WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI"

Transkrypt

1 WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA

2 węglan wapnia CaCO 3 2,6-2,8 g/cm 3 trygonalny MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] kalcyt

3 węglan wapnia CaCO 3 2,6-2,8 g/cm 3 rombowy MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] aragonit

4 MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] tlenek (uwodniony) 2Fe 2 O 3 x nh 2 O 2,7-4,3 g/cm 3 różny limonit

5 MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] tlenek (uwodniony) CaSO 4 x 2H 2 O 2,3-2,4 g/cm 3 jednoskośny gips

6 siarczan wapnia CaSO 4 x 2H 2 O 2,3-2,4 g/cm 3 jednoskośny MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] gips

7 gips MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] DOLNY ŚLĄSK 2 1. Rybnik (miocen) 2. Lwówek (cechsztyn) 1 gips

8 siarczan wapnia CaSO 4 2,9-3,0 g/cm 3 jednoskośny MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] anhydryt ANHYDRYT

9 chlorek sodu NaCl 2,1-2,2 g/cm 3 regularny MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] halit halit

10 halit MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] DOLNY ŚLĄSK wał pomorsko-kujawski (Kłodawa, Inowrocław) 2. zapadlisko przedkarpackie (Wieliczka, Bochnia) 3. LGOM (Rudna) 2

11 krzemian (Mg, Fe) 2 SiO 4 3,22-3,27 g/cm 3 rombowy MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] oliwin (właściwy) Fot. Antoni Stryjewski (2013)

12 krzemian MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] piroksen (diopsyd, augit, diallag) Fot. Rob Lavinsky (2010) (Ca, Na, Mg, Al) Si 2 O 6 3,2-3,3 g/cm 3 jednoskośny

13 MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] krzemian, glinokrzemian NaCa 2 (Mg, Fe, AL) 3 (SiAl) 8 O 22 (OH) 2 3,0-3,5 g/cm 3 jednoskośny, rombowy amfibol (hornblenda)

14 glinokrzemian MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] (Fe, Ca, Mg) 3 Al 2 [SiO 4 ] 3 3,4-4,30 g/cm 3 regularny almandyn granat Fot. Antoni Stryjewski (2013) pirop grossular

15 glinokrzemian MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] (Fe, Mg, Al) 6 [(OH) 2 (Si, Al) 4 O 10 ] chloryt 2,6-3,3 g/cm 3 Fot. Siim Sepp (2006) jednoskośny

16 krzemian Mg 6 [(OH) 8 Si 4 O 10 ] MINERAŁY ZIEMI [SKAŁOTWÓRCZE] 2,3-3,5 g/cm 3 jednoskośny, skrytokrystaliczny serpentyn Fot. Sebastian Socha (2006)

17 pierwiastek S 1,9-2,0 g/cm 3 rombowy, jednoskośny, amorficzna MINERAŁY ZIEMI siarka

18 MINERAŁY ZIEMI DOLNY ŚLĄSK siarka 1. Tarnobrzeg 1

19 pierwiastek Cu 8,93 g/cm 3 regularny MINERAŁY ZIEMI miedź rodzima

20 MINERAŁY ZIEMI DOLNY ŚLĄSK 2 1 miedź rodzima 1. LGOM (monoklina przedsudecka) 2. Niecka N-sudecka

21 pierwiastek Au 19,3 g/cm 3 regularny MINERAŁY ZIEMI SZLACHETNE złoto rodzime złoto rodzime

22 MINERAŁY ZIEMI DOLNY ŚLĄSK 1 złoto rodzime 1. Góry Kaczawskie 2. Góry Złote 3. Głuchołazy, Głubczyce 2 3

23 pierwiastek Ag 2,3-3,5 g/cm 3 MINERAŁY ZIEMI SZLACHETNE srebro rodzime

24 MINERAŁY ZIEMI DOLNY ŚLĄSK 1 srebro rodzime 1. LGOM

25 WYKŁAD 2017 Sedymentologia, osady, skały osadowe, procesy sedymentacyjne HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA

26 Sedymentologia, osady, skały osadowe, procesy sedymentacyjne dyscypliny pokrewne i dopełniające ANALIZA BASENOWA ANALIZA FACJI SEDYMENTOLOGIA GEOMORFOLOGIA geotektonika geologia strukturalna petrologia osadów stratygrafia hydrologia geologia dynamiczna

