowe (MRPO/Uszczegółowienie MRPO), 2. Podręcznik kwalifikowania wydatków objętych dofinansowaniem w ramach MRPO na lata , 3. Dokumentacja konkursowa, w szczególności instrukcja wypełniania wniosku aplikacyjnego i załączników, 4. Dokumenty strategiczne m. in. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata

3 Ogólne zasady dotyczące przygotowania SW winno: być przygotowane w oparciu o ww. dokumenty, mieć strukturę pozwalającą łatwą lokalizację wymaganych informacji, być spójne wewnętrznie oraz z wnioskiem aplikacyjnym, zawierać komentarze w przypadku odstąpienia od wymaganych zapisów, być przygotowane w wersji papierowej i elektronicznej wraz z edytowalną częścią dotycząca obliczeń w zakresie analizy finansowej (Załącznik nr 1 i Załącznik nr 2). 3

4 Wymagane elementy 1. Wstęp 2. Podstawowe informacje na temat projektu 3. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu 4. Zidentyfikowane problemy 5. Logika interwencji 6. Analiza instytucjonalna, trwałość projektu 7. Analiza odbiorców projektu 8.Analiza techniczna oraz technologiczna inwestycji 9. Analiza oddziaływania na środowisko 10. Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu/sektora 11. Informacja na temat podatku VAT 12. Analiza finansowa 13 Analiza ekonomiczno-społeczna 14. Analiza wrażliwości/ryzyka 15. Wpływ na polityki horyzontalne 4

5 UNIA EUROPEJSKA 1. WSTĘP Rozdział ten winien zawierać krótkie streszczenie projektu wskazujące: cele projektu i ich kwantyfikacje w postaci wskaźników produktu i rezultatu, planowany poziom kosztów projektu z określeniem wysokości kosztów kwalifikowanych i niekwalifikowanych, ramy czasowe projektu, zgodnie z przyjętym harmonogramem, wnioskowany poziom dofinansowania projektu, wyniki i wnioski z analizy finansowej (m. in. wskaźniki efektywności finansowej, weryfikacji trwałości finansowej) oraz opis odbiorców projektu, efekt ekologiczny, informacje w zakresie kryteriów oceny merytorycznej dla Działania

6 UNIA EUROPEJSKA 1. WSTĘP c.d. Kryterium oceny merytorycznej Komplementarność projektu Kompleksowość projektu Numer strony SW na której zawarto opis danego kryterium Typ projektu Strefy czystości powietrza Lokalizacja projektu Kogeneracja Ekonomiczno-społeczny wpływ na rozwój regionu Trwałość projektu Wpływ na polityki horyzontalne Efekt ekologiczny przedsięwzięcia Ocena stanu przygotowania projektu do realizacji 6

7 UNIA EUROPEJSKA 2. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać: tytuł projektu, geneza projektu, charakterystyka zakresu rzeczowego projektu, typ projektu, lokalizacja projektu* *(w przypadku gdy realizacja projektu odbywać się będzie w miejscowości uzdrowiskowej lub/i miejscowości o szczególnych walorach przyrodniczych). 3. ANALIZA OTOCZENIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać: opis obecnej sytuacji na danym terenie, wsparty statystyką, odniesienie do dokumentów strategicznych. 7

8 UNIA EUROPEJSKA 4. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY Rozdział ten winien: być przygotowany na podstawie analizy przeprowadzonej w rozdziale 3 Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu, wskazywać na problemy lub/i potrzeby występujące na danym terenie, które projekt ma na celu rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania wskazać informacje na temat jakości powietrza 5. LOGIKA INTERWENCJI Rozdział ten winien określać: cele projektu (ogólne i główny), rezultaty projektu, produkty projektu, trwałość programową (planowany sposób wykorzystania infrastruktury), komplementarność z innymi działaniami. 8

9 5. LOGIKA INTERWENCJI c.d. Cele ogólne projektu - długofalowe konsekwencje zrealizowanego projektu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla Wnioskodawcy. Cel główny (bezpośredni) projektu konsekwencje zrealizowanego projektu bezpośrednio związane z Wnioskodawcą i/lub jego sytuacją, które będą uzyskane po zakończeniu lub w trakcie jego realizacji. Rezultaty projektu - bezpośrednie i natychmiastowe korzyści, jakie wynikną dla Wnioskodawcy po zakończeniu projektu lub w trakcie jego realizacji w związku ze realizowanymi działaniami, tj. dostarczonymi mu usługami/dostawami materialnymi. Wskaźnik rezultatu - np. redukcja emisji gazów cieplarnianych 9

