Prospekt Informacyjny

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prospekt Informacyjny"

Transkrypt

1 Prospekt Informacyjny

2 Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis

3 Nasz kraj znajduje się na szóstym miejscu w UE pod względem powierzchni, będąc jednocześnie czwartym ze względu na wielkość powierzchni rolnej. Jedynymi krajami wyprzedzającymi Polskę są Francja, Hiszpania i Niemcy. Powierzchnia użytków rolnych wynosi tysięcy ha, z czego 75% stanowią grunty orne, 20% łąki i pastwiska, a pozostałe inne użytki rolne, w tym sady. Obszar ziemi rolnej w Polsce stanowi ponad 58% powierzchni całego kraju (średnia dla UE wynosi ok. 40%) i prawie 11% całkowitej powierzchni rolnej w Unii Europejskiej (GUS; Eurostat regional yearbook 2011: Land cover and land use). Ziemia rolna w Polsce Tak znaczny obszar umożliwia użytkowanie ziemi w sposób mniej intensywny, jak również stosowanie metod produkcyjnych przyjaznych dla środowiska naturalnego. Ziemie na wsiach polskich - mimo swojej niższej jakości niż tereny w rejonach rolniczych starej Unii - utrzymały swe unikatowe w skali europejskiej walory. Duże zróżnicowanie warunków glebowych i klimatycznych powoduje, że na terenie naszego kraju popularne jest uprawianie rolnictwa zrównoważonego, co stanowi nasz wielki atut na tle Europy. Unia Europejska próbuje odgórnie wprowadzić podobne zmiany i reformy we Wspólnej Polityce Rolnej, zmieniając typ intensywnej produkcji rolnej na podobne do polskiego - rolnictwo zrównoważone. Polskie rolnictwo charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych według ARMiR polskie gospodarstwo rolne średnio posiada 8,44 ha użytków rolnych (średnia wielkość gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej wynosi około 18 ha). Około 32,2% z nich posiada powierzchnię 15 i więcej hektarów. Struktura w której przeważają gospodarstwa o charakterze socjalnym z jednej strony obniża opłacalność produkcji, z drugiej pozwala na utrzymanie różnorodności biologicznej, będącej jedną z najbogatszych na kontynencie europejskim. Rynek ziemi rolnej w naszym kraju można umownie podzielić na dwa segmenty. Pierwszy dotyczy obrotu prywatnymi gruntami rolnymi, zaś drugi obrotu gruntami państwowymi, gdzie znaczącą rolę odgrywa Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR), która sprzedaje i wydzierżawia nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa. Instytucja ta przejęła do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa od początku lat 90. ponad 4,7 mln ha ziemi państwowej. Według stanu na koniec 2011 roku w jej posiadaniu pozostało ok. 1,96 mln ha, z tego prawie 75% powierzchni znajduje się w dzierżawie. Od początku transformacji ustrojowej obserwujemy w Polsce wysoką dynamikę zachodzących zmian strukturalnych i własnościowych w sektorze rynku gruntów rolnych. Szczególnie intensywne zmiany zaszły w ostatniej dekadzie i są one wynikiem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. W efekcie Polska stała się częścią programu Wspólnej Polityki Rolnej UE. Jest to najstarsza inicjatywa polityczna zjednoczonej Europy, uznawana powszechnie za jeden z głównych filarów integracji europejskiej. Polska beneficjentem WPR

4 Dopłaty bezpośrednie Gdy przed pięćdziesięciu laty, w styczniu 1962 roku, podjęto decyzję o utworzeniu ram WPR, głównym jej celem było zagwarantowanie dostaw żywności po przystępnych cenach dla mieszkańców wspólnoty. Dzisiejszy konsument żąda nie tylko dostępu do wystarczającej ilości żywności. Oczekuje, aby żywność ta była najwyższej jakości. Dzięki kolejnym reformom wprowadzanym w ramach WPR europejskie rolnictwo stało się bardziej zorientowane na rynek. Dzisiaj Wspólna Polityka Rolna opiera się na systemie dotowania produkcji oraz finansowego wspierania rolnictwa i wsi dla osiągnięcia celów takich jak: zwiększenie wydajności produkcji rolnej, zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej, stabilizacja rynków oraz zapewnienie odpowiednich cen dla konsumentów, wreszcie zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego. Głównym narzędziem w realizacji tych celów są dopłaty bezpośrednie (zależne od powi erzchni upraw), udzielane rolnikom w Unii Europejskiej w ramach WPR. Unia Europejska wprowadziła dopłaty bezpośrednie w ramach mechanizmów strukturalnych Wspólnej Polityki Rolnej, aby rekompensować rolnikom obniżkę cen minimalnych i interwencyjnych na produkty rolne, na unijnym rynku. Łatwo odczytać z wykresu, iż na przestrzeni ostatnich lat dopłaty bezpośrednie skutecznie wyparły mniej efektywne narzędzia. W 2004 roku Polska uzyskała z budżetu unijnego dopłaty w wysokości 25 procent pełnego, należnego poziomu, uzupełnione o 11-procentowe dopłaty z tzw. II filaru i powiększone o dopłaty z budżetu krajowego (w tamtym okresie suma dopłat nie mogła przekroczyć 55% kwoty oferowanej na obszarze starej Unii ). Z roku na rok udział dopłat z budżetu unijnego systematycznie się zwiększał i w bieżącym roku (2012) stanowi już 90% całości sumy powiększonej o 10% płatności uzupełniających. W 2013 roku osiągniemy 100% poziomu płatności stosowanego w krajach starej Unii w całości finansowany z budżetu unijnego. 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % Ilustracja 2. Poziom dopłat w Polsce na tle UE % Ilustracja 1. Wzrost znaczenia płatności bezpośrednich 0 % * Źródło: % 60 % 40 % W ramach dopłat do końca 2011 roku polscy rolnicy otrzymali 135 mld zł. Płatności podzielone są na kilka kategorii. Podstawowe to tzw. Jednolita Płatność Obszarowa (JPO), która za 2011 rok wynosi 710 zł/ha, oraz Uzupełniająca Płatność Obszarowa (UPO). Rolnicy mogą dodatkowo ubiegać się o inne płatności uzupełniające, płatności specjalne oraz wsparcie do upraw specjalnych i hodowli. 20 % 0 % Unijne dopłaty bezpośrednie, współfinansowane z krajowego budżetu, zapewniają konsumentom tańszą żywność i sprawiają, że nasze produkty rolno-spożywcze są cenowo konkurencyjne na rynkach zagranicznych * Źródło: Eurostat. Dopłaty wywozowe Inne wsparcie rynkowe Płatności bezpośrednie nie związane z wielkością produkcji Płatności bezpośrednie związane z wielkością produkcji Rozwój obszarów wiejskich W krajach UE funkcjonują różne modele płatności bezpośrednich. We Francji wypłaca się płatności bezpośrednie na bazie historycznej. Francuzi powiązali wsparcie z tego tytułu z produkcją. W Wielkiej Brytanii w celu organizacji systemu płatności bezpośrednich wydzielono 3 regiony. Rolnicy otrzymują płatności na podstawie jednolitej płatności regionalnej. Z kolei Szwedzi wybrali tzw. model mieszany stały. Kraj podzielono na 5 regionów w oparciu o regionalne plony zbóż. Na podstawie danych historycznych wypłaca się połowę premii, pozostała część płatności wypłaca się jako płatność regionalną. Polscy rolnicy korzystają z dopłat bezpośrednich od 2004 roku. W traktacie akcesyjnym określono, że Polska stosuje uproszczony system takich płatności. Polscy rolnicy otrzymywali początkowo mniej, niż ich koledzy z krajów starej Unii. Ma tu bowiem zastosowanie zasada stopniowego dochodzenia do poziomu płatności bezpośrednich stosowanego w krajach UE-15 (phasing-in). W ramach dopłat do końca 2011 roku polscy rolnicy otrzymali 135 miliardów złotych Płatności bezpośrednie przyznawane są co roku tym, którzy prowadzą działalność rolniczą co najmniej na 1 ha użytków rolnych i utrzymują go w dobrej kulturze rolnej. Co roku o przyznanie płatności obszarowych ubiega się w Polsce około 1,4 miliona rolników. W Polsce systemem dopłat zarządza ARiMR (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa), która powstała w 1994 roku jako następca prawny Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w celu wspierania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. ARiMR ARiMR została wyznaczona przez Rząd RP do pełnienia roli akredytowanej agencji

