FAUNA RÓŻNYCH ŚRODOWISK

Transkrypt

1 IMPORTER: educarium spółka z o.o. ul. Grunwaldzka 207, Bydgoszcz tel. (52) , faks (52) , info@educarium.pl portal edukacyjny: sklep internetowy: FAUNA RÓŻNYCH ŚRODOWISK Zestaw materiałów, wspomagając rozwój językowy i wzbogacając wiedzę o otaczającym świecie, dostarcza okazji do przyjemnego zdobywania wiedzy na temat sześciu różnych środowisk. Wiek: 4 lata Cele metodyczne: Rozbudzenie naturalnej ciekawości. Obserwacja i opisywanie różnych środowisk. Zapamiętanie i rozpoznawanie gatunków roślin i zwierząt. Wprowadzenie i korzystanie z konkretnego słownictwa Opisywanie uczuć, zadawanie pytań, porównywanie doświadczeń i wymiana wiedzy. Zawartość: 6 ilustrowanych plansz 48 ilustrowanych kart instrukcja. Pierwszy kontakt z materiałami Pozwól dzieciom na przedstawienie ich dotychczasowej wiedzy przy użyciu plansz. Pozwól im podzielić się informacjami na temat znanych im gatunków roślin i zwierząt, zaprezentowanych na dołączonych materiałach. Zachęcaj, aby ich wypowiedzi poparte były własnymi doświadczeniami, wspomnieniami z wakacji, wycieczek szkolnych itd. Ćwiczenia 1. Uporządkuj karty według środowiska życia. 2. Uporządkuj karty według gatunku lub cech (np. latające-pełzające, upierzone - futrzaste). 3. Uporządkuj karty według uczuć, jakie wzbudzają przedstawione gatunki (np. przyjazne - nieprzyjazne) 4. Porównaj lub wyszukaj różnice pomiędzy różnymi planszami (np. pomiędzy planszą rzeki a planszą stawu). Ćwiczenia językowe Pomóż dzieciom nauczyć się opisywać i rozróżniać krajobrazy. Wzbogacaj ich słownictwo i wiedzę. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o.

2 Zgłębiaj z nimi tajemnice i ciekawostki na temat środowiska naturalnego. Zwracaj uczniom uwagę na szczególne znaczenie różnorodności organizmów żywych. Wyjaśnij, że jest ono czynnikiem gwarantującym zachowanie równowagi w przyrodzie na całej planecie. Ćwiczenia obserwacyjne i pamięciowe 1. Rozdaj każdemu z dzieci po jednej planszy. 2. Karty przetasuj i rozłóż frontem do dołu. 3. Dzieci po kolei odsłaniają po jednej karcie w kolejce. Uczniowie zatrzymują karty, jeżeli gatunki na nich przedstawione pasują do środowisk na ich planszach. Jeśli nie, karty wracają do gry. 4. Wygrywa dziecko, które pierwsze znajdzie 8 kart przynależących do jego planszy. Aby uprościć grę, można także zmniejszyć ilość kart wymaganych do wygranej. Dodatkowe ćwiczenia 1. Odkrywaj i badaj najbliższe otoczenie dziecka: zorganizuj wycieczkę krajoznawczą, zabierając ze sobą takie pomoce jak pudełka, szkła powiększające, aparat itd. 2. Rozwijaj w uczniach chęć odkrywania i przyjemność z obserwacji otaczającego ich świata. 3. Zachęcaj do zbierania okazów (przestrzegając zasad ekologii). Niech dzieci przynoszą małe fragmenty roślin czy okazy owadów do klasy i badają je wspólnie z kolegami. 4. Zmobilizuj uczniów do korzystania z bibliotek (i jako ze źródła książek i innych materiałów). 5. Dyskutuj z nimi o idei i zasadach ochrony środowiska. 