Próba odpowiedzi na pytania

Transkrypt

1 Internacjonalizacja jako narzędzie wspierające jakość kształcenia Mobilność studentów i uznawalność akademicka w Erasmusie + wciąż wyzwaniem dla polskich uczelni? dr inż. Tomasz Saryusz-Wolski Politechnika Łódzka Centrum Kształcenia Międzynarodowego IFE Ekspert ds. Ram Kwalifikacji w Instytucie Badań Edukacyjnych Karta Erasmusa dla szkolnictwa wyższego gwarancją wysokiej jakości mobilności studentów i pracowników? Warszawa, 23 października 2014 r. Próba odpowiedzi na pytania Jak rozumieć internacjonalizację kształcenia? Co kryje się pod pojęciem jakości kształcenia? punkt widzenia KRK/ZSK Jak wykorzystać program Erasmus + dla podnoszenia jakości kwalifikacji nadanej? Na czym polega wysoka jakość? mobilności kadry mobilności studentów Dlaczego warto aplikować o ECTS/DS Label? 2 1

2 Internacjonalizacja (umiędzynarodowienie) kształcenia Cel sam w sobie czy narzędzie realizacji innych celów? Na ogół jest traktowany jako cel sam w sobie Uczelnia stawia sobie za cel umiędzynarodowienie procesu kształcenia Internacjonalizacja jest często utożsamiana z mobilnością studentów i pracowników (in i out) przyjmowaniem studentów zagranicznych na cały program studiów zatrudnianiem kadry z doświadczeniem międzynarodowym Jest narzędziem służącym do realizacji strategicznych celów rozwojowych Uczelni Kraju Unii Europejskiej.. Np. The Higher Education Modernisation Agenda Sprostanie wyzwaniom przewidywanych zmian.. 3 The Higher Education Modernisation Agenda Szkolnictwo wyższe w Europie plan modernizacji CO DOKŁADNIE MA SIĘ ZMIENIĆ? * Kraje UE będą ze sobą ściśle współpracować, dążąc do tego, aby: większa grupa młodych osób miała możliwość podjęcia i ukończenia studiów uniwersytety i inne instytucje szkolnictwa wyższego oferowały lepszy program studiów bardziej atrakcyjny dla studentów i lepiej odpowiadający potrzebom społeczeństwa i przedsiębiorstw do 2020 r. wszyscy młodzi Europejczycy na pewnym etapie nauki mieli możliwość studiowania lub szkolenia się za granicą instytucje szkolnictwa wyższego stały się motorem większej innowacyjności. * 4 2

3 Nadchodzi lawina Liczba studentów Koszty/nakłady Jakość 5 16 styczeń 2014 roku 6 3

4 Wykorzystanie Erasmus+ a Pełne wykorzystanie możliwości jakie daje program Erasmus + to Wykorzystanie programu do realizacji strategii rozwoju uczelni (kształcenie i nie tylko) Sukces w wykorzystaniu programu Erasmus+ zależy od Wpisania swoich działań w strategię rozwoju i cele definiowane przez sponsora Unię Europejską Zapisanie tego w Erasmus Charter -THE EUROPEAN POLICY STATEMENT Aplikowania o działania zdecentralizowane i projekty centralne 7 Reasumując Proponuję internacjonalizację traktować jako narzędzie Erasmus+ jako program pozwalający realizować cela strategiczne uczelni we współpracy międzynarodowej Dygresja Budżet Erasmus + w części przeznaczonej na mobilność kadry to często najwyższa kwota przeznaczana na kształcenie i szkolenie pracowników w uczelni ( w zakresie kształcenia) 8 4

5 Jakość kształcenia Jakość kwalifikacji nadanej osobie Zwykle mówi się o Jakości nauczania Jakości kształcenia Podejście zgodne z Polską Ramą Kwalifikacji Musimy dążyć aby jakość kwalifikacji nadawanej absolwentom była odpowiednio wysoka. A jak to zrobić i jak może nam pomóc w tym internacjonalizacja 9 Kwalifikacja - definicja * Qualification means a formal outcome of an assessment and validation process which is obtained when a competent body determines that an individual has achieved learning outcomes to given standards; kwalifikacja oznacza formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami *THE EUROPEAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK FOR LIFELONG LEARNING (EQF) 10 5

6 Jakość kwalifikacji (nadanej osobie) A. Jakość kwalifikacji zdefiniowanej - kwalifikacja dobrze pomyślana : adekwatna do potrzeb, aktualna, realna - kwalifikacja dobrze opisana B. Jakość walidacji (z uwzględnieniem różnych ścieżek dojścia do kwalifikacji) - adekwatność procesu walidacji (do charakteru danej kwalifikacji) - kompletność procesu walidacji - skuteczność zapewniania jakości na każdym etapie procesu (ludzie, miejsca, sposoby działania, metody, narzędzia) Jakość uczenia się Źródło: Raport Referencyjny Instytut Badań Edukacyjnych Jak wykorzystać internacjonalizację dla rozwoju (poprawy) jakości kwalifikacji nadawanych uczącym się - studentom? 12 6