5 płatniczej. Zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej oraz udziela pomocy ze środków krajowych. Agencja, jako wykonawca polityki rolnej, ściśle współpracuje z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i realizuje zadania wynikające z polityki państwa, w m.in. w zakresie: obrotu nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolne, administrowania zasobami majątkowymi Skarbu Państwa przeznaczonymi na cele rolne, inicjowanie prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa oraz popierania organizowania na gruntach Skarbu Państwa prywatnych gospodarstw rolnych. ARiMR podlega jednocześnie nadzorowi Ministerstwa Finansów w zakresie gospodarowania środkami publicznymi. Oferowana przez ARiMR jednolita płatność obszarowa jest płatnością bezpośrednią, przyznawaną rolnikom w ramach przejściowego uproszczonego systemu wsparcia dochodów. Rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa, do powierzchni będącej w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności. Gospodarstwa rolne kwalifikuje się do objęcia tą płatnością, jeżeli w tym dniu posiada działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha oraz wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności. W Polsce złożono najwięcej wniosków o dopłaty spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej Do 15 lutego br. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaciła blisko 11 mld złotych w ramach realizacji dopłat bezpośrednich za 2011 rok. Pieniądze te trafiły na konta bankowe ponad 1,13 mln rolników. Zgodnie z unijnymi przepisami prawa ARiMR rozpoczęła wypłatę tegorocznych płatności bezpośrednich od 1 grudnia 2011 roku, a powinna je zakończyć do 30 czerwca 2012 roku. Wiosną 2011 roku wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich złożyło 1,36 mln rolników, a na dopłaty w naszym kraju przewidziano 14,346 mld złotych. W Polsce złożono najwięcej wniosków o dopłaty spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej, która na wsparcie rolnictwa przeznacza corocznie około połowy swojego budżetu. W perspektywie finansowej Unii na lata na politykę rolną przewidziano blisko 420 mld euro. Taki zastrzyk gotówki jest jednym z głównych katalizatorów zmian na rynku gruntów rolnych, który skutkuje gwałtownym wzrostem cen oraz dynamiki obrotów, zarówno w segmencie prywatnym, jak i państwowym. W okresie poprzedzającym nasze członkostwo w UE wartość ziemi systematycznie, acz powoli rosła. Od momentu wstąpienia - w roku 2004 dynamika gwałtownie wzrosła, cena hektara ziemi w na rynku prywatnym podniosła się aż czterokrotnie z poziomu 4,7 tys. do 19,7 tys. na koniec 2011 roku zł zł zł zł. 0 zł. Ilustracja 3. Dynamika wzrostu cen ziemi rolnej 1994 * Źródło: Ceny i czynsze ziemi rolnej w Polsce w 2009 r., Tomasz Zagórski, Nieruchomości, Numer 10 [146] październik 2010r. Na ceny zakupu oraz czynszu dzierżawnego ziemi rolnej wpływa - poza możliwością korzystania z dopłat bezpośrednich cały szereg czynników takich jak: położenie i inne cechy przestrzenne, przydatność rolnicza i walory organizacyjne, a przede wszystkim balans pomiędzy podażą, a popytem POŁOŻENIE Szczególnie atrakcyjna inwestycyjnie jest ziemia położona w pobliżu większych ośrodków miejskich. Ograniczona podaż gruntów budowlanych na tych terenach to ogromna szansa dla posiadaczy gruntów rolnych, którzy postanowią je przekształcić. Zachętą do tego może być ogromna dysproporcja w cenach gruntów rolnych i budowanych, jaką można zaobserwować na terenach okalających duże ośrodki miejskie. (Raport Ziemia w Polsce, Kuba Karliński, Wealth Solutions). PRZYDATNOŚĆ ROLNICZA I WALORY ORGANIZACYJNE Wysokie zainteresowanie kupnem ziemi spotykane jest w regionach o wysokim stopniu rozwoju rolnictwa. Nawet do 38 tys. zł trzeba zapłacić za hektar gruntów ornych w obrocie Cena ziemi w Polsce

6 prywatnym w Wielkopolsce. Najdroższe gleby - klas I - IIIa znajdują się w tym rejonie Polski. Najtaniej można kupić ziemię w woj. lubelskim i podkarpackim - niewiele ponad 11 tys. zł. Ogólnie przeciętna cen gruntów ornych w Polsce w obrocie prywatnym za III kwartał 2011 roku wyniosła zł - wynika z danych GUS. Zachodniopomorskie zł Lubuskie zł. powyżej zł zł zł zł zł. poniżej zł. * Źródło: GUS. POPYT Dolnośląskie zł. Ilustracja 4. Ceny ziemi rolnej w III kwartale 2011r. Wielkopolskie zł. Pomorskie zł. Opolskie zł. Kujawskopomorskie zł. Śląskie zł. Łódzkie zł. Warmińsko-mazurskie zł. Świętokrzyskie zł. Małoposlkie zł. Mazowieckie zł. Podkarpackie zł. Podlaskie zł. Lubelskie zł. Powyższy trend wskazuje, że wzrost popytu i idąca za nim druga fala gwałtownych wzrostów cen nieruchomości rolnych w Polsce powinna nadejść po zakończeniu okresu przejściowego w obrocie gruntami rolnymi i leśnymi w 2016 roku, kiedy to zniesione zostaną wymogi uzyskania pozwolenia na zakup ziemi przez obcokrajowców. Można bezpiecznie założyć, że tak właśnie będzie, ale ożywienie w obrocie gruntami rolnymi jest widoczne już dziś. W roku 2011roku Agencja Nieruchomości Rolnych sprzedała ponad 125 tys. ha gruntów, czyli o 30% więcej w porównaniu z 2010 rokiem. Jest to najwyższy wynik od 9 lat. Agencja zwiększyła także bezprzetargową ofertę dla dzierżawców i byłych właścicieli nieruchomości. W sumie procedury sprzedaży objęły w minionym roku ponad 300 tys. ha państwowych gruntów. Według Rzeczpospolitej, tak duża sprzedaż ziemi jest spowodowana dużym popytem ze strony rolników. Mogli oni ubiegać się o preferencyjny kredyt na ten cel lub też kupić ziemię na raty. Spore zainteresowanie nabyciem państwowych gruntów skutkowało oczywiście wzrostem cen. Można się spodziewać, że ta tendencja będzie się umacniać w przyszłości, ponieważ według badań TNS OBOP z września 2011 roku niemal co piąty rolnik chce w ciągu najbliższych 3 lat nabyć ziemię od Agencji Nieruchomości. Spośród chętnych do zakupu ziemi, 32% ankietowanych chciałoby nabyć areał do 5 ha, pozostali są zainteresowani pozyskaniem większych działek. Skąd tak duże zainteresowanie ziemią wśród rolników? Analitycy bankowi twierdzą, iż jest to skutek poprawy opłacalności produkcji rolnej w ostatnich latach, a tym samym kondycji finansowej gospodarstw. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej szacuje, że w 2011 roku ceny skupu artykułów rolnych wzrosły o ponad 18% a środków do produkcji rolniczej tylko o 8,4%. Identyczne wnioski nasuwają się po analizie badań Europejskiego Urzędu Statystycznego. W latach zarobki farmerów znad Wisły poszły w górę o prawie 74 proc. zaś w samym tylko roku 2011 roku ich dochody (uwzględniając inflację) zwiększyły się realnie o 14,2%. Mówiąc wprost - kupowanie ziemi w ubiegłych latach bardzo się opłacało. Jeszcze tylko do końca 2013 roku będziemy mogli ją kupować na raty. W tym samym terminie zakończy się także możliwość pozyskiwania na zakup ziemi kredytów preferencyjnych, czyli z dopłatą do oprocentowania. Ale ziemią na wsi interesują się nie tylko rolnicy. Dla części inwestorów rynek gruntów może być postrzegany jako relatywnie bezpieczna forma lokowania nadwyżki kapitału. Grunty rolne w Polsce przestały być traktowane wyłącznie jako środek produkcji dla osób związanych z rolnictwem. Zakup ziemi stał się formą lokaty, która interesuje fundusze inwestycyjne, koncerny, banki oraz prywatnych inwestorów. W ostatnim okresie - szczególnie w regionach północnej Polski - bardzo aktywnie działały zagraniczne fundusze inwestujące w energetykę wiatrową, dokonując zakupów, które skutecznie zwielokrotniły wartość rynkową ziemi w tym rejonie. Zakup ziemi stał się formą lokaty, która interesuje fundusze inwestycyjne, koncerny, banki oraz prywatnych inwestorów Popyt nakręca również dysproporcja pomiędzy ceną ziemi w Polsce i w krajach starej Unii. (Dane statystyczne pochodzą z 2009 roku, ponieważ w krajach UE są uogólniane i przedstawiane dosyć późno.) W województwach wielkopolskim i kujawsko-pomorskim, ceny zbliżają się dziś do stawek, jakie do niedawna obowiązywały we wschodnich Niemczech, czyli 6 8 tys. euro za hektar. Wynika to z faktu, iż kujawsko-pomorskim pojawiają się najczęściej zagraniczni inwestorzy, którzy oferują rolnikom wyższe ceny za grunty, niż wynika z ofert Agencji Nieruchomości Rolnych. Duńczycy czy Niemcy płacą za hektar nawet 20 tys. zł, w sytuacji gdy średnie ceny na rynku to tys. zł. Przepłacają? Nic podobnego - dla nich to i tak tanio. W ojczystych krajach musieliby zapłacić ponad 3 razy więcej. Przy tych cenach trudno się dziwić, że zainteresowanie ziemią w Polsce stale rośnie. Lokata kapitału

