Górnoślązak. It>ismo codzienne, poświecone sprawom ludu polskiego na Śląsku. Przez lud dla ludu! Telefon Nr

Transkrypt

1 Rok XL Katowce, Nedzela dna 8-go grudna 90. Nr. 290 Górnoślązak It>smo codzenne, pośwecone sprawom ludu polskego na Śląsku GÓRNOŚLĄZAK" t dodatkam: obrazkowym, poweścowym, Rodzną" l Dzwonkem", wychodz codzenne z wyjątkem nedzel śwat kosztuje mesęczne z odnoszenem do domu 80 fen., na poczce kwartalne 2 mk.. z odnoszenem do domu 2,42 mk. Przez lud dla ludu! Telefon Nr OGŁOSZENIA 20 fen. za ednofamowy wersz petytowy. Przy klkakrotnem powtórzenu udzela se znacznego rabatu. Reklamy 50 fenygów od wersza petytowego. REDAKCYA I EKSPEDYCYA znajduje se przy ulcv Poprzecznej (Quer-Strasse) nr.. Kalendarz katolck: Wschód słońca: Zachód słońca: Kalendarz słowańsk: 8-go grudna: Oczek. NMP, Ueotyma godz. 8 mnut 8 godz. 3 mnut 44 8-go grudna: Wszemr Każdy abonent f S W norymberskm banku ubezpeczena na życe w Nonr > bergn (Nürnberger Lebens-Verscherungsbank n Nürnberg" na 34T 200 marek a robotncy pod zema w kopaln na 000 marek. \ażdy wy badek mus być w przecągu tygodna po zdarzenu norymberskemu bankow ubezpeczena na życe (Nürnberger Lebenswtrslcherungsbank n Nürnberg) podany, także mus se okaleczony w przecąga 24 godzn po wypadku do lekarza udać. Wypadk śmerc musza natychmast, najpóźnej ale w przecągu 48 godzn po zdarzena być zameldowane. Blższe objaśnena co do warunków zabezpeczena dala statuta«które równocześne z polsa beda naszym czytelnkom wręczone. Najnowsze wadomośc. Strek na kopaln Donnersmarka. W czwartek weczorem, w dzeń wypłaty, zjechało tylko 70 robotnków; w pętek rano 220. Tak donos zarzęd kopaln do gazet nemeckch. Strzelanna bandytów na dworcu w Łodz. Z Łodz telegrafuję: W czwartek przy odejścu pocęgu osobowego z Łodz do Warszawy, agenc ochrany spostrzegl 5 znanych m bandytów, którzy kupwszy blety wsedl do pocągu. Pocąg mał już ruszyć, gdy agenc przystąpl do aresztowana. Bandyc w tej chwl rozpoczęl strzelane. Przerażen podróżn zaczęl rzucać sę na zemę. Żandarm dobyl pałaszy, ale w krótkej chwl bandyc zastrzell ofcera jednego agenta ochrany, a cężko zranl żandarma, podróżnego agenta. Powstał popłoch, podczas którego wszyscy bandyc zbegl. Prezydentem Szwajcary na rok 9 wybrany został naczelnk wydzału wewnętrznego rady zwązkowej, Marek Ruchet Hszpana sę zbro. Parlament podwyższył lczbę wojska, stojącego pod broną o chłopa na (Nemcy mają aż pół mlona (przeszło) wojska stojącego.) Bskup bawarscy ydal lst pastersk, w którym pszą pomędzy n-?m, co następuje: Ml dyecezyane! Jest naszym poważnym śwętym obowązkem, przestrzedz was przed zjaskam nowego czasu, które welkem bezpoednem są nebezpeczeństwem dla waszej wary życa moralnego. Mamy na myśl wykroczena gazet, które twarde naukę naszej śwętej katolckej wary walczają dobre obyczaje obrażają. Take gazety eytać jest grzechem przecw werze przecw rzykazanom Bożym. Dlatego jest śwętym obowązkem sumena dla nas, przestrzedz was przed m, a śwętym obowązkem sumena dla was, ważać na ostrzegawczy ten glos waszych bskuów. Wy wszyscy wece, że wara śwęta, to najwyższe dobro najszlachetnejszy klejnot duszy, za o najwęks mężowe Koścoła dal krew życe, rzez własną wnę może być utracona. Taka wna całą cężką odpowedzalnoścą przed Bogem przed waszem sumenem jest wtedy, gdy pozwaale wstępować do waszego domu rodzny takm azetom czasopsmom, które dążą do pozbawena fas waszej wary, waszego szacunku młośc do oścoła sług jego, oraz takm gazetom, które zażerają opowadana obrazk, będące prawdzwem zyderstwem z obyczajnośc chrześcańskej. Wy tajece sę waszym własnym dzecom zgorszenem uwodzcelam, gdy spokojne patrzyce, jak take azety czasopsma z ch bądź odstręczającem szy^ erstwem bądź przynęcające gładką mową dzeń za uem zbezczeszczają śwętość waszej rodzny. Rodacy! Tępce pśmdła złe, do których na-?żą przedewszystkem wszystke gazety nemecko- akatystyczno-beraho-masońske. Walka z germąnzaeyą, oto nasze hasło! Precz z pśmdłam nemeckem z rodzn po-. skch! Ne broną was waszych spraw, ale zatruwają waszą rodznę jadem germanzacy dobro- ' wolnej, gorszej od germanzacy urzędowej. W mę sprawy katolckej polskej wzywamy was do gorącej walk z gazetam szkodlwem naszej śwętej sprawe narodowej! Do szeregu! Hej naprzód wstecz an krok! Przy każdej sposobnośc powedzce słowo gorącej zachęty rodakom śpącym, neuśwadomonym! W każdym domu, w każdej rodzne polskej nech będze dobra, katolcka polska gazeta! Dalej do agtacy za Górnoślązakem! Kanclerz gethnann-jtollweg a JHoabt. W parlamence nemeckm mówł kanclerz Bethmann - Hollweg po dwa razy o procese m o a - b c k m. Pomędzy nnem ośwadczył: Socyalśc są moralnym współwnowajcam zajść moabckch. Słowa te wywołały na skrajnej lewcy burzę nezadowolena. Padały słowa take, jak: bezwstyd, skandal, bezczelność, kłamstwo t. d. Podobne głosy odzywały sę także po strone konserwatywnej. Głosy konserwatywne skerowane były oczywśce pod adresem stronnctw lewcowych Rozmate gazety berlńske zarzucają kanclerzow, że wmęszał sę do procesu, choć tenże jeszcze ne ukończony że chcał nejako nacsk wywrzeć nabeg procesu. Jedna z gazet berlńskch zameszcza zaś następujące uwag: Czylż to ne jest meszanem sę do procesu, jeżel kanclerz Rzeszy całą swą powagę rzuca na szalę neukończonej sprawy? Czylż to ne jest męszanem sę, jeżel przez klka mnut ze swego mejsca kanclerskego rozwodz sę o toczącej sę sprawe? Czylż to ne jest męszanem sę, kedy w chwl, gdy obrońcy oskarżonych chcą złożyć dowody, ż zbyt ostre postępowane tłumy ludu rozgoryczyło, on woła ku sędzom, że poleya w Moabce spełnła swój obowązek? Polcya berlńska jest najbrutalnejszą w Europe psał swego czasu Bsmarck do Manteuffla. Dzś tego coprawda uogólnć ne można. Wększość berlńskch urzędnków polcyjnych spełna dzś swój obowązek w przyzwotych formach, w Moabce z pewnoścą wększość urzędnków spełnała swój obowązek z zmną krwą rozwagą. Ale nestety czy to p. Bethmann - Hollwegow sę podoba lub ne zeznana śwadków stwerdzły, że stosunkowo welka lczba poleyantów, a szczególne krymnalnych urzędnków polcyjnych zaczepała w najbrutalnejszy sposób spokojne przechodzących ludz. Poneważ p. Bethmann - Hollweg ośwadczył, że polcya.polcya bez wszelkch ogranczeń spełnła swój obowązek, dlatego z lcznych zeznań śwadków przytoczyć należy choćby tylko następujące: śwadek P r e u s s zeznał, że newnnych ludz wprost nemłoserne ponewerano. Śwadek ekspedyent Nekage zeznał: Urzędncy krymnaln wall bezwzględne wężam gumowem ekjam. Śwadek dr. Kochmann stwerdzł: postępowane polcy było surowe, brutalne, bezmyślne całkem neuzasadnon e. Śwadek kupec Hem an zeznał, że urzędncy ludz spokojnych kopal. Śwadek Jordan opowadał, pod jego balkonem jakś człowek, który następne umarł skutkem odnesonych ran, tak został sekany pałaszam polcyjnem, że córka śwadka, która na to patrzała, dostała kurczy płaczących, śwadek Frost, były drug przewodnczący tak zwanej żółtej organzacy, ośwadczył, że była okropna rzeź dodał, że obywatela bto jak psa jakego. Śwadek adwokat dr. B a e n, który sebe samego nazywa dobrym patryotą, ośwadczył, że postępowane polcy wywołało w nm wstręt obrzydzene. Śwadek ksęgarz H u a r t zeznał, że rzeczy, na które patrzał, zachwały w nm podstawy jego wary chrześcańskej, dodając jednocześne, że jego dawny szacunek dla polcy zamenł sę na coś przecwnego temu. Trzydzestu nnych śwadków zeznało mnej - węcej to samo albo gorsze jeszcze rzeczy. Czy p. Bethmann - Hollweg chce może twerdzć, że wszyscy c śwadkowe śnl lub pod swą przysęgą neprawdę powedzel? Co kanclerz wogóle we o zajścach w Moabce, co z nch wdzał lub skąd czerpe swe wadomośc? Czerpe je z prezydyum polcyjnego, a prezydyum w tym wypadku jest partyą. Czy p. Bethmann - Hollweg prezes polcy ne bylby mądrzej zrobl, gdyby spokojne przyznal, że część urzędnków polcyjnych ne jest bez wny bez błędów, czyby ne było mądrzej wnnych oocągnąć do odpowedzalnośc? Ale nc z tego. To ne nastąpło an po znanym spacerze wyborczym, an w nnych wypadkach, an też teraz po zaburzenach w Moabce. Za to tylko ordery pochwały rozdzelano. Już nejednokrotne podnoszono, że ludność w Berlne nenawdz polcy. Tą nenawść spotęgował teraz jeszcze węcej p. Bethmann - Hollweg. Jeżel publczność wdz, że wybryk polcyjne sę zakrywa zasłana jeżel wystawone jest bezkarne na pałasze polcyjne kje krymnalne, natenczas zwraca sę nechęć przecwko całej polcy, Ale najgorszą rzeczą jest sposób, w jak kanclerz Rzeszy wmęszał sę w celach poltycznych do toczącego se procesu. Jeżel jak poseł bez wpływu usłuje uprzedzć wyrok sądu, jest to naganna żarlwość bez nebezpeczeństwa wększego, ale jeżel kanclerz Rzeszy go naśladuje nawet chce go przewyższyć, natenczas zachodz bardzo poważne nebezpeczeństwo. Bylśmy dotąd tego zdana, że kanclerz Rzeszy pownen być stróżem porządku wzorem wszelakch cnót państwowych, dzś smuc nas bardzo, że zły przykład dze z góry. Pan Bethmann - Hollweg ośwadczył nedawno, że przy reforme procedury karnej klka pęknych paragrafów ma rzekomo zagrożonemu państwu nadać slnejszej ochrony. Ale znakomtym byłby paragraf, któryby na najwyższego urzędnka państwa nakładał obowązek, by podczas toczącego sę procesu mlczał. Z takm artykułem wystąpł ów dzennk berlńsk. Pan Bethmann - Hollweg pewne łaskaw na to ne będze. Zebrane publczne w Kozłowej górze. Jak już w krótkośc donoslśmy, stawał p. Karuga, sekretarz Zjednoczena przed sądem bytomskm za przekroczene ustawy o stowarzyszenach. W Kozłowej Górze chcano założyć flę Zjednoczena Zawodowego Polskego. W tym cellu mał p. Muszalk zwołać zebrane na 0 kwetna do lokalu u p. Kuklka. Pan Karuga, który mał na owem zebranu przemawać, dał p. Muszalkow 27 kartek zapraszających na owe zebrane, gdyż mało to być zebrane w zamknętym kołku. Powedzał przy tern p. Karuga Muszalkow, że kartk te ma rozdać tym, co chcą przystąpć do Z.ednoczena to znajomym swom. Muszalk kartk rozdał to podobno każdemu, kogo spotkał, czy znajomemu, czy neznajomemu. W owym dnu zebrana zebrało sę około 40 ludz, mających zaproszene takch, którzy już byl członkam Zjed noczena, należącem do fl w Pekarach. C ostatn mel ze sobą kwtaryusze. Żandarm stanął przed lo kalem, na którego drzwach wdnał naps: Zamknęte towarzystwo. Przystąpł do żandarma ostate czne robotnk P. zapytał go sę, czy może wnjśt do lokalu, chocaż on ne ma zaproszena. Żandarr mu mówł, że może wstąpć; ów robotnk wstąpł I wtedy też żandarm wszedł do sal rozwązał zebra«ne,, twerdząc, że to zebrane publczne, gdyż nl wszyscy byl zaproszen. Zebran se rozeszl, ale p Karudze wytoczono proces, że publcznego zebran# ne zgłosł na polcy. Sąd ławnczy w Tam. 06 rach skazał p. K. za to przekroczene ustawy o sto ' warzvszenacb na 00 mk. kary koszta. P. K. za*

