Metody interpolacji w programie SAGA GIS
|
|
- Jolanta Marszałek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Metody interpolacji w programie SAGA GIS Krajowe warsztaty CASCADOSS Zastosowania oprogramowania Open Source GIS (FOSS4G ang. Free and Open Source Software for Geospatial) w ochronie przyrody lutego 2009, Warszawa
2 1. Wprowadzenie do pracy z programem SAGA GIS SAGA (System for Automated Geoscientific Analyses), aplikacja open source, której najistotniejszym elementem jest szeroki zestaw narzędzi do analizy danych przestrzennych w tym głównie rastrowych. Program słuŝy równieŝ do przetwarzania danych wektorowych i tabelarycznych. SAGA została stworzona i jest rozwijana przez niewielki zespół specjalistów z Uniwersytetu w Getyndze w Niemczech. Program wywodzi się od aplikacji DiGeM przeznaczonej do analizy terenu. Pierwsza edycja SAGA GIS została opublikowana w lutym 2004, druga we wrześniu Kod źródłowy programu (napisany w języku C++) dostępny jest na licencji GNU General Public License. Oznacza to, iŝ moŝe być on dowolnie modyfikowany, pod warunkiem bezpłatnego udostępnienia zmienionej wersji na identycznych zasadach. W najnowszej wersji programu (2.0) dostępnych jest około 120 modułów słuŝących m.in. do analizy terenu, symulacji procesów dynamicznych, interpolacji i analiz geostatystycznych, przetwarzania i analizy obrazów rastrowych, transformacji odwzorowań, importu, eksportu i konwersji danych oraz ich wizualizacji. 2
3 Graficzny interfejs uŝytkownika (GUI) tworzą: - Menu bar (pasek menu) - Toolbar (pasek narzędzi) - Workspace window (okno przestrzeni roboczej) - Main Window (okno główne) - Object properties window (okno właściwości obiektów) - Message window (okno wiadomości) - Tabs (zakładki) Rysunek 1. Interfejs programu SAGA GIS
4 2. Pojęcie interpolacji Interpolacja to metoda numeryczna pozwalająca na oszacowanie wartości funkcji w dowolnym miejscu danego przedziału, w którym występuje pewna, ograniczona liczba punktów o znanej, np. z pomiarów, wartości z (x,y). Punkty te nazywane są węzłami interpolacji. Na ich podstawie wyznaczana jest tzw. funkcja interpolacyjna z=f(x,y). Stanowi ona przybliŝenie funkcji o nieznanym wzorze pierwotnie opisującej dane zjawisko. Przechodzi przez te same punkty o zadanej z góry wartości z (x,y) (węzły interpolacji). Nie moŝna jednak być pewnym, czy pomiędzy nimi przebiega w dokładnie ten sam sposób, co funkcja pierwotna. Metody interpolacji mają duŝe znaczenie w badaniach środowiska przyrodniczego. Dysponując pomiarami ze skończonej liczby punktów w określonej przestrzeni geograficznej moŝemy pomierzone wartości interpolować róŝnymi metodami na całą tę przestrzeń. W ten sposób moŝemy oszacować wartości parametrów pomiędzy punktami, w których dokonano pomiarów. Interpolacja przestrzenna moŝe być zastosowana do róŝnego rodzaju danych, m.in. z pomiarów zanieczyszczenia środowiska, właściwości fizycznych atmosfery, poziomu wód gruntowych, topografii terenu lub zjawisk geologicznych i innych. Metody interpolacji przestrzennej moŝna podzielić na deterministyczne, modelujące powierzchnię w sposób jednoznacznie określony funkcjami matematycznymi oraz stochastyczne (geostatystyczne), uwzględniające koncepcję zmienności losowej interpolowanej powierzchni. Do tej drugiej grupy naleŝą przede wszystkim róŝne odmiany krigingu. RozróŜniane są równieŝ globalne i lokalne metody interpolacji. Metody globalne dokonują interpolacji jedną funkcją matematyczną na podstawie danych ze wszystkich punktów ze zbioru pomiarowego. SłuŜą szczególnie do ukazania ogólnych trendów w całym zbiorze danych. Metody lokalne wykorzystują podczas obliczeń dane z punktów leŝących w bliskim sąsiedztwie węzła interpolacji, bez uwzględnienia wpływu całego zbioru danych. Ta sama 4
5 funkcja matematyczna stosowana jest wielokrotnie do lokalnych zbiorów danych pomiarowych, co ma zapewnić jej lepsze dopasowanie. Istnieje takŝe podział na funkcje interpolacyjne wierne i wygładzające. W przypadku tych pierwszych, jeŝeli punkt, w którym szacowana jest wartość funkcji (punkt estymacji) wypada w punkcie pomiaru, pozostawiana jest wartość oryginalna. Wszystkie dane pomiarowe są ściśle uwzględniane, tak, Ŝe znajdują się dokładnie na powierzchni interpolacji. W przypadku funkcji wygładzających, jeŝeli punkt estymacji wypada w punkcie pomiaru, wyniki estymacji i pomiaru mogą się róŝnić. Dane pomiarowe nie są ściśle uwzględniane przy konstruowaniu powierzchni interpolacji. Metody wygładzające są wskazane do zastosowania w przypadku niepewności, co do jakości danych pomiarowych. Ostatni podział, który warto odnotować dotyczy metod ciągłych i nieciągłych. Metody ciągłe dają płynną zmienność wartości na powierzchni między punktami pomiaru. Są one wskazane do interpolacji danych cechujących się małą lokalną zmiennością stosujemy je do prezentacji zjawisk o charakterze ciągłym i ich rozkładu przestrzennego np. wysokości opadów atmosferycznych. Metody nieciągłe tworzą powierzchnie interpolacji, na których mogą występować skokowe zmiany wartości. Stosuje się je do interpolacji danych o duŝej lokalnej zmienności lub danych nieciągłych (z wyraźnymi skokowymi zmianami wartości) np. do określania stref występowania danego zjawiska. 3. Ćwiczenie z wykorzystaniem programu SAGA GIS 3.1. Cel ćwiczenia: W ćwiczeniu na podstawie danych z pomiarów punktowych utworzona zostanie powierzchnia interpolowana w postaci rastrowej. Przetestujemy trzy metody interpolacji wybrane spośród szeregu dostępnych w programie SAGA GIS i dokonamy oceny ich przydatności. Wybranymi metodami są: Metoda najbliŝszego sąsiedztwa (Nearest neighbour), Metoda odwrotnych odległości (Inverse distance), Kriging zwykły (Ordinary kriging). 5
6 Na koniec, bazując na obrazie powierzchni otrzymanej w wyniku zastosowania wybranej metody interpolacji, utworzymy mapę izoliniową. 3.2 Wprowadzenie do ćwiczenia 1. Uruchom program SAGA GIS. 2. W menu File wybierz Shapes Load Shapes. Otwórz plik pomiary.shp. 3. W Workspace przejdź na zakładkę Data*. 4. Kliknij dwukrotnie na obrazek z danymi punktowymi z pomiarów. Zostanie dodany do widoku jako nowa mapa (01.map). Zmienimy teraz właściwości jej wyświetlania. 5. W oknie Object Properties Window przejdź do opcji Display: Color Classification, a następnie: Po kliknięciu w polu Type wybierz z listy rozwijanej Graduated Color. Po kliknięciu w polu Attribute wybierz z listy rozwijanej atrybut ID. Wybierz pole Graduated Color Colors. Kliknij na mały kwadrat, jaki pojawi się z prawej strony. Otworzy się nowe okno ze skalami barwnymi. Wybierz Presets i zmień skalę na white > red. Dwukrotnie zatwierdź OK. 6. W oknie Object Properties Window przejdź do opcji Display: Label, a następnie w polu Attribute wybierz atrybut wartosc. 7. Zatwierdź zmiany w Object Properties Window przyciskiem Apply. 8. Zmaksymalizuj okno mapy 01.map, klikając ikonę z kwadratem w prawej górnej części okna. Punkty na mapie oznaczone są teraz w skali barwnej w zaleŝności od wartości parametru (czerwony wyŝsza, biały niŝsza). Skalę barwną czerwony biały będziemy stosować w całym ćwiczeniu. Wartości liczbowe przy poszczególnych punktach pomiarowych oznaczają wartość parametru. Bazując na wczytanych punktach pomiarowych zastosujemy róŝne metody interpolacji i dokonamy porównania wyników. 6
