Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000"

Transkrypt

1

2 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne obszary ochrony siedlisk (tzw. obszary siedliskowe) oraz specjalne obszary ochrony ptaków (tzw. obszary ptasie). Dla zachowania spójności sieci ważne jest także utrzymywanie korytarzy ekologicznych łączących te obszary. Obszary Natura 2000 stanowią nową formę ochrony przyrody w polskim prawodawstwie dopełniają dotychczasowy krajowy system obszarów chronionych i częściowo się z nim nakładają. Na terenie kraju wyznaczanie i ochrona obszarów sieci Natura 2000 nadzorowane są przez Ministerstwo Środowiska. Nad właściwym wyznaczeniem tych obszarów i skutecznością ich ochrony czuwa Komisja Europejska. Państwa członkowskie UE mają jednak dużą dowolność w organizacji systemu zarządzania obszarami i wyborze sposobów ich ochrony. Najważniejszy jest efekt działań ochronnych, czyli zachowanie siedlisk i gatunków, które są przedmiotem ochrony w obszarach Natura Każda inwestycja, która może w istotny sposób wpłynąć na to, co chcemy w obszarze chronić, powinna zostać poddana procedurze oceny oddziaływania na środowisko. Nie ma przeszkód dla realizacji działań i inwestycji w obszarach Natura 2000 lub poza nimi, jeśli nie mają znaczącego wpływu na podlegające ochronie siedliska przyrodnicze a także siedliska gatunków roślin i zwierząt oraz ich populacje. Ochrona siedlisk gatunków oznacza, że oprócz ochrony populacji danego gatunku przed bezpośrednim niszczeniem, chronimy tereny przez nie zamieszkiwane. Chcąc chronić np. nietoperze, nie wystarczy zabronić ich zabijania. Należy również zachować odpowiednie warunki w ich zimowiskach (jaskiniach, podziemnych schronach), letnich schronieniach (np. na strychach budynków, zwłaszcza starych kościołów), żerowiskach, a także utrzymywać liniowe elementy krajobrazu łączące letnie schronienia z żerowiskami. Z kolei, dla zachowania łąkowych gatunków roślin, niezbędne jest utrzymanie ich półnaturalnych siedlisk poprzez użytkowanie kośne lub pasterskie. Rozmawiajmy! Obszary Natura 2000 nie są typowymi obszarami chronionymi, takimi jak np. parki narodowe i rezerwaty przyrody, które obejmują najcenniejsze, najbardziej naturalne fragmenty naszej przyrody i powinny podlegać głównie ochronie ścisłej. W sieci Natura 2000 znalazły się tereny o charakterze półnaturalnym lub wręcz zurbanizowane. Zakłada się, że na większości obszarów sieci będzie się godzić ochronę siedlisk i gatunków z gospodarowaniem człowieka, zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Wyznaczenie obszarów Natura 2000 i określanie celów ich ochrony opiera się wyłącznie na przesłankach przyrodniczych. Jednak sam sposób realizacji tej ochrony powinien być dostosowany do lokalnej specyfiki społecznej, gospodarczej i kulturowej. Bowiem skuteczność ochrony siedlisk i gatunków na wyznaczonych obszarach sieci zależy od akceptacji i zaangażowania gospodarzy tych terenów. Jednym z kluczowych działań jest włączenie lokalnych władz, mieszkańców i inwestorów w proces planowania zadań ochronnych dla obszarów Natura Ustalenia w tym zakresie powinny być poprzedzone dyskusjami o potrzebach w zakresie ochrony, o planowanych inwestycjach, o kierunkach rozwoju zainteresowanych gmin, słowem o przyszłości obszaru. Ale uwaga, włączenie w sieć Natura 2000 parków narodowych i rezerwatów przyrody nie oznacza osłabienia dotychczasowego reżimu ich ochrony czy zmian w sposobie zarządzania i planowania ich ochrony, lecz raczej stanowi dodatkową gwarancję zachowania ich walorów przyrodniczych. Strony internetowe:

3 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Małe Pieniny widok na Wysoką B. Czerwiński Ostoja siedliskowa

4 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

5 Obszar Natura 2000: Małe Pieniny PLH Małe Pieniny to niewielkie, niezwykle malownicze pasmo górskie wciśnięte pomiędzy Beskid Sądecki, Pieniny i Magurę Spiską. Ciągnie się od wylotu Przełomu Dunajca w Pieninach do przełęczy Rozdziela (803 m n.p.m.) i stanowi najbardziej na wschód wysuniętą część Pienińskiego Pasa Skałkowego. Północną granicę Małych Pienin stanowią doliny potoku Grajcarek i jego dopływu Białej Wody, południową zaś dolina potoku Lipnik. Małe Pieniny charakteryzują się dużymi różnicami wysokości względnych, które dochodzą do 500 m. Najwyższym punktem jest Wysoka (1052 m n.p.m.), która jest jednocześnie najwyższym wzniesieniem w całych Pieninach. W zachodniej części pasmo ma typowy, pieniński charakter. Występują tu liczne wapienne wzniesienia o ostrych kształtach i gołych, stromych ścianach. Stoki południowe są zwykle bardziej strome niż północne. Przesuwając się na wschód, pasmo stopniowo zatraca swój skalisty charakter, a wzniesienia zaczynają przypominać swoim wyglądem sąsiednie Beskidy. Grzbietem Małych Pienin przebiega polsko-słowacka granica państwowa. Znajdujące się po słowackiej stronie, południowe stoki Małych Pienin chronione są przez utworzony w roku 1967 Pieninský národný park (PIENAP). Część Małych Pienin po stronie słowackiej została objęta ochroną w ramach ogólnoeuropejskiej sieci obszarów cennych przyrodniczo Natura 2000 poprzez utworzenie obszaru Pieniny. Po stronie polskiej, Małe Pieniny znajdują się w obrębie Południowomałopolskiego Obszaru Chro- Małe Pieniny Wysoka B. Czerwiński Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

6 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Rezerwat Biała Woda B. Czerwiński

7 Małe Pieniny nad Wąwozem Skalskie B. Czerwiński nionego Krajobrazu. Wybrane fragmenty chronione są w czterech rezerwatach przyrody: Biała Woda (27,83 ha; 1963), Wąwóz Homole (40,54 ha; 1963), Wysokie Skałki (13,87 ha; 1961) i Zaskalskie-Bodnarówka (19,02 ha; 1961). Od roku 2006 są chronione jako obszar Natura 2000 Małe Pieniny, powiększony o niewielką część w roku 2007, tak aby objąć także żerowiska nietoperzy. Małe Pieniny są obszarem o dużej różnorodności siedlisk przyrodniczych. Bogactwo to wynika z bardzo urozmaiconej rzeźby terenu oraz wielowiekowej działalności człowieka. Prowadzona tu ekstensywna gospodarka rolna, głównie pasterska i łąkarska, przyczyniła się do zachowania walorów przyrodniczych tego terenu. Tablica informacyjna w rezerwacie przyrody Wąwóz Homole J. Perzanowska Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

