SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO WYCHOWAWCZY NR 1 W GDYNI IM. PROF. HALINY BORZYSZKOWSKIEJ EWALUACJI WEWNĘTRZNA WYMAGANIE

Transkrypt

1 SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO WYCHOWAWCZY NR 1 W GDYNI IM. PROF. HALINY BORZYSZKOWSKIEJ EWALUACJI WEWNĘTRZNA WYMAGANIE WYKORZYSTANE SĄ ZASOBY PLACÓWKI ŚRODOWISKA LOKALNEGO NA RZECZ WZAJEMNEGO ROZWOJU. CHARAKTERYSTYKA RODZICE POZYTYNIE OCENIAJĄ EFEKTY WSPARCIA UDZIELANEGO IM PRZEZ PLACÓWKĘ (WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI) DATA SPORZĄDZENIA:... RAPORT SPORZĄDZONY PRZEZ ZESPÓŁ EWALUACYJNY W SKŁADZIE: mgr Jolanta Klein Nowak mgr Maria Nasiadka mgr Alicja Zaremba mgr Aneta Górska - Pietrzykowska 1

2 Ewaluacja wewnętrzna w zakresie diagnozowania: Wykorzystania zasobów placówki środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju ; charakterystyka: Rodzice pozytywnie oceniają efekty wsparcia udzielanego im przez szkołę została przeprowadzone na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz oraz z poz. 560) Szkoła jest integralnym elementem środowiska lokalnego, z którym współpracuje i działa na rzecz własnego rozwoju. Zaangażowanie rodziców w proces dydaktyczno - wychowawczy to bardzo ważny aspekt aktywności szkoły. Ważne jest poznanie oczekiwań rodziców, co do sposobów i form współpracy z naszą placówką. Celem badania była analiza i ocena stopnia spełnienia przez szkołę wymagań wynikających z jej zadań statutowych związanych ze współpracą na linii szkołarodzice, z uwzględnieniem opinii rodziców oraz nauczycieli. Ponadto celem tegoż badania było pozyskanie informacji na temat potrzeb i zasobów placówki oraz środowiska lokalnego, a także podjęcie inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. W przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej zastosowano procedury i narzędzia badawcze opracowane przez zespół powołany przez dyrektora szkoły. W trakcie badań przeprowadzono: ankietowanie rodziców uczniów; ankietowanie nauczycieli oraz wychowawców; wywiad z dyrektorem szkoły; analizę wybranej dokumentacji prowadzonej przez szkołę (Statutu, Szkolnego Programu wychowawczego oraz dzienników lekcyjnych i strony internetowej). 2

3 Głównym problemem badawczym ewaluacji jest próba odpowiedzi na pytania kluczowe, które postawiliśmy sobie przystępując do ewaluacji: 1. Czy rodzice współdecydują w sprawach szkoły i jaki jest ich wpływ na działania szkoły? 2. Jakie formy wspierania rodziców w wychowaniu dzieci prowadzi szkoła? 3. Jakie są efekty współpracy z rodzicami? 4. Na które obszary działań szkoły rodzice chcieliby mieć większy wpływ? 5. Czy proponowane formy kontaktu z rodzicami są wystarczające i zapewniają stały i efektywny przepływ informacji? 6. Jakie możliwości widzi szkoła w obszarze doskonalenia współpracy z rodzicami? UZASADNIENIE ISTOTY WYMAGANIA Korzystanie przez szkołę (placówkę) z zasobów znajdujących się w najbliższym środowisku służy tworzeniu lub wzbogacaniu warunków podstawowej działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły i może przynieść wiele pożytku dla rozwoju uczniów. Wykorzystanie zasobów środowiska jest możliwe dzięki nawiązywaniu i rozwijaniu przez szkołę (placówkę) współpracy z działającymi w otoczeniu instytucjami i organizacjami oraz społecznością lokalną. Współpraca może przybierać różną postać, od przekazywania sobie informacji, po wspólne organizowanie przedsięwzięć, i może dotyczyć różnej liczby podmiotów w zależności od potrzeb i bogactwa środowiska lokalnego. Rola szkoły w wielu środowiskach nie sprowadza się jedynie do funkcji uczenia dzieci i młodzieży. Często szkoła staje się też instytucją wpływającą na rozwój potencjału społecznego środowiska, w którym działa. Wymaganie to wynika z przeświadczenia, że zasoby szkoły to za mało, aby skutecznie stawić się czoła wyzwaniom współczesności. Szkoła musi korzystać z zasobów środowiska, jednocześnie dając szansę środowisku na korzystanie z jej zasobów (głównie kapitału intelektualnego). 3

