WERYFIKACJA, OCENA I WALIDACJA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ JAKO KRYTYCZNY ELEMENT WDRAŻANIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI

Transkrypt

1 WERYFIKACJA, OCENA I WALIDACJA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ JAKO KRYTYCZNY ELEMENT WDRAŻANIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI dr inż. Tomasz Saryusz-Wolski dr inż. Dorota Piotrowska Eksperci bolońscy POLITECHNIKA ŁÓDZKA SEMINARIUM BOLOŃSKIE Łódź, 24 kwietnia 2012 r. Politechnika Łódzka

2 Kwalifikacja - definicja * Qualification means a formal outcome of an assessment and validation process which is obtained when a competent body determines that an individual has achieved learning outcomes to given standards; kwalifikacja oznacza formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami *THE EUROPEAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK FOR LIFELONG LEARNING (EQF)

3 assessment rzeczownik ocena wymiar wycena szacunek opodatkowanie oszacować szacowanie weryfikacja wyliczenie kwota należności ocenianie naliczanie

4 Assessment to??? WYSTAWIANIE OCEN/OCENIANIE czy też może raczej WERYFIKACJA

5 Weryfikacja: sprawdzenie prawdziwości, przydatności lub prawidłowości czegoś Walidacja: ogół czynności mających na celu zbadanie odpowiedniości, trafności lub dokładności czegoś

6 Weryfikacja potwierdzenie, przez przedstawienie dowodu obiektywnego, że zostały spełnione wyspecyfikowane wymagania. Walidacja potwierdzenie, poprzez przedstawienie dowodu obiektywnego, że zostały spełnione wymagania dotyczące konkretnego, zamierzonego użycia lub zastosowania.

7 5. 1. Program studiów dla kierunku studiów, poziomu i profilu kształcenia określa: 1) formę studiów (stacjonarne lub niestacjonarne); 2) liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów; 3) moduły kształcenia zajęcia lub grupy zajęć wraz z przypisaniem do każdego modułu zakładanych efektów kształcenia oraz liczby punktów ECTS; 4) sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez studenta;

8 2. Ocena programowa obejmuje ocenę: a) związku kierunku studiów ze strategią rozwoju uczelni, w tym jej misją, b) opracowanych przez jednostkę zakładanych efektów kształcenia w odniesieniu do efektów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, c) programu studiów, w tym realizacji zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji osiągniętych efektów kształcenia,

9 Pierwsze pytania jakie powinien sobie zadać nauczyciel opracowujący swój przedmiot/moduł 1. Jakie efekty kształcenia osiągnie student? 2. Jak student zademonstruje osiągnięcie określonych efektów? 3. Jak ocenię czy student osiągnął założone efekty kształcenia i w jakim stopniu? Związek Lo-La Learning outcomes Learning assessment

10 Oczekiwane myślenie nauczyciela o przedmiocie (w kategoriach efektów uczenia się) Jakie chcę mieć, mam mieć! rezultaty mojej pracy ze studentami efekty kształcenia studentów? Jak sprawdzę czy student osiągnął efekty uczenia się? Jakich treści programowych użyję, aby studenci osiągnęli efekty uczenia się? Ile pracy musi włożyć student aby osiągnąć efekty uczenia się? - ECTS W jaki sposób będę pomagał studentom osiągnąć założone efekty uczenia się? Dorota Piotrowska, Tomasz Saryusz-Wolski 10

11 2 perspektywy patrzenia na przedmiot Cele kształcenia Założone Efekty kształcenia Metody kształcenia Metody weryfikacji Metody weryfikacji Metody uczenia się Efekty kształcenia

12 Główną siłą napędową osiągania przez studenta efektów uczenia się jest przygotowywanie się do egzaminów i innych form weryfikacji efektów kształcenia Dzięki jasnemu pokazaniu wymagań sprawdzających student ma jasność jakich efektów uczenia się od niego oczekujemy Egzamin nie może polegać na zaskakiwaniu studenta Nie należy również egzaminować z wiedzy zapamiętanej, ale z wiedzy stosowanej- umiejętności twórczych

13 Efekty kształcenia dla programu kształcenia Określenie kryteria oceny/weryfikacji efektów kształcenia Efekty kształcenia dla przedmiotu Określenie akceptowalnego poziomu lub poszczególnych poziomów oceny stopnia osiągnięcia każdego efektu kształcenia Określenie metod weryfikacji Określenie metod i treści kształcenia

14 Efekty kształcenia i kryteria weryfikacji EFEKT KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU Student potrafi pracować w grupie KRYTERIUM OCENY Dzieli się równo pracą Wypełnia obowiązki w ramach przydzielonej roli w grupie Słucha innych

