Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
|
|
- Feliks Pawlak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne obszary ochrony siedlisk (tzw. obszary siedliskowe) oraz specjalne obszary ochrony ptaków (tzw. obszary ptasie). Dla zachowania spójności sieci ważne jest także utrzymywanie korytarzy ekologicznych łączących te obszary. Obszary Natura 2000 stanowią nową formę ochrony przyrody w polskim prawodawstwie dopełniają dotychczasowy krajowy system obszarów chronionych i częściowo się z nim nakładają. Na terenie kraju wyznaczanie i ochrona obszarów sieci Natura 2000 nadzorowane są przez Ministerstwo Środowiska. Nad właściwym wyznaczeniem tych obszarów i skutecznością ich ochrony czuwa Komisja Europejska. Państwa członkowskie UE mają jednak dużą dowolność w organizacji systemu zarządzania obszarami i wyborze sposobów ich ochrony. Najważniejszy jest efekt działań ochronnych, czyli zachowanie siedlisk i gatunków, które są przedmiotem ochrony w obszarach Natura Każda inwestycja, która może w istotny sposób wpłynąć na to, co chcemy w obszarze chronić, powinna zostać poddana procedurze oceny oddziaływania na środowisko. Nie ma przeszkód dla realizacji działań i inwestycji w obszarach Natura 2000 lub poza nimi, jeśli nie mają znaczącego wpływu na podlegające ochronie siedliska przyrodnicze a także siedliska gatunków roślin i zwierząt oraz ich populacje. Ochrona siedlisk gatunków oznacza, że oprócz ochrony populacji danego gatunku przed bezpośrednim niszczeniem, chronimy tereny przez nie zamieszkiwane. Chcąc chronić np. nietoperze, nie wystarczy zabronić ich zabijania. Należy również zachować odpowiednie warunki w ich zimowiskach (jaskiniach, podziemnych schronach), letnich schronieniach (np. na strychach budynków, zwłaszcza starych kościołów), żerowiskach, a także utrzymywać liniowe elementy krajobrazu łączące letnie schronienia z żerowiskami. Z kolei, dla zachowania łąkowych gatunków roślin, niezbędne jest utrzymanie ich półnaturalnych siedlisk poprzez użytkowanie kośne lub pasterskie. Rozmawiajmy! Obszary Natura 2000 nie są typowymi obszarami chronionymi, takimi jak np. parki narodowe i rezerwaty przyrody, które obejmują najcenniejsze, najbardziej naturalne fragmenty naszej przyrody i powinny podlegać głównie ochronie ścisłej. W sieci Natura 2000 znalazły się tereny o charakterze półnaturalnym lub wręcz zurbanizowane. Zakłada się, że na większości obszarów sieci będzie się godzić ochronę siedlisk i gatunków z gospodarowaniem człowieka, zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Wyznaczenie obszarów Natura 2000 i określanie celów ich ochrony opiera się wyłącznie na przesłankach przyrodniczych. Jednak sam sposób realizacji tej ochrony powinien być dostosowany do lokalnej specyfiki społecznej, gospodarczej i kulturowej. Bowiem skuteczność ochrony siedlisk i gatunków na wyznaczonych obszarach sieci zależy od akceptacji i zaangażowania gospodarzy tych terenów. Jednym z kluczowych działań jest włączenie lokalnych władz, mieszkańców i inwestorów w proces planowania zadań ochronnych dla obszarów Natura Ustalenia w tym zakresie powinny być poprzedzone dyskusjami o potrzebach w zakresie ochrony, o planowanych inwestycjach, o kierunkach rozwoju zainteresowanych gmin, słowem o przyszłości obszaru. Ale uwaga, włączenie w sieć Natura 2000 parków narodowych i rezerwatów przyrody nie oznacza osłabienia dotychczasowego reżimu ich ochrony czy zmian w sposobie zarządzania i planowania ich ochrony, lecz raczej stanowi dodatkową gwarancję zachowania ich walorów przyrodniczych. Strony internetowe:
3 Ostoja siedliskowa Ostoja ptasia
4
5 Obszar Natura 2000: PLC Tatry Obszar Natura 2000 PLC Tatry obejmuje cały masyw Tatr Polskich. Jego powierzchnia (21 018,1 ha) odpowiada w przybliżeniu powierzchni Tatrzańskiego Parku Narodowego ( ha). Tatry, położone w centralnej części Karpat Zachodnich, stanowią najwyższy i najcenniejszy przyrodniczo masyw górski pomiędzy Alpami i Kaukazem, charakteryzujący się alpejskim krajobrazem i typowym układem stref klimatyczno-roślinnych: regiel dolny, regiel górny, piętro subalpejskie (zarośla kosodrzewiny), piętro alpejskie (halne), piętro subniwalne (turniowe). Polska część Tatr obejmuje Tatry Wysokie, zbudowane ze skał krystalicznych i metamorficznych oraz Tatry Zachodnie, zbudowane ze skał osadowych, wapiennych. Teren ten obfituje w formy geomorfologiczne, charakterystyczne dla rzeźby postglacjalnej. Znajduje się tu około 600 jaskiń. Prawie 70% powierzchni obszaru zajmują lasy i zarośla kosodrzewiny, pozostałe 30% to tereny otwarte. Ponad połowa powierzchni ( ha), w tym całe piętra: subalpejskie, alpejskie i turniowe oraz część pięter regla górnego i dolnego podlega ochronie ścisłej. Tatry są obszarem o bardzo wysokiej różnorodności biologicznej. Wiele gatunków zagrożonych i rzadkich w Polsce ma tutaj swoje jedyne krajowe stanowiska. Masyw Tatr jest także centrum endemizmu w tej części Europy. Występują tu np. 32 taksony roślin naczyniowych, znane tylko z Karpat (endemity karpackie). Walory przyrodnicze Tatr mają szerszy, europejski wymiar, dlatego włączono ten obszar w Europejską Sieć Ekologiczną Natura Panorama Tatr Wysokich J. Perzanowska Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY
6 Obszar PLC Tatry został oficjalnie zgłoszony do Komisji Europejskiej w kwietniu 2004 r. jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP), a zarazem jako proponowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (SOOS). Oznacza to, że Tatry są obszarem ważnym dla zachowania siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków roślin i zwierząt o znaczeniu europejskim, czyli tzw. siedlisk i gatunków Natura Tatry jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków OSOP Zgodnie z kryteriami przyjętymi dla OSOP obszar kwalifikuje do sieci Natura 2000 kilkanaście gatunków ptaków. Gatunki ptaków waloryzujące Tatry jako OSOP orzeł przedni Aquila chrysaetos sokół wędrowny Falco peregrinus głuszec Tetrao urogallus cietrzew Tetrao tetrix mornel Charadrius morinellus puchacz Bubo bubo sóweczka Glaucidium passerinum włochatka Aegolius funereus dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus podróżniczek Luscinia svecica muchołówka mała Ficedula parva płochacz halny Prunella collaris drozd obrożny Turdus torquatus pomurnik Tichodroma muraria czeczotka Carduelis flammea Pomurnik M. Karetta Tatry mają największe znaczenie dla ochrony takich gatunków, jak płochacz halny i pomurnik, gdyż w okresie lęgowym gniazduje tu do 90% ich krajowych populacji. Płochacz halny zasiedla tereny ponad górną granicą lasu, głównie w piętrze halnym. Pomurnik jest gatunkiem nieodłącznie związanym ze skałami. Lęgnie się w szczelinach wysokogórskich turni i w ścianach wąwozów. Zimą przenosi się w niższe położenia i można go spotkać również w ludzkich osiedlach. Tatry stanowią także ważną ostoję charakterystycznego dla gór drozda obrożnego. Okres lęgowy skupia tu około 30% krajowej populacji gatunku. Jego siedliskiem są lasy. Częściej występuje przy ich górnej granicy, ale spotyka się go również w piętrze kosodrzewiny.
