KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny)"

Transkrypt

1 KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny) CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki kordieryt ziarna, krótkie słupki o przekroju pseudoheksagonalnym zwykle ksenomorficzny, rzadziej hipautomorficzny dwa systemy bardzo słabej łupliwości, w preparacie zwykle niewidoczne niski bezbarwny i niepleochroiczny rzadkie, pojedyncze i wielokrotne Barwy interferencyjne niskie, szare I rzędu ( =0,05-0,018) Inne często poprzerastany poikilitowo innymi minerałami łatwo ulega przeobrażeniom (zwykle od brzegów zairna) pinityzacji są to drobnołuseczkowe agregaty muskowitu, chlorytu, serpentynu oraz tlenków żelaza

2 KORDIERYT Kryształ kordierytu. Jeden polaryzator. Kryształ kordierytu, spinityzowany. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

3 SERPENTYN Mg 6 (Si 4 O 10 )(OH) 8 (jednoskośny) CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki serpentyn blaszki, listewki (antygoryt), włókna, igiełki (chryzotyl, lizardyt) ksenomorficzny, często tworzy mikrokrystaliczne agregaty jeden system doskonałej łupliwości, widoczny tylko w większych osobnikach niski bezbarwny i niepleochroiczny, rzadko zabarwiony na blado żółtozielonkawo brak Barwy interferencyjne niskie, szare I rzędu ( =0,004-0,013) Inne w serpentynitach częsta struktura siatkowa-blaszki ułożone są w dwóch prostopadlych kierunkach, miedzy nimi relikty oliwinu, piroksenu, lub spilśnione agregaty serpentynu tworzy często promienisto-rozetkowe agregaty

4 SERPENTYN Minerały z grupy serpentynu w serpentynicie. Jeden polaryzator. Minerały z grupy serpentynu w serpentynicie. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

5 SERPENTYN Minerały z grupy serpentynu w serpentynicie, widoczna struktura siatkowa. Jeden polaryzator. Minerały z grupy serpentynu w serpentynicie, widoczna struktura siatkowa. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

6 CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość CHLORYTOID (Fe 2+,Mg,Mn) 2 Al 4 Si 2 O 10 (OH) 4 (jednoskośny lub trójskośny) pseudoheksagonalne blaszki chlorytoid ksenomorficzny, hipautomorficzny jednokierunkowa doskonała, rzadko widoczny drugi system słabej łupliwości Relief wysoki Barwa/pleochroizm bezbarwny, bladozielony, bladożółty do szarozielonego, żółtozielonego Bliźniaki częste, polisyntetyczne Barwy interferencyjne niskie, szare I rzędu do wysokich I rzędu ( =0,005-0,022) Inne rzadko subnormalne barwy interferencyjne

7 CHLORYTOID Blaszki chlorytoidu. Jeden polaryzator. Blaszki chlorytoidu, widoczne bliźniaki wielokrotne. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

8 AMFIBOLE (jednoskośne, rombowe) Amfibole to krzemiany o wzorze ogólnym: A 0-1 B 2 C 5 T 8 O 22 (OH, F, Cl) 2 A Na, K B Na, Ca, Mg, Fe +2, (Mn, Li) C Mg, Fe +2, Fe +3, Al, (Mn, Li, Ti) T Si, Al, (Ti)

9 AMFIBOLE Klasyfikacja amfiboli (wg. Leake a i współautorów 1997): 1. Magnezowo żelazowo manganowo litowe (Ca + Na) B < 1 i (Mg,Fe,Mn,Li) B Wapniowe Ca B 1,5. 3. Sodowo wapniowe (Ca + Na) B 1 i 0,5 < Na B < 1,5. 4. Sodowe Na B > 1,5.

10 AMFIBOLE Wapniowe (Ca B 1,5) Do tej grupy należą m.in.: tremolit (Ca 2 Mg 5 Si 8 O 22 (OH) 2 ) i aktynolit (Ca 2 Fe 5 Si 8 O 22 (OH) 2 ) charakterystyczne dla skał metamorficznych oraz hornblenda pospolita w skałach magmowych (Na,K) 0-1 (Na,Ca) 2 (Mg,Fe,Al,Ti,Mn) 5 (Si,Al) 8 O 22 (OH) 2

11 TREMOLIT/AKTYNOLIT CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki pręciki, igły tremolit/aktynolit hipautomorficzne, ksenomorficzne dwukierunkowa, dobra jak u innych amfiboli wysoki bezbarwny / bezbarwny, żółtozielony do zielonego rzadko brązowego rzadkie, pojedyncze i lamelkowe Barwy interferencyjne wysokie I rzędu do średnich II rzędu ( =0,014-0,030) Inne częste agregaty promieniste (tzw. kamień promienisty)

12 TREMOLIT Kryształy tremolitu z widoczną łupliwością. Jeden polaryzator. Kryształy tremolitu z widoczną łupliwością. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

13 TREMOLIT Promieniste agregaty tremolitu. Jeden polaryzator. Promieniste agregaty tremolitu. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

14 AKTYNOLIT Kryształy aktynolitu w łupku amfibolowochlorytowym. Jeden polaryzator. Kryształy aktynolitu w łupku amfibolowochlorytowym. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

15 AMFIBOLE Sodowe (Na B 1,5) Do tej grupy należą m.in.: glaukofan i riebeckit Na 2 (MgFe2+) 3 (Al,Fe 3+ ) 2 Si 8 O 22 (OH) 2 charakterystyczne dla skał metamorficznych

