Za kład Dy dak ty ki i Efek tów Kształ ce nia Wy dzia łu Na uki o Zdro wiu Uni wer sy te tu Me dycz ne go, War sza wa

Transkrypt

1 ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE Zaangażowanie Autorów A Przygotowanie projektu badawczego B Zbieranie danych C Analiza statystyczna D Interpretacja danych E Przygotowanie manuskryptu F Opracowanie piśmiennictwa G Pozyskanie funduszy Author s Contribution A Study Design B Data Collection C Statistical Analysis D Data Interpretation E Manuscript Preparation F Literature Search G Funds Collection 232 Jo an na Go tli b 1(A,B, D,E,F), Da riusz Bia ło szew ski 2(A,B, D,E,F), An na Ca ba k 3(B), Ka ta rzy na Bar czy k 4(B), Alek san dra Bau er 5(B), Jo an na Grze gor czy k 6(B), Woj ciech Ku ła k 7(B), Piotr Maj che r 8(B), Ol ga No wot ny -Czu pry na 9(B), Ma ciej Pła szew ski 10(B), Ka ta rzy na Pro ko po wi cz 11(B), Ja nusz Sier dziń ski 12(C) 1 Za kład Dy dak ty ki i Efek tów Kształ ce nia Wy dzia łu Na uki o Zdro wiu Uni wer sy te tu Me dycz ne go, War sza wa 2 Za kład Re ha bi li ta cji Od dzia łu Fi zjo te ra pii II Wy dzia łu Le kar skie go Uni wer sy te tu Me dycz ne go, War sza wa 3 Aka de mia Wy cho wa nia Fi zycz ne go, War sza wa 4 Aka de mia Wy cho wa nia Fi zycz ne go, Wro cła w 5 Wy ższa Szko ła Fi zjo te ra pii, Wro cła w 6 Uni wer sy tet Rze szow ski 7 Uni wer sy tet Me dycz ny, Bia łysto k 8 Za kład Re ha bi li ta cji i Fi zjo te ra pii Uni wer sy te tu Me dycz ne go, Lu bli n, Pu ław ska Szko ła Wy ższa 9 Ślą ski Uni wer sy tet Me dycz ny 10 Wy ższa Szko ła Ad mi ni stra cji, Biel sko-bia ła 11 Olsz tyń ska Szko ła Wy ższa 12 Za kład In for ma ty ki Me dycz nej i Te le me dy cy ny Uni wer sy te tu Me dycz ne go, War sza wa 1 Di vi sion of Te aching and Out co mes of Edu ca tion, Fa cul ty of He alth Scien ce, War saw Me di cal Uni ver si ty 2 Di vi sion of Re ha bi li ta tion, De part ment of Phy sio the ra py, 2nd Me di cal Fa cul ty, War saw Me di cal Uni ver si ty 3 Uni ver si ty of Phy si cal Edu ca tion, War saw 4 Uni ver si ty Scho ol of Phy si cal Edu ca tion, Wro cław 5 Col le ge of Phy sio the ra py, Wro cław 6 Uni ver si ty of Rze szów 7 Bia ły stok Me di cal Uni ver si ty 8 Di vi sion of Re ha bi li ta tion and Phy sio the ra py of Lu blin Me di cal Uni ver si ty, Pu ła wy Col le ge 9 Si le sian Me di cal Uni ver si ty 10 Col le ge of Ad mi ni stra tion, Biel sko -Bia ła 11 Olsz tyn Col le ge 12 Di vi sion of Com pu ter Tech no lo gy in Me di ci ne and Te le me di ci ne, War saw Me di cal Uni ver si ty Czyn ni ki de cy du ją ce o wy bo rze stu diów i wie dza do ty czą ca mo żli wo ści po dej mo wa nia pra cy w za wo dzie fi zjo te ra peu ty wśród stu den tów ró żnych ty pów pol skich uczel ni Mo ti va tions for stu dy ing phy sio the ra py and fa mi lia ri ty with em ploy ment si tu ation among phy sio the ra py stu dents at va rio usly orien ted uni ver si ty -le vel scho ols in Po land Sło wa klu czo we: za trud nie nie, mo ty wa cja, Unia Eu ro pej ska, fi zjo te ra pia, pro fil uczel ni Key words: em ploy ment si tu ation, mo ti va tion, Eu ro pe an Union, phy sio the ra py, ty pe of uni ver si ty WSTĘP Wstęp. Studia na kierunku fizjoterapia cieszą się ogromną popularnością w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Celem pracy była analiza czynników motywujących do wyboru studiów oraz ocena wiedzy studentów nt. możliwości podejmowania pracy w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Materiał i metody. Badaniami objęto studentów I roku z jedenastu uczelni. Do analizy statystycznej zakwalifikowano 954 ankiety 211 z uczelni medycznych, 118 sportowych oraz 625 z uczelni o innym profilu kształcenia. Badania przeprowadzono za pomocą samodzielnie skonstruowanego, anonimowego kwestionariusza, a udział w badaniach był dobrowolny. Do analizy statystycznej wykorzystano testy: Kruskala-Wallisa, mediany oraz Chikwadrat (p<0.05). Wyniki. Większość studentów kierowała się radą osób pracujących w zawodzie fizjoterapeuty przy wyborze kierunku studiów: 62% PM, 57% PWF oraz 68% IP. Większość chciałaby rozpocząć studia II stopnia i rozpocząć pracę w zawodzie: 55% PM, 56% PWF oraz 62% IP. Większość deklarowała, że nie zna możliwości podjęcia pracy po ukończeniu studiów: 87% PM, 91% PWF, 73% IP. Czynnikiem ułatwiającym wg studentów znalezienie pracy jest opanowanie wiedzy i umiejętności: 43% PM, 42% PWF oraz 45% IP. Wnioski. 1. W badanej grupie wybór kierunku studiów opierany był o stereotypy, a nie o obiektywne informacje źródłowe. 2. Uczelnie powinny dbać o jakość kształcenia, ze względu na to, że kandydaci na studia kierują się przy wyborze kierunku studiów opinią o danej uczelni. 3. Istnieje konieczność stworzenia profesjonalnej platformy informacyjnej obejmującej zagadnienia związane z kształceniem polskich fizjoterapeutów, w której muszą się znaleźć wiarygodne informacje dotyczące warunków zatrudniania fizjoterapeutów w krajach UE i świata. SUMMARY Background. There is considerable interest in studying physiotherapy in Poland and in many countries of the European Union. The objective was to identify the factors that motivate applicants to choose Physiotherapy studies and find out what students know about working in Poland and other EU countries. Material and methods. The study sample comprised 954 1st year BA students from eleven universities: medical sciences (MS), physical education (PE), and other universities (OU). The statistical analysis was based on questionnaires obtained from : 211 MS, 118 PE and 625 OU. Results. Students relied on advice of active physiotherapists when choosing a study programme: 62% ME, 57% PE and 68% OU. Respondents would like to study for the Master s degree and take up work: 55% PM, 56% PWF and 62% IP. Students were not familiar with employment opportunities: 87% MS, 91% PE and 73%. The most important factors aiding in finding a job are knowledge and skills: 43% MS, 42% PE and 45% OU. Conclusions. 