BIESZCZADY PLC180001

Transkrypt

1 BIESZCZADY PLC Połonina Caryńska Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy

2 Obszar, przylegający do granicy państwowej ze Słowacją i Ukrainą, obejmuje w całości Bieszczady Zachodnie, zwane też Bieszczadami Lesistymi. Jest to jedyny w granicach naszego kraju fragment Karpat Wschodnich i jedyny rejon w polskich górach, gdzie występują wysokogórskie łąki połoniny, pokrywające szczytowe partie najwyższych wzniesień i ciągnących się kilometrami grzbietów. Tu właśnie rośnie najwięcej rzadkich gatunków roślin wschodniokarpackich. Innym charakterystycznym elementem krajobrazu bieszczadzkiego są wylesione i podlegające naturalnej sukcesji roślinnej tereny dawnych wsi górali rusińskich wysiedlonych po II wojnie światowej. Bieszczadzkie lasy to najdziksza i najlepiej zachowana w naszym kraju część Puszczy Karpackiej, stanowiąca największą w polskich górach ostoję zwierzyny, m.in. niedźwiedzia, rysia i wilka, a także rzadkich gatunków ptaków. Obecność rozległych naturalnych lasów Puszczy Karpackiej sąsiadujących z otwartymi terenami wysokogórskich połonin oraz wtórnie zdziczałymi szerokimi bieszczadzkimi dolinami, sprawia, że omawiany obszar charakteryzuje się wyjątkowo dużą różnorodnością biologiczną. Bieszczady mają charakterystyczną tzw. rusztową budowę, którą tworzą długie grzbiety, ciągnących się równolegle do siebie z północnego zachodu na południowy wschód, poprzedzielane szerokimi dolinami rzek i potoków, które w niektórych miejscach, zmieniając kierunek przebijają się przez grzbiety, tworząc doliny przełomowe. Najwyższe wzniesienia Bieszczadów Zachodnich to: Tarnica (1346 m n.p.m.), Krzemień (1335 m n.p.m.) i Halicz (1333 m n.p.m.). Jedną ze specyficznych geomorfologicznych cech tego pasma górskiego są występujące na bezleśnych połoninowych grzbietach piaskowcowe skałki, a także tworzące się na stromych stokach osuwiska. W Bieszczadach wyróżnia się zasadniczo trzy piętra roślinności: piętro dolin dawniej użytkowanych rolniczo, obecnie w większości zdziczałych i podlegających sukcesji, piętro regla dolnego oraz piętro połonin, czyli zbiorowisk subalpejskich i alpejskich, rozciągające się od górnej granicy lasu po najwyższe szczyty. Obszar pokrywa się całkowicie z noszącym tę samą nazwę siedliskowym obszarem Natura W jego granicach znalazł się w całości Bieszczadzki Park Narodowy (28 513,6 ha) oraz Ciśniańsko- Wetliński Park Krajobrazowy ( ha) i Park Krajobrazowy Doliny Sanu ( ha), tworzące polską część utworzonego w 1993 r. Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie, który obejmuje także przyległe obszary górskie na Słowacji i Ukrainie. W granicach obszaru znajduje się 11 rezerwatów przyrody: Cisy na Górze Jawor (3,02 ha), Gołoborze (13,90 ha), Olszyna łęgowa w Kalnicy (13,69 ha), Sine Wiry (450,49 ha), Woronikówka (14,84 ha), Zwiezło (1,89 ha), Hulskie im. prof. Stefana Myczkowskiego (189,87 ha), Krywe (511,73 ha), Przełom Osławy pod Duszatynem (321,95 ha), Śnieżyca Wiosenna w Dwerniczku (4,94 ha) i Zakole (5,03 ha). Zachowaniu i utrzymaniu tak licznych stanowisk rzadkich gatunków ptaków na omawianym obszarze sprzyja znaczne zróżnicowanie krajobrazowe i siedliskowe, dobrze wykształcona strefowość zbiorowisk roślinnych, znaczne powierzchnie starych drzewostanów z martwymi drzewami oraz wyjątkowo niska gęstość zaludnienia Bieszczadów, należąca do najniższych w kraju. Do najważniejszych zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk na omawianym obszarze należą: prowadzenie prac leśnych w sezonie lęgowym, usuwanie martwych drzew z lasu, zalesianie terenów otwartych wyłączonych z użytkowania rolniczego i postępująca naturalna sukcesja leśna na tych terenach oraz intensywny ruch turystyczny w sezonie letnim i rozbudowa infrastruktury turystycznej. Bieszczady stanowią jedną z najważniejszych krajowych ostoi lęgowych rzadkich gatunków ptaków, w szczególności ptaków drapieżnych, sów, dzięciołów i muchołówek. Jest to największa w Polsce ostoja lęgowa orła przedniego Aquila chrysaetos (7 8 par lęgowych, ponad 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i dzięcioła trójpalczastego Picoides tridactylus ( par lęgowych, ok. 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej) oraz jedna z kilku głównych ostoi lęgowych bociana czarnego Ciconia nigra (30 40 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), orlika krzykliwego Aquila pomarina (70 80 par lęgowych, ponad 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), jarząbka Bonasa bonasia ( par lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacza Crex crex ( odzywających się samców, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), puchacza Bubo bubo (10 20 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), sóweczki Glaucidium passerinum (20 30 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), puszczyka uralskiego Strix uralensis ( par lęgowych, ok. 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej), włochatki Aegolius funereus (20 30 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), zimorodka Alcedo atthis ( par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), dzięcioła zielonosiwego Picus canus ( par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej populacji lęgowej), dzięcioła białogrzbietego Dendrocopos leucotos ( par lęgowych, blisko 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej), muchołówki małej Ficedula parva ( par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), muchołówki białoszyjej Ficedula albicollis ( par lęgowych, ponad 20% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i płochacza halnego Prunella collaris (7 10 par lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej).

3 Powierzchnia: ,50 ha Rok zatwierdzenia: 2004 Region geograficzny: Beskidy Lesiste Mezoregion: Bieszczady Zachodnie Położenie administracyjne: województwo podkarpackie, powiaty bieszczadzki, leski i sanocki

4 Puchacz Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy

5 Sprawujący nadzór nad obszarem: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie al. Józefa Piłsudskiego Rzeszów tel: , fax: sekretariat.rzeszow@rdos.gov.pl Bieszczadzki Park Narodowy Ustrzyki Górne Lutowiska tel: , fax: dyrekcja@bdpn.pl Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach, w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.