6. Wprowadź pojęcie przyrody ożywionej i nieożywionej. Plansze W ogrodzie 1. Stonka ziemniaczana Tego żuka-szkodnika często spotkać można pośród grządek ziemniaków. Rozpoznać ją można po czarno-żółtych paskach na chitynowym pancerzu. Zimę stonki spędzają pod ziemią, a samice tego gatunku składają nawet do 1000 jaj. 2. Ślimak trzonkooczny ślimak pozbawiony muszli, za to z czterema czułkami (i oczami na czubkach dwóch z nich). W jego otworze gębowym znajdują się dwie szczęki wyposażone z maleńkie zęby, oraz uzębiony język. Gatunek ten charakteryzuje się obojnactwem. 3. Kret Ten mały żywiący się głównie dżdżownicami ssak mieszka pod ziemią, kopiąc tunele. O ich obecności świadczą możliwe do zaobserwowania z powierzchni kopce. Ponieważ krety mają słaby wzrok, doskonale wykształciły w sobie zmysły węchu i słuchu. 4. Ryjówka - ten wszystkożerny ssak często kojarzony jest z myszą, mimo, że nie jest gryzoniem. Dieta ryjówki opiera się głównie na insektach. Uważaj, jej ugryzienia są jadowite. 5. Drozd (Rudzik) Mały, śpiewający ptak, blisko spokrewniony ze słowikiem. Jego gardło i klatka Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 2

3 piersiowa są czerwonego koloru. Często spotkać go można w ogrodach, śpiewa cały rok, a żywi się insektami i pająkami. 6. Trzmiel - owad wyposażony w 2 pary skrzydełek i proporcjonalnie duże ciało porośnięte gęsto włosami. Trzmiele, podobnie jak pszczoły, zbierają pyłek kwiatowy. Nieprowokowane nie stanowią zagrożenia. Ich praca przy zbiorze pyłku jest nieoceniona w kontekście utrzymywania różnorodności w ekosystemie. Bywają wykorzystywane w rolnictwie. 7. Wrona - ptak należący do rodziny krukowatych, jednak mniejszy od swojego kuzyna kruka. Krakanie wron brzmi ochryple i dostojnie. Żywią się głównie owadami i małymi kręgowcami, lecz nie wahają się także okradać cudzych gniazd. 8. Kuna domowa To mięsożerny ssak atakujący kury i kradnący jaja z ich gniazd. Porusza się zwinnie, sprawnie wspina i skacze wysoko na duże odległości. Kot gąsienica dalia mrowisko jaskółka rzepa zbierać ziemniak rzodkiewka lis dżdżownica. Na wsi 1. Dzięcioł ptak, którego szyja jest zielona, ogonek żółty, brzuszek zielono-szary a główka czerwona. Jego krakanie jest donośne i brzmi podobnie do śmiechu. Dzięcioł znany jest z uderzania dziobem w korę drzew. 2. Salamandra plamista - czworonożny płaz o wydłużonym ciele i długim ogonie. Salamandry najbardziej upodobały sobie chłodne, wilgotne lasy, w których powalone pnie drzew stanowią dla nich doskonałą kryjówkę. 3. Szczypawica gatunek wszystkożernego owada, żyjący w szczelinach lub pod korą drzew. Posiada parę długich czułek i kleszcze w części gębowej. Szczypawica wyposażona jest również w skrzydełka, nie korzysta z nich jednak zbyt często, a jeśli już, to raczej szybuje niż lata. 4. Borsuk rozpoznać go można po białych podłużnych pasach umieszczonych na nosie. Rocznie potrafi zjeść nawet sto kilogramów dżdżownic. Borsuki budują dla swoich rodzin schronienia w postaci tuneli. Potrafią wydrążyć je także w najtwardszych rodzajach gleby! 5. Puszczyk Ten ptak szuka schronienia w dziuplach drzew i żywi się gryzoniami. Posiada parę asymetrycznie ułożonych względem siebie uszu, co zapewnia mu doskonały słuch. 6. Łasica- To małe zwierzątko nietrudno pomylić z gronostajem! Ma proporcjonalnie długie, smukłe ciało, które ułatwia wślizgnięcie się do każdej szczeliny. Futerko łasicy jest brązowe, z białymi akcentami u dołu ciała. Żywy się małymi gryzoniami, które najpierw zapędza do swoich norek i tuneli pod ziemią. 7. Chrząszcz jelonkowaty żuchwa samców tego gatunku przypomina poroże jeleni- stąd określenie jelonkowaty. Chrząszcze te żywią się martwymi częściami drzew. Są niezwykle Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 3