2 łożył apelacyę do sędu bytomskego. Tu pommo H mówć, dlatego sęd uważa, że Karuga udzelał głosu. dzelnej obrony p. adwokata Kudery apelacya została zabranał mówć, krótko przewodnczył kerował odrzucona, gdyż sąd twerdzł, ż to było zebrane obradam. Węc tu sąd stwerdzł, że zebrane publczne, poneważ rozdzelane kartek zapraszających było publczne ne zameldowane do polcy, a węc na zebrane wzgl. zapraszane na to zebrane było J podpadające karze. Ów żart, mający sę odnosć do take, że każdy mógł take zaproszene otrzymać, a owych dwóch urzędnków był także ublżający, tak węc ogranczena jakegoś ne było. Sąd wywodzł, ż tu sąd bytomsk apelacyę odrzucł. Poprzedno że p. Karudze ne mogło sę rozchodzć o jakąś ścślejszą grupę ludz, lecz o to, aby jak najwęcej ludz Tam. Górach, który skazał p. K. na 00 mk. kary za bowem już tą sprawą zajmował sę sąd ławnczy w zwołać na zebrane. Sąd uważał, że p. K. chcał tylko takem zapraszanem na zebrane omnąć przepsy za obrazę urzędnków polcyjnych. przekroczene ustawy stowarzyszenowej, a na 40 mk. o stowarzyszenach. Sąd przyszedł węc do przekonana, że zebrane było publczne, a poneważ ne było zgłoszone do polcy!, podpadał p. Karuga karze. ~~ Sąd też nabrał przekonana, że ne Muszalk zwoływał zebrane, lecz stotne zwołującym był p. Karuga. Dlatego też p. Karugę zasądzono. Z wszystkch tych powodów sąd apelacyę odrzucł. Wadomośc ze śwata. POLSKA (pod panowanem pruskem). Wybory uzupełnające. W okręgu Druga 0 sprawa, sę Ł mała tak: Dna 7. kwetna śremsko - średzko - wrzesńskm wybrany został w zwołano mnej węcej w ten sam sposób zebrane w uzupełnających wyborach sejmowych p. Wojcech tem samem mejscu. Pan Karuga przed zagajenem Trąmpczyńsk, uzyskawszy 372 glosy przecwko zebrana kasował składk, dawnej przystąponych 0 glosom, jake padły na kandydata nemeckego. członków. Podczas tego obecn ludze mówl pomę-! dzy sobą, żartowal, tak że czasem głośny ośmech j NIEMCY. wybuchał. Na zebrane to przybyl także żandarm j O reformę wyborczą wprus ech! pocyant. Poneważ m powedzano, że to zamknę- j Nektóre gazety donosły, że w beżącej sesy rząd te towarzystwo usunęl sę do przyległego pokoku. prusk przedłoży sejmow nowy projekt reformy Tu polecł żandarm polcyantow, aby plne słuchał, j prawa wyborczego. Na to gazety konserwatywne co tam w salce gadają kto gada. Zebrane ne by- odpowedzały, że rząd an myśl w tej sesy przedkładać sejmow takego projektu, że wogóle ne wa ło jeszcze rozpoczęte. Robotnk p. G. powedzał ja- kś żart, na który sę głośno, c co przy nm stal ro- j domo, kedy przedłożene take do sejmu zostane ześmal. Dosłyszał to pocyant twerdzł, że ten wnesone. Natomast organ burokracy Deutsche żart do nego do żandarma sę odnos. P. Karuga Nachrchten psze, że rząd prusk zaraz po zwołanu posłów sejmow zakomunkuje zamary rządu zakazał potem dalej tak mówć. Ne długo też trwa- ło, to żandarm zebrane rozwązał. Sąd przesłuchał xv sprawe reformy wyborczej. Blższych szczegółów o tych zamarach gazeta powyższa ne zdradza. klka śwadków, którzy twerdzl, że zaproszena o- trzymal dopero wtedy, gdy przybyl do lokalu. Py- Wstecznemu rządow wdać ne speszy sę z załatwenem tej najważnejszej sprawy poltycznej tano sę wtedy czy kto ne ma zaproszena, a gdy kto! ne mał, wtedy m dawał p. Muszalk zaproszena. w Prusech, której załatwena lud dawno sę domaga. Ale rządow sę z tem ne speszy, boć cho Zaś ktoś nny otrzymał na drodze gdześ od jakegoś chłopca zaproszene przybył. Węc tu sąd uważał, dz tu tylko o prawa ludu, a te rządow są dosyć że ne take zaproszene odpowadało pojęcu o ścślejszym grone znajomych, lecz mało ten cel, aby om obojętne. nąć w ten sposób przepsy o stowarzyszenach usunąć zabrana take publczne od dozoru polcyjnego. O zapałk. W ubegły wtorek zjawła sę u sekretarza stanu dla skarbowośc rezszy depu- Węc zebrane uważać było trzeba za publczne. Że tacya fabrykantów zapałek, aby mu sę uskarżyć na zaś na zebranu tem publcznym przemawano także, to równeż sąd uważał za udowodnone. Sąd roprzyjemnego podburzającego wprost podatku od swoją bedę (!). Ne żądają czasem znesena nezumował, że wprąwdze zebrane ne było otwarte, zapałek, natomast pragną, aby rząd zaprowadzł gdyż do tego ne przyszło, bo zostało przedtem rozwązane, lecz poneważ p. Karuga mówł z klkoma krzeswa sztuczne, których sę teraz wele używa monopol na zapałk lub opodatkował różne palnk o różnych sprawach (prywatne) zawodowych, to to zamast zapałek. W raze zaprowadzena monopolu już uważać należy za obrady. Sąd wywodzł, że chcą rządow zaofarować swe fabryk do wydzerżawena. Zuchwałość tych panów jest bez zebrane jest już wtedy zebranem, gdy sę ludze zberają zebral. Zaś ne potrzebne jest otwarce zebrana. Jako obrady uważać należy już to, że ludze dotknął, bo mel swój syndykat, który cały cężar granczna. Podatek od zapałek ch wcale ne rozmawają pomędzy sobą o tem, o czem zebrane podatkowy zwalł na bark ludnośc, syndykat zaś mało obradować. A tu przece tak było! Rozma- ceny wskutek podatków jeszcze węcej podśrubowal pomędzy sobą, a nawet robotnk O. głośnej wał. Ne mogl sę jednak c panowe co do podzału łupu pogodzć, syndykat m sę ne kle obe jakś żart powedzał, który obrazł urzędnków polcyjnych. Poneważ p. Karuga zakazał mu dalej tak cne, aby sobe ne robć wzajemne konkurency KAROL DESLYSA, ZA HONOR MĘŻA. POWIEŚĆ. (Tłómaczene z francuskego.) Jan Mchaud. Jest temu lat pętnaśce, jak przejeżdżałem przez osadę Vttel, znajdującą sę w Vogezach. Ne wdać tu jeszcze owych olbrzymch, malownczych gór, ale już gdzenegdze wznoszą sę wzgó- rza cała okolca pokryta uroczą zelonoścą. Pobuj- tych łąkach, poprzedzelanych tu owdze pastwskam, płyne wężykem rzeka, wytwarzając prześlczną dolnę. Po wzgórzach, rozrzuconych- wokoło, cągną sę wnnce; na jednem nawet z nch zelen se spory lasek. W owym lasku, przezwanym parkem, bje mneralne źródło, skuteczne na wszelke choroby. W cenu drzew rysują sę hotele z galeryam dla gośc, szukających tu zdrowa. Przed pętnastu laty wszystko tu jeszcze było jakeś osamotnone, nesmaczne, bez gustu; korzystano tylko z rozkosznego krajobrazu, z czystego górskego powetrza z tej cszy rozlanej w naturze, jaka podobno najskutecznej łagodz cerpena smutek. Wówczas osada a raczej masteczko Vttel, należące do najbardzej uroczych okolc kantonu, rozsypało beluchne domk na przestrzen klkunastu klometrów; czerwone dachy chatek sprawały wdok nadzwyczaj powabny. Zdała cała osada przedstawała sę uroczo, lecz za zblżenem sę urok znkał, bo owe powewne domk były budowlam cgżkem najgorzej utrzymanemu. Dlatego też doznałem przyjemnego wrażena, spostrzegłszy w pewnem oddalenu, na uboczu, powabne meszkanko, w rodzaju wejskej chaty. Wszystko tu oddychało czystoścą, porządkem, wabło za ( lotnoścą selskch ustron. W ogrodze otaczającym chatkę rosłv kwaty; btdmzmnowe szpalery tworzyły I przepyszne ulce. Na frontone jaśnały rozkwtłe rój że płynęła w dal woń jaśmnów. A przeceż było to tylko meszkane zwykłego stolarza! On sam właśne pracował w warsztace. Jeszcze dzś przypomnam sobe ową pękna po star z szlachetnym wyrazem twarzy, ten wzrok jasny, łagodny uśmech na ustach; kto we nawet czy me powtórzyłbym posnk, jaką wówczas nucł. Słuchając go, pomyślałem : Otóż to człowek szczęślwy! Q- to poczcwec, neznający wyrzutów sumena. Poneważ kufer mój podróżny, wskutek neustannych. podróży, znajdował sę w stane trudnym do użytku, skorzystałem przeto z nespodzanego napo kana stolarza zblżywszy sę zapytałem, czv ne mógłby m go naprawć? Z najwększą przyjemnoścą odrzekł wykonam wszystko, czem mne pan zaszczycć raczysz" Kedy zdjął czapkę, ujrzałem łyse czoło, okryte garstką swejących już włosów. Stolarz zdawał sę być daleko młodszym, tymczasem dowedzałem sę, że lczy już 50 lat weku. Nazajutrz posłałem mu kufer przez ogrodnczka, który w hotelu pełnł obowązk komsyonera. Dzelny, nawny chłopak nazywał sę Barnaba. Objaśnłem go, co ma mówć. Aha! przerwał uradowany, to do Jana Mchaud. Będze pan najzupełnej zadowolony. Zapewne dobry rzemeślnk? Pane, to zdolność chodząca. Jest on ceślą rzeźbarzem budownczym, czem pan tylko zechcesz. Pracownk nestrudzony, negardzący źadnem zajęcem... wszyscy mu zazdroszczą... Dlaczego? Bo sę podejmuje wszystkego. Poczcwa dusza! Przeszłego roku naprzykład, choć w ogrodze u- kończyły sę prace, on jednak wyszukał m zatrudnene. Jestem u nego, jak to mówą, na praktyce. To perła wszystkch majstrów! Cokolwek tylko zatwardy. Ngdy go ne wdzano w szynku. Jedyną?ego rozkoszą zabawa w grone rodzny. Żonaty? Po raz drug. Ma on syna z perwszej żony, który służy w wojsku, w słoonu ofcera. Z clrme cen ne obnżać, żądają monopolu, aby państwo droge penądze od nch wydzerżawło fabryk Panowe wolnomyśln, aby ułatwć zabeg tym pq' nom, wneśl nawet nterpelacyę w parlamence w sprawe podatku od zapałek. Posłowe polscv jak wadomo, byl przecwn podatkow od zapam prawdopodobne też będą żądal znesena tegę podatku. AUSTRYA. Ustąpene Benerta. Jak wadomo prezydent mnstrów Benert ustąpł z urzędu, chocaż jeszcze nezbyt dawno zaznaczał slne stanowsko rządu. Upadek Benerta spowodowało jak zaznaczylśmy już przedewszystkem Koło poske wedeńske, a w drugm rzędze Czes Nemcy czescy. Rząd wedeńsk przed klku laty na mocy prawowce uchwalonej zatwerdzonej ustawy zobowązany był do zbudowana kanałów, przedewszystkem w Galcy. Kanały w Galcy! właścwe "dzś pownny być wykończone, ale rząd an myślał spełnć tego zadana, do którego zobowązywała ustawa Zaofarował rząd Polakom zamast kanałów nne wynagrodzene. Lecz na to Polacy zgodzć sę nę mogl ze względu na Galcyę. Jestto kraj rolnczy, przeludnony, setk tysęcy ludu wychodz rokroczne na zarobek za grancę. Jedyne uprzemysłowene kraju może bedze galcyjskej pomódz a dr urpzemysłowena kraju znaczne przyczynłyby sę drog wodne. Dlatego Polacy przv kanałach musel sę uperać oball wroge Galcy mnsterstwo, w którym zasadał Polak Blńsk jako mnster skarbu, a nestety prowadzł poltykę fnansową dobra dla Austry, ale najszkodlwsza dla Galcy samej, Cesarz Francszek Józef na ustąpene mnsterstwa sę zgodzł baronow Benertow powerzył utworzene nowego mnsterstwa. ANGLIA. --Wybory. Psalśmy już, że wybory w Angl ne odbywają sę tak jak w Nemczech lub w nnych krajach w jeden ten sam dzeń we wszystkch okręgach, lecz trwają przez klka tygodn. Co dzeń - w klku lub klkunastu okręgach obera sę posłów. Z początku trudno było przewdzeć, czy zwycęża konserwatyśc (torys) lub lberałowe (wgowe). Zwycęstwo lberałów dzś jest pewne, aczkolwek sam ne będą meć wększośc w parlamence. Lecz razem z Irlandczykam partya robotnczą będą mel wększość. Do dna 5 b. m. konserwatyśc pozyskal 257, lberałowe 235, Irlandczycy 6ć a partya robotncza 40 mandatów. Z punktu wdzena nteresów polskch należało życzyć zwycęstwa torysom czyl konserwatystom, bo są to przecwncy Nemców w przecweństwe do lberałów, którzy szukają przyjaźn Nemec, Irlandczycy, aczkolwek katolcy prześladowan przez Anglków jak mv Polacy przez Nemców, udaja welkch przyjacół Netnców, aby przez to drażnć Anglków. zas dwoje dzec: Joannę Potrusa. Warto żeby sę pan przypatrzył, jak je przyucza do