1. The respondents did not choose studies by accident but based their decision on stereotypes. 2. Universities should set great store by their teaching standards as applicants decide to choose a university on the basis of opinions about the particular university. 3. There is a need to develop a professional information service on study opportunities in physiotherapy in Poland that would necessarily include objective information regarding employment opportunities for physiotherapists in EU countries and in the world. Liczba słów/word count: 9117 Tabele/Tables: 4 Ryciny/Figures: 0 Piśmiennictwo/References: 25 Adres do korespondencji / Address for correspondence mgr Jo an na Go tlib, Za kład Dy dak ty ki i Efek tów Kształ ce nia, Wy dział Na uki o Zdro wiu, War szaw ski Uni wer sy tet Me dycz ny War sza wa, ul. Żwir ki i Wi gu ry 61, tel./fax: (022) , e -ma il: jo an na.go tlib@wum.edu.pl Fizjoterapia Polska MEDSPORTPRESS, 2009; 3(4); Vol. 9, Otrzymano / Received r. Zaakceptowano / Accepted r.

2 WSTĘP Od kil ku lat stu dia na kie run ku fi zjo te ra pia cie szą się ogrom ną po pu lar no ścią. Świad czą o tym licz by kan dy da tów na stu dia na tym kie run ku oraz ro sną ca licz ba szkół kształ cą - cych w za wo dzie fi zjo te ra peu ty, za rów no w Pol sce, jak i w in - nych kra jach Unii Eu ro pej skiej (UE) i świa ta [1,2, 3,4,5,6,7]. Wy bór kie run ku stu diów jest jed ną z naj wa żniej szych de cy zji ży cio wych, po nie waż de ter mi nu je on prze bieg dro - gi za wo do wej je go ab sol wen tów [8]. We dług jed nej z kon - cep cji psy cho lo gicz nych do ty czą cej czyn ni ków mo ty wu ją - cych do wy bo ru da ne go kie run ku, kan dy dat na stu dia kie - ru je się trze ma gru pa mi zmien nych: to żsa mo ścią płci, po - strze ga niem pre sti żu da ne go za wo du oraz za in te re so wa - nia mi [8]. Już na eta pie wy bo ru kie run ku stu diów wie lu przy szłych stu den tów ana li zu je swo je per spek ty wy za wo - do we wła śnie po przez sta tus spo łecz ny wy bra ne go za wo - du oraz szan se na roz wój ka rie ry za wo do wej [9,10,11,12, 13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25]. CEL PRA CY Głów nym ce lem pra cy by ła ana li za czyn ni ków mo ty wu - ją cych stu den tów do wy bo ru stu diów na kie run ku fi zjo te ra - pia oraz oce na wie dzy do ty czą cej mo żli wo ści po dej mo wa - nia pra cy w za wo dzie w Pol sce i w in nych kra jach Unii Eu - ro pej skiej wśród stu den tów I ro ku stu diów I stop nia ró żnych ty pów pol skich uczel ni me dycz nych (PM), wy ższych szkół wy cho wa nia fi zycz ne go (PWF) oraz in nych uczel ni, kształ - cą cych stu den tów na kie run ku fi zjo te ra pia (IP). MA TE RIAŁ I ME TO DY Ba da nia mi ob ję to stu den tów I -ro ku stu diów I -stop nia z je de na stu pol skich uczel ni, kształ cą cych fi zjo te ra peu tów. Uczel nie pre zen to wa ły trzy ty py: 1) pro fil me dycz ny (PM), 2) pro fil wy cho wa nie fi zycz ne (PWF) oraz 3) in ny pro fil (IP). Ba da nia zo sta ły prze pro wa dzo ne w paź dzier ni ku i li sto - pa dzie 2006 ro ku, na po cząt ku I se me stru kształ ce nia. Zwrot ność an kiet wa ha ła się od 41% do 97%, wy no sząc śred nio 88%. Wśród an kie to wa nych stu den tów fi zjo te ra pii: 50 osób stu dio wa ło rów no le gle na in nym kie run ku, 12 osób po sia - da ło dy plom li cen cja ta in ne go kie run ku, a 5 osób dy plom ma gi stra in ne go kie run ku. Wszyst kie te oso by włą czo no do ba da nia. Po nad to 191 osób an kie to wa nych po sia da ło dy plo my tech ni ka fi zjo te ra pii lub dy plo my tech ni ka ma sa żu, uzy ski wa ne do tych czas w Pol sce w for mie śred nie go wy - kształ ce nia za wo do we go. Oso by te wy łą czo no z ba da nia, po nie waż ich po sta wy by ły zde ter mi no wa ne wcze śniej - szym wy kształ ce niem i/lub do świad cze niem za wo do wym. Osta tecz nie do ana li zy sta ty stycz nej za kwa li fi ko wa no 954 osób 211 an kiet z uczel ni ty pu PM, 118 an kiet z uczel ni ty pu PWF oraz 625 an kiet z uczel ni ty pu IP. W Tab. 1 przed sta wio no li czeb no ści an kie to wa nych stu - den tów z po szcze gól nych uczel ni oraz da ne de mo gra ficz ne. W opi nii Ko mi sji Bio etycz nej Uni wer sy te tu Me dycz ne go w War sza wie ba da nia ze wzglę du na ich ob szar te ma tycz - ny oraz gru pę ba da ną nie wy ma ga ły wy ra że nia zgo dy Ko - mi sji Bio etycz nej na ich prze pro wa dze nie. Stu den ci bra li udział w ba da niu ano ni mo wo i do bro wol nie. Gotlib J. i wsp., Motywacja i znajomość mozliwości podejmowania pracy wśród studentów fizjoterapii INTRODUCTION There is considerable interest in studying physio - therapy in Poland now, as evidenced by the number of applicants and the growing number of university-level schools offering programmes for future physiotherapists. Similar trends can also be observed in many countries of the European Union and the world [1,2,3,4,5,6,7]. Choosing a study programme before entering univer - sity is one of the most important decisions in life because is usually determines one s future career path [8]. Ac cord - ing to one psychological concept regarding factors mo - tivating the choice of a particular area of study, the appli - cant is guided by three factors: gender identity, perception of the prestige of a given occupation and his or her inte - rests [8]. Many future students analyse their career pro - spects by looking at the social status of the occupation of their choice and opportunities for career development [9,10, 11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25]. OBJECTIVE The main objective of this study was to identify the factors that motivate applicants to choose Physiotherapy studies and find out what students who are beginning to study Physiotherapy at medical universities, universities of physical education and other university-level schools offering studies in physiotherapy know about working as physiotherapists in Poland and other EU countries. MATERIAL AND METHODS The study sample comprised 1st year Bachelor programme students from eleven university-level schools in Poland offering studies in Physiotherapy. The univer si - ties represented three orientations: 1) medical sciences (MS), 2) physical education (PE), and 3) other universities (OU). The survey was carried out in October and November 2006, at the beginning of the 1st semester of the Ba che - lor s programme. The response rate ranged from 41% to 97%, for a mean response rate of 88%. Among the physiotherapy students who took part in the survey, 50 had simultaneously taken up a programme in another department, 12 had a Bachelor s degree in another field of study, and five had a Master s degree in another field of study. These students were all included in the sur - vey. Moreover, 191 of those surveyed possessed a diploma of physiotherapy technician or massage technician, which they had obtained from their secondary schools. These students were excluded from the analysis since their motivations to study physiotherapy and their knowledge of the profession were determined by their previous profes - sional training and/or experience. The statistical analysis was thus based on questionnaires obtained from 954 re - spondents, including 211 MS students, 118 PE students and 625 OU students. Table 1 presents student numbers by university type and demographic data. In the opinion of the Intrinsic Ethical Review Board of the Medical University of Warsaw, the study did not require 233

3 Gotlib J. et al., Motivation and familiarity of work possibilities among physiotherapy students Tab. 1. Liczebność ankietowanych studentów i ich dane demograficzne Tab. 1. Student numbers and demographic data W pra cy za sto so wa no me to dę son da żu dia gno stycz ne - go. Na rzę dziem ba daw czym był kwe stio na riusz an kie ty, któ ry skła dał się z 3 czę ści. W kwe stio na riu szu wy ko rzy sta - no trzy ro dza je py tań: py ta nia jed no krot ne go wy bo ru; py ta - nia pół otwar te; py ta nia, w któ rych po da ne ce chy mia ły być sze re go wa ne przez stu den tów w ko lej no ści od naj wa żniej - szej (1) do naj mniej wa żnej. Ana li zę sta ty stycz ną prze pro wa dzo no wy ko rzy stu jąc opro gra mo wa nie fir my SAS In sti tu te. Za sto so wa no test Kru - s ka la -Wal li sa, test me dia ny oraz test Chi -kwa drat. Przy ję to po ziom istot no ści p<0.05. Oso by ba da ne sze re go wa ły zmien ne po rząd ko we w ko - lej no ści od naj wa żniej szej (ozna cza nej cy frą 1) do naj mniej wa żnej. Kie ru nek ró żnic po mię dzy od po wie dzia mi stu den - tów re pre zen tu ją cych ró żne pro fi le uczel ni ana li zo wa no 234 IRB approval with respect to its scope and the study po - pulation. Participation in the survey was anonymous and voluntary. The study utilised the diagnostic poll method. The re - search tool was a questionnaire, which comprised three parts. The questions were of three types: single-choice ques - tions, questions requiring respondents to rank answers from most to least important, and semi-open questions. The statistical analysis of the questionnaire data was carried out using SAS Institute software. The Kruskal- Wallis test was used along with the median test and the Chi-squared test at a significance level of p<0.05. The respondents ranked ordinal variables from the most important one (marked as 1) to the least important one. Accordingly, the direction of differences between re -

4 na pod sta wie war to ści me dia ny ni ższa war tość me dia ny ozna cza, że da na ce cha jest wa żniej sza w opi nii stu den tów z da nej uczel ni. WY NI KI Więk szość stu den tów do wie dzia ła się o ist nie niu stu - diów na kie run ku fi zjo te ra pia od zna jo mych lub ro dzi ny. Na dru gim miej scu wy mie nia no in for ma tor o wy ższych uczel - niach. Naj rza dziej wska zy wa ny mi przez stu den tów źró dła - mi by ły or ga ni zo wa ne przez uczel nie tzw. dni otwar tych drzwi. Ró żni ce po mię dzy od po wie dzia mi stu den tów uczel - ni o ró żnych pro fi lach kształ ce nia nie by ły istot ne sta ty - stycz nie. Ko lej nym ba da nym ele men tem by ły czyn ni ki mo ty wu ją - ce stu den tów do pod ję cia stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia. Stu den ci sze re go wa li czyn ni ki ze wzglę du na któ re zde cy - do wa li się roz po cząć stu dia od 1 (naj wa żniej szy) do 5. W Tab. 2. przed sta wio no po szcze gól ne czyn ni ki wpły wa ją - ce na de cy zję o wy bo rze stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia wraz z od set kiem osób z uczel ni o ró żnych pro fi lach kształ - ce nia, któ re wska zy wa ły da ny czyn nik ja ko naj wa żniej szy. Ró żni ce po mię dzy czyn ni ka mi mo ty wu ją cy mi do wy bo ru stu diów stu den tów uczel ni o ró żnych pro fi lach by ły istot ne sta ty stycz nie (Tab. 3). Więk szość stu