7 Wolny rynek i swobodny przepływ kapitału sprawiły, że ceny większości dóbr konsumpcyjnych paliw, energii czy towarów luksusowych w krajach starej Unii i w Polsce się systematycznie wyrównują. Ilustracja 5. Porównanie poziomu cen w Polsce i UE. 120 % 100 % 80 % 60 % 40 % Średnia cena w UE = 100% Rolnicy i spółki rolne na podjęcie decyzji, czy kupują dzierżawioną dotąd ziemię mają trzy miesiące. Jeśli dzierżawcy nie będą wykupywać ziemi, oferta trafi na wolny rynek. Pierwsze przetargi mają się odbyć najpóźniej w lipcu. Poza sprzedażą gruntów z dzierżawy w 2012 roku Agencja Nieruchomości Rolnych chce sprzedać kolejne 100 tys. hektarów ziemi pochodzącej z Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na wolnym rynku znajduje się również ziemia będąca w posiadaniu prywatnych właścicieli. Jej cena jest średnio od kilkunastu do nawet trzydziestu procent wyższa od gruntów wystawianych przez ANR. Według Kuby Karlińskiego z firmy Wealth Solutions, w 2012 roku ziemia w Polsce będzie nadal drożeć i jej cena na koniec roku może być wyższa o ok. 10%. Podobnie prognozuje Monika Orłowska z BGŻ, według której trzeba się przygotować na wzrostu cen w zakresie 6-8%. 20 % 0 % Odzież Elektronika Paliwa i elektryczność Samochody osobowe Ziemia rolna w obrocie prywatnym Ziemia rolna na przetargach ANR 2016 r. liberalizacja rynku * Źródło: dane GUS, Eurostat: Significant differences in consumer prices across Europe Obliczenia własne. W obrocie ziemią proces ten jest powstrzymany do 2016 roku, kiedy to rynek w pełni się zliberalizuje i kolejka oczekujących na zakup ziemi wydłuży się o obcokrajowców. Należy się spodziewać wtedy impulsowego wzrostu cen. O tym iż nie są to przypadkowe prognozy świadczy przykład Rumunii, gdzie już około 700 tys. ha terenów rolnych (w Polsce ok 50 tys. ha) znajduje się w rękach cudzoziemców, z czego ponad 24% powierzchni należy do Włochów, a do Niemców - 15,5% (dane Ambasady RP w Bukareszcie.) Stelian Fuia - rumuński Minister Rolnictwa uważa, że Rumunia oraz Polska znajdują się w grupie krajów, które stanowią cel inwestycyjny dla około korporacji wielonarodowych, dla których - w dobie kryzysu - lokowanie kapitału w ziemię jest pewniejsze niż inwestycje innego typu. PODAŻ Według stanu na koniec 2011 roku w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa pozostało ok.1,96 mln ha, z tego do rozdysponowania pozostaje tylko nieco ponad 310 tys. ha, w postaci ok. 500 tys. działek. Reszta - prawie 75% powierzchni - znajduje się w dzierżawie. Jednak i to się zmienia za sprawą grudniowej zmiany Ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. W jej myśl sprzedanych ma zostać 30% dzierżawionej dotąd od Agencji ziemi. ( ) Jako dzierżawca ma pan prawo pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości. W przypadku rezygnacji z tego prawa nieruchomość zostanie wystawiona do sprzedaży w drodze przetargu łącznie z umową ( ) czytamy w piśmie skierowanym do jednego z dzierżawców. Warmińsko-mazurski oddział Agencji Nieruchomości Rolnych wysłał 96 takich pism. Wśród rolników zrzeszonych w branżowym samorządzie przeważają głosy zadowolenia z wprowadzenia takiego prawa. Do samorządu rolniczego docierają sygnały od rolników indywidualnych, którzy chcą powiększać swoje gospodarstwa i kupować ziemię.

8 WI Inwestycje Rolne Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Opis Funduszu Spis treści Determinanty wzrostu wartości Parametry Subskrypcje Nasi Partnerzy Statut Formularze zapisu Nota prawna

9 POLITYKA INWESTYCYJNA Fundusz będzie przede wszystkim dokonywał inwestycji na rynku nieruchomości rolnych za pośrednictwem spółek celowych. Środki niezainwestowane w spółki celowe będą lokowane głównie w depozyty bankowe. Znacząca większość kwot pozyskanych z emisji certyfikatów inwestycyjnych przeznaczona jest na zakup ziemi. W przeważającej większości (ok. 95%) jest to ziemia rolna. Jednakże Fundusz nie zamyka sobie możliwości inwestowania w szczególnie interesujące powierzchnie niemające zastosowania rolniczego, ze szczególnym uwzględnieniem działek w okolicach dużych ośrodków miejskich (planowane do 5% aktywów). Główny filar - czyli inwestycje w grunty zapewnia - stabilny i przewidywalny wzrost wartości certyfikatów w średniej i dłuższej perspektywie czasowej. Aktualna sytuacja na rynkach finansowych, zagrożenie potencjalną destabilizacją Strefy Euro na skutek nieopanowania kryzysu zadłużenia, powodują zrozumiały niepokój wśród inwestorów. Jednocześnie w Polsce i na świecie, już drugi rok z rzędu, mamy do czynienia z podwyższonym poziomem inflacji. Powoduje to, że lokaty i obligacje tylko w minimalnym zakresie chronią realną wartość oszczędności. Z uwagi na fakt, że dominującą cześć aktywów Funduszu stanowi ziemia, certyfikaty inwestycyjne Funduszu są szczególnie polecane inwestorom zorientowanym na osiąganie stabilnych zysków w horyzoncie średnio i długoterminowym, ceniących sobie przewidywalność ścieżki wzrostu oraz przejrzyste zasady inwestowania przy minimalizacji wahań wartości certyfikatów inwestycyjnych. 1300% Ilustracja 6. Wzrost wartości indeksu WIG20 i gruntów rolnych 1100% 900% 700% 500% 300% 100% Uśredniona zmiana wartości indeksu WIG 20 Dla obu wskaźników przyjęto, że rok 1993 stanowi 100% Uśredniona zmiana ceny ziemi rolnej * Źródło: Ceny i czynsze ziemi rolnej w Polsce w 2009 r., Tomasz Zagórski, Nieruchomości, Numer 10 [146] październik 2010 r., www stooq.pl.

10 KREDYTOWANIE ZAKUPU CZĘŚCI ZIEMI. Spółki celowe będą w miarę możliwości korzystały z oferty kredytów preferencyjnych na zakup ziemi. Niewydatkowana część środków pieniężnych będzie lokowana na wyżej oprocentowanych depozytach terminowych służąc utrzymaniu wysokiego poziomu płynności Funduszu. Preferencyjne oprocentowanie kredytów (aktualnie 2% w skali roku w złotówkach) jest czynnikiem dodatkowo zwiększającym atrakcyjność ww. rozwiązania. Zabezpieczenie części środków na lokatach bankowych zapewnia, poza płynnością finansową, możliwość elastycznego reagowania na sytuacje rynkową i pojawiające się okazje rynkowe generujące dodatkowy zysk w przyjętej perspektywie czasowej. Położenie gruntu jest dodatkowym atutem, jednakże niespełnienie warunku ITC skutecznie eliminuje możliwość zaangażowania się Funduszu w nawet najbardziej obiecujące lokalizacje. Celem Funduszu jest maksymalizacja wartości certyfikatu poprzez wzrost wartości gruntu ORAZ generowanie stabilnego i możliwie najwyższego strumienia dochodu z tytułu otrzymywanych dopłat obszarowych w ramach prowadzonych działań agrotechnicznych. W Investments S.A. zatrudnia specjalistów z kilkunastoletnim stażem i praktyką w zakresie programów pomocowych: krajowych oraz zagranicznych, co stanowi rękojmię podejmowania trafnych decyzji inwestycyjnych. Proces nabycia ziemi ZASADA ITC Każdy nabywany grunt badany jest wcześniej pod kątem wysokości możliwych do uzyskania dopłat obszarowych oraz kosztów przystosowania gruntu do prowadzenia danych zabiegów agrotechnicznych. Jeżeli grunt spełnia warunek ITC (income to cost) > 10%, wtedy zostaje on zakwalifikowany do zakupu. SPRZEDAJĄCY Fundusz zamierza nabywać grunty orne oraz łąki głównie na przetargach (rynek pierwotny) organizowanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych. Nie wyklucza to możliwości nabywania szczególnie interesujących gruntów od osób fizycznych lub prawnych. Zamiarem Funduszu jest jednak nabywanie gruntów na rynku pierwotnym, minimalizując tym samym ewentualne ryzyka prawne transakcji. Należy zauważyć, że średnia cena sprzedaży ziemi osiągana podczas przetargów organizowanych przez ARN jest od kilkunastu do kilkudziesięciu procent niższa od wartości transakcji w obrocie między rolnikami (wykres poniżej). Tak duża różnica w cenie już przy zakupie działek daje wystarczający margines by zapewnić wzrost wartości certyfikatów w dłuższej perspektywie. 80 % Ilustracja 7. Różnica cen ziemi na przetargach ANR i rynku wtórnym 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % * Źródło: Ceny i czynsze ziemi rolnej w Polsce w 2009 r., Tomasz Zagórski, Nieruchomości, Numer 10 [146] październik 2010 r.