7 Rysunek 2. Wartość parametru w punktach pomiarowych Porównanie wybranych metod interpolacji danych przestrzennych 1. Metoda najbliŝszego sąsiedztwa (Nearest neighbour) W trakcie interpolacji tą metodą kaŝdemu punktowi przestrzeni przypisana zostaje taka wartość, jaka występuje w najbliŝszym punkcie pomiarowym. Efektem jest podział przestrzeni na jednorodne, co do wartości danego parametru poligony (poligony Thiessena). Na granicy poligonów zmiana wartości następuje w sposób skokowy. Jest to deterministyczna, lokalna, wierna, nieciągła metoda interpolacji. 1. W Workspace wybierz zakładkę Modules, a w niej, Grid Gridding Nearest Neighbour. Kliknij podwójnie na ikonę symbolizującą wybrany moduł. Alternatywnie 7
8 moŝesz wybrać z paska menu Modules: Grid Gridding Interpolation from Points Nearest Neighbour. 2. Po wybraniu modułu Nearest Neighbour pojawi się okno, w którym podaj następujące parametry: Objaśnienia wybranych parametrów: Shapes : Points plik.shp z danymi pomiarowymi do interpolacji, Points [Options]: Attribute atrybut przypisany punktom pomiarowym, na którym chcemy oprzeć interpolację, Options: Target Grid docelowy grid (raster) z wynikami interpolacji (opcja user defined oznacza, Ŝe utworzony zostanie zupełnie nowy grid). 3. Zatwierdź przyciskiem Okay. W oknie User defined grid, które się pojawi, pozostaw wszystkie parametry bez zmian. Ponownie zatwierdź przyciskiem Okay. Tworzony obraz rastrowy przedstawia wyniki interpolacji pomiarów metodą najbliŝszego sąsiedztwa. 4. Wybierz zakładkę Data*, a w niej nowo utworzony obraz z wynikiem interpolacji. 5. W oknie Object Properties Window wybierz Display: Color Classification Graduated Color Colors. Otworzy się nowe okno ze skalami barwnymi. Wybierz Presets i zmień skalę na white > red. Dwukrotnie zatwierdź OK. 6. Zatwierdź zmiany w Object Properties Window, przyciskiem Apply. 7. W zakładce Data* dwukrotnie kliknij na obrazek symbolizujący raster z wynikiem interpolacji. Pojawi się okno Add layer to selected map z zaznaczoną opcją New. Kliknij Okay. Nowa mapa zostanie dodana do widoku jako 02.map. 8. MoŜna zaobserwować, Ŝe rozdzielczość obrazu rastrowego, który otrzymaliśmy jest mało zadowalająca. Aby uzyskać lepszy obraz interpolacji, powtórz kroki 1-6, jednak w kroku 3, w oknie User defined grid zmień wartość Grid Size na 10. W ten sposób dokładność próbkowania obszaru wokół punktów pomiarowych podczas interpolacji będzie większa, a w efekcie otrzymamy raster o wyŝszej rozdzielczości. 9. Dodaj nową mapę do widoku jako 03.map. 8
9 Rysunek 3. Wynik interpolacji metodą najbliŝszego sąsiedztwa. OCENA: Metoda prosta pod względem obliczeniowym i wymagająca od uŝytkownika wprowadzania niewielkiej liczby parametrów. Metoda mało przydatna do modelowania wielu zjawisk przyrodniczych, które zmieniają się w przestrzeni w sposób ciągły, ze względu skokowe zmiany wartości. Metoda wykorzystywana przy wyszukiwaniu stref oddziaływania róŝnych obiektów, gdy potrzebna jest informacja, do którego najbliŝszego obiektu danego typu w przestrzeni przyporządkować poszczególne punkty (np. które miasto jest najbliŝej). Metoda przydatna m.in. do analizy zjawisk społeczno-ekonomicznych lub definiowania strefy wpływu obiektów punktowych. Ograniczeniem metody jest fakt, iŝ układ wynikowych poligonów Thiessena zaleŝy znacząco od rozmieszczenia punktów z danymi; w obrębie poligonów wartości są jednorodne. 9
10 2. Metoda odwrotnych odległości (Inverse distance) W metodzie tej, wartość przypisana punktowi w przestrzeni jest wynikiem interpolacji wartości z punktów pomiarowych z wyznaczonego wcześniej sąsiedztwa. SAGA GIS umoŝliwia dobranie jako sąsiedztwa okręgu o promieniu, który sami definiujemy. Brana jest pod uwagę średnia waŝona z obserwacji z tego sąsiedztwa. Przyznane wagi są odwrotnie proporcjonalne do odległości do poszczególnych punktów pomiarowych. ZaleŜność ta moŝe być liniowa lub podniesiona do potęgi, najczęściej 2 lub 3. Jest to deterministyczna, lokalna, wierna metoda interpolacji. 1. W Workspace wybierz zakładkę Modules, a w niej Grid Gridding Interpolation From Points Inverse Distance 2. Po wybraniu modułu Inverse Distance, pojawi się okno, w którym podaj następujące parametry: Objaśnienia wybranych parametrów: Inverse Distance: Power wykładnik potęgi funkcji odwrotnej odległości Search Radius promień, w zasięgu którego funkcja wyszukuje punkty na których ma być oparta interpolacja ( promień sąsiedztwa ) Maximum Points maksymalna liczba punktów w obrębie sąsiedztwa uwzględniana przy interpolacji W oknie dialogowym zmień domyślną wartość Search Radius na Zatwierdź Okay. W oknie, które się pojawi zmień wartość Grid Size na 10. Resztę parametrów pozostaw bez zmian. Ponownie zatwierdź Okay. Tworzony jest obraz rastrowy przedstawiający wyniki interpolacji pomiarów metodą odwrotnych odległości. 10
11 4. Wybierz zakładkę Data*, a w niej nowo utworzony raster z wynikiem interpolacji. 5. W oknie Object Properties Window wybierz w Display: Color Classification Graduated Color Colors. Otworzy się nowe okno ze skalami barwnymi. Wybierz Presets i zmień skalę na white > red. Dwukrotnie zatwierdź OK. 6. Zatwierdź zmiany w Object Properties Window klikając na Apply. 7. W zakładce Data* dwukrotnie kliknij na obrazek symbolizujący raster z wynikiem interpolacji. Pojawi się okno Add layer to selected map z zaznaczoną opcją New. Kliknij Okay. Nowa mapa zostanie dodana do widoku, jako 04.map. 11
12 OCENA: Metoda prosta pod względem obliczeniowym, wykorzystująca intuicyjnie zrozumiałą zasadę malejącego proporcjonalnie do wzrostu odległości podobieństwa (lub zaleŝności) między wartościami punktów. Metoda bardziej realistyczna niŝ metoda najbliŝszego sąsiedztwa, gdyŝ uwzględniany jest wpływ większej liczby stanowisk pomiarowych na wynik w danym punkcie (a nie tylko najbliŝszego stanowiska). Metoda interpolacji, która sprawdza się dobrze, gdy stanowisk pomiarowych jest duŝo i są one względnie równomiernie rozmieszczone. Wybrane podczas interpolacji parametry mają istotny wpływ na wynik obliczeń. WaŜny jest m.in. dobór odpowiedniej wielkości sąsiedztw branych pod uwagę przy interpolacji. Wybór zbyt małych sąsiedztw moŝe spowodować powstanie luk w powierzchni interpolowanej, w miejscach gdzie oszacowanie wartości parametru nie jest moŝliwe. 3. Kriging zwykły (Ordinary kriging) Kriging to grupa geostatystycznych metod interpolacji. Kriging zakłada istnienie autokorelacji przestrzennej zaleŝności między oddaleniem punktów a stopniem ich podobieństwa. Zgodnie z tą zaleŝnością wielkości zmierzone w bliskich sobie punktach powinny być bardziej zbliŝone niŝ wielkości zmierzone w punktach bardziej oddalonych. Zgodnie z załoŝeniami krigingu, zróŝnicowanie przestrzenne zmiennej (tzw. zmiennej regionalnej) moŝna podzielić na trzy główne składowe: a. ogólny trend zmienności danych, o stałej średniej, b. lokalną zmienność losową skorelowaną przestrzennie, c. nieskorelowany przestrzennie szum (wynikający np. z błędów pomiarowych). 12
