ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ BENEFICJENTA - Gminy Dąbrowa Górnicza

Transkrypt

1 projekt Str. 1 ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ BENEFICJENTA - Gminy Dąbrowa Górnicza Analiza sytuacji finansowej Gminy Dąbrowa Górnicza została opracowana na podstawie następujących dokumentów: Sprawozdań z wykonania budŝetu Gminy Dąbrowy Górniczej za lata , Zarządzenia 1289/08 Prezydenta Miasta Dąbrowy Górniczej z dnia r. w sprawie: projektu budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na 2009 r., Uchwały Nr XLV/815/09 Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej z dnia 23 grudnia 2009 roku w sprawie: budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na rok 2010, Prognozy długu i spłat na rok 2010 i lata następne, która stanowi integralną część projektu budŝetu na 2010 r. przedłoŝonego Radzie Miejskiej Zarządzeniem Nr 1884/09 w sprawie: projektu budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na 2010 r. Analizę udokumentowano następującymi tabelami analitycznymi (tabele na końcu załącznika): 1. Analiza dochodów budŝetu w latach w działach, 2. Analiza wydatków budŝetu w latach w działach, 3. Porównanie danych o nadwyŝce i deficycie w latach , 4. Prognoza zadłuŝenia i zaangaŝowania Gminy Dąbrowa Górnicza. Niniejsza analiza ma na celu przedstawienie dynamiki zmian w najwaŝniejszych pozycjach budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach W analizowanym okresie przedstawiono główne źródła dochodów gminy oraz podstawowe kierunki ich wydatkowania. Analiza dochodów budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach Tabela nr 1 na końcu załącznika przedstawia dochody budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach w działach. W tabeli ujęto: planowane kwoty dochodów, wykonanie dochodów, strukturę dochodów, tj. udział procentowy danej pozycji w wielkości globalnej, wskaźnik wykonania planu. Dochody budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach wynoszą: Wyszczególnienie Dochody budŝetowe [w zł] Po stronie dochodów budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza najwaŝniejszymi pozycjami są: Dochody od osób prawnych, osób fizycznych i innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej, które w analizowanym okresie stanowiły odpowiednio: 59,8%, 61,1% i 63,0% dochodów ogółem. Wskaźnik wykonania planu w tym dziale w latach wykazywał tendencję rosnącą i wynosił 96,1%, 106,0% oraz 110,2%.

2 projekt Str. 2 RóŜne rozliczenia, które stanowiły w latach odpowiednio: 21,9%, 19,5% i 19,0% dochodów ogółem. Natomiast wskaźnik wykonania planu w latach utrzymywał się na podobnym poziomie, tj. około 100,0%. Pomoc społeczna, której dochody ukształtowały się w kolejnych latach na poziomie: 6,6%, 6,3% oraz 5,6%. W analizowanym okresie wskaźnik wykonania planu dla tego działu wykazał tendencję malejącą - wynosił od 100,0% oraz 98,3%. Gospodarka mieszkaniowa, której dochody stanowiły 3,3%, 4,2% oraz 4,9%. W latach wskaźnik wykonania planu wzrósł i osiągnął wartości 94,0%, 113,3% i 116,2%. Dochody Gminy Dąbrowa Górnicza w podziale na dochody własne, subwencje i dotacje przedstawia tabela: DOCHODY GMINY: - własne udział w dochodach ogółem % 59,0% 64,0% 64,3% - subwencje udział w dochodach ogółem % 9,3% 8,6% 8,3% - dotacje udział % 8,4% 6,7% 6,2% DOCHODY POWIATU: - własne udział w dochodach ogółem % 7,2% 7,4% 8,1% - subwencje udział w dochodach ogółem % 12,6% 10,9% 10,7% - dotacje udział w dochodach ogółem % 3,5% 2,4% 2,4% Jak wynika z powyŝszego dochody Gminy stanowią od 76,7% do 79,3% dochodów budŝetu Dąbrowy Górniczej, natomiast dochody powiatu od 20,7% do 23,3% dochodów Dąbrowy Górniczej. Największy udział w tych dochodach to dochody własne Gminy, które stanowiły w roku ,0%, w