7 Płochacz halny B. Czerwiński
8 Drozd obrożny M. Karetta Silną populację, szacowaną na osobników (3 5% populacji krajowej), ma w Tatrach inny leśny gatunek głuszec. Jego ulubionym siedliskiem są bory świerkowe o dobrze rozwiniętym, urozmaiconym podszycie i bogatym runie. Pozostałe kuraki leśne, cietrzew i jarząbek, również występują w Tatrach stosunkowo licznie. Liczebność cietrzewia oceniana jest na ok. 60 osobników (>1% populacji krajowej). Jego tokowiska znajdują się w strefie ponad górną granicą lasu, na polanach wśród luźnych płatów kosówki lub na alpejskich łąkach. Spośród sów kwalifikujących Tatry jako obszar Natura 2000 należy wymienić przede wszystkim puchacza i sóweczkę. Ich silne tatrzańskie populacje obejmują ponad 1% krajowych zasobów tych gatunków. Puchacz, największa polska sowa, lubi prześwietlone Sóweczka G. Leśniewski
9 Głuszec G. Leśniewski
10 starodrzewy iglaste i liściaste położone na stromych stokach, z wystającymi skałami, gdzie zakłada gniazda. Niewiele większa od szpaka sóweczka, gatunek borealny, jest silnie związana z lasami iglastymi z bujnym podrostem w drzewostanie. Kolejny leśny gatunek to dzięcioł trójpalczasty, którego liczebność w Tatrach szacuje się na około 40 par lęgowych. Jego podstawowym siedliskiem są świerczyny z dużą liczbą zamierających i obumarłych drzew. Ciekawym gatunkiem jest podróżniczek słowik preferujący wilgotne siedliska. Występujący nielicznie w Tatrach podgatunek L. s. svecica gniazduje w płatach kosodrzewiny, w miejscach podmokłych i zatorfionych, niedaleko brzegów jezior tatrzańskich. Ta forma podróżniczka jest szczególnie liczna w europejskiej tundrze. Orzeł przedni należy w Tatrach do skrajnie nielicznych gatunków, choć miejsc lęgowych, takich jak wysokie drzewa czy półki skalne ma pod dostatkiem. Od wielu lat gniazduje tu tylko 1 para ptaków tego gatunku. Niemniej jednak, jest to ok. 3% populacji krajowej. Podobnie nieliczny (1 para) jest na obszarze Tatr Polskich inny gatunek drapieżnego ptaka sokół wędrowny. Ale też cała polska populacja szacowana jest na maksymalnie par lęgowych. Odpowiednie dla niego miejsca gniazdowania to półki i nisze skalne z dobrym dolotem do gniazda. 10 Dzięcioł trójpalczasty G. Leśniewski
11 Orzeł przedni G. Leśniewski 11
12 12 Tatry jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk SOOS Wyznaczenie Tatr jako obszaru Natura 2000 dla ochrony siedlisk wymaga bardziej skomplikowanej procedury niż obszar ptasi. Propozycja obszaru siedliskowego, zgłoszona do KE w 2004 r., została przez Komisję Europejską zatwierdzona jako Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty 25 stycznia 2008 r. Teraz Minister Środowiska powinien ten obszar oficjalnie wyznaczyć jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk SOOS. Tatry są ważne dla ochrony około 30 typów siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk około 20 gatunków zwierząt (innych niż ptaki) i roślin. Górski bór świerkowy J. Perzanowska Typy siedlisk przyrodniczych Natura 2000 w Tatrach Siedliska nieleśne 3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne 3220 Pionierska roślinność na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków 3240 Zarośla wierzbowe na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków 4060 Wysokogórskie borówczyska bażynowe *4070 Zarośla kosodrzewiny Pinetum mugo 4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub śląskiej Salicetum silesiacae i Salix silesiaca-alnus viridis 5130 Zarośla jałowca na w murawach i wrzosowiskach 6150 Wysokogórskie murawy acydofilne Juncion trifidi i bezwapienne wyleżyska śnieżne Salicion herbaceae 6170 Nawapienne murawy wysokogórskie Seslerion tatrae i wyleżyska śnieżne Arabidion coeruleae *6230 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe 6430 Ziołorośla górskie Adenostylion alliariae 6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie Polygono-Trisetion *7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą 7120 Torfowiska wysokie zdegenerowane lecz zdolne do regeneracji 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea nigrae) *7220 Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati 7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk 8110 Piargi i gołoborza krzemianowe 8120 Piargi i gołoborza wapienne ze zbiorowiskami Papaverion tatrici lub Arabidion alpinae *8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne 8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis 8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandellii 8310 Jaskinie nieudostępniane do zwiedzania * gwiazdką oznaczono priorytetowe typy siedlisk
13 Siedliska leśne 9110 Kwaśne buczyny Luzulo-Fagenion 9130 Żyzne buczyny Dentario glandulosae-fagenion, Galio odorati-fagenion 9140 Środkowoeuropejskie, subalpejskie i górskie lasy bukowe z jaworem oraz szczawiem górskim 9150 Ciepłolubne buczyny storczykowe Cephalanthero-Fagenion *9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe *91Q0 Reliktowe laski sosnowe Erico-Pinion 9410 Górskie bory świerkowe Piceion abietis 9420 Górskie bory świerkowe z limbą i modrzewiem * gwiazdką oznaczono priorytetowe typy siedlisk Siedliska Natura 2000 pokrywają łącznie około 70% powierzchni obszaru, w tym same siedliska leśne około 36%. Tatry mają szczególne znaczenie dla zachowania siedlisk o charakterze górskim i wysokogórskim, a więc górskich borów świerkowych, górskich borów limbowych, reliktowych lasków sosnowych, zarośli kosodrzewiny, wysokogórskich muraw oraz wyleżysk śnieżnych, a także ścian skalnych i piargów. Wśród leśnych siedlisk Natura 2000 największe powierzchnie zajmują w Tatrach górskie bory świerkowe (24% obszaru). Dla borów świerkowych górnoreglowych, które występują na wysokości od m n.p.m., Tatry są najważniejszą, obok Babiej Góry, ostoją Natura 2000 w Polsce. Siedliskiem leśnym, znanym jedynie z Tatr Wysokich, jest wysokogórski bór świerkowy z limbą, który rozwija się na niewielkim Bór limbowy J. Perzanowska 1313Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY 13