11 wzrostowego cen ziemi rolnej w Polsce (wykres poniżej). Nakładanie się ww. tendencji dodatkowo będzie wzmacniać potencjał wzrostu wartości certyfikatów zł. Ilustracja 8. Wzrost cen ziemi rolnej zł zł. Determinanty wzrostu wartości Funduszu Selekcja działek Wzrost wartości ziemi Sprzedaż płodów Dopłaty 5000 zł. 0 zł Cena państwowych gruntów rolnych w zł/ha Cena prywatnych gruntów rolnych w zł/ha * Źródło: Ceny i czynsze ziemi rolnej w Polsce w 2009 r., Tomasz Zagórski, Nieruchomości, Numer 10 [146] październik 2010 r. Dążenie do zrównoważenia cen gruntów wewnątrz UE SELEKCJA DZIAŁEK Ilustracja 9. Ceny ziemi rolnej w Unii Europejskiej Wskaźnik ITC > 10% - oznacza to, że koszt zakupu ziemi nie powinien poza uzasadnionymi przypadkami przekraczać dziesięciokrotności projektowanych możliwych do uzyskania dopłat obszarowych Minimalna wielkość gruntu: 20 ha, optymalna ha. Prowadzenie zabiegów agrotechnicznych na areałach mniejszych niż 20 ha powoduje znaczący wzrost kosztów jednostkowych na każdą pozyskiwaną złotówkę dopłat. Większe powierzchnie ułatwiają zarządzanie gruntem poprzez optymalizację kosztów oraz programów dopłat prowadzonych na danych areałach. Możliwość aplikowania o dopłaty z wielu programów jednocześnie: dopłat bezpośrednich, ONW (przeznaczonych dla obszarów o tzw. niekorzystnych warunkach prowadzenia gospodarki rolnej), programów rolno-środowiskowych i wielu innych, daje możliwość maksymalizacji strumienia dopłat do danego gruntu. WZROST WARTOŚCI ZIEMI Inwestycje Funduszu będą w dużej części opierały się na zakupie ziemi bezpośrednio od Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. Pozostała część gruntów będzie nabywana po dokonaniu precyzyjnego due dilligence transakcji bezpośrednio od osób fizycznych i prawnych. Przygotowanie ziemi do użytkowania w tzw. dobrej kulturze rolnej oraz uzyskanie stosownych decyzji o przyznaniu dopłat obszarowych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa spowodują niejako automatycznie wzrost wartości zakupionych gruntów, niezależnie od istniejącego od ponad 20 lat nieprzerwanie trendu * Źródło: dane: GUS, EUROSTAT; Land prices and rents - annual data ( ), obliczenia własne.

12 Jak widać na ilustracji nr 8 cena ziemi w Polsce jest nadal zdecydowanie niższa niż w UE. Strefa najwyższych cen rozciągała się przez środek UE od Południowych Włoch do Północnej Danii i wysp brytyjskich, ale z pominięciem Niemiec, w których średnie ceny ziemi zostały obniżone po włączeniu do statystyk wschodnich landów. W tym pasie ziemia kosztowała od 13 tys. do 25 tys. EUR/ha. Zdecydowanymi liderami cen w UE są małe kraje Belgia (27 190EUR/ha), czy Holandia gdzie za jeden hektar płaci się nawet ponad EUR. Drugą strefę średnich cen stanowią kraje okupujące narożniki Unii Europejskiej: Grecja EUR/ha, czy Portugalia EUR/ha i Hiszpania gdzie cena przekracza EUR/ha. Relatywnie niedroga na tle Unii Europejskiej jest północ kontynentu - Finlandia 7000 EUR/ ha, czy Szwecja ze średnią ceną zbliżoną do Polskiej. Kraje te jednakże ze względów klimatycznych nie są tak atrakcyjne rolniczo, jak poprzednio wymienione. Niższe ceny niż w Polsce notujemy tylko pośród nowych członków Unii. Tania w porównaniu z UE ziemia w Polsce powoduje, iż stosunkowo stabilny w latach rynek zaczyna reagować wzrostem liczby transakcji gruntami rolnymi w oczekiwaniu na pełną liberalizację handlu ziemią po roku 2016 (Ilustracje 10 i 11). Na koniec 2011 roku w rękach obcokrajowców znajdowało się ok 50 tys. ha polskiej ziemi rolnej. Można przyjąć założenie, że wraz ze zbliżaniem się do końca okresu przejściowego ceny jak i obroty gruntami będą systematycznie rosnąć, tendencja ta z pewnością utrzyma się po 2016 roku, kiedy na rynku pojawi się kapitał zagraniczny. DOCHÓD ZE SPRZEDAŻY PŁODÓW ROLNYCH LUB DZIERŻAWY GRUNTÓW Główne kierunki upraw w Polsce pod względem areału to zboża (ok. 80% powierzchni), rzepak, ziemniaki i buraki cukrowe. W tych obszarach obserwujemy w ostatnich latach dużą dynamikę wzrostu cen zarówno na rynku krajowym, jak i w obszarze Unii Europejskiej (wykres). W ciągu ostatnich 6. lat przychody ze sprzedaży zbóż zwiększyły się w Polsce o ok. 100%, a w przypadku rzepaku nawet 150% do 2009 roku (brak danych za lata ). 250 % Ilustracja 12. Zmiana cen sprzedaży wybranych produktów rolnych 200 % Ilustracja 10. Dynamika wzrostu liczby przetargów 150 % % Rok 2005 oznaczono jako 100% % zboża ziemniaki * Źródło: EUROSTAT Economic accounts for agriculture rzepak buraki cukrowe * Źródło: Biorąc pod uwagę sytuację na rynkach światowych oraz to iż ceny żywności w Polsce są nadal o ok. 30% niższe niż w Unii Europejskiej, można bezpiecznie założyć, że produkcja rolnicza jest dziedziną gospodarki, która w najbliższych latach jeszcze zwiększy swoją rentowność. 200 tys. ha. 150 tys. ha. 100 tys. ha. Ilustracja 11 Wielkość obrotu na rynku ziemi rolnej Przemysł spożywczy jest jedną z najważniejszych dziedzin polskiej gospodarki i stał się jej prawdziwą siłą pociągową. Jego udział w wartości sprzedaży całego przemysłu wynosi blisko 24% i jest ok. 9 punktów procentowych wyższy niż w 15 krajach Unii Europejskiej, gdzie wynosi średnio 15%. Dodatkowo w wycenę certyfikatów zaszyty jest swoisty mechanizm zabezpieczający ich wartość przed inflacją. Jeśli wzrasta inflacja, automatycznie idą w górę ceny artykułów żywnościowych, co z kolei zwiększa przychody z produkcji rolnej i rentowność Funduszu 50 tys. ha. 0 tys. ha * Źródło:

13 . Wartość rynku spożywczego w Polsce szacuje się na ponad 100 miliardów złotych ALTERNATYWNE DOCHODY Z TYTUŁU CZYNSZU DZIERŻAWNEGO Od kilku lat systematycznie wzrasta czynsz dzierżawny dla nowych najemców zarówno na rynku gruntów należących do Agencji Nieruchomości Rolnych, jak i w obrocie prywatnym między rolnikami (ilustracja 13). 600 zł. 500 zł. 400 zł. 300 zł. 200 zł. Ilustracja 13. Wzrost czynszów dzierżawnych 1ha/rok. Zachodniopomorskie 319 zł Lubuskie 218 zł. powyżej 600 zł. 400 zł zł. 300 zł zł. poniżej 300 zł. Ilustracja 14 Czynsz dzierżawny na gruntach prywatnych 1ha/rok Dolnośląskie 526 zł. Wielkopolskie 716 zł. Pomorskie 368 zł. Opolskie 430 zł. Kujawskopomorskie 635 zł. Śląskie 370 zł. Łódzkie 422 zł. Warmińsko-mazurskie 304 zł. Świętokrzyskie 379 zł. Małoposlkie 308 zł. Mazowieckie 380 zł. Podkarpackie 263 zł. Podlaskie 399 zł. Lubelskie 384 zł. 100 zł. * Źródło: dane ANR i GUS, obliczenia własne 0 zł Czynsz dzierżawny prywatnie Czynsz dzierżawny tereny państwowe (ANR) Powyższe dane w połączeniu z tendencją do wzrostu opłat z tytułu czynszów wskazują, iż posiadanie ziemi może generować corocznie stabilne przychody, wpływające na zwiększenie wyceny certyfikatów inwestycyjnych Funduszu. * Źródło: dane ANR i GUS, obliczenia własne. Najwięcej muszą zapłacić dzierżawcy za grunty rolne położone na terenie województw kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego, gdzie średnia cena dzierżawy hektara przekracza 700 zł/ha (ilustracja 13). Nie jest to zaskoczeniem, ponieważ wartość rynkowa ziemi rolnej w tych rejonach jest od dłuższego czasu najwyższa w Polsce. Wynika to w głównej mierze z wysokiej jakości areału jak i wysokiej kultury rolniczej, w jakiej jest utrzymywany. W Polsce północnej, wschodniej i południowej oraz w województwie mazowieckim utrzymują się średnie ceny w przedziale między zł/ha, z wyjątkiem województwa podkarpackiego gdzie cena spada do 263 zł/ha. Nieco drożej jest na południowym zachodzie i w centrum kraju gdzie średnie ceny przekraczają 400 zł. Liderem niskich cen jest województwo lubuskie z kwotą niewiele wyższą niż 200 zł/ha. DOPŁATY Priorytetem Funduszu jest inwestowanie w grunty spełniające kryteria kwalifikacyjne do otrzymywania dopłat w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. W Investments S.A. zatrudnia osoby oraz współpracuje z firmami posiadającymi wieloletnie doświadczenie w doradztwie w zakresie doboru programów dotacyjnych, zarządzania gruntami oraz prowadzenia na nich właściwych zabiegów agrotechniczych. W ten sposób maksymalizujemy przychody ze sprzedaży plonów oraz czynszów dzierżawnych i jednocześnie obniżamy do minimum występowanie ryzyka zmniejszenia lub utraty dopłat. Dzięki naszemu zespołowi oraz sprawdzonym partnerom efektywnie zarządzamy powierzonym kapitałem.