13 Rysunek 4. ZróŜnicowanie przestrzenne zmiennej regionalnej. (źródło: Burrough P., McDonnell R., 1998, Principles of Geographical Information Systems, Oxford University Press Inc., New York) ZróŜnicowanie przestrzenne zmiennej zawiera zatem element losowy i nie jest prostą zaleŝnością matematyczną. Opisywane jest ono metodami statystycznymi i przedstawiane na wykresie zwanym semiwariogramem. Wykres jest dopasowany do danych w taki sposób, aby przybliŝyć w postaci funkcji liniowej zaleŝność między oddaleniem punktów (Lag), a stopniem ich podobieństwa (γ). Rysunek 5. Semiwariogram przykładowy wykres. (źródło: Burrough P., McDonnell R., 1998, Principles of Geographical Information Systems, Oxford University Press Inc., New York) 13
14 Objaśnienia parametrów: Nugget (wartość semiwariancji dla dystansu zbliŝonego do zera) to wielkość nieskorelowanego przestrzennie szumu, występującego, gdy mierzymy wartości punktów połoŝonych bardzo blisko siebie. MoŜe on wynikać np. z niewielkich błędów pomiarowych związanych z dokładnością samego sprzętu pomiarowego. Range (dystans powyŝej którego semiwariancja jest wartością stałą) to maksymalny zakres odległości między punktami, w którym moŝna zaobserwować występowanie istotnej statystycznie korelacji między odległością między punktami a róŝnicą ich wartości. Sill to wartość progowa funkcji odpowiadająca zasięgowi oddziaływania wyznaczonemu przez range. Interpolacja dokonywana jest na podstawie danych pomiarowych oraz wartości semiwariancji. MoŜliwe jest określenie istotności statystycznej konstruowanej powierzchni interpolacji i zarazem niepewności szacowanych danych. MoŜliwość określenia błędów estymacji naleŝy do podstawowych zalet metod geostatystycznych. Wielu autorów wykazało, Ŝe metody statystyczne (kriging) dają lepsze rezultaty interpolacji przestrzennej niŝ metody deterministyczne. Kriging zwykły zakłada, Ŝe funkcja autokorelacji przestrzennej jest jednorodna we wszystkich kierunkach (załoŝenie izotropowości). Nieznane wartości są szacowane przez waŝoną kombinację wartości w punktach znanych. Podstawą do wyliczenia wag jest semiwariogram. Kriging zwykły naleŝy do wiernych i ciągłych metod interpolacji. MoŜe występować zarówno w odmianie lokalnej, jak i globalnej. W ćwiczeniu wypróbujemy globalną odmianę krigingu zwykłego. 1. W Workspace wybierz zakładkę Modules, a w niej Geostatistics Kriging Ordinary Kriging (Global). Kliknij podwójnie na ikonę symbolizującą wybrany moduł. 2. Po wybraniu modułu Ordinary Kriging (Global) pojawi się okno, w którym podaj następujące parametry: 14
15 Objaśnienia wybranych parametrów: Create Variance Grid tworzy dodatkowy raster z estymacją błędów interpolacji (wariancją), Variogram Model model wariogramu, jaki chcemy zastosować (sferyczny, wykładniczy, gaussowski...), Block Kriging, Block Size parametry potrzebne, gdy chcemy zastosować kriging blokowy, Logarithmic Transformation transformacja logarytmiczna (stosowana, gdy występuje mocno asymetryczny rozkład wartości danych pomiarowych) Nugget - podstawa (wartość semiwariancji dla dystansu zbliŝonego do zera), Sill - wartość progowa (wartość semiwariancji odpowiadająca zasięgowi oddziaływania), Range - zasięg oddziaływania (dystans, powyŝej którego semiwariancja jest wartością stałą). W Options pozostaw domyślne parametry interpolacji, zmieniając jedynie Create Variance Grid na Gaussian Model. Model ten oferuje dobre dopasowanie do danych dotyczących zjawisk płynnie zmieniających się w przestrzeni. 3. Zatwierdź przyciskiem Okay. W oknie, które się pojawi, zmień wartość Grid Size na 10. Resztę parametrów pozostaw bez zmian. Ponownie zatwierdź Okay. Tworzony jest obraz rastrowy przedstawiający wyniki interpolacji metodą krigingu zwykłego. Postęp interpolacji pokazuje przesuwający się pasek w prawym dolnym rogu ekranu. 4. Wybierz zakładkę Data*. Jak widać zostały utworzone dwa nowe rastry: jeden z wynikami interpolacji metodą krigingu oraz drugi, dodatkowy obraz ukazujący szacowany rozkład przestrzenny błędów wykonanej interpolacji w postaci wariancji 15
16 moŝliwych odchyleń wyników interpolacji od wartości rzeczywistych. Kliknij na obrazek przedstawiający raster z wynikami interpolacji (po podświetleniu obrazka pojawia się jego nazwa: 02.pomiary.shp: Ordinary Kriging (Global) ). 5. W oknie Object Properties Window wybierz w Display: Color Classification Graduated Color Colors. Otworzy się nowe okno ze skalami barwnymi. Wybierz Presets i zmień skalę na white > red. Dwukrotnie zatwierdź OK. 6. Zatwierdź zmiany w Object Properties Window, przyciskiem Apply. 7. W zakładce Data* dwukrotnie kliknij na obrazek symbolizujący raster z wynikiem interpolacji. Pojawi się okno Add layer to selected map z zaznaczoną opcją New. Kliknij Okay. Nowa mapa zostanie dodana do widoku, jako 05.map. Rysunek 6. Wynik interpolacji metodą krigingu zwykłego. 8. Drugi z rastrów, jakie zostały utworzone obrazuje estymację rozkładu przestrzennego błędów interpolacji. W zakładce Data* jest on oznaczony jako: 03.gleb_do_wod.shp (Ordinary Kriging Global (Variance)). Dwukrotnie kliknij na 16
17 obrazek symbolizujący ten raster. Pojawi się okno Add layer to selected map z zaznaczoną opcją New. Kliknij Okay. Nowa mapa zostanie dodana do widoku, jako 06.map. 9. Kliknij teraz w zakładce Data* na obrazek symbolizujący plik z punktami pomiarowymi. Wybierz Add layer to selected map: 06.map. Punkty pomiarowe zostaną teraz wyświetlone na podkładzie mapy przedstawiającej szacowany rozkład (wariancję) moŝliwych odchyleń wyników interpolacji od wartości rzeczywistych. ZauwaŜ, Ŝe największe błędy interpolacji (kolor czerwony) są szacowane w północno-wschodniej części obszaru, a więc tam, gdzie odległość do punktów pomiarowych jest znaczna. W bliskiej odległości od punktów pomiarowych szacowany błąd jest mniejszy. Rysunek 7. Wariancja błędów interpolacji. 17