10 5. LOGIKA INTERWENCJI c.d. Produkty projektu - bezpośrednie, materialne efekty realizacji poszczególnych działań w ramach projektu mierzone konkretnymi wielkościami Wskaźnik produktu liczba projektów (jednostek) wybudowanych/zmodernizowanych służących do produkcji energii ze źródeł odnawialnych Komplementarność z innymi działaniami opisanie innych realizowanych lub przesądzonych do realizacji zadań przyczyniających się do osiągnięcia postawionych celów ogólnych. 10

11 6. ANALIZA INSTYTUCJONALNA, TRWAŁOŚĆ I WYKONALNOŚĆ PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać analizę: - instytucjonalną opis statusu prawnego Wnioskodawcy oraz partnerów zaangażowanych w realizację projektu (formę prawną, podstawę prawną funkcjonowania), podział obowiązków i odpowiedzialności oraz inne istotne informacje dotyczące partnerstwa, - wykonalności organizacyjnej projektu opis kwalifikacji oraz obowiązków osób zaangażowanych w realizację projektu, miejsca w strukturze organizacyjnej, - trwałości i wykonalności finansowej, - wykonalności prawnej projektu, - promocji źródeł finansowania. 11

12 7. ANALIZA ODBIORCÓW PROJEKTU/ANALIZA POPYTU Rozdział ten winien zawierać wskazanie, jakie grupy odbiorców i w jakiej liczbie korzystać będą z produktów i rezultatów. 8. ANALIZA TECHNICZNA ORAZ TECHNOLOGICZNA PROJEKTU Rozdział ten winien zawierać opis i uzasadnienie przyjętych rozwiązań technicznych/ technologicznych, w szczególności winien pomoc odpowiedzieć na pytanie: czy oprócz standardowych rozwiązań infrastrukturalnych projekt przewiduje dodatkowe wartości, dzięki czemu realizacja projektu będzie miała charakter kompleksowy? czy zakres rzeczowy projektu przewiduje kogeneracje? 12

13 Analiza wariantowa winna wskazać: alternatywne warianty rozwiązania danej sytuacji problemowej, że wybrany przez Wnioskodawcę wariant jest najlepszym (tj. najbardziej efektywnym, najmniej szkodliwym itd.) sposobem realizacji postawionych celów. W przypadku braku alternatywnych rozwiązań, należy dokonać analizy skutków wariantu 0, czyli pozostawienia sytuacji bez zmian. 9. Analiza oddziaływania na środowisko Rozdział ten winien przedstawić informacje wynikające z raportu z oceny oddziaływania na środowisko. W przypadku, gdy zgodnie z prawem ww. dokumenty nie są wymagane, proszę opisać, czy przyjęte rozwiązania są przyjazne/neutralne względem środowiska. 13

14 10. ANALIZA SPECYFICZNA DLA DANEGO PROJEKTU/SEKTORA Rozdział ten winien przedstawić szczegółowe obliczenia efektu ekologicznego projektu zgodnie z metodologią określoną w Załączniku do wniosku aplikacyjnego nr 15 Wyliczenie efektu ekologicznego W tym miejscu proszę przedstawić: źródło pochodzenia danych, sposób obliczenia zaoszczędzonej energii. W przypadku Wnioskodawców nie spełniających definicji Mikro, Małego, Średniego przedsiębiorcy, w związku z ubieganiem się o pomoc na nowe inwestycje, należy wykazać, iż w przypadku uzyskania dofinansowania na realizację projektu zostanie spełniony tzw. efekt zachęty. 14

15 11. INFORMACJA NA TEMAT PODATKU VAT Rozdział ten winien dostarczyć informacji na temat prawnej możliwości odzyskania VAT przez Wnioskodawcę lub/i partnerów. W szczególności należy określić: planowany sposób przekazania produktów projektu, podstawę zwolnień, planowany sposób wykorzystania infrastruktury. VAT stanowi wydatek: kwalifikowany - brak prawnej możliwości odzyskania VAT - analiza w kwotach brutto, niekwalifikowany - prawna możliwość odzyskania VAT - analiza w kwotach netto. Możliwość kwalifikowania częściowego VAT wymaga przedstawienia: wyliczeń dotyczących zastosowanej struktury, wyjaśnień umożliwiających ocenę poprawności dokonanych założeń i wyliczeń. 15

