Ochrona przyrody. Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim

Transkrypt

1 Ochrona przyrody Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim

2 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim

3 O sieci Natura 2000 Obszary Natura 2000 wyznaczane są we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Tworzą Europejską Sieć Ekologiczną Natura Polska podpisując Traktat Ateński 16 kwietnia 2003 r., stanowiący podstawę prawną przystąpienia kraju do Unii Europejskiej, zobowiązała się do wyznaczenia na swoim terytorium sieci Natura 2000.

4 O sieci Natura 2000 Przepisy unijne dotyczące tworzenia sieci Natura 2000 zostały wprowadzone do polskiego do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, która to weszła w życie 1 maja 2004 r. Obszary Natura 2000 to najmłodsza forma ochrony przyrody.

5 Podstawy prawne wyznaczania obszarów Natura 2000 Dyrektywa Ptasia Dyrektywa Siedliskowa

6 Natura podstawy prawne sieci Dyrektywa Ptasia (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa - wcześniej Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa) - określa kryteria do wyznaczania ostoi dla gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem

7 Natura podstawa prawna Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa Siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) - ustala zasady ochrony pozostałych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk przyrodniczych oraz procedury ochrony obszarów szczególnie ważnych przyrodniczo.

8 Sieć Natura 2000 W myśl wyżej wymienionych aktów prawa każdy kraj członkowski Unii Europejskiej ma obowiązek zapewnić siedliskom przyrodniczym i gatunkom wymienionym w załącznikach Dyrektywy Siedliskowej i Ptasiej warunki sprzyjające ochronie, lub zadbać o odtworzenie ich właściwego stanu m.in. poprzez wyznaczenie i objęcie ochroną obszarów, na których te siedliska i gatunki występują.

9 Cel sieci Natura 2000 Ochrona, zachowanie oraz odtwarzanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Ochrona różnorodności biologicznej.

10 Natura 2000 co chronimy? SIEDLISKA PRZYRODNICZE GATUNKI ROŚLIN I ZWIERZĄT GATUNKI PTAKÓW z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej z załącznika I Dyrektywy Ptasiej i / lub miejsca koncentracji ptaków spoza załącznika

11 Europejska sieć Natura 2000 Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) Wyznaczone na podstawie Dyrektywy Ptasiej dla ochrony ptaków Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty Wyznaczone na podstawie Dyrektywy Siedliskowej, dla ochrony siedlisk przyrodniczych, roślin i zwierząt z wyjątkiem ptaków

12 Obszary specjalnej ochrony ptaków Obszary specjalnej ochrony ptaków są wyznaczane do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków. Obszary te wyznaczane są indywidualnie przez każde państwo, w oparciu o zidentyfikowane kryteria. Komisja Europejska sprawdza czy krajowa sieć obszarów uwzględnia wszystkie istotne ostoje ptaków w danym kraju oraz czy wyznaczone obszary stanowią spójną całość.

13 cd. Każde państwo członkowskie opracowuje i przedstawia Komisji Europejskiej listę leżących na jego terytorium obszarów najcenniejszych pod względem przyrodniczym, odpowiadających gatunkowo i siedliskowo wymogom zawartym w Dyrektywie Siedliskowej. Komisja Europejska ocenia i zatwierdza w drodze decyzji obszary jako "obszary mające znaczenie dla Wspólnoty - OZW". Od tego momentu uzyskują one status obszarów Natura Kraje członkowskie w ciągu 6 lat od decyzji Komisji zobowiązane są do wyznaczenia tych ostoi jako specjalne obszary ochrony.

14 Krajowe akty prawne odnoszące się do obszaru Natura 2000 Ustawa przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie rozporządzenia dotyczące m.in. siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, wyznaczenia obszaru Natura 2000, sporządzania projektu planu zadań ochronnych, planu ochrony; Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

15 Ustawa o ochronie przyrody reguluje wyznaczanie obszarów Natura 2000 ; przygotowywanie planów ochrony i planów zadań ochronnych tych obszarów; zasady gospodarowania na tych obszarach; zasady ochrony i monitoringu; nadzór nad obszarami; przepisy karne za naruszanie zakazów obowiązujących w obrębie obszarów Natura 2000

16 Definicja obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 5 ustawy o ochronie przyrody obszar Natura 2000 to: obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO), specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO), lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty - utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych, lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty

17 cd. Obszar specjalnej ochrony ptaków - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju; Specjalny obszar ochrony siedlisk - obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków

18 Dla każdego obszaru Natura 2000 opracowana jest dokumentacja Standardowy Formularz Danych (Standard Data Form - SDF), w którym zawarte są najważniejsze informacje o położeniu i powierzchni obszaru, występujących typach siedlisk przyrodniczych i gatunkach naturowych", ich liczebności lub reprezentatywności w skali kraju, wartości przyrodniczej i zagrożeniach; mapy cyfrowej w postaci wektorowej. Strona Natura 2000

19 Organy kluczowe w zarządzaniu siecią Natura 2000 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska nadzoruje funkcjonowanie obszarów Natura 2000 Regionalny dyrektor ochrony środowiska sprawuje nadzór, koordynuje funkcjonowanie obszarów na terenie swojego działania.

20 Zasady gospodarowania na obszarach Natura 2000 Na obszarach Natura 2000 nie obowiązują z góry narzucone zakazy. Ochrona odbywa się przez właściwe użytkowanie terenów, dostosowane do lokalnych uwarunkowań, uwzględniające potrzeby rozwoju gospodarczego i społecznego.