4 Jakub Kołodziejczyk Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym.konteksty OPRACOWANIE ANALIZA WYBRANEJ DOKUMENTACJI SZKOLNEJ Analiza dokumentów szkoły wykazuje, że placówka zachęca rodziców do czynnego udziału w proponowanych formach aktywności oraz do podejmowania wspólnych działań. Zapisy statutowe dowodzą, że rodzice są w pełni uprawnieni do podejmowania decyzji w sprawach dotyczących edukacji ich dzieci. STATUT SZKOŁY - podkreśla, że szkoła w zakresie nauczania, wychowania i profilaktyki współpracuje z rodzicami; - precyzuje kompetencje i zadania działalności Rady Rodziców, jako rodzicielskiego organu szkoły w zakresie wszystkich spraw dotyczących placówki; - podkreśla, iż zadania wychowawcy obejmują współdziałanie z rodzicami; - zobowiązuje do zapoznania rodziców z dokumentami regulującymi funkcjonowanie szkoły podczas zebrania z wychowawcą oraz do zapoznania rodziców z przepisami prawa oświatowego; - podkreśla możliwość uzyskiwania rzetelnej informacji na temat swojego dziecka - za co odpowiada wychowawca oraz inni specjaliści; 4

5 SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY - podkreśla w zadaniach wychowawcy wspieranie rodziców w procesie wychowania oraz włączanie ich w sprawy życia klasy i szkoły; - podkreśla, iż zadaniem szkoły jest, aby rodzic wiedział, że szkoła robi wszystko, by jak najlepiej przygotować do życia jego dziecko; - miał poczucie bezpieczeństwa i fachowej opieki, jakimi szkoła otacza wszystkich uczniów; - wiedział, że poprzez swoich demokratycznie wybranych przedstawicieli ma wpływ na to, co się dzieje w szkole; - miał zawsze pełną i wyczerpującą informację o sukcesach i niepowodzeniach swojego dziecka, oraz wiedział wszystko o organizacji pracy szkoły; - wiedział, że szkoła wspomaga go w procesie wychowania, dlatego może liczyć na fachowe doradztwo i pomoc w rozwiązaniu trudnych problemów; WPISY W DZIENNIKACH LEKCYJNYCH, STRONA INTERNETOWA SZKOŁY Wpisy w dziennikach lekcyjnych potwierdzają regularność kontaktów z rodzicami. Analiza wpisów w dziennikach lekcyjnych wskazuje, iż poza zebraniami ogólnymi wszyscy wychowawcy kontaktują się z rodzicami uczniów indywidualnie. Indywidualne rozmowy z rodzicami przeprowadzane są także przez lub w obecności psychologa czy też pedagoga szkolnego, co również potwierdzają wpisy w dziennikach lekcyjnych. Ośrodek posiada dobrze funkcjonującą i regularnie aktualizowaną stronę internetową. Strona ta może stanowić ważne ogniwo w komunikacji z rodzicami, gdyż zawiera różnego rodzaju informacje dotyczące funkcjonowania szkoły, m.in.: 5

6 Statut Ośrodka, koncepcja pracy SOSW nr 1, informacje o realizowanych projektach, o turnusach rehabilitacyjnych, zmiany w systemie oświaty, oraz aktualne wydarzenia z życia szkoły. WNIOSKI I REKOMENDACJE 1. WNIOSEK: Szkoła oferuje szereg form kontaktu, o których rodzice wiedzą i z nich korzystają. Najczęstszą formą jest kontakt telefoniczny (wskazuje na ten kontakt 90% rodziców i 88% nauczycieli), poprzez dzienniczki (wskazuje go 84% rodziców i 83% nauczycieli) i zebrania (94% rodziców i 54% nauczycieli) oraz indywidualne spotkania z wychowawcą i innymi nauczycielami (79% rodziców i 63% nauczycieli). Kontynuacja współpracy i tego typu kontaktów z rodzicami oraz zachęcenie ich do korzystania z innych form kontaktu takich jak: strona internetowa. 2. WNIOSEK Według nauczycieli najczęstsze powody kontaktu rodziców z nauczycielami to problemy wychowawcze (wskazuje na to 60% nauczycieli) oraz nie radzenie sobie z dzieckiem w domu (wskazuje 29%nauczycieli). Także bieżące sprawy sprawiają, że rodzice kontaktują się z wychowawcą jak również innymi nauczycielami oraz specjalistami (21%). Jedynie 2% wskazało jako powód kontaktu ludzką potrzebę porozmawiania. Aż 43% ankietowanych rodziców nie odpowiedziało na to pytanie, co można odczytać jako niezauważanie problemów. 6