14 40 % Ilustracja 15. Wskaźnik płynności FIZ WI Inwestycje Rolne AN 35 % 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % Certyfikaty CERTYFIKATY INWESTYCYJNE SERII A I B Fundusz będzie emitował w zamkniętych okresach certyfikaty inwestycyjne w dwóch seriach: A oraz B. Certyfikaty inwestycyjne serii A uprawniają Uczestników będących ich posiadaczami do otrzymania od Funduszu wypłaty dochodów Funduszu (dywidendy). Korzystanie z dywidendy będzie jednak powodowało niższy niż w przypadku certyfikatów serii B wzrost ich wartości w czasie. Rozwiązanie to jest polecane inwestorom którzy chcą relatywnie szybko zrealizować część zysków z inwestycji. Certyfikaty inwestycyjne serii B nie dają takiego prawa, ale nagradzają inwestorów wyższą wyceną certyfikatów, niż w przypadku serii A. To rozwiązanie jest polecane tym którzy są zainteresowani maksymalizacją zysków w dłuższej perspektywie czasowej. WYCENA Certyfikaty wyceniane są kwartalnie, wartość wyceny podawana jest na stronach www. inwestycjerolne.pl oraz Pierwsza wycena certyfikatów będzie miała miejsce na początku II kwartału 2012 roku. 5 % 0 % 2014 KWARTALNIE * Źródło: Opracowanie własne W Investments S.A ROCZNIE MODELOWY SKŁAD PORTFELA Ok. 95% środków zainwestowanych w ziemię rolną. Maksymalnie do 5% w inne nieruchomości. MODELOWA PŁYNNOŚĆ 30% środków Funduszu przechowywanych na rachunkach lokat terminowych w złotówkach. Utrzymanie takiej płynności będzie możliwe w wyniku zaciągnięcia na taką samą kwotę kredytów preferencyjnych na zakup ziemi rolnej oprocentowanej na poziomie 2% w złotówkach. Poziom 30% płynności znacząco przewyższa poziom płynnych aktywów nie tylko w porównaniu do funduszy aktywów niepublicznych, ale i inwestujących w aktywa finansowe: akcje czy obligacje. PŁYNNOŚĆ Fundusz, biorąc pod uwagę składniki jego majątku (ziemia), należy do bardzo płynnych inwestycji. Lock-up, czyli okres, w którym Fundusz nie odkupuje certyfikatów, wynosi jedynie 5 pełnych kwartałów od rozpoczęcia działalności i kończy się roku. Od tego momentu posiadacze certyfikatów inwestycyjnych mogą przedstawiać swoje certyfikaty do wykupu na koniec każdego kwartału. Fundusz zamierza utrzymywać płynność w gotówce na poziomie ca 20-30% wartości aktywów, co w połączeniu z możliwością odkupu 5% certyfikatów w każdym kolejnym kwartale przypadającym po czerwcu 2013 roku czyni Fundusz niespotykanie płynną inwestycją. Należy jednak pamiętać, że charakterystyka inwestycji w nieruchomości rolne preferuje inwestorów o długookresowym nastawieniu, przeznaczających na tego typu inwestycje swoje nadwyżki finansowe.

15 Partnerzy PLEJADA TFI S.A. WI Inwestycje Rolne Fundusz Inwestycyjny Zamknięty został utworzony w ramach Plejada TFI, która dysponuje wieloletnim doświadczeniem w tworzeniu i zarządzaniu funduszami niepublicznymi, skierowanymi do wąskiej grupy Inwestorów. Plejada TFI S.A. posiada zezwolenie na działalność od Komisji Nadzoru Finansowego od kwietnia 2007 roku. Dotychczasowa działalność towarzystwa koncentrowała się na tworzeniu wyspecjalizowanych funduszy inwestycyjnych dedykowanych wyselekcjonowanemu gronu inwestorów. Fundusze utworzone i zarządzane przez Plejada TFI S.A. prowadzą działalność inwestycyjną w dziedzinach zawiązanych z ekologią, restrukturyzacją wierzytelności, rozwojem infrastruktury krajowej oraz w innych branżach, szczególnie tych mniej wrażliwych na spowolnienie koniunktury gospodarczej. Łączna wartość aktywów funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwo na koniec 2011 roku wyniosła ponad 120 mln zł. ING BSK S.A. Depozytariuszem WI Inwestycje Rolne Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego jest ING Bank Śląski, będący jedną z wiodących instytucji na polskim rynku bankowym. Ernst & Young Audytorem WI Inwestycje Rolne FIZ jest Ernst & Young Audit światowy lider w zakresie audytu, doradztwa podatkowego, doradztwa biznesowego oraz doradztwa transakcyjnego.

16 ODKUP Okres zamknięty do roku, potem kwartalnie Parametry Funduszu NAZWA WI Inwestycje Rolne Fundusz Inwestycyjny Zamknięty NAZWA SKRÓCONA WI Inwestycje Rolne FIZ TFI Plejada Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ZARZĄDZAJĄCY PORTFELEM INWESTYCYJNYM FUNDUSZU W Investments S.A. DEPOZYTARIUSZ ING Bank Śląski S.A. AUDYTOR Ernst &Young Audit Sp. z o.o. TYP FUNDUSZU Fundusz Inwestycyjny Zamknięty TYPY CERTYFIKATÓW A uprawniające do otrzymania wypłaty dochodów Funduszu (dywidendy), B nie uprawniające do otrzymania wypłaty dochodów Funduszu (dywidendy). ZAKUP W zamkniętych okresach subskrypcyjnych, po otrzymaniu od Funduszu propozycji nabycia certyfikatów inwestycyjnych. MINIMALNA KWOTA ZAPISU Osoby fizyczne: EUR, firmy: EUR lub równowartość w złotówkach. PROWIZJA ZA ZAKUP Do zł. 5%, %, powyżej zł. - negocjowana NOTOWANIE CERTYFIKATÓW Nie WYCENA CERTYFIKATÓW Kwartalna, dostępna na KLASY AKTYWÓW FUNDUSZU Grunty orny, łąki, lasy, lokaty bankowe DOCELOWA WIELKOŚĆ FUNDUSZU zł. SPOSÓB SKŁADANIA ZAPISÓW Osoby zainteresowane inwestycją w certyfikaty inwestycyjne Funduszu prosimy o wypełnienie zgłoszenia dostępnego na stronie albo o kontakt telefoniczny z W Investments S.A Zapisy

17 Niniejszy dokument służy wyłącznie celom informacyjnym i nie stanowi oferty, rekomendacji ani doradztwa inwestycyjnego. Jednocześnie wszelkie informacje dotyczące planów, oczekiwań, strategii, czy polityki inwestycyjnej co do najbliższej przyszłości, stanowią odzwierciedlenie wiedzy i oczekiwań autora na moment sporządzenia niniejszego dokumentu, w związku z czym mogą one ulec, w krótkich odstępach czasu, wielokrotnej zmianie w zależności od rozwoju sytuacji na rynkach finansowych. W takim przypadku W Investments S.A. nie będzie zobowiązane do poinformowania uczestnika funduszu o zmianach, w tym także nie będzie zobowiązane do przesłania nowego dokumentu. Nota prawna Inwestowanie w fundusze inwestycyjne związane jest z ryzykiem i uczestnik powinien liczyć się z utratą co najmniej części zainwestowanych środków, a historyczne stopy zwrotu funduszu nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Indywidualna stopa zwrotu nie jest tożsama z wynikiem inwestycyjnym funduszu i jest uzależniona od dnia zbycia oraz dnia odkupienia certyfikatów inwestycyjnych oraz od wysokości pobranych opłat manipulacyjnych i należnych podatków. Wartość certyfikatów inwestycyjnych funduszu może się charakteryzować dużą zmiennością ze względu na skład portfela inwestycyjnego lub na stosowane techniki zarządzania tym portfelem. Żadna z informacji przedstawionych powyżej nie uchyla ani ogranicza informacji na temat ryzyk i polityki inwestycyjnej funduszu zamieszczonych w przepisach prawa oraz właściwych dokumentach, w tym w szczególności w statucie i warunkach emisji. Jedynymi prawnie wiążącymi dokumentami są statut funduszu oraz warunki emisji certyfikatów inwestycyjnych. W powyższych dokumentach inwestor znajdzie m.in. opis czynników ryzyka związanego z inwestowaniem oraz prawa i obowiązki wynikające z uczestnictwa w Funduszu. Przed nabyciem certyfikatów inwestycyjnych należy dokładnie zapoznać się z treścią warunków emisji certyfikatów inwestycyjnych oraz statutu Funduszu. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zasięgnąć kwalifikowanej porady finansowej, inwestycyjnej, podatkowej, prawnej lub innej.