14 obszarze pomiędzy zwartym borem świerkowym regla górnego a zaroślami kosodrzewiny. Bór limbowo-świerkowy występuje na bardzo stromych stokach, gdzie konkurencja ze strony świerka jest słabsza. Inne, bardzo rzadkie, siedlisko leśne Natura 2000 to reliktowe laski sosnowe, znane w Polsce jedynie z Tatr i Pienin. W Tatrach występują na wysokości m n.p.m. Luźne, naskalne drzewostany sosnowe i grupy reliktowych sosen porastające reglowe skałki dolomitowe charakteryzują się dużym udziałem gatunków murawowych i naskalnych w runie. Priorytetowe jaworzyny, to jedno z najrzadziej spotykanych siedlisk w Polsce. Rozwijają się z reguły w postaci niewielkich, czasem tylko kilkuarowych, płatów wśród innych zbiorowisk leśnych. W Tatrach, jaworzyny ze związku Acerion występują zarówno w reglu dolnym, jak i górnym (do około 1450 m n.p.m.), głównie na skałach bogatych w węglan wapnia, zwykle o ekspozycji północnej i nachyleniu Reliktowe laski sosnowe J. Perzanowska Najbardziej typową formacją roślinną piętra subalpejskiego są zarośla kosodrzewiny. Tatry są najważniejszą ostoją tego siedliska w Polsce. Zwarte płaty kosówki, występujące na wysokości m n.p.m, tworzą naturalne przejście między borami świerkowymi regla górnego a murawami wysokogórskimi, które stanowią charakterystyczny składnik krajobrazu wysokich gór. 14 Acydofilne wysokogórskie murawy i wyleżyska śnieżne zajmują ponad 12% powierzchni obszaru. Są one przewodnią formacją Jaworzyna J. Bodziarczyk
15 Zarośla kosodrzewiny J. Perzanowska 15
16 16
17 roślinną piętra alpejskiego (halnego), które ma w polskich Karpatach bardzo ograniczony zasięg. Stąd wynika ich szczególna wartość przyrodnicza. Rozwijają się na podłożu bezwapiennym lub z niewielką ilością węglanu wapnia. Występowanie tych muraw jest ściśle uwarunkowane specyficznym klimatem wysokogórskim (chłodnym i umiarkowanie zimnym, z dużą ilością opadów i długo zalegającą pokrywą śnieżną). Rozwijają się głównie w Tatrach Wysokich. Są siedliskiem wielu rzadkich wysokogórskich gatunków zwierząt, a także zagrożonych gatunków roślin. Nieco mniejszą powierzchnię (7% obszaru) zajmują nawapienne murawy wysokogórskie i wyleżyska śnieżne. Występują głównie w Tatrach Zachodnich, na podłożu bogatym w węglan wapnia. Te bogate florystycznie zbiorowiska wysokogórskie są siedliskiem rzadkich gatunków roślin, w tym endemicznych i reliktowych. Inne, specyficzne dla Tatr siedliska to piargi, charakterystyczny składnik krajobrazu górskiego. W Polsce występują jedynie w Tatrach i Karkonoszach. Tworzą się w piętrach subalpejskim, alpejskim i subniwalnym i mają na ogół pochodzenie morenowe. Częściowo są nadal modyfikowane przez procesy wietrzenia mrozowego oraz spływ gruzowy. Bardzo duża dynamika piargów uniemożliwia wytworzenie się na nich stałej pokrywy roślinnej. Piargi w Tatrach pokrywają stosunkowo duże powierzchnie, usytuowane u podnóży ścian skalnych i stromych żlebów. W Tatrach Wysokich występują głównie piargi krzemianowe, w Tatrach Zachodnich wapienne. Zbiorowiska roślinne występujące na tatrzańskich piargach mają przeważnie charakter endemiczny. Acydofilne murawy wysokogórskie J. Perzanowska Piargi krzemianowe J. Perzanowska 1717Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY 17
18 Ekstensywnie użytkowane łąki kośne stanowią element wtórny, antropogenny w tatrzańskiej przyrodzie. Są to tzw. półnaturalne siedliska, istniejące tylko dzięki ekstensywnej gospodarce człowieka (koszenie, spasanie). Siedliska te w istotny sposób zwiększają bioróżnorodność środowiska przyrodniczego i dlatego należy je aktywnie chronić, utrzymując określony rodzaj gospodarowania. Najbardziej charakterystycznym zbiorowiskiem łąkowym pięter reglowych Tatr jest łąka mieczykowo-mietlicowa bardzo bujna, barwna łąka, uznawana za jedną z najbogatszych pod względem składu florystycznego. Dominują w niej trawy, którym towarzyszą liczne gatunki roślin dwuliściennych, zwłaszcza motylkowych i złożonych. 18 Górskie łąki użytkowane ekstensywnie J. Perzanowska Łąka mieczykowo-mietlicowa J. Perzanowska
19 19
20 Gatunki Natura 2000 w Tatrach rośliny Mchy Buxbaumia viridis bezlist okrywkowy Meesia longiseta parzęchlin długoszczecinowy Rośliny naczyniowe Cypripedium calceolus obuwik pospolity Campanula serrata dzwonek piłkowany *Pulsatilla slavica sasanka słowacka *Cochlearia tatrae warzucha tatrzańska * gwiazdką oznaczono gatunki priorytetowe Tatry są ważną ostoją 6 gatunków roślin Natura Dwa z nich, warzucha tatrzańska i sasanka słowacka, mają w Tatrach swoje jedyne stanowiska w Polsce. Warzucha tarzańska jest karpackim endemitem. Występuje głównie w Tatrach Wysokich, a po stronie słowackiej także w Tatrach Zachodnich oraz Tatrach Bielskich. Rośnie na wilgotnych skałach, żwirkach i piargach granitowych piętra turniowego i halnego. Jest gatunkiem charakterystycznym piargowego zespołu Oxyrio digynae-saxifragetum carpaticae, endemicznego dla Tatr, występującego na podłożu ubogim w węglan wapnia. Sasanka słowacka jest endemitem zachodniokarpackim. Rośnie na półkach i grzędach skalnych w nawapiennych murawach naskalnych oraz w prześwietlonych reliktowych laskach sosnowych. Występuje na zboczach silnie nasłonecznionych, o dość znacznym nachyleniu. Polskie stanowisko tego gatunku znajduje się w Tatrach Zachodnich. 20 Warzucha tatrzańska A. Delimat Sasanka słowacka H. Kuciel