15 Student potrafi pracować w grupie KRYTERIA/ POZIOM OSIĄGNIĘCIA Niesatysfakcjonujący (2) Satysfakcjonujący (3) Bardzo dobry (5) Dzieli się równo pracą Bazuje na pracy innych Wykonuje całość powierzonej mu pracy Wykonuje wszystkie obowiązki oraz pomaga innym Wykonuje swoje obowiązki w ramach grupy Bazuje na pracy innych musi być często upominany Wykonuje prawie wszystkie zadania związane z powierzoną rolą lecz czasami musi być upomniany Odgrywa wszystkie powierzone role z dużym zaangażowaniem bez potrzeby pilnowania go. Słucha innych Nie dopuszcza innych do głosu Słucha innych lecz z małym zaangażowaniem Zachowuje odpowiednie proporcje w słuchaniu i wypowiadaniu się

16 Oceny pośrednie ( z kryteriów) Ocena efektu (może być śr.aryt.) Efekt 1 3,4, Waga O*w Efekt 2 5,5,4,4,2 4, Efekt 3 3,3,3,4,2 3,25 3 9,75 Efekt 4 4,5,3,3,2 3, ,75 52,5 3,69 Średnia ważona 1,25 1,25 1,75 1,75 2,25 2,25 2,75 2,75 3,25 3,25 3,75 3,75 4,25 4,25 4,75 4,75 5,25 5,25 5,6 5,6 Ocena

17 Efekty kształcenia dla programu kształcenia Określenie kryteria oceny/weryfikacji efektów kształcenia Efekty kształcenia dla przedmiotu Określenie akceptowalnego poziomu lub poszczególnych poziomów oceny stopnia osiągnięcia każdego efektu kształcenia Określenie metod weryfikacji Określenie metod i treści kształcenia

18 Student potrafi pracować w grupie KRYTERIA/ POZIOM OSIĄGNIĘCIA Niesatysfakcjonujący (2) Satysfakcjonujący (3) Bardzo dobry (5) Dzieli się równo pracą Bazuje na pracy innych Wykonuje całość powierzonej mu pracy Wykonuje wszystkie obowiązki oraz pomaga innym Wykonuje swoje obowiązki w ramach grupy Bazuje na pracy innych musi być często upominany Wykonuje prawie wszystkie zadania związane z powierzoną rolą lecz czasami musi być upomniany Odgrywa wszystkie powierzone role z dużym zaangażowaniem bez potrzeby pilnowania go. Słucha innych Nie dopuszcza innych do głosu Słucha innych lecz z małym zaangażowaniem Zachowuje odpowiednie proporcje w słuchaniu i wypowiadaniu się

19 Oceny pośrednie ( z kryteriów) Ocena efektu (może być śr.aryt.) Efekt 1 3,4, Waga O*w Efekt 2 5,5,4,4,2 4, Efekt 3 3,3,3,4,2 3,25 3 9,75 Efekt 4 4,5,3,3,2 3, ,75 52,5 3,69 Średnia ważona 1,25 1,25 1,75 1,75 2,25 2,25 2,75 2,75 3,25 3,25 3,75 3,75 4,25 4,25 4,75 4,75 5,25 5,25 5,6 5,6 Ocena

20 Oceny pośrednie ( z kryteriów) Ocena efektu (może być śr.aryt.) Efekt 1 3,4, Waga O*w Efekt 2 5,5,4,4,2 4, Efekt 3 3,3,3,4,2 3,25 3 9,75 Efekt 4 4,5,3,3,2 3, ,75 52,5 3,69 Średnia ważona 1,25 1,25 1,75 1,75 2,25 2,25 2,75 2,75 3,25 3,25 3,75 3,75 4,25 4,25 4,75 4,75 5,25 5,25 5,6 5,6 Ocena

21 Oceny pośrednie ( z kryteriów) Ocena efektu (może być śr.aryt.) Efekt 1 3,4, Waga O*w Efekt 2 5,5,4,4,2 4, Efekt 3 3,3,3,4,2 3,25 3 9,75 Efekt 4 4,5,3,3,2 3, ,75 Średnia ważona 1,25 1,25 1,75 1,75 2,25 52,5 3,69 2,25 2,75 JEŚLI WŁAŚCIWIE ROZUMIEĆ 2,75 3,25 3,75 4,25 4,75 SFORMUŁOWANIE WERYFIKACJA TO 3,25 3,75 4,25 4,75 5,25 PRAWO TEGO NIE WYMAGA ALE. 5,25 5,6 Ocena ,6

22 2.Jednostka opracowuje i stosuje spójny opis zakładanych celów i efektów kształcenia ocenianego kierunku oraz system potwierdzający ich osiąganie. 1) Zakładane przez jednostkę efekty kształcenia odnoszące się do danego programu studiów, stopnia i profilu, kształcenia są zgodne z wymogami KRK oraz koncepcją rozwoju kierunku; 2) efekty kształcenia danego programu zostały sformułowane w sposób zrozumiały i są sprawdzalne, 3) jednostka stosuje przejrzysty system oceny efektów kształcenia, umożliwiający weryfikację zakładanych celów i ocenę osiągania efektów kształcenia na każdym etapie kształcenia; system ten jest powszechnie dostępny