16 GLAUKOFAN CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość Relief słupki, rzadko igły glaukofan hipautomorficzne, ksenomorficzne dwukierunkowa, dobra jak u innych amfiboli, nie zawsze widoczna wysoki Barwa/pleochroizm bezbarwny do lawendowoniebieskiego, niebieskiego, fioletowego Bliźniaki rzadkie, pojedyncze Barwy interferencyjne średnie I rzędu, niekiedy subnormalne ( =0,006-0,014), niekiedy maskowane przez naturalne zabarwienie Inne -

17 GLAUKOFAN Glaukofan. Jeden polaryzator. Glaukofan. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

18 AMFIBOLE Magnezowo żelazowo manganowo litowe (Ca + Na) B < 1 i (Mg,Fe,Mn,Li) B 1 Do tej grupy należy m.in.: antofyllit (Mg 2 )(Mg 5 )(Si 8 O 22 )(OH) 2 Charakterystyczny dla skał metamorficznych

19 ANTOFYLLIT CECHA Antofyllit Wykształcenie Forma Łupliwość Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki słupki, niekiedy igły hipautomorficzny, ksenomorficzny dwukierunkowa, dobra jak u innych amfiboli, nie zawsze widoczna wysoki bezbarwny, rzadko bladozielonkawy czy bladobrunatny brak Barwy interferencyjne średnie do wysokich I rzędu ( =0,013-0,028) Inne częste agregaty pręcikowe i igiełkowe (azbest antofyllitowy) prosto wygaszają światło, co różni je od pozostałych amfiboli jednoskośnych

20 ANTOFYLLIT Antofyllit. Jeden polaryzator. Antofyllit. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

21 PIROKSENY Pirokseny o znaczeniu skałotwórczym dla skał metamorficznych: Pirokseny jednoskośne, obok skał magmowych spotyka się w: szereg diopsyd-hedenbergit (CaMgSi 2 O 6 -CaFeSi 2 O 6 ) kontaktowo zmetamorfizowane wapienie, skarny, erlany augity (Ca, Mg, Na)(Mg,Fe 2+, Al, Fe 3+, Ti)(Si, Al) 2 O 6 w hiperstenem oraz: jadeit NaAl(Si 2 O 6 ) omfacyt (Ca, Na)(Mg, Al, Fe 2+, Fe 3+ )(Si 2 O 6 ) hornfelsach wraz z

22 JADEIT CECHA Wykształcenie Forma słupki Jadeit hipautomorficzny rzadko, zazwyczaj ksenomorficzny Łupliwość dwukierunkowa, dobra jak u innych piroksenów, kąt przecięcia około 87 stopni Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki wysoki bezbarwny częste, pojedyncze i wielokrotne Barwy interferencyjne średnie I rzędu ( =0,012-0,013) Inne od pozostałych piroksenów różni się niższym nieco reliefem i słabszą dwójłomnością

23 JADEIT Kryształy jadeitu o wyraźnym, dodatnim reliefie. Jeden polaryzator. Kryształy jadeitu. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

24 OMFACYT CECHA Wykształcenie Forma słupki, ziarna Omfacyt hipautomorficzny, ksenomorficzny Łupliwość dwukierunkowa, dobra jak u innych piroksenów, kąt przecięcia około 87 stopni Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki wysoki bezbarwny, bladozielonkawy z rzadko widocznym lekkim pleochroizmem częste, pojedyncze i wielokrotne Barwy interferencyjne średnie I rzędu do niskich II rzędu ( =0,018-0,027) Inne trudno rozróżnialny pod mikroskopem od diopsydu i augitu, od których różni się nieco słabszą dwójłomnością

25 OMFACYT Kryształy omfacytu w eklogicie. Jeden polaryzator. Kryształy omfacytu w eklogicie. Dwa polaryzatory, skrzyżowane.

ANDALUZYT Al 2 SiO 5 (rombowy)

ANDALUZYT Al 2 SiO 5 (rombowy) ANDALUZYT Al 2 SiO 5 (rombowy) CECHA Wykształcenie andaluzyt ziarna, krótkie słupki, częste agregaty ziarniste lub pręcikowe Forma kryształy auto- i hipautomorficzne rzadkie, zwykle ksenomorficzny Łupliwość

Bardziej szczegółowo

GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny)

GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny) GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny) CECHA Forma/wykształcenie Łupliwość Relief glaukonit pseudoheksagonalne kryształy, rzadkie i źle wykształcone zwykle drobne łuseczki,

Bardziej szczegółowo

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5.

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. 1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. Diinokrzemiany dwuprzemienne 6. Diinokrzemiany proste i

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI

Bardziej szczegółowo

ZESTAWIENIE WYNIKÓW LABORATORYJNYCH BADANIA PRÓBEK ZAPRAW. DR WOJCIECH BARTZ INSTYTUT NAUK GEOLOGICZNYCH UNIWERSYTET WROCŁAWSKI

ZESTAWIENIE WYNIKÓW LABORATORYJNYCH BADANIA PRÓBEK ZAPRAW. DR WOJCIECH BARTZ INSTYTUT NAUK GEOLOGICZNYCH UNIWERSYTET WROCŁAWSKI ZESTAWIENIE WYNIKÓW LABORATORYJNYCH BADANIA PRÓBEK ZAPRAW. DR WOJCIECH BARTZ INSTYTUT NAUK GEOLOGICZNYCH UNIWERSYTET WROCŁAWSKI 1. Numer próbki: ZW0202 (1) 3. Barwa próbki: kremowo-szara 2. Rodzaj skały:

Bardziej szczegółowo

1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s 1), 3.