den tów kie ro wa ła się ra dą przy po dej - mo wa niu de cy zji o wy bo rze kie run ku stu diów: 62,20% stu - den tów PM, 57,64% stu den tów PWF oraz 68,87% stu den - tów IP. By ły to prze wa żnie ra dy ro dzi ców i zna jo mych oraz osób pra cu ją cych w za wo dzie fi zjo te ra peu ty. Stu den ci IP istot nie czę ściej niż stu den ci PM i stu den ci PWF (p<0.05) kie ro wa li się ra dą przy wy bo rze kie run ku stu diów. Więk szość osób ba da nych jesz cze przed pod ję ciem stu diów sta ra ła się po znać opi nię o wy bra nej uczel ni, zdo - by wa jąc in for ma cje przede wszyst kim od stu den tów i ab - sol wen tów da nej uczel ni: 71,54% PM, 59,03% PWF oraz 63,97% IP. Stu den ci PM (p< 0.05) istot nie czę ściej kie ro - wa li się opi nią o wy bra nej uczel ni niż stu den ci PWF oraz stu den ci IP. Więk szość ba da nych po ukoń cze niu stu diów I stop nia chcia ła by kon ty nu ować na ukę na stu diach II stop nia i jed - Gotlib J. i wsp., Motywacja i znajomość mozliwości podejmowania pracy wśród studentów fizjoterapii sponses from students representing different types of uni - versity was analysed on the basis of medians, with lower median values indicating that a given response was more important in the opinion of the students from that particular university. RESULTS Most students, irrespective of the type of school, learn - ed about Physiotherapy studies from their friends or re - latives. Listed second were informative guides to program - mes offered by various universities. The sources least fre - quently named by students were promotional events orga - nised by universities ( open days, educational fairs ). No statistically significant correlations were established be - tween the sources of information named by students and the type of university. The next issue investigated was factors motivating students to study Physiotherapy. Students ranked the fa - ctors ordering their choices from 1 (the most important factor) to 5 (the least important factor). Table 2 lists the various factors influencing the decision to study Physio - therapy together with the percentages of students who listed a particular factor as the most important one. Table 3 presents statistically significant differences in the degree of importance of individual motivating factors listed by stu - dents from different types of university-level schools. Most students, irrespective of the type of university, relied on advice of others when choosing a study program - me. The advice came chiefly from their parents and friends, and active physiotherapists: 62,20% ME, 57,64% PE and 68,87% OU. Students of OU schools relied on advice when choosing the field of study significantly more frequently (p< 0.05) than students of the other two types of university. Before entering university education, most respondents sought advice about the university they chose to study at, mostly by obtaining information from students and gra - duates: 71,54% MS, 59,03% PE and 63,97% OU. Students of MS schools significantly (p<0.05) more frequently relied on opinions about the university than students of the other two types of university. On completion of their Bachelor programmes, most respondents would like to study for the Master s degree Tab. 2. Czynniki motywujące wybór studiów w badanej grupie studentów Tab. 2. Most important factors underlying choice of study programme 235

5 Gotlib J. et al., Motivation and familiarity of work possibilities among physiotherapy students Tab. 3. Istotne statystycznie różnice pomiędzy czynnikami motywującymi studentów z uczelni o różnych profilach kształcenia do podjęcia studiów na kierunku fizjoterapia Tab. 3. Statistically significant differences in motivating factors no cze śnie roz po cząć pra cę w za wo dzie: 55,74% PM, 56,25% PWF oraz 62,23% IP. Du ża gru pa stu den tów pla - nu je rów nież wy łącz nie pod ję cie stu diów II stop nia, nie po - dej mu jąc pra cy: 40,98% stu den tów PM, 40,28% stu den tów PWF oraz 29,03% stu den tów IP. Stu den ci IP istot nie czę - ściej (p<0.05) wy bie ra li chęć kształ ce nia na stu diach II stop nia i roz po czę cie pra cy w za wo dzie niż stu den ci PM oraz PWF. Zde cy do wa na więk szość ba da nych stu den tów de kla ro - wa ła, że nie zna wszyst kich mo żli wo ści pod ję cia pra cy po ukoń cze niu stu diów i że chcia ła by te mo żli wo ści po znać pod czas stu diów. Od po wie dzi ta kiej udzie li ło od po wied - nio: 87,40% PM, 91,67% PWF, 73,51% IP. Stu den ci PM i PWF istot nie czę ściej de kla ro wa li, że nie zna ją mo żli wo - ści za trud nie nia po ukoń cze niu stu diów na kie run ku fi zjo te ra - pia niż stu den ci IP (p<0.0001). Zda niem zde cy do wa nej więk - szo ści stu den tów, w kra jach Eu ro py Za chod niej ła two jest zna leźć pra cę w za wo dzie fi zjo te ra peu ty: 72,76% PM, 79,86% oraz PWF 79,15% IP pre zen to wa ło ta ką opi nię. Zda niem pra wie po ło wy ba da nych stu den tów czyn ni - kiem uła twia ją cym zna le zie nie pra cy w za wo dzie fi zjo te ra - peu ty jest opa no wa nie wie dzy i umie jęt no ści, opi nię ta ką pre zen to wa ło: 43,70% PM, 42,25% PWF oraz 45,84% IP. Szcze gó ło we wy ni ki przed sta wio ne zo sta ły w Tab. 4. DYS KU SJA W do stęp nym pi śmien nic twie pol skim i świa to wym (PUB MED, Pro Qu est, SCO PUS, Glo bal he alth, EM BA SE) nie od na le zio no pu bli ka cji do ty czą cych czyn ni ków mo ty wu - ją cych do pod ję cia za wo du fi zjo te ra peu ty oraz wie dzy do - ty czą cej mo żli wo ści po dej mo wa nia pra cy w za wo dzie wśród stu den tów I ro ku. W pi śmien nic twie świa to wym