18 2012 W Investments S.A.

2012 W Investments S.A. Memorandum

2012 W Investments S.A. Memorandum 2012 W Investments S.A. Memorandum Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis SPIS TREŚCI Ziemia rolna w Polsce - Raport Opis Funduszu Determinanty wzrostu wartości Certyfikaty

Bardziej szczegółowo

Agenda 1. 2. 3. Ziemia rolna, a alternatywne inwestycje. Bieżąca sytuacja na rynku ziemi rolnej. Polska, a inne kraje Unii Europejskiej

Agenda 1. 2. 3. Ziemia rolna, a alternatywne inwestycje. Bieżąca sytuacja na rynku ziemi rolnej. Polska, a inne kraje Unii Europejskiej 1. 2. 3. Bieżąca sytuacja na rynku ziemi rolnej Ziemia rolna, a alternatywne inwestycje Polska, a inne kraje Unii Europejskiej 6. 5. 4. Parametry Funduszu oraz jego opłaty Weryfikacja i Zakup Gruntu Rolnego

Bardziej szczegółowo

2014 Dom Maklerski W Investments S.A. Opracowanie

2014 Dom Maklerski W Investments S.A. Opracowanie 2014 Dom Maklerski W Investments S.A. Opracowanie Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis SPIS TREŚCI Ziemia rolna w Polsce - Raport Opis Funduszu Determinanty wzrostu

Bardziej szczegółowo

Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw. Arystoteles Onassis

Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw. Arystoteles Onassis Opracowanie Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis SPIS TREŚCI Ziemia rolna w Polsce - Raport Opis Funduszu Determinanty wzrostu wartości Certyfikaty Nasi Partnerzy Parametry

Bardziej szczegółowo

2012 W Investments S.A. Memorandum

2012 W Investments S.A. Memorandum 2012 W Investments S.A. Memorandum Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis SPIS TREŚCI Ziemia rolna w Polsce - Raport Opis Funduszu Determinanty wzrostu wartości Certyfikaty

Bardziej szczegółowo

ZACZNIJ RAZ Z KORZYŚCIĄ NA DŁUGI CZAS Celowe Plany Oszczędnościowe Legg Mason (CPO)

ZACZNIJ RAZ Z KORZYŚCIĄ NA DŁUGI CZAS Celowe Plany Oszczędnościowe Legg Mason (CPO) www.leggmason.pl ZACZNIJ RAZ Z KORZYŚCIĄ NA DŁUGI CZAS Celowe Plany Oszczędnościowe (CPO) IV 2016 O BEZPIECZNĄ PRZYSZŁOŚĆ WARTO ZADBAĆ JUŻ DZISIAJ SPEŁNIAJ MARZENIA Wszystko zależy od Ciebie. Właśnie teraz

Bardziej szczegółowo

2013 W Investments S.A. Opracowanie

2013 W Investments S.A. Opracowanie 2013 W Investments S.A. Opracowanie Pieniądza nie należy gonić, trzeba wyjść mu naprzeciw Arystoteles Onassis SPIS TREŚCI Ziemia rolna w Polsce - Raport Opis Funduszu Determinanty wzrostu wartości Certyfikaty

Bardziej szczegółowo

Pomorskie rolnictwo w Unii Europejskiej na fundamencie historii (dokonań) z myślą o przyszłości. Gdańsk, 6 czerwca 2014 r.

Pomorskie rolnictwo w Unii Europejskiej na fundamencie historii (dokonań) z myślą o przyszłości. Gdańsk, 6 czerwca 2014 r. Pomorskie rolnictwo w Unii Europejskiej 2004 2014 na fundamencie historii (dokonań) z myślą o przyszłości Gdańsk, 6 czerwca 2014 r. Udział Agencji Nieruchomości Rolnych w rozwoju rolnictwa w latach 2004

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r.

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Warszawa, dnia 29 czerwca 2018 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

Pełen zestaw raportów będzie wkrótce dostępny na naszej

Pełen zestaw raportów będzie wkrótce dostępny na naszej Rynek ziemi rolnej w Polsce w latach 24 28 Przedstawiamy Państwu raport dotyczący rynku ziemi rolniczej w Polsce w latach 24 28. Raport podsumowuje serię 16 analiz realizowanych przez nas od końca 27 roku

Bardziej szczegółowo

Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen!

Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen! .pl https://www..pl Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen! Autor: Ewa Ploplis Data: 27 stycznia 2017 W rozpoczętym niedawno 2017 r. wzrost cen ziemi rolnej może być dużo

Bardziej szczegółowo

Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen!

Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen! .pl Ile zapłacimy za hektar ziemi w 2017? Spodziewany mniejszy wzrost cen! Autor: Ewa Ploplis Data: 27 stycznia 2017 1 / 13 .pl W rozpoczętym niedawno 2017 r. wzrost cen ziemi rolnej może być dużo niższy

Bardziej szczegółowo

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior

Bardziej szczegółowo

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO

Systematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior

Bardziej szczegółowo

ŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

ŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., do ich oprocentowania, na: zakup gruntów rolnych, utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia,

Bardziej szczegółowo

Panie Marszałku, Wysoka Izbo,

Panie Marszałku, Wysoka Izbo, Panie Marszałku, Wysoka Izbo, Cieszę się, iż mogę poinformować Wysoką Izbę, a za pośrednictwem mediów również polskich rolników o realizacji programów skierowanych do polskiej wsi, a więc Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Kto dzisiaj kupuje ziemię rolną?

Kto dzisiaj kupuje ziemię rolną? .pl https://www..pl Kto dzisiaj kupuje ziemię rolną? Autor: Anita Musialska Data: 28 września 2016 Po wejściu w życie Ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures 2.0. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 27 maja 2015 r.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures 2.0. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 27 maja 2015 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures 2.0. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 27 maja 2015 r. Niniejszym, MCI Capital Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w Warszawie,

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe

Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe Opis Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe funkcjonujące w ramach indywidualnych i grupowych ubezpieczeń na życie proponowanych

Bardziej szczegółowo

ŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

ŚREDNIE CENY GRUNTÓW W OBROCIE PRYWATNYM W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., WG DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W I KWARTALE 2008 R., Od dnia 01.07.2008 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego obowiązują ceny gruntów rolnych stosowane Średnie ceny gruntów w obrocie prywatnym

Bardziej szczegółowo

TYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH

TYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH ZAŁĄCZNIK NR 1 DO REGULAMINU TYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH W ramach Zarządzania, Towarzystwo oferuje następujące Modelowe Strategie Inwestycyjne: 1. Strategia Obligacji: Cel inwestycyjny: celem

Bardziej szczegółowo

Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE

Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE Rozwój obszarów wiejskich Działania rynkowe Płatności bezpośrednie Wieloletnie Ramy Finansowe 2014-2020: WPR stanowi 38,9% wydatków z budżetu UE Wspólna

Bardziej szczegółowo

Oferta publiczna Investor Property FIZ i Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ

Oferta publiczna Investor Property FIZ i Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ Oferta publiczna Investor Property FIZ i Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ Oferta funduszy inwestycyjnych lokujących kapitał na rynku nieruchomości jest coraz szersza. Bessa na światowych giełdach

Bardziej szczegółowo

KBC GERMAN JUMPER FIZ SOLIDNY, NIEMIECKI ZYSK W TWOIM ZASIĘGU

KBC GERMAN JUMPER FIZ SOLIDNY, NIEMIECKI ZYSK W TWOIM ZASIĘGU Fundusz inwestycyjny KBC GERMAN JUMPER FIZ SOLIDNY, NIEMIECKI ZYSK W TWOIM ZASIĘGU Możliwy kupon 15% rocznie* Warunkowa ochrona kapitału** Inwestycja bazująca na największej gospodarce Europy WSTAW TEKST

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r.

Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

ING BANK ŚLĄSKI S.A.

ING BANK ŚLĄSKI S.A. ING BANK ŚLĄSKI S.A. Informacja o kosztach i opłatach dla usług przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub odkupienia tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania ( Informacja o kosztach

Bardziej szczegółowo

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r.