21 Dzwonek piłkowany jest endemitem ogólnokarpackim. Rośnie w miejscach otwartych, w warunkach pełnego lub umiarkowanego światła, głównie na podłożu ubogim w węglan wapnia, na wysokości m n.p.m. W wyższych położeniach spotykany jest często w traworoślach i ziołoroślach oraz w borówczyskach. W Tatrach występuje mocna populacja tego gatunku, jedna z 4 znanych z Polski. Obuwik pospolity to gatunek storczyka o szerokim rozmieszczeniu w Polsce. Kwitnąca roślina jest łatwa do rozpoznania. Obuwik występuje w warunkach średniego lub niewielkiego ocienienia. Optymalnym siedliskiem są dla niego zbiorowiska okrajkowe, zarośla kserotermiczne i lasy o luźnym drzewostanie. W Tatrach gatunek znany jest z kilkunastu stanowisk, położonych w piętrze regla dolnego do wysokości 1180 m n.p.m. Tatrzańskie mchy Natura 2000 reprezentowane są m.in. przez bezlista okrywowego. Jest to rzadko spotykany w Polsce gatunek borealno-górski, rosnący na murszejącym drewnie i humusie. W Polsce bezlist okrywowy związany jest przede wszystkim z dolnoreglowymi lasami bukowymi i borami jodłowo-świerkowymi. W górach rośnie do wysokości 1100 m n.p.m. W Tatrach stwierdzono go dotychczas na jednym stanowisku w drzewostanie świerkowym, na rozkładających się korzeniach jodły. Parzęchlin długoszczecinowy, mech bardzo rzadki w Polsce, związany jest z siedliskami torfowisk niskich i przejściowych. Ten borealny gatunek stanowi w Europie Środkowej relikt z okresów glacjalnych. Rośnie najczęściej w postaci maleńkich darni wśród innych mchów torfowiskowych. Stanowisko w Tatrach leży na wysokości 1125 m n.p.m. Parzęchlin obserwowany był w płacie zbiorowiska turzycy bagiennej, na silnie podtopionym siedlisku. Dzwonek piłkowany J. Korzeniak Obuwik pospolity J. Perzanowska 2121Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY
22 Gatunki Natura 2000 w Tatrach zwierzęta Bezkręgowce Chrząszcze *sichrawa karpacka Pseudogaurotina excellens biegacz urozmaicony Carabus variolosus Kręgowce Płazy kumak górski Bombina variegata traszka karpacka Triturus montandoni Ssaki mopek Barbastella barbastellus nocek Bechsteina Myotis bechsteinii nocek duży Myotis myotis *świstak Marmota marmota latirostris darniówka tatrzańska Microtus tatricus *niedźwiedź Ursus arctos *wilk Canis lupus wydra Lutra lutra ryś Lynx lynx *kozica tatrzańska Rupicapra rupicapra tatrica Sichrawa karpacka R. Rossa * gwiazdką oznaczono gatunki priorytetowe Tatry są ważne dla ochrony 2 gatunków chrząszczy, których siedliska wymagają ochrony w sieci Natura 2000: sichrawy karpackiej i biegacza urozmaiconego. 22 Sichrawa karpacka jest karpackim endemitem. Jej najważniejsze ostoje w Polsce to Babia Góra i Tatry. Siedliskiem sichrawy są lasy świerkowe i jodłowe, a jej występowanie związane jest z obecnością wiciokrzewu czarnego, rośliny żywicielskiej larw tego gatunku. Traszka karpacka G. Połczyńska-Konior
23 Biegacz urozmaicony duży chrząszcz o charakterystycznej rzeźbie pokryw jest wybitnie wilgociolubnym gatunkiem. Zasiedla pobrzeża drobnych zbiorników wodnych w lasach, młaki, a także kamieniste pobrzeża górskich potoków. Fauna płazów Tatr jest stosunkowo uboga. Żyją tu 2 gatunki, których siedliska mają być chronione w sieci Natura 2000: kumak górski i traszka karpacka. Zamieszkują przeważnie strefę regla dolnego. Traszka karpacka, płaz ogoniasty, jest karpackim endemitem. Spotyka się ją najczęściej na wysokościach m n.p.m. Dorosłe osobniki najłatwiej zaobserwować w okresie rozrodu od kwietniaczerwca, w niewielkich zbiornikach wody stojącej, często okresowych, np. w wypełnionych wodą koleinach dróg leśnych. Po okresie godowym dorosłe traszki przebywają na lądzie, prowadząc skryty tryb życia. Ich kryjówki, a także miejsca zimowania, znajdują się pod kamieniami, powalonymi drzewami, w wykrotach drzew. Kumak górski, płaz bezogonowy, jest silniej niż traszka karpacka związany ze środowiskiem wodnym. Zasiedla zarówno czyste stawki o źródlanej wodzie, jak i silnie zamulone kałuże. Występuje głównie w niższych partiach gór. Najwyżej obserwowano go np. na Hali Gąsienicowej, Hali Kondratowej Wyżnej, czy Hali Pysznej. Najliczniejszą grupę gatunków Natura 2000 w Tatrach tworzą ssaki. Dwa z nich to gatunki o charakterze alpejskim: kozica i świstak, które reprezentują izolowane populacje tatrzańskie. Środowiskiem życia kozicy są tereny w strefie regla górnego, subalpejskiego (kosówki), alpejskiego (halnego) i subniwalnego (turniowego). Najczęściej spotykana jest w zakresie wysokości m n.p.m. Poza okresem zimy unika lasu. Lubi przestrzeń otwartą; dobrze się czuje wśród skał i turni. Żyje w stadach, liczących najczęściej 5 15 osobników, składających się z samic i młodych. Samce, poza okresem rui, żyją samotnie albo tworzą własne grupy. Większość tatrzańskich kozic bytuje po słowackiej stronie gór. Kozica tatrzańska G. Baś 2323Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY
24 Świstak jest jednym z największych europejskich gryzoni. Żyje w grupach rodzinnych (koloniach), składających się z 2 12 osobników. Kolonia świstaków zajmuje określone terytorium, którego ważnym elementem jest nora główna, gdzie zwierzęta zimują oraz rodzą małe. Typowe środowisko świstaka tatrzańskiego stanowią tereny pokryte roślinnością zielną, głównie w piętrach: alpejskim i subalpejskim. Terytoria kolonii zlokalizowane są w dnie dolin i na zboczach o nachyleniu do 40 o. Preferowane są miejsca dobrze nasłonecznione. Dla innego gryzonia niewielkiej darniówki tatrzańskiej Tatry są jednym z trzech miejsc występowania w Polsce. Darniówka tatrzańska jest karpackim endemitem. Jej stanowiska znajdują się często na glebach pokrytych rumoszem skalnym, porośniętych przerzedzonymi świerczynami lub podrostem jarzębiny. Gryzoń ten lubi zbiorowiska z bujnym runem i powalonymi pniami drzew. Najchętniej zamieszkuje w pobliżu potoków. W polskiej części Tatr występuje zarówno w dolinach, jak i powyżej górnej granicy lasu, w strefie kosodrzewiny i hal, na wysokości m n.p.m. Ważna grupa gatunków Natura 2000 to duże ssaki drapieżne, których zagrożenie we współczesnej Europie wynika przede wszystkim z fragmentacji i zmniejszającej się powierzchni siedlisk. Tatry są ostoją wszystkich występujących w Polsce dużych drapieżników: niedźwiedzia brunatnego, rysia i wilka. 24 Niedźwiedź brunatny K. Cwynar Niedźwiedź brunatny, największy ssak drapieżny w Polsce zamieszkuje lasy, zarówno iglaste, jak i liściaste. W zimie zapada w sen, trwający ok. 3,5 miesiąca. Okres ten spędza w gawrach, usytuowanych w młodnikach leśnych, jaskiniach, wiatrowałach itp. Niedźwiedzia cechuje duża plastyczność ekologiczna, co wyraża się m.in. urozmaiconym składem pokarmu, w którym przeważają składniki roślinne. Jego areał osobniczy może wynosić km². Tatry to po Bieszczadach najważniejszy obszar dla ochrony tego gatunku w Polsce. Należy jednak pamiętać, że polskie Tatry stanowią tylko fragment ostoi tatrzańskiej populacji niedźwiedzia, której centrum występowania znajduje się po słowackiej stronie Tatr.