8 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Z historii Małych Pienin Protoplaści Rusinów Szlachtowskich przybyli do doliny Grajcarka najprawdopodobniej pod koniec XV wieku podczas wędrówek ludności wołoskiej. Niektórzy badacze twierdzą, że zasiedlili dolinę od strony południowej niegdyś węgierskiej, dziś słowackiej, przez przełęcz Rozdziela i grzbiet Małych Pienin, gdyż zwarty zasięg osadnictwa Rusińskiego w Karpatach polskich kończy się na dolinie Popradu, a rusnackie wsie na Węgrzech (dziś Słowacji) ciągną się aż pod Tatry. Rezerwat Biała Woda I. Wróbel Dodatkowo podpienińskie wsie węgierskie lokowano znacznie wcześniej niż polskie: Jarembina (1309), Kamionka (1315), Litmanowa (1370). Czytelne były również liczne podobieństwa Rusinów Szlachtowskich do ich pobratymców zamieszkujących Spisz. O sposobie gospodarowania Rusinów Szlachtowskich wybitnie świadczą zapiski niejakiego Andrzeja Bittnera, osadzonego w Szlachtowej pod koniec XVIII w., przez księcia Sanguszkę, fachowca górniczego. Małe Pieniny widok z Wysokiego Wierchu B. Czerwiński Bittner pisze: Lasy są zaniedbane, brak dozoru, leśniczych, czy gajowych. Złomiska i wykroty uniemożliwiają planową zwózkę, nawet wtedy, gdy pogoda sprzyja. Chłopi tną, gdzie chcą i co chcą, często zostawiając po prostu zwalone pnie. Zimą karmią stada pędami młodych drzew skutecznie likwidując młodniki. W najdogodniejszych dla siebie miejscach pasterze wycinają las i zakładają polany. Dalej pisze: że do postawienia rusnackiej chaty wystarcza prosta umiejętność posługiwania się sznurem i toporem.

9 Pierwotnie, głównym sposobem zarobkowania Rusinów były hodowla i wypas. W okresie międzywojennym poza owcami hodowano również bydło i świnie. Sporą część terenów wokół wsi użytkowano kośnie, a siano gromadzono na zimę w prowizorycznych szałasach, tzw. sedlikach, przystosowanych często do nocowania bydła. W sezonie wypasowym nocowali tam również pasterze. Począwszy od XIX w. coraz większą rolę odgrywać zaczęło rolnictwo. Trudne warunki naturalne i nieurodzajna ziemia powodowały, że pod uprawę zaczęto wykorzystywać każdy, nadający się skrawek terenu. Wycinano resztki lasów, a pola orne sięgnęły wysokości 1000 m n.p.m. W wyniku wielokrotnych podziałów rodzinnych, początkowo duże pola, uległy rozdrobnieniu na wąskie pasy biegnące zgodnie z poziomicami i uformowane w tarasy nazywane fałatkami. Systemy tarasów są do dziś dobrze czytelne praktycznie w całej górnej części doliny Białej i Czarnej Wody. Na polach uprawiano owies, jęczmień, kapustę, len i ziemniaki. Podczas bezśnieżnych zim i wczesną wiosną, na dużych obszarach pól i pastwisk stosowano wypalanie. Przed II wojną Rusini utrzymywali się z głównie z uprawy roli, chociaż nie zaniechano wypasu. Szukając nowych źródeł dochodu, z czasem mieszkańcy Białej Wody wyspecjalizowali się w druciarstwie naprawianiu rozbitych glinianych naczyń lepiąc je i wzmacniając drutem. Chałupy Rusinów w większości były jednoizbowe i pozbawione komina. W budownictwie silnie zaznaczały się wpływy polskie, czego przykładem jest spora część zagród wznoszona na wzór szczawnicki, na planie czworoboku. Według spisu ludności z 1935 roku w czterech wsiach: Szlachtowej, Jaworkach, Białej i Czarnej Wodzie mieszkało 2043 Rusinów. Po wojnie część z nich zmuszono do wyjazdu do ZSRR, a resztę przesiedlono na Ziemie Zachodnie w ramach akcji Wisła. Po stronie słowackiej łemkowie pozostali na dotychczas zamieszkiwanych terenach. Małe Pieniny opustoszały. Następnie, po zaprzestaniu represji zasiedliła je głównie okoliczna ludność, przejmując opuszczone tereny. W latach zmienił się radykalnie sposób wykorzystania terenów rolniczych. W Małych Pieninach pojawiły się duże stada owiec z Podhala, liczące nawet do 7000 sztuk. Zmieniła się też organizacja pasterstwa, przyjmując charakter znany z Tatr. Wypasem stada owiec zajmuje się baca z kilkoma pomocnikami juhasami. Stada przez cały okres wypasu przebywają pod gołym niebem. Na noc owce gromadzone są w koszarach, ruchomych zagrodach, przesuwanych po pastwiskach w celu ich użyźnienia. Z owczego mleka wytwarzane są produkty tradycyjne: bundz, bryndza i oscypki. Niewielkie fragmenty łąk użytkowane są kośnie. Lasy w Małych Pieninach pozostają w zarządzie Lasów Państwowych. opracowano na podstawie materiałów dostarczonych przez Macieja Szajowskiego Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

10 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Rezerwat Biała Woda J. Perzanowska Widok spod grzbietu między Smrekową w Wysoką I. Wróbel Małe Pieniny jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk SOOS 10 Rezerwat przyrody Wąwóz Homole B. Czerwiński Małe Pieniny zostały zaproponowane do ochrony w sieci Natura 2000 przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w porozumieniu z organizacjami pozarządowymi w roku 2006, w ramach tzw. Shadow List. Oficjalnie obszar został zgłoszony do sieci Natura 2000 w roku 2007 w celu uzupełnienia reprezentacji siedlisk naskalnych i muraw, głównie zarośli jałowca pospolitego na murawach nawapiennych, muraw kserotermicznych, wapiennych ścian skalnych ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis oraz górskich reliktowych lasków sosnowych. Było to zgodne z ustaleniami seminarium biogeograficznego dla regionu alpejskiego, które od-

11 było się w maju 2005 roku pod patronatem Komisji Europejskiej. W granicach obszaru znalazła się większa część pasma Małych Pienin, od Jarmuty (794 m n.p.m.) na zachodzie, po przełęcz Rozdziela na wschodzie. Małe Pieniny zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku i oczekują na wyznaczenie przez Ministra Środowiska w drodze rozporządzenia jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk. Aktualnie obszar zajmuje powierzchnię 1875,9 ha. W Małych Pieninach stwierdzono występowanie 15 typów siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk 3 gatunków roślin i 3 gatunków zwierząt z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej. Tylko dla ochrony części z nich obszar ten ma znaczenie w skali Karpat. Typy siedlisk przyrodniczych Natura 2000 w Małych Pieninach Siedliska nieleśne Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków, kod 3220 Zarośla wierzbowe na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum), kod 3240 Zarośla jałowca pospolitego na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych, kod 5130 *Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea), kod 6210 *Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion), kod 6230 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium), kod 6430 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), kod 6510 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, kod 7230 *Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami ze Stipion calamagrostis, kod 8160 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, kod 8210 Siedliska leśne Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion), kod 9110 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-fagenion, Galio odorati-fagenion), kod 9130 *Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe), kod 91E0 Górskie reliktowe laski sosnowe (Erico-Pinion), kod 91Q0 Górskie bory świerkowe (Piceion abietis), kod 9410 * gwiazdką oznaczono priorytetowe typy siedlisk Specyficzna budowa geologiczna, warunki klimatyczne oraz wielowiekowa gospodarka człowieka sprawiły, że roślinność Małych Pienin stanowi mozaikę zbiorowisk naskalnych, obszarów łąk i pastwisk oraz lasów. Na terenie obszaru Natura 2000 Małe Pieniny najważniejsza jest ochrona zarośli jałowca pospolitego na murawach nawapiennych. Siedlisko to stanowi wczesne stadium zarastania muraw kserotermicznych. Budują je, rosnące w dość dużym zwarciu, krzewy jałowca pospolitego na pokrytym murawami kserotermicznymi lub murawami z klasy Seslerietalia variae podłożu wapiennym. Siedlisko to w Małych Pieninach występuje głównie na terenie rezerwatów przyrody Biała Woda i Wąwóz Homole. W pierwszym z nich znajdują się największe w regionie alpejskim (w polskich Karpatach) płaty tego siedliska, porastające zbocza wąwozu i partie wierzchowinowe. W Wąwozie Homole natomiast, siedlisko zajmuje niezbyt duże powierzchnie, w części można je klasyfiko- 1111Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