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r. Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2017 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie

Bardziej szczegółowo

Łączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 345, , ,39. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat

Łączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 345, , ,39. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat 1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe

Bardziej szczegółowo

Łączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 352, , ,00. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat

Łączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 352, , ,00. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat 1. WARTA Akcji Polskich Wskaźnik ryzyka 1 2 3 4 5 6 7 Celem funduszu jest zapewnienie długoterminowego, realnego wzrostu wartości aktywów, poprzez lokaty przede wszystkim w udziałowe papiery wartościowe

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK portfel Dłużny... 3 Rozdział 3. Polityka

Bardziej szczegółowo

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: AXA Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Globalnych Obligacji

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: AXA Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Globalnych Obligacji UFK SELEKTYWNY UFK Selektywny to aktywnie zarządzany poprzez Trigon Dom Maklerski S.A. Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy, którego aktywa mogą stanowić Certyfikaty Inwestycyjne ośmiu Funduszy Inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment

Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa maj 2012 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne. maj 2012 2 Zarządzanie płynnością PLN Stały

Bardziej szczegółowo

Zmiany merytoryczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. L.p. Działanie Tekst przed zmianą Tekst docelowy

Zmiany merytoryczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. L.p. Działanie Tekst przed zmianą Tekst docelowy Załącznik nr 1 do uchwały nr 21 Zmiany merytoryczne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 L.p. Działanie Tekst przed zmianą Tekst docelowy 1. Ułatwianie Definicja rozpoczęcia prowadzenia działalności

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa ARiMR w liczbach i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 Wykres 5.

Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa ARiMR w liczbach i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013 Wykres 5. www.arimr.gov.pl Lipiec 2012 O ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od 1994 r. wspiera działania służące rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich. Agencja zajmuje się wdrażaniem instrumentów

Bardziej szczegółowo

4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE

4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE 4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wywarło duży wpływ na całą gospodarkę Polski, szczególnie na rolnictwo. Dzięki członkostwu w strukturach Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Zachodniopomorskie rolnictwo w latach

Zachodniopomorskie rolnictwo w latach Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.

Bardziej szczegółowo

OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012

OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012 OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu

Bardziej szczegółowo

B. Karwat-Woźniak, A. Sikorska, B. Buks

B. Karwat-Woźniak, A. Sikorska, B. Buks Rola działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w poprawie struktury obszarowej gospodarstw rolnych The role of the agricultural property Agency in the process of improving the area structure of agricultural

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny...

Spis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny... Opis funduszy Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2015 Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Rozdział 6. Rozdział 7. Rozdział 8. Rozdział 9. Rozdział 10. Postanowienia ogólne...3

Bardziej szczegółowo

Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata Zarządzanie płynnością EUR

Bardziej szczegółowo

Zmiany Statutu wchodzą w życie w dniu ogłoszenia

Zmiany Statutu wchodzą w życie w dniu ogłoszenia Warszawa, 17 stycznia 2018 r. MetLife Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. będące organem MetLife Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego Parasol Światowy (Fundusz), działając na podstawie

Bardziej szczegółowo

KBC Kapitalny Start FIZ WYGRYWASZ JUŻ NA STARCIE

KBC Kapitalny Start FIZ WYGRYWASZ JUŻ NA STARCIE Fundusz inwestycyjny KBC Kapitalny Start FIZ WYGRYWASZ JUŻ NA STARCIE WSTAW TEKST Unikalna i nowoczesna konstrukcja lookback Możliwość zysku nawet do 40% Bazę funduszu stanowią spółki mało wrażliwe na

Bardziej szczegółowo

1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa:

1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa: 1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa: akcje, obligacje i bony skarbowe 3,92% 6 prawa poboru 0,00% 0 jednostki uczestnictwa 94,12% 144 dywidendy 1,96% 3 2. W grupie

Bardziej szczegółowo

Liczba transakcji lokalami mieszkalnymi w latach 2006-2008

Liczba transakcji lokalami mieszkalnymi w latach 2006-2008 ZAKOPANE RYNEK MIESZKAŃ Miasto Zakopane słynące z turystyki wysokogórskiej jest wciąż w centrum zainteresowania inwestorów zarówno indywidualnych jak i developerów, firm i spółek handlowych, budujących

Bardziej szczegółowo

Jak zmieniły się ceny ziemi po wejściu w życie Ustawy?

Jak zmieniły się ceny ziemi po wejściu w życie Ustawy? .pl https://www..pl Jak zmieniły się ceny ziemi po wejściu w życie Ustawy? Autor: Anita Musialska Data: 15 września 2016 Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Bardziej szczegółowo

Gospodarka rolna na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej

Gospodarka rolna na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej Gospodarka rolna na obszarach o rozdrobnionej strukturze agrarnej Dr inż. Marta Czekaj Prof. dr hab. Janusz Żmija Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Wydział Rolniczo-Ekonomiczny Instytut

Bardziej szczegółowo

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Podsumowanie Tarnowskie Góry,

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Podsumowanie Tarnowskie Góry, Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Podsumowanie 1.01. 30.06.2015 Struktura Grupy Kapitałowej Segmenty działalności Windykacja na zlecenie oraz finansowanie wymagalnych wierzytelności biznesowych Nabywanie

Bardziej szczegółowo

OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014

OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014 OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL DŁUŻNY 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK PORTFEL

Bardziej szczegółowo

OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013

OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013 OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu

Bardziej szczegółowo

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce ma przed sobą olbrzymie perspektywy. Silna pozycja polskiej gospodarki, najmniejsze

Bardziej szczegółowo

Udział polityki spójności stale rośnie: - w 1965r. wynosił 6% - w 1988 r. wynosił 17% - w 2013r. wyniesie 36%

Udział polityki spójności stale rośnie: - w 1965r. wynosił 6% - w 1988 r. wynosił 17% - w 2013r. wyniesie 36% Jakie zmiany mogą czekać rolników po 2013? Czy będą to zmiany gruntowne czy jedynie kosmetyczne? Czy poszczególne instrumenty WPR będą ewaluować czy też zostaną uzupełnione o nowe elementy? Reforma WPR

Bardziej szczegółowo

Luty 2015. Fundusz Infrastruktury Samorządowej (FIS)

Luty 2015. Fundusz Infrastruktury Samorządowej (FIS) Luty 2015 Fundusz Infrastruktury Samorządowej (FIS) Fundusz Infrastruktury Samorządowej (FIS) Kluczowe informacje Dedykowany współpracy z Jednostkami Samorządu Terytorialnego Powołany na okres 25 lat Środki

Bardziej szczegółowo

Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa, Grudzień 2015 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.

Bardziej szczegółowo

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa, Styczeń 2015r. Co ma najwyższy potencjał zysku w średnim terminie? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Styczeń 2015 2 Subfundusz UniAkcje

Bardziej szczegółowo

Droga do zysku, czyli w co inwestować? Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Droga do zysku, czyli w co inwestować? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Droga do zysku, czyli w co inwestować? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa styczeń 2013 r. Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Subfundusz UniKorona Akcje UniKorona

Bardziej szczegółowo

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Masz zamiar kupić produkt, który nie jest prosty i który może być trudny w zrozumieniu Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017

Bardziej szczegółowo

Sierpnień 2015. Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI. Warszawa Sierpień 2015 r.

Sierpnień 2015. Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI. Warszawa Sierpień 2015 r. Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa Sierpień 2015 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata

Bardziej szczegółowo

Jak inwestować w burzliwych czasach? Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Jak inwestować w burzliwych czasach? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Jak inwestować w burzliwych czasach? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa luty 2013 r. Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy luty 2013 2 Subfundusz UniKorona Akcje

Bardziej szczegółowo

Allianz Akcji. Kluczowe informacje dla Inwestorów. Kategorie jednostek uczestnictwa: A, B, C, D. Cele i polityka inwestycyjna

Allianz Akcji. Kluczowe informacje dla Inwestorów. Kategorie jednostek uczestnictwa: A, B, C, D. Cele i polityka inwestycyjna Kluczowe informacje dla Inwestorów Niniejszy dokument zawiera kluczowe informacje dla Inwestorów dotyczące tego subfunduszu. Nie są to materiały marketingowe. Dostarczenie tych informacji jest wymogiem

Bardziej szczegółowo

Subfundusz wydzielony w ramach Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Subfundusz wydzielony w ramach Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz wydzielony w ramach Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Aktywa subfunduszu są inwestowane w instrumenty finansowe o ograniczonym ryzyku np. papiery wartościowe emitowane przez najbardziej wiarygodnych

Bardziej szczegółowo

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW Konferencja Rolnictwo, gospodarka żywnościowa, obszary wiejskie 10 lat w UE SGGW, 11.04.2014r. Znaczenie

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 1 Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 2007-2013 Wspólna Polityka Rolna I filar Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji

Bardziej szczegółowo

Analiza ofert instytucji finansowych posiadaj

Analiza ofert instytucji finansowych posiadaj Analiza ofert instytucji finansowych posiadających akredytacje do udzielania gwarancji bankowych w ramach zaliczek wypłacanych przez ARiMR na wybrane działania PROW 20072013 Nabór wniosków w ramach PROW