4 pożyteczne i pełnią ważną rolę w procesie rozkładu martwych elementów takich jak np. korzenie. 8. Dżdżownica To małe stworzenie jest obojnakiem i roślinożercą, mieszka pod ziemią i porusza się sposobem przypominającym czołganie. Odgrywa bardzo ważną rolę dla utrzymania równowagi w przyrodzie, przyczyniając się do napowietrzania gleby. Pliszka siwa - borowik szlachetny - paproć - dzik - sikorka mysz polna zięba. W stawie 1. Rzekotka drzewna płaz ten wyposażony jest w bulwiaste, lepkie opuszki palców, co pozwala mu żyć także na drzewach. Karmi się latającymi owadami. Dźwięki wydawane przez samce dla zwabienia samic brzmią jak dzwonki, a usłyszeć je można z odległości nawet do 100 metrów! 2. Nutria znana również pod nazwą szczur rzeczny. Jest to bardzo duży gryzoń, osiągający długość ponad metra, a palce jego kończyn spięte są błoną. Zazwyczaj kryje się w swoich płytkich norkach wykopanych przy brzegu. Żywi się trawą, roślinami wodnymi, korzeniami i owocami. 3. Kokoszka zwyczajna nazywana także kurka wodną. Najłatwiej rozpoznać ją po czerwonym dziobie z żółtym czubkiem. Jej upierzenie przechodzi od ciemno-niebieskiego do czarnego, skrzydła ma brązowe a na zadku białe plamki. Nie ma błon na kończynach. Aby się pożywić, dziobie powierzchnię wody zbierając rośliny żyjące tuż przy tafli zbiornika. 4. Szczupak ciało szczupaka charakteryzuje się spłaszczonym, wydłużonym kształtem. Pokryte jest twardymi łuskami. Boki ryby są zazwyczaj żółtawe lub zielonkawe. Jako doskonały myśliwy, szczupak pełni rolę kontrolera wielkości populacji w zbiornikach w których się znajduje. 5. Tchórz bliski krewny łasicy, norki i wydry. Ciemno-brązowy, główka bywa jaśniejsza. To ciche, dyskretne stworzenie żywi się żabami i nornikami. Świetnie pływa i nurkuje. 6. Ważka Owad o wydłużonym ciele, wyposażony w dwie pary błoniastych, prawie przezroczystych skrzydeł. Dzięki ogromnym, okrągłym oczom polowanie na muchy i komary nie stanowi dla ważki problemu. 7. Czapla siwa Duży ptak brodzący, o przeważająco szarym upierzeniu. Charakteryzuje się pociągłą szyją, długim, spiczastym dziobem i równie długimi nogami. Kiedy lata, jego głowa wygięta jest do tyłu. Żywi się zarówno rybami, jak i owadami czy płazami. 8. Zaskroniec zwyczajny Tego niejadowitego węża łatwo rozpoznać po wyraźnym wzorze na karku. Doskonale czuje się w wodzie, dlatego obok gryzoni czy jaszczurek żywi się także płazami. Jego rozmiar może wahać się od 65 cm do 2 metrów długości. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 4