27 Sedymentologia, osady, skały osadowe, procesy sedymentacyjne Każdy osad ziarnisty jest zbiorem ziaren. Nie każdy zbiór ziaren jest osadem ziarnistym ziarno zbiór ziaren osad ziarnisty

28 Sedymentologia, osady, skały osadowe, procesy sedymentacyjne ziarno okruch osad ziarnisty osad okruchowy klast detrytus osad klastyczny osad detrytyczny klastos (gr.) - połamany detritus (łac.) - roztarty

29 LECTURE 2015 ziarno okruch osad ziarnisty osad okruchowy klast detrytus osad klastyczny osad detrytyczny klastos (gr.) - połamany detritus (łac.) - roztarty

WYKŁAD WSTĘP DO NAUK O ZIEMI. Wokół geologii

WYKŁAD WSTĘP DO NAUK O ZIEMI. Wokół geologii Wokół geologii 10.01.2019 - Wojewoda, J., 2019. Czas i Przestrzeń geologiczna. W ramach wystawy izraelskiej artystki Elli Littwitz - "I wody stały się piołunem". Muzeum Współczesne we Wrocławiu, 18:00.

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI

Bardziej szczegółowo

PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA

PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WYKŁAD 2018-2019 PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2016 HISTORIA GEOLOGII. starożytność. Teofrast z Eresos

WYKŁAD 2016 HISTORIA GEOLOGII. starożytność. Teofrast z Eresos PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA HISTORIA GEOLOGII starożytność Teofrast z Eresos (322-287

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1. Surowce kamienne

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1. Surowce kamienne Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 1 Surowce kamienne Skały Skały magmowe Skały osadowe Skały metamorficzne Skały magmowe Skały magmowe (wulkaniczne) występują jako głębinowe (np. granit, sjenit)

Bardziej szczegółowo

LECTURE 2015 KLASYFIKACJA OSADÓW WULKANOKLASTYCZNYCH

LECTURE 2015 KLASYFIKACJA OSADÓW WULKANOKLASTYCZNYCH PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM METAMORFIZM TEKTONIKA GEOZAGROŻENIA LECTURE 2015 KLASYFIKACJA OSADÓW WULKANOKLASTYCZNYCH LECTURE

Bardziej szczegółowo

Skały budujące Ziemię

Skały budujące Ziemię Skały budujące Ziemię Minerały Minerał pierwiastek lub związek chemiczny powstały w przyrodzie w sposób naturalny, jednorodny pod względem chemicznym i fizycznym. Minerały w większości mają budowę krystaliczną.

Bardziej szczegółowo

Geologia dynamiczna / Włodzimierz Mizerski. wyd. 3. Warszawa, Spis treści

Geologia dynamiczna / Włodzimierz Mizerski. wyd. 3. Warszawa, Spis treści Geologia dynamiczna / Włodzimierz Mizerski. wyd. 3. Warszawa, 2014 Spis treści Przedmowy do wydania trzeciego i drugiego 11 1. Ziemia a nauki geologiczne 13 Geologia a nauki przyrodnicze 13 Materia Ziemi

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI

WYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI Historia geologii, stratygrafia, czas geologiczny HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA

Bardziej szczegółowo

KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny)

KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny) KORDIERYT Al 3 (Mg,Fe 2+ ) 2 Si 5 AlO 18 (rombowy-pseudoheksagonalny) CECHA Wykształcenie Forma Łupliwość Relief Barwa/pleochroizm Bliźniaki kordieryt ziarna, krótkie słupki o przekroju pseudoheksagonalnym

Bardziej szczegółowo

Jurand Wojewoda WYKŁAD 2018

Jurand Wojewoda WYKŁAD 2018 SEDYMENTOLOGIA Przedmioty środowiskowe na studiach geologicznych w Polsce Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Jagieloński sedymentologia (w) sedymentologia (c) sedymentologia (ct)

Bardziej szczegółowo

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW

GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW GEOCHEMIA WYBRANYCH PIERWIASTKÓW Na, K i inne metale alkaliczne silnie elektrododatnie metale o dużych promieniach jonowych tworzące jony +1 i wiązania w przewadze jonowe sód i potas są składnikami minerałów

Bardziej szczegółowo

SEDYMENTOLOGIA. ad: dr hab. Anna Wysocka,, prof. UW (koordynator)