1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s 1), 3. Polikrzemiany Inokrzemiany - krzemiany łańcuchowe Podział inokrzemianów 1. monoinokrzemiany o prostych, pojedynczych łańcuchach ( M=1, s=2), 2. monoinokrzemiany o rozgałęzionych, pojedynczych łańcuchach

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD WSTĘP DO NAUK O ZIEMI. Wokół geologii

WYKŁAD WSTĘP DO NAUK O ZIEMI. Wokół geologii Wokół geologii 10.01.2019 - Wojewoda, J., 2019. Czas i Przestrzeń geologiczna. W ramach wystawy izraelskiej artystki Elli Littwitz - "I wody stały się piołunem". Muzeum Współczesne we Wrocławiu, 18:00.

Bardziej szczegółowo

Petrograficzny opis skały

Petrograficzny opis skały Petrograficzny opis skały Skała: S-15 Badana skała to plutoniczna skała magmowa. Minerały występujące w skale to: plagioklazy, biotyt, hornblenda, kwarc, w ilościach podrzędnych stwierdzono cyrkon i apatyt,

Bardziej szczegółowo

1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Monofyllokrzemiany pakietowe 1:1 - dioktaedryczne Al 4 [Si 4 O 10 ](OH) 8, -

1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Monofyllokrzemiany pakietowe 1:1 - dioktaedryczne Al 4 [Si 4 O 10 ](OH) 8, - 1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Monofyllokrzemiany pakietowe 1:1 - dioktaedryczne Al 4 [Si 4 ](OH) 8, - trioktaedryczne Me 2+ 6 [Si 4 ] (OH) 8, Fyllokrzemiany D

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 4

SUROWCE MINERALNE. Wykład 4 SUROWCE MINERALNE Wykład 4 Rozpowszechnienie niektórych pierwiastków w skorupie ziemskiej (Norton 1974) Nb Procesy powstawania minerałów i ich zespołów dzielimy na: 1.procesy magmowe, 2.procesy hipergeniczne,

Bardziej szczegółowo

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllopolianiony krzemotlenowe

Bardziej szczegółowo

Si W M. 5mm. 5mm. Fig.2. Fragment próbki 1 ze strefowymi kryształami melilitu (M).

Si W M. 5mm. 5mm. Fig.2. Fragment próbki 1 ze strefowymi kryształami melilitu (M). Si W Fe Fig. 1. Fragment próbki 1. Kontakt pomiędzy strefą żelazonośną (z lewej-fe) a strefą krzemianową (z prawej-si). Granica kontaktu podkreślona jest obecnością włóknistego wollastonitu. W strefie

Bardziej szczegółowo

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 4. Rodzaje glinokrzemianów 5. Poliglinokrzemiany 6.

Bardziej szczegółowo

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW Na, K i inne metale alkaliczne silnie elektrododatnie metale o dużych promieniach jonowych tworzące jony +1 i wiązania w przewadze jonowe sód i potas są składnikami minerałów

Bardziej szczegółowo

KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU

KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego KOPALNIA OGORZELEC - KRUSZYWA Z NOWEGO ZŁOŻA AMFIBOLITU dr hab. Stefan GÓRALCZYK, prof. IMBiGS mgr inż. Danuta KUKIELSKA Kruszywa amfibolitowe w Polsce

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH

ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH Metamorfizm to zespół procesów powodujących przeobrażenie skał w stanie stałym w warunkach podwyższonego ciśnienia i temperatury i działania czynników chemicznych

Bardziej szczegółowo

PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY?

PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY? PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY? (1) Aby poszukiwać surowców złoża wiążą się z określonymi procesami geologicznymi, w tym magmowymi procesami skałotwórczymi; (2) Dla celów ogólnogeologicznych

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1. Surowce kamienne

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1. Surowce kamienne Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1 Surowce kamienne Skały Skały magmowe Skały osadowe Skały metamorficzne Skały magmowe Skały magmowe (wulkaniczne) występują jako głębinowe (np. granit, sjenit)

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 4

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 4 SUROWCE I RECYKLING Wykład 4 Minerały główne skał magmowych Kwarc SiO 2 Skalenie ortoklaz K[AlSi 3 O 8 ] albit Na[AlSi 3 O 8 ] anortyt - Ca[Al 2 Si 2 O 8 ] Miki muskowit KAl 2 [(OH,F) 2 AlSi 3 O 10 ] biotyt

Bardziej szczegółowo

Forms of calcium occurrence in slags after steel production

Forms of calcium occurrence in slags after steel production Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 16, issue 1 (2014), p. 77-86 http://awmep.org Forms of calcium occurrence in slags after steel production Iwona JONCZY 1 1 Politechnika

Bardziej szczegółowo

Skały budujące Ziemię

Skały budujące Ziemię Skały budujące Ziemię Minerały Minerał pierwiastek lub związek chemiczny powstały w przyrodzie w sposób naturalny, jednorodny pod względem chemicznym i fizycznym. Minerały w większości mają budowę krystaliczną.

Bardziej szczegółowo

Kwarc. Plagioklaz. Skaleń potasowy. % objętości. Oliwin. Piroksen. Amfibol. Biotyt. 700 C 0 Wzrost temperatury krystalizacji

Kwarc. Plagioklaz. Skaleń potasowy. % objętości. Oliwin. Piroksen. Amfibol. Biotyt. 700 C 0 Wzrost temperatury krystalizacji % objętości % SiO 2 70 65 56 48 44 40 Żyłowa Aplit Lamprofiry Diabaz Wylewna Ryolit Dacyt Andezyt Bazalt Pikryty Glebinowa Muskowit Granit Granodioryt Dioryt Gabro Perydotyt Perydotyt (dunit) 80 60 40

Bardziej szczegółowo

MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały.

MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały. 2a. Minerały MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały. Pod tym określeniem ukrywają się powstałe w naturalnych procesach przebiegających w środowisku przyrodniczym Ziemi (na powierzchni

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 2

SUROWCE MINERALNE. Wykład 2 SUROWCE MINERALNE Wykład 2 Do najważniejszych, rutynowych metod badania składu fazowego surowców mineralnych, w szczególności surowców ceramicznych, należą: analiza mikroskopowa w świetle przechodzącym,

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki. Instrukcja SUROWCE MINERALNE.

Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki. Instrukcja SUROWCE MINERALNE. Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Instrukcja SUROWCE MINERALNE Laboratorium I Analiza mikroskopowa w świetle przechodzącym Opracował: mgr

Bardziej szczegółowo

Geomateriały. minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał?

Geomateriały. minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał? Geomateriały minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał? Minerał Nieorganiczny, powstały w naturze, stały materiał o zdefiniowanym, konkretnym składzie chemicznym* i strukturze krystalicznej. *Uwaga:

Bardziej szczegółowo

OPIS GEOSTANOWISKA. Teresa Oberc-Dziedzic, Stanisław Madej. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska Proterozoik? Litologia.

OPIS GEOSTANOWISKA. Teresa Oberc-Dziedzic, Stanisław Madej. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska Proterozoik? Litologia. OPIS GEOSTANOWISKA Teresa Oberc-Dziedzic, Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Miejscowość Opis lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Łom perydotytów na wzgórzu Grochowiec. Długość: Szerokość:

Łom perydotytów na wzgórzu Grochowiec. Długość: Szerokość: OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 75 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom perydotytów na wzgórzu Grochowiec Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:

Bardziej szczegółowo

Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego

Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego CHEMIA A SPOŁECZEŃSTWO Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego Marek Kwiatkowski Zakład Dydaktyki Chemii Wydział Chemii UG ul. Sobieskiego 18, 80-952 Gdańsk tel. (058) 3450 462 e-mail:

Bardziej szczegółowo

KLASA 4-5. KRZEMIANY ŁAŃCUCHOWE I WSTĘGOWE Do klas krzemianów łańcuchowych i wstęgowych zaliczane są przede wszystkim główne minerały skałotwórcze-

KLASA 4-5. KRZEMIANY ŁAŃCUCHOWE I WSTĘGOWE Do klas krzemianów łańcuchowych i wstęgowych zaliczane są przede wszystkim główne minerały skałotwórcze- KLASA 4-5. KRZEMIANY ŁAŃCUCHOWE I WSTĘGOWE Do klas krzemianów łańcuchowych i wstęgowych zaliczane są przede wszystkim główne minerały skałotwórcze- pirokseny (diopsyd, hedenbergit, egiryn, itp.) i amfibole

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 8

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 8 SUROWCE I RECYKLING Wykład 8 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce ilaste, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce wapniowe,

Bardziej szczegółowo

Opisy płytek cienkich z zabytków kamiennych

Opisy płytek cienkich z zabytków kamiennych Opisy płytek cienkich z zabytków kamiennych Autor: dr hab. prof. UWr Piotr Gunia, Instytut Nauk Geologicznych Lp.: 1. Oznaczenie płytki cienkiej: p.c. 53 Stanowisko, numer inwentarzowy: Bardo, 49/91s Kategoria

Bardziej szczegółowo

Badania stratygraficzne opracowanie i dokumentację fotograficzną wykonał: Marcin Pechacz

Badania stratygraficzne opracowanie i dokumentację fotograficzną wykonał: Marcin Pechacz Stratygrafia opracowań elewacji i występującego na niej detalu architektonicznego oraz opracowań kolorystycznych zachowanej oryginalnej stolarki drzwiowej i okiennej budynku dydaktycznego szkoły przy ulicy

Bardziej szczegółowo

SKAŁY MAGMOWE SKAŁY GŁĘBINOWE (PLUTONICZNE)

SKAŁY MAGMOWE SKAŁY GŁĘBINOWE (PLUTONICZNE) SKAŁY MAGMOWE Skały magmowe powstają w procesie krystalizacji magmy. Utwory krystalizujące pod powierzchnią ziemi zaliczamy do skał głębinowych (plutonicznych), natomiast na powierzchni do skał wylewnych

Bardziej szczegółowo

PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA

PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WYKŁAD 2018-2019 PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA

Bardziej szczegółowo

OBOZOWISKA, OSADY, WSIE. WROCŁAW WIDAWA 17

OBOZOWISKA, OSADY, WSIE. WROCŁAW WIDAWA 17 OBOZOWISKA, OSADY, WSIE. WROCŁAW WIDAWA 17 UNIWERSYTET WROCŁAWSKI Instytut Archeologii OBOZOWISKA, OSADY, WSIE. WROCŁAW WIDAWA 17 REDAKCJA MIROSŁAW MASOJĆ WROCŁAW 2014 Recenzent: prof. dr hab. Michał

Bardziej szczegółowo

Badania stratygraficzne opracowanie i dokumentację fotograficzną wykonał: Marcin Pechacz

Badania stratygraficzne opracowanie i dokumentację fotograficzną wykonał: Marcin Pechacz Stratygrafia opracowań elewacji i występującego na niej detalu architektonicznego oraz opracowań kolorystycznych zachowanej oryginalnej stolarki okiennej budynku dydaktycznego szkoły przy ulicy Szprotawskiej

Bardziej szczegółowo

GROMADA VI-17 KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY

GROMADA VI-17 KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY GROMADA VI-17 KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY Gromada krzemianów i glinokrzemianów jest najliczniejszą wśród minerałów - do niej zalicza się około 30% ogólnej liczby znanych minerałów. Krzemiany i glinokrzemiany

Bardziej szczegółowo

OLSZTYŃSKIE PLANETARIUM I OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE POLSKIE TOWARZYSTWO METEORYTOWE II SEMINARIUM METEORYTOWE 24-26.04.