18 OCENA: Kriging zwykły (odmiana globalna) to metoda przydatna do modelowania zjawisk zmieniających się w przestrzeni w sposób ciągły, w tym wielu zjawisk przyrodniczych. Wartości nie zmieniają się skokowo, lecz w sposób płynny. Kriging oferuje szereg parametrów, które moŝna zmieniać, aby jak najlepiej dopasować funkcję interpolującą do danych, jakimi dysponujemy. Autokorelacja przestrzenna wyznaczona jest metodami statystycznymi. MoŜliwe jest określenie wiarygodności dokonanej estymacji. Jest to bardzo duŝa zaleta metod geostatystycznych Mapa izoliniowa Wynikiem przeprowadzonych interpolacji są mapy w formacie rastrowym. Na podstawie jednej z nich utworzymy wektorową mapę izoliniową. Izolinie łączą miejsca o jednakowej wartości parametru.. 1. W Workspace wybierz zakładkę Modules, a w niej Shapes Grid Contour Lines from Grid. Kliknij podwójnie na ikonę symbolizującą wybrany moduł. 2. Po wybraniu modułu Contour Lines from Grid pojawi się okno, w którym podaj następujące parametry: Objaśnienia parametrów: Grid raster wynikowy interpolacji, na podstawie, którego zamierzamy utworzyć mapę izoliniową (w tym przypadku raster wynikowy interpolacji metodą Ordinary Kriging Global) Minimum Contour Value minimalna wartość izolinii (wstaw wartość 100)., Maximum Contour Value maksymalna wartość izolinii (wstaw wartość 150), Equidistance - róŝnica wartości między sąsiednimi izoliniami (wstaw wartość 2). 18
19 3. Zatwierdź Okay. Tworzona jest mapa izoliniowa. 4. W Workspace wybierz zakładkę Data*. Kilknij w niej na nowo utworzoną mapę izoliniową. 5. W oknie Object Properties Window wybierz w Display: Color Classification Unique Symbol Color: Black. Zatwierdź klikając przycisk Apply. 6. Kliknij dwukrotnie w Workspace na obrazek symbolizujący mapę izoliniową. Wybierz Add layer to selected map 05.map, aby nałoŝyć mapę izoliniową na raster, z którego powstała. 7. Wyświetlimy takŝe etykiety z wartościami parametru przy izoliniach. W Workspace wybierz Display: Label Attribute: pomiary.shp Ordinary Kriging (Global). Wynikowa mapa powinna wyglądać w podobny sposób: Rysunek 8. Mapa izoliniowa wykonana na podstawie wyniku interpolacji metodą krigingu zwykłego. źródło danych: Plan Ochrony Parku Narodowego Bory Tucholskie, Operat GIS, 2002 r. 19
Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic)
Geomatyka RTK Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic) Metoda pomiaru kinetycznego RTK jest metodą różnicową stosującą poprawkę na przesunięcie fazowe GPS do wyliczenia współrzędnych z centymetrową dokładnością.
Bardziej szczegółowoKrajowe warsztaty CASCADOSS
Krajowe warsztaty CASCADOSS Zastosowania oprogramowania Open Source GIS (FOSS4G ang. Free and Open Source Software for Geospatial) w ochronie przyrody 12-13 lutego 2009, Warszawa Quantum GIS SAGA GIS Program
Bardziej szczegółowoWARSZTATY. Geostatystyka
WARSZTATY Geostatystyka Studia Podyplomowe GIS 5 edycja Zjazd 12: 09-10.04.2016 Gdańsk Lena Szymanek Jacek Urbański Narzędzia Eksploracyjna analiza danych Analizy geostatystyczne Tworzenie podzbiorów punktów
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Grafiki InŜynierskiej CAD. Rozpoczęcie pracy z AutoCAD-em. Uruchomienie programu
Laboratorium z Grafiki InŜynierskiej CAD W przygotowaniu ćwiczeń wykorzystano m.in. następujące materiały: 1. Program AutoCAD 2010. 2. Graf J.: AutoCAD 14PL Ćwiczenia. Mikom 1998. 3. Kłosowski P., Grabowska
Bardziej szczegółowoInstrukcja korzystania ze skryptu kroswalidacja.py
Instrukcja korzystania ze skryptu kroswalidacja.py 1) Wczytać do SGeMS plik z danymi pomiarowymi dwukrotnie (Menu Objects Load Object): raz jako dane, a za drugim razem pod inną nazwą, np. punkty jako
Bardziej szczegółowoC-geo definicja/edycja obiektów, zapis danych w formacie shape
C-geo definicja/edycja obiektów, zapis danych w formacie shape 1. ZałoŜenie projektu i tabeli. Aby rozpocząć pracę przy aktualizacji mapy zasadniczej, naleŝy załoŝyć nowy projekt, w nim nową tabelę roboczą,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)
Bardziej szczegółowoKATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z elementów analizy obrazów
POLITECHNIKA OPOLSKA KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z elementów analizy obrazów Przetwarzanie obrazu: skalowanie miary i korekcja perspektywy. Opracował:
Bardziej szczegółowoINFOBAZY 2014 VII KRAJOWA KONFERENCJA NAUKOWA INSPIRACJA - INTEGRACJA - IMPLEMENTACJA
Centrum Informatyczne TASK Politechnika Gdańska Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk (IO PAN) INFOBAZY 2014 VII KRAJOWA KONFERENCJA NAUKOWA INSPIRACJA - INTEGRACJA - IMPLEMENTACJA Gdańsk Sopot,
Bardziej szczegółowoTworzenie buforów w ArcView
W celu utworzenia buforów naleŝy najpierw zdefiniować jednostki odległości. W tym celu naleŝy wybrać polecenie: View/Properties... W polach Map Units: oraz Distance units: naleŝy wskazać jednostki odległości
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy MS EXCEL CZ.2
- 1 - MS EXCEL CZ.2 FUNKCJE Program Excel zawiera ok. 200 funkcji, będących predefiniowanymi formułami, słuŝącymi do wykonywania określonych obliczeń. KaŜda funkcja składa się z nazwy funkcji, która określa
Bardziej szczegółowo5. Administracja kontami uŝytkowników
5. Administracja kontami uŝytkowników Windows XP, w porównaniu do systemów Windows 9x, znacznie poprawia bezpieczeństwo oraz zwiększa moŝliwości konfiguracji uprawnień poszczególnych uŝytkowników. Natomiast
Bardziej szczegółowoZastosowanie Geobazy w analizie przestrzennej. Jarosław Jasiewicz IPIG Wojciech Jaszczyk MPU
Zastosowanie Geobazy w analizie przestrzennej Jarosław Jasiewicz IPIG Wojciech Jaszczyk MPU Co to jest geobaza? Geobaza (ang. Geodatabase) to geograficzna baza danych, umoŝliwia przechowywanie danych geograficznych
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA PORTALU SIDGG
INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA PORTALU SIDGG dla Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy 1. Uruchomienie aplikacji. a. Wprowadź nazwę użytkownika w miejsce Nazwa użytkownika b. Wprowadź hasło
Bardziej szczegółowoProjekt ZSWS. Instrukcja uŝytkowania narzędzia SAP Business Explorer Analyzer. 1 Uruchamianie programu i raportu. Tytuł: Strona: 1 z 31
Strona: 1 z 31 Explorer Analyzer 1 Uruchamianie programu i raportu PoniŜsze czynności uruchamiają program Bex Analyzer oraz wybrany raport z hurtowni danych. 1. uruchom z menu Start>Programy>Business Explorer>Analyzer
Bardziej szczegółowoZałącznik 1.1. Lokalizacja punktów pomiaru miąższości wybranych pokładów węgla w KWK Murcki (opróbowanie wiertnicze i górnicze)
ZAŁĄCZNIKI SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik 1.1. Lokalizacja punktów pomiaru miąższości wybranych pokładów węgla w KWK Murcki (opróbowanie wiertnicze i górnicze) Załącznik 1.2. Lokalizacja punktów pomiaru miąższości
Bardziej szczegółowoTworzenie i modyfikowanie wykresów
Tworzenie i modyfikowanie wykresów Aby utworzyć wykres: Zaznacz dane, które mają być zilustrowane na wykresie: I sposób szybkie tworzenie wykresu Naciśnij na klawiaturze klawisz funkcyjny F11 (na osobnym
Bardziej szczegółowoWYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM. NetBeans. Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem.
WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM NetBeans Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem. VI 1. Uruchamiamy program NetBeans (tu wersja 6.8 ) 2. Tworzymy
Bardziej szczegółowoObliczanie wartości średniej i odchylenia standardowego średniej w programie Origin
Obliczanie wartości średniej i odchylenia standardowego średniej w programie Origin Po uruchomieniu programu pojawia się arkusz kalkulacyjny Data1, do którego (w dowolnej kolumnie) wpisujemy wyniki pomiarów
Bardziej szczegółowoZamiana reprezentacji wektorowej na rastrową - rasteryzacja
MODEL RASTROWY Siatka kwadratów lub prostokątów stanowi elementy rastra. Piksel - pojedynczy element jest najmniejszą rozróŝnialną jednostką powierzchniową, której własności są opisane atrybutami. Model
Bardziej szczegółowoInstalacja i opis podstawowych funkcji programu Dev-C++
Instalacja i opis podstawowych funkcji programu Dev-C++ Przed rozpoczęciem programowania musimy zainstalować i przygotować kompilator. Spośród wielu dostępnych kompilatorów polecam aplikację Dev-C++, ze
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16
Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego
Bardziej szczegółowoInstrukcja użytkownika ARSoft-WZ3
02-699 Warszawa, ul. Kłobucka 8 pawilon 119 tel. 0-22 853-48-56, 853-49-30, 607-98-95 fax 0-22 607-99-50 email: info@apar.pl www.apar.pl Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ3 wersja 1.5 1. Opis Aplikacja ARSOFT-WZ3
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi funkcjami i pojęciami związanymi ze środowiskiem AutoCAD 2012 w polskiej wersji językowej.
W przygotowaniu ćwiczeń wykorzystano m.in. następujące materiały: 1. Program AutoCAD 2012. 2. Graf J.: AutoCAD 14PL Ćwiczenia. Mikom 1998. 3. Kłosowski P., Grabowska A.: Obsługa programu AutoCAD 14 i 2000.
Bardziej szczegółowoStatystyka hydrologiczna i prawdopodobieństwo zjawisk hydrologicznych.
Statystyka hydrologiczna i prawdopodobieństwo zjawisk hydrologicznych. Statystyka zajmuje się prawidłowościami zaistniałych zdarzeń. Teoria prawdopodobieństwa dotyczy przewidywania, jak często mogą zajść
Bardziej szczegółowoKondensator, pojemność elektryczna
COACH 03 Kondensator, pojemność elektryczna Program: Coach 6 Projekt: na ZMN060F CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Elektronika/Kondensator.cma Przykład: Kondensator 1.cmr Cel ćwiczenia: I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoStochastyczne Metody Analizy Danych. PROJEKT: Analiza kluczowych parametrów turbin wiatrowych
PROJEKT: Analiza kluczowych parametrów turbin wiatrowych Projekt jest wykonywany z wykorzystaniem pakietu statystycznego STATISTICA. Praca odbywa się w grupach 2-3 osobowych. Aby zaliczyć projekt, należy
Bardziej szczegółowoWstęp do teorii niepewności pomiaru. Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński
Wstęp do teorii niepewności pomiaru Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński Podstawowe informacje: Strona Politechniki Śląskiej: www.polsl.pl Instytut Fizyki / strona własna Instytutu / Dydaktyka / I Pracownia
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 4. Arkusz kalkulacyjny i programy do obliczeń statystycznych
Ćwiczenia nr 4 Arkusz kalkulacyjny i programy do obliczeń statystycznych Arkusz kalkulacyjny składa się z komórek powstałych z przecięcia wierszy, oznaczających zwykle przypadki, z kolumnami, oznaczającymi
Bardziej szczegółowoI Tworzenie prezentacji za pomocą szablonu w programie Power-Point. 1. Wybieramy z górnego menu polecenie Nowy a następnie Utwórz z szablonu
I Tworzenie prezentacji za pomocą szablonu w programie Power-Point 1. Wybieramy z górnego menu polecenie Nowy a następnie Utwórz z szablonu 2. Po wybraniu szablonu ukaŝe się nam ekran jak poniŝej 3. Następnie
Bardziej szczegółowoRozpoczęcie pracy z LIBRUS Synergia
Spis treści Spis treści... 1 Informacje wstępne... 2 Wprowadzanie danych do aplikacji... 2 1. Jednostki... 2 2. Nauczyciele... 3 3. Klasy... 3 4. Daty roku szkolnego... 3 5. Przedmioty... 3 6. Lekcje...
Bardziej szczegółowoIntegracja z Subiekt GT
` Integracja z Subiekt GT Zawartość Zakładanie podmiotu... 3 Aktywacja konta, InfoSfera... 5 Kontrola NIP... 7 Instalacja i konfiguracja oscgt... 9 Edycja kategorii w oscgt... 16 SubiektGT - Atrybuty...
Bardziej szczegółowoKaŜdy z formularzy naleŝy podpiąć do usługi. Nazwa usługi moŝe pokrywać się z nazwą formularza, nie jest to jednak konieczne.
Dodawanie i poprawa wzorców formularza i wydruku moŝliwa jest przez osoby mające nadane odpowiednie uprawnienia w module Amin (Bazy/ Wzorce formularzy i Bazy/ Wzorce wydruków). Wzorce formularzy i wydruków
Bardziej szczegółowoScenariusze obsługi danych MPZP
Scenariusze obsługi danych MPZP S t r o n a 2 I. URUCHOMIENIE MODUŁU PLANOWANIE PRZESTRZENNE... 3 II. NARZĘDZIA OBSŁUGI MPZP... 4 III. WYSZUKIWANIE PLANU... 5 Scenariusz wyszukiwania planu... 5 IV. WYSZUKIWANIE
Bardziej szczegółowoNiniejszy dokument przedstawia opis najważniejszych zmian funkcjonalnych w nowej wersji programu Carwert (dostępnej od wersji Marzec 2015)
NCW opis zmian Niniejszy dokument przedstawia opis najważniejszych zmian funkcjonalnych w nowej wersji programu Carwert (dostępnej od wersji Marzec 2015) 1. INTERFEJS I NAWIGACJA Wraz z nową wersją programu
Bardziej szczegółowoJak rozpocząć pracę? Mapa
Jak rozpocząć pracę? SWDE Manager jest aplikacją służącą do przeglądania graficznych i opisowych danych ewidencji gruntów i budynków zapisanych w formacie SWDE (.swd,.swg,.swde). Pracując w SWDE Managerze,
Bardziej szczegółowoObszar pierwszy to pasek narzędzi (rys. 1) zawierający skróty do najczęściej uŝywanych funkcji. Rys. 1 Pasek Narzędzi
Do najwaŝniejszych zmian w CERTO v4.0 naleŝy: MoŜliwość wczytywania do programu plików graficznych zawierających rzuty lub przekroje budynku i zaznaczania na nich elementów wprowadzanych do programu CERTO.