7 Należałoby postarać się, aby nie tylko negatywne przesłanki były powodem do kontaktu z wychowawcą i nauczycielami oraz by rodzice nabrali tyle zaufania do szkoły i jej pracowników, żeby chcieli nawiązać kontakt choćby z ludzkiej potrzeby porozmawiania. Wychowawcy, nauczyciele, specjaliści. 3. WNIOSEK: Najczęściej kontakt rodziców z nauczycielami jest spontaniczny (67%nauczycieli, 75% rodziców), dla 37% nauczycieli jest to kontakt wymuszony przez szkołę. Należy pracować nad tą grupą rodziców, która niechętnie kontaktuje się ze szkołą i zachęcać do tego, aby to od nich wychodziła inicjatywa spotkań z nauczycielami. Wychowawcy, nauczyciele, specjaliści. 4. WNIOSEK: Stuprocentową frekwencję na zebraniach deklaruje 35 % wychowawców, 22 % badanych określiło ją na 80%, 13 % ankietowanych zanotowało 90 % i 70 % frekwencję. Pozostała część wychowawców wskazała na inny procent obecności rodziców na zebraniach. Jeśli chodzi o rodziców 48% wskazało, że zawsze 7

8 uczestniczy w zebraniach, zaś 35% - często. Pani dyrektor podkreśliła bardzo małą i zdecydowanie nie zadowalającą frekwencję na zebraniu ogólnym (29 osób na 128 uczniów uczęszczających do szkoły). Jako, że wyniki ankiet wskazują na zadowalającą frekwencję na zebraniach z rodzicami zadaniem wychowawców winna być kontynuacja dotychczasowych działań mających na celu zmotywowanie rodziców do uczestnictwa w zebraniach. Należałoby pracować nad tą grupą rodziców, która zwykle bez wyraźnego powodu opuszcza zebrania z rodzicami motywując ich do uczęszczania na nie. Ponadto należy silnie zmotywować rodziców do udziału w zebraniach ogólnych z dyrekcją ośrodka. 5. WNIOSEK: Według 100% badanych wychowawców i 87% rodziców częstotliwość zebrań jest wystarczająca. Należy kontynuować dotychczasową częstotliwość zebrań jako, że jest ona zadowalająca dla obu stron. Wychowawcy, nauczyciele, specjaliści oraz rodzice. 8

9 6. WNIOSEK: Ponad połowa ankietowanych wychowawców bardzo dobrze ocenia organizację swoich zebrań, 48% ocenia ją raczej dobrze. Jeśli chodzi o ankietowanych rodziców, to 43% ocenia organizację zebrań bardzo dobrze, a 54% raczej dobrze. Należy nadal organizować zebrania w takiej formie jak dotychczas. Jednocześnie ta część ankietowanych wychowawców, która ocenia organizację swoich zebrań raczej dobrze winna dążyć do tego, aby była ona w ich ocenie bardzo dobra. Wychowawcy. 7. WNIOSEK: Większość badanych wychowawców wskazało, iż zwykle na zebraniach rodzice dyskutują biorąc w nich aktywny udział, co potwierdza 78% ankietowanych rodziców wskazujących na tę samą odpowiedź. Zdecydowanie mniejsza część ankietowanych nauczycieli stwierdza, że zwykle na zebraniach wypowiadają się pojedyncze osoby. Natomiast 9% wychowawców uważa, że podczas zebrań prowadzą monolog. Należy aktywizować i zachęcać do dyskusji tych rodziców, którzy podczas spotkań w ramach zebrań klasowych zwykle stoją z boku, nie biorąc udziału w rozmowie. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, gdy zawsze tylko te same osoby zabierają głos, bądź też nikt z obecnych na zebraniu nie bierze w nim aktywnego udziału a jedyną osobą zabierającą głos jest wychowawca. 9