roku ,0%, a w 2008 rok 64,3%. Drugim pod względem wielkości źródłem dochodów Dąbrowy Górniczej są subwencje dla powiatu, których udział waha się od 10,7% do 12,6% dochodów ogółem. Analiza wydatków budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach Analizę wydatków według działów Gminy Dąbrowa Górnicza przedstawia tabela nr 2 na końcu załącznika, która została skonstruowana w sposób analogiczny do tabeli nr 1, tzn. zawiera: planowane wydatki, wykonanie wydatków, strukturę procentową, wskaźnik wykonania planu. Wydatki budŝetu Gminy Dąbrowa Górnicza w latach wynoszą: Wyszczególnienie Wydatki budŝetowe [w zł]

3 projekt Str. 3 W analizowanym okresie największe wydatki budŝetowe były przeznaczone na następujące działy: Oświata i wychowanie, które stanowiły w analizowanym okresie odpowiednio: 34,6%, 33,6% i 37,2% wydatków ogółem. Wskaźnik wykonania planu wykazał tendencję malejącą i wynosił odpowiednio: 96,7%, 95,8% i 95,0%. Pomoc społeczna wydatki wynosiły odpowiednio: 12,2%, 11,2% oraz 10,7%wydatków ogółem. Wskaźnik wykonania planu dla rozpatrywanego okresu był malejący i wynosił: 98,2%, 96,8% i 95,0%. Administracja publiczna wydatki w tym dziale wynosiły w kolejnych latach: 12,3%, 12,0% oraz 11,7%. Wskaźnik wykonania planu wykazał tendencję zmienną i przyjmował wartości: 94,9%, 91,6% oraz 92,4%. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, ten rodzaj wydatków stanowił w 2006 roku 8,7%, w 2007 roku 11,5% oraz 11,3% w 2008 roku. Wskaźnik wykonania planu w roku 2006 wyniósł 92,9%, w roku ,7%, a w roku ,7%. Transport i łączność, wydatki stanowiły w analizowanym okresie odpowiednio: 8,7%, 4,9% oraz 7,9%wydatków ogółem. Wskaźnik wykonania planu wynosił 93,5% w roku 2006, 66,8% w roku 2007 oraz 90,6% w roku Największe wydatki z budŝetu Dąbrowy Górniczej były przeznaczone na zadania własne Gminy (wydatki te stanowiły od 67,7% do 73,3% wydatków ogółem). Kolejne pod względem wielkości wydatków to zadania własne powiatu, których udział w ogóle wydatków wykazał tendencję zmienną (od 20,6%, poprzez 17,9%, do 19,7% wydatków ogółem w kolejnych latach). Sprawozdanie o nadwyŝce/deficycie Gminy Dąbrowa Górnicza w latach Konstrukcja doskonałego budŝetu polega na takim określeniu planowanych wydatków i przewidywanych dochodów, aby wyeliminować deficyt budŝetowy. PoniewaŜ większość niezbędnych wydatków przewyŝsza moŝliwości finansowe jednostki samorządowej konieczne jest pozyskanie źródeł na sfinansowanie deficytu. W tabeli nr 3 na końcu załącznika przedstawiono informacje o nadwyŝce i deficycie Gminy Dąbrowa Górnicza. Z tabeli wynika, Ŝe w latach budŝet Gminy wykazał nadwyŝkę. Wysokość wyniku budŝetowego dla omawianego okresu kształtowała się następująco: zł w roku 2006 nadwyŝka, zł w roku 2007 nadwyŝka, zł w roku 2008 nadwyŝka. W roku 2006 rozchody (spłaty kredytów i poŝyczek) wyniosły zł, zostały pokryte w części przychodami z: spłat poŝyczek udzielonych oraz wolnych środków (nadwyŝki operacyjnej). W roku 2007 rozchody (spłaty kredytów i poŝyczek) ukształtowały się w wysokości zł, z czego część została sfinansowana z następujących źródeł przychodów: kredyty i poŝyczki oraz wolne środki. Na 2008 rok zanotowano rozchody na poziomie zł, natomiast przychody kredyty i poŝyczki oraz inne środki - mają pokryć rozchody (spłaty kredytów i poŝyczek). Przychody wykazywane w budŝecie w latach to obce źródła finansowania lub tzw. środki jednorazowe (pochodzące np. z prywatyzacji, rozliczenia lat ubiegłych lub skumulowanej nadwyŝki). W 2008 roku środki jednorazowe (zaoszczędzony własny pieniądz z tytułu ograniczenia wydatków budŝetowych) to kwota ponad 47 mln zł (stanowi to około 73% ogółu przychodów w roku 2008). Świadczy to o racjonalnej gospodarce w jednostce samorządu terytorialnego.