SEDYMENTOLOGIA. ad: dr hab. Anna Wysocka,, prof. UW (koordynator) SEDYMENTOLOGIA Wykład ad: dr hab. Anna Wysocka,, prof. UW Ćwiczenia: dr Marcin Górka G (koordynator) Sposób b zaliczenia Ćwiczenia - Zaliczenie wszystkich operatów w graficznych - Kolokwium z materiału

Bardziej szczegółowo

SEDYMENTOLOGIA WYKŁAD O PRZEDMIOCIE Sedymentologia. (3 pkt. kredytowych ECTS)

SEDYMENTOLOGIA WYKŁAD O PRZEDMIOCIE Sedymentologia. (3 pkt. kredytowych ECTS) O PRZEDMIOCIE Sedymentologia (3 pkt. kredytowych ECTS) wykład (24 godzin) - egzamin ćwiczenia kameralne (16 godzin) - zaliczenie ćwiczenia terenowe (36 godzin) zaliczenie Jurand Wojewoda Zakład Geologii

Bardziej szczegółowo

SUROWCE MINERALNE. Wykład 5

SUROWCE MINERALNE. Wykład 5 SUROWCE MINERALNE Wykład 5 PROCESY POMAGMOWE Etap pegmatytowy (800-600 0 C) w resztkach pomagmowych składniki krzemianowe przewaŝają jeszcze nad składnikami łatwolotnymi. Obfitość tych ostatnich nadaje

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

FOSFOR. w litosferze. apatyty: Ca 5 (PO 4 ) 3. fluoroapatyty hydroksyapatyty chloroapatyty

FOSFOR. w litosferze. apatyty: Ca 5 (PO 4 ) 3. fluoroapatyty hydroksyapatyty chloroapatyty FOSFOR FOSFOR w litosferze apatyty: Ca 5 (PO 4 ) 3 F Ca 5 (PO 4 ) 3 OH Ca 5 (PO 4 ) 3 Cl fluoroapatyty hydroksyapatyty chloroapatyty FOSFOR w litosferze apatyty: Ca 5 (PO 4 ) 3 F Ca 5 (PO 4 ) 3 OH Ca 5

Bardziej szczegółowo

MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały.

MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały. 2a. Minerały MINERAŁY są podstawowymi składnikami, z których zbudowane są skały. Pod tym określeniem ukrywają się powstałe w naturalnych procesach przebiegających w środowisku przyrodniczym Ziemi (na powierzchni

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH

ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH ELEMENTY GEOCHEMII SKAŁ METAMORFICZNYCH Metamorfizm to zespół procesów powodujących przeobrażenie skał w stanie stałym w warunkach podwyższonego ciśnienia i temperatury i działania czynników chemicznych

Bardziej szczegółowo

Liczba cząsteczek w 1 molu. Liczba atomów w 1 molu. Masa molowa M

Liczba cząsteczek w 1 molu. Liczba atomów w 1 molu. Masa molowa M Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - liczba Avogadro, mol, masa molowa, molowa objętość gazów, obliczenia stechiometryczne + zadania z rozwiązaniami I. Podstawowe definicje 1. Masa atomowa - masa atomu

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY STECHIOMETRII

PODSTAWY STECHIOMETRII PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych

Bardziej szczegółowo

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW

BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW BADAMY WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ, SKAMIENIAŁOŚCI I MINERAŁÓW Zdzisław Nowak ZCDN Szczecin 15.02.2017 r. O czym mówimy? O ogromnej różnorodności wytworów nieożywionych natury. Łącznie jest to kilkanaście tysięcy

Bardziej szczegółowo

Geomateriały. minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał?

Geomateriały. minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał? Geomateriały minerały, skaly i inne.. Co to jest minerał? Minerał Nieorganiczny, powstały w naturze, stały materiał o zdefiniowanym, konkretnym składzie chemicznym* i strukturze krystalicznej. *Uwaga:

Bardziej szczegółowo

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY

Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Materiałoznawstwo optyczne KRYSZTAŁY Kryształy kryształ: ciało o prawidłowej budowie wewnętrznej, fizycznie i chemicznie jednorodne, anizotropowe, mające wszystkie wektorowe własności fizyczne jednakowe

Bardziej szczegółowo

GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny)

GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny) GLAUKONIT K 2 (Fe 3+, Al, Fe 2+, Mg) 4 (Si 7 AlO 20 )(OH) 4 (jednoskośny) CECHA Forma/wykształcenie Łupliwość Relief glaukonit pseudoheksagonalne kryształy, rzadkie i źle wykształcone zwykle drobne łuseczki,