porządku czystośc. Bo u nas proszę pana, tak już obyczaj, ż same matk uczą dzec na ksążce. Dobral sę oboje; nc węc dzwnego, że mężczyźn zazdroszczą ojcu. a kobety matce. Po tych słowach, Barnaba zarzucł kuferek na plecy oddalł sę. Nazajutrz otrzymałem go w wyśrnentym stane, jakby nowy. W klka dn późnej, chcąc osobśce podzękować stolarzow, udałem sę do pana Mchaud, tem węcej, że żadnej ceny za ewoję pracę ne oznaczył. Zapewne mał robotę po za domem, poneważ ne słychać było zwykłej posnk stolarza. Na progu domu sedzała tylko młoda kobeta, zajęta przędzenem koronek. Obok nej ślczne dzewczątko zwjało na wrzecono bałą jak śneg przędzę. Dalej przy warsztace rumany chłopak zajmował se struganem drewnanej szabelk. Była to Joasa Potruś. Barnaba mówł prawdę. Dwoje tych pęknych dze c, ubranych nadzwyczaj schludne, stanowło uderza jącą różncę od dzatwy bawącej sę w ulcach ma steczka. Co sę tyczy młodej kobety, nepodobna opsać jej słodkego uśmechu, jej łagodnego spojrzena, jakem spoglądała co chwla na dzec. Zaraz odgadłem, że musała to być Pan Magdalena, matka dwojga uroczych anołków. Strój jej ue wele różnł sę od u- brań wejskch, ale jakeż to wszystko było udatne, ja* ke belutke; zdawało sę, że jej kaftank tylko co wyszedł z pod żelazka; że czapeczek był prośto z gły Magdalena, daleko młodsza od męża, ne mała węcej nad lat 30; postac równe wspanałej pełnej, zaczynała wdoczne naberać cała, z czem jej było bap dzo do twarzy. Regularnych rysów, przy nadzwyczaj bałych zębach, uśmech jej naberał nezrównanego powabu, zdradzając usposobene łagodne, zacne, peł* ne prostoty. Kedy zaś spojrzała waelkem czamem oczyma, odgadłeś natychmast, że pod tą powterzcłrówuoścą potulną, czuwa slny duch, zdolny do naj wększych ofar pośwęceń. fcae dalszy

3 p. p. S. a Ideały polske. W łone P. P. S u czyl tak zwanej Polskej parly socyalstycznej pod zaborem prusktm, której organem jest Gazeta Robotncza, Wre gotuje sę o Ideały polske. Mark pruske zdzałały już swoje. Za edwe lat klka upłynęło od zaprzedana przez zarząd y,p. P. S u czerwonym hakatystom deałów polskośc, a dzś zwolenncy Pepeesu stawają na swych jkonferencyach wnosk o skreślene tej nazwy z nagłówka Gazety Robotnczej, bo mają w swych szeregach tylu fanatyków (to znaczy w tym wypadku hakatystów), których słowo Polak polsk raz, Na zebranach towarzystw socyalno - demokratycznych gorące debaty prowadzą o to w grunce rzeczy,!ęzy czerwon bracszkowe około Gazety Robotnczej skupen, mają sę nazywać socyalstam polskm jjub ne. Towarzysz Caspar! powedzał na zebranu socyalstów w Nowejws, że polska partya socyalstyczna pod zaborem pruskm oraz jej zarząd ne wypowedzel sę, czy mają w swym programe deał nepodległośc. Towarzysz Caspar! sę myl, bo zarząd Pepeesu, gdy jeszcze był nezależny od czerwonych hakatystów, bardzo wyraźne sę w tym kerunku wypowedzał, a jeżel nam ne werzy, to netylko możemy mu służyć nformacyam dokumentam, ale towarzysz Bnszkewcz może p. Casparemu udzelć dokładnych w tym względze wadomośc. Lecz czerwon bakatyśc uznal deały polske za głupstwa, za rzeczy szkodlwe socyalzmow dopóty wsparć ne udzelal Pepeesom, dopók sę deałów polskch ne wyrzekl. Po klku latach bedy nędzy Pepeesy na pśme wyrzekl sę deałów polskch, a ża to borą do dna dzsejszego mark pruske a czerwon hakatyśc kontrolują ścśle ch gazetę robotę poltyczną, czy ne jest zarażona agtacyą polską. To wysługwane sę hakatystom czerwonym przez łat klka zdemoralzowało tak dawnejszych Pepeeaów, że dzś na wecach krzyczą: Precz z Polską! My jesteśmy Nemcam!, na zebranach swych potępają deały polske a nazywają obchód grunwaldzk szopką! Tak nsko upadl Pepeesowcy temu dzwć sę ne można, bo sprzedawczyka deałów narodowych zawsze tak los spotyka. W jak sposób radzą towarzysze mędzy sobą, Wynka z tego, że towarzysz Bnszkewcz nazywa postępowane towarzysza Casparego oszustwem. Jeżel kto nny socyalstom zarzuca oszustwo, to straszne sę oburzają udają newnnych baranków. Ale dobrze wedzeć, że socyalśc redaktora naczelnego ^Gazety Robotnczej (w nr. 47) pętnują jako o - S z u s a poltycznego. Dotychczas tylko nemeccy towarzysze nazywal polskch oszustam, łgarzam kłamcam, dzś członek zarządu Polskej party! socyalstycznej Bnszkewcz nazywa redaktora Gazety Robotnczej oszustem, towarzysz Caspar! ogłasza to w Gazece Robotnczej jako odpowedzalny redaktor. Czyż można sobe wyobrazć wększy zank poczuca osobstej godnośc honoru! Może obrażony towarzysz Caspar! zaskarży odpowedzalnego redaktora Gazety Robotnczej p. Emla Casparego o o- belgę?! Ludu polsk! Patrz na to braterstwo socyalstyczne, na to ponewerane najśwętszych naszych deałów narodowych przez tych hakatystów czerwonych, patrz na to bezustanne wyszydzane wary lżene Koścoła przez tych płatnych służalców nemeckch abuszów (bezbożnków)! Zaberz sę do pracy, ruguj bbułę socyalstyczną, tęp gdze możesz ten chwast nemeckożydowsk, który plugaw naszą glebę polsko - katolcką. KORESPONDENCYE. Zabrze. (Korespondencja.) Melśmy w Zabrzu północnem w koścele dna 4-go grudna odpust, przed którym w pątek sobotę o godz. 7-mej weczorem były kazana. Otóż pątkowe kazane wygłosł nasz mejscowy ks. proboszcz Rosenberger. Parafan on zachęcał do pobożnośc do częstszego przystępowana do Spowedz Komun św., a potem mówł do rodzców o dzatkach, że już w młodych latach nasze dzatk na drogę nemoralnośc zepsuca sę udawają, ż rodzce pownn sę starać o to, by ch dzatk były dobre pobożne. Za to sę ks. proboszczow słuszność należy. Inaczej sę ma ta sprawa z drugej strony, bo mojem zdanem ne można całej wny na rodzców zwalać, bo rodzce dzatk dla Boga wychować pragną, ale mają neraz welke przecwnośc. Koścół pownen rodzców poperać. Za zmarłego ks. proboszcz Neumanna mały nasze dzatk podczas nauk do Komun św. polską naukę przed neszporam, a teraz tego nema. Moteż ks. proboszcz ne we, ż naszego polskego różańca ne można przed neszporam w nedzele śwęta odprawać, bo nemeck trwa czasem do 8A3 od at e k 2 do numeru 290 m, BgaeBeMgHBeewBBgawBHHM'-"..... a aeszpory są o 3-cej godzne. Kedy dla małej bczby Nemców jest czas, to prosmy ks. proboszcza, zęby dla Polaków dał ten sam czas, któryśmy dawnej mel, to od 2% do 3; Na tenże różanec bral rodzce swoje dzatk, których jest pokaźnejsza suma, nż nemeckch'. My, parafane polscy, mamy nadzeję, ż to nam dane będze. Godznk melśmy od dawen dawna przed sumą, a teraz ks. proboszcz przełożył je na 5-tą godznę rano, tak, że ne mogą ludze ze Sośncy Madejowa tak wczas rano do koścoła przybyć, a ze Zabrza przybywają tylko c starzy, którzy spać ne mogą; o naszych dzatkach robotnkach, którzy cały tydzeń cężko pracują, nema mowy, żeby mogl do Koścoła przybyć. Jeszcze o jedno prosmy ks. proboszcza: Dawnej melśmy Roraty o 6-teg godzne, a teraz o 5%, a zmową wrą perwsza Msza o 6%, a teraz o ó-tej godzne. To dla nas zmową porą jest bardzo newygodnem. Możcby sę dał zaprowadzć porządek dawnejszy. Zabrze. Czytam zewszęd o odbytym spse ludnośc, wszędze jakeś nezadowolene; ja welu nnych czeka do dzś dna jeszcze na ten sps, ale daremne. Gdy sę uskarżałem u nnych współbrac, to m powadal, że u nch nkt ne był, tak samo m mówl współkomon >-:y. Inn zaś sę skarżyl, że ch ne chcano zapsać na polnsch, ale, że mówą pękne po nemecku tak zwykle rodzców psal na polnsch a dzatk na deutsch. Jedna dzewczyna tu bardzo odważne występowała ne dała sę polcjantow na deutsch zapsać, za co jej chwała. Jeszcze raz powtarzam, źle ja jeszcze do dzsaj o żadnym spse nc ne wem, bo nkt u mne ne był. Z ab. Roktnca w Bytomskemu Czytałem w gazece, że I-go grudna ma być sps ludnośc, ale w naszej Roktncy do dzś dna żadnego spsu ne wdzałem. Pewnego dna, to już klka dn po perwtezym grudna, roznosł szkolny chłopak kartk po domach, a na kartkach było napsane, że ludze mają na nch napsać mona nazwska swoje swych dzec, kedy są rodzen gdze. Jakm językem mówą, o tern me było wspomnk. Podług mego zdana take spsy ne mogą być ważne tern sę pownn nas posłowe zająć, bo przy takm spse ludnośc nejedna polska woska, jak naprzykład nasza Roktnca, będze przekabaconą na nemecką; z takej przyczyny ne będze 60 procent ludnośc polskej ne będzemy mogl na zebranach mówć po polsku, jak już to po mastach bywa. Kochan rodacy z Roktncy! czy wy też chcece dopuścć, aby naszą starą polską woskę mano zapsać na dojcz? Ne, tysąc razy ne!! Bo sam nema żadnych Nemców. Rokta. Górne Śwerklany w Rybnckem. Sps ludnośc odbywał sę u nas jak następuje: Lczene odbywało sę w arędze (karczme) u pana Groborza; ludze przychodzl tam sę dawal zapsać. W arędze zapsywal dwaj nauczycele pan amtowy. ów pan amtowy ne pytał sę nkogo, jak jego język ojczysty, lecz zapsał, jak sam uznał; naturalne język nemeck dostał sę nejednemu. Tak samo czynł jeden z nauczycel. Drug nauczycel zapytywał sę temu słowy: Umece co po nemecku? No nasz lud, mało ośwecony, ne wedzał, na co sę to zanos odpowadał zwykle troszkę po nemecku też umę a pan nauczycel zapsał wtedy całe famle jako nemecko-polske lub nemecke. Lecz jak mój ojcec sę dawał zapsać (tsebe całą famlę) było naczej; ojcec mu rzekł: Proszę mne famlę zapsać jako Polaków! Nauczycel na to: Toć m jest dzwno, że wasze syny sę nc po nemecku ne nauczyły; odbył sę dość duży spór, lecz ostateczne musał nauczycel nas jako Polaków zapsać. U pana Groborza odbyło sę lczene troszkę naczej. Pan Groborz psał wszystkch Polakam, poneważ są nem. Muszę jeszcze dodać, że n as za woska jest czysto polska. Jest tu tylko trzech Nemców: dwóch nauczycel pan amtowy; lecz wększa połowa wosk jest pommo to do Nemców zapsana. Czujny. Jastrząb w Rybnckem. Na dolnej jastrzębskej kolon (Pochwace) obszedł szkolny chłopec, rozdał kawałk czystego paperu kazał napsać, jak sę kto nazywa, le ma lat, kartę zabrał. W Dolnym Jastrzębu obszedł główny nauczycel gdze mu sę podobało sę zapytywał o nazwska lata. W Górnym Jastrzębu nauczycele rozdal kawałk paperu kazal napsać, le kto ma lat też le ma bydła; o relg narodowośc nkt ne wspomnał zapsał, jak sam uważał. Pewen gospodarz zapytał sę jednego z nch, jaką mu narodowość zapsał; ten odpowedzał, ż polską, lecz formularza ne pokazał. Tych formularzyków, o których gazety psały, nkt z nas ne wdzał. Mojem zdanem jest, że przy taktem spsywanu należałoby, żeby nasz mąż zaufana był obecny, któryby doglądał spsu; takch mężów zaufana byłoby lu dosyć. Jastrząb. Zdzechowoe w Olesk cm. Donoszę, jak sę u nas odbywał sps ludnośc. Nauczycele chodąl ocj domu do domu wypytywal sę, Ile kto ma lat, jakej wary, gdze sę rodzł ale o mowe ne było mowy. Węc sę odzywam: Nech pan napsze język ojezyfefy polnsch a on m na to odpowedzał, ż ż jeszcze ma dużo nnego psana, późnej wypełn ową rubrykę. Czy tak było u nnych, ne wem. Teraz. Ze sądów. Ukarany łgarz (plotkarz) polty? czny. Redakcya londyńskej gazety Daly Chronce * została skazaną na zapłacene 00 tysęcy marek odszkodowana kandydatow konserwatywnemu Smons»* w, za twerdzene, że