Bardziej szczegółowoGenerowanie fotomapy i ortofotomapy ze zdjęcia lotniczego z wykorzystaniem oprogramowania ILWIS
Generowanie fotomapy i ortofotomapy ze zdjęcia lotniczego z wykorzystaniem oprogramowania ILWIS 2008-12-18 Generowanie fotomapy i ortofotomapy ze zdjęcia lotniczego z wykorzystaniem oprogramowania ILWIS
Bardziej szczegółowoOcena niepewności rozwiązania w modelowaniu zmienności przestrzennej parametrów ośrodka za pomocą metody kosymulacji
NAFTA-GAZ grudzień 2012 ROK LXVIII Karolina Pirowska Instytut Nafty i Gazu, Kraków Ocena niepewności rozwiązania w modelowaniu zmienności przestrzennej parametrów ośrodka za pomocą metody kosymulacji Wstęp
Bardziej szczegółowoKonfiguracja pomiaru temperatury oraz alarmu poprzez wyjścia cyfrowe w przypadku przekroczenia zadanej temperatury
Konfiguracja pomiaru temperatury oraz alarmu poprzez wyjścia cyfrowe w przypadku przekroczenia zadanej temperatury 1. Logujemy się do kamery poprzez interfejs Web. Domyślny adres IP: 192.168.250.116 User
Bardziej szczegółowoWykład Prezentacja materiału statystycznego. 2. Rodzaje szeregów statystycznych.
Wykład 2. 1. Prezentacja materiału statystycznego. 2. Rodzaje szeregów statystycznych. 3. Wykresy: histogram, diagram i ogiwa. Prezentacja materiału statystycznego Przy badaniu struktury zbiorowości punktem
Bardziej szczegółowoKalibracja Obrazów w Rastrowych
Kalibracja Obrazów w Rastrowych W Programie SuperEdit PRO Maciej Zabielski Tessel Poland Wprowadzenie Skanowane rysunki są często rozciągnięte, pomarszczone lub zdeformowane w inny sposób co uniemoŝliwia
Bardziej szczegółowoOpis programu Konwersja MPF Spis treści
Opis programu Konwersja MPF Spis treści Ogólne informacje o programie...2 Co to jest KonwersjaMPF...2 Okno programu...2 Podstawowe operacje...3 Wczytywanie danych...3 Przegląd wyników...3 Dodawanie widm
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi Modułu erfx (oferent) SWZ ZGH Bolesław S.A.
Instrukcja obsługi Modułu erfx (oferent) SWZ ZGH Bolesław S.A. 1. Spis treści 1. Spis treści...2 2. Wprowadzenie...3 3. Nawigacja w systemie...4 3.1 Podstawowe elementy interfejsu uŝytkowni... 4 3.2 Akcje...
Bardziej szczegółowoUtworzenie aplikacji mobilnej Po uruchomieniu Visual Studio pokazuje się ekran powitalny. Po lewej stronie odnośniki do otworzenia lub stworzenia
Utworzenie aplikacji mobilnej Po uruchomieniu Visual Studio pokazuje się ekran powitalny. Po lewej stronie odnośniki do otworzenia lub stworzenia nowego projektu (poniżej są utworzone projekty) Po kliknięciu
Bardziej szczegółowoInterpretacja krzywych sondowania elektrooporowego; zagadnienie niejednoznaczności interpretacji (program IX1D Interpex) Etapy wykonania:
Interpretacja krzywych sondowania elektrooporowego; zagadnienie niejednoznaczności interpretacji (program IX1D Interpex) Etapy wykonania: 1. Opisać problem geologiczny, który naleŝy rozwiązać (rozpoznanie
Bardziej szczegółowo2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji
2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji 1. Utwórz aplikację ze skoroszytu emp_prac.csv. W tym celu wykonaj poniższe czynności: a. Zaloguj się do systemu APEX jako użytkownik
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o obsłudze pliku z uprawnieniami licencja.txt
Podstawowe informacje o obsłudze pliku z uprawnieniami licencja.txt W artykule znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z plikiem licencja.txt : 1. Jak zapisać plik licencja.txt
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA BADAWCZE W QGIS LOSOWANIE PUNKTÓW NA WARSTWIE LINIOWEJ
NARZĘDZIA BADAWCZE W QGIS LOSOWANIE PUNKTÓW NA WARSTWIE LINIOWEJ LOSOWE PUNKTY WZDŁUŻ LINII, CONVERT LINES TO POINTS, PUNKTY WZDŁUŻ GEOMETRII + ZAZNACZENIE LOSOWE WOJCIECH CHLEBOWSKI;PAWEŁ ZMUDA-TRZEBIATOWSKI
Bardziej szczegółowoZadanie Wstaw wykres i dokonaj jego edycji dla poniższych danych. 8a 3,54 8b 5,25 8c 4,21 8d 4,85
Zadanie Wstaw wykres i dokonaj jego edycji dla poniższych danych Klasa Średnia 8a 3,54 8b 5,25 8c 4,21 8d 4,85 Do wstawienia wykresu w edytorze tekstu nie potrzebujemy mieć wykonanej tabeli jest ona tylko
Bardziej szczegółowoPORTAL MAPOWY. 1 z , 07:41. DokuWiki. Elementy menu podstawowego. Warstwy mapy
1 z 5 2018-10-03, 07:41 DokuWiki PORTAL MAPOWY Portal Mapowy jest jednym z modułów aplikacji WebEWID. Aplikacja internetowa pozwala na przeglądanie danych przestrzennych. Przeglądarka map umożliwia użytkownikom
Bardziej szczegółowoCzęść I. Pomiar drgań własnych pomieszczenia
LABORATORIUM INśYNIERII DŹWIĘKU 2 ĆWICZENIE NR 10 Część I. Pomiar drgań własnych pomieszczenia I. Układ pomiarowy II. Zadania do wykonania 1. Obliczyć promień krytyczny pomieszczenia, przy załoŝeniu, Ŝe
Bardziej szczegółowoMaskowanie i selekcja
Maskowanie i selekcja Maska prostokątna Grafika bitmapowa - Corel PHOTO-PAINT Pozwala definiować prostokątne obszary edytowalne. Kiedy chcemy wykonać operacje nie na całym obrazku, lecz na jego części,
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 8. do Studium Wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej województwo podkarpackie
MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO Załącznik nr 8 do Studium Wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej Instrukcja obliczania wskaźnika pokrycia. Strona 2 z 24 Studium Wykonalności projektu
Bardziej szczegółowoTomography Tracking Instrukcja użytkownika
Tomography Tracking Instrukcja użytkownika 1 Spis treści 1. Wymagania... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 3 3. Główne okno aplikacji... 3 4. Menu podręczne... 4 a. Zakładka File... 4 b. Zakładka Edit... 4
Bardziej szczegółowoZadanie Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym
Zadanie 1 1. Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym Pierwszym etapem wykonania zadania było przycięcie danego obrazu tak aby pozostał tylko obszar grida. Obrobiony
Bardziej szczegółowoRys. 1. Zestawienie rocznych kosztów ogrzewania domów
:: Trik 1. Wykres, w którym oś pozioma jest skalą wartości :: Trik 2. Automatyczne uzupełnianie pominiętych komórek :: Trik 3. Niestandardowe sortowanie wg 2 kluczy :: Trik 4. Przeliczanie miar za pomocą
Bardziej szczegółowoTransformacja współrzędnych geodezyjnych mapy w programie GEOPLAN
Transformacja współrzędnych geodezyjnych mapy w programie GEOPLAN Program GEOPLAN umożliwia zmianę układu współrzędnych geodezyjnych mapy. Można tego dokonać przy udziale oprogramowania przeliczającego
Bardziej szczegółowoInstrukcja korzystania z Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia
Instrukcja korzystania z Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia Po uruchomieniu dowolnej przeglądarki internetowej, naleŝy wpisać w jej pasek wyszukiwania (1) adres www.wup.lodz.pl a następnie nacisnąć
Bardziej szczegółowoGeofabrik.