Bardziej szczegółowo

prawo czynników ograniczających Justus von Liebig

prawo czynników ograniczających Justus von Liebig prawo czynników ograniczających Justus von Liebig.. względne znaczenie jakiegoś czynnika ograniczającego jest tym większe, im bardziej dany czynnik, w porównaniu z innymi stanowi minimum. FOSFOR FOSFOR

Bardziej szczegółowo

LECTURE HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe

LECTURE HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe LECTURE 2015 PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI SEDYMENTACJA STRATYGRAFIA MAGMATYZM

Bardziej szczegółowo

Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego

Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego CHEMIA A SPOŁECZEŃSTWO Niemetaliczne materiały konstrukcyjne pochodzenia mineralnego Marek Kwiatkowski Zakład Dydaktyki Chemii Wydział Chemii UG ul. Sobieskiego 18, 80-952 Gdańsk tel. (058) 3450 462 e-mail:

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3 Zapisz wzory sumaryczne głównych składników przedstawionych skał i minerałów. kalcyt kreda kwarc gips agat

Zadanie 3 Zapisz wzory sumaryczne głównych składników przedstawionych skał i minerałów. kalcyt kreda kwarc gips agat CZĘŚĆ 1 Zadanie 1 Wyjaśnij pojęcia. wapno palone, hydraty, zaprawa gipsowa, zaprawa wapienna, wietrzenie skał, wapno gaszone, próchnica, degradacja gleby, właściwości sorpcyjne gleby, wapno palone, degradacja

Bardziej szczegółowo

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi: 2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce

Spis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ

ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ SPIS TREŚCI Wprowadzenie...9 ROZDZIAŁ 1. MAKROSKOPOWE OZNACZANIE MINERAŁÓW I SKAŁ...11 1.1. Wiadomości wstępne...11 1.2. Systematyka minerałów...13 1.3. Kryształy i układy krystalograficzne...17 1.4. Morfologia

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII

SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII Temat: PIERWIASTKI, ICH NAZWY I SYMBOLE Wymagania podstawy programowej uczeń: I.9) posługuje się symbolami pierwiastków ( ): H, C, N, O, Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, K, Ca, Fe, Cu,

Bardziej szczegółowo

Przykłady ważniejszych minerałów występujących w skorupie ziemskiej

Przykłady ważniejszych minerałów występujących w skorupie ziemskiej Powtórzenie materiału do sprawdzianu skały i minerały I. Minerały i skały 1. Minerały - pierwiastki w stanie wolnym lub związki chemiczne, które występują przyrodzie i powstały w wyniku naturalnych procesów

Bardziej szczegółowo

asfaltowych warstw ścieralnych Dr inż. Bartłomiej Grzesik

asfaltowych warstw ścieralnych Dr inż. Bartłomiej Grzesik Przeobrażenia P b ż i mineralne i l w kruszywach k h naturalnych w kwaśnym środowisku asfaltowych warstw ścieralnych Dr inż. Bartłomiej Grzesik Geneza podjętej problematyki Darłowo Zieluń Żuromin Siemiątkowo

Bardziej szczegółowo

PETROLOGIA I MINERALOGIA STOSOWANA

PETROLOGIA I MINERALOGIA STOSOWANA PiMS profil studiów PETROLOGIA I MINERALOGIA STOSOWANA INDYWIDUALNE KSZTAŁTOWANIE PROFILU STUDIÓW Studenci specjalizacji PiMS, oprócz ogólnego wykształcenia geologicznego, otrzymują gruntowną wiedzę w

Bardziej szczegółowo

Surowce kamienne. Quiz 2013-02-27. Technologie Materiałów Budowlanych. Naturalne materiały kamienne. Naturalne materiały kamienne

Surowce kamienne. Quiz 2013-02-27. Technologie Materiałów Budowlanych. Naturalne materiały kamienne. Naturalne materiały kamienne Technologie Materiałów Budowlanych Surowce kamienne Dr inż. Anna Zielińska-Jurek Katedra Technologii Chemicznej Pok. 026A, annjurek@pg.gda.pl Naturalne materiały kamienne Kamień naturalny najstarszy materiał

Bardziej szczegółowo

SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ

SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ SKAŁY NATURALNE SKUPISKA MINERAŁÓW JEDNORODNYCH LUB RÓŻNORODNYCH KALSYFIKACJA SKAŁ ZE WZGLĘDU NA ICH GENEZĘ MAGMOWE POWSTAJĄCE Z KRYSTALIZACJI MAGMY, LAWY I SUBSTANCJI IM TOWARZYSZĄCYCH OSADOWE POWSTAJĄCE