Smons głosował w o oprze* dnm parlamence przecw poperanu ubogch dzec. Sędza wydał tak wyrok, uważając, że w walce wyj* borczej ne pownno sę chwytać podobnych śród* ków. Gdyby tak w Nemczech karano za łgarstwa poltyczne, wtedy by n. p. nesłychane sumy musel zapłacć c, którzy na nasz ruch narodowy codzeń kłamą, co m ślna do ust przynese. Echa wyborów poznańskch. Na burzlwym wecu w ogrodze zoologcznym p. Karol Rzepeck zapytywał p. Wojcecha Sosńskego, czy dostarczał pocy protokółów polskch zebrań, czy bra udzał w obchodze pewnego towarzystwa wojackegó t. p. Pan Sosńsk zaskarżył p. Rzepeckego o obrazę. Pan Rzepeck odpowedzał przecwskagą, poneważ p. Sosńsk w lśce do redakcj psm wyrazł sę o p. Rzepeckm obelżywe. Obydwom sąd przyznał, że dzałal w obrone uprawnonych nteresów. Ale podczas kedy p. Rzepeckego uwolnł, k> P- Sosńskego, poneważ ostro natarł na p. R., skazał na 60 marek lub 2 dn węzena. Pan Sosńsk założył apelację. W procese tym p. Wojcech Jacob jako śwadek pod przysęgą zeznał, że ngdy ne szpegował dla rządu pruskego, austrackego czy rosyjskego. RozmaoleścL * (Pożar na parowcu.) Na parowcu należącym do Towarzystwa rosyjsko - dunajskego Bulgara, który wyszedł dna 2 grudna o godz. 0 weczorem z Odesy w kerunku Galac - Trawerze, o- koło Welkego Fontam wybuchnął pożar, który trwa) około 8 godzn. Skutkem alarmowych sygnałów, dawanych z latarn morskej Fontane, skąd dostrzeżono łunę nad morzem, wysłano na ratunek szalupę Pomocnk, która wszakże ne znalazła zagrożonego statku mnemała, ż łuna nad morzem pochodz skutkem wzmocnonego ogna sygnałowego na powracającym do portu parowcu Łazarew. Dzwonów alarmowych z pokładu Bułgarą ne dosłyszały statk, przechodzące w blskośc, skutkem mgły. Dna j bm. rano Bułgarja powrócła o własnych słach do portu bez steru kompasu. Spłonęły na statku tym pomosty służbowe, kajuty zewnętrzne, kajuty pokładowe, całe pomeszczene klasy perwszej, maszt tylny l część pokładu. Ładunek z pokładu rzucono do morza. Czterech ludz, odcętych przez ogeń, r tcpo sę do morza, z których jeden utonął. Pomocnk kaptana, palacz jeden z marynarzy cężko poparzen. Straty welke. Jest domnemane, ż pożar powstał skutkem zapalena sę od podwyższonej temperatury butelk z benzyną na pokładze mędzy ładunkam, wśród których znajdowało sę dużo rpentyny. * (Morderstwo w Berlne.) Cal dzelnca zachodna Berlna została zaalamox "na wykryłem w środę morderstwem bogatej kobety Hcfmann, którą znalezono neżywą w łóżku w kałuży krw. Jak sę okazuje, morderstwo dokonane było przed tygodnem. Sprawca morderstwa dotychczas ne został wykryty. (Pożar łazenek.) Z Akw gram donoszą : W wtorek nocy wybuchł pożar w łazenkach Qurnus, przyczem dwóch kelnerów zgnęło, a trzy nne osoby odnosły zranena. Personal żeńsk zdołał sę uratować. Dr. Burchard, Dr. Prödöfa!, burmstrzowe wolnego masta Hamona (Hamburgu), prezydenc republk hamońskel;

4 Emanuel Xupno okolcznoścowe! I Skrzynk na gwazdkę po zt. w wyborowej dobroc oddajemy dzś: 25 sztuk za mk..25 dawnej mk..75, 50 sztuk za ml 8.00 dawnej mk Weber & F erster Bytom ul. glwcka 33. Koszutsk dawn. Lewandowsk, Katowce«u# ca Pocztowa nr. 3 Nowo otwarte! Skokem w nepewność Nowo otwarte! Jakób Denmark.' - jest każda próba zastąpena znakomtych marek PALMIN ($łusścz roślnny) I PALMONA (margarynowe masło roślnne) beżną* nem tanem tłuszczam. Palmn Pal mona od lat welu uywń cot zmne mlony domów; są zatem wypróbowane I znakomte naczej ne zaznałyby tak welkej sł&wy, jaką posadają od naj wykwntnejszej do najwęcej pojedynczej kuchn, W tern leży gwarancja, której nesnane mark ne doznają. Katowce, ul. Schllera 6 (róg ul. Brundmańsldej} Polecam mój welk skład we werzchnch I spodnch Czerwone mark ratae skórach J5W 'f Ksęgarna f. Gebethnera m Spółk w Krakowe =========== po bardzo tanel cenach. ============ poleca ostatne wydawnctwa: S p e o y a n o ś d; Prma Vacheleder wykrawk - wstawk na buty w najwększym wyborze wałkowane ne wałkowane. Gzem mß nśtn. 2 f 4 f jh mazęty! Znaczne znżone ceny! Nadzwyc korzystne polec, w zegarkach wszelkego odz# jako też w tow. zwyelr srebra. Zegark keszotk. Ba L neraeck. Szwajcarek, fabrykatów z 2? letną gv ran. Welk wybór w łańcuszkach mgek. dmmsk., broszkach, kolczykach, tranzńetk. krzyzykaelł,perś«ńoakach. :ohetd.tylko w dobrych jßal;'c;ach po ; aj tańszych, cenach. Welk zapas w v u-\x xv -: - obrączkach wszelkego rodzaju ; -33/000 złoto para od 8 nk. pocż. 585/000 para od #,75 CL...mk. pocz. Proszę zważać na TraurnQV eeny w olme wystawnym. EIm ntk rabatowe Ścśle zelefna usługa zegark, towary w złoce srebrze. Katowce = ul. Grundmańska 7. w dawn, składze zegarków p. Beszczyńsbego, naprzeć, składu kszek p. Ulłrcha. Własny warsztat reparaeyjny. Gsnee Btk latole- Kto swoje zakupu w zegarkach keszonkowych ścennych, budzkach, towarze złotym, srehmem 4 $ 4 ą pokryć chce, ten nech sę uda tylko wprost do zegarmstrza ^ Engelberte Fjttllka, 2 v Mkołowe ul. 6! teka jfo. 4, lllw- 4 Ą J ^ * ą A gaczność! proszę czytać. a każdy zakup wyżej podane towary rzeczywśce bardzo tano zostane odemne jako fachowca rzetelne obsłużony nech sę zatem żaden ne da zaweść, tylko w raze potrzeby uda sę wprost do mne. W* Polecam sę do wykonana wszystkch reparacj Ät co do mego zawodu, wykonuję takowe prędko rzeczywśce bardzo tano Cemn me,k rabatowa- Bardzo korzystne kupno Sr t 0sS; wartoścowe wszędze 2.00 mk, u mne J.40, wysyłam na wszelke mejs % 4 j ä ] ] 2 4 Bab cowośc pod zalczką, pocztową (Nachnahme). Engelbert pyttlk, JWkełów (pkola O.-S. Mole wakacye na ws. Wyd. nowe powęk szone przerobone z lcznym rysunkam. Kor. 3,20. Buraczewska St. Dabelsk statek, według Pracownków Morza opracowane. Karton, kor. 2,, w oprawe 2,80. Drant. Balonem do beguna północnego. Przekład z francuskego. Kor. 2,60, kart. 3,. ż Fredro Hr. AL śluby paneńske, czyl magnetyzm serca. Bbl. unwers. lud. No. 5, 50 Hal Gask L. W szkole przyrody. Opowadane dla młodego.we ku z 2 llustr. Kor, 3,20, w płóe. oprawe kor. 4,. GomuIIck W. Car Wdmo. Poweść z czasów zasadana a przece ne sedzena Władysława, syna Zygmuntowego, na trone Rurykowym. Kor. 4,20. Grzybk, ch wartość pożywna sposoby użyca. 30 Ka. Oursk Pobóg B. O komasacy gruntów tudzeż oddzelenu regulacy wspólnych gruntów. 40 hal. Guy de Maupassant. W gabnece nne nowele. Wybór psm W. Kor. 3,. Gnewsk A. Treścwy kurs nstrumentacy. Kor. 4,, Kołodzejczyk Ed. Ludność polska na górnych Węgrzech'. Kor.,. Lutosławsk W. Rozwój potęg wol. Druge ulepszone wydane. Kor. 3,. May K Old Surehand II, poweść podróżncza, XII. Kor. 5,50. Morawska Z. Na zglszczach zakonu. Kart. kor. 3,40,w opra we kor. 4,20. Penążek C. O życu dzełach Adama Mckewcza. Wydane II. 20 hal. Prevost M. Panna Kaza. Spolszczył W. O. Kor. 2,60. Rocznk slawstyczny, tom III. Kor. 0,. Smotryck J. Klka rad praktycznych dla organzatorów teatrów ludowych amatorskch. Wyd. l. 30 Hal. Sombart W. Żydz a spółczesna gospodarka społeczna. K.,30. Szczepańsk L. Przewrót. Poweść z najblższej przyszłośc. ^ Kor. 2,60, karton. 3,. Szypuła. Śpewnk dla szkół ludowych wydzałowych., Część II, wydane III. 70 hal. Urbanowska Z. Ksężnczka. Poweść uweńczona nagrodą konkursową. Wyd. IV. Karton, kor. 4,70, w opr. 5,70. Wagner R. Zmerzch Bogów. Trzec dzeń z trylog Perśceń Nbeunga. Przełożył na język polsk AL Bandrowsk. Kor. 2,. S,eüs.elfl0$f J* Hetman. Poweść współczesna. Kor. 5,20. Vf)$sk«, R. Szkce z życa kolejarzy II. Kor.,60. Brzezńsk M. Do nabyca we wszystkch ksęgarnach. Eael Ksęgarna Górnoślązaka w Katowcach Foerster wszelkego rodzaju ksążk. PPzy ul. Poprzecznej nr* II -- ~ Ill llh., OBHHBMBnanSHMHHI Szzsfzje gazefs oaszg. puleoa Bytom ul glwcka 38, Przy z a kupne towarów orosmy se na naszą gazetę powoływać!

5 Zamerzam wększe przebudowane z powodu tego sprzedaję po bajeczne tanch. Cenach wszelke zapasy towarów, nadarza sę przeto każdemu odborcy sposobność na gwazdkę praktyczne pękne podark gwazdkowe _ zakupć, jako to: wsypy * damaszty, poszwy, ręcznk, materye na sukne, materye jedwabne, dywany, naterjre na. ehodnk, ln leum, trykotaże, szale, oraz dobrze darte perze puch pol.40 do 6.00 mk, za funt. 0ĘT Maszyny do szyca z pęcoletną gwarancyą. Wykonane eleganckej konfekey pcd grarancya za dobre leżene. Dom zakupna IMakS JaCObSOl, BUPOWleC, (Echenau.) Przeslone zabawk rozmate gry narodowo polske jako też z polskej fabryk Zncz poleca na poleca fsr zakupsta gm?!asdl we ^ Ksęgarna «Górnoślązaka6 szczególne składy swych członków. Towarzystwo to wy kupuje przez takowe przy żaku pne za gotówkę wydawane nebeske mark rabatowe z ma 5 /0 m przez katowck Bankveren w gotówce. Nebeske ksążk rabatowe zawerają sps naszych człon ków a składy takowych są także przez nebeske golła członkostwa oznaczone. w Katowcach. wszelke artykuły potrzebne d leczena chorych. Najwększy najstarszy skład skór Wszystkm tym zaś. którzy cerpą na żołądek, brak japetyt tu, reumatyzm, zazę bene, kaszel t. d. udzelam bezpłatne poradę. Dla rolnków zaś po lecam wszelke lek, po trzebne w gospodarstwe dla bydła, kon, krów, śwm t. d.. gdyż mam własne laboratoryum, w mejscu Adolf Schndler, jałowce, ul. grussmanna 6. Najtańsze źródło zakupna "%# skory, cholewek wsz 3lkIoh arty kułów szewskch I sodlarskch«ü Farby, kam pokost. Ü I arbolnemu do drnewa. Kupony pasowe jakote rzemene 80 szyca wązana. IfeprzemakaMe ubory dla górnków. I Polecam Polecam moje uznane najlepsze lkery od.40 pocz, konak, rumy, pcze od.80 pocz. Wna rozmate gatunk od 0.50 pocz. 96e,o Wengest od 2.20 wszystko za ltr wyłączne szkło. Adolf lulla, hurtowna destylacya, Proszę przeto mędzy sąsadam rozpowadać o mne O łaskawe poparce pros 3 at wc@, ul. Stawowa (Techstr.) 20 Bernard ftsch, drogerya pod Orłem l Hae'örz. Welke Przedmeśce 3. 5 WlSlkB WFpFEeÄttE % powodu przenesena, nteresu I Obuwe? s s sre wszelkch wykonanach, trzewk flcowe, kalosze, t. d. poleca jylko jeszcze krótk czas po jaknajtańszycł cenach jako praktycz ' ne podark gwazdkowe a " C Paweł: Sauer, Katowce S c ol. Zamkowa, Rob Rynku. ##T «o tmdowttla polecam swój dobrze zaopatrzony skład «b belek żelaznych (tregrów), tektury na dachy (papy), tektury Jzoloeyjnej, zam.^w, obręczy, gwoźdz, ankrów, pump. oraz trzcny na sufty, pleców ka żdego rodzaju, cementu, gpsu ltd. po nskch cenach. Emanuel 3(ozak, Kkołów skład żelaza materyałów budowlanych. Telefon 23. Bank ludowy w Rybnku. sl. św m PŚ8M8S5tr.) 0 mm koścele otwarty codzenne od godz. 8 8 ł od 8 4 wyjąwszy nedzele śwęta, udzela pożyczek na wnksle płac od złożonych w nm penędzy: & 8 % * tygodnowem wypowedzenem, 3S/, % B *» ówerórooznem wypowedzenem, 4% so pdłrooznem wypowedzenem. $ Od l-go do 8~go włączne oblcza sę proce t za ««ly mesąc, od 4-go do 6-go włączne S! jeszcze za poł mesąc», I W M «obuty po pomalu fla pstrośc lakaty. Kto dobrze tano swoje zapotrzebowana na gwazdkę chce pokryć, ten nech kupuje tylko u frmy BRACIĄ MARKUS Mato wce Królewska Huta =......* Eaforze.