12 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Zbiorowiska naskalne główny przedmiot ochrony J. Perzanowska Zarośla jałowca na murawach J. Perzanowska wać jako murawy z udziałem jałowca (oraz innych, ciepłolubnych krzewów), gdyż krzewy jałowca pospolitego nie tworzą zwartych zarośli (jałowiec nie osiąga 20 30% zwarcia, które przyjęto za wartość graniczną dla tego siedliska). W przyszłości można się jednak spodziewać dalszego zarastania muraw przez jałowce i wykształcenia się tego siedliska na większej powierzchni. 12 Zarośla jałowca Kociubylska Skała J. Perzanowska Występujące w Małych Pieninach murawy kserotermiczne oraz ciepłolubne zbiorowiska trawiaste, których obecność uzależniona jest od warunków klimatycznych, glebowych i orograficznych, to także bardzo ważny przedmiot ochrony w tym obszarze. Zbiorowiska te mają postać barwnych muraw, o bogatej i zróżnicowanej florze, często z udziałem rzadkich gatunków. Występują zwykle na rozległych stokach pagórków, na ścianach wąwozów,

13 Zarośla jałowca pospolitego na murawach w rezerwacie Biała Woda B. Czerwiński 1313Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY 13

14 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY 14 Murawy kserotermiczne naskalne w Wąwozie Homole J. Perzanowska

15 utrwalonych piarżyskach u podnóża skał wapiennych, a także na półkach i ścianach skalnych. Murawy kserotermiczne rozwijają się na płytkich glebach i suchym podłożu o odczynie zasadowym lub obojętnym, bogatym w węglan wapnia. Występują w miejscach o dużym nasłonecznieniu, przy ekspozycji południowej, przy wysokich temperaturach powietrza i gleby. Głównym zagrożeniem dla istnienia i funkcjonowania muraw kserotermicznych jest sukcesja wtórna. Utrzymanie pełnej zmienności zbiorowisk i zachowanie bogactwa florystycznego tych siedlisk wymaga prowadzenia zabiegów ochrony czynnej polegającej na przywracaniu i utrzymywaniu dawnych, ekstensywnych form użytkowania, takich jak wypas i koszenie. Niewielkie powierzchnie zajmują wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis. Siedlisko tworzy małopowierzchniowe układy w szczelinach wapiennych ścian skalnych, załomach itp., ze znikomą warstwą gleby. Występuje zarówno w miejscach zawilgoconych i ocienionych, jak i przy południowych ekspozycjach ścian skalnych, gdzie podlega okresowej suszy i silnemu nasłonecznieniu. W wyższych położeniach górskich są to zbiorowiska klimaksowe, w niższych seralne. U podnóży stromych ścian skalnych wykształca się bardzo ciekawe, priorytetowe siedlisko podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami ze Stipion calamagrostis. W Małych Pieninach siedlisko zajmuje małe powierzchnie na piarżyskach. Większość zidentyfikowanych dotychczas płatów zlokalizowana jest na terenie rezerwatów przyrody. 1515Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

16 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Małe Pieniny są jednym z ważniejszych miejsc występowania muraw bliźniczkowych półnaturalnego zbiorowiska zajmującego tereny, na których po wycięciu lasów ukształtowały się zbiorowiska łąk świeżych. Murawy bliźniczkowe powstały w wyniku ich długotrwałego, ekstensywnego wypasu, przy słabym nawożeniu, lub jego braku. Kiedyś rozpowszechnione, obecnie w Małych Pieninach bliźniczyska występują w postaci rozproszonych, niewielkich płatów ulegających sukcesji w kierunku żyźniejszych zbiorowisk, a zlokalizowane są głównie w wyższych położeniach, na stokach o północnej ekspozycji. Znaczna część łąk występujących na terenie Małych Pienin to ekstensywnie użytkowane łąki świeże. Łąki te użytkowane są kośnie, a następnie okresowo przepasane. Jesienią są nawożone obornikiem. Na części areału tych łąk w ostatnich latach zarzucono użytkowanie. Efektem tego jest początkowo wzrost bujności przy równoczesnym spadku różnorodności gatunkowej. Pozostałe łąki spotykane w obszarze nie są przedmiotem ochrony w sieci Natura Są to np. łąki porastające wilgotniejsze fragmenty terenu, w razie braku użytkowania podlegające procesowi sukcesji w kierunku łąk ziołoroślowych. 16 Murawa kserotermiczna J. Perzanowska Cennym siedliskiem są też nadrzeczne zbiorowiska inicjalne stadia zarastania kamieńców nad potokami Grajcarek i Biała Woda. Są to siedliska o kodach 3220 i 3240, stanowiące następujące po sobie stadia sukcesyjne. Dawniej, gdy użytkowanie gruntów było intensywniejsze, a pasące się stada owiec schodziły nad potok do

17 Rumowisko wapienne z zachyłką Roberta J. Perzanowska wodopoju, kamieńce nad nimi były szersze i nie zarośnięte wierzbami. Łatwiej też, w razie wezbrania, otoczaki były przemieszczane. Dlatego na ciągle odnawianym siedlisku mogły obsiewać się od nowa gatunki roślin. Występowała tu m.in. września pobrzeżna, której pojedyncze krzewy udało się obecnie odszukać w rezerwacie Biała Woda. Na ustalonych kamieńcach natomiast rośnie wierzba siwa gatunek charakterystyczny dla tego typu zbiorowisk. Do najcenniejszych zbiorowisk leśnych występujących w Małych Pieninach należy zaliczyć reliktowe laski sosnowe kserotermiczne zbiorowiska roślinne o bardzo ograniczonym występowaniu. Znane są jedynie z niewielkich powierzchni w sąsiednich Pieninach Właściwych i Tatrach. Płaty tego siedliska zajmują fragmenty skał i urwistych zboczy wapiennych najczęściej o południowej wystawie. Murawa bliźniczkowa I. Wróbel Zarośla wierzbowe z wrześnią pobrzeżną J. Perzanowska 1717Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

18 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY 18 Bór górnoreglowy rezerwat Wysokie Skałki J. Bodziarczyk