16 12. ANALIZA FINANSOWA Rozdział ten winien obejmować analizę: nakładów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych, przychodów operacyjnych, nakładów odtworzeniowych, wartości rezydualnej, poziomu dofinansowania, wskaźników efektywności finansowej, przepływów pieniężnych, trwałości finansowej dla scenariusza z projektem. 16

17 12 Założenia do analizy finansowej Wymagane założenia Stopa dyskontowa Rok obrotowy Jednostka pieniężna Ceny VAT 5% lub 8% dyskontujemy od pierwszego roku okresu odniesienia, tj. pierwszego roku poniesienia wydatku na rzecz projektu Rok obrotowy = rok kalendarzowy PLN (wartości zaokrąglane do pełnych złotych) Stałe lub zmienne Ceny netto istnieje prawna możliwość odzyskania podatku VAT (podatek VAT niekwalifikowany). Ceny brutto nie istnieje prawna możliwość odzyskania podatku VAT (podatek VAT kwalifikowany). Okres odniesienia Okres odniesienia = faza przygotowawcza i inwestycyjna + faza eksploatacji (20 lat) 17

18 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Projekcja przepływów pieniężnych należy przeprowadzić w oparciu o: metodę standardową - Załącznik nr 1 do Wytycznych metodę różnicową - Załącznik nr 2 do Wytycznych Projekcja przepływów - Arkusz Wyniki - Załącznik nr 1 lub 2 Wytycznych 18

19 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Nakłady inwestycyjne: ponoszone są w fazie przygotowawczej i inwestycyjnej projektu, należy przedstawić w ujęciu kwartalnym, należy przedstawić w podziale na wydatki kwalifikowane i niekwalifikowane, z wyodrębnieniem podatku VAT, należy przedstawić wskazując źródło szacunków (np. kosztorys, oferty itp.) Plan nakładów inwestycyjnych - Arkusz Obliczenia własne Zał.1 lub 2 Wytycznych 19

20 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Nakłady odtworzeniowe: ponoszone są w okresie eksploatacji projektu, to nakłady na niezbędne odtworzenie pewnych elementów projektów, o okresie użytkowania krótszym niż główny element infrastruktury projektu, winny stanowić wydatek rzeczywiście planowany do poniesienia, winny mieć charakter niezbędny do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania projektu (wydatek uzasadniony), muszą dotyczyć konkretnych elementów inwestycji, nie zaś bliżej nieokreślonej kwoty, czy też % wartości początkowej projektu, winny być oszacowane w powiązaniu z ekonomiczną żywotnością środka trwałego. Plan nakładów odtworzeniowych - Arkusz Obliczenia własne Zał. nr 1 lub 2 Wytycznych 20

21 12. Analiza finansowa c.d Ten punkt analizy finansowej jest wymagany w przypadku projektów, w wyniku których będą świadczone odpłatne usługi, bądź będą dostarczane odpłatnie wyroby gotowe lub/i towary. Przychody oczekiwane, należne jednostce kwoty za sprzedane produkty, usługi, materiały i inne rzeczowe oraz finansowe składniki zasobów majątkowych. Wymagane elementy prognozy przychodów: opis założeń dotyczących popytu i określenie prognozy sprzedaży, opis założeń przyjętych do sporządzenia projekcji przychodów, sporządzenie projekcji przychodów. 21

22 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. PROGNOZA KOSZTÓW OPERACYJNYCH Koszty operacyjne całość kosztów poniesiona w związku z eksploatacją i utrzymaniem inwestycji. Wymagane elementy prognozy kosztów operacyjnych: opis założeń przyjętych do prognozy kosztów, projekcja kosztów operacyjnych wg układu rodzajowego, tj.: zużycie materiałów i energii, amortyzacja usługi obce, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników, podatki i opłaty, pozostałe koszty rodzajowe. Założenia dotyczące kosztów operacyjnych Arkusz Założenia Zał. nr 1 lub 2 do Wytycznych 22