Bardziej szczegółowo

SEDYMENTOLOGIA, CECHY TEKSTURALNE OSADÓW ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa

SEDYMENTOLOGIA, CECHY TEKSTURALNE OSADÓW ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa ziarno, osad ziarnisty, uziarnienie, interpretacja procesowa ziarno, osad ziarnisty,

Bardziej szczegółowo

Wykład 4: Struktura krystaliczna

Wykład 4: Struktura krystaliczna Wykład 4: Struktura krystaliczna Wg Blicharskiego, Wstęp do materiałoznawstwa http://webmineral.com/ Komórka elementarna Geometria komórki Dla zdefiniowania trójwymiarowej komórki elementarnej należy podać

Bardziej szczegółowo

I II I II III II. I. Wartościowość pierwiastków chemicznych. oznacza się cyfrą rzymską. tlenek żelaza (III) C IV O II 2

I II I II III II. I. Wartościowość pierwiastków chemicznych. oznacza się cyfrą rzymską. tlenek żelaza (III) C IV O II 2 I. Wartościowość pierwiastków chemicznych oznacza się cyfrą rzymską tlenek żelaza (III) C IV II 2 oznacza liczbę wiązań za pomocą, których atomy łączą się ze sobą H wodór jest I wartościowy od atomu wodoru

Bardziej szczegółowo

Zasady zapisywania wzorów krzemianów

Zasady zapisywania wzorów krzemianów Zasady zapisywania wzorów krzemianów Wzór chemiczny podaje skład chemiczny danego związku Rodzaje wzorów 1. Tlenkowy pokazuje skład ilościowy i jakościowy 2. Koordynacyjny oprócz składu ilościowego i jakościowego

Bardziej szczegółowo

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+

1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 1. Krzemiany glinu, glinokrzemiany i glinokrzemiany glinu. 2. Wiązanie Si-O i Al O, tetraedr SiO 4 a AlO 4 3. Podstawienie heterowalentne Si 4+ Al 3+ 4. Rodzaje glinokrzemianów 5. Poliglinokrzemiany 6.

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Plan zajęć i wymagania

Plan zajęć i wymagania Plan zajęć i wymagania Wykłady nr 1 i 2 Budowa Ziemi, minerały skałotwórcze i skały Budowa Ziemi i skład chemiczny jej powłok. Skały i ich pochodzenie. Typy skał. Ćwiczenie nr 1 Wizyta w Muzeum Mineralogicznym

Bardziej szczegółowo

PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY?

PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY? PO CO ZASTANAWIAĆ SIĘ NAD TYM, JAK POWSTAJĄ SKAŁY? (1) Aby poszukiwać surowców złoża wiążą się z określonymi procesami geologicznymi, w tym magmowymi procesami skałotwórczymi; (2) Dla celów ogólnogeologicznych

Bardziej szczegółowo

II. CHEMIA NIEORGANICZNA

II. CHEMIA NIEORGANICZNA pitagoras.d2.pl II. CHEMIA NIEORGANICZNA TLENKI: Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami. Tlen w tlenkach ma zawsze II. pierwiastka X I II III IV V VI VII wzór tlenku X 2 O XO X 2 O 3 XO 2 X 2 O

Bardziej szczegółowo

Wapń i jego związki. -występowanie i otrzymywanie -właściwości fizyczne i chemiczne - ważniejsze związki wapnia

Wapń i jego związki. -występowanie i otrzymywanie -właściwości fizyczne i chemiczne - ważniejsze związki wapnia Wapń i jego związki -występowanie i otrzymywanie -właściwości fizyczne i chemiczne - ważniejsze związki wapnia Wapń występowanie Występowanie: występuje wyłącznie w postaci związanej CaCO 3 w minerałachkalcyt,

Bardziej szczegółowo

Elementy termodynamiki geochemicznej

Elementy termodynamiki geochemicznej Elementy termodynamiki geochemicznej W termodynamice (geo)chemicznej rozważamy reakcje chemiczne lub procesy fizykochemiczne (jak parowanie, rozpuszczanie, solwatacja etc.) zachodzące w danym układzie.