OpenStreetMap (OSM) OpenStreetMap jest globalnym projektem społeczności internetowej, mający na celu stworzenie darmowej oraz swobodnie dostępnej mapy świata. Mapa może być edytowalna poprzez zarejestrowanych
Bardziej szczegółowoInstrukcja zarządzania kontami i prawami
Instrukcja zarządzania kontami i prawami uŝytkowników w systemie express V. 6 1 SPIS TREŚCI 1. Logowanie do systemu.... 3 2. Administracja kontami uŝytkowników.... 4 3. Dodawanie grup uŝytkowników....
Bardziej szczegółowoOpracowanie narzędzi informatycznych dla przetwarzania danych stanowiących bazę wyjściową dla tworzenia map akustycznych
Opracowanie zasad tworzenia programów ochrony przed hałasem mieszkańców terenów przygranicznych związanych z funkcjonowaniem duŝych przejść granicznych Opracowanie metody szacowania liczebności populacji
Bardziej szczegółowoDopasowywanie modelu do danych
Tematyka wykładu dopasowanie modelu trendu do danych; wybrane rodzaje modeli trendu i ich właściwości; dopasowanie modeli do danych za pomocą narzędzi wykresów liniowych (wykresów rozrzutu) programu STATISTICA;
Bardziej szczegółowoTemat: Konstrukcja prostej przechodzącej przez punkt A i prostopadłej do danej prostej k.
Temat: Konstrukcja prostej przechodzącej przez punkt A i prostopadłej do danej prostej k. Cel: Uczeń, przy użyciu programu GeoGebra, stworzy model konstrukcji prostej prostopadłej i wykorzysta go w zadaniach
Bardziej szczegółowoKontrakty zakupowe. PC-Market
Kontrakty zakupowe PC-Market 7.2.110.0 2009 Insoft sp. z o.o. 31-227 Kraków ul. Jasna 3a tel. (012) 415-23-72 wew. 11 e-mail: market@insoft.com.pl http://www.insoft.com.pl PC-Market 7 kontrakty. 1. Czym
Bardziej szczegółowoPrzetwarzanie zobrazowań satelitarnych w programie ILWIS
Przetwarzanie zobrazowań satelitarnych w programie ILWIS Krajowe warsztaty CASCADOSS Zastosowania oprogramowania Open Source GIS (FOSS4G ang. Free and Open Source Software for Geospatial) w ochronie przyrody
Bardziej szczegółowoANALIZA PRZESTRZENNA
sp. z o. o. PROGRAM ANALIZA PRZESTRZENNA sp. z o. o. 30-023 Kraków, ul. Mazowiecka 108, tel. +48(12) 294-52-22, fax +48(12) 294-52-23 www.krameko.com.pl, e-mail sekretariat@krameko.com.pl, REGON 008398858,
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do analizy korelacji i regresji
Statystyka dla jakości produktów i usług Six sigma i inne strategie Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji StatSoft Polska Wybrane zagadnienia analizy korelacji Przy analizie zjawisk i procesów stanowiących
Bardziej szczegółowoVetLINK moduł MAPA Instrukcja obsługi
VetLINK moduł MAPA Instrukcja obsługi Spis treści Wstęp...1 Przeglądanie i filtrowanie danych...3 Dodawanie nowych obiektów...3 Dodawanie miejsca...3 Dodawanie ogniska...3 Dodawanie obszaru...4 Wstęp Moduł
Bardziej szczegółowoLaboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7
5.0 5.3.3.5 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7 Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych
Bardziej szczegółowoWSCAD. Wykład 5 Szafy sterownicze
WSCAD Wykład 5 Szafy sterownicze MenedŜer szaf sterowniczych MenedŜer szaf sterowniczych w wersji Professional oferuje pomoc przy tworzeniu zabudowy szafy sterowniczej. Pokazuje wszystkie uŝyte w schematach
Bardziej szczegółowo11. Rozwiązywanie problemów
11. Rozwiązywanie problemów Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pokaŝą, jak rozwiązywać niektóre z problemów, jakie mogą pojawić się podczas pracy z komputerem. Windows XP został wyposaŝony w kilka mechanizmów
Bardziej szczegółowoTytuł: GRAPHER Podręcznik użytkownika ISBN: 9788393908806 Autor: Zbigniew Galon Rok wydania: 2014 Stron: 500 Wydawca: Gambit COiS Sp. z o.o.
Tytuł: GRAPHER Podręcznik użytkownika ISBN: 9788393908806 Autor: Zbigniew Galon Rok wydania: 2014 Stron: 500 Wydawca: Gambit COiS Sp. z o.o. GRAPHER. Podręcznik użytkownika Spis treści: GRAPHER. Podręcznik
Bardziej szczegółowoFAQ: 00000014/PL Data: 26/11/2008 Komunikacja w protokole MPI za pomocą Global Data (GD) pomiędzy sterownikami S7-300
PoniŜszy dokument zawiera opis konfiguracji programu STEP7 dla sterowników SIMATIC S7 300/S7 400 w celu stworzenia komunikacji między dwoma stacjami S7 300 za pomocą sieci MPI i usługi komunikacyjnej Danych
Bardziej szczegółowoW tym ćwiczeniu zostanie wykonany prosty profil cienkościenny, jak na powyŝszym rysunku.
ĆWICZENIE 1 - Podstawy modelowania 3D Rozdział zawiera podstawowe informacje i przykłady dotyczące tworzenia trójwymiarowych modeli w programie SolidWorks. Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale są podstawą
Bardziej szczegółowo30/01/2008. Instrukcja obsługi RoofCon Viewer
Instrukcja obsługi RoofCon Viewer 1 Spis treści Spis treści... Fel! Bokmärket är inte definierat. Instalacja... 3 Wybór obiektów... Fel! Bokmärket är inte definierat. PrzybliŜanie... Fel! Bokmärket är
Bardziej szczegółowoGenerator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Instrukcja Instalacji
Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Instrukcja Instalacji Aplikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Warszawa,
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO ETRADER ROZDZIAŁ XII. ALERTY SPIS TREŚCI
PRZEWODNIK PO ETRADER ROZDZIAŁ XII. ALERTY SPIS TREŚCI 1. OPIS OKNA 3 2. OTWIERANIE OKNA 3 3. ZAWARTOŚĆ OKNA 4 3.1. WIDOK AKTYWNE ALERTY 4 3.2. WIDOK HISTORIA NOWO WYGENEROWANYCH ALERTÓW 4 3.3. DEFINIOWANIE
Bardziej szczegółowoWPŁ YW WARIOGRAMU NA WIARYGODNOŚĆ MODELU 3D TERENU W METODZIE KRIGING
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LII NR 4 (187) 2011 Dariusz Szulc Arkadiusz Narloch Akademia Marynarki Wojennej WPŁ YW WARIOGRAMU NA WIARYGODNOŚĆ MODELU 3D TERENU W METODZIE KRIGING STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoPolsko-Niemiecka Współpraca MłodzieŜy Podręcznik uŝytkownika Oprogramowania do opracowywania wniosków PNWM
Strona 1 / 10 1.1 Wniosek zbiorczy Moduł Wniosek zbiorczy pomoŝe Państwu zestawić pojedyncze wnioski, by je złoŝyć w PNWM celem otrzymania wstępnej decyzji finansowej wzgl. później do rozliczenia. Proszę
Bardziej szczegółowoLokalizacja jest to położenie geograficzne zajmowane przez aparat. Miejsce, w którym zainstalowane jest to urządzenie.