OLSZTYŃSKIE PLANETARIUM I OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE POLSKIE TOWARZYSTWO METEORYTOWE II SEMINARIUM METEORYTOWE 24-26.04. OLSZTYŃSKIE PLANETARIUM I OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE POLSKIE TOWARZYSTWO METEORYTOWE II SEMINARIUM METEORYTOWE 24-26.4.23 OLSZTYN Marian SZURGOT 1, Krzysztof POLAŃSKI 2 BADANIA MIKROSKOPOWE CHONDRYTÓW

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 2

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 2 SUROWCE I RECYKLING Wykład 2 Układ krystalograficzny grupuje kryształy o pewnych wspólnych cechach symetrii geometrycznej Postacie krystalograficzne Kryształy ograniczone ścianami jednoznacznymi stanowią

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: GÓRNICTWO z. 132 Hr kol Tadeusz KAPUŚCIŃSKI Marek POZZI

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: GÓRNICTWO z. 132 Hr kol Tadeusz KAPUŚCIŃSKI Marek POZZI ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 1985 Seria: GÓRNICTWO z. 132 Hr kol. 822 Tadeusz KAPUŚCIŃSKI Marek POZZI 0 MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA SKAŁ ZIELEŃCOWYCH 1 SERPENTYNITOWYCH DOLNEGO ŚLĄSKA JAKO SUROWCA

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 14

SUROWCE MINERALNE. Wykład 14 SUROWCE MINERALNE Wykład 14 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce ilaste, surowce wapniowe,

Bardziej szczegółowo

BUDOWLANY PODZIAŁ KAMIENI

BUDOWLANY PODZIAŁ KAMIENI Budowlany podział kamieni WYKORZYSTAĆ KAMIEŃ 139 BUDOWLANY PODZIAŁ KAMIENI Najprostszą formą wykorzystania skał jako surowca budowlanego jest bezpośrednie użycie ich fragmentów. Rodzaj wybranej skały,

Bardziej szczegółowo

GEOLOGIA SUDETICA VOL. XXVI 1992 PL ISSN I00X

GEOLOGIA SUDETICA VOL. XXVI 1992 PL ISSN I00X GEOLOGIA SUDETICA VOL. XXVI 992 PL ISSN 0072 -I00X PETROLOGIA SKAŁ ULTRAZASADOWYCH Z MASYWU BRASZOWIC-BRZEŻNICY (BLOK PRZEDSUDECKI) Petrology of the ultrabasic rocks from the Braszowice-Brzeźnica Massif

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2016 HISTORIA GEOLOGII. starożytność. Teofrast z Eresos

WYKŁAD 2016 HISTORIA GEOLOGII. starożytność. Teofrast z Eresos PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA HISTORIA GEOLOGII starożytność Teofrast z Eresos (322-287

Bardziej szczegółowo

Łom ortognejsów Stachów 2. Długość: 16,96404 Szerokość: 50,72293

Łom ortognejsów Stachów 2. Długość: 16,96404 Szerokość: 50,72293 OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 126 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom ortognejsów Stachów 2 Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16,96404

Bardziej szczegółowo

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca

Bardziej szczegółowo

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany 1. Anion SiO 4-4 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany Wzór koordynacyjny Wartości parametrów Si : O Monokrzemiany [ SiO 4 ] 4- M =

Bardziej szczegółowo

Długość: 16.82939993 Szerokość: 50.63668986

Długość: 16.82939993 Szerokość: 50.63668986 OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 19 Nazwa obiektu (oficjalna, Kopalnia rud niklu w Szklarach obiegowa lub nadana) Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16.82939993

Bardziej szczegółowo

Łom serpentynitów na wzgórzu Siodlasta. Długość: Szerokość:

Łom serpentynitów na wzgórzu Siodlasta. Długość: Szerokość: OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 35 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom serpentynitów na wzgórzu Siodlasta Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:

Bardziej szczegółowo

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich BADANIA O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich Robert Jagodziński, Witold Szczuciński* Skorupa ziemska jest zbudowana z mas skalnych, których składnikami są różnego typu minerały. Tych ostatnich

Bardziej szczegółowo

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Kryształy kryształ: ciało o prawidłowej budowie wewnętrznej, fizycznie i chemicznie jednorodne, anizotropowe, mające wszystkie wektorowe własności fizyczne jednakowe

Bardziej szczegółowo

Kamieniołom gnejsów w Chałupkach

Kamieniołom gnejsów w Chałupkach OPIS GEOSTANOWISKA Dawid Białek Informacje ogólne Nr obiektu 37 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Kamieniołom gnejsów w Chałupkach Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Miejscowość Opis

Bardziej szczegółowo

ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 1, 2009

ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 1, 2009 ACTA SOCIETATIS METHEORITICAE POLONORUM Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego Vol. 1, 2009 Marian SZURGOT 1, Marcin KOZANECKI 2 SPEKTROSKOPIA RAMANA W BADANIU METEORYTÓW NWA 4039 i NWA 1465 RAMAN

Bardziej szczegółowo

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca

Bardziej szczegółowo

WIKTOR JASIŃSKI INSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW FILIA WROCŁAW

WIKTOR JASIŃSKI INSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW FILIA WROCŁAW WIKTOR JASIŃSKI INSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW FILIA WROCŁAW SUWAŁKI, 15-16 marca 2018 Szacunkowy udział produkowanych kruszyw w drogownictwie Podział kruszyw - naturalne kruszywa z recyklingu 6% kruszywa