10 Wychowawcy. 8. WNIOSEK Rodzice podczas zebrań uzyskują przede wszystkim informacje o dziecku, a także porady wychowawcze otrzymują również wiadomości na temat kontynuowania procesu terapeutycznego w domu oraz imprez szkolnych, funkcjonowania szkoły, metod i form pracy z dzieckiem jak i wewnętrznego systemu oceniania. Zebrania są także możliwością wymiany doświadczeń między rodzicami. Należy kontynuować informowanie rodziców na wyżej wymienione tematy w dotychczasowej formie. Więcej informacji winno być przekazywanych na temat pomocy socjalnej, obozów i turnusów, a także fundacji i stowarzyszeń zajmujących się sprawami niepełnosprawnych. 9. WNIOSEK Nauczyciele sugerują, iż podczas zebrań z rodzicami winny być omawiane również takie tematy jak: oczekiwania rodziców, a także opracowanie wspólnego modelu postępowania z uczniem, 10

11 informacje dotyczące wycieczek szkolnych oraz zajęć organizowanych przez szkołę, informacje rodzące się na bieżąco, gdy w czasie spotkań rodzice omawiają swoje problemy, bieżące sprawy związane z systemem prawnym dotyczącym osób niepełnosprawnych, problem infantylizacji uczniów przez rodziców poprzez ubiór, sposób spędzania wolnego czasu, brak zainteresowania rodziców własnym dzieckiem oraz brak kontynuacji terapii w domu, informacje o zajęciach integracyjnych. Należałoby zwrócić uwagę na poruszanie tematów dotyczących spraw bieżących, a także problemów dotyczących ucznia, które nurtują nauczycieli i specjalistów. 10. WNIOSEK: Zdecydowana większość nauczycieli w ramach wsparcia rodziców w wychowaniu uczniów udziela porad i wskazówek do pracy z dzieckiem, a także proponuje pomoc i wsparcie w sytuacjach problemowych. Część nauczycieli sugeruje także uczestnictwo uczniów w zajęciach dodatkowych z czego rodzice chętnie korzystają oraz kieruje wychowanków do poradni specjalistycznych. 2% nauczycieli proponuje także metody Szkoły dla rodziców. 11

12 Należy kontynuować wspieranie rodziców w wychowaniu uczniów poprzez udzielanie porad i wskazówek. Należałoby skutecznie zachęcić rodziców do kontaktu ze specjalistami w Ośrodku (pedagog, psycholog, logopeda). 11. WNIOSEK: Według ankietowanych nauczycieli ponad połowa rodziców czasami korzysta z otrzymanych wskazówek. Część rodziców korzysta z nich często. Jest też niewielka grupa rodziców (4%), która zawsze korzysta z otrzymanych wskazówek. Według ankietowanych nie ma rodziców, którzy nigdy nie korzystają z otrzymanych wskazówek. Kontynuowanie udzielania rodzicom wskazówek w taki sposób, aby chcieli coraz częściej z nich korzystać. 12. WNIOSEK: Część nauczycieli ( nie mających wychowawstwa) chciałaby uczestniczyć w zebraniach klasowych i spotkaniach indywidualnych z rodzicami. Mniej niż 10 % 12

13 chciałoby brać udział w konsultacjach w razie potrzeby oraz spotkaniach warsztatowych, zajęciach otwartych, zebraniach Rady Rodziców oraz zajęciach otwartych w ramach Szkoły dla rodziców. Wychowawcy klas winni włączyć nauczycieli i specjalistów pracujących w Ośrodku do zebrań i spotkań indywidualnych z rodzicami jednocześnie biorąc pod uwagę ich wskazówki i porady dotyczące dzieci. Należałoby wprowadzić także innowacyjne propozycje współpracy nauczycieli z rodzicami w postaci warsztatów i szkoleń dla rodziców. 13. WNIOSEK: Zdaniem badanych nauczycieli zdecydowana większość rodziców współpracuje ze szkołą poprzez udział w uroczystościach szkolnych oraz klasowych, a także poprzez finansowe wspieranie szkoły (opłaty na Radę Rodziców). Ponad połowa rodziców bierze też aktywny udział w zebraniach Rady Rodziców oraz w pracach społecznych na rzecz klasy lub szkoły. Należy motywować rodziców do dalszej współpracy ze szkołą, a także dalej pracować nad tym, aby rodzice chętnie współpracowali ze szkołą, jednocześnie motywując do działania i współpracy tych rodziców, którzy unikają tej aktywności. 13