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki

Bardziej szczegółowo

SKAŁY MAGMOWE SKAŁY GŁĘBINOWE (PLUTONICZNE)

SKAŁY MAGMOWE SKAŁY GŁĘBINOWE (PLUTONICZNE) SKAŁY MAGMOWE Skały magmowe powstają w procesie krystalizacji magmy. Utwory krystalizujące pod powierzchnią ziemi zaliczamy do skał głębinowych (plutonicznych), natomiast na powierzchni do skał wylewnych

Bardziej szczegółowo

Chemia Grudzień Styczeń

Chemia Grudzień Styczeń Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność

Bardziej szczegółowo

Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia

Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Warszawa, dn. 03-07-2018 r. godz. 7:30 Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego

Bardziej szczegółowo

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych

Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom I Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Stechiometria chemiczna... 3 2.Struktura atomu... 13 4.Kinetyka i statyka chemiczna... 14 5.Roztwory

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji chemii w klasie drugiej gimnazjum

Scenariusz lekcji chemii w klasie drugiej gimnazjum mgr Sylwia Pięta nauczyciel chemii i matematyki Zespół Szkół z Oddziałami Sportowymi nr 1 61-638 Poznań, Os. Pod Lipami 106 Cele lekcji Temat lekcji: Poznajemy sole Formy pracy: Metody pracy: Scenariusz

Bardziej szczegółowo

Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP

Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP METALE CIĘśKIE Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, 16.04.2010 Fot. Jon Gustafsson AP Chmura pyłu nad wulkanem Eyjafjoll, Fot. Jon Gustafsson AP Historia stosowania pierwiastków przez człowieka wg. Cox

Bardziej szczegółowo

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. I Etap szkolny - 23 listopada 2016

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. I Etap szkolny - 23 listopada 2016 XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny - 23 listopada 2016 Kod ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj

Bardziej szczegółowo

Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała

Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała Chemiczne podstawy procesów geologicznych wykład z chemii Jan Drzymała Skorupa ziemska podlega ciągłym procesom prowadzącym do różnicowania się jej lokalnego składu. Cykl rozwojowy skorupy ziemskiej przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Temat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków

Temat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA

Bardziej szczegółowo

Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. mgr inż. Katarzyna Kasprzyk

Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. mgr inż. Katarzyna Kasprzyk Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego mgr inż. Katarzyna Kasprzyk Mikroskop skaningowy Pierwszy mikroskop elektronowy transmisyjny powstał w 1931r

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej

Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Opracowali: Jarosław Chojnacki i Łukasz Ponikiewski, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdaoska, Gdaosk

Bardziej szczegółowo

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich

O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich BADANIA O badaniach i wykorzystaniu minerałów ciężkich Robert Jagodziński, Witold Szczuciński* Skorupa ziemska jest zbudowana z mas skalnych, których składnikami są różnego typu minerały. Tych ostatnich

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE etap szkolny rok szkolny 2010/2011 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika

Bardziej szczegółowo

XVI Regionalny Konkurs Drużynowy dla uczniów I i II klas gimnazjum Duety Chemiczne FINAŁ

XVI Regionalny Konkurs Drużynowy dla uczniów I i II klas gimnazjum Duety Chemiczne FINAŁ Katowice, 18.03.2016 XVI Regionalny Konkurs Drużynowy dla uczniów I i II klas gimnazjum Duety Chemiczne FINAŁ ZADANIE I. REAKCJE Z MEDYCZNEJ APTECZKI (10 punktów) 1. Woda utleniona to popularny środek

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień POUFNE Pieczątka szkoły 28 stycznia 2016 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje rejonowe

Bardziej szczegółowo

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe

Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllokrzemiany (krzemiany warstwowe) 1. Rodzaje fylloanionów (anionów warstwowych). 2. Monofyllokrzemiany. 3. Warstwy o pierścieniach 6 członowych. 4. Krzemiany pakietowe Fyllopolianiony krzemotlenowe

Bardziej szczegółowo

Problemy do samodzielnego rozwiązania

Problemy do samodzielnego rozwiązania Problemy do samodzielnego rozwiązania 1. Napisz równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej, uwzględniając w zapisie czy jest to dysocjacja mocnego elektrolitu, słabego elektrolitu, czy też dysocjacja

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA OSADÓW POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZANIA WÓD TRZECIORZĘDOWYCH Z OBSZARU TARNOBRZESKICH ZŁÓŻ SIARKI