4 projekt Str. 4 Zdolność kredytowa Gminy Dąbrowa Górnicza Tabela nr 4 na końcu załącznika przedstawia prognozę zadłuŝenia i zaangaŝowania Gminy Dąbrowa Górnicza sporządzoną na podstawie Zarządzenia 1289/08 Prezydenta Miasta Dąbrowy Górniczej z dnia r. w sprawie: projektu budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na 2009 r., Prognozy kwoty długu i spłat na rok 2009 i lata następne, Uchwały Nr XLV/815/09 Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej z dnia 23 grudnia 2009 roku w sprawie: budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na rok 2010, Prognozy kwoty długu i spłat na rok 2010 i lata następne, która stanowi integralną część projektu budŝetu na 2010 r. przedłoŝonego Radzie Miejskiej Zarządzeniem Nr 1884/09 w sprawie: projektu budŝetu miasta Dąbrowy Górniczej na 2010 r. Prognoza długu, jak i projekty budŝetu na rok 2009 i 2010, zostały sporządzone zgodnie z obowiązującym prawodawstwem dotyczącym finansów publicznych i finansów jednostki samorządu terytorialnego. Dodatkowo w latach zapewniono równowagę budŝetową. Równowaga budŝetowa to stan, w którym wydatki budŝetowe organu samorządowego są w całości pokryte dochodami tych jednostek (dochody powiększone o przychody pokrywają w całości wydatki łącznie z rozchodami). ZrównowaŜenie planowanych dochodów z planowanymi wydatkami, a więc zapewnienie równowagi w fazie konstrukcji budŝetu, jest jedną z kardynalnych zasad budŝetowych (zasada ta nazywana jest takŝe Złotą Zasadą BudŜetową). Przy prognozie kierowano się takŝe zasadą realności, która postuluje maksymalną precyzję w planowaniu dochodów i wydatków budŝetowych. PoniŜej przedstawiono dodatkowe załoŝenia przyjęte przy prognozowaniu: I. ZałoŜenia poczynione w Prognozie kwoty długu i spłat na rok 2009 i lata następne : 1. Gmina Dąbrowa Górnicza planowała w latach wyemitowanie obligacji o wartości nominalnej PLN kaŝda, na łączną kwotę PLN. Środki uzyskane z emisji obligacji miały być przeznaczone na realizację zadań inwestycyjnych tj.: Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej w gminie Dąbrowa Górnicza stanowiące zabezpieczenie wkładu własnego na zadanie planowane do realizacji przy współfinansowaniu środkami z Funduszu Spójności. Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczego z Kompleksem Sportowym dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnych. 2. Wydatki związane z wykupem obligacji i wypłatą oprocentowania mają być pokryte z dochodów własnych gminy pochodzących z podatków i opłat lokalnych oraz udziałów w podatkach stanowiących dochód budŝetu państwa naleŝnych Miastu w latach (wydatki te ujęto w wydatkach bieŝących oraz rozchodach budŝetu). Prognozując odsetki od wyemitowanych obligacji przyjęto wskaźnik oprocentowania według stawki WIBOR 3M powiększonej o marŝę, co w sumie stanowi wartość oprocentowania w wysokości 5% w stosunku rocznym. Emisja obligacji komunalnych na realizację dwóch zadań inwestycyjnych nie nastąpiła w 2009 roku z uwagi na to, Ŝe zabezpieczone środki własne wystarczyły na pokrycie wydatków dotyczących tych zadań inwestycyjnych. 3. Począwszy od roku gmina planuje dalsze zaciągnięcie poŝyczek w wysokości PLN z przeznaczeniem na termomodernizację placówek oświatowych (kwota ta ujęta została w pozycji przychody). Spłata powyŝszych poŝyczek nastąpi w latach (rozchody). Stopa oprocentowania poŝyczek w stosunku rocznym wynosi 3% zgodnie z zawartymi umowami z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, i taki wskaźnik przyjęto do wyliczenia prognozowanych odsetek od planowanych w 2009 roku poŝyczek.