prze wa ża ją pu bli ka cje do ty czą ce mo ty wa cji do wy bo ru stu diów na kie run kach: le - kar skim, sto ma to lo gii i pie lę gniar stwie. Tyl ko kil ka od na le - zio nych prac do ty czy ło mo ty wów wy bo ru za wo du fi zjo te ra and take up work as physiotherapists at the same time: 55,74% PM, 56,25% PWF and 62,23% IP. Another large group of students were planning to enter Master-level studies without taking up work: 40,98% MS, 40,28% PE and 29,03% OU. OU students significantly (p<0.05) more frequently indicated willingness to combine work and Master-level studies. A large group of respondents declared that they were not familiar with all employment opportunities for graduates of Physiotherapy studies and that they would like to learn about these opportunities while still at university: 87,40% MS, 91,67% PE and 73,51% OU. Students of MS and PE schools significantly (p<0.0001) more frequently declared lack of familiarity with employment opportunities upon graduating compared to students of OU schools. In the opinion of the vast majority of students: 72,76% MS, 79,86% PE and 79,15% OU, it is easy to find work as a physiotherapist in other EU countries. In the opinion of the students, the most important factors aiding in finding a job as a physiotherapist are knowledge and skills: 43,70% MS, 42,25% PE and 45,84% OU. Table 5 presents statistically significant differences in the degree of importance of individual factors, as indicated by students from different types of university. DISCUSSION A search of the available literature by Polish and foreign authors (PUBMED, ProQuest, SCOPUS, Global Health) did not find publications concerned with factors motivating 1st year students of Physiotherapy to work as physiothe - rapists and awareness of career possibilities among those students. Foreign papers are chiefly concerned with applicants motivations to study medicine, dentistry or nursing care. Few papers found during the database search were ac - tually concerned with motivations of future physio thera -

6 peu ty, lecz pra ce te od no si ły się do zde cy do wa nie mniej licz nej, niż w ba da niach wła snych, gru py ba da nych, któ rzy re pre zen tu ją tyl ko je den typ uczel ni [9,10,11,12,13,14,15, 16,17,18,19,20,21,22,23,24,25]. Ce lem ba dań pro wa dzo nych przez Fin cha by ło po zna - nie czyn ni ków mo ty wu ją cych ka na dyj skich stu den tów do pod ję cia stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia i okre śle nie, czy by ły to ra czej czyn ni ki zwią za ne z war to ścia mi we wnętrz - ny mi czy też czyn ni ki ze wnętrz ne [9]. Ba da nia prze pro wa - dzo no w gru pie 96 stu den tów I ro ku, po rów nu jąc czte ry czyn - ni ki wpły wa ją ce na pod ję cie stu diów: chęć pra cy z ludź mi, chęć po mo cy po trze bu ją cym, wy so kie wy na gro dze nie oraz sta bil ność za wo do wą, oce nia ne w ska li 1-7. Chęć po mo cy po trze bu ją cym wy mie nia na by ła przez stu den tów na pierw - szym miej scu (6.49), przed chę cią pod ję cia pra cy z ludź mi (6.38). Uzy ska nie sta bi li za cji za wo do wej oraz wy so kie wy - na gro dze nie zo sta ły wy mie nio ne zde cy do wa nie ni żej i uzy - ska ły od po wied nio 5.01 i 4.95 punk tów. Ana li za sta ty stycz - na uzy ska nych przez Finch`a wy ni ków wy ka za ła, że czyn - ni ki we wnętrz ne (6.44) istot nie czę ściej (p< ) mo ty - wo wa ły stu den tów do pod ję cia stu diów na kie run ku fi zjo te - ra pia niż czyn ni ki ze wnętrz ne (4.98). W ba da niach Öhman`a, w któ rych prze ba da no 273 szwedz kich stu den tów I ro ku fi zjo te ra pii więk szość stu den - tów ja ko głów ny czyn nik mo ty wu ją cy do pod ję cia za wo du fi zjo te ra peu ty wska zy wa ła mo żli wość pod ję cia pra cy w pry - Gotlib J. i wsp., Motywacja i znajomość mozliwości podejmowania pracy wśród studentów fizjoterapii Tab. 4. Istotne statystycznie różnice pomiędzy opiniami studentów z uczelni o różnych profilach na temat czynników ułatwiających znalezienie pracy w zawodzie fizjoterapeuty Tab. 4. Statistically significant differences in factors aiding in finding employment as physiotherapists pists. These papers, however, involved much smaller study populations than the present study and derived their sam - ples from among students of one type of university [9,10, 11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,25]. Finch conducted a study to identify factors which mo - tivated Canadian students to pursue Physiotherapy studies and established whether the factors involved intrinsic values rather than extrinsic factors [9]. The study involved a group of 96 first-year students and compared four factors influencing the decision to study Physiotherapy: a desire to work with people, a desire to help those in need, a good income, and a stable job, rated on a scale from 1 to 7. The willingness to help those in need was listed by students in the first place (6.49), before the willingness to work with people (6.38). Finding a stable job and earning a high income were rated decidedly lower, at 5.01 and 4.95 points, respectively. A statistical analysis of the findings showed that intrinsic motivations (6.44) significantly (p< ) more frequently underlay students decisions to study Physiotherapy than extrinsic factors (4.98). Öhman surveyed 273 first-year students of Physiothe - rapy from a medical university in Sweden [10]. Most of the students listed their main motivation to study Physiothe - rapy to be the possibility of finding a job in private physio - therapeutic practices. Their most wanted areas of practice included sports medicine and fitness centres. The areas 237