6 WM {praw. zasrrzezouej Iłlna KałowceuLGrunlmańsIa? * Zakład lotografczny : Właśccel Właśccel A. Peperf $«%<» # #w# a. Peper Bytom, ulca Dworcowa ar. 5 T ttm (Skład wna Przyszkowsk). obejrzeć soba nasze bogato zaopa trzone składy bez jak) ego bądź przy musu zakupu a, abyśce sę mógl przekonać o naszej nedoścgnonej zdolnośc,.... wzbudzać może 2 ** gabnetów. pęknym matowym wykonanu bez wyjątku czy jedna lub węcej osób w meble wszelkego rodzaju kom pletne urządzena meszkalne, dywany, frank, portyery, na kryca na stoły szeslony. za Wózk dzecęce. za gotówką lub na odpłatę ratam wdz Eeüasa, tane) Munluręc a! Zakład latogfafczny vjdüana Ęaowee ĘrśL fnta % ul. Jana obrazków obrazków obrazków obrazków ul. Cesarska wzyt, wzyt, gabln, gabln, połysk, m.,;0 matów, m, 3,a0 połysk. % 4,90 matów. m. 8,00 Ma nasze rzeczywśce perwszorzędne artystyczne wykonane p@węmsz n@ udzelamy aź do gwazdk 80 o rabatu! Zakład powększający pod łachówem kerownctwem. I Zamówena na gwazdkę H upraszamy jak najrychlej. Kełbasa turyngska. funt 0.55 mk. paczk, poczt. 9 funt. 5,40 mk, Turyngska wątrobaka z cebu lą funt 55 fen,, naczka poczt 9 furt mk. Turyngska wejska wątrobanka funt 95 fen, paczka poczt. 9 unt. 9. mk. Turyngsk salseson funt l.ob mk., paczka poczt. 9 funt. 0. mk. Turyngska kełbasa (Thürnger Mettwurst) funt.85 mk paczka poczt, 9 funt. 3. mk. Najlepsza turyagska wątrobanka funt.5 mk., pftczka poczt. 9 funt.. mk. Brunśwoka wątrobanka sardelowa funt.20 mk., paczka poczt. 9 funt. 9. mk, Brunswck* kełbasa (Braunschwe gcr Mettwurst) funt 35 mk., pacz. poczt. 3. mk. Brunśwcka kełbasa (Braunschweger Endchen) funt,35 mk., paczk. poczt. 9 funt. 3. mk, Brunśwcka kełbasa tbraun ach weger Fletwurst) funt.05 mk., paczk. poczt. 9 funt. 0 mk. Najlepsza zerwelatka funt.35 mk, paczka poczt. 9 funtowa 3. mk. Najlepsza kełbasa ze szynk funt.35 mk., paczka poczt. 9 fun, 3. r k. Najlepsza kełbasa salam funt.35 mk., paczka poczt. 9 funt. 3. mk. Szynka (Nussschnken) fust.35 mk, paczka pocztowa 9 funt. 3. mk. Tłusta słonna funt 95 fen, paczka pocztowa 9 funt. 9 mk. Chuda słonna funt 95 fen. paczka pocztowa 9 funt 9. mk. Wysyłkę wyłączne opakowana uskuteczna za pobranem zalczk pocztowej, albo za na desłanem penędzy Generaldepot der Nfcderrhenschen Margarnewerke Berln N. 3 albo Bytom ul. Dyngos mmmmm sm r Sukna, zmowe materye, flanele, welury na blusk, spódnce koszule. Trykoty dla mężczyzn, kobet dzec, pończochy rękawczk frank, jako też damską konfekcyą poleca po tanch cenach. N. larkewt^ę natychmast przy *0 Ol zdjęcu Sj swój 5 obrazek na próbę! M. Luckhardt Macht B. m. b. H Gr -8, Ba war 38. sę Mk. 6, l # Goś takego jeszcze żadna konkurencja ne zdo łała panu polecć proszę zważać dokładne na mój adres: O' I 8 Zakład fotogr. n\mmklm w Bytomu. Ulca Dworcowa 5, II. pętro. E Mój zakład fotografczny jest w Nedzelę dn po wszedne od 8 godz. rano do 8 godz. wecz. otwarty. # "= # A Baczność! Bacznośś! KOLĘDY aa Hoże narodzene < na płytach gramofonowych już nadeszły. ^ ena za dwustronną płytę 3 mark, mmmmm fjf M 2 ' f '\ I ' ( Do nabyca są następujące płyty: A wczora z weczora g f Dzsaj w Betleem W żłobe leży Pastuszkowe Anoł pasterzom mówł Serdeczna Matko (na unepojęte dary żywaną melodyą) 6. Z tej bednej zem (na W ród nocnej cszy o v Hej w dzeń unarodzena v mel. Z dymem poź ) Bóg sę rodz Wszystke peśn są nagrane Gdy sę Chrystus rodz z akomp, orkestry. UWAGA. Aby unknąć neprzyjemnośc proszę by każdy już teraz zamawał kolędy, gdyż 7 ^ ^^tko przed śwętam z powodu nawału ne jest.,4 m moźlwem wszelke zamówena na czas uskua-g tecznć. Proszę tedy ne czekać do ostatnego 0 ".$tygodna, lecz jużteraz zamawać. % 0 s ggr 9# Śs[ ggr W # Śf M ^ Pełczyńsk, Poznań J u*m Wodna IS, na 8. pętrze. % wrssl, umts, ul, Ces»rzewczn 45. m 0

7 Podatek do numeru 290 Jake będze prawo o zabezpeczenu? Komsy a zabezpeczenowa obradowała na ostatnch swoch trzech posedzenach w drugem czytanu nad ksęgę drugę projektu: o ża bęz p e c z e n u chorych. W perwszem czy tanu uchwalła komsya podwyższene grancy zabez peczena z 2000 mk. rocznego zarobku (jak żęda pro jekt rzędowy) na 2500 mk. W drugem czytanu uchwałę tę znowu znesono pozostawono tak jak projekt rzędowy przepsuje, przecw głosom socyalstów, Polaka, dwóch centrowców jednego z wolnomyślnych. Równeż przywrócła komsya w II czytanu od rzucony w perwszem czytanu 80, który daje ra dze zwęzkowej prawo rozcęgnęca w danym raze przymusowego zabezpeczena na przedsęborców, którzy regularne żadnego lub co najmnej dwóch zatrudnaję robotnków lub osoby, podlegające przymu sowemu zabezpeczenu. Przecw temu paragrafow wystąpł przedstawcel Koła Polskego, poneważ ko ła nteresowane, n. p. gospodarze wejscy rzemeśl ncy przecwko nemu sę ośwadczają. Wedza on dobrze co dla nch jest korzystne a co nekorzystne; przymus ten jednak uważaję za bardzo newygodny. W 86 skreślono w I czytanu przeps, że pra codawcy maję być zwolnen z obowązku zabezpe czena, jeżel swym robotnkom w raze choroby z własnych środków udzelają wsparca. Konserwatyśc wnoszę o przywrócene tego przepsu. Przecw wno skow występuję centrowcy, nar. lberałowe, socyall śc przedstawcel Koła Polskego. W głosowanu \ wnosek konserwatystów przepada; pozostaje zatem przy skreślenu odnośnego przepsu. Wnosek, aby uwolnć z obowązku zabezpeczena od choroby osoby z wykształcenem- akademckem, (przyjęty swego czasu w zabezpeczenu od neszczę ślwych wypadków) tu w zabezpeczenu chorych ne zyskuje wększośc. W 90, dotyczącym dobrowolnego zabezpecze na na wypadek choroby, znosła komsya w II czy tanu także uchwałę perwszego czytana, by ustano wę jako grancę zabezpeczena zarobek roczny do 2500 mk., pozostawła, jak żęda projekt rzędowy, grancę 2000 mk. ęakata a wolny wybór lekarzy. Znana uchwała głównego wydzału Ostmarkenverenu co do wolnego wyboru lekarzy w nowej u stawe o zabezpeczenach, w którym hakata spostrze gła nowe nebezpeczeństwo polske spotkała sę, jak wadomo, z głośnym protestam, także w gaze tach nemeckch. Ostmarkenveren wdząc, że za pędzł sę za daleko, ogłasza teraz następujące ośwad czene w organach hakatystycznych: Jak wynka z klkakrotne do zarządu towarzystwa skerowanych korespondency, wywołał punkt 5, pow zętej na posedzenu głównego wydzału uchwały do ustawy ordynaey zabezpeczenowej wśród kół lekar skch pewne zanepokojene. (Uchwała ta była nastę pująca: Ostmarkenveren poleca przy uporządkowa- nu sprawy lekarzy systemu wolnego wyboru lekarza an ne przepsać ustawą, an wogóle ne poperać przygotować środk, dające rękojmę, że kasy chorych tego systemu lekarzy wbrew swej wol ne muszą za prowadzć ). Stwerdzamy zatem, ż tylko wskutek pożałowana godnego nedopatrzena opuszczony został przy ogło szenu tej uchwały sam przez sę właścwe rozumeją cy stę dodatek, że życzena towarzystwa co do ordynacy zabezpeczenowej rzeszy mają być zaznaczone tylko dla dzelnc zameszkanych przez ludność polską. Uchwała mała oznaczać, ż w narodowym nte rese w ordynacy zabezpeczenowej należy ustanowć środk, umożlwające zanechane wolnego wyboru lekarza w takch przypadkach, w których jego zapro wadzene zawerałoby nebezpeczeństwo dla nemczy zny. Podpsany jest pod ośwadczenem główny zarząd nem. Ostmarkenverenu, pp. Tedemann ja ko przewodnczący Schultz jako sekretarz gene ralny. Proces o tape zwązk podburzane do gwałtów toczy sę w Leszne w Ksęstwe Poznańsken prze cwko 27 osobom, przeważne gospodarzom córkom gospodarskm. Pomędzy oskarżonym znajduje sę także poseł Śwtała ks. prób. Dylker. Oskarżen należel do towarzystwa śpewu Cecyla w ĆzarkoweNacławe tam mel sę dopuścć tak strasznych zbro dn, że tworzyl towarzystwo, którego ustrój cele pragnęl rzekomo ukryć przed; wedzą władzy, tam w zagrażający pokojow publcznemu podburzal rzeko mo jednę klasę ludnośc przecwko drugej do czynów gwałtownych wykraczal przecwko ustawe o ze branach. Prokuratorya aż dwa lata potrzebowała na przeprowadzene śledztwa. Wdać z tego, że nełatwo jej było zebrać materyał na stawene tych zbrodn pod dowód. Oskarżonych broną adwokac Macoszek, Ruszczyńsk Jacobsohn. Sąd chcał powołać jako znawcę komsarza Gtnthera z Poznana, specyalstę od spraw polskch, czemu sę sprzecwl obroń cy uzasadnając to tern, że p. Günther jest stronczym bo pomagał w śledztwe. Oskarżen przyznają sę, że po pełnl tak straszne zbrodne jak te, że. śpewal Boże coś Polskę, Z dymem pożarów tp., że nawet dze c słuchały pod drzwam tego podburzana do gwał tów. Wprawdze klka lat już mnęło, ale o rewolucy w kóścańskem nc ne było słychać an też, że by sę tam były słupy granczne w zemę pozapadały. Wadomośc potoczne. Poznań, (śmałość pruska.) Czytamy w krakowske! Nowej Reforme : W Poznanu urzą dzają Nemcy w roku 9 wystawę przemysłową dla wykazana ekonomcznego rozwoju nemeckch kre sów wschodnch. Z wystawy tej wykluczono z góry język polsk wogóle nadano jej charakter wyłączne nemeck, wskutek czego Polacy tamtejs wstrzymują sę cd wszelkego w nej udzału. Mmo to komtet wystawowy zdobył sę na odwagę przesłana nam pla katu wystawy oraz welkej lośc znaczków reklamo wych celem rozpowszechnena ch w Galcy. Tak na plakace jak na paczkach są wyłączne nemecke na psy: Deutsche Ausstellung n Posen etc. Aranże rom wystawy chodz wdoczne bardzo o polskch go śc z Galcy. Postępowane ch napętnować też mo żna jedyne manem śmałośc pruskej. Ze Zbaraża w Galcy psze nam ks. Gwardyan: Dawno już kochan braca sostry z Górnego śląska, ne małem sposobnośc odwedzć was osobśre wam wszystkm mom znajomym podzęko wać za ofary, które złożylśce na restauracyę kośco ła w Zbarażu, przeto tą drogą, w dzennku przez was czytanym, serdeczne wam składam Bóg zapłać. Przytem donoszę wam, kochan braca sostry, że koścół w Zbarażu już odmalowany w tym roku pozostają jeszcze do odnowena wszystke Ołtarze, których jest sedmnaśce. Na to potrzeba znowu węk szych funduszów. Do was przeto znowu, kochan Górnoślązacy, z całą ufnoścą sę ucekam jakośce dotąd mne wsperal swom ofaram, sądzę, że nadal mne ne opuścce w tej pracy odnowena śwą tyn w Zbarażu. Wszystkm życzę przy opłatku: We sołych Śwąt. Ks. Salwator Szpla, gwardyan w Zbarażu. Lwów. (Ku czc Szczepanowa kego.) Ku czc Stansława Szczepanowskego odbył sę w dzesątą roczncę jego śmerc obchód, urządzony przez młodzeż lwowską. Obchód rozpoczęło nabo żeństwo żałobne, odprawone w koścele św. Mkoła ja przez ks. bskupa Bandurskego. Młodzeż akade mcka szkół średnch zebrała sę po połudnu na cmentarzu, gdze na grobe Szczepan owskego złożo no wenec kartkowy, weczorem zaś w sal ratuszo wej urządzono uroczysty weczorek. Akademk Francszek Socha, przewodnczący Koła T. S. L. mena Wyspańskego, rozpoczął wstępnym przemó wenem, w którym, skreślwszy dzałalność zasady Szczepanowskego, złożył menem młodzeży przy rzeczene, że deom jego dochowa wernośc wce lać je będze w czyny, które doprowadzą do zwycę stwa. Domnującym punktem obchodu był odczyt współtowarzysza pracy Szczepanowskego, nżynera Wacława Wolskego, który skreślł profl duchowy Szczepanowskego na tle epok, w której żył dzałał. Programu dopełnł śpew p. M. Marklowęj, gra na skrzypcach p. Bllga przy akompanamence p. Jadw g d Abancourt, wreszce deklamacya artystk naszej sceny p. M. Welandówny. Monachum. (Pwowarzy przecw Wl helmow II). W Monachum odbyła sę manfestacya przecw nedawnej mowe antyalfeoholcznej cesa rza Wlhelma. Na zgromadzenu pwowarów prof. Vogel z browaru królewskego Wehestęphan wśród nemlknących oklasków wygłosł płomenny protest prąecw wezwanu cesarza do powstrzymana sę od użyca napojów alkoholcznych. Przypomnał słowa Bsmarka, że w 870 r. ne bylbyśmy nc zrobl bez alkoholu. Zaznaczył, że browary nemeckje oarowały blsko 00 mlonów na utworzene mary nark nemeckej, gdy abstynenc nn apostołowe wody ne dal ngdy an grosza ną cele narodowe zakończył ośwadczenem, że nemeck przemysł p wowarsk, jeżel to okaże sę potrzebne, ne zawaha sę przed stanowczem wystąpenem przecw wynurze nom cesarza jego doradców. Ceszce sę, pwosze nemeccy!, Westfala. (Straszne neszczęśce.) Gdy w odlewarn żelaza w Bochum robotncy zajęc odlewanem kół stal koło zbornka z płynnem żela zem, zbornk przewrócł sę a płyn w lośc klogramów rozlał sę. W rozżarzonej do bałośc ma se spłonęło 4 robotnków, jeden zaś odnósł cężke rany z poparzena. Ameryka. (Katastrofa w kopaln.) W Kalgar w Kanadąe zachodnej nastąpła w jednym z szybów eksplozya gazów; 60 górnków jest zasypa nych. Dotychczas wydobyto 7 zwłok. meomm - -mu-rmnwn» u Rodzce, uczce dzec czytać psać po polsku! pta podark gwazdkowe ~9M polecam Cygara w ozdobnych pudełkach odleżałe wybornego smaku z perwszorzędnych fabryk po cenach znaczne znżonych. Paperosy w wybornych gatunkach wyrabane z najprzednejszych męszanek rosyjskch tureckch. TTmsłHM JgMlBB w najrozmatszych gatunkach. Polecam sę łaskawym względom Szanownych Czytelnków prosząc o poparce. Z głębokm szacunkem STANISŁAW 9,MAŁUSZEK naprzecw koścoła św. Trójcy.