19 Pszonak pieniński J. Perzanowska Bezlist okrywowy S. Wróbel Bory świerkowe, w których gatunkiem panującym jest świerk pospolity Picea abies, zajmują w Karpatach znaczne powierzchnie w górnej części regla dolnego oraz większość powierzchni leśnej w piętrze regla górnego. W Małych Pieninach zbiorowisko to zostało zidentyfikowane w rezerwacie przyrody Wysokie Skałki (Wysoka 1050 m n.p.m.). Bory występują tu w nietypowych dla siebie, niskich położeniach. Aktualnie siedlisko to uległo bardzo istotnym przemianom polegającym na rozpadzie drzewostanu i ograniczeniu areału. Obserwuje się jednak procesy, które pozwalają sądzić, że siedlisko to powoli będzie się odnawiało w sposób naturalny. Największe powierzchnie leśne spośród siedlisk przyrodniczych na terenie Małych Pienin zajmują lasy bukowe. Buczyny mają w górach charakter lasów mieszanych z bukiem, lecz także z udziałem innych gatunków, w tym iglastych świerka i jodły. W dolinach potoków niewielkie powierzchnie zajmują lasy łęgowe, budowane głównie przez olszę szarą z domieszką jawora i jesiona. Gatunki roślin Natura 2000 w Małych Pieninach Mchy bezlist okrywowy Buxbaumia viridis Rośliny naczyniowe obuwik pospolity Cypripedium calceolus pszonak pieniński Erysimum pieninicum W Małych Pieninach, w rezerwatach przyrody Biała Woda i Zaskalskie-Bodnarówka, znajduje się jedno z największych 1919Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

20 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Obuwik pospolity I. Wróbel w Karpatach, niedawno odnalezione stanowisko bardzo rzadkiego epifitycznego mchu bezlista okrywowego, który zwykle porasta leżące kłody drzew różnych gatunków. 20 Podkolan biały J. Perzanowska W ostatnich latach odkryto dwa nowe stanowiska pszonaka pienińskiego, żółto kwitnącego gatunku byliny z rodziny kapustowatych. Dotąd był on uznawany za endemiczny dla Pienin Właściwych. Odkryte w 2004 r. okazy rosną na terenie rezerwatu przyrody Wąwóz Homole, w bezpośrednim sąsiedztwie szlaku turystycznego. Zachodzi podejrzenie, że ich nasiona mogły zostać przypadkowo przeniesione przez uczestników wycieczki, która wcześniej zwiedzała np. ruiny zamku w Czorsztynie, gdzie znajduje się jedno z największych stanowisk tego gatunku. Drugie stanowisko odkryte w 2008 r. znajduje się w rezerwacie przyrody Biała Woda.

21 Kukułka szerokolistna J. Perzanowska W Wąwozie Homole natrafiono także na pojedyncze osobniki najbardziej okazałego polskiego storczyka obuwika pospolitego. Jest on notowany także w Pieninach Właściwych i Tatrach. Informacje o niewielkich populacjach były podawane także z pojedynczych stanowisk w Pienińskim Pasie Skałkowym. Stanowiska z pszonakiem pienińskim i obuwikiem pospolitym, ze względu na małą ilość osobników, nie mają znaczenia dla zachowania gatunku w Karpatach. Oprócz gatunków naturowych w Małych Pieninach warto także zwrócić uwagę na reliktowe stanowisko dębika ośmiopłatkowego, który jest reliktem glacjalnym i występuje tu na jedynym obok Tatr stanowisku, w rezerwacie Biała Woda. W Małych Pieninach można także podziwiać liczne gatunki storczykowatych, które obficie kwitną na przełomie maja i czerwca, na łąkach kośnych, w niższych położeniach są to głownie podkolan biały, gółka długoostrogowa, storczyca kulista oraz kukułki plamista i szerokolistna, rosnące na młakach. Gatunki zwierząt Natura 2000 w Małych Pieninach Kręgowce Płazy kumak górski Bombina variegata, traszka karpacka Triturus montandoni Ssaki podkowiec mały Rhinolophus hipposideros. Obszar Małych Pienin jest bardzo ważny dla zachowania coraz rzadszego w Polsce gatunku nietoperza, podkowca małego. W kościele w miejscowości Jaworki jest jedna z największych w regionie kolonii rozrodczych tego gatunku, a okoliczne łąki, zadrzewienia i doliny potoków stanowią bardzo istotne tereny żerowiskowe. Odkryto tu także kilka schronień zimowych tego gatunku. Dwa pozostałe gatunki zwierząt kumak górski i traszka karpacka to płazy związane z niewielkimi, a nawet okresowo wysychającymi zbiornikami wodnymi. Bardzo często zasiedlają wypełnione wodą koleiny tworzące się na drogach gruntowych. Gatunki te występują w Małych Pieninach niezbyt licznie i ich obecność została uznana za nieistotną z punktu widzenia ochrony zasobów sieci Natura Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

22 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Kolonia rozrodcza podkowców małych K. Piksa Kościół w Jaworkach J. Perzanowska Ochrona siedlisk przyrodniczych i gatunków Natura 2000 w Małych Pieninach 22 Wlot dla nietoperzy K. Piksa Utrzymanie właściwego stanu ochrony siedlisk będących podstawą utworzenia obszaru Małe Pieniny wymaga przede wszystkim zachowania siedlisk naskalnych oraz siedlisk łąkowych i muraw. Obszar obejmuje istotną część zasobów tych siedlisk w regionie biogeograficznym alpejskim, jest to więc jedno z ważniejszych miejsc ich występowania, zwłaszcza, że są to płaty siedlisk typowo wykształcone i dobrze zachowane.

23 Ochrona czynna siedlisk naskalnych powinna polegać na usuwaniu drzew i krzewów powodujących nadmierne ocienienie. Zidentyfikowane dotychczas najważniejsze obszary występowania tych siedlisk znajdują się na terenach rezerwatów przyrody, dlatego działania ochronne podejmowane w celu ich zachowania powinny być zgodne z zapisami w planach ochrony rezerwatów przyrody. W przypadku zlokalizowania cennych płatów siedlisk poza terenami rezerwatów przyrody należy podjąć działania monitorujące ich stan zachowania, a w uzasadnianych przypadkach wdrożyć ochronę czynną. Czynne działania ochronne pozwalające na zachowanie siedlisk łąkowych i pastwiskowych powinny polegać na utrzymaniu dotychczasowej, tradycyjnej gospodarki pasterskiej i łąkarskiej. Na terenach, gdzie zaprzestano tradycyjnego gospodarowania należy przeprowadzić działania zmierzające do jego przywrócenia. Ochrona bierna jest najwłaściwszą formą ochrony dla reliktowych lasków sosnowych, występujących na tym terenie głównie w rezerwatach przyrody. Ochrona gatunków roślin z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej powinna polegać na ochronie płatów siedlisk, w których gatunki te występują. Stanowiska powinny zostać objęte monitoringiem, a dodatkowe działania ochronne powinny uwzględniać eliminację stwierdzanych zagrożeń. W przypadku dwóch gatunków płazów z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, kumaka górskiego i traszki karpackiej, warunki utrzymania ich siedlisk nie wybiegają poza założenia ochronne dla siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Traszka karpacka B. Kozik Kumak górski B. Kozik 2323Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