Bardziej szczegółowo

R o l n i c t w o e k o l o g i c z n e w P o l s c e w 2 0 0 3 roku

R o l n i c t w o e k o l o g i c z n e w P o l s c e w 2 0 0 3 roku G ł ó w n y I n s p e k t o r a t W y d z i a ł E k o l o g i i R o l n i c z e j R o l n i c t w o e k o l o g i c z n e w P o l s c e w 2 0 0 3 roku Z A T W I E R D Z A M G ł ó w n y I n s p e k t o

Bardziej szczegółowo

Pieniądz w gospodarstwie domowym. Pieniądze ma się po to, aby ich nie mieć Tadeusz Kotarbiński

Pieniądz w gospodarstwie domowym. Pieniądze ma się po to, aby ich nie mieć Tadeusz Kotarbiński Pieniądz w gospodarstwie domowym Pieniądze ma się po to, aby ich nie mieć Tadeusz Kotarbiński Od wieków pieniądz w życiu każdego człowieka spełnia rolę ekonomicznego środka wymiany. Jego wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

RYNEK MIESZKANIOWY W RZESZOWIE III kw. 2014

RYNEK MIESZKANIOWY W RZESZOWIE III kw. 2014 RYNEK MIESZKANIOWY W RZESZOWIE III kw. 201 www.certus.net.pl Rynek nieruchomości mieszkaniowych RZESZÓW Powierzchnia Liczba mieszkańców (stan na 3.11.201) 116,32 m2 185 22 Zasoby mieszkaniowe 2012 r. Liczba

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie Finansowe Subfunduszu SKOK Fundusz Funduszy za okres od 1 stycznia 2010 do 13 lipca 2010 roku. Noty objaśniające

Sprawozdanie Finansowe Subfunduszu SKOK Fundusz Funduszy za okres od 1 stycznia 2010 do 13 lipca 2010 roku. Noty objaśniające Noty objaśniające Nota-1 Polityka Rachunkowości Subfunduszu Sprawozdanie finansowe Subfunduszu na dzień 13 lipca 2010 roku zostało sporządzone na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości z dnia 29 września

Bardziej szczegółowo

ZŁOTA PRZYSZŁOŚĆ POSTANOWIENIA OGÓLNE

ZŁOTA PRZYSZŁOŚĆ POSTANOWIENIA OGÓLNE Zasady Działania Funduszy i Planów Inwestycyjnych Załącznik do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Indywidualne Ubezpieczenie na Życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym ZŁOTA PRZYSZŁOŚĆ POSTANOWIENIA

Bardziej szczegółowo

Top 5 Polscy Giganci

Top 5 Polscy Giganci lokata ze strukturą Top 5 Polscy Giganci Pomnóż swoje oszczędności w bezpieczny sposób inwestując w lokatę ze strukturą Top 5 Polscy Giganci to możliwy zysk nawet do 45%. Lokata ze strukturą Top 5 Polscy

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty I. Informacje o Funduszu Nazwa Funduszu Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (Arka GLOBAL

Bardziej szczegółowo

Co z tą ziemią, czyli czy ceny ziemi poszybują w górę?

Co z tą ziemią, czyli czy ceny ziemi poszybują w górę? .pl https://www..pl Co z tą ziemią, czyli czy ceny ziemi poszybują w górę? Autor: Redaktor Naczelny Data: 20 maja 2016 Ceny ziemi w górę czy w dół? Blisko 3 tygodnie temu weszła w życie Ustawa o wstrzymaniu

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.

OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r. Na podstawie 28 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 listopada

Bardziej szczegółowo

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B Masz zamiar kupić produkt, który nie jest

Bardziej szczegółowo

CENY OC W 2018 ROKU ROCZNY RAPORT CUK UBEZPIECZENIA

CENY OC W 2018 ROKU ROCZNY RAPORT CUK UBEZPIECZENIA CENY OC W 2018 ROKU POLSKA I PORÓWNANIE WOJEWÓDZTW ROCZNY RAPORT CUK UBEZPIECZENIA WRAZ Z KOMENTARZEM EKSPERCKIM OC rok do roku (grudzień 2018 do grudnia 2017) ZMIANY CEN OC w poszczególnych województwach

Bardziej szczegółowo

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Fundusze unijne a zróżnicowanie regionalne kraju Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Proces konwergencji w wybranych krajach UE (zmiany w stosunku do średniego PKB

Bardziej szczegółowo

Warszawa Lipiec 2015 r.

Warszawa Lipiec 2015 r. Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata Zarządzanie płynnością

Bardziej szczegółowo

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A Masz zamiar kupić produkt, który nie jest

Bardziej szczegółowo

Wykres 1 EBIT i EBITDA w pierwszym kwartale lat 2010, 2011 i 2012

Wykres 1 EBIT i EBITDA w pierwszym kwartale lat 2010, 2011 i 2012 KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE Niniejszy raport prezentuje wybrane dane bilansu oraz rachunku zysków i strat, przepływy pieniężne i wskaźniki

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Polityka rozwoju obszarów wiejskich

Bardziej szczegółowo

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: ALTUS Absolutnej Stopy Zwrotu Fundusz Inwestycyjny Zamknięty GlobAl

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: ALTUS Absolutnej Stopy Zwrotu Fundusz Inwestycyjny Zamknięty GlobAl UFK SELEKTYWNY UFK Selektywny to aktywnie zarządzany poprzez Trigon Dom Maklerski S.A. Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy, którego aktywa mogą stanowić Certyfikaty Inwestycyjne ośmiu Funduszy Inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

Wstęp Notowania targowiskowe

Wstęp Notowania targowiskowe Wstęp Zakończony sezon zbożowy 2010/2011 był bardzo burzliwy. Słabe zbiory zbóż oraz rzepaku spowodowały silny wzrost cen. Z jednej strony był to powód do zadowolenia dla producentów, którzy mogli odrobić

Bardziej szczegółowo

Rynek Pracy Specjalistów w II kwartale 2017 roku. Raport Pracuj.pl

Rynek Pracy Specjalistów w II kwartale 2017 roku. Raport Pracuj.pl Rynek Pracy Specjalistów w II kwartale 2017 roku Raport Pracuj.pl Rynek Pracy Specjalistów - II kwartał 2017 w liczbach Wzrost całkowitej liczby ofert pracy o 4% w porównaniu do II kwartału 2016 r. Najwięcej

Bardziej szczegółowo

Informacja o działalności Oddziału Terenowego w Rzeszowie stan na 31 października 2014r. listopad 2014

Informacja o działalności Oddziału Terenowego w Rzeszowie stan na 31 października 2014r. listopad 2014 Informacja o działalności Oddziału Terenowego w Rzeszowie stan na 31 października 2014r. listopad 2014 Struktura terytorialna ANR i wielkość przejętego Zasobu Pomorskie 795 Zachodniopomorskie Szczecin

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Warszawa, dnia 27 lutego 2017 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Money Makers Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Produkty szczególnie polecane

Produkty szczególnie polecane Produkty szczególnie polecane 9 luty 2011 r. Szczegółowe informacje na temat funduszy zarządzanych przez Legg Mason TFI S.A. ( fundusze") zawarte są w prospekcie informacyjnym oraz skrócie prospektu informacyjnego,

Bardziej szczegółowo

Prezentacja Grupy Impel 25 września 2003

Prezentacja Grupy Impel 25 września 2003 Prezentacja Grupy Impel 25 września 2003 Grupa Impel - podstawowe informacje Największa w Polsce grupa firm świadczących usługi wspierające funkcjonowanie przedsiębiorstw i instytucji. Lider na polskim

Bardziej szczegółowo

Jakie będą ceny środków produkcji dla rolnictwa?

Jakie będą ceny środków produkcji dla rolnictwa? https://www. Jakie będą ceny środków produkcji dla rolnictwa? Autor: Ewa Ploplis Data: 5 czerwca 2017 Podwyższone ceny środków produkcji dla rolnictwa są wynikiem obserwowanego sezonowego wzrostu popytu

Bardziej szczegółowo

I. Wykaz zmian w Prospekcie Informacyjnym PZU SFIO Globalnych Inwestycji

I. Wykaz zmian w Prospekcie Informacyjnym PZU SFIO Globalnych Inwestycji 09.09.2011 Z dniem 9 września 2011 r. dokonuje się zmian w treści Prospektu Informacyjnego oraz Skrótu Prospektu Informacyjnego PZU SFIO Globalnych Inwestycji I. Wykaz zmian w Prospekcie Informacyjnym

Bardziej szczegółowo

Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment

Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa sierpień 2011 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne. sierpień 2011 2 Zarządzanie płynnością

Bardziej szczegółowo

Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego. generali.pl

Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego. generali.pl Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego generali.pl Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego Generali Życie T.U. S.A. REGULAMIN LOKOWANIA ŚRODKÓW

Bardziej szczegółowo

Stan i perspektywy rozwoju rynku użytków rolnych w Polsce w 2012 r.

Stan i perspektywy rozwoju rynku użytków rolnych w Polsce w 2012 r. Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych Stan i perspektywy rozwoju rynku użytków rolnych w Polsce w 2012 r. 26.03.2012 r. Warszawa Opracowali: Monika Orłowska tel. 22 860 54 09 Łukasz Patoła

Bardziej szczegółowo