7 Gotlib J. et al., Motivation and familiarity of work possibilities among physiotherapy students wat nych ga bi ne tach fi zjo te ra peu tycz nych, a wśród naj bar - dziej po żą da nych miejsc pra cy stu den ci wy mie nia li kli ni ki me dy cy ny spor to wej oraz cen tra fit ness [10]. Naj rza dziej na to miast stu den ci wy mie nia li chęć pra cy w od dzia łach szpi tal nych oraz mo żli wość pra cy z ludź mi star szy mi. W ba da niach te go sa me go au to ra obej mu ją cych gru - pę 60 stu den tów naj czę ściej wska zy wa ne czyn ni ki wpły wa - ją ce na wy bór stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia to ła twość w zna le zie niu pra cy i czyn ni ki eko no micz ne (25,5%), a naj - czę ściej wska zy wa nym ocze ki wa nym przez stu den tów miej scem pra cy był od dział szpi tal ny (52%) [11]. Więk - szość stu den tów de kla ro wa ła rów nież chęć pod ję cia pra cy w pry wat nym ga bi ne cie fi zjo te ra peu tycz nym, a szcze gól nie in te re su ją ca by ła dla ba da nych pra ca z do ro sły mi pa cjen - ta mi. Na to miast nie wie lu stu den tów wska za ło ja ko ocze ki - wa ną pra cę w do mu pa cjen ta, chęć pra cy na uko wej oraz za rzą dza nie ga bi ne tem fi zjo te ra peu tycz nym. Ża den z ba - da nych stu den tów nie był za in te re so wa ny pod ję ciem pra cy na uczel ni na sta no wi sku wy kła dow cy [11]. W ba da niach wła snych na to miast czyn ni kiem mo ty wu ją cym stu den tów do wy bo ru stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia by ły przede wszyst - kim za in te re so wa nia, wska zy wa ne przez po nad 75% stu - den tów uczel ni o wszyst kich, ba da nych pro fi lach kształ ce - nia. Czyn ni ki ma te rial ne na to miast wska zy wa ne by ły przez ba da nych stu den tów do pie ro na czwar tym miej scu. Naj - mniej istot ny czyn nik wpły wa ją cy w tej gru pie stu den tów na wy bór kie run ku stu diów to ak tu al na mo da, któ re go wy - nik w ob li czu wciąż ro sną cej licz by stu den tów chcą cych stu dio wać fi zjo te ra pię oraz ro sną cej licz by szkół kształ cą - cych na tym kie run ku jest w opi nii au to rów za ska ku ją cy. Uzy ska ne wy ni ki ba dań wła snych po twier dza ją wy ni ki uzy ska ne przez Fin cha, w któ rych czyn ni ki ma te rial ne rów - nież nie wy mie nio ne zo sta ły przez ba da nych stu den tów ja - ko naj wa żniej szy czyn nik mo ty wu ją cy do pod ję cia stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia. Wy ni ki ba dań wła snych, jak i ba - dań Fin cha, nie są zgod ne z wy ni ka mi ba dań Öhman`a, w któ rych an kie to wa ni stu den ci kie ro wa li się w swo im wy - bo rze głów nie czyn ni ka mi ma te rial ny mi [9,10,11]. W pre zen to wa nych ba da niach ob ser wo wa no istot ne sta ty stycz nie ró żni ce po mię dzy czyn ni ka mi mo ty wu ją cy mi do wy bo ru kie run ku stu diów po mię dzy stu den ta mi uczel ni o ró żnych pro fi lach kształ ce nia. Pierw szym czyn ni kiem w przy pad ku któ re go za ob ser - wo wa no ró żni ce po mię dzy stu den ta mi PWF oraz stu den ta - mi PM i IP by ły za in te re so wa nia. Stu den ci PWF istot nie czę ściej niż po zo sta li stu den ci wy bie ra li stu dia ze wzglę du na swo je za in te re so wa nia. Zda niem au to rów ta ki re zul tat wy ni kać mo że z fak tu, że fi zjo te ra pia to kie ru nek, któ ry tra - dy cyj nie w Pol sce na ucza ny był tyl ko w uczel niach zwią za - nych z wy cho wa niem fi zycz nym, i oso by, któ re za in te re so - wa ne by ły stu dio wa niem na tym kie run ku czę ściej wy bie ra - ły uczel nię, ma ją cą dłu ższą tra dy cję kształ ce nia. Ko lej nym czyn ni kiem w przy pad ku któ re go ist nia ły istot - ne sta ty stycz nie ró żni ce po mię dzy od po wie dzia mi stu den - tów był pre stiż za wo du fi zjo te ra peu ty. Stu den ci PWF i IP istot nie czę ściej wy bie ra li stu dia na tym kie run ku ze wzglę - du na pre stiż za wo du fi zjo te ra peu ty niż stu den ci PM. Zda - niem au to rów kie ru nek ró żnic w po strze ga niu pre sti żu za - wo du fi zjo te ra peu ty wśród stu den tów trzech ty pów pol skich 238 where they would least like to work were hospital wards and working with elderly people. In a study by the same author involving a cohort of 60 Canadian students, the most popular factors underlying the decision to study Physiotherapy were good employment opportunities and economic considerations (25.5%), and the most desired type of workplace indicated by the stu - dents was the hospital ward (52%) [11]. Most students also declared they were ready for work in a private physiothe - rapy practice and that the most interesting aspect of their future profession was working with adult patients. At the same time, few students indicated they expected to work in patients homes, carry out research or manage a physio - therapy practice. None of the students was interested in working as a member of the university faculty. In the present study, on the other hand, an interest in physiotherapy turned out to be the main factor motivating the decision to study Physiotherapy, with more than 75% students from all types of university indicating this factor as the most important one. Expectations of a good income were only rated as the fourth most important factor. The least influential factor in the present study was the recent popularity of Physiotherapy studies. In our opinion, this is surprising as both the number of applicants and the number of schools offering studies in Physiotherapy have been growing fast. The results of the present study confirm the results obtained by