24 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Bacówka w Małych Pieninach J. Perzanowska Ochrona siedlisk podkowca małego wymaga dodatkowych działań, które powinny polegać na oznakowaniu i utrzymaniu drożności wlotów, ograniczeniu oświetlenia zewnętrznego budynku, tak aby nie obejmowało wlotów dla nietoperzy oraz tras przelotu, zachowaniu w otoczeniu kościoła zakrzaczeń i zadrzewień, prowadzeniu prac remontowych i konserwatorskich pod nadzorem specjalistów, zachowanie wystarczającego areału żerowisk. 24 Za ochronę obszaru Natura 2000 Małe Pieniny odpowiedzialna jest Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie. Zakres obowiązków zarządzającego obejmuje m.in.: opracowanie planów zadań ochronnych lub planu ochrony i nadzorowanie ich wykonania, inicjowanie działań edukacyjnych i propagatorskich, ścisłą współpracę z samorządami lokalnymi i właścicielami terenów położonych w granicach obszaru. Widok z Zamkowej Góry w tle Małe Pieniny B. Czerwiński

25 2525Natura Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY

26 Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY 26 Obszary NATURA 2000 w Karpatach Obszary ptasie PLC Bieszczady PLC Tatry PLB Babia Góra PLB Beskid Niski PLB Gorce PLB Góry Słonne PLB Pasmo Policy PLB Pieniny PLB Torfowiska Orawsko-Nowotarskie Obszary siedliskowe PLC Bieszczady PLC Tatry PLH Babia Góra PLH Bednarka PLH Beskid Mały PLH Beskid Śląski PLH Beskid Żywiecki PLH Cerkiew w Łosiu koło Ropy PLH Czarna Orawa PLH Dolina Białki PLH Góry Słonne PLH Grota Zbójnicka na Łopieniu PLH Jasiołka PLH Kostrza PLH Kościół w Górkach Wielkich PLH Kościół w Radziechowach PLH Krynica PLH Luboń Wielki PLH Łabowa PLH Łysa Góra PLH Małe Pieniny PLH Na Policy PLH Nawojowa PLH Opactwo Cystersów w Szczyrzycu PLH Ostoja Gorczańska PLH Ostoja Jaśliska PLH Ostoja Magurska PLH Ostoja Popradzka PLH Ostoje Nietoperzy okolic Bukowca PLH Pieniny PLH Podkowce w Szczawnicy PLH Polana Biały Potok PLH Torfowiska Orawsko-Nowotarskie PLH Trzciana

27 O PROJEKCIE Projekt Cele projektu: Zaangażowanie lokalnych społeczności i instytucji oraz środowiska naukowego do współtworzenia sieci Natura 2000 na rzecz racjonalnej ochrony przyrody w Karpatach. Wypracowanie strategii zarządzania obszarami Natura 2000 oraz pilotażowe wdrożenie działań na rzecz aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych. Stworzenie systemu przepływu i udostępniania informacji o obszarach Natura Upowszechnienie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat (programy edukacyjne, konkursy). Określenie istniejących i potencjalnych konfliktów między rozwojem gospodarczym i ochroną przyrody oraz wskazanie sposobów ich rozwiązania. Strategie zarządzania Europejski program Natura 2000 ma na celu utworzenie spójnej sieci obszarów ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków szczególnie zagrożonych w skali Europy. Na terenie polskich Karpat zaprojektowano ponad 30 Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk i Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków. Tworzenie sieci Natura 2000 spotyka się z licznymi problemami organizacyjnymi, dezinformacją i oporem społecznym. Stąd pomysł, aby wspólnie z instytucjami zarządzającymi, ekspertami i stronami zainteresowanymi zebrać informacje istotne dla planowania przestrzennego na obszarach sieci. Na ich podstawie dla każdego z obszarów zostanie uzgodniona strategia zarządzania, która zawierać będzie między innymi: dane o zasobach przyrodniczych i kulturowych oraz uwarunkowaniach socjo-ekonomicznych; wskazania do niezbędnych działań ochronnych; opis konfliktów i propozycje ich rozwiązania. System informacji Materiały te zostaną wykorzystane w planach zadań ochronnych lub w planach ochrony obszarów Natura 2000, a także pomogą w podejmowaniu decyzji dotyczących zagospodarowania przestrzennego. Istotny jest również powszechny dostęp do informacji o siedliskach przyrodniczych i gatunkach, które chronimy w sieci Natura Dlatego w ramach projektu powstanie system informacyjny udostępniony na stronie internetowej. Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach (PL1080) realizowany jest na terenie polskich Karpat, położonych w trzech województwach: małopolskim, podkarpackim i śląskim. Wdrażany będzie w latach Aktywna ochrona Skuteczna ochrona przyrody to nie tylko obejmowanie ochroną prawną kolejnych obszarów, ale przede wszystkim przemyślane i właściwie zaplanowane działania ochronne, m.in. zabiegi aktywnej ochrony siedlisk przyrodniczych. Dla efektywnej ochrony kluczowe są również akceptacja i zaangażowanie lokalnych społeczności, a także wiedza na temat wartości chronionych zasobów przyrodniczych. Projekt Natura 2000 w Karpatach obejmuje wprowadzenie pilotażowych działań na rzecz czynnej ochrony szczególnie cennych siedlisk przyrodniczych, m.in. górskich polan, torfowisk, młak oraz terenów leśnych. Podjęte zostaną także prace, których celem jest zapobieganie szkodom wywoływanym przez chronione gatunki drapieżników. Edukacja W ramach projektu Natura 2000 w Karpatach zaplanowano szereg działań edukacyjnych. Przygotowane zostaną programy edukacyjne, skierowane m.in. do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, których celem będzie upowszechnianie wiedzy o zasobach przyrodniczych i kulturowych Karpat, a także konkursy, wystawy i wydawnictwa. Projekt Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach realizowany jest w Instytucie Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein, Norwegia). Projekt współfinansowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Krakowie i Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Wydano z pomocą finansową: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Tekst: Grzegorz Cierlik Redakcja: Monika Grzegorczyk Projekt serii, skład i łamanie: Larus Studio Witold Ziaja Projekt okładki: Edward Bobeł Wydrukowano na papierze ekologicznym. Kraków 2009 Strona projektu: Natura 2000 w Karpatach MAŁE PIENINY Obszary NATURA 2000 w Karpatach

28

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne

Bardziej szczegółowo

CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU. Wojciech Mróz. Instytut Ochrony Przyrody PAN

CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU. Wojciech Mróz. Instytut Ochrony Przyrody PAN NATURA 2000 W KARPATACH CELE I DZIAŁANIA PROJEKTU Wojciech Mróz Instytut Ochrony Przyrody PAN NATURA 2000 W KARPATACH Polska włączyła się do sieci Natura 2000 w maju 2004, wraz z wejściem do Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne

Bardziej szczegółowo

Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Podstawy prawne Dyrektywa 79/409/EEC w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) Dyrektywa 92/43/EEC w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz

Bardziej szczegółowo

LIFE Pieniny PL Pieniński Park Narodowy Natura w mozaice ochrona gatunków i siedlisk w obszarze Pieniny nr LIFE12 NAT/PL/000034

LIFE Pieniny PL Pieniński Park Narodowy Natura w mozaice ochrona gatunków i siedlisk w obszarze Pieniny nr LIFE12 NAT/PL/000034 LIFE Pieniny PL 2013-2018 Zachowanie cennych siedlisk i gatunków charakterystycznych dla Pienin Ochrona półnaturalnych zbiorowisk łąkowych oraz wyłączenie z gospodarczego użytkowania ekosystemów leśnych

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru. Dolina Tywy

Diagnoza obszaru. Dolina Tywy Diagnoza obszaru Dolina Tywy Dolina Tywy Dolina Tywy -3754,9 ha, zachodniopomorskie, Gmina Banie Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: NIE Rezerwaty przyrody