8 Najpożytecznejsze podark gwazdkowe Ksęgarna Górnoślązaka W Bruksel 90 Nezbędną otrzymały dla kaźd. gospodarstw, SINGER A jest maszyny do szyca SI NG E RA znowu najwyższą nagrodę maszyna do szyca Nasze składy poznaje sę po szyldze Snger Co. Tow. Akc. Maszyn do szyca Syfom G. SI., ulca Dworcowa nr. 3. H Epsten, Katowce, Rynek 8 hurtowne handel skóe esr* dla szewców detalczne rymarzy. ** Nadzwyczaj rzetelna najtańsza usługa. &necvalność: hkóry dla górnków na zapask. Odpłata dozwolona! f l; Perwszorzędne poleca następujące ksążk praktyczne jako podręcznk we wszel kch sprawach, dotyczących sądownctwa, podatków, prj cesów d. Agtujce za nasza gazeta! DOM Wojsko polske o pomeszkam ach składze blsko klasztoru francszkańskego 5 mn, od dworca kolejowego z wolnej ręk do sprzedana. Cena wedleumówy. Wpła ty 5 tooo marek. Fr, Dyja» Lgota (Idaweche) Dorfstr. 9. z 830/3 roku, przed stawone na 6 tabl cach kolorowych z do danem krótk. hstory! wojskowośc polskej lustracjam. Cena egzemplarza 2.50 mk. m Katalog gwazdkowy darmo. gramofony -W od mk. pocz Fonografy perwsz. wyk WdzkI do lalek: płyt % odgłosem od 95 fen. pocz. Walk 45 ten. Garn. do golena z perwszorzędny brzytwy od 3.50 poe. System Snger. Elegancke Wyżdźymaczkl Walk do Najnowszy skład wszelkch Odpłata dozwolona! elegancke wykonane od 2,50 począwszy najlen^ze fabrykaty od 0.50 mk. pocz. = ^rl Górnoślązak4 Katowce. WTŹdżymana wszelke w elkośc eeny. lampk ke szonkowe od 75 fen. począwszy Maszynk do strzyżena włosów od 2.75 począwszy Perwszorzędne Maszyny do szyca 3-Ietma, gwarancya od 54,00 począwszy czółenku z wachadłem Trzykołowe dla czółenko okrągłe z maszyny do prana chłopców c 9,50 pocz, przednm tylnem chodem jako też uharmonk ustne,,, rządzene na haft. I do ocągana Welk W KO- Skład wszelkch częśc p najtańszych cenach townzupełnąją-yoh. == Brzytwy == wybór each. Ubezpecz, brzytwą najlepszy fabrykat do golena z 2 noża od 25 pocz. m w eleg. etu Vktor Deutsch, Prawe karne w Prusech. Podręcznk dla ludu polskego z gp0ram do podań w polskm nemeckm języku. Cena 75 fen* Nowe prawe o Stowarzyszenach Zebranach w nemeckm polskm języku, z objaśnenem wzoram podań do władz, (ogłoszeń, zażaleń t. d.)... Cena 75 fen> Prawo procesowe cywlne w Prusech. Podręcznk dla ludu polskego z nauką o sądach wzoram do podań w nemeckm polskm języku... Cena 75 f6n. Prawo podatkowe w Prusech. Podręcznk dla ludu polskego z wzoram reklamacy, podane w nemeckm pov skm języku...cena 50 fen. Prawo polcyjne w Prusech. Podręcznk dla ludu polskego z wzoram do podań w nemeckm polskm języku Cena 50 fen. Imona nazwska w obee prawa, sądów urzędów, jako też nformacje o urzędach stanu cywlnego. Cena 50 fen. Porzątk nformaoy kobet... Cena 50 fen. Polske ordynaeye zwązk rodznne z szczegółuem uwzglę dnenem ordynacj ksążąt Sułkowskch Cena,00 m. Szkoły rydzyńskch ksążąt Sulkowskch. Przyczynek do hstory ośwaty we Wełkopolsce... Cena 50 fen. Lstownk dla rzemeślnków, włoścan robotnków z wzo ram polskem nemeekem, oraz z dodatkem polskonemeckm nem.-polsk. Słownczka wyrazów najczę ścej w przemyśle gospodarstwe zachodzących. Cena 30 fen. Sprawa Mazurska, wadomośc z dzedzny hstorycznej. Cena 50 fen. Kaszrb gną. Wązanka wadomośc hstorycznych sta tystycznych... Cena,00 m. Idea słowańska na Kaszubach, szkc hstoryczny Cena 60 fen. Francszkan e Bernardyn w Nowem nad Wsłą. Przzczynk do hstory! połudnowego Pomorza.. Cona 60"fen. Na każdą ksążkę prosmy dodać 5 fen. na portoryum. Zamawać należy pod adresem: _ Górnoślązak, Katowce Katłowllz. rlwlee ul. Mkoł^wska 5. FJe Zabrze, ul. Cesarzewca. :: Katowce, ul. Pocztowa 8. *fuaa aguet Keszonkowa ognowka od 50 fen. pocz. oafeemaąumpz H maszyny do szyca dla dzec od.80 pocz. joqfzn!h 3 m WESELA 5! towarzyszące m okolcznośc wymagają, aby każdy posadał zapoznał sę z treścą następujących ksążek: Starosta weselny. Zbór przemóweń, werszy posenek do użytku starostów, drużbów gośc przy godach weselnych. Cena mk, Welk zbór pownszować za Ottotebler, nadworny dostawca ul. Dyrekcyjna Telefon 397. Na nadchodzące śwęta gwazdkowe pozwalamy sobe zwrócć uwagę na naszą dobrze zr*amq frmę. D - * * dobrze znaną Przy * ; zestawenu tanch cen, akuratnej zaufana godnej obsłudze... WBWL.. <ma nasze ogólne»anwtm cennk!"na: Kawę f Jarzj nowe I owoeewe Delkatesy Herbatę konserwy Zwerzyna Kakao Smone owoce na kompot Dzke ptactwo Czekoladę Jarzyay-preserwy Tuczne ptactwo Bsk wtk Owoce połndnowe do Lkery, wna, rum Cuker ploezenfa ff. Cesarską mąkę punsze Desert, o«oce, orzechy (Auszogmehl) marmolady, żelatyny, mód. ff. Astr. Kawar. Modow# upększena na chonkę, śweczk na chonką. Wspanale wyłożone koszyczk podarkowe z delkatesam V owocam od 5 do 00 marek za sztukę. Pros m#» wczesne podane zamóweń, abyśmg za staranne rzeczowe wykonane zawczasu sę postarać mogl. werający pownszowana, przemowy toasty werszem prozą na wszystke dn pamąt kowe, obchody uroczystośc rodznne. Cena mk. Mech. żyje! Zbór toastów przemóweń dla wygłoszena podczas zebrań towarzys kch, jubleuszów, weczorne, obadów, za ręczyn, wesół, chrzcn, menn tp. uroczy stośc domowych. Cena 76 fen. Śpewnk polsk sawer. 358 posenk. Cena mk. Przewodnk do psana lstów młosnych oraz tyczących sę ożenena zaraąźpójśca, z dodanem weszczbark, rozmowy kwatam znaczkam pocztowem, abecadła o młośc, tudzeż werszy po senek dla kochanków narzeczony eh. Cena 75 fen. Śmeszek. Zbór żartów dowcpów. Cena 20 f n. 2 wyjątkem ostatną #* WdzystMe ksążk ładne oprawone. Zamawać należy pod adresem: W#" Katowce Kattowtz 05. f(j al Poprzeczna (Qneretr.)

9 Od welu lat we wszelkch kolach dobrze zaprowadzone I wyprdhrwane jest FÜT Poperajce nteres swojsk! $B nasze obuwe f SyMer faeedd,* Połąezs ono beznganną eleganoyęze znakomtą formą leżena wraz ze za gtrarantow. trwałeacuj, przy najtań szy oh cenach jeoneltycb. Każda para bucków dla pań panów z prawdzwej skóry szewro lub skóry box Katowce ul. Fryderykowska (Fredrchstraśse) nr. 2 naprzecwko koścoła ewangelckego. 25 Welk polsko-katolok m. skład towarów kolonalnych, ce delkatesów, wn cygar. s FABRYKA OBUWIA TURUL ALFRED FRANKEL nteres kom. poleca na nadchodzące śwęta po tanch cenach: jg «6 Welk wybór! jako to (S 5 e Ql m «PlSFBlfcl Mejsca sprzedaży: Wlekl wybór! Katowce tylko ul. Jana I. katarzynk, bruczk td. znanej swojskej fabryk JSsrkewCSa toruńske Ruchnewcza. Bytom B-S ulca Dworcowa 9. Orzechy, mgdały, rodzynk, proszk do peczena, masło do peczena, palmn oraz najlepsze zawsze śweże masło stołowe holsztyńske. Owoce meszane, jabłka, ślwk gruszk, fg td JKIak cały melony po równe; cene.. Codzenne śweże najlepsze lf tdśe. Najprzednejszą mąką pszenną cesarską (Kaseranszug) po cenach młyńskch. lest wykluczosem w aby Panu nny nteres coś le pszego lub tańszego byt w stane oddać. Skromne mej sce tylko jednego mojego okna wystawnego ne dozwolą m po czynć stosownej wystawy moch wszelkch zapasów w towarach wszelkego rodzaju modnych S3 9 IS Olbrzym zapas wn krajowych zagrancznych. et Wna medycynalne dla chorych, mmo najlepszych gatunków bardzo tane. s = abwów dla panów chłopców = jakeż konfekcy damskej dzewcząt tm s Skład praw. herbaty rosyjskej, Brac K.H Popow w Moskwe, es oraz herbaty w orygnalnych opakowanach 88 Przyjdze Fan sam do przekonana, że rzeczywśce te droge komorne za podobne dekoracja u mne ne potrzebuje płacć. jg Ql Dobrze wysortowany oddzał U H0ĘT cygar paperosów. "33 pudełka gwazdkowe po sztuk. Śweczk bszkopty na chonkę. Wszelke nne towary kolonalne po najnższych Fl Lpp*, Uwte, Smndmtsk. Górna TRBS * Specjalność: Zabrze ul. Cesarzewcza wlcza es* 8» s Rynek 2. Konserwy, konftury,bszkopty, kakao czekolady, wszystko w welkm wyborze perwszo rzędny eh l rm krajowych. Kawy surowe palone po rozmatych cenach w wybornych gatunkach* Glsrlce Fle we wszystkch wększych mastach Nsmczeeh. szeeh. N H s cenach. Przy zakupne za gotówkę udzelam 5 procent rabatu. Magüeburske pernczk Do przystrojena chonk. Nowość! Tyrolske kosze weśnacze: napeł. z cud. marcypanowyrn owocem. Nowość! Torty marcypanowe Torty pszngera jnfó - Cylronat - Wanla - JÄarmelay Dom mportowy Kakao, Czekolady, Kawy, Herbaty Katowce. Georg Gassmam, Za fz' śwąteczne noworoczne ",k aälch poleca Ksęgarna Górnoślązaka w Katowcach ul. Poprzecznn (Querst r.), ohok Klmanka. Dla odprzed&jfz*cyel welk rabat. mm

10 podarków gwazdkowych B Zamana ne podobających sę towa- rów, z wyjątkem konfekcy odcę-,j tych materył lub na marę osobno zrobonych przedmotów, jest także po śwętach dozwolona. f zanm sobe pan ne obejrzy bogato zaopatrzone zapasy frmy Gustav Stenberg Katowce, zwłaszcza że każda gospodyn ma to życzene, praktyczne pożyteczne podark śwąteczne w dobrych pożytecznych jakoścach tano zakupć. Przez powyższą frmę prowadzone fabrykaty uznane są jako rzeczywśce wzorowe. Znane są tane ceny frmy Gustav Stenberg. Katowce. Przekonać może sę każdy z naszych Szan. Czytelnków, kto swoje zapotrzebowana tamże pokrywa, Gustav Stenberg, Katowce. Otellojest najlepszy fengowy paperos, żądajce wszędze w sklepach, konzumach, szynkam ach, restauracyach tylko paperosów Otello paczkę za 0 fen. z fabryk tureckch paperosów ł tyton Dubec. Poneważ sę sam osobśce przekonałem jako znawca wyroby począwszy od rak. 0 aż do 00 za tysąc. Jedną jedynę paczkę za ażeby sę każdy prawdzwy znawca paperosów przekonał o dobroc Otello. Aleksander Lewandowsk w Katowcach. FPt dtse 8a@smąsx sse pel rdądge słeyt na ffm procent (nteres), nech je zanese de kasy ośmąd- node! $ # & % ; % : % Spdłha parcelseyjsaa w Bytomu. płacmy ob złożonych n nas ptenląbzy:» wypowedzenem tygothowem S od sta ówerćroczaem 4 * #» półrocznem 4/,* I ; rocznem 5 Buro otwarte cod x en ne * wyjątkem kedelel I śwąt prze*4 połudnem #d godz«ß tej do -s*ej. 8p Ja parcelaep w Bytesa Parz&twungsganossenschaft n Beulhen OS. Kasernenstrasse, Bank Koehler & Janszewsk Katowce ul. Dyrekcyjna (Drekttonsstr.) 