PTASI KALENDARZ 2013 KWIECIEŃ KOS (Turdus merula) Drozdy (Turdidae)

Transkrypt

1 PTASI KALENDARZ 2013 KWIECIEŃ KOS (Turdus merula) Drozdy (Turdidae) Kos (Turdus merula), należy do rodziny drozdów. Samiec jest cały czarny, oprócz żółtego dzioba oraz żółtej obrączki wokół oka, ze stosunkowo długim ogonem. sterówki kosa Samica natomiast ma ubarwienie szarobrązowe, jaśniejsze i plamkowane od spodu, z szaro-brunatnym dziobem. Długość ciała: cm. Kos przez cały rok wygląda tak samo, nie zmienia koloru piór na wiosnę, jak szpak.

2 Kos był pierwotnie ptakiem typowo leśnym. Obecnie występuje licznie w różnych środowiskach, także w zieleni miejskiej, parkach, ogródkach działkowych i dzielnicach willowych. Zasiedla też lasy różnych typów, i zadrzewienia na obszarze całego kraju. Kos świetnie się czuje w zieleni miejskiej. Kosy leśne nadal pozostają dość płochliwe. Jest średnio licznym a miejscami licznym ptakiem lęgowym. Kos gniazduje w bardzo różnych środowiskach, począwszy od większych lasów, przez parki, ogrody, kończąc na placach zieleni w mieście. Pierwotnie zajmował stanowiska wewnątrz dużych lasów liściastych, często nad brzegami rzek czy jezior. Kosy żyjące w pobliżu ludzi szybko przyzwyczajają się do naszej obecności i stają się bardzo ufne. Często spacerując po parku zdarza się wypłoszyć ptaka spod nóg. Odlatuje wtedy na niewielki dystans, wydając głośny, alarmujący gwizd. Kos ma bardzo urozmaicony repertuar głosów, osobne alarmujące o drapieżniku na ziemi, inne o

3 niebezpieczeństwie w powietrzu. Do swojej pieśni godowej wplatają różne dźwięki jakie usłyszy w swoim rewirze. W miastach mogą to być np. dzwonki naszych telefonów komórkowych. Turdus merula Gniazdo zakłada w bardzo różnych miejscach, najchętniej w młodych świerkach na wysokości 2-3 m, ale także na drzewach, innych gęstych krzewach, żywopłotach, przy pniu lub w rozwidleniu gałęzi, gzymsach budynków, rzadko na ziemi. Jego gniazdo to głęboka czarka lub koszyk z trawy, liści i drobnych gałązek, wylepiona od środka mieszaniną próchnicy i piasku oraz wyścielona trawą. Kos nie korzysta z budek lęgowych, w odróżnieniu od szpaka. Samica znosi 5-6 bladozielonych, rdzawo nakrapianych jaj. Wysiadywanie ich trwa dni. Młode kosy opuszczają gniazdo po dniach. Para kosów gnieździ się czasami 2-3 razy w roku. Pokarmem kosa są owady, dżdżownice i owoce, na przykład czereśnie. Wiosną i latem żywi się dżdżownicami i innymi ziemnymi bezkręgowcami. Później do jadłospisu dołącza także wiele owoców (porzeczki, wiśni, bzu i wielu roślin leśnych i parkowych). Żeruje głównie na ziemi, poruszając się krótkimi skokami, przystając co chwilę, aby się rozejrzeć bądź wypatrzyć ofiarę.

4 Zimą korzysta zwykle z karmy wyłożonej nisko, pod karmnikiem. Warto o tym pamiętać wykładając pokarm. Kosy leśne wierne są swoim zwyczajom wędrownym na zimę odlatują w cieplejsze rejony Europy. Zostają tylko nieliczne osobniki, najczęściej dorodne samce, które ryzykują zimowanie w trudniejszych warunkach na miejscu, aby wcześniej zająć najlepsze terytoria. Zimą dzikie kosy, żyjące z dala od człowieka, opuszczają swoje tereny lęgowe i wędrują w miejsca o zasobniejszej bazie pokarmowej. Kos odlatuje od nas w październiku listopadzie, a przyloty notujemy w marcu lub kwietniu. Cześć ptaków jednak zimuje, zwłaszcza dotyczy to kosów miejskich. Te które zdobyły miasto, dobrze sobie w nim radzą nawet zimą. Rezygnują więc z odlotów na południe, korzystając z tego, że zimę łatwiej im tu przetrwać niż ich leśnym pobratymcom. Populacje miejskie o wiele częściej prowadzą zupełnie osiadły tryb życia.

5 U kosów żyjących w miastach czasami występuje częściowy lub całkowity albinizm (brak pigmentu na całym ciele). W normalnych warunkach takie osobniki były by szybko wyeliminowane przez drapieżniki, ale w miastach mogą się swobodnie rozmnażać i przekazywać swoje geny następnym pokoleniom. Kos jest gatunkiem chronionym. Mapka zasięgu kosa. Wiadomości zebrała Fenologiczna Joanna. Wszystkie zdjęcia kosów autorskie. Źródła: 1. J. Gotzman, B. Jabłoński, Gniazda naszych ptaków, Leksykon Przyrody Ptaki śpiewające, Mały atlas ptaków, PWRiL, Jakie to pióro? Przewodnik. F. Bezzel,

6 W maju trzciniak.