Bardziej szczegółowo

Czarna Orawa. Magdalena Grzebinoga, Dorota Horabik, Katarzyna Kiaszewicz, Robert Stańko

Czarna Orawa. Magdalena Grzebinoga, Dorota Horabik, Katarzyna Kiaszewicz, Robert Stańko Czarna Orawa Magdalena Grzebinoga, Dorota Horabik, Katarzyna Kiaszewicz, Robert Stańko Obszary Natura 2000 - Czarna Orawa (PLH 120031) - Babia Góra (PLH 120001) - Torfowiska Orawsko-Nowotarskie (PLH 120016)

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru. Dziczy Las

Diagnoza obszaru. Dziczy Las Diagnoza obszaru Dziczy Las Dziczy las Dziczy Las - 1765,7 ha - Zachodniopomorskie, Gmina Banie Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: brak Rezerwaty przyrody

Bardziej szczegółowo

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie

Bardziej szczegółowo

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Rezerwaty przyrody czas na comeback! Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Obszary cenne przyrodniczo - inwentaryzacja przyrodnicza

Obszary cenne przyrodniczo - inwentaryzacja przyrodnicza Obszary cenne przyrodniczo - inwentaryzacja przyrodnicza Robert Stańko Katarzyna Kiaszewicz Obszary Natura 2000 znajdujące się na terenie zlewni Czarnej Orawy - Czarna Orawa (PLH 120031) -Babia Góra (PLH

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 1 kwietnia 2014 r.

Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 1 kwietnia 2014 r. Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 1 kwietnia 2014 r. Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony

Bardziej szczegółowo

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 6 ochrona przyrody Na tle ukształtowania powierzchni kraju małopolskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym wysokościowo, mając

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru. Las Baniewicki

Diagnoza obszaru. Las Baniewicki Diagnoza obszaru Las Baniewicki Las Baniewicki LAS BANIEWICKI 611, ha, zachodniopomorskie, Gmina Banie, miejscowość Baniewice Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych.

Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Na obszarze gminy Poświętne znajduje się wiele powierzchni siedlisk przyrodniczych kwalifikujących

Bardziej szczegółowo

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania. Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM i REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY

Bardziej szczegółowo

Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle projektu planu ochrony ŚPN. mgr inż.wojciech Świątkowski

Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle projektu planu ochrony ŚPN. mgr inż.wojciech Świątkowski Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle projektu planu ochrony ŚPN mgr inż.wojciech Świątkowski SOO Natura 2000 Łysogóry jako korytarz ekologiczny. Obszar Natura 2000 Łysogóry na tle krajowego systemu korytarzy

Bardziej szczegółowo

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania. Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 18 czerwca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich

Bardziej szczegółowo

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

Rozmawiajmy! Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Tworzenie sieci Natura 2000 jest od 1992 roku podstawowym zadaniem w dziedzinie ochrony przyrody dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. W skład sieci wchodzą specjalne

Bardziej szczegółowo

Wyzwania sieci Natura 2000

Wyzwania sieci Natura 2000 Grażyna Zielińska Seminarium realizowane jest w ramach projektu pn. Natura 2000 naszą szansą realizowanego przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku dofinansowanego przez Narodowy Fundusz

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania.

Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania. Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 13 czerwca 2014 r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM

Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,

Bardziej szczegółowo

Wrocław, dnia 19 września 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 16 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 17 września 2013 r.

Wrocław, dnia 19 września 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 16 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 17 września 2013 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 19 września 2013 r. Poz. 5015 ZARZĄDZENIE NR 16 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU z dnia 17 września 2013 r. w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Zakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura Dębnicko Tyniecki obszar łąkowy Skawiński obszar łąkowy Dolinki Jurajskie Michałowiec

Zakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura Dębnicko Tyniecki obszar łąkowy Skawiński obszar łąkowy Dolinki Jurajskie Michałowiec Zakres planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 Dębnicko Tyniecki obszar łąkowy Skawiński obszar łąkowy Dolinki Jurajskie Michałowiec PLH120065 Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy Typy siedlisk przyrodniczych

Bardziej szczegółowo

Projekt nr: POIS /09

Projekt nr: POIS /09 Projekt nr: POIS.05.03.00-00-186/09 Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko 2007-2013 Priorytet

Bardziej szczegółowo

OSTOJA DYLEWSKIE WZGÓRZA (PLH ) Powierzchnia obszaru: ha

OSTOJA DYLEWSKIE WZGÓRZA (PLH ) Powierzchnia obszaru: ha OSTOJA DYLEWSKIE WZGÓRZA (PLH 280043) Powierzchnia obszaru: 3430.62 ha Diagnozę przprowadzono na terenie gminy Ostróda. Parki krajobrazowe: PK Wzgórz Dylewskich Rezerwaty przyrody: Jezioro Francuskie,

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru: Ostoja Olsztyńsko-Mirowska OBSZARY NATURA 2000

Diagnoza obszaru: Ostoja Olsztyńsko-Mirowska OBSZARY NATURA 2000 Diagnoza obszaru: Ostoja Olsztyńsko-Mirowska OBSZARY NATURA 2000 Opracował: Michał Szczepanik Lokalizacja: Powierzchnia: 2210.88 ha Województwo śląskie Powiat częstochowski Gmina Olsztyn Formy ochrony

Bardziej szczegółowo

Natura 2000 co to takiego?

Natura 2000 co to takiego? Natura 2000 co to takiego? 1 2 Czy wiecie co to...? zespół organizmów o podobnej budowie gatunek podstawowa jednostka systematyczna wspólne pochodzenie (przodek) GATUNEK płodne potomstwo, podobne do rodziców

Bardziej szczegółowo

Obszary N2000 w Gorcach. Jan Loch Pracownia Naukowo-Edukacyjna GPN

Obszary N2000 w Gorcach. Jan Loch Pracownia Naukowo-Edukacyjna GPN Obszary N2000 w Gorcach Jan Loch Pracownia Naukowo-Edukacyjna GPN Natura 2000 w Małopolsce Płożenie obszarów Natura 2000 w Gorcach (PLB 120001, PLH 20018) na tle obszarów leśnych. OSO Gorce PLB 120001

Bardziej szczegółowo

Mazowiecko - Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne z siedzibą przy Kozienickim Parku Krajobrazowym

Mazowiecko - Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne z siedzibą przy Kozienickim Parku Krajobrazowym Mazowiecko - Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne z siedzibą przy Kozienickim Parku Krajobrazowym 26-670 Pionki, ul. Radomska 7, tel/fax (048) 6123441, 601393036 e-mail: msto@poczta.onet.eu www.m-sto.org

Bardziej szczegółowo

Strategia zarządzania dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej

Strategia zarządzania dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej Strategia zarządzania dla enklawy Cerkiew w Łosiu i Kunkowej Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Mechanizm Finansowy Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak

Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody. Jan Balcerzak Finansowanie aktywnych form ochrony przyrody Jan Balcerzak Artykuł8 Dyrektywy Rady 92/43/EWGz dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ust. 1 - Równolegle

Bardziej szczegółowo

Celem inwestycji jest remont mostu nad rzeką Notecią w ciągu drogi wojewódzkiej nr 194.