4 (Telefon 494) wykonuje wszelk; czynnośc bankowe. Wymana wszelke pleń ądze zagranczne. Pr z yj m u j n depozytu (oszczędnośc) płacąc: 872e/0 za natychmast., ł 4/,Ł/0 za kwartalne m, Ä 4 /0 za meeęoznem, j 5% za półrocznem wypowedzenem od dna wpłaty począwszy. X»öoooooeooooooeoooeooG Rzadke kupno okolcznoścowe # mała używane Flaon'ola jak nowe z Solodantem za 650 m. 750 m. Bezprzymusowe przedstawene: W środę sobotę od 5 6 godz wlecz. Warsztat repar. dla wszystkch nstrumentów G. Wtter, Ka owlce Skład fortepanów nstruneaów muzj ezjeh. L Trzoda, Bottrop, tssenerslr. nr. II. Szanownym Rodakom X BottropM okolcy polecam mój nteres na nachodzące śwęta. Oddzał perwszy: Ksęgarna. Ksążk Bo nabożeństwa, Ksążk poweścowe, hstoryczne na tle relgjnym, Śpewnk, Karty z wbokam, na menny na urodzny. Karty narobowe relgjne. Karty noworoczne na Boże Narodzene. Obrazy relgjne narobowe. paper lstowy t. B. Oprawa obrazów, wanków ślubnych, wązarków fotograf!. Oddzał drug; Galanterya. Lustra keszonkowe duże. Szczotk do rzeczy, obuwa, włosów, zębów, wąsów, do kapeluszy. Portmonetk. Puglaresy do cygar, paperosów, kart do lstów. Grzebene. Lask. Fajk. Cygarnczk tane lepsze. Cygary, odleżało, pudelka po L mk.,.45,.95, 2.45, 2.95, 3.00, 400, 5.00, mk. Paperosy od -5 fen. za sztukę. Tabaka w paczkach prosówka funt mk. Wszelke przybory do fajek. Noże keszonkowe. Nożyce. Brzytwy z moją frmą (jeżel kupujący traf na nedobrą, to takową w cągu 3 tygodn wymenam na nną). Torby na targ (Markttaschen). Torby dla dzec do szkoły, na rękę na plecy, dobry towar, Kuferk do podróży ltd.ltd. Oddzał trzec: Muzyka. Harmonk ustne od 0 fen. począwszy, do najlepszych. Harmonk do rozcągana z kluczam wedeńske (wnerk). Gramofony śplk do takowych, płyty: tańce, śpewy, lendry kuplety. Przybory do skrzypec. O zwedzene mego nteresu o przekonane sę o welkem wyborze tanch cenach uprasza L. Trzoska. Każdy stały odborca otrzyma przy żakupne jako podarek gwazdkowy pękny kalendarz polsk do zrywana wartośc 60 fenygów, wzww mmmm oąmj om,rep Someą epfvpw * 4ąujoqo bu ÄqopBQ j ## jfwao ^009 ornej, an«x - 'W&* jffp 3M05gZtjAH[ Wlmr % Zaborza przenesony "## Bank ludowy w Zabrzu ul. Cesarzewcza 85 opodal.wlhelmshöh* przyjmuje depozyty dyskontuje weksle wypożycza penądze GODZINY BIUROWE: Julus Sfalus, Katowce. I ' Welka palarna kawy I Na nadchodzącą gwazdkę polecam moje własne palone kawy w wypróbowanych męszankach w cenach od. mk za funt Herbaty, najnowszego żnwa od mk za funt Pod gwarancją czyste kakao od mk za funt Wszelke artykuły dla kuchn peczywa gwazdkowego Czysty naturalny mód ob pszczół. Syrup. Francuske, bałkańske, neapoltańske sycyljske orzechy. Mozełske, reńske, czerwone węgerske wna. Ozdoby śwecdełka na ohojenkę, pernk bszkopty, orzechy włoske laskowe, czekolady. Perfumy mydła toaletowe, śweczk na drzewo, u Wna słodke wytrawne, s Śwece na kolędy poleca Drogerya pod Anołem Józef Meyza Laumhuta h-s. ul. Rchtera 37. Bank Indowy Glwce, ul. Wlhelmowska 53 przyjmuje oszczędnośc H 3» 3 y, 4 od sta wypożycza penądze z dogodnem warunkam odpłaty, w loścach od najmnejszych aż do 00 tysęcy marek a przy pożyczkach wększych podłożenu pewnych hpotek perwszorzędnych t. p. po 5 od sta, jest Otwarty codzenne z wyjątkem nedzel śwąt katolcvo ort 9 dó od 3 do (j godzny. kanark kogutk prawdz. rodzaju Seferta sprzedaje Kotz, Załęże J Zalenze b. Kattowt*. Moltkestrassa S3 Tane czes merze lt. star. dob.;dart..00 mk. pr. sółblalego.30 m. t. btałopuchow. dartego.70,.90 m. ft. b sego jak śneg, najlep. dartego 2.70, 3.40 mrk. Wy a. wolna od portu za zaczk. od 0 It. pocz. fr. Wymana dozw. Zanepodob. zwrot penędzy, Cennk darmo. S.8anscl0Ä8 Cerpena moczu! MężczyźnI Wypływy! Cessn! znakomte do njekcy manowce w starych przypadkach. Cena 2.75 mk. Dyskr. wysyła wynalazca aptekarz E. Ahrens, Wesbaden ********** 0-ft. paczka poczt, znanego gęsego perza z nad Odry odstawam neefałszowane z puchem franko w dom, zatem bez najmnejszych kosztów za zalczką od 4,30 m. Cennk wszystkch gatunków perza darmo. JEtlchard Lübeck. Fürstenfelde 82 (Neumark) Jak psać lsty? czyl: Nowy sekretarz polsk. Nowe powększone wydane zawera naukę o psanu lstów, lczne wzory na lsty prywatne handlowe, na kwty rewersa, śwadectwa, plenpotencye, kontrakty, cesye, weksle ltd. z dodatkem zborku pęknych myśl sentencj do wpsywana w pamętnku, dalej lstów znakomtych psarzy, jak Mckewcza, Krasńskego, Słowackego rr r] n ł~\ DTM CII )TP * wnyct zasad psown polskej. Cena.60 m. za egz., oprawny 2 mk.»górnoślązak,, Katowce. vc.»ii Mt llelul. VogG % I Markneukrchen nr.3^ 5 «Nąjl. jakośc. Najtać.. ceuy

11 GRECY A. N o wy parlament. Zameszana grecke zaczynają ustępować spokojnejszemu nastrojow, powszechne wybory, które sę, jak już donoslśmy, w tych dnach odbyły, rządow welką wększość przynosły. Prezes mnstrów Yenzelos podobno będze rozporządzał conajmnej 300 głosam w zbe. Gazety donoszą, że Yenzelos w parlamence staw wnosek, aby sę zajął odrazu wyłączne rewzyą konstytucy. AMERYKA PÓŁNOCNA. Zbrojena. Stany Zjednoczone sę zbroją! Mltaryzm rozrasta sę wszędze. Naczelnk sztabu generalnego przedłożył komsy! dla spraw wojskowych w parlamence zestawene, w którem żąda pomnożena wojska czynnego o chłopa, powększena artylery polnej zapasów amuncy. Sądz, że na wypadek, gdyby Stany zostały zaczepone przez obce mocarstwa, ne mogłyby sę obronć. Pomnk dla śp. Ks. Patrona Wawrzynaka. Dowadujemy sę, ż tworzy sę komtet złożony z przedstawcel organzacy, w których śp. ks. Patron był czynnym, celem zawezwana Społeczeństwa polskego do składek na pomnk dla śp. ks. Patrona. Składk odberać będze Bank Zwązku w Poznanu. Odezwa komtetu potjaw sę wkrótce. Wadomość5 potoczne. Z KATOWICKIEGO. Katowce. (Wywłaszczycele.) Do kasy huty Baldon włamal sę onegdajszej nocy złodzeje zabral z sobą mk. gotówk, jaka była przygotowaną na wypłatę dla robotnków. Włamywacze znknęl bez śladu. Halemba w Katowckem. (Korespondenc y a.) I nasza gmna mała to szczęśce, że zapomnano we wększej częśc o nej dna grudna przy spse ludnośc. Dowadywałem sę, czy może w szkole przez dzec spsu ne uczynono, atol lego ne było. Naturalne wątpmy tutaj co do tego, za jak naród zostalśmy podan. Myślę, że na posedzenu następnem zarządu zastępstwa gmnnego nas zastępcy ne omeszkają sę o to upomneć, do czego mają prawo obowązek. Hal. Z BYTOMSKIEGO. Bytom. (Złodzej - Szpeg przed sądem.) W pątek dna 6-go b. m. stawał przed sądem awanturnk Alojzy Pronóbs, szpeg najwstrętnejszego rodzaju. Był on oskarżony o kradzeż" z włamanem, której dokonał u robotnka Cury w Dzadkowcach za bałego dna. Skradł tam około 40 marek. Atol zdołano go' przyłapać jeszcze w Mysłowcach odebrać mu penądze. Złodzej zaprzeczał kradzeży, twerdzł, że kradzeż tę wykonał nny, nejak Dramsk. W toku rozpraw Pronobs odsłonł cały swój wstrętny charakter przyznał sę także pomędzy nnem, źe szpegował Polaków w Galcy Królestwe Polske, a ostateczne w Mysłowcach. Dzś dla braku mejsca ne możemy już podać wszystkch szczegółów tego procesu. Donosmy tylko, że Pronobsow udowodnono kradzeż skazano go na 2 lata domu karnego. W następnym numerze o tym wstrętnym procese tego skończonego łotra podamy węcej. Opowadał, że dom Henryka Senkewcza w Warszawe obstawł szpegam, że komsarzow polcy Rchterow w Katowcach dostarczył katechzmu spskowców polskch, materyału na Czytelne ludowe t. d. Rchter przyznał pod przysęgą, że otrzymał lst od Pronobsa, ale o treśc lstu ne chcał zeznawać, zasłanając sę tajemncą urzędową. Bobrek. (Neszczęśce.) Straszny wypadek zdarzył sę w tutejszej huce Jule hamulczemu Żugosow, który neszczęślwym trafem dostał sę pod koła wagonu, wskutek czego zostały mu skaleczone o- be nog, tak, że jedną musano mu odjąć. Nowe Hajduk. (Z parlamentu gmnnego.) Na óstatnem posedzenu rady gmnnej o- głoszono sprawozdane z dochodów rozchodów gmny za rok 909. Dochody wynosły 68 58,66 mk. a rozchody 37 49,28 mk pozostało zatem w kase 3 099,38 mk. Nemecką bblotekę objęła gmna, a zatem na jej utrzymane czerpać będą penądze z podatków. Zastępcy gmnn tak sobe postępuą, jak gdyby on tylko płacl podatk, wola zaś wększośc obywatel nc d ne obchodz Gospodarzą radzą on tak, jak gdyby to ch ostatne były wysłk urzędowana. Przeczuwają on że wyborcy zwolną ch przy przyszłych wyborach z urzędu. (śmerdząca rzeka Rawy) W ubeg*y pątek odbyła sę tu narada pod przewodnctwem prezesa rejency opolskej oraz nnych urzędnków wyższych w sprawe regtlacy rzek Rawy. Rzeka ta wymaga naprawdę regulacy. Cuchnące jej wyzewy t , r T;; cowe masta w radze mejsnej ra* poważne zasta nawal sę nad bezpeczeństwem zdrowa meszkańców Katowc, że w mejsce na potrzeby ogólne jak np. regulacyę Rawy owego sedlska różnych zarazków, wyasygnowal penądze na hecę antypolską deutscher Tag, rozume sę że ne z własnego lecz z mejskego worka, do którego Polacy płacą podatk. (Aresztowane.) Pewnego agenta od zabezpeczena przyaresztowała tutejsza poleya, poneważ mał sprzenewerzyć 200 mk. penędzy. Agent twerdz, źe penądze zgubł podczas podroży kolejką ulczna. Z TARNOGÓRSKIEGO. Mkulozyce. (Zbegł z zakładu wychowawczego.) Pochodzący stąd obłąkany W. Skrzypczyk ucekł z zakładu wychowawczego ż Brency przybył do swej rodznnej wosk. Tu jednak ujęła go poleya odstawła napo wrót do zakładu wychowawczego. Orzech w Tamogórskem (Korespondencya ) W ostatną nedzelę odbyło sę tu zebrane w karczme, zwołane przez młodego ksęca Donnersmarka z Kozłowejgory. Zebrało sę klkadzesąt ludz. Tym zaczął młody ksążę Donnersmark głowę zawracać, chwaląc nezmerne bardzo przesadne język nemeck, a ponżając nasz polsk język ojczysty. Potem zachęcał do jakegoś nemeckego ferajnu, a jakś nny pan zachęcał do czytana hakatystycznej Katowcerk, która z nenawśc do nas Polaków najchęnejby nas pożarła, gdyby tylko mogła. Wogóle na tern zebranu uprawano hakatvzm polakożerczy, a to wszystko dzęk młodemu ksęcu Donnersmarkow z Kozłowejgory. Dlatego ne będze od rzeczy podać tu klka szczegółów o tern, jake to dobrodzejstwa ksążęta Donnersmarkowe tutejszej ludnośc wyśwadczyl. Dawnej, jak wadomo, była pańszczyzna na Śląsku; ludze bv!; newolnkam pana; tak też było tutaj. Ludze, nas przodkowe, musel pańske Y Donnersmarkowe) pola zadarmo obrabać, a kto ne mógł lub sę sprzecwał, tego służalcy urzędncy Donnepsmąrkow bral na wązankę (ocepkę) słomy skatowal le chcel, Prawować sę przecw temu ne było można, bo ówczesny człowek był tu newolnkem U panów Donnersmarkow, dla których pracował skarby m gromadzł przez wek Późnej pańszczyznę znesono; rutejs nas - ludze otrzymal po kawałku rol. na której już od