5 projekt Str Prognozując dochody na lata przyjęto wskaźnik wzrostu 4% w stosunku do roku poprzedniego. RównieŜ w stosunku do wydatków załoŝono wzrost o 4%, a jedynie w latach prognozuje się spadek wydatków z uwagi na kończące się w tych latach inwestycje między innymi: termomodernizacja placówek oświatowych, przebudowa drogi krajowej DK-94 relacji Kraków Katowice, rewitalizacja obiektów Sztygarki. II. ZałoŜenia poczynione w Prognozie kwoty długu i spłat na rok 2010 i lata następne : 1. Gmina Dąbrowa Górnicza planuje w latach wyemitowanie obligacji o wartości nominalnej PLN kaŝda, na łączną kwotę PLN. Środki uzyskane z emisji obligacji zostaną przeznaczone na realizację zadań inwestycyjnych tj.: Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej w gminie Dąbrowa Górnicza stanowiące zabezpieczenie wkładu własnego na zadanie planowane do realizacji przy współfinansowaniu środkami z Funduszu Spójności, Budowa Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego z Kompleksem Sportowym dla Dzieci i MłodzieŜy Niepełnosprawnych. Środki z emisji obligacji ujęto w przychodach budŝetu. 2. Wydatki związane z wykupem obligacji i wypłatą oprocentowania zostaną pokryte z dochodów własnych gminy pochodzących z podatków i opłat lokalnych oraz udziałów w podatkach stanowiących dochód budŝetu państwa naleŝnych Miastu w latach (wydatki te ujęto w rozchodach budŝetu). Prognozując odsetki od wyemitowanych obligacji przyjęto wskaźnik oprocentowania według stawki WIBOR 3M powiększonej o marŝę, co w sumie stanowi wartość oprocentowania w wysokości 6,8% w stosunku rocznym. 3. W roku 2010 gmina planuje dalsze zaciągnięcie poŝyczek w wysokości PLN z przeznaczeniem na termomodernizację placówek oświatowych (kwota ta ujęta została w pozycji przychody). Spłata powyŝszych poŝyczek nastąpi w latach (rozchody).stopa oprocentowania poŝyczek w stosunku rocznym wynosi 3,15% zgodnie z zawartymi umowami w 2009 roku z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, i taki wskaźnik przyjęto do wyliczenia prognozowanych odsetek od planowanych w 2010 rok poŝyczek. 4. Prognozując dochody na lata przyjęto wskaźnik wzrostu 4% w stosunku do roku poprzedniego analogicznie jak w załoŝeniach do projektu BudŜetu Państwa w powyŝszym zakresie. RównieŜ w stosunku do wydatków załoŝono wzrost o 4%. W latach prognozuje się spadek wydatków z uwagi na kończące się w latach 2011, 2012 i 2013 inwestycje między innymi: termomodernizacja placówek oświatowych, budowa kompleksu boisk wielofunkcyjnych, zagospodarowanie terenów w rejonie osiedla Mickiewicza i Norwida, rozwój selektywnej zbiórki odpadów na terenie gmin Dąbrowa Górnicza, Siewierz i Sławków. Przychody projektowane na rok 2009 i 2010 to: obligacje komunalne, poŝyczki z WFOŚiGW oraz wolne środki stanowiące środki własne gminy wynikające z rozliczeń lat ubiegłych. Wolne środki stanowią ponad 40% ogółu przychodów w kaŝdym roku i przeznaczone są na realizację wydatków inwestycyjnych gminy. Źródłem pokrycia wydatków inwestycyjnych oprócz planowanych dochodów są równieŝ przychody i fundusze celowe. Środki pochodzące z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska oraz wolne środki nie są uwzględnione w prognozach długu na rok 2009 i 2010 w kwocie dochodów, gdyŝ zgodnie z obowiązującym prawem nie są zaliczane do tej kategorii.