Celem inwestycji jest remont mostu nad rzeką Notecią w ciągu drogi wojewódzkiej nr 194. I.17. Droga nr 194 m Żuławka- most (rz. Noteć). 17 Droga nr 194 m Żuławka- most (rz. Noteć) Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat: pilski Gmina: Wyrzysk (m. Wyrzysk,

Bardziej szczegółowo

Najnowsza historia pasterstwa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej

Najnowsza historia pasterstwa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej Najnowsza historia pasterstwa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej Maria Gierzkiewicz Marceli Ślusarczyk Grzegorz Micuła Łutowiec 7.03.2013 r. Podsumowanie Programu restytucji owcy rasy olkuskiej na Wyżynie

Bardziej szczegółowo

Natura Joanna Zalewska-Gałosz, Instytut Botaniki UJ. Fot. M. Scelina

Natura Joanna Zalewska-Gałosz, Instytut Botaniki UJ. Fot. M. Scelina Natura 2000 Joanna Zalewska-Gałosz, Instytut Botaniki UJ Fot. M. Scelina 1 Co to jest sieć Natura 2000? Główne narzędzie ochrony różnorodności biologicznej na terytorium Wspólnoty Europejskiej i obowiązek

Bardziej szczegółowo

Projekt nr: POIS /09. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski

Projekt nr: POIS /09. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Projekt nr: POIS.05.03.00-00-186/09 Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko 2007-2013 Priorytet

Bardziej szczegółowo

Bednarka PLH 120033. II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012.

Bednarka PLH 120033. II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012. Bednarka PLH 120033 II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012. Położenie i zasięg Położenie administracyjne: woj. małopolskie, powiat gorlicki, gmina Lipinki; woj. podkarpackie, powiat

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 7 czerwca 2017 r. Poz. 1098

Warszawa, dnia 7 czerwca 2017 r. Poz. 1098 Warszawa, dnia 7 czerwca 2017 r. Poz. 1098 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 11 maja 2017 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Bagno i Jezioro Ciemino (PLH320036) Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

OSTOJA BRODNICKA (PLH ) Powierzchnia obszaru:

OSTOJA BRODNICKA (PLH ) Powierzchnia obszaru: OSTOJA BRODNICKA (PLH 040036) Powierzchnia obszaru: 4176.86 ha Diagnozę przprowadzono na terenie gminy Kurzętnik. Parki krajobrazowe: Brodnicki PK Rezerwaty przyrody: Rzeka Drwęca, Bagno Mostki, Żurawie

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz. 2798 ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191

Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191 DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia planu

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz. 1592 ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Kościół w Radziechowach

Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Kościół w Radziechowach Strategia zarządzania dla obszaru Natura 2000 Kościół w Radziechowach Projekt PL0108 Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach Mechanizm Finansowy Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu

Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru. Gogolice- Kosa

Diagnoza obszaru. Gogolice- Kosa Diagnoza obszaru Gogolice- Kosa GOGOLICE- KOSA - 1424,9 ha Zachodniopomorskie, Gmina Dębno, miejscowość Gogolice Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: NIE

Bardziej szczegółowo

Lublin, dnia 11 maja 2016 r. Poz. 1914 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W LUBLINIE. z dnia 10 maja 2016 r.

Lublin, dnia 11 maja 2016 r. Poz. 1914 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W LUBLINIE. z dnia 10 maja 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 11 maja 2016 r. Poz. 1914 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W LUBLINIE z dnia 10 maja 2016 r. w sprawie ustanowienia planu zadań

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 30 kwietnia 2014 r. Poz. 2015 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W KIELCACH I REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia

Bardziej szczegółowo

Natura 2000. Fundacja EkoRozwoju. Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska

Natura 2000. Fundacja EkoRozwoju. Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska Natura 2000 Fundacja EkoRozwoju Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska W prezentacji wykorzystano materiały: z arch. dr Krzysztofa Świerkosza, Uniwersytet Wroclawski, prezentację Marzeny Zblewskiej Europejska

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

H01 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych J02.05 Modyfikowanie funkcjonowania wód - ogólnie K02.03 Eutrofizacja

H01 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych J02.05 Modyfikowanie funkcjonowania wód - ogólnie K02.03 Eutrofizacja Załącznik nr 3 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 30 kwietnia 2014r. Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH dla obszarów specjalnej ochrony (OSO), proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (pozw), obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) oraz specjalnych

Bardziej szczegółowo

Fauna Rudniańskiego Parku Krajobrazowego: Podsumowanie inwentaryzacji Zagrożenia Działania ochronne. Karolina Wieczorek

Fauna Rudniańskiego Parku Krajobrazowego: Podsumowanie inwentaryzacji Zagrożenia Działania ochronne. Karolina Wieczorek Fauna Rudniańskiego Parku Krajobrazowego: Podsumowanie inwentaryzacji Zagrożenia Działania ochronne Karolina Wieczorek Wyniki inwentaryzacji i waloryzacji fauny Rudniańskiego PK Grupa liczba gatunków:

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak

Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech

Bardziej szczegółowo

Bydgoszcz, dnia 21 listopada 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE Nr 0210/23/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w BYDGOSZCZY

Bydgoszcz, dnia 21 listopada 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE Nr 0210/23/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w BYDGOSZCZY DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 21 listopada 2013 r. Poz. 3484 ZARZĄDZENIE Nr 0210/23/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI

ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z projekt_10_12_2015 zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Łąki Ciebłowickie PLH100035

Bardziej szczegółowo

SZATA ROŚLINNA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO

SZATA ROŚLINNA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO SZATA ROŚLINNA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO Warsztaty I ws. Planu Ochrony ŚPN 2013-2033, 8.11.2012r. Fot. B. Piwowarski Hierarchizacja celów ochrony ŚPN Cele zasadnicze Ochrona szaty roślinnej. Chronimy

Bardziej szczegółowo

Wykaz obszarów Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 w województwie małopolskim

Wykaz obszarów Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 w województwie małopolskim Stan na 01.10.2007 Wykaz obszarów Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 w województwie małopolskim L.p. Kamienica, Mszana Dolna, Niedźwiedź,, Gorczański Park dnia 21.07.2004 r. w sprawie obszarów

Bardziej szczegółowo

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Rezerwaty przyrody czas na comeback! Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. LUBUSKIM ANDRZEJ JERMACZEK, MAREK MACIANTOWICZ Stan na 20.01.2017 Według stanu na koniec roku 2016 w województwie lubuskim były 64 rezerwaty

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 14 października 2015 r. Poz. 5200 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych

Bardziej szczegółowo

Koncepcja zagospodarowania gruntów leśnych pod liniami elektroenergetycznymi dla celów gospodarki leśnej i ochrony przyrody

Koncepcja zagospodarowania gruntów leśnych pod liniami elektroenergetycznymi dla celów gospodarki leśnej i ochrony przyrody Koncepcja zagospodarowania gruntów leśnych pod liniami elektroenergetycznymi dla celów gospodarki leśnej i ochrony przyrody Wojciech Gil Sękocin Stary, 23.06.2016 r. Uwarunkowania Obecnie nie ma przeszkód

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru Dolina Noteci

Diagnoza obszaru Dolina Noteci Diagnoza obszaru Dolina Noteci Dolina Noteci (www.wyrzysk.pl) Obszar Natura 2000 PLH 300004 Przedmiot ochrony na obszarze Natura 2000: Ważne dla Europy typy siedlisk przyrodniczych (z Zał. I Dyr. Siedliskowej),