7 Jakość kwalifikacji zdefiniowanej Wspólne opracowanie programów kształcenia prowadzące do wspólnych dyplomów Wspólnie opracowane ścieżki kształcenia prowadzącej do podwójnego dyplomu Analiza kompetencji studentów podobnych programów studiów w czasie mobilności IN Słabe i mocne strony Analiza przyczyn Praca ze studentami zagranicznymi w czasie wyjazdów naszej kadry Wspólnie prowadzone prace dyplomowe Wspólnie prowadzone egzaminy dyplomowe 13 Jakość procesu walidacji w tym weryfikacji efektów kształcenia Dopuszczenie do wspólnego egzaminowanie kadry z uczelni zagranicznych Poznanie metod weryfikacji i procesu walidacji efektów uczenia się uzyskanych poza systemem formalnym Porównanie metod weryfikacji dla zbliżonych efektów kształcenia Powiązanie kryteriów weryfikacji z efektami kształcenia Podejmowanie decyzji walidacyjnych 14 7

8 Wniosek Każda mobilność kadry akademickiej i administracyjnej powinna mieć wyznaczone cele i zadania a instytucja do której realizowana jest mobilność powinna być dokładnie dobrana Wyniki mobilności, efekty poszczególnych wyjazdów/przyjazdów powinny być zbierane i odpowiednio wykorzystywane 15 Jakość kwalifikacji (nadanej osobie) A. Jakość kwalifikacji zdefiniowanej - kwalifikacja dobrze pomyślana : adekwatna do potrzeb, aktualna, realna - kwalifikacja dobrze opisana B. Jakość walidacji (z uwzględnieniem różnych ścieżek dojścia do kwalifikacji) - adekwatność procesu walidacji (do charakteru danej kwalifikacji) - kompletność procesu walidacji - skuteczność zapewniania jakości na każdym etapie procesu (ludzie, miejsca, sposoby działania, metody, narzędzia) Jakość uczenia się Źródło: Raport Referencyjny Instytut Badań Edukacyjnych 8

9 Jakość uczenia się wspieranego przez nauczyciela Włączenie kadry akademickiej przyjeżdżającej do prowadzenia zajęć dydaktycznych jest wyśmienitą okazją do poznania innych metod kształcenia Krótkie interwencje z kilku, kilkunastoma godzinami zajęć, dokładnie przygotowane i najlepiej zakończone weryfikacją uzyskanych efektów kształcenia Wymiana kadry w celu wspólnie prowadzonych modułów np. European Project Semester Mobilność studentów Jakość mobilności Wykorzystanie mobilności dla rozwoju kompetencji społecznych (zwykle nie odnajdują odzwierciedlenia w punktach ECTS) 17 Dwa aspekty jakości mobilności studentów Jakość organizacji mobilności Administracyjna obsługa mobilności Przekaz informacji, pomoc w organizacji pobytu itd. Merytoryczna obsługa mobilności Doradztwo merytoryczne w wyborze uczelni, uzgodnienia programu, uznawanie osiągnięć itd. Korzyści, efekty jakie przynosi mobilność Korzyści z punktu widzenia studentów Korzyści z punktu realizacji strategii rozwoju kształcenia w uczelni 18 9

10 Mobilność studentów Trzy etapy rozwoju mobilności studenckiej w Europie 1. Mobility for mobility mobilność dla samej mobilności 2. Mobility for credits mobilność dla uzyskania punktów ECTS (uznawanych lub nie) 3. Mobility for learning (outcomes) mobilność dla uzyskania kompetencji (często wykraczających poza możliwe do uzyskania w uczelni macierzystej) Podejście wymagane w ramach programu Erasmus + 19 Mobility for mobility Daje ogromne korzyści studentom Akceptacja dla odmiennych kultur, doświadczenie w komunikacji międzykulturowej Przygotowanie do mobilności w życiu zawodowym Poprawa komunikacji w języku obcym Często pierwszy okres samodzielnego życia poza hotelem Mama Dziś to jest za mało choć nadal bardzo aktualne i ważne 20 10

11 Mobility for credits Daje studentom wszelkie korzyści wynikające mobility for mobility plus: Zwiększa intensywność pracy w czasie mobilności Uczy dokonywać świadomych wyborów związanych z nauką, ścieżką kształcenia Nie przedłuża okresu studiów Pozwala lepiej osiągnąć cele mobilności ale: Często credits są przypadkowe nie podnoszą jakości nadawanej kwalifikacji Nie jest to pełne wykorzystanie narzędzia mobilności 21 Mobility for learning (outcomes) Daje wszystko to co mobility for mobility i mobility for credits plus Pozwala na przenoszenie zagranicznych doświadczeń w ramach kształcenia, modernizację procesu dydaktycznego (i nie tylko dydaktycznego) Rozwój kompetencji dydaktycznych kadry Podnosi kompetencje, efekty uczenia się studentów Zwiększa zatrudnialność absolwentów Polskie prawo, Rozporządzenie MNiSzW wymaga mobility for learning outcomes 22 11