Lokalizacja Informacje ogólne Lokalizacja jest to położenie geograficzne zajmowane przez aparat. Miejsce, w którym zainstalowane jest to urządzenie. To pojęcie jest używane przez schematy szaf w celu tworzenia
Bardziej szczegółowoLaboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows Vista
5.0 5.3.3.6 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows Vista Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych
Bardziej szczegółowoKomunikaty statystyczne medyczne
Komunikaty statystyczne-medyczne (raporty statystyczne SWX) zawierają informację o usługach medycznych wykonanych przez świadczeniodawcę. Przekazany przez świadczeniodawcę komunikat podlega sprawdzeniu
Bardziej szczegółowoJak zmniejszać rozmiar fotografii cyfrowych dr Lech Pietrzak
dr Lech Pietrzak Poradnik dla studentów. Zmniejszanie fotografii 1 Jak zmniejszać rozmiar fotografii cyfrowych dr Lech Pietrzak Aby plik z pracą zaliczeniową nie był zbyt duŝy, naleŝy zmniejszyć wielkość
Bardziej szczegółowoInstrukcja Instalacji
Generator Wniosków Płatniczych dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Instrukcja Instalacji Aplikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spis treści
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM AKUSTYKA TECHNICZNA I LABORATORIUM HAŁASY I WIBRACJE. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z wykorzystaniem programu SoundPlan
LABORATORIUM AKUSTYKA TECHNICZNA I LABORATORIUM HAŁASY I WIBRACJE Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z wykorzystaniem programu SoundPlan dr inŝ. Barbara Rudno-Rudzińska 1 1. Uruchomienie programu i
Bardziej szczegółowoGrafika komputerowa. Zajęcia 7
Grafika komputerowa Zajęcia 7 Wygląd okna aplikacji programu Corel PhotoPaint Źródło: Podręcznik uŝytkownika pakietu CorelDRAW Graphics Suite 12 Tworzenie nowego obrazka Wybór trybu kolorów Określenie
Bardziej szczegółowoelektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej
elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej Instrukcja użytkownika Katalog Usług Publicznych wersja 1.0 wersja 1.0. 1. WPROWADZENIE...3 1.1. CEL DOKUMENTU...3 1.2. SŁOWNIK POJĘĆ...3 1.3. ELEMENTY
Bardziej szczegółowoApSIC Xbench: Szybki start wydanie 1 2008-2015 Mariusz Stępień http://mariuszstepien.net/ http://www.facebook.com/mariuszstepien.
ApSIC Xbench jest darmowym i niezwykle przydatnym programem w pracy tłumacza pisemnego korzystającego z narzędzi CAT. Otóż pozwala on przeszukiwać posiadane pamięci tłumaczeniowe (TM) można szukać pojedynczych
Bardziej szczegółowoSposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI ZAKŁAD RADIOKOMUNIKACJI Instrukcja laboratoryjna z przedmiotu Podstawy Telekomunikacji Sposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych Warszawa 2010r. 1. Cel ćwiczeń: Celem ćwiczeń
Bardziej szczegółowoGEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wprowadzania danych Warszawa 2007
GEO-SYSTEM Sp. z o.o. 02-732 Warszawa, ul. Podbipięty 34 m. 7, tel./fax 847-35-80, 853-31-15 http:\\www.geo-system.com.pl e-mail:geo-system@geo-system.com.pl GEO-RCiWN Podręcznik dla uŝytkowników modułu
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 1 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI MIASTA I GMINY GŁUBCZYCE.
Spis treści 1 Monitoring i ewidencja odpadów...2 2 Wybór zakresu wyświetlanych danych dotyczących nieruchomości i urządzeń...2 3 Lista nieruchomości...3 4 Edycja danych dotyczących nieruchomości, urządzeń
Bardziej szczegółowo2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji
2. Podstawy narzędzia Application Builder, budowa strony, kreatory aplikacji 1. Utwórz aplikację ze skoroszytu emp_prac.csv. W tym celu wykonaj poniższe czynności: a. Zaloguj się do systemu APEX jako użytkownik
Bardziej szczegółowoZakładka Mapa. Kliknięcie zakładki "Mapa" spowoduje wyświetlenie panelu mapy:
Zakładka Mapa Kliknięcie zakładki "Mapa" spowoduje wyświetlenie panelu mapy: Rys. 1 Zakładka Mapa Zakładka "Mapa" podzielona została na sześć części: 1. Legenda, 2. Pasek narzędzi, 3. Panel widoku mapy,
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 9 - Swing - część 1
Ćwiczenia 9 - Swing - część 1 Utwórz nowy projekt wybierając: File->New Project->Java Application, przy czym odznacz opcję Create Main Class. Kliknij prawym przyciskiem myszy na podfolder Source Packages
Bardziej szczegółowo7.4 Automatyczne stawianie prognoz
szeregów czasowych za pomocą pakietu SPSS Następnie korzystamy z menu DANE WYBIERZ OBSERWACJE i wybieramy opcję WSZYSTKIE OBSERWACJE (wówczas wszystkie obserwacje są aktywne). Wreszcie wybieramy z menu
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI SKLEPU INTERNETOWEGO. Alu System Plus Sp.J. ul.leśna 2d 32-500 Chrzanów, tel.(+48-32) 625-71-38 sprzedaz@alusystem.
INSTRUKCJA OBSŁUGI SKLEPU INTERNETOWEGO 1. Jak rozpocząć zakupy? Aby złoŝyć zamówienie w sklepie naleŝy zalogować się, klikając na linka Zaloguj w prawym górnym rogu ekranu. Następnie naleŝy podać nazwę
Bardziej szczegółowoSerwis Członkowski Polskiej Izby Ubezpieczeń Instrukcja obsługi UŜytkownik
Serwis Członkowski Polskiej Izby Ubezpieczeń Instrukcja obsługi UŜytkownik I SERWIS CZŁONKOWSKI Aby zalogować się do Serwisu Członkowskiego Polskiej Izby Ubezpieczeń naleŝy wejść na stronę główną PIU www.piu.org.pl
Bardziej szczegółowo2. Podstawy programu Microsoft Access
8 Wprowadzenie do projektowania baz danych 2. Podstawy programu Microsoft Access Baza danych utworzona w programie Microsoft Access składa się z wielu obiektów róŝnych typów. MoŜna podzielić je na dwie
Bardziej szczegółowoWymiarowanie i teksty. Polecenie:
11 Wymiarowanie i teksty Polecenie: a) Utwórz nowy rysunek z pięcioma warstwami, dla każdej warstwy przyjmij inny, dowolny kolor oraz grubość linii. Następnie narysuj pokazaną na rysunku łamaną warstwie
Bardziej szczegółowo