CZY W PRZYRODZIE JEST MIEJSCE DLA KOMARÓW I MYSZY?

Transkrypt

1 Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Autorka: Ewa Żemojtel- Soszka EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA, SZKOŁA PODSTAWOWA I ETAP EDUKACYJNY CZY W PRZYRODZIE JEST MIEJSCE DLA KOMARÓW I MYSZY? SKRÓCONY OPIS LEKCJI: Scenariusz zajęć omawiający znaczenie organizmów nielubianych w przyrodzie. W trakcje jego realizacji uczniowie poznają współzależności występujące w przyrodzie i dowiedzą się, że w przyrodzie nie ma niepotrzebnych gatunków, a każde stworzenie ma swoje miejsce i rolę do spełnienia. CELE LEKCJI: Uczeń powinien: - doskonalić umiejętność rozpoznawania wybranych gatunków na podstawie ich charakterystycznych cech budowy, - rozpoznawać współzależności występujące w przyrodzie, - rozwijać myślenie przyczynowo-skutkowe, - zgodnie i aktywnie współpracować w zespole, - rozwijać zainteresowania przyrodnicze, - rozumieć konieczność ochrony bioróżnorodności. PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I ETAP EDUKACYJNY Edukacja przyrodnicza. Wychowanie do rozumienia i poszanowania przyrody ożywionej i nieożywionej. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt: a) rozpoznaje rośliny i zwierzęta żyjące w takich środowiskach przyrodniczych, jak: park, las, pole uprawne, sad i ogród (działka), d) wie, jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kwiatów przez owady, spulchnianie gleby przez dżdżownice. Treści nauczania wymagania szczegółowe na koniec klasy III szkoły podstawowej: Edukacja przyrodnicza. Uczeń kończący klasę III: 1

2 2) opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące i w zbiornikach wodnych; 6) podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku; wie, jakie zniszczenia w przyrodzie powoduje człowiek (wypalanie łąk, zaśmiecanie lasów, nadmierny hałas, kłusownictwo); ADRESACI: uczniowie szkół podstawowych I-III PRZEDMIOT: edukacja przyrodnicza CZAS REALIZACJI: 1 godzina lekcyjna (45 minut). METODY/FORMY REALIZACJI: Pogadanka, Praca z tekstem, Objaśnienie, Burza mózgów, Działanie praktyczne, Praca w grupach, MATERIAŁY POMOCNICZE: puzzle - fotografie z wybranymi organizmami, karty ćwiczeń, krzyżówka PRZEBIEG ZAJĘĆ: Lekcję rozpoczynamy od sondażu. Pytamy uczniów, jakie zwierzęta spotykamy w naszym najbliższym otoczeniu. Uczniowie wymieniają znane sobie organizmy. Wszystkie zwierzęta zapisujemy na tablicy. Tak prowadzimy burzę mózgów, by na tablicy znalazły się (m.in. ropuchy, komary, myszy, ślimaki). Następnie rozdajemy uczniom żółte karteczki i prosimy o wrysowanie na nich buziek i przyklejenie ich do tablicy (uśmiechniętych przy zwierzętach lubianych i smutnych do nielubianych). Nauczyciel podsumowuje tę część zajęć. Zwraca szczególną uwagę na zwierzęta mniej sympatyczne, które wymienili uczniowie. Zadaje uczniom pytanie, skoro ich nie lubimy, więc po co one są? Czy w przyrodzie jest miejsce dla organizmów, które są dla nas uciążliwe i mało sympatyczne? Nauczyciel podaje temat zajęć Czy w przyrodzie jest miejsce dla komara i myszy? - 5 minut Nauczyciel dzieli zespół klasowy na 4-osobowe drużyny i wyznacza w każdej z nich lidera. Jego zadaniem będzie przedstawienie wyników pracy grupy na forum. Każda grupa otrzymuje kopertę z zadaniami do wykonania. 2