CHARAKTERYSTYKA OSADÓW POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZANIA WÓD TRZECIORZĘDOWYCH Z OBSZARU TARNOBRZESKICH ZŁÓŻ SIARKI Barbara Wrzesińska CHARATERYSTYA OSADÓW POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZANIA WÓD TRZECIORZĘDOWYCH Z OBSZARU TARNOBRZESICH ZŁÓŻ SIARI 1. Wstęp Niniejsza praca obejmuje mineralogiczna charakterystykę osadów pochodzących

Bardziej szczegółowo

Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów

Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap I (szkolny) 8 października 00 roku Materiały dla nauczycieli Odpowiedzi do zadań wraz z punktacją Uwagi ogólne: Za prawidłowe rozwiązania zadań rachunkowych

Bardziej szczegółowo

Test z geologii. 4) Jaka panuje stała temperatura w naszym klimacie na głębokości 26 m? a) 5 0 C b) 15 0 C c) 8 0 C d) 12 0 C

Test z geologii. 4) Jaka panuje stała temperatura w naszym klimacie na głębokości 26 m? a) 5 0 C b) 15 0 C c) 8 0 C d) 12 0 C Test z geologii 1) Promień równikowy Ziemi wynosi: a) 637,8 km b) 6378,4 km c) 36561,31 km d) 3656,1 km 2) Największą gęstość posiada: a) Atmosfera b) Litosfera c) Mezosfera d) Barysfera 3) Na Śląsku stopień

Bardziej szczegółowo

Kod ucznia: Zadanie Maksymalna ilość

Kod ucznia: Zadanie Maksymalna ilość Warszawa 16 maja 2008r. Międzyszkolny konkurs chemiczny KWAS Etap II międzyszkolny Kod ucznia: Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Maksymalna ilość 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Liczba uzyskana

Bardziej szczegółowo

Rola substancji krystalicznych w życiu człowieka. Autor: Adrian Radoń Politechnika Śląska, Wydział Mechaniczny Technologiczny

Rola substancji krystalicznych w życiu człowieka. Autor: Adrian Radoń Politechnika Śląska, Wydział Mechaniczny Technologiczny Rola substancji krystalicznych w życiu człowieka Autor: Adrian Radoń Politechnika Śląska, Wydział Mechaniczny Technologiczny Czym są kryształy? Otaczające nas substancje możemy podzielić na amorficzne

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA I MINERALOGICZNA WYBRANYCH ŁUPKÓW POCHODZĄCYCH Z LEGNICKO-GŁOGOWSKIEGO OKRĘGU MIEDZIOWEGO

CHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA I MINERALOGICZNA WYBRANYCH ŁUPKÓW POCHODZĄCYCH Z LEGNICKO-GŁOGOWSKIEGO OKRĘGU MIEDZIOWEGO Łupek miedzionośny, Drzymała J., Kowalczuk P.B. (red.), WGGG PWr, Wrocław, 2014, 13-18 CHARAKTERYSTYKA CHEMICZNA I MINERALOGICZNA WYBRANYCH ŁUPKÓW POCHODZĄCYCH Z LEGNICKO-GŁOGOWSKIEGO OKRĘGU MIEDZIOWEGO

Bardziej szczegółowo

Czy można przeżyć choć jeden dzień bez chemii? scenariusz lekcji z aktywnym udziałem uczniów

Czy można przeżyć choć jeden dzień bez chemii? scenariusz lekcji z aktywnym udziałem uczniów Czy można przeżyć choć jeden dzień bez chemii? scenariusz lekcji z aktywnym udziałem uczniów EWA RZEPECKA Celem pierwszej lekcji chemii w Liceum Ogólnokształcącym powinny być nie tylko sprawy organizacyjne,

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: rozszerzony Punkty

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: rozszerzony Punkty Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym zestawie tlenków podkreśl te, które reagują z mocnymi kwasami i zasadami a nie reagują z wodą: MnO2, ZnO, CrO3, FeO,

Bardziej szczegółowo

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia I (semestr I)

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia I (semestr I) Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia I (semestr I) Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne 1. Obliczyć wartościowość pierwiastków w następujących związkach wiedząc, że

Bardziej szczegółowo

BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki:

BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki: BUDOWA ATOMU 1. Wymień 3 korzyści płynące z zastosowania pierwiastków promieniotwórczych. 2. Dokończ reakcję i nazwij powstałe pierwiastki: 235 4 92 U + 2 He 198. 79 Au + ß - 3. Spośród atomów wybierz

