Piętrowość roślinności w Tatrach. Piętrowość roślinności w Tatrach

Transkrypt

1 Piętrowość roślinności w Tatrach Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Słowacka

2 1. Wpisz właściwe nazwy (regiel dolny, regiel górny, piętro kosodrzewiny, piętro alpejskie [hale], piętro turniowe), wartości (900, 1200, 1550, 1800, 2300 m n.p.m.; +4, +2, 0, -2, -4 C) oraz narysuj symbole oznaczające piętra roślinności w Tatrach. Nazwa piętra roślinnego Średnia roczna temperatura powietrza Wysokość nad poziomem morza regiel dolny turnie hale kosodrzewina regiel górny 2

3 2. Korzystając z opisów, dopasuj gatunki do charakterystycznych dla nich pięter roślinnych w Tatrach. Dopasowywanie polega na przyklejeniu odpowiedniego wizerunku drzewa we właściwe miejsce na karcie pracy. Wzorzec geograficzny Sit skucina Jego nazwa związana jest z wyglądem plechy, która przypomina wzory na mapach geograficznych. Jest organizmem pionierskim, to znaczy takim, który jako jeden z pierwszych pojawia się na dotąd niezasiedlonych przez inne organizmy siedliskach. W Tatrach najczęściej spotkać go można na skałach granitowych. Od tej rośliny wzięły nazwę Czerwone Wierchy, gdyż na jesień kępy situ skuciny przybierają rudoczerwoną barwę. Podobnie jak boimka rośnie na granitowym podłożu i razem z nią tworzy charakterystyczny zespół roślinny. Kosodrzewina Warzucha tatrzańska To krzew rosnący w Tatrach bardzo licznie. Spotkać go można już w Dolinie Białego, na wysokości około 900 metrów, ale najlepiej czuje się wyżej, na wysokości między 1500 a 1800 m n.p.m. Tworzy tam zwarte łany, które w miarę wzrostu wysokości rozpadają się na grupy. Gałęzie oraz korzenie kosodrzewiny tworzą gęstą warstwę przy powierzchni. W tej plątaninie gromadzą się mech, igły, próchnica, drobne kamyki, co sprawia, że zarośla kosodrzewiny doskonale wchłaniają wodę i zabezpieczają przed groźnymi powodziami. Poza tym jej mocne gałęzie chwytają śnieg, który nie stacza się w dół. Tym samym kosodrzewina chroni rosnące niżej lasy przed lawinami. Rośnie tylko w Tatrach. Jest endemitem tatrzańskim, co oznacza, że nigdzie indziej na świecie poza Tatrami jej nie zobaczymy. Występuje na najwyżej położonych przełęczach. Świerk Drzewo najbardziej rozpowszechnione w Tatrach. Jest gatunkiem lasotwórczym. W niższych położeniach rośnie razem z bukiem i jodłą, natomiast powyżej 1200 m n.p.m. tworzy całe piętro leśne, zwane niekiedy królestwem świerka. Rośnie na wszystkich typach podłoża zarówno na granicie, jak i wapieniu. Nie ma zbyt wysokich wymagań glebowych. Płytko się zakorzenia, nie potrzebuje zatem grubej warstwy gleby do umocowania się w podłożu. 3

4 Jodła Boimka dwurzędowa Piękne drzewo rosnące w Tatrach do wysokości ok m n.p.m. Dorasta do 60 m wysokości. Preferuje gleby żyzne rozwijające się na wapieniu, choć nie ma tak wysokich wymagań glebowych jak buki. Jedliny, czyli lasy jodłowe, najpiękniej rozwinęły się w okolicach Wierchu Porońca, ale jodły często towarzyszą też bukom, tworząc tak zwaną buczynę karpacką. Jodła jest wrażliwa na przymrozki. Niska trawa tworząca zbite darnie w Tatrach. Roślina typowo górska. Rośnie na podłożu granitowym. Jej kępy doskonale chłoną wodę, a niski wzrost pozwala jej ograniczyć wysuszające działanie wiatru. Buk Drzewo występujące w Tatrach do wysokości 1250 m n.p.m. Rośnie na glebach żyznych i wilgotnych wykształcających się na podłożu wapiennym. Dorasta do 40 m wysokości. Buk jest wrażliwy na mróz oraz silne wiatry. Nie rośnie po południowej stronie Tatr, gdyż nie ma tam odpowiednich dla niego gleb. W Tatrach najpiękniejsze lasy bukowe rosną w rejonie od Doliny Małej Łąki po Dolinę Strążyską. Turnie Hale Kosodrzewina Regiel górny Regiel dolny 4

5 3. Wpisz brakujące słowa w poniższym tekście (trawami, hale, krzewinki, drzewach, zbiorowiska). Od mniej więcej 1800 po 2300 m n.p.m. rozciągają się obszary zarosłe głównie... i trawiastokształtnymi sitami, turzycami i kosmatkami to wysokogórskie łąki, czyli... (...). Oprócz roślin zielnych spotykamy na halach jedynie drobne... o zdrewniałych łodygach, jak borówka czarna, borówka brusznica (...), a także niziutkie, ścielące się po ziemi wierzby. O większych krzewach, a tym bardziej... nie ma już mowy w krainie hal. Wśród traw, piargów i skałek rosną też liczne tzw. potocznie kwiaty, a więc rośliny o kwiatach rzucających się w oczy, boć przecież i niepozorne trawy, i sity, i turzyce także mają kwiaty, choć większość turystów ich nie dostrzega. Tych wszystkich barwnie i okazale kwitnących roślin wyliczyć tu nie sposób. Najczęściej spotykane to sasanka biała, dzwonek alpejski, kozłowiec, goryczka kropkowana, kuklik górski, rogownica wełnista, pierwiosnek maleńki, jaślinek, czyli urdzik karpacki, różne skalnice itd. Wszakże hale to najbarwniejsze roślinne klimatu umiarkowanego. Zofia Radwańska-Paryska, Zielony świat Tatr 5

6 4. Odszukaj w zestawach wyrazy, które nie pasują do pozostałych. Zaznacz w nich trzecią literę i wpisz ją do kratki, a dowiesz się, jak nazywa się drzewo rosnące w Polsce jedynie w Tatrach. 1. malina, krowa, owca 2. jawor, świerk, buk 3. świstak, kamień, kozica 4. hale, zabawa, turnie 5. trawa, bez, kosówka W którym piętrze najczęściej je zobaczymy?. 6

7 5. Na mapie wykreślono poziomicę 1550 m, 1800 m, 2300 m oraz granice polskiego i słowackiego Tatrzańskiego Parku Narodowego. Pokoloruj na ciemno zielono regle tatrzańskie, na jasno zielono piętro kosodrzewiny, na żółto piętro hal i na szaro piętro turni. Podkreśl te masywy w Tatrach Polskich, gdzie na zboczach występuje piętro turni. 1. Mięguszowieckie Szczyty 2. Rysy 3. Łomnica 4. Lodowy 5. Gerlach 6. Hawrań 7. Siwy Wierch 8. Wołowiec 9. Bystra 10. Czerwone Wierchy 11. Kasprowy Wierch 12. Świnica 7

8 6. Na mapie zaznaczono najwyższe szczyty różnych pasm górskich. W brakujące pola wpisz nazwy pięter roślinnych w nich występujących (pogórze, regiel dolny, regiel górny, kosodrzewina, hale, połoniny, turnie). ISBN Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponosi Tatrzański Park Narodowy i w żadnym razie nie może ona być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej ani Euroregionu Tatry. egzemplarz bezpłatny