Bardziej szczegółowo

Lista rankingowa typów siedlisk przyrodniczych

Lista rankingowa typów siedlisk przyrodniczych Lista rankingowa typów siedlisk przyrodniczych Ranking siedlisk przyrodniczych Lista określająca potencjalną kolejnośd siedlisk przyrodniczych w badaniach monitoringowych została opracowana w oparciu o

Bardziej szczegółowo

Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku

Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku Seminarium Perspektywy rozwoju chowu ekologicznego małych przeżuwaczy Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Wrocław, 5 grudnia

Bardziej szczegółowo

Karpaty łączą - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej

Karpaty łączą - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej Karpaty łączą - mechanizm konsultacji i współpracy dla wdrażania Konwencji Karpackiej Planowanie przestrzenne, jako instrument ochrony różnorodności biologicznej Karpat Monika Rusztecka, Barbara Jabłońska

Bardziej szczegółowo

Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych

Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych Beskidy Zachodnie walory przyrodnicze, kulturowe, krajobrazowe Nieleśne zbiorowiska roślinne efektem

Bardziej szczegółowo

Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442

Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442 I.47. Droga nr 442 m. Chocz. 47 Droga nr 442 m. Chocz Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat pleszewski Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem

Bardziej szczegółowo

Fauna Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. Wyniki inwentaryzacji, zagrożenia i działania ochronne. mgr Katarzyna Zembaczyńska

Fauna Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. Wyniki inwentaryzacji, zagrożenia i działania ochronne. mgr Katarzyna Zembaczyńska Fauna Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego Wyniki inwentaryzacji, zagrożenia i działania ochronne mgr Katarzyna Zembaczyńska Wyniki inwentaryzacji fauny Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego Grupa liczba

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru: Poczesna koło Częstochowy OBSZARY NATURA 2000

Diagnoza obszaru: Poczesna koło Częstochowy OBSZARY NATURA 2000 Diagnoza obszaru: Poczesna koło Częstochowy OBSZARY NATURA 2000 Opracował: Michał Szczepanik Lokalizacja: Powierzchnia: 39.17 ha Województwo: śląskie Powiat: częstochowski Gmina: Poczesna Formy ochrony

Bardziej szczegółowo

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 I. Teren objęty projektem Planuje się wykonanie projektu

Bardziej szczegółowo

Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony

Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony Fot. Krameko. Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, widok ze skały Okrążek. Szczegółowe cele ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH dla specjalnych obszarów ochrony (OSO), proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (pozw), obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) oraz specjalnych

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Bardziej szczegółowo

Ochrona przyrody. Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim

Ochrona przyrody. Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Ochrona przyrody Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim O sieci Natura 2000 Obszary Natura 2000 wyznaczane są we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Bardziej szczegółowo

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T

Bardziej szczegółowo

PLH 180016 Rymanów II spotkanie Zespołu u Lokalnej Współpracy pracy Krosno, 04.10.2011. Położenie i zasięg Położenie administracyjne: powiat krośnieński, gmina Rymanów, Iwonicz- Zdrój; powiat sanocki:

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR.../.../2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY

ZARZĄDZENIE NR.../.../2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY Projekt Zatwierdzony przez... ZARZĄDZENIE NR.../.../2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Źródła Rzeki Stążki" Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Wrocław, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz. 1689 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 1 kwietnia 2014 r.

Wrocław, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz. 1689 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 1 kwietnia 2014 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz. 1689 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU z dnia 1 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE NR 50/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Małecz

ROZPORZĄDZENIE NR 50/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Małecz ROZPORZĄDZENIE NR 50/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Małecz Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.

Bardziej szczegółowo

Diagnoza obszaru. Jezioro Kozie

Diagnoza obszaru. Jezioro Kozie Diagnoza obszaru Jezioro Kozie Jezioro Kozie Jezioro Kozie 179,4 ha, lubuskie Gmina Nowogródek Pomorski Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj nazwy: NIE Rezerwaty

Bardziej szczegółowo

Czerna. Kolonie rozrodcze obu gatunków nietoperzy zlokalizowane są w budynku klasztoru w Czernej (podkowiec mały w piwnicy, nocek orzęsiony na

Czerna. Kolonie rozrodcze obu gatunków nietoperzy zlokalizowane są w budynku klasztoru w Czernej (podkowiec mały w piwnicy, nocek orzęsiony na Uzasadnienie do Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Czerna PLH120034 Zgodnie z art. 28

Bardziej szczegółowo

Obszary Natura 2000 na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego siedliska przyrodnicze przedmioty ochrony. Anna Maria Ociepa

Obszary Natura 2000 na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego siedliska przyrodnicze przedmioty ochrony. Anna Maria Ociepa Obszary Natura 2000 na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego siedliska przyrodnicze przedmioty Anna Maria Ociepa Obszar Natura 2000 Rudno PLH 120058 Proponowane przedmioty - siedliska przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Beskidy Zachodnie część wschodnia

Beskidy Zachodnie część wschodnia Egzamin dla kandydatów na przewodników górskich klasa III Beskidy Zachodnie część wschodnia 27.02003 r. część pisemna Uzupełnij: Piewcą piękna Gorców był (podaj jego imię, nazwisko oraz pseudonim)... Urodzony

Bardziej szczegółowo

Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu

Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Mała Retencja - DuŜa Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Tomasz Hałatkiewicz Dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich

Bardziej szczegółowo

Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000

Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000 Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000 Żubr (Łac. Bison bonasus) jest największym ssakiem Europy, pomimo dużej wagi dochodzącej w przypadku samców niekiedy do 900 kg, żubry potrafią

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 30 kwietnia 2014r.

Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 30 kwietnia 2014r. Załącznik nr 5 do zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w z dnia 30 kwietnia 2014r. Działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania

Bardziej szczegółowo

Prawie wszystko o Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000. Na Mazowszu

Prawie wszystko o Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000. Na Mazowszu Prawie wszystko o Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000 Na Mazowszu Natura 2000 Stworzenie takiej sieci jest obowiązkiem każdego kraju członkowskiego UE, gdyż dyrektywy unijne maja charakter tzw.

Bardziej szczegółowo

Niemodlin, 27 czerwca 2016 roku. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu

Niemodlin, 27 czerwca 2016 roku. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu ul. Bohaterów Powstań Śląskich 9-00 Niemodlin Niemodlin, 7 czerwca 0 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu W związku z rozpoczęciem prac nad dokumentami planistycznymi dla obszaru Natura

Bardziej szczegółowo

Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec (m. Wągrowiec) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 241 na odcinku Morakowo - Wągrowiec

Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec (m. Wągrowiec) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 241 na odcinku Morakowo - Wągrowiec I.19. Droga nr 241 Morakowo- Wągrowiec. 19 Droga nr 241 Morakowo- Wągrowiec Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat: wągrowiecki Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec

Bardziej szczegółowo

Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki

Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki Dorota Radziwiłł Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat

Bardziej szczegółowo

Planowanie i tworzenie prezentacji multimedialnej

Planowanie i tworzenie prezentacji multimedialnej Karta pracy ucznia do zajęd z informatyki: Planowanie i tworzenie prezentacji multimedialnej Zadanie 1 Zaplanuj prezentację na temat wybranego: Parki Narodowe w Polsce złożoną z minimum dziesięciu slajdów.

Bardziej szczegółowo