25 Świstak tatrzański G. Leśniewski 25
26 Ryś, największy z europejskich kotowatych, zamieszkuje duże kompleksy leśne i prowadzi bardzo skryty tryb życia. Jest gatunkiem mięsożernym, a jego podstawowym pokarmem są dzikie ssaki kopytne, przede wszystkim sarny, ale także jelenie czy kozice. Liczbę rysi żyjących po polskiej stronie Tatr szacuje się na mniej niż 10 osobników. Wymagające ochrony w sieci Natura nietoperze reprezentowane są w Tatrach przez kilka gatunków. Niewiele jeszcze wiadomo o ich miejscach rozrodu i żerowiskach, ale pewne jest, że wykorzystują jaskinie tatrzańskie jako miejsca hibernacji w zimie i miejsca rojenia w okresie letnim. 26 Ryś F. Zięba
27 Nocki duże K. Piksa Najliczniej obserwowany jest nocek duży. Jego obecność stwierdzono na kilkudziesięciu stanowiskach w okresie zimowania. Nietoperz ten poluje zarówno w lasach, jak i na terenach otwartych. Większość swoich ofiar zbiera z powierzchni ziemi. Tereny żerowiskowe nocka dużego obejmują przypuszczalnie większość obszaru regla dolnego i część regla górnego. Kolonie rozrodcze, które zakłada w budynkach znajdują się najprawdopodobniej już poza granicami obszaru Natura 2000, na przyległych terenach zabudowanych. Nocek Bechsteina i mopek, dwa typowo leśne nietoperze, są znacznie rzadziej, aczkolwiek regularnie, spotykane. Nocek Bechsteina jest gatunkiem związanym z pierwotnymi lasami liściastymi, a więc jego występowanie w Tatrach w okresie pozahibernacyjnym ogranicza się do zachowanych fragmentów pierwotnych lasów bukowych regla dolnego. Nietoperz ten poluje w lasach, zbierając pokarm z powierzchni roślinności, gruntu lub w locie. Mopek jest mniej wybredny. Poluje zarówno w lasach liściastych, jak i iglastych. Podstawą jego diety są motyle nocne. Miejsca wykorzystywane przez kolonie rozrodcze mopka i nocka Bechsteina to oprócz nieużytkowanych poddaszy czy szczelin w ścianach budynków dziuple i szczeliny pod odstającą korą drzew. Ochrona siedlisk przyrodniczych i gatunków Natura 2000 na terenie PLC Tatry Celem ochrony na obszarze Natura 2000 Tatry jest utrzymanie lub poprawa stanu zachowania wymienionych powyżej siedlisk przyrodniczych oraz gatunków. Oznacza to, że wielkość populacji gatunków oraz powierzchnia i jakość siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków nie powinna ulec zmniejszeniu lub pogorszeniu. Warunki utrzymania i odtwarzania właściwego stanu siedlisk i gatunków zostaną dokładnie określone w zadaniach ochronnych, wkomponowanych w plan ochrony parku narodowego. Taki dokument będzie obejmował przede wszystkim opis i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń, opis sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków, a także zalecenia, określające inne niezbędne działania. Bardzo ważnym zadaniem będzie monitoring siedlisk i gatunków Natura Służby Parku od lat prowadzą obserwacje wybranych gatunków, takich jak: kozica, świstak, duże drapieżniki, czy niektóre gatunki ptaków. Po wyznaczeniu obszaru Natura 2000 w Tatrach konieczne będzie zwiększenie zakresu prowadzonych obserwacji i badań monitoringowych. 2727Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY
28 PLC Tatry jest szczególnym przypadkiem obszaru Natura 2000 położonego w całości w obrębie parku narodowego, gdzie przyroda jest chroniona jako całość i gdzie obowiązuje szereg surowych zakazów. Reżim ochronny parku narodowego sprzyja utrzymaniu aktualnego stanu zachowania gatunków i większości typów siedlisk i gatunków, które są przedmiotem ochrony na obszarze Natura 2000 Tatry. W przypadku pewnych gatunków utrzymanie właściwego stanu będzie utrudniać silna presja turystyczna, udostępnianie obszaru dla turystyki kwalifikowanej (np. wspinaczka, speleologia) oraz nielegalna penetracja terenu poza szlakami i nielegalna wspinaczka skałkowa. Potrzebne będzie skuteczniejsze egzekwowanie już istniejących przepisów. Warunkiem zachowania półnaturalnych siedlisk łąkowych będzie ich pasterskie lub kośne użytkowanie, a także okresowe usuwanie podrostu drzew i krzewów. Administratorem i zarządzającym obszaru Natura 2000, którego granice pokrywają się z granicami parku narodowego, jest dyrektor parku. Zakres obowiązków zarządzającego obejmuje m.in.: zamówienie opracowania zadań ochronnych lub planu ochrony i nadzorowanie ich wykonania, a ponadto inicjowanie działań edukacyjnych i propagatorskich oraz współpraca z samorządami lokalnymi. 28 Obszar Natura 2000 Tatry jest obszarem przygranicznym. Po stronie słowackiej ma on swój odpowiednik, wyznaczony dla ochrony podobnych siedlisk i gatunków oraz ptaków jak PLC Pożądana będzie współpraca zarządzających obu obszarów w zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków, będących ich wspólną troską.
29 Wypas owiec J. Perzanowska 2929Natura 2000 w Karpatach TATRY 2000 w Karpatach TATRY
30 Obszary NATURA 2000 w Karpatach Obszary ptasie PLC Bieszczady PLC Tatry PLB Babia Góra PLB Beskid Niski PLB Gorce PLB Góry Słonne PLB Pieniny PLB Torfowiska Orawsko-Nowotarskie Obszary siedliskowe PLC Bieszczady PLC Tatry PLH Babia Góra PLH Bednarka PLH Beskid Mały PLH Beskid Śląski PLH Beskid Żywiecki PLH Cerkiew w Łosiu koło Ropy PLH Czarna Orawa PLH Dolina Białki PLH Góry Słonne PLH Jasiołka PLH Kostrza PLH Kościół w Górkach Wielkich PLH Kościół w Radziechowach PLH Krynica PLH Luboń Wielki PLH Łabowa PLH Łysa Góra PLH Małe Pieniny PLH Na Policy PLH Nawojowa PLH Opactwo Cystersów w Szczyrzycu PLH Ostoja Gorczańska PLH Ostoja Jaśliska PLH Ostoja Magurska PLH Ostoja Popradzka PLH Ostoje Nietoperzy okolic Bukowca PLH Pieniny PLH Podkowce w Szczawnicy PLH Polana Biały Potok PLH Torfowiska Orawsko-Nowotarskie PLH Trzciana 30 PLH Grota Zbójnicka na Łopieniu
31 O PROJEKCIE Projekt Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach (PL1080) realizowany jest na terenie polskich Karpat, położonych w trzech województwach: małopolskim, podkarpackim i śląskim. Wdrażany będzie w latach Cele projektu: Zaangażowanie lokalnych społeczności i instytucji oraz środowiska naukowego do współtworzenia sieci Natura 2000 na rzecz racjonalnej ochrony przyrody w Karpatach. Wypracowanie strategii zarządzania obszarami Natura 2000 oraz pilotażowe wdrożenie działań na rzecz aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych. Stworzenie systemu przepływu i udostępniania informacji o obszarach Natura Upowszechnienie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat (programy edukacyjne, konkursy). Określenie istniejących i potencjalnych konfliktów między rozwojem gospodarczym i ochroną przyrody oraz wskazanie sposobów ich rozwiązania. Strategie zarządzania Europejski program Natura 2000 ma na celu utworzenie spójnej sieci obszarów ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków szczególnie zagrożonych w skali Europy. Na terenie polskich Karpat zaprojektowano ponad 30 Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk i Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków. Tworzenie sieci Natura 2000 spotyka się z licznymi problemami organizacyjnymi, dezinformacją i oporem społecznym. Stąd pomysł, aby wspólnie z instytucjami zarządzającymi, ekspertami i stronami zainteresowanymi zebrać informacje istotne dla planowania przestrzennego na obszarach sieci. Na ich podstawie dla każdego z obszarów zostanie uzgodniona strategia zarządzania, która zawierać będzie między