Bardziej szczegółowo

GEOLOGIA: Petrologia i petrografia Mineralogia i geochemia Geologia dynamiczna Gleboznawstwo Tektonika Stratygrafia Paleontologia Kartowanie

GEOLOGIA: Petrologia i petrografia Mineralogia i geochemia Geologia dynamiczna Gleboznawstwo Tektonika Stratygrafia Paleontologia Kartowanie GEOLOGIA: Petrologia i petrografia Mineralogia i geochemia Geologia dynamiczna Gleboznawstwo Tektonika Stratygrafia Paleontologia Kartowanie geologiczne Geologia inżynierska, geofizyka, hydrogeologia,

Bardziej szczegółowo

Przemiany minerałów żelaza podczas obróbki termicznej trzeciorzędowego bazaltu rejonu Jawora

Przemiany minerałów żelaza podczas obróbki termicznej trzeciorzędowego bazaltu rejonu Jawora Józef L. Komraus*, Zdzisław Adamczyk** Przemiany minerałów żelaza podczas obróbki termicznej trzeciorzędowego bazaltu rejonu Jawora Bazalt ze złoża Męcinka z rejonu Gór Kaczawskich charakteryzuje się strukturą

Bardziej szczegółowo

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW Zdzisław Nowak ZCDN Szczecin 15.02.2017 r. O czym mówimy? O ogromnej różnorodności wytworów nieożywionych natury. Łącznie jest to kilkanaście tysięcy

Bardziej szczegółowo

Gminny program usuwania materiałów zawierających azbest z terenu gminy i miasta Koziegłowy wraz ze szczegółową inwentaryzacją

Gminny program usuwania materiałów zawierających azbest z terenu gminy i miasta Koziegłowy wraz ze szczegółową inwentaryzacją 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. WPROWADZENIE ORAZ PODSTAWA OPRACOWANIA Opracowanie Gminnego programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla Gminy i Miasta Koziegłowy wykonano na podstawie umowy nr 18(C-2)08

Bardziej szczegółowo

Surowce kamienne. Quiz 2013-02-27. Technologie Materiałów Budowlanych. Naturalne materiały kamienne. Naturalne materiały kamienne

Surowce kamienne. Quiz 2013-02-27. Technologie Materiałów Budowlanych. Naturalne materiały kamienne. Naturalne materiały kamienne Technologie Materiałów Budowlanych Surowce kamienne Dr inż. Anna Zielińska-Jurek Katedra Technologii Chemicznej Pok. 026A, annjurek@pg.gda.pl Naturalne materiały kamienne Kamień naturalny najstarszy materiał

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach.

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki są to związki chemiczne zbudowane z atomu metalu i grupy wodorotlenowej. Wzór ogólny wodorotlenków: wartościowość metalu M n ( ) grupa wodorotlenowa

Bardziej szczegółowo

zakres pt dla metamorfizmu: od t ~ 200 C i p ~ 2 kbar do t ~ 700 C

zakres pt dla metamorfizmu: od t ~ 200 C i p ~ 2 kbar do t ~ 700 C METAMORFIZM Metamorfizm procesy powodujące mineralne, strukturalne i teksturalne przeobrażenie skał w stanie stałym, bez większego ilościowego udziału fazy ciekłej, w głębszych warstwach skorupy ziemskiej,

Bardziej szczegółowo

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich Robert Jagodziński, Witold Szczuciński* Skorupa ziemska jest zbudowana z mas skalnych, których składnikami są różnego typu minerały. Tych ostatnich znamy ponad 3000, te zaś tworzą kolejnych kilka tysięcy

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 8

SUROWCE MINERALNE. Wykład 8 SUROWCE MINERALNE Wykład 8 Podziałkruszyw budowlanych kruszywa mineralne: naturalne i łamane, kruszywa sztuczne (np. żużlowe), kruszywa z recyklingu. Kruszywa łamane na rynku krajowym są produkowane ze

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 14

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 14 SUROWCE I RECYKLING Wykład 14 Surowce magnezjowe -MgO Dzielimy je na trzy grupy: węglanowe surowce magnezowe (dolomity, magnezyty), krzemianowe surowce magnezowe (m.in. surowce oliwinowe, dunity, talk,

Bardziej szczegółowo

Materiał do tematu: Piezoelektryczne czujniki ciśnienia. piezoelektryczny

Materiał do tematu: Piezoelektryczne czujniki ciśnienia. piezoelektryczny Materiał do tematu: Piezoelektryczne czujniki ciśnienia Efekt piezoelektryczny Cel zajęć: Celem zajęć jest zapoznanie się ze zjawiskiem piezoelektrycznym, zachodzącym w niektórych materiałach krystalicznych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1 OZNACZANIE MINERAŁÓW GLEBOTWÓRCZYCH METODĄ ORGANOLEPTYCZNĄ

ĆWICZENIE 1 OZNACZANIE MINERAŁÓW GLEBOTWÓRCZYCH METODĄ ORGANOLEPTYCZNĄ ĆWICZENIE 1 OZNACZANIE MINERAŁÓW GLEBOTWÓRCZYCH METODĄ ORGANOLEPTYCZNĄ Minerały - pierwiastki lub związki chemiczne o stałym składzie chemicznym i tych samych właściwościach fizycznych. Występują w przyrodzie

Bardziej szczegółowo

Łom ortognejsów Stachów 1. Długość: 16, Szerokość: 50,

Łom ortognejsów Stachów 1. Długość: 16, Szerokość: 50, OPIS GEOSTANOWISKA Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 30 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Łom ortognejsów Stachów 1 Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 16,96553711