23 2.3 Analiza i ocena systemu weryfikacji efektów kształcenia, w tym: objęcia tym systemem wszystkich kategorii efektów kształcenia (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne), oraz wszystkich etapów kształcenia; możliwości zmierzenia i oceny efektów kształcenia na poszczególnych jego etapach, prawidłowości ustalonych procedur, metod (dobór do ocenianego kryterium) i ocen, ze szczególnym uwzględnieniem procesu dyplomowania;

24 - standaryzacji wymagań, zapewnienia przejrzystości i obiektywizmu formułowania ocen; - w przypadku prowadzenia kształcenia na odległość: czy weryfikacja uzyskanych efektów kształcenia prowadzona jest na bieżąco - analiza skali i przyczyn odsiewu. - ocena dostępności informacji na temat stosowanego systemu oceny efektów kształcenia. CZY TEŻ WERYFIKACJI???

25 kryteria weryfikacji/ metody weryfikacji Kryteria oceny osiągnięcia efektów kształcenia Jak ocenię czy student osiągnął założone efekty kształcenia i w jakim stopniu? Metody weryfikacji osiągnięcia efektów kształcenia Jak student zademonstruje osiągnięcie określonych efektów? 25

26 Narzędzia walidacji EFEKT KSZTAŁCENIA EFKET 1 TEST x EGZAMIN USTNY SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM EFEKT 2 x x EFEKT 3 PROJEKT x PREZENTACJA Dorota Piotrowska, Tomasz Saryusz-Wolski 26

27 Dwa typy ewaluacji studenta i.. nauczyciela Ocena formująca Ocena formująca służy bezpośrednio procesowi kształcenia, jest również narzędziem które pomaga dobierać prowadzącemu przedmiot, odpowiednio dla specyfiki zespołu uczącego się, narzędzia i efektywnie poprowadzić proces kształcenia w ramach danego przedmiotu. PRZYKŁAD: krótki sprawdzian w którym studenci sami się oceniają na podstawie dyskusji z nauczycielem na temat prawidłowych i błędnych odpowiedzi/rozwiązań Ocena podsumowująca Ma miejsce zazwyczaj na końcu procesu kształcenia ( przedmiotu/modułu) i służy tylko ocenie tego jakie efekty kształcenia student osiągnął i w jakim stopniu. Ocena podsumowująca może nie sprawdzać wszystkich zdefiniowanych efektów kształcenia ale ich dowolną próbkę Dorota Piotrowska, Tomasz Saryusz-Wolski 27

28 Nadawanie Kwalifikacji W systemie kwalifikacji zbudowanym w oparciu o Polską Ramę Kwalifikacji nadawanie kwalifikacji może odbywać się (na równi) na podstawie efektów uczenia się uzyskanych Na drodze edukacji formalnej W drodze edukacji poza-formalnej W wyniku nieformalnego uczenia się W każdym z tych przypadków musi mieć miejsce proces walidacji

29 Walidacja efektów kształcenia kwalifikacji proces, w wyniku którego uczący się otrzymuje od upoważnionej instytucji formalny dokument stwierdzający, że osiągnął określony zestaw efektów uczenia się. W przypadku, gdy zestaw ten wpisany jest do krajowego rejestru kwalifikacji, wydany dokument oznacza, że osoba ta jest posiadaczem danej kwalifikacji. wg słownika zaaprobowanego przez Komitet Sterujący ds. KRK w lipcu 2011 r., i w sierpniu tego samego roku także przez Międzyresortowy Zespół do spraw uczenia się przez całe życie, w tym Krajowych Ram Kwalifikacji.

30 Walidacja cząstkowych efektów kształcenia Walidacja efektów kształcenia w edukacji formalnej WALIDACJA Proces kształcenia Weryfikacja efektów kształcenia kwalifikacji Nadanie kwalifikacji Weryfikacja efektów kształcenia cząstkowych Efekty kształcenia i kryteria weryfikacji Standard kwalifikacji - Efekty kształcenia

31 Uczenie się nieformalne Dokumentowanie efektów kształcenia Weryfikacja efektów uczenia się Walidacja efektów kształcenia uzyskanych w edukacji poza-formalnej i w wyniku nieformalnego uczenia się Działania wspomagające Kształcenie uzupełniające WALIDACJA Identyfikacja efektów kształcenia Nadanie kwalifikacji Nadanie certyfikatu niebędącego kwalifikacją Proces kształcenia Weryfikacja efektów kształcenia Efekty kształcenia zapisane dla kształcenia poza-formalnego Standard kwalifikacji Efekty uczenia się

32 Podsumowanie Assessment Grading (Marking) Ocenianie (weryfikacja) wystawianie ocen Zdefiniowanie kryteriów i metod weryfikacji efektów kształcenia jest podstawowym warunkiem efektywnego wdrożenia Polskiej Ramy Kwalifikacji Jasno zdefiniowane kryteria weryfikacji efektów kształcenia są również podstawowym narzędziem budowy systemów zapewnienia jakości kształcenia.

33 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