innymi: dane o zasobach przyrodniczych i kulturowych oraz uwarunkowaniach socjo-ekonomicznych; wskazania do niezbędnych działań ochronnych; opis konfliktów i propozycje ich rozwiązania. System informacji Materiały te zostaną wykorzystane w planach zadań ochronnych lub w planach ochrony obszarów Natura 2000, a także pomogą w podejmowaniu decyzji dotyczących zagospodarowania przestrzennego. Istotny jest również powszechny dostęp do informacji o siedliskach przyrodniczych i gatunkach, które chronimy w sieci Natura Dlatego w ramach projektu powstanie system informacyjny udostępniony na stronie internetowej. Aktywna ochrona Skuteczna ochrona przyrody to nie tylko obejmowanie ochroną prawną kolejnych obszarów, ale przede wszystkim przemyślane i właściwie zaplanowane działania ochronne, m.in. zabiegi aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych. Dla efektywnej ochrony kluczowe są również akceptacja i zaangażowanie lokalnych społeczności, a także wiedza na temat wartości chronionych zasobów przyrodniczych. Projekt Natura 2000 w Karpatach obejmuje wprowadzenie pilotażowych działań na rzecz czynnej ochrony szczególnie cennych siedlisk przyrodniczych, m.in. górskich polan, torfowisk, młak oraz terenów leśnych. Podjęte zostaną także prace, których celem jest zapobieganie szkodom wywoływanym przez chronione gatunki drapieżników. Edukacja W ramach projektu Natura 2000 w Karpatach zaplanowano szereg działań edukacyjnych. Przygotowane zostaną programy edukacyjne, skierowane m.in. do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, których celem będzie upowszechnianie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat, a także konkursy, wystawy i wydawnictwa. Projekt Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach realizowany jest w Instytucie Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein, Norwegia). Projekt współfinansowany przez: Wojewodę Małopolskiego i Wojewodę Podkarpackiego. Tekst: Małgorzata Makomaska-Juchiewicz Projekt serii, skład i łamanie: Larus Studio Witold Ziaja Projekt okładki: Edward Bobeł Wydrukowano na papierze ekologicznym. Kraków 2009 Strona projektu: Obszary NATURA 2000 w Karpatach
32
Czarna Orawa. Magdalena Grzebinoga, Dorota Horabik, Katarzyna Kiaszewicz, Robert Stańko
Czarna Orawa Magdalena Grzebinoga, Dorota Horabik, Katarzyna Kiaszewicz, Robert Stańko Obszary Natura 2000 - Czarna Orawa (PLH 120031) - Babia Góra (PLH 120001) - Torfowiska Orawsko-Nowotarskie (PLH 120016)
Bardziej szczegółowoObszary cenne przyrodniczo - inwentaryzacja przyrodnicza
Obszary cenne przyrodniczo - inwentaryzacja przyrodnicza Robert Stańko Katarzyna Kiaszewicz Obszary Natura 2000 znajdujące się na terenie zlewni Czarnej Orawy - Czarna Orawa (PLH 120031) -Babia Góra (PLH
Bardziej szczegółowoObszary N2000 w Gorcach. Jan Loch Pracownia Naukowo-Edukacyjna GPN
Obszary N2000 w Gorcach Jan Loch Pracownia Naukowo-Edukacyjna GPN Natura 2000 w Małopolsce Płożenie obszarów Natura 2000 w Gorcach (PLB 120001, PLH 20018) na tle obszarów leśnych. OSO Gorce PLB 120001
Bardziej szczegółowoStrategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Tatry
Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Tatry Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoEuropejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Podstawy prawne Dyrektywa 79/409/EEC w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) Dyrektywa 92/43/EEC w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoCELE I DZIAŁANIA PROJEKTU. Wojciech Mróz. Instytut Ochrony Przyrody PAN
NATURA 2000 W KARPATACH CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU Wojciech Mróz Instytut Ochrony Przyrody PAN NATURA 2000 W KARPATACH Polska włączyła się do sieci Natura 2000 w maju 2004, wraz z wejściem do Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoNatura Joanna Zalewska-Gałosz, Instytut Botaniki UJ. Fot. M. Scelina
Natura 2000 Joanna Zalewska-Gałosz, Instytut Botaniki UJ Fot. M. Scelina 1 Co to jest sieć Natura 2000? Główne narzędzie ochrony różnorodności biologicznej na terytorium Wspólnoty Europejskiej i obowiązek
Bardziej szczegółowoObszar Natura 2000 Łysogóry na tle projektu planu ochrony ŚPN. mgr inż.wojciech Świątkowski
Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle projektu planu ochrony ŚPN mgr inż.wojciech Świątkowski SOO Natura 2000 Łysogóry jako korytarz ekologiczny. Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle krajowego systemu korytarzy
Bardziej szczegółowoDziałania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.
Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich
Bardziej szczegółowoKARKONOSZE PLB020007
KARKONOSZE PLB020007 Torfowiska na równi pod Śnieżką Fot. Grzegorz Rąkowski Obszar, położony przy granicy państwowej z Republiką Czeską, obejmuje najwyższe w Sudetach pasmo Karkonoszy z kulminacją granicznej
Bardziej szczegółowoWykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoLista rankingowa typów siedlisk przyrodniczych
Lista rankingowa typów siedlisk przyrodniczych Ranking siedlisk przyrodniczych Lista określająca potencjalną kolejnośd siedlisk przyrodniczych w badaniach monitoringowych została opracowana w oparciu o
Bardziej szczegółowoDziałania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.
Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 13 czerwca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich
Bardziej szczegółowoDiagnoza obszaru. Dziczy Las
Diagnoza obszaru Dziczy Las Dziczy las Dziczy Las - 1765,7 ha - Zachodniopomorskie, Gmina Banie Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: brak Rezerwaty przyrody
Bardziej szczegółowoNatura 2000 co to takiego?
Natura 2000 co to takiego? 1 2 Czy wiecie co to...? zespół organizmów o podobnej budowie gatunek podstawowa jednostka systematyczna wspólne pochodzenie (przodek) GATUNEK płodne potomstwo, podobne do rodziców
Bardziej szczegółowoOSTOJA DYLEWSKIE WZGÓRZA (PLH ) Powierzchnia obszaru: ha
OSTOJA DYLEWSKIE WZGÓRZA (PLH 280043) Powierzchnia obszaru: 3430.62 ha Diagnozę przprowadzono na terenie gminy Ostróda. Parki krajobrazowe: PK Wzgórz Dylewskich Rezerwaty przyrody: Jezioro Francuskie,
Bardziej szczegółowoDiagnoza obszaru. Dolina Tywy
Diagnoza obszaru Dolina Tywy Dolina Tywy Dolina Tywy -3754,9 ha, zachodniopomorskie, Gmina Banie Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: NIE Rezerwaty przyrody
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU
80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 6 ochrona przyrody Na tle ukształtowania powierzchni kraju małopolskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym wysokościowo, mając
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 7 czerwca 2017 r. Poz. 1098
Warszawa, dnia 7 czerwca 2017 r. Poz. 1098 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 11 maja 2017 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Bagno i Jezioro Ciemino (PLH320036) Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoEkoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoWyzwania sieci Natura 2000
Grażyna Zielińska Seminarium realizowane jest w ramach projektu pn. Natura 2000 naszą szansą realizowanego przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku dofinansowanego przez Narodowy Fundusz
Bardziej szczegółowoDziałania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.
Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 18 czerwca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich
Bardziej szczegółowoRezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
Bardziej szczegółowoDiagnoza obszaru: Ostoja Olsztyńsko-Mirowska OBSZARY NATURA 2000
Diagnoza obszaru: Ostoja Olsztyńsko-Mirowska OBSZARY NATURA 2000 Opracował: Michał Szczepanik Lokalizacja: Powierzchnia: 2210.88 ha Województwo śląskie Powiat częstochowski Gmina Olsztyn Formy ochrony
Bardziej szczegółowoH01 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych J02.05 Modyfikowanie funkcjonowania wód - ogólnie K02.03 Eutrofizacja
Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 30 kwietnia 2014r. Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony
Bardziej szczegółowoBESKID NISKI PLB180002
BESKID NISKI PLB180002 Krajobraz w okolicach wysiedlonej wsi Ciechania w Beskidzie Niskim Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy Obszar Beskid Niski, należący do największych obszarów Natura 2000 w kraju, obejmuje
Bardziej szczegółowoZespół (organizacja związkowa pieczątka)...
Zespół (organizacja związkowa pieczątka).... Liczba osób....... Wiek uczestników....... Jesteśmy na Rajdzie po raz..... Jesteśmy w Babiogórskim Parku Narodowym po raz.... Czy zwiedzaliście Wystawę Stałą
Bardziej szczegółowoDiagnoza obszaru. Gogolice- Kosa
Diagnoza obszaru Gogolice- Kosa GOGOLICE- KOSA - 1424,9 ha Zachodniopomorskie, Gmina Dębno, miejscowość Gogolice Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: NIE
Bardziej szczegółowoOSTOJA BRODNICKA (PLH ) Powierzchnia obszaru:
OSTOJA BRODNICKA (PLH 040036) Powierzchnia obszaru: 4176.86 ha Diagnozę przprowadzono na terenie gminy Kurzętnik. Parki krajobrazowe: Brodnicki PK Rezerwaty przyrody: Rzeka Drwęca, Bagno Mostki, Żurawie
Bardziej szczegółowo1354 Niedźwiedź Ursus arctos
1354 Niedźwiedź Ursus arctos Liczba i lokalizacja obszarów monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Prowadzony od roku 1982 monitoring gatunku obejmuje cały zasięg jego występowania,
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA GATUNKÓW PTAKÓW PRZEDMOTÓW I POTENCJALNYCH PRZEDMIOTÓW OCHRONY. Grzegorz Grzywaczewski i zespół ptaki
PRZYGOTOWANIE PROJEKTÓW PLANÓW ZADAŃ OCHRONNYCH DLA OBSZARÓW NATURA 2000: SOO DOLINA BIEBRZY I OSO OSTOJA BIEBRZAŃSKA ZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA GATUNKÓW PTAKÓW PRZEDMOTÓW I POTENCJALNYCH PRZEDMIOTÓW
Bardziej szczegółowoMonitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki Dorota Radziwiłł Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat
Bardziej szczegółowoZakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura Dębnicko Tyniecki obszar łąkowy Skawiński obszar łąkowy Dolinki Jurajskie Michałowiec
Zakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Dębnicko Tyniecki obszar łąkowy Skawiński obszar łąkowy Dolinki Jurajskie Michałowiec PLH120065 Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy Typy siedlisk przyrodniczych
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoProjekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych
Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych Beskidy Zachodnie walory przyrodnicze, kulturowe, krajobrazowe Nieleśne zbiorowiska roślinne efektem
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 1 kwietnia 2014 r.
Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 1 kwietnia 2014 r. Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony
Bardziej szczegółowoProjekt nr: POIS /09
Projekt nr: POIS.05.03.00-00-186/09 Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko 2007-2013 Priorytet
Bardziej szczegółowoDiagnoza obszaru. Las Baniewicki
Diagnoza obszaru Las Baniewicki Las Baniewicki LAS BANIEWICKI 611, ha, zachodniopomorskie, Gmina Banie, miejscowość Baniewice Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj
Bardziej szczegółowoProjekt nr: POIS /09. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski
Projekt nr: POIS.05.03.00-00-186/09 Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko 2007-2013 Priorytet
Bardziej szczegółowoFinansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak
Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody Jan Balcerzak Artykuł8 Dyrektywy Rady 92/43/EWGz dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ust. 1 - Równolegle
Bardziej szczegółowoGrzegorz Grzywaczewski i zespół ptaki
PRZYGOTOWANIE PROJEKTÓW PLANÓW ZADAŃ OCHRONNYCH DLA OBSZARÓW NATURA 2000: SOO DOLINA BIEBRZY I OSO OSTOJA BIEBRZAŃSKA ZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA GATUNKÓW PTAKÓW PRZEDMOTÓW I POTENCJALNYCH PRZEDMIOTÓW
Bardziej szczegółowoBIESZCZADY PLC180001
BIESZCZADY PLC180001 Połonina Caryńska Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy Obszar, przylegający do granicy państwowej ze Słowacją i Ukrainą, obejmuje w całości Bieszczady Zachodnie, zwane też Bieszczadami
Bardziej szczegółowoPROJEKT PLANU OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 PLC BIESZCZADY INWENTARYZACJA SIEDLISK Z ZAŁĄCZNIKA I DS
INWENTARYZACJA I OCENA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH Z ZAŁĄCZNIKA I DS ORAZ GATUNKÓW ROŚLIN Z ZAŁĄCZNIKA II DS (oprac. Marcin Kołodziej) Cel prac inwentaryzacyjnych dotyczących siedlisk przyrodniczych: - zebranie
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 2 czerwca 2017 r. Poz. 1072
Warszawa, dnia 2 czerwca 2017 r. Poz. 1072 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 11 maja 2017 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Uroczyska w Lasach Stepnickich (PLH320033) Na podstawie
Bardziej szczegółowoBeskid Śląski, Beskid Żywiecki i Beskid Mały. Walory przyrodnicze, awifauna i działalność człowieka
Beskid Śląski, Beskid Żywiecki i Beskid Mały Walory przyrodnicze, awifauna i działalność człowieka Projekt Ptaki Karpat W latach 2011 2016 Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków realizowało projekt Inwentaryzacja
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY (SOO) 1. IDENTYFIKACJA
Bardziej szczegółowoStrategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Babia Góra
Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Babia Góra Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru
Bardziej szczegółowoRezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. LUBUSKIM ANDRZEJ JERMACZEK, MAREK MACIANTOWICZ Stan na 20.01.2017 Według stanu na koniec roku 2016 w województwie lubuskim były 64 rezerwaty
Bardziej szczegółowoNiemodlin, 27 czerwca 2016 roku. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. Bohaterów Powstań Śląskich 9-00 Niemodlin Niemodlin, 7 czerwca 0 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu W związku z rozpoczęciem prac nad dokumentami planistycznymi dla obszaru Natura
Bardziej szczegółowoAspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Bardziej szczegółowoPiętrowość roślinności w Tatrach. Piętrowość roślinności w Tatrach
Piętrowość roślinności w Tatrach Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI
ZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Węże" Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z
Bardziej szczegółowoSZATA ROŚLINNA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO
SZATA ROŚLINNA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO Warsztaty I ws. Planu Ochrony ŚPN 2013-2033, 8.11.2012r. Fot. B. Piwowarski Hierarchizacja celów ochrony ŚPN Cele zasadnicze Ochrona szaty roślinnej. Chronimy
Bardziej szczegółowo4003 Świstak Marmota marmota latirostris
4003 Świstak Marmota marmota latirostris Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Monitoring obejmuje cały teren występowania świstaka
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoBednarka PLH 120033. II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012.