12 Dobre i złe praktyki mobilności studentów Wspólne omówienie praktyk stosowanych przez uczelnie polskie i zagraniczne Nie ma zasadniczych różnic! Wysyłanie studentów home institution dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych Złe praktyki Brak dbałości o sprawdzenie efektów kształcenia i wymagań wstępnych przedmiotów wpisywanych w LA, niedostosowanie przedmiotów do programu kształcenia w uczelni macierzystej Wysyłanie studentów bez znajomości języka w którym prowadzone są przedmioty wpisane w LA Brak uznawania uzyskanych osiągnięć bez powtórnego egzaminowania Wysyłanie studentów na projekty, prace indywidualne Wysyłanie studentów dużymi i jednorodnymi grupami 24 12

13 Wysyłanie studentów home institution dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych Dobre praktyki Wspólne uzgodnienie programu kształcenia w czasie mobilności dla każdego studenta Możliwe chyba tylko przy podwójnym lub wspólnym dyplomie Takie skojarzenie mobilności studentów i pracowników, że możliwe jest wspólne prowadzenie zajęć dla wymienianych studentów i wspólne egzaminowanie Daje to bardzo dobre warunki do rozwoju kształcenia w obu współpracujących uczelniach 25 Przyjmowanie studentów host institution dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych Złe praktyki Brak najmniejszego zainteresowania co robi student w czasie pobytu w naszej uczelni, przyzwolenie na nieuczęszczanie na zajęcia Przyjmowanie studentów na przedmioty prowadzone w języku nie znanym studentowi. Przyjmowanie studentów (jedynie) na projekty indywidualne Akceptowanie studentów z niewielką liczbą ECTS wpisaną do LA (nie usprawiedliwia tego akceptacja uczelni wysyłającej) Ulgowe traktowanie studentów zagranicznych w czasie egzaminowania (i nie tylko) zaliczanie bez efektów uczenia się Traktowanie studenta jako kłopotliwego niezajmowanie się nim i zaliczenie bez jakiegokolwiek sprawdzenia efektów uczenia się Stosowanie zastępczych metod kształcenia (podawanie literatury do przeczytania bez jakichkolwiek konsultacji) Rozbieżności pomiędzy zapisami w katalogu ECTS a rzeczywistością 26 13

14 Przyjmowanie studentów host institution dotyczy zarówno uczelni polskich jak i zagranicznych Dobre praktyki Szeroka oferta przedmiotów prowadzonych w językach znanych studentom przyjeżdżającym W przypadku braku takiej oferty organizacja specjalnych programów semestralnych dla studentów zagranicznych i własnych. Przykładem jest European Project Semester Selekcja merytoryczna studentów zgłaszających się na przyjazd, w tym domaganie się indywidualnego potwierdzenia kompetencji językowych Przemieszanie studentów zagranicznych w grupach z studentami miejscowymi. Również bardzo istotne w projektach grupowych Domaganie się wyboru przedmiotów zapewniających osiągnięcie minimalnego limitu punktów ECTS a następnie egzekwowanie tego 27 Bardzo dobre praktyki Połączenie wymiany studentów z współpraca naukową, udziałem w międzynarodowych projektach badawczych Organizacja wspólnych programów kształcenia niezależnie od tego czy prowadzą do wspólnego czy podwójnego dyplomu Opracowanie ścieżki kształcenia prowadzącej do wspólnego/podwójnego dyplomu wykorzystującej programy prowadzone dla większej liczby studentów Wspólne dyplomowanie przez dwóch promotorów i wspólny egzamin dyplomowy 28 14

15 Możliwe postawy studentów a jakość mobilności Oczekiwanie taryfy ulgowej, przekonywanie do mobilności dla mobilności. Powoływanie się na politykę własnej uczelni i innych uczelni w Polsce. Rozczarowanie studentów zagranicznych ulgowym traktowaniem i specjalnymi warunkami zaliczeń Zażalenia studentów polskich w stosunku do ulgowego traktowania studentów Erasmusa 29 Próba podsumowania jakości mobilności studentów Mobilność studentów to wyzwanie zarówno dla nich samych jak i dla uczelni Zapewnienie jakości mobilności wymaga znaczącego wysiłku uczelni i umieszczenia mobilności wysoko na liście priorytetów Mobilność studencka przynosi korzyści nie tylko studentom i przyszłym pracodawcom ma istotne znaczenie dla rozwoju uczelni 30 15

16 Aplikacja o ECTS i DS Label Bardzo znaczny wysiłek kadry akademickiej i administracyjnej Efekt piękna statuetka, niewielki znaczek, uroczystość wręczenia 31 Czy warto? Czy warto aplikować? Przygotowanie uczelni do aplikacji o ECTS/DS Label ma ogromne znaczenia dla jakości mobilności Otwiera mniej znanym uczelniom drogę do wymiany studentów z prestiżowymi uczelniami zagranicznymi Czy warto kontynuować projekt w ramach ERASMUS+? Ja jestem za TAK 32 16

17 Dziękuję za uwagę i zapraszam do dyskusji 33 17