dawna sedzel, mogl żyć dorabać sę swobodne Atol dzadek obecnego młodego ksęca Donnersmarka z Kozłowejgory zaczął szukać skarbów w źem; pokopał doły na chłopskch polach, rudę wybrał pozostawł chłopom doły stawy na polach. Gdy sę ludze krzywdzen upomnel o to, to m ów hraba rzekł, że powerzchna pól należy do chłopów, ale spodek do nego należy. Tak znszczył chłopom pola; nektórzy chłop, Hórzy byl dość zasobn mel nawet po 3 krowy, dzś mają zaledwe po koze. Potem mel ludze welke pastwsko zwane Jono-k (może 80 do 00 mórg), ale go ksążę wzął jako swoje a ludzom nc ne dał. Dalej było w samym Orzechu pastws- ~ t ' 'KV-jsVpn; hraba także je zabrał, rozparcelował dał ludzom parcele za rentę, którą długo płacć musel a nektórzy może jesz- C7 płacą do dzsaj. Dalej mel ludze prawo do lasów, które ksążę także odebrał, ale czy m za to co dał, tego ne wem Take oto były dobrodzejstwa Donnersmarków dla Orzech ow an, a teraz przychodz młody ksążę do nch po język ojczysty. Jeśl ludze ne będą sę bronć,, to mogą znów nastać czasy, gdy ch znowu będą brać na ocepkę słomy bć. Or or. ZE ZAORSKIEGO. Zabrze. (Samobójca.) Pekarz Wcher od dłuższego czasu był bez zajęca, bez środków do tyca. Głód mu dokuczał, a zmno mu dopekało. Bedak przedstawał najokropnejszy obraz nędzy. W tych dnach błąkał sę tu po ulcach, gdyż ne mając meszkana, nemał gdze głowy schronć. Zaopekowała sę nm poleya, która go przyaresztowała o- sadzła na odwadu. Wcher wzął sobe to tak do serca, że sę z rozpaczy powesł w węzenu. Zabrze. (Podejrzany o morderstwo.) Poleya zäbrska ujęła w tych dnach robotnka Gańszczyka z Szechowc, którego władze pode jr żywa ją, że dokonał mnóstwo rabunków dokonać mał mordu na właśccelu zemskm z pod Brzegu. Dotychczasowe śledztwo potwerdza poprzedne podejrzena. Z GLIWICKIEGO. HI wce. (Przytrzymany dezerter.) Tutejsza poleya ujęła Alfonsa Scborskego, który zbegł z garnzonu śwdnckego. Łabęty. (Sostry Boromeuszkl a zabawy nemeck e.) Ne dzwmy sę, jeśl nauczycele szkół ludowych urządzają tak zwane eltemabendy, gdyż czyną to często wskutek swej chcwośc penędzy czyl culag. Wyslają sę on w szkole poza szkołą, by młodzeż naszą, naszych przyszłych obywatel zgermanzować. Po częśc też nemczą nauczycele z nnych pobudek neszlachetnych, bo nenawśc narodowej; Ale tak tych, jak owych gemanzatorów można jeszcze jakoś wytłómaczyć. Dzł- XX A o o *'~ 'Tf-* <~.Jf JA- '4-f-t j f s C\ fl-' * uszku urządzają zabawę gwazdkową w języku o czywśce nemeckm. Sostry Boromeuszk, które u- trzymują tak zwaną spelschulę, ochronkę, do której przyjmują dzec polskch rodzców, urządzły w tych dnach zabawę gwazdkową w języku nemeckm. A węc sostry młoserdza zajmują sę szerzenem nemczyzny wśród polskch dzatek! Póro z ręk wypada na samą weść, że zakonnce, których najwznoślejszem zadanem jest spełnać dzeło młoserdza modltwa, pracują dla nemeckego faterlandu. Z tych rąk ust, z których ma płynąć dobroć, pocecha dla bmźnch, sączy nemczyzna do newnnych serc polskch dzatek. Wasze dzatk kochane, które zaledwe mówć umeją, nagnać sę muszą w takej szplszulp do kultury pruskej, od najwcześnejszego weku mają łamać sobe język, uczyć sę w obcvm języku modltwy. Dzatkom naszym groz w tych szplszulach nebezpeczeństwo znemczena. Owe szpl szule są perwszym poneram dla szkół ludowych oraz dla wojska. Tam sę nemczy nasze dzec, które późnej w szkole elementarnej germanzują sę dalej aż wreszce dorosły chłopec dostaję sę pod komendę ofcera, który wtłacza mu kulturę pruską. Rodacy! Dbajce o wasze dzatk. Ne oddawajce swych maleństw do szplszul, bo groz m tam germanżacy a, która łatwo lutrzy ludz. Z DALSZYCH STRON. Zdzeohowce w Oleskem. (Z paraf.) Nasz Wel. ks. proboszcz chcał założyć zwązek katolckch mężów młodzeńców, ale pożal sę Boże, bo coś o- koło 0 chłopa stę zgłosło. Teraz najemnk dóbr rządowych, protestant pan Francky, zakłada tak zwany Krgerferajn tu odrazu sę przeszło 60 chłopa wpsało, nemal sam katolcy, którym protestant będze przewodzł. U nas jeszcze jest wszystko narodowo uśpone. Mne sę to wydaje nepodobne, żeby katolk mógł tak błąd popełnć, osoblwe kedy wdz jak my zewsząd prześladowan, jak naprzykład: Mamy maleńk koścółek; nasz Wel. ks. proboszcz sę starał o to, żebyśmy mogl postawć nowy, ale rząd ne pozwolł, choć penądze mamy. Jeszcze jedno: dostalśmy nowego pana organstę, ale do tego czasu jeszcze nas ne zadowolł; już nam ks. proboszcz powedzał, że ne mamy spać podczas śpewu, ale my ne wnn, tylko nech pan organsta gra nasze stare pękne peśn, jak jego poprzednk p. Hekel (którego bardzo żałujemy) a my spać ne będzemy; nech pan organsta ne zaprowadza jakchś tam nowośc, bo wolmy przy starem zostać. Z d z e c h. Sprawy towarzystw, zebrana t. d. Lteota, Zebrane fl Zjertn. Zawód. Pol. odbędze sę.w nedzelę 8 b. m. o gódz. %4. Śwętochłowce. Tow. śpew. Monuszko urządza j przyszłe posedzene w nedzelę 8 o godz. 6 po połud. I Uprasza sę członków członkne o pewne przybyce, gdyż przyjdą ważne sprawy pod obrady. Wyrów. Tow. śpew. Jedność urządza ń sedze ne w nedzelę dna 8 b. m. o godz. h, do Jankowskego. O ja,k najlcznejszy udzał z powtu ważnych spraw uprasza Zarzb^. Żern k pod Glwcam. Oddzał Zjedn. Z JL Fol ; skego urządza w nedzelę 8 b. m. o godz. 4 po po łudnu zebrane. Da bardzo ważnych spraw prosmy żeby sę wszyscy członkowe stawl. j Szanownym Czytelnkom naszym zwracamy u- wagę na ogłoszene składu cygar, paperosów tytonu p. M a ł u s z-k a w Bytomu w dzsejszym nu- I merze naszej gazety. Ze względu na zblżającą sę j gwazdkę, polecamy gorąco Śzan. Czytelnkom skład j p. M a ł u s z k a. Nakładem Górnoślązaka spółk wydawncze z ogranczoną odpowedzalnoścą w Katowcach, Redaktor odpow. Józef Bednorz w Bytomu, - Czconkam Katolka spółk wydawnczej * ogr$a

12 Nadzwyczaj tane ceny. :: KATOWICE. :: Bardzo welk wybór. WĘStaoa Ł pętro] ZćlbćlWk, I ^ Wózk do alek sztuka 4.75, 3.85, 2.45 Lalk do rzucana sztuka 95, 48, 28 Zwerzęta z matery sztuka 95, 48, 32 Wózk sportowe do lalek szt , 95 Pudełka do heklowana sztuka.85, 98, 48 Około 00 sztuk Kolejk żelazne sztuka Kolejk żelazne z mech. 2.95, 95, 35, 98 Balony nad po wetrzne z mech..35, 98, 58 Składy kupecke sztuka 8.45, 2.35,.5, 58 Ksążeczk obrazkowe szt. 95, 58, 35, 24, 8 Sensacyjne tano ubranych lale IC ssxkä 48 Ł" 95 ssf.85 ss Gry w loteryą sztuka 98, 48, 28, Trąby sztuka 95, 48, 35, Hełmy sztuka 95, 78, 68, Izdebka do laleksztuka 2 85,.95,.35, Pudełka do budowy z drzewa 78, 38, 28, «SlSj Ksążeczk z bajeczkam szt. 95, 48, 35, 24 Garntury wojskowe sztuka 3.45, 2.95,,25 Maszyny parowe sztuka 2.95,.45} 95 Dynamoble sztuka 2.45, 95, 48 Knematografy sztuka , 2.25,.25 kon do huśtana «JaKS Sma 3.75,2.5 Stajne do kon sztuka.95,.35, 48 Gry towarzyske w welkm wyborze szt, 95, 48 Zwerzęta do jazdy sztuka Owce z odgłosem sztuka 95, 65, 48 Rampy z dzwonkam sztuka 28, 8, 9 Dzwonk do jazdy sztuka 95, 48, 28, 0 Obrączk sztuka 45, 28, 0 Żółnerze ołowane \ karton 95, 48, 28, 0 Bębny sztuka 58, 38, 28, 9 Flnty sztuka.95,,25, 95, 48 Sportowe wózk 5o lalek nc sztuka. 2.65,.95,.45, J j Bpą/mafe na ehoul(j [ Lchtsrzyk Śwecl na eolbkę Sstalaźs de chonek karton Przy zakupne od 2 marek począwszy 0 fen. j m wm a w&ää Uw tuzn 28, 8, 2, jf fen. karton fen. sztuka 95, fen. l kalendarz seen? jgj, WSpanały albom mód Pernk paczka fen. Broszk.... paczka 5 sztuk 9 fen. Toruńske katarzynk... paczka 28 fen. Pernk Hans Sachs...paczka fen. Drezdeńske bruczk ) funta 2 fen. teksy n efemnlę V* funta fen. 8 fen. j Kteeka n chonką V* Marcepany sztuka 24, 0 0 fen. funta 28, 24, Orzechy laskowe t t 39,35 Dom towarowy j graca garasch > Katowce. paterye na sukne!!! Klnka prywatna od chorób żołądka, kszek cukrowych. Kuracja opasowa odtłuszczana, narożnk Dworcowej. jest najlepszą. ptaterye na mkne, kolor. 0,85,.25,.75 8o 3.90 rak. JShnka na lartechy.75, 2.50, 3.75, 5.00, 7.50 rak. taredele szala na wesela 5.00, 25.00, 35.0$ rak. Wsypy, frany, płótna. Bytom, ulca Gmnazyalna 5 a,. pętro. Słodowa kawa Bamfa Dr, Wywodz nsk, lekarz specyalsta od chorób żołądka, ltszek I chor. cukrowej T" a.,...' r 'S. '.AMf,Ł.A"' o.... Przyjmuję od 9 od 4 5 godzny. Pfljr Telefon 868. /VWVWvVWVVS^ Frank, muślny, chody, chustk ną głową Wszystko bardzo tano, ßeuthner Hugo LpschOlz < de. Królewska Huta, Katow, ul, Grundmanna nr. 0. ulca Cesarza (Kaserstrasse) nr. 4 obok poczty. Dla mężczyzn chłopców: ubrana, paltoty, spodne, westk, (upy. Przy zakupufe towarów prosmy sę na naszą gazetę powoływać! Welk wybór. :: Najtańsze ceny. Westa bank wzajemnych ubezpeczeń na życe w Poznanu ubezpecza kaptały na wypa dek śmerc, na dożyce, na posag służbę wojskową,, Dywdendy udzelono na rok 908 od składk * rocznej 7% Blższych wadomośc udzel Sufodyrekcya w Bytomu, przy ul. Smnazyalnej My kupujece na gwazdkę w Bytomu gank Mowy w Racborzu ne zapomnajce, jeśl wam czas starczy, zwedzć lr knatsgrafra? JATA MSfGANA" ul. Dworcowa 30. ulca paneńska 6 oraz fla, jego we Wod*l#tawtn przejmuje wkładk oszczędnośc zaoząwszv od jednej mark w każdej wysokośc, płacąc od nch ( '^ażywszy, że tu wele pożarnejscowyoh przychoi da, postarano sę o perwszorzędny, zajmujący proi gram famljny. 4% za wypowedzenem ćwerćroeznem, 8V//0 za wypowedzenem mesęoznem, 3% za wypowedzenem trzydnowym; Rzeczowe objaśnene obrazów doskonała muzyka. Najprzyjemnejszy pobyt famljny. Początek w dn powszedne o godz. 4, w nedzele śwęta o godz. 3 po połudnu. udzela pożyczek na weksle przy ćwerćrooznej odpłace dzesątej częśc po 5%. 0/ĘT Kto chce otrzymać pożyczkę, mus wstąpć jako członek. Bank otwarty codzenne z wyjątkem ne dzel śwąt od godz. 8 %. Pu połudnu ne załatwa sę żadnych nteresów. Bank jest teraz we własnym domu w Środę sobotę zmana programu. Ceny mejsc I. mejsce 50 fen., II. mejsce 30 fen. III. mejsce 20 fen. (Dla dzec wojskowych ceny do połowy zn żone), blety tuznowe po cenach znżonych. W nedzele śwęta ne podwyższa sę ceny, I 6wwwv«MM m alen PnMe l eeprmw teceł mw. Ą l l : Wodzsław, Hyze:. nr. 7. P. Dombek. Poszukuje sę zdolnych agentów przy wysokej prowasy w całym, obwodze górnośląskm. S^Wv^v\VVA^VWWSĄ * Ż* pnczower, skład skóry Bytom, ul. Krakowska. Wszystke gatunk skóry, ne przemakalne ubrana skórzane zsuknażagl.,sukna woskowane, Mnoenm (skóra na poą otrg). ^