14 14. WNIOSEK: Niemal wszyscy nauczyciele zapraszają rodziców na uroczystości szkolne, a rodzice potwierdzają docieranie do nich tych zaproszeń. Jedynie 2% nauczycieli zaprasza rodziców tylko na te uroczystości, na które powinni przyjść. Należy kontynuować zapraszanie rodziców na uroczystości szkolne i klasowe. 15. WNIOSEK: Według nauczycieli połowa rodziców korzysta z zaproszeń na uroczystości szkolne. Część rodziców rzadko z nich korzysta. Niewielki procent rodziców (4%) nigdy nie korzysta z zaproszeń na te uroczystości. Natomiast aż 83% rodziców deklaruje uczestnictwo w uroczystościach. Wynik jest niespójny co wskazuje na rozbieżności w ocenie rodziców i nauczycieli. Należy zachęcać do udziału w uroczystościach szkolnych czy też klasowych tę grupę rodziców, która rzadko bądź też nigdy nie korzysta z zaproszeń na tego typu imprezy. 14

15 16. WNIOSEK: W opinii większości nauczycieli rodzice powinni być bardziej zaangażowani w życie szkoły. Natomiast tylko 30% rodziców wyraziło chęć większego zaangażowania w życie szkoły. Jest też grupa nauczycieli (35%), która twierdzi, iż rodzice nie powinni być bardziej zaangażowani w życie szkoły. Należy wprowadzić działania mające na celu większe zaangażowanie rodziców w życie szkoły. Winno się też zmienić nastawienie tej grupy nauczycieli, którzy uważają, że rodzice nie powinni być bardziej zaangażowani w życie szkoły. 17. WNIOSEK: Propozycje rodziców na większe zaangażowanie się we współpracę i oczekiwania nauczycieli w tym temacie, w większości pokrywają się (prace na rzecz szkoły i klasy, pomoc w dekoracji szkoły i klasy, organizacja zajęć plenerowych, udział w wycieczkach, spotkaniach integracyjnych, pomoc w przygotowaniu uroczystości). Dlatego nauczyciele śmiało powinni prosić rodziców swoich wychowanków o pomoc, a Ci z pewnością staną na wysokości zadania. Natomiast pani dyrektor uważa, że rodzice mogliby przyczynić się do wyszukiwania darczyńców oraz pozyskiwania miejsc pracy do aktywizacji zawodowej dla naszych uczniów. 15

16 Nauczyciele powinni zachęcać i motywować rodziców do aktywniejszej współpracy oraz przekazać na zebraniach prośbę dyrekcji o pozyskiwaniu darczyńców i miejsc pracy do aktywizacji zawodowej. 18. WNIOSEK: Większość ankietowanych nauczycieli i rodziców raczej dobrze ocenia swoją współpracę. Część badanych ocenia ją bardzo dobrze. Należy kontynuować dalszą współpracę z rodzicami w taki sposób, aby nadal przebiegała w sposób zadowalający. 19. WNIOSEK: Oczekiwania związane z dalszą współpracą z rodzicami w przyszłości według części ankietowanych nauczycieli wiąże się z zaangażowaniem rodziców w proces rozwoju ich dzieci oraz kontynuowaniem terapii w domu, a co za tym idzie utrwalaniem uzyskanych efektów pracy, słuchaniem i realizowaniem zaleceń nauczycieli, a także przejawianiem większego zainteresowania sprawami dziecka. 16

17 Jest też grupa nauczycieli według, których współpraca z rodzicami winna przebiegać jak dotychczas. Należy zachęcać rodziców do większego zaangażowania w proces rozwoju ich dzieci oraz kontynuowania terapii oraz stosowania się do zaleceń nauczycieli i specjalisów w domu. 20. WNIOSEK: Zdecydowana większość ankietowanych zarówno rodziców jak i nauczycieli wskazuje na dobry kontakt oraz płynną wymianę informacji jako najistotniejszy efekt współpracy. Ponad połowa nauczycieli wskazuje na zadowalającą frekwencję uczniów oraz zaangażowanie rodziców w pracę na rzecz klasy i całej szkoły. Zaś znaczna część rodziców wymienia postępy w rozwoju dziecka i wskazówki do kontynuacji terapii w domu. Według części ankietowanych nauczycieli efektem współpracy jest też promocja placówki w bliższym i dalszym środowisku oraz zaangażowanie rodziców w bazę materialną Ośrodka, a także minimalizację problemów wychowawczych z dziećmi i młodzieżą. Jedna osoba wskazała także na to, iż efektem dobrej współpracy z rodzicami jest radość ucznia z pobytu w danej placówce. Należy nadal pracować nad pozytywnymi stosunkami z rodzicami, a co za tym idzie starać się, aby efekty współpracy były jak najlepsze i pozytywnie wpływały na dobry 17