Finch, who also found that income-related considerations were not listed by students as the most im - portant factor underlying the decision to study Physio the - rapy. Our findings as well as those of Finch are not com - patible with the results obtained by Öhman, who found that a good income was the main motivation for both Swedish and Canadian students [9,10,11]. The present study found statistically significant diffe rences regarding factors motivating applicant to choose to study Phy - siotherapy between students of different types of university. The first factor regarding which differences were ob - serv ed between PE students on the one hand and MS and OU students on the other was related to an interest in phy - siotherapy. PE students named their interest in physio - therapy as the motivation for studying Physiotherapy signi - ficantly more frequently than students of the other types of university. In our opinion, this finding may be associated with the fact that until recently Physiotherapy was only taught at universities of physical education and similarly oriented colleges, and so those interested in studying Phy - siotherapy would more often choose a university with an established tradition of Physiotherapy studies. Another factor showing statistically significant differen - ces between students was the prestige of the profession. PE and OU students chose to study Physiotherapy for this reason significantly more frequently than MS students. In our opinion, the direction of differences in the perception of the physiotherapist profession by students of the three types of university in Poland is not surprising. We consider these differences to reflect a stereotypical view of the pre - stige of professions traditionally taught at the three types of university (MS, PE and OU).

8 uczel ni nie jest za ska ku ją cy. W opi nii au to rów ró żni ce te wy ni ka ją przede wszyst kim ze ste reo ty po we go po strze ga - nia pre sti żu za wo dów w któ rych tra dy cyj nie kształ ci się stu - den tów w uczel niach o trzech ba da nych pro fi lach PM, PWF i IP.Stu den ci PM po strze ga ją za wód fi zjo te ra peu ty przez pry zmat za wo du le ka rza, tra dy cyj nie na ucza ne go w ści śle spro fi lo wa nych uczel niach me dycz nych, oce nia jąc jed no cze śnie pre stiż za wo du fi zjo te ra peu ty ni żej niż np. stu den ci PWF, któ rzy oce nia ją go wy żej po strze ga jąc praw - do po dob nie za wód fi zjo te ra peu ty przez pry zmat tra dy cyj - ne go w uczel niach PWF kształ ce nia na kie run ku wy cho wa - nie fi zycz ne. Zda niem au to rów po dob ną ar gu men ta cję mo żna przy - to czyć w przy pad ku po rów na nia ró żnic w wy bo rze stu diów wy ni ka ją cych z po strze ga nia pre sti żu za wo du fi zjo te ra peu - ty przez stu den tów PM i IP. I tak, za wód fi zjo te ra peu ty ja ko za wód me dycz ny zwią za ny z nie sie niem po mo cy po trze bu - ją cym po strze ga ny jest ja ko po sia da ją cy więk szy pre stiż niż za wo dy, któ re do tej po ry na ucza ne by ły zwy kle w uczel niach IP, czy li za wo dy zwią za ne z na uka mi spo łecz - ny mi czy eko no micz ny mi. Stu den ci uczel ni IP praw do po - dob nie nie po rów nu ją swo je go kształ ce nia np. z kształ ce - niem na kie run ku le kar skim, cze go za pew ne do ko nu ją stu - den ci PM i z cze go praw do po dob nie wy ni ka ich oce na pre - sti żu obu za wo dów. Mo że to uza sad niać ob ser wo wa ne w na szym ba da niu sta ty stycz nie istot ne ró żni ce w przy pad - ko wo ści wy bo ru kie run ku stu diów po mię dzy po szcze gól ny - mi ty pa mi uczel ni. Ana li za od po wie dzi stu den tów PM, PWF i IP wy ka za ła, że przy pa dek czę ściej de cy do wał o wy bo rze stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia w gru pie stu den tów PM niż wśród po zo sta łych stu den tów. Fi zjo te ra pia by ła w Pol sce, jak wy żej wspo mnia no, kie - run kiem tra dy cyj nie na ucza nym w uczel niach o pro fi lu wy - cho wa nie fi zycz ne. Kształ ce nie na kie run ku fi zjo te ra pia w uczel niach me dycz nych od by wa się za le d wie od kil ku lat. Zda niem au to rów być mo że część osób chcą cych się kształ cić w ucze niach me dycz nych nie do sta jąc się na tra - dy cyj ne kie run ki, ta kie jak kie ru nek le kar ski, sto ma to lo gia czy far ma cja, nie chce jed nak re zy gno wać z kształ ce nia w uczel ni me dycz nej i wy bie ra tym cza so wo in ne na ucza ne tam kie run ki me dycz ne, w tym fi zjo te ra pię. Stąd też czę sto jest to w tej gru pie stu den tów wy bór przy pad ko wy. W uczel - niach PWF fi zjo te ra pia jest tra dy cyj nie na ucza nym kie run - kiem, na któ ry trud niej się do stać niż na kie ru nek wy cho wa - nie fi zycz ne, dla te go też w przy pad ku stu den tów PWF wy - bór kie run ku stu diów nie był przy pad ko wy. Na to miast kształ ce nie na kie run ku fi zjo te ra pia w uczel - niach o in nych pro fi lach tak jak w przy pad ku uczel ni me - dycz nych rów nież roz po czę to od nie daw na. Fi zjo te ra pia to no wy, atrak cyj ny kie ru nek me dycz ny, na któ ry kan dy du je du ża licz ba chęt nych, więc rów nież w gru pie stu den tów IP wy bór kie run ku nie jest przy pad ko wy. War to jed nak rów - nież zwró cić uwa gę na fakt, że oso by te mo gą ta kże oba - wiać się wy zwań sta wia nych im, za rów no w trak cie eg za - mi nów wstęp nych, jak i pod czas to ku stu diów, przez uczel - nie PM i PWF W od na le zio nym pi śmien nic twie świa to wym do ty czą - cym stu den tów fi zjo te ra pii brak jest in for ma cji na te mat po - zo sta łych ele men tów, któ re ana li zo wa ne by ły w