23 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Amortyzacja majątku trwałego obejmuje: amortyzację powstałych w wyniku realizacji inwestycji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych - oszacowana na podstawie poniesionych nakładów inwestycyjnych oraz ekonomicznego okresu życia tego składnika, amortyzację od nakładów odtworzeniowych. Okres amortyzacji dla każdej grupy aktywów trwałych powinien odzwierciedlać jego minimalny okres amortyzacji wynikający z przepisów podatkowych: Ustawy o rachunkowości, Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wysokość amortyzacji należy określić dla poszczególnych grup środków trwałych i wartości niematerialnych. Amortyzacja, nie jest uwzględniana w przepływach finansowych, ale potrzebna jest do ustalenia wartości rezydualnej inwestycji*, oraz sprawozdań finansowych. Wartość rezydualna to wartość netto majątku (tj. wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych i odtworzeniowych na zakup/wytworzenie aktywów trwałych, pomniejszona o amortyzację majątku trwałego z całego okresu jego użytkowania). W wartości początkowej środków trwałych nie ujmujemy wydatków na Studium Wykonalności oraz na promocję 23

24 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Prognoza zapotrzebowania na kapitał obrotowy Kapitał obrotowy netto to różnica pomiędzy bieżącymi aktywami a bieżącymi pasywami. Pozwala ustalić na koniec okresu rozliczeniowego jaki jest stan bieżących rozliczeń operacyjnych (z dostawcami materiałów/usług/towarów oraz odbiorcami naszych usług/ produktów/towarów), w celu zabezpieczenia płynności prowadzonej działalności. Projekcja zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto wynika z założonego cyklu rotacji należności, zapasów i zobowiązań (bieżących). UWAGA: W przypadku inwestycji, w których poziom kapitału obrotowego jest niewielki bądź nie występuje, ten element analizy finansowej można pominąć. 24

25 Poziom dofinansowania projektu sposób ustalania POZIOM DOFINANSOWANIA PROJEKTÓW ZE ŚRODKÓW MRPO PROJEKT PODLEGA ZASADOM POMOCY PUBLICZNEJ TAK Poziom dofinansowania wg zasad i limitów danego programu pomocy publicznej TAK NIE PROJEKT O WARTOŚCI POWYŻEJ 1 MLN EUR NIE PROJEKT GENERUJE PRZYCHODY PROJEKT GENERUJE DOCHÓD NETTO TAK TAK Poziom dofinansowania w oparciu o metodę luki w finansowaniu NIE NIE Poziom dofinansowania wg Uszczegółowienia MRPO/regulaminu konkursu 25

26 Poziom dofinansowania projektu projekty generujące dochód Projekty generujące dochód: w myśl art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia r. z późn. zm*.: są to wszelkie projekty współfinansowane z EFRR, EFS lub Funduszu Spójności, których całkowity koszt przekracza 1 mln EUR, obejmujące inwestycje, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz wszelkie operacje pociągające za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla których wartość bieżąca przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych. *Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 1341/2008 z dn r. dokonano zmiany zapisów art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, uznając (z definicji) za niedochodowe projekty o wartości całkowitej nie przekraczającej równowartości 1 mln euro. 26

27 Poziom dofinansowania projektu projekty generujące oszczędności kosztów W zakresie projektów o których mowa w art. 55 ust. 1 oszczędność kosztów operacyjnych winna zostać uwzględniona w analizie luki w finansowaniu, chyba, że nastąpi równoważne zmniejszenie środków dotychczas otrzymywanych od podmiotów publicznych (np. dotacji na działalność operacyjną, co zostanie wykazane w analizie). W pozostałych przypadkach, tj. gdy realizacja projektu spowoduje oszczędność kosztów operacyjnych, ale projekt ten nie będzie generował przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 należy przyjąć poziom dofinansowania określony w Uszczegółowieniu MRPO/Regulaminie konkursu. 27

28 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Wskaźniki efektywności finansowej Podrozdział ten winien obejmować obliczenia oraz interpretacje wskaźników efektywności finansowej: inwestycji, tj. finansowa bieżąca wartość netto (FNPV/C), finansowa stopa zwrotu (FRR/C), wskaźnik Korzyści/Koszty z inwestycji (B/C-C). kapitału własnego, tj. finansowa bieżąca wartość netto kapitału własnego (FNPV/K), finansowa stopa zwrotu kapitału własnego (FRR/K), wskaźnik Korzyści/Koszty kapitału własnego (B/C-K). 28