18 kontakt z nimi. 21. WNIOSEK: Postawy prezentowane przez rodziców wobec szkoły są bardzo różne. Większość nauczycieli wskazuje na postawę nastawianą na współpracę, jednak gro rodziców według ankietowanych reprezentuje postawę roszczeniową czy też wycofującą. Jedna osoba zwróciła uwagę na bierną postawę rodziców. Nauczyciele powinni pracować nad tym aby rodzice przejawiający postawę roszczeniową otworzyli się na współpracę ze szkołą. Jednocześnie winni wzmacniać tych rodziców, którzy chętnie z nimi współpracują. 18

19 Na podstawie wyników ankiet i sformułowanych wniosków odpowiedziano na pytania kluczowe 1. Czy rodzice współdecydują w sprawach szkoły i jaki jest ich wpływ na działania szkoły? Rodzice mają możliwość wpływania na zakres treści i form pracy wychowawczej szkoły poprzez zgłaszanie wniosków i propozycji. Najczęściej jednak rodzice nie zgłaszają wniosków, a jedynie przychylają się do propozycji nauczycieli, wychowawców i specjalistów. Ponadto Rada Rodziców współdecyduje także w sprawach szkoły. 2. Jakie formy wspierania rodziców w wychowaniu dzieci prowadzi szkoła? W ramach wsparcia rodziców w wychowaniu ich dzieci nauczyciele udzielają porad i wskazówek do pracy oraz proponują pomoc i wsparcie w sytuacjach problemowych. Ponadto część nauczycieli kieruje wychowanków do poradni specjalistycznych oraz sugeruje uczestnictwo w zajęciach dodatkowych. Ankietowani zwrócili także uwagę na stosowanie metody Szkoły dla rodziców jako formy wsparcia rodziców. 3. Jakie są efekty współpracy z rodzicami? Najistotniejszym efektem współpracy z rodzicami jest dobry kontakt z nimi, płynna wymiana informacji oraz zadowalająca frekwencja uczniów i zaangażowanie rodziców na rzecz klasy i szkoły. Efektem dobrze przebiegającej współpracy z rodzicami jest także promowanie placówki w bliższym i dalszym środowisku, zaangażowanie rodziców w bazę materialną Ośrodka, a także minimalizacja problemów wychowawczych z dziećmi i młodzieżą. 19

20 4. Na które obszary działań szkoły rodzice chcieliby mieć większy wpływ? Dla większości rodziców obecny stopień ich zaangażowania w życie szkoły i współpracę z nauczycielami jest wystarczający, a co za tym idzie, nie wskazują oni obszarów działań szkoły, na które chcieliby mieć większy wpływ. Nawet Ci, którzy wyrażają chęć aktywniejszej współpracy prezentują raczej postawę wykonawcy działań proponowanych przez nauczycieli. 5. Czy proponowane formy kontaktu z rodzicami są wystarczające i zapewniają stały i efektywny przepływ informacji? Szkoła proponuje wiele form kontaktu z rodzicami, a dzięki ich różnorodności, każdy rodzic może wybrać dogodną dla siebie formę kontaktu. Wszystkie formy są znane rodzicom i z każdej rodzice w mniejszym lub większym stopniu korzystają. Zapewnia to stały przepływ informacji między rodzicami i nauczycielami, który pozytywnie wpływa na relacje pomiędzy tymi dwoma grupami. 6. Jakie możliwości widzi szkoła w obszarze doskonalenia współpracy z rodzicami? Wzajemna współpraca pomiędzy nauczycielami, rodzicami i dyrektorem jest dość dobra. Oczekiwania rodziców w zakresie współpracy ze szkołą są zaspokojone. W ramach doskonalenia tejże współpracy nauczyciele wskazują na zaangażowanie rodziców w proces rozwoju ich dzieci oraz kontynuowaniem terapii w domu, a co za tym idzie utrwalaniem uzyskanych efektów pracy. W ramach doskonalenia współpracy nauczyciele wskazują również na słuchanie i realizowanie ich zaleceń jak również większe zainteresowanie sprawami dziecka. 20

21 Aneksy: 1. Wyniki ankiet dla nauczycieli 2. Wyniki ankiet dla rodziców 21