Bednarka PLH 120033 II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012. Położenie i zasięg Położenie administracyjne: woj. małopolskie, powiat gorlicki, gmina Lipinki; woj. podkarpackie, powiat
Bardziej szczegółowoNatura 2000. Fundacja EkoRozwoju. Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska
Natura 2000 Fundacja EkoRozwoju Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska W prezentacji wykorzystano materiały: z arch. dr Krzysztofa Świerkosza, Uniwersytet Wroclawski, prezentację Marzeny Zblewskiej Europejska
Bardziej szczegółowoRozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych.
Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Na obszarze gminy Poświętne znajduje się wiele powierzchni siedlisk przyrodniczych kwalifikujących
Bardziej szczegółowoLogo PNBT. Symbolem PNBT jest głuszec - ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich.
Powstanie Parku Park Narodowy "Bory Tucholskie" jest jednym z najmłodszych parków narodowych w Polsce. Utworzono go 1 lipca 1996 roku. Ochroną objęto powierzchnię 4 798 ha lasów, jezior, łąk i torfowisk.
Bardziej szczegółowoGorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM i REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 22/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI
ZARZĄDZENIE NR 22/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Lubiaszów" Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
Bardziej szczegółowoStrategia zarządzania dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej
Strategia zarządzania dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Mechanizm Finansowy Europejskiego
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoGdańsk, dnia 7 grudnia 2015 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 13 listopada 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 7 grudnia 2015 r. Poz. 3770 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie ustanowienia planu
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
BIEszczaDY Natura 2000 w Karpatach BIESZCZADY Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Bardziej szczegółowoOpole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz. 1882 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody
Bardziej szczegółowoPlanowanie i tworzenie prezentacji multimedialnej
Karta pracy ucznia do zajęd z informatyki: Planowanie i tworzenie prezentacji multimedialnej Zadanie 1 Zaplanuj prezentację na temat wybranego: Parki Narodowe w Polsce złożoną z minimum dziesięciu slajdów.
Bardziej szczegółowoNATURA 2000. www.ek-kom.pl. Janusz Bohatkiewicz. EKKOM Sp. z o.o. Regietów, 21 stycznia 2010
DROGI SAMORZĄDOWE X LAT AKTUALNE PROBLEMY ZWIĄZANE Z OBSZARAMI NATURA 2000 Janusz Bohatkiewicz EKKOM Sp. z o.o. www.ek-kom.pl Regietów, 21 stycznia 2010 Krótka informacja nt. obszarów NATURA 2000 SYSTEM
Bardziej szczegółowoUZASADNIENIE. zakres działań na szczeblu gminy (11 sołectw), objęcie całości obszaru geograficznego gminy (11 sołectw),
UZASADNIENIE odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Dobra Sporządzono na podstawie art. 49 ustawy z 3 października
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoDRAWIEŃSKI PARK NARODOWY W SIECI NATURA 2000
Projekt finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Bardziej szczegółowoWystępowanie i biologia wybranych gatunków ptaków gnieżdżących się w Bieszczadach Zachodnich
Występowanie i biologia wybranych gatunków ptaków gnieżdżących się w Bieszczadach Zachodnich Orelec, 23.05.2015 Ptaki polskich Bieszczadów W polskich Bieszczadach stwierdzono występowanie przeszło 200
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody. Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim
Ochrona przyrody Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim O sieci Natura 2000 Obszary Natura 2000 wyznaczane są we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoFauna Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. Wyniki inwentaryzacji, zagrożenia i działania ochronne. mgr Katarzyna Zembaczyńska
Fauna Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego Wyniki inwentaryzacji, zagrożenia i działania ochronne mgr Katarzyna Zembaczyńska Wyniki inwentaryzacji fauny Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego Grupa liczba
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie: A. Anioł, A. Przemyski, A. Sitarz, A. Pierścińska
Dokończenie opracowania projektu planu ochrony dla Gorczańskiego Parku Narodowego i planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 PLH120018 Ostoja Gorczańska Przygotowanie: A. Anioł, A. Przemyski, A.
Bardziej szczegółowoXLVI ZLOT ŻYWCZAKÓW BABIA GÓRA 2012
www.bgpn.pl Zespół (szkoła/rodzina)..... Liczba osób w drużynie.. Wiek uczestników.... Jesteśmy na Zlocie Żywczaków po raz... Jesteśmy w Babiogórskim Parku Narodowym po raz. Czy zwiedzaliście Wystawę Stałą
Bardziej szczegółowoRozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne
Bardziej szczegółowoMartwe drewno w lesie jako element monitoringu i oceny stanu ochrony leśnych siedlisk przyrodniczych
Martwe drewno w lesie jako element monitoringu i oceny stanu ochrony leśnych siedlisk przyrodniczych Wojciech Mróz, Instytut Ochrony Przyrody PAN Paweł Pawlaczyk, Klub Przyrodników Ilość martwego
Bardziej szczegółowoMazowiecko - Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne z siedzibą przy Kozienickim Parku Krajobrazowym
Mazowiecko - Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne z siedzibą przy Kozienickim Parku Krajobrazowym 26-670 Pionki, ul. Radomska 7, tel/fax (048) 6123441, 601393036 e-mail: msto@poczta.onet.eu www.m-sto.org
Bardziej szczegółowoGorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz. 2798 ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE
Instytut Ochrony Przyrody PAN SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE z realizacji projektu PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Sprawozdanie obejmuje działania
Bardziej szczegółowoTatry. 3. Przyrodnicze atrakcje jaskiń tatrzańskich. Słów kilka o tatrzańskich ptakach:
Egzamin dla kandydatów na przewodników górskich klasa III Tatry 25.04.2008 r. część ustna Zestaw I 1. Dolinki reglowe Tatr. Szlaki dol. Rohackiej. 2. Trasa wycieczki po kościołach artykularnych. 3. Przyrodnicze
Bardziej szczegółowoOchrona nietoperzy w ramach specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 - problemy, szanse i wyzwania
Ochrona nietoperzy w ramach specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 - problemy, szanse i wyzwania Robert Mysłajek Stowarzyszenie dla Natury Wilk Źródło: Natura 2000 viewer http://natura2000.eea.europa.eu
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH I GATUNKÓW ROŚLIN Ewa Jabłońska wraz z zespołem botanicznym
PRZYGOTOWANIE PROJEKTÓW PLANÓW ZADAŃ OCHRONNYCH DLA OBSZARÓW NATURA 2000: SOO DOLINA BIEBRZY I OSO OSTOJA BIEBRZAŃSKA ZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH I GATUNKÓW ROŚLIN Ewa Jabłońska
Bardziej szczegółowoZałożenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 I. Teren objęty projektem Planuje się wykonanie projektu
Bardziej szczegółowoGorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia planu
Bardziej szczegółowoPTASI KALENDARZ 2013 WRZESIEŃ. PŁOCHACZ HALNY (Prunella collaris) (Płochacze Prunnellidae)
PTASI KALENDARZ 2013 WRZESIEŃ PŁOCHACZ HALNY (Prunella collaris) (Płochacze Prunnellidae) Płochacz halny to niewielki ptak. Niewprawnemu obserwatorowi może przypominać nieco wróbla. Jest od niego jednak
Bardziej szczegółowoMIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI
MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI PRAWNE I SPOŁECZNO- GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA OCHRONY PRZYRODY NA OBSZARACH NATURA 2000 Zdzisław Cichocki, Małgorzata Hajto, Agnieszka Kuśmierz FORMY PRAWNEJ
Bardziej szczegółowo