29 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Pro forma sprawozdanie z przepływów pieniężnych winno być sporządzone: zgodne ustawą o rachunkowości, z uwzględnieniem dofinansowania MRPO. Punktem wyjścia do sporządzenia sprawozdania z przepływów pieniężnych jest pozycja Zysk/Strata netto. Dopuszcza się wyliczenie pozycji zysk/strata netto metodą uproszczoną, jako różnicę przychodów i kosztów operacyjnych. 29

30 12. ANALIZA FINANSOWA c.d. Źródła finansowania projektu i weryfikacja trwałości finansowej Podrozdział ten winien obejmować: analizę dostępnych źródeł finansowania projektu biorąc po uwagę możliwości finansowe Wnioskodawcy/ Partnerów, informację na temat konieczności finansowania pomostowego, kredytu, czy zaliczkowania jeśli któryś z ww. aspektów dotyczy projektu, model dla scenariusza z projektem (tj. podmiot z projektem lub działalność gospodarcza z projektem ), celem wykazania dodatnich przepływów finansowych w całym okresie odniesienia. 30

31 13. ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA Rozdział ten winien umożliwić ocenę oczekiwanego wpływu na obszar społecznogospodarczy, na który będzie oddziaływał projekt. Dla projektów, których wartość nakładów inwestycyjnych nie przekracza 20 mln złotych analiza ekonomiczna powinna zostać sporządzona metodą wielokryterialną poprzez opis efektów zewnętrznych projektu, z kwantyfikacją tych wielkości, dla których jest to możliwe. Wnioskodawca winien wymienić i opisać wszystkie istotne środowiskowe, ekonomiczne i społeczne skutki projektu i jeśli to możliwe ująć je ilościowo (np. skrócenie czasu obsługi, obniżenie koszów usług, usprawnienie procesów administracyjnych). 31

32 14. ANALIZA WRAŻLIWOŚCI I RYZYKA Rozdział ten winien obejmować opis kluczowych czynników, jakościowych i ilościowych, mogących mieć wpływ na zakres, harmonogram, efektywność finansowo-ekonomiczną przedsięwzięcia oraz płynność finansową. Analiza wrażliwości i ryzyka składa się z: analizy wrażliwości, której celem jest wskazanie krytycznych zmiennych, które w istotny sposób wpływają na zmianę badanych wielkości (trwałość finansowa, IRR i NPV). Następnie należy przedstawić wyniki analizy przy czynnikach, które mogą ulec zmianie/ zmienionych w pewnym zakresie (np. od -20% do +20%) w stosunku do wielkości założonej. jakościowej analizy ryzyka gdzie ocenić należy prawdopodobieństwo faktycznego wystąpienia danego ryzyka (niskie, średnie, wysokie) i omówić okoliczności, które sprawią wystąpienie określonej sytuacji. Analizę wrażliwości i ryzyka przeprowadzić dla następujących zmiennych: nakłady inwestycyjne, koszty operacyjne (koszty mediów, materiałów i surowców, wynagrodzeń), przychody operacyjne, i inne. 32

33 15. WPŁYW NA POLITYKI HORYZONTALNE W tym rozdziale należy wykazać, iż realizowany projekt, będzie zgodny z politykami horyzontalnymi. W tym celu należy wykazać, co najmniej neutralny wpływ projektu w zakresie: równości szans kobiet i mężczyzn, równości osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych, równości obszarów miejskich i wiejskich, zrównoważonego rozwoju. Neutralny wpływ oznacza, że projekt spełnia wyznaczone w danym zakresie minimum wynikające z przepisów prawa lub też, że brak jest bezpośredniego, logicznego powiązania pomiędzy realizowanym projektem a daną polityką. Wszelkie działania podejmowane przez Wnioskodawcę wykraczające poza niezbędne minimum, będą traktowane jako pozytywny wpływ (np. stosowanie technologii szczególnie przyjaznych środowisku). 33

34 Dziękuję za uwagę! Kontakt w zakresie studium wykonalności: Magdalena Kiełtyka tel. (12) Dominika Koszowska tel. (12) Magdalena Szczecina tel. (12) Iwona Oracz tel. (12)