Bardziej szczegółowo

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 3. Mineralne spoiwa budowlane 2013-03-07. Materiały wiążące w zależności od mechanizmu wiązania dzielimy na:

Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 3. Mineralne spoiwa budowlane 2013-03-07. Materiały wiążące w zależności od mechanizmu wiązania dzielimy na: Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 3 Mineralne spoiwa budowlane dr inż. Anna Zielińska-Jurek Katedra Technologii Chemicznej pok.026ch.a., tel.583472937 e-mail: annjurek@pg.gda.pl Materiały wiążące

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii III etap

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii III etap KOD Ucznia Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii III etap Termin: 05. 04. 2004 r Czas pracy: 90 minut Ilość punktów za rozwiązanie zadań Razem Podpis Część I Cześć II Cześć III Zadania zamknięte i otwarte

Bardziej szczegółowo

Forms of calcium occurrence in slags after steel production

Forms of calcium occurrence in slags after steel production Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 16, issue 1 (2014), p. 77-86 http://awmep.org Forms of calcium occurrence in slags after steel production Iwona JONCZY 1 1 Politechnika

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI RODZIME, STOPY I ZWIĄZKI MIĘDZYMETALICZNE

PIERWIASTKI RODZIME, STOPY I ZWIĄZKI MIĘDZYMETALICZNE GROMADA I PIERWIASTKI RODZIME, STOPY I ZWIĄZKI MIĘDZYMETALICZNE Procentowy udział pierwiastków rodzimych w skorupie ziemskiej nie przekracza 0,1 %wag. Najczęstsze z nich, wyłączając składniki atmosfery,

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji Bogactwa Naturalne Ziemi

Temat lekcji Bogactwa Naturalne Ziemi Piotr Chojnacki Anna Kaczmarek Anna Kaleta Jolanta Karpińska Daniel Synówka Wrocław dn. 30 maja 2005r Temat lekcji Bogactwa Naturalne Ziemi Cele główne lekcji: 1. Poznanie bogactw naturalnych ziemi. 2.

Bardziej szczegółowo

XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1

XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 -1/1- XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 W zadaniach 1-3 należy wykorzystać mapę (s. 4) i przekrój geologiczny (s. 5). Zadanie 1. Uwaga: w miejscach pozostawionych po poleceniach

Bardziej szczegółowo

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca

Bardziej szczegółowo

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w

Bardziej szczegółowo

Część I. TEST WYBORU 18 punktów

Część I. TEST WYBORU 18 punktów Część I TEST WYBORU 18 punktów Test zawiera zadania, w których podano propozycje czterech odpowiedzi: A), B), C), D). Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Prawidłową odpowiedź zaznacz znakiem X. W razie

Bardziej szczegółowo

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach

Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca

Bardziej szczegółowo

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 4

SUROWCE I RECYKLING. Wykład 4 SUROWCE I RECYKLING Wykład 4 Minerały główne skał magmowych Kwarc SiO 2 Skalenie ortoklaz K[AlSi 3 O 8 ] albit Na[AlSi 3 O 8 ] anortyt - Ca[Al 2 Si 2 O 8 ] Miki muskowit KAl 2 [(OH,F) 2 AlSi 3 O 10 ] biotyt

Bardziej szczegółowo

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5.

1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. 1. Podział inokrzemianów 2. Monoinokrzemiany dwuprzemienne P = 2 3. Monoinokrzemiany proste o P>2 4. Monoinokrzemiany o łańcuchu rozgałęzionym 5. Diinokrzemiany dwuprzemienne 6. Diinokrzemiany proste i

Bardziej szczegółowo

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 6 lipca 2016 r. Nazwa i adres: AB 432 PRZEDSIĘBIORSTWO

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 15 maja 2015 r. Nazwa i adres: AB 432 PRZEDSIĘBIORSTWO

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY Kod ucznia Liczba punktów WOJWÓDZKI KONKURS CHMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 16 STYCZNIA 2015 1. Test konkursowy zawiera 26 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany

1. Anion SiO 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany 1. Anion SiO 4-4 2. Monokrzemiany jednokationowe. 3. Monokrzemiany wielokationowe 4. Oksymonokrzemiany 5. Hydromonokrzemiany Wzór koordynacyjny Wartości parametrów Si : O Monokrzemiany [ SiO 4 ] 4- M =

Bardziej szczegółowo