Bardziej szczegółowo

O B L I C Z A N I E S K Ł A D U R A C J O N A L N E G O S U R O W C Ó W M I N E R A L N Y C H

O B L I C Z A N I E S K Ł A D U R A C J O N A L N E G O S U R O W C Ó W M I N E R A L N Y C H O B L I C Z A N I E S K Ł A D U R A C J O N A L N E G O S U R O W C Ó W M I N E R A L N Y C H opracował : opracowanie zawiera Andrzej Pytliński stron tekstu.18. tablic 2. poz. bibliograf. 6. B o l e s

Bardziej szczegółowo

(19) PL (11) (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY PL B1

(19) PL (11) (13) B1 (12) OPIS PATENTOWY PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: 316302 (22) Data zgłoszenia: 26.09.1996 (19) PL (11) 181586 (13) B1 ( 5 1) Int.Cl.7 C03C 3/00

Bardziej szczegółowo

PRZEMIANY METAMORFICZNE SKAŁ. BADANIA EKSPERYMENTALNE. Metamorphism of rocks. Experimental investigation

PRZEMIANY METAMORFICZNE SKAŁ. BADANIA EKSPERYMENTALNE. Metamorphism of rocks. Experimental investigation Auxiliary sciences in archaeology, preservation of relicts and environmental engineering. CD -no 15, Ed. M Pawlikowski -----------------------------------------------------------------------------------------

Bardziej szczegółowo

Odsłonięcie skał wapniowo-krzemianowych w Gębczycach. Długość: 17, Szerokość: 50,

Odsłonięcie skał wapniowo-krzemianowych w Gębczycach. Długość: 17, Szerokość: 50, OPIS GEOSTANOWISKA Teresa Oberc-Dziedzic, Stanisław Madej Informacje ogólne Nr obiektu 13 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Odsłonięcie skał wapniowo-krzemianowych w Gębczycach Współrzędne

Bardziej szczegółowo

Kationy grupa analityczna I

Kationy grupa analityczna I Kompendium - Grupy analityczne kationów Kationy grupa analityczna I Odczynnik Ag + Hg 2 2+ Pb 2+ roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny roztwór bezbarwny HCl rozc. biały osad [1] biały osad [2] biały osad

Bardziej szczegółowo

GROMADA VI SOLE KWASÓW TLENOWYCH

GROMADA VI SOLE KWASÓW TLENOWYCH GROMADA VI SOLE KWASÓW TLENOWYCH Gromada ta obejmuje azotany, jodany i chlorany, węglany, telluryny i tellurany, borany, siarczany, chromiany i dwuchromiany, molibdeniany, wolframiany, fosforany, arseniny

Bardziej szczegółowo

KLASA 6. KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY WARSTWOWE

KLASA 6. KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY WARSTWOWE KLASA 6. KRZEMIANY I GLINOKRZEMIANY WARSTWOWE Do klasy krzemianów i glinokrzemianów warstwowych naleŝą dobrze znane wszystkim minerały- talk, miki, minerały ilaste itp. Wiele z nich to minerały skałotwórcze.

Bardziej szczegółowo

O, czy domeykit Cu 3. As i in.). Liczne nazwy wywodzi się ze słów starogreckich lub z łaciny (np. polihalit K 2 ] 4 2H 2

O, czy domeykit Cu 3. As i in.). Liczne nazwy wywodzi się ze słów starogreckich lub z łaciny (np. polihalit K 2 ] 4 2H 2 TADEUSZ PRZYLIBSKI SOBÓTKIT Pochodzenie nazw, zwłaszcza minerałów pospolitych, ginie w pomroce dziejów. Każdy z odkrywców nowego minerału ma prawo nadać mu nazwę. Często jednak dzieje się tak, że po dokładnych

Bardziej szczegółowo

Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała

Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała Skorupa ziemska podlega ciągłym procesom prowadzącym do różnicowania się jej lokalnego składu. Cykl rozwojowy skorupy ziemskiej przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Medycyna Pracy 2003; 54 (6): PRACE POGLĄDOWE

Medycyna Pracy 2003; 54 (6): PRACE POGLĄDOWE Medycyna Pracy 2003; 54 (6): 567 572 567 PRACE POGLĄDOWE Grażyna Stroszejn-Mrowca IDENTYFIKACJA AZBESTU W PRÓBKACH MATERIAŁÓW Z ZASTOSOWANIEM MIKROSKOPU OPTYCZNEGO POLARYZACYJNEGO I KONTRASTU FAZOWEGO

Bardziej szczegółowo

Krystalografia II. Co to jest minerał? Struktura Ziemi. Mineraloid. Skład wnętrza Ziemi. Skład minerałów. Elementy mineralogii.

Krystalografia II. Co to jest minerał? Struktura Ziemi. Mineraloid. Skład wnętrza Ziemi. Skład minerałów. Elementy mineralogii. Krystalografia II Elementy mineralogii Co to jest minerał? Minerał Nieorganiczny, powstały w naturze, stały materiał o zdefiniowanym, konkretnym składzie chemicznym* i strukturze krystalicznej. *Uwaga:

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA

OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY SPOSOBEM WARTHA - PFEIFERA WSTĘP RODZAJE TWARDOŚCI WODY Twardość wody jest jej właściwością wynikającą z obecności rozpuszczonych w niej związków, głównie wapnia i magnezu. Pierwotnie

Bardziej szczegółowo

Minerały i skały. Wprowadzenie. Film. Interaktywne ćwiczenia mul medialne

Minerały i skały. Wprowadzenie. Film. Interaktywne ćwiczenia mul medialne Minerały i skały Wprowadzenie Film Interaktywne ćwiczenia mul medialne Podsumowanie Słowniczek Dla nauczyciela Wprowadzenie Ziemia składa się z kilku warstw. Najbardziej zewnętrzną, a zarazem najcieńszą