5 Kornik pies myśliwski żbik kaczka irys dziurawiec lilia wodna sandacz żółw wodny traszka pijawka. W rzece i u jej brzegów 1. Zimorodek tego ptaszka łatwo rozpoznać po jego niebiesko-zielonym ubarwieniu. Tylko gardło pokrywają białe, a główkę pomarańczowo-czerwone piórka. Jego obecność świadczy o dobrym stanie środowiska. Zimorodki wydają z siebie niespotykane dźwięki: metaliczne, ostre gwizdy. 2. Jaskółka brzegówka ptak ten, jedyny wśród jaskółek z brązowymi piórami na plecach, jest mniejszy niż jego kuzyni, jaskółki dymówki. Ten wirtuoz sztuki latania gnieździ się i poluje w pobliżu rzek. Żywi się owadami. 3. Piżmak temu mniejszemu od nutrii, przez większość czasu roślinożernemu gryzoniowi, zdarza się czasami podjeść rybkę pozostawioną na brzegu przez wędkarzy. Piżmak to doskonały pływak, potrafi pozostać w bezruchu zanurzony w wodzie przez ponad 15 minut! 4. Pstrąg ryba żyjąca w czystej wodzie płynącej. Jest mięsożercą, żywi się głównie robakami i owadami. Długość życia pstrąga waha się od 7 lat do nawet kilku dekad. Niektóre okazy ważą do nawet 30 kilogramów. 5. Rak ten skorupiak przypominający małego homara zamieszkuje zimne wody płynące. Jest padlinożercą, i chętnie zje niemal wszystko: martwe liście, glony, szczątki zwierząt czy ryb. Odgrywa ważną rolę w procesie oczyszczania dna rzek. 6. Węgorz ryba o kształcie węża i długości około 1 metra. Zewnętrzna strona ciała węgorza jest ciemna, podczas gdy jego brzuch jest żółtawy. Większość życia spędza w słodkich wodach, jednak na czas tarła wyruszaj w stronę oceanu. Padlinożerca i drapieżnik unikający światła, a co za tym idzie, pożywiający się w nocy. 7. Płotka wszystkożerna, zawsze nienajedzona rybka żywiąca się zarówna algami, jak i owadami. Jej boki są srebrne a brzuch biały. Zamieszkuje brzegi czystych zbiorników słodkowodnych. 8. Wydra ssak charakteryzujący się krótkimi nogami, połączonymi błonami palcami zakończonymi pazurami oraz długim ogonem. Żywi się głównie rybami, którymi bardzo lubi się bawić przed spożyciem. Pliszka - ryba głowaczowata krab ślimak wodny ASH irys ważka rzęsa (na wodzie) ryjówka Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 5

6 Wzdłuż wybrzeża 1. Okładniczka rodzaj małży o wydłużonym ciele. Porusza się pod powierzchnią piasku u brzegu, utrzymując pozycję pionową. Jeśli coś zakłóca jej spokój, okładniczka natychmiast się chowa. Ich obecność można dostrzec, obserwując niewielkie zagłębienia w piasku. 2. Ostrygojad bardzo głośny, czarny ptak o kontrastująco białym brzuchu. Używa swojego jaskrawo czerwonego dzioba do przebijania muszli ostryg. Jego gniazda ulokowane są wzdłuż wybrzeża, ptaki te żyją w koloniach. 3. Ślimak Limpet jadalny mięczak o stożkowatej muszli. Jego głowa wyposażona jest w dwie długie czułki, na których umocowane są oczy ślimaka. Przywiera do skał u brzegu. Żywi się algami. 4. Krab biernatek jest to rodzaj małego, chronionego jedynie przez miękki pancerz kraba, który znajduje schronienie w pustych muszlach. Na nich z kolei często zaobserwować można ukwiały które, żyjąc z krabem w symbiozie, wymieniają ochronę na pożywienie. Krab biernatek występuje zarówno u piaszczystych, jak i skalistych wybrzeży. Żywi się szczątkami martwych zwierząt. 5. Meduza Mięsożerny drapieżnik który był obecny na ziemi na długo przed dinozaurami. Jego ciało zbudowane jest z tzw. parasola i macek, które pod dotknięciu ofiary wydzielają niebezpieczną truciznę. Ma ona za zadanie paraliżować zdobycz. U ludzi powodować może swędzenie lub kłucie. 