6 projekt Str. 6 PoniŜsza tabela przedstawia moŝliwości Gminy Dąbrowa Górnicza do zaciągnięcia kredytów i poŝyczek oraz ich obsługi w okresie realizacji inwestycji będącej przedmiotem Studium: Wykonanie 2008 Projekt na 2009 Projekt na % wartości dochodów % wartości dochodów Stan zadłuŝenia na koniec roku Wysokość przypadających w danych roku spłat rat kapitału i odsetek Maksymalna wartość rat kapitałowych wraz z odsetkami MoŜliwość zaciągnięcia kredytów do kwoty wskaźnik zadłuŝenia 15,3% 31,2% 30,2% 46,8% 54,0% 50,6% 43,4% 37,3% wskaźnik zaangaŝowania 5,1% 4,6% 4,1% 5,7% 4,9% 9,1% 8,4% 7,2% Wskaźnik zadłuŝenia będzie się kształtował na dość wysokim poziomie (najwyŝszą wartość 54,0% dochodów przyjmie w roku 2012), lecz jego wartość nie osiąga maksymalnego poziomu 60% w okresie analizy (poziom maksymalny dopuszczalny w ustawie o finansach publicznych). Wskaźnik zaangaŝowania przyjmuje wartości średnie; najwyŝszą wartość osiąga w 2013 roku 9,1% dochodów (jego wartość nie przekracza ustawowego poziomu 15% w całym okresie analizy). Podsumowanie BudŜet Gminy Dąbrowa Górnicza jest budŝetem stabilnym. W analizowanym okresie (rok 2006, 2007 i 2008) wykonanie poszczególnych pozycji dochodów i wydatków w stosunku do wielkości zaplanowanych (wykonanie dochodów sięgające lub przekraczające 100%, wykonanie wydatków poniŝej 93,7%) świadczy o dobrej znajomości sytuacji ekonomicznej Gminy i regionu. Prognoza moŝliwości Gminy w zakresie zaciągnięcia kredytów i poŝyczek na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych na 2010 rok (tabela nr 4 na końcu załącznika) obrazuje, iŝ moŝliwości Dąbrowy Górniczej w tym zakresie w okresie realizacji inwestycji oscylować będą w granicach od 58,3 mln zł w roku 2011, poprzez 27,5 mln zł w roku 2012 i 44,9 mln zł w roku 2013, do poziomu 82,6 mln zł w roku Ponadto Gmina planuje finansowanie inwestycji będącej przedmiotem Studium Wykonalności z emisji obligacji (obligacje te ujęte są w prognozie budŝetowej i nie powodują przekroczenia dopuszczalnych poziomów zadłuŝenia Gminy), ze środków pochodzących z wolnych środków, a takŝe ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska. W związku z tym sytuacja finansowa Gminy i zdolność kredytowa pozwala w pełni na realizację zadania inwestycyjnego Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminie Dąbrowa Górnicza - etap I. W związku z nowelizacją ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dniem r. zostały zlikwidowane gminne i powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Od 1 stycznia 2010 roku kary i opłaty za korzystanie ze środowiska stanowią odpowiednio dochód gminy i powiatu. Jednostki samorządu terytorialnego zostały zobligowane do dostosowania uchwał budŝetowych do nowego stanu prawnego w terminie 3 m-cy (tj. do 31 marca 2010 r.). W związku z tym, na Sesji

7 projekt Str. 7 styczniowej 2010r. zostanie uaktualniona uchwała budŝetowa miasta Dąbrowa Górnicza na 2010 rok poprzez zwiększenie dochodów oraz zwiększenie wydatków o kwotę zł. W latach następnych planowane dochody i wydatki będą równieŝ zwiększone o wpływy z tytułu kar i opłat o kwotę 35 mln zł. Po uwzględnieniu powyŝszych dochodów wskaźnik zadłuŝenia w latach będzie przedstawiał się następująco: 2010r. 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. 2015r. 2016r. 2017r. 2018r. 2019r. 2020r. 2021r. 2022r. 2023r. 2024r. 2025r. 26,3% 43,3% 49,9% 46,8% 40,1% 34,4% 29,1% 24,7% 20,6% 16,8% 13,2% 9,9% 6,8% 3,9% 1,3% 0,0% Jak wynika z powyŝszych danych wskaźnik zadłuŝenia gminy nie przekracza dopuszczalnego progu (60%), wobec czego gmina będzie w stanie obsłuŝyć zadłuŝenie z tytułu wyemitowania obligacji komunalnych wraz z odsetkami, których kwotę prognozuje się na podstawie wskaźnika oprocentowania w wysokości 6,8% w stosunku rocznym. Prognozy zadłuŝenia gminy w latach zostały przedłoŝone w Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach, która wydała pozytywne opinie o prawidłowości załączonych do projektu uchwały budŝetowej na 2009 i 2010 rok prognozy kwoty długu Miasta Dąbrowa Górnicza.