Bardziej szczegółowo

Krystalografia. Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych

Krystalografia. Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych Krystalografia Typowe struktury pierwiastków i związków chemicznych Wiązania w kryształach jonowe silne, bezkierunkowe kowalencyjne silne, kierunkowe metaliczne słabe lub silne, bezkierunkowe van der Waalsa

Bardziej szczegółowo

Wst pna ocena przydatno ci troktolitów z masywu Nowej Rudy jako ród a jasnych kruszyw do nawierzchni asfaltowych

Wst pna ocena przydatno ci troktolitów z masywu Nowej Rudy jako ród a jasnych kruszyw do nawierzchni asfaltowych Wst pna ocena przydatno ci troktolitów z masywu Nowej Rudy jako ród a jasnych kruszyw do nawierzchni asfaltowych MICHAŁ KLUKOWSKI Uniwersytet Warszawski, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad michal.klukowski@

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ SPIS TREŚCI Wprowadzenie...9 ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ...11 1.1. Wiadomości wstępne...11 1.2. Systematyka minerałów...13 1.3. Kryształy i układy krystalograficzne...17 1.4. Morfologia

Bardziej szczegółowo

Opis geostanowiska Grzegorz Gil

Opis geostanowiska Grzegorz Gil Opis geostanowiska Grzegorz Gil Informacje ogólne (weryfikacja) Numer obiektu Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Współrzędne geograficzne (WGS 84) Miejscowość, osiedle, ulica Opis lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Michał Michalik 2ga Andrzej Jabłoński 2gb Tomasz Sosnowski 2gb

Autorzy: Michał Michalik 2ga Andrzej Jabłoński 2gb Tomasz Sosnowski 2gb Autorzy: Michał Michalik 2ga Andrzej Jabłoński 2gb Tomasz Sosnowski 2gb Ciało o budowie uporządkowanej powtarzającej się we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych. Najbardziej znane ciała krystaliczne

Bardziej szczegółowo

JERZY ZABA, IRENA V. ZABA ATLAS NATURALNYCH KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH

JERZY ZABA, IRENA V. ZABA ATLAS NATURALNYCH KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH .. JERZY ZABA, IRENA V. ZABA 120 NAJPIEKNIEJSZYCH, MINERAŁÓW I SKAŁ ATLAS NATURALNYCH KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH Spis treści WSTĘP... 3 WŁAŚCIWOŚCI MINERAŁÓW... 5 WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ...15 SZLIFY KAMIENI

Bardziej szczegółowo

Referat: ASPEKTY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ AZBESTU W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA

Referat: ASPEKTY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ AZBESTU W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA Referat: ASPEKTY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ AZBESTU W ŚRODOWISKU CZŁOWIEKA IWONA DOBRZELECKA INSTYTUT MEDYCYNY PRACY I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO W SOSNOWCU Azbest to nazwa kilku krzemianów, które występują

Bardziej szczegółowo

OPIS GEOSTANOWISKA. Dawid Białek. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska Wczesny paleozoik Litologia

OPIS GEOSTANOWISKA. Dawid Białek. Informacje ogólne. Charakterystyka geologiczna geostanowiska Wczesny paleozoik Litologia OPIS GEOSTANOWISKA Dawid Białek Informacje ogólne Nr obiektu 120 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Skarpa zbudowana z amfibolitów przy drodze Sienice - Księginice Współrzędne geograficzne

Bardziej szczegółowo

Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011

Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011 Kamienne archiwum Ziemi XII konkurs geologiczno-środowiskowy - 2011 LICEA 1 Które z wymienionych poniżej skał należą do grupy skał metamorficznych? Pokreśl je. ropa naftowa, serpentynit, kwarcyt, mołdawit

Bardziej szczegółowo

PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI. Krajewski Krzysztof

PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI. Krajewski Krzysztof PIEZOELEKTRYKI I PIROELEKTRYKI Krajewski Krzysztof Zjawisko piezoelektryczne Zjawisko zachodzące w niektórych materiałach krystalicznych, polegające na powstawaniu ładunku elektrycznego na powierzchniach

Bardziej szczegółowo

PRACE. Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych. Nr 2

PRACE. Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych. Nr 2 PRACE Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials Nr 2 ISSN 1899-3230 Rok I Warszawa Opole 2008

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki badań chemicznych, mineralogicznych oraz modelowania wtórnej emisji zanieczyszczeń pyłowych

Wstępne wyniki badań chemicznych, mineralogicznych oraz modelowania wtórnej emisji zanieczyszczeń pyłowych Wstępne wyniki badań chemicznych, mineralogicznych oraz modelowania wtórnej emisji zanieczyszczeń pyłowych Projekt nr CZ.3.22/1.2.00/12.03398 Ocena stężeń PAH i metali ciężkich na powierzchni hałdi obiektów

Bardziej szczegółowo

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 16 (styczeń marzec) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230 Rok

Bardziej szczegółowo

2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany.

2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany. Rodzaje anionów krzemotlenowych 1. Aniony niepolimeryczne. 2. Polikrzemiany. 3. Fyllokrzemiany. 4. Tektokrzemiany. Aniony niepolimeryczne D = 0 Podgrupy Wzór anionu M, s Si : O 1.monokrzemiany ] 4- M =

Bardziej szczegółowo

Plan zajęć i wymagania

Plan zajęć i wymagania Plan zajęć i wymagania Wykłady nr 1 i 2 Budowa Ziemi, minerały skałotwórcze i skały Budowa Ziemi i skład chemiczny jej powłok. Skały i ich pochodzenie. Typy skał. Ćwiczenie nr 1 Wizyta w Muzeum Mineralogicznym

Bardziej szczegółowo