6. Rozgwiazda morskie zwierze które łatwo rozpoznać ze względu na jego kształt. Pięcioramienna gwiazda z przyssawkami u końca każdego z ramion. Żywi się mięczakami. Jeśli rozgwiazda straci jedno z ramion zdarza się, że nie odrasta ono prawidłowo. Czasami jest dłuższe lub krótsze niż pozostałe, a czasami odrasta ich więcej niż jedno. 7. Płaszczka Ryba o płaskim, okrągłym ciele pokrytym czerwonymi kropkami. Żyje na piaskowym morskim dnie i żywi się robakami morskimi oraz skorupiakami. Samica tego gatunku złożyć może nawet do 500,000 jaj. 8. Konik morski Używa swojego otworu gębowego jako odkurzacza do wciągania maleńkich skorupiaków. U koników morskich to samce znoszą jaja. Ukwiał muszla małża morska krab zielony ryba stynkowata morze TRUSKAWKA?? :D mewa homar jeżowiec wodorosty Na morskim dnie 1. Kormoran ptak morski o krótkim grzbiecie i czarnym upierzeniu z butelkowo-zielonymi refleksami. Jest królem podwodnych połowów. 2. Żeglarz portugalski nie pływa, a dryfuje na powierzchni wody używając tzw. parasolki Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 6

7 wypełnionej gazem, którą popycha wiatr uderzający w grzbiet stworzenia. Swoją nazwę zawdzięcza portugalskiemu kapeluszowi żeglarskiemu. Posiada bardzo długie macki, które osiągać mogą długość nawet 40 metrów. Kontakt z nimi powoduje poważne poparzenia. 3. Atlantycka ośmiornica czerwona ośmiornica z ośmioma długimi, czerwonymi ramionami pokrytymi białymi, fluorescencyjnymi kropkami. Jest wyposażona w tzw. papuzi dziób, którym wgryza się w ofiarę. Ten gatunek prowadzący nocny tryb życia żywi się skorupiakami i rybami. 4. Samogłów znany również pod nazwą Mola to ogromna ryba o płaskim kształcie. Nie posiada ogona, dochodzi do długości 2 metrów i wagi 1 tony. Żywi się głównie meduzami i rybami. Pomimo swoich rozmiarów, nie jest dobrym pływakiem i przez większość czasu jest niesiona przez prądy morskie. 5. Rekin kosogon może osiągnąć długość ciała nawet do 6 metrów i wagę 400 kilogramów. Charakteryzują go ogromne oczy zwrócone w górę i ogon, dochodzący swymi wymiarami do połowy długości ciała danego osobnika. Kosogony są szare lub brązowe, z białym podbrzuszem. Czasami zdarza im się wyskakiwać ponad powierzchnię wody aby łapać ptaki. 6. Żółw morski gad morski spędzający całe życie w morzu. Wyjątek stanowi wyjście samic na ląd podczas okresu lęgowego. Niektóre osobniki osiągają dojrzałość płciową dopiero w wieku 50 lat. Żółwie bardzo szybko potrafią pływać na dalekie dystanse. Jest to gatunek bardzo wrażliwy i zagrożony. 7. Wieloryb gładkoskóry imponujących rozmiarów, czarno-niebieski wieloryb. Jego głowa pokryta jest rogowymi naroślami o intrygującym wyglądzie. Posiada ogromne płetwy piersiowe, za to pozbawiony jest płetwy grzbietowej. Może mierzyć do 18 metrów długości i żyć nawet 70 lat. 8. Płaszczka nabijana ten rodzaj płaszczki wyróżnia się płaskim ciałem o kształcie diamentu, płetwami przypominających skrzydła i rzędem dużych kolców umieszczonych na plecach i ogonie. Płaszczka nabijana żyje na dnie morza, a żywi się skorupiakami i rybami. Wale dziobogłowe kaszalot rafa koralowa delfin gąbka kurek czerwony makrela pingwin mątwa strzępiel. Copyright 2014 for the Polish translation by educarium sp. z o.o. 7