3 Zadanie 1. Polega na ułożeniu 9-elementowych puzzli, przestawiających zwierzę, które grupa będzie opracowywać (Załącznik 1). 5 minut Zadanie 2. Uczniowie otrzymują krótki tekst do przeczytania. Następnie wyszukują w nim informacje niezbędne do wypełnienia tabeli. Jest ona wrysowana na kartce A4. Uzupełnione tabele wieszamy na tablicy. 10 minut Po wykonaniu zadania nr 2 przez wszystkie zespoły, liderzy grup odczytują wyniki swoich prac na forum klasy. 10 minut Na podstawie usłyszanych informacji przystępujemy do zadania nr 3 - krzyżówki. Uczniowie wspólnie rozwiązują zadanie na tablicy multimedialnej. Wykorzystujemy aplikację ( 10 minut Po wykonaniu zadań wspólnie staramy się opowiedzieć na pytanie postawione w temacie. Czy w przyrodzie jest miejsce na komary i myszy? Uczniowie na podstawie zdobytych informacji z pomocą nauczyciela formułują wniosek: Zwierzęta mało sympatyczne stanowią ważny składnik pokarmowy dla innych zwierząt czyli są ściśle powiązane z innymi organizmami zależnościami pokarmowymi. Gdyby ich zabrakło wiele zwierząt (np. nietoperzy) cierpiałoby z powodu głodu. 5 minut Zadanie domowe Ułóż puzzle. Podaj nazwę zwierzęcia i napisz w dwóch zdaniach jaka rolę spełnia w przyrodzie. Uczniowie pracują w aplikacji Photograph Puzzle Maker ( Linki do puzzli. Nauczyciel możne skorzystać propozycji puzzli lub wykonać własne: mysz; komar; ropucha; pomrowik. MATERIAŁY POMOCNICZE: 3

4 Załącznik 1. Puzzle Zadanie 1. Ułóżcie puzzle i odgadnij, jakie zwierzę jest przypisane do Waszej grupy? Zdjęcia do pocięcia. grupa 1 Źródło: domena publiczna 4

5 grupa 2 Źródło: CC-BY Joseph Berger, Wikipedia 5

6 grupa 3 Źródło: CC-BY-SA Shinigurai, Wikipedia 6

7 grupa 4 Źródło: CC-BY-SA Hans Hillewaert, Wikipedia 7

8 Załącznik 2 - tabela dla wszystkich grup. Zadanie 2. Przeczytajcie uważnie tekst. Opisuje on zwierzę, które ułożyliście z puzzli. Na podstawie tekstu uzupełnijcie tabelę. nazwa organizmu środowisko życia sposób odżywiania rola w przyrodzie Grupa 1. Komary są owadami występującymi na całym świecie. Dorosłe osobniki żyją w pobliżu podmokłych łąk, jezior i rzek. Samce odżywiają się nektarem i sokami roślin, samice zaś krwią innych zwierząt. Komary są bardzo ważnym pokarmem dla ptaków i nietoperzy i ryb (szczególnie rybek akwariowych). Grupa 2 Ślimaki to zwierzęta o miękkim ciele, które najbardziej lubią przebywać w wilgotnych miejscach czyli na podmokłych łąkach, w ogrodach i w lasach. Odżywiają się różnorodnie - jedne roślinami inne polują na dżdżownice, a jeszcze inne żywią się obumarłymi szczątkami. Ślimaki stanowią pokarm dla innych zwierząt i człowieka, rozkładają martwe szczątki oraz czyszczą zbiorniki wodne. Grupa 3 Ropuchy to płazy, które spotykamy w wilgotnych miejscach np. w ogrodach, na polach i w lasach. Zjadają ogromne ilości owadów, pająków i ślimaków. Chętnie zjadają również dżdżownice, jaszczurki i myszy. Ropuchy to sprzymierzeńcy człowieka w walce ze szkodnikami ogrodowymi. Stanowią również pokarm dla innych zwierząt. Grupa 4 Myszy to ssaki występujące na całym świecie. Żyją wszędzie tam, gdzie człowiek. Są to zwierzęta wszystkożerne. Zjadają nasiona, owoce, korzonki oraz drobne zwierzęta. Kopiąc norki i korytarze w ziemi, myszy spulchniają i napowietrzają glebę. Myszy są ulubionym pokarmem bocianów, myszołowów, sów, łasic, lisów, żmij i jeży. 8

9 Załącznik 3 Zadanie 3. Rozwiąż krzyżówkę. 9