21 Zasady gospodarowania na obszarach Natura 2000 Art. 33 ustawy o ochronie przyrody 1. Zabrania się, z zastrzeżeniem art. 34, podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności: 1) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub 2) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, znajdujących się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1, do czasu zatwierdzenia przez Komisję Europejską jako obszary mające znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia ich jako specjalne obszary ochrony siedlisk.

22 Zasady gospodarowania na obszarach Natura 2000 cd. art. 33 Projekty polityk, strategii, planów i programów oraz zmian do takich dokumentów a także planowane przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub obszarów, o których mowa w ust. 2, lub nie wynikają z tej ochrony, wymagają przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania na zasadach określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

23 art. 34 Zasady gospodarowania na obszarach Natura Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu lub działań, mogących znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub obszary znajdujące się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt. 1, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura W przypadku gdy znaczące negatywne oddziaływanie dotyczy siedlisk i gatunków priorytetowych, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać udzielone wyłącznie w celu: 1) ochrony zdrowia i życia ludzi; 2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego; 3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego; 4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej

24 Art. 36 Zasady gospodarowania na obszarach Natura Na obszarach Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2, nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie oddziałuje znacząco negatywnie na cele ochrony obszaru Natura Prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, na obszarach Natura 2000 wchodzących w skład parków narodowych i rezerwatów przyrody, jest dozwolone wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów obowiązujących na tych obszarach. 3. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka lub rybacka wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura 2000, na którym nie mają zastosowania programy wsparcia z tytułu obniżenia dochodowości, regionalny dyrektor ochrony środowiska może zawrzeć umowę z właścicielem lub posiadaczem obszaru, z wyjątkiem zarządców nieruchomości Skarbu Państwa, która zawiera wykaz niezbędnych działań, sposoby i terminy ich wykonania oraz warunki i terminy rozliczenia należności za wykonane czynności, a także wartość rekompensaty za utracone dochody wynikające z wprowadzonych ograniczeń.

25 Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim 5 obszarów specjalnej ochrony ptaków 4 specjalne obszary ochrony siedlisk 32 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty, (projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk) (stanowią ok. 3,9 % terytorium województwa łódzkiego)

26 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Dąbrowa Świetlista w Pernie PLH gm. Nowe Ostrowy Pradolina Bzury i Neru PLH oraz Pradolina Warszawsko-Berlińska PLB Bedlno, Krzyżanów, Kutno gm. Doliny Przysowy i Słudwi PLB gm. Żychlin

27

28 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Sieci Natura 2000 nie wyznaczono w gminach: o Dąbrowice o Krośniewice o Łanięta o Oporów o Strzelce o Kutno - miasto

29 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim Co chronimy? Dąbrowa Świetlista w Pernie PLH siedlisko przyrodnicze 91I0 Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti petraeae)

30 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim - co chronimy? Pradolina Bzury-Neru PLH siedliska przyrodnicze 9 gatunki zwierząt - 10

31 Przedmioty ochrony 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) 6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea 7230 Górskie i nizinne torfowiska

32 cd Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) 6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea

33 cd Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum *91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae Alnenion glutinoso-incanae) i olsy 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)

34 cd traszka grzebieniasta Triturus cristatus 1188 kumak nizinny Bombina bombina 4038 Czerwończyk fioletek Lycaena helle 1096 minóg strumieniowy Lampetra planeri 1149 koza Cobitis taenia 1145 piskorz Misgurnus fossilis 5339 różanka Rhodeus sericeus amarus 1324 nocek duży Myotis myotis 1337 bóbr europejski Castor fiber 1355 wydra Lutra lutra

35 Obszary Natura 2000 w powiecie kutnowskim - co chronimy? Pradolina Warszawsko-Berlińska PLB gatunków ptaków i ich siedliska Doliny Przysowy i Słudwi PLB gatunków ptaków i ich siedliska

36 W jaki sposób chronimy? Wszystkie ww. obszary posiadają dokumenty planistyczne

37

38 W jaki sposób chronimy? W ww. dokumentach planistycznych zidentyfikowano zagrożenia istniejące i potencjalne określono działania ochronne oraz monitoring stanu ochrony przedmiotów ochrony i realizacji działań ochronnych

39 Działanie dotyczące ochrony czynnej gatunków ptaków oraz ich siedlisk A153 kszyk Gallinago gallinago A156 rycyk Limosa limosa A162 krwawodziób Tringa totanus A160 kulik wielki Numenius arguata A122 derkacz Crex crex A294 wodniczka Acrocephalus paludicola

40 cd. Działanie obligatoryjne cały okres obowiązywania planu zadań ochronnych. Zachowanie siedlisk gatunków stanowiących przedmioty ochrony, położonych na trwałych użytkach zielonych. Wszystkie trwałe użytki zielone na terenie obszaru Właściciel, dzierżawca lub posiadacz obszaru

41 cd. Działania fakultatywne cały okres funkcjonowania planu zadań ochronny Ekstensywne użytkowanie kośne, kośnopastwiskowe lub pastwiskowe na trwałych użytkach zielonych Użytkowanie zgodne z wymogami odpowiedniego pakietu rolno środowiskowoklimatycznego w ramach obowiązującego PROW

42 Dziękuję za uwagę Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi ul. Traugutta 25, Łódź 42) sekretariat.lodz@rdos.gov.pl Maria Caban Kutno, r.