ba da niach Gotlib J. i wsp., Motywacja i znajomość mozliwości podejmowania pracy wśród studentów fizjoterapii MS students see the physiotherapist profession in the light of the medical profession, traditionally taught at strictly medical universities, and so rate the former career lower compared to, for example, PE students, who rate it higher, as their view is influenced by the comparative prestige of the sports (physical education) teacher, which is the main - stream programme in PE type universities. In our opinion, similar reasons may be given to explain differences due to a discrepancy of views of the physiothe - rapist profession between students of MS and OU schools. Thus, the physiotherapist profession as a medical pro fes - sion involving helping those in need is perceived as more prestigious than occupations traditionally taught at OU schools, (associated with social or economic sciences). Stu dents of OU schools probably do not compare their studies with, for example, medical studies, unlike MS stu - dents, which probably accounts for the differences in perceiving the prestige of the two professions. The above may explain the statistically significant dif - ferences between the rates of accidental choices of Phy - sio therapy studies between students from different types of university observed in our study. An analysis of responses from MS, PE and OU students showed that accidental choice was the decisive factor more often in the case of MS students than among the other two groups of students. As has been mentioned before, Physiotherapy was historically taught in Poland at universities of physical edu - cation. It has been offered by medical universities only for a few years. In our opinion, it is possible that some appli - cants who fail to get admitted to study traditional pro gram - mes, such as Medicine, Dentistry, or Pharmacy, may still be willing to study at the medical university and temporarily choose to pursue other programmes, including Physio the - rapy. In this respect, the choice is often accidental among those students. In PE universities, Physiotherapy is a wellestablished study programme and securing a place there is more difficult than in the case of Physical Education ap - plicants. Hence, the choice of Physiotherapy among PE students was not accidental. Physiotherapy programmes at other university-level (OU) schools have only been offered in recent years, just like at medical universities. Physiotherapy is thus a new attractive study programme appealing to a large number of applicants, which is why the choice of this programme was not accidental among OU students. At the same time, it is worth pointing out that these students may be afraid of the standard of teaching and requirements they might face both during entrance examinations and in the course of their studies at MS and PE universities. The review of literature on Physiotherapy students did not find any information about the other elements analysed in this study, such as sources of information about Phy - siotherapy studies, reliance on the advice of others when choosing to study Physiotherapy, time when the decision was taken, and plans regarding the future following com - pletion of the Bachelor-level programme. In the present study, the most frequently listed (over 50% of students of different types of university) source of information about Physiotherapy studies was family and 239

9 Gotlib J. et al., Motivation and familiarity of work possibilities among physiotherapy students wła snych, ta kich jak: źró dło in for ma cji na te mat stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia, kie ro wa nie się ra dą przy wy bo rze kie - run ku stu diów i uczel ni, cza su pod ję cia de cy zji o stu dio wa - niu oraz pla nów na przy szłość po za koń cze niu stu diów I stop nia. W ba da niach wła snych naj czę ściej wy mie nia nym przez stu den tów uczel ni o ró żnych pro fi lach kształ ce nia źró dłem wie dzy o ist nie niu stu diów na kie run ku fi zjo te ra pia by ła ro - dzi na i zna jo mi. Za da niem au to rów nie jest to wy nik za ska - ku ją cy ze wzglę du na to, że ro dzi na i zna jo mi są dla stu - den tów pier wot nym i jed no cze śnie naj bar dziej za ufa nym źró dłem in for ma cji z pierw szej rę ki o wie lu za wo dach. Ja - ko dru gie naj bar dziej po pu lar ne źró dło po zy ski wa nia in for - ma cji o kie run kach stu diów (po nad 13% ba da nych) wy mie - nia ny był in for ma tor o wy ższych uczel niach ja ko po wszech - nie do stęp ny i do star cza ją cy kom plek so wej in for ma cji na te mat kie run ków stu diów, rów nież oso bom nie zde cy do - wa nym w kwe stii pro fi lu uczel ni. Tyl ko oko ło 2% ba da nych wska zy wa ło dni otwar te i pre zen ta cje uczel ni pod czas tar gów ja ko źró dło in for ma cji na te mat kie run ków stu diów. Zda niem au to rów dni otwar te na ucze niach są ra czej wtór nym źró dłem in for ma cji zwy kle dla osób, któ re zde cy - do wa ły już o wy bo rze kon kret ne go kie run ku stu diów i po - szu ku ją kon kret nych in for ma cji np. na te mat obo wią zu ją - cych w da nej uczel ni za sad re kru ta cji. Zda niem au to rów dni otwar te to rów nież zde cy do wa - nie mniej do stęp na for ma pre zen ta cji uczel ni wy ższych dla kan dy da tów miesz ka ją cych z da la od ośrod ków aka de mic - kich. Po twier dza to rów nież ma ła po pu lar ność wśród stu - den tów tar gów uczel ni wy ższych, po nie waż im pre zy ta kie od by wa ją się zwy kle w du żych ośrod kach aka de mic kich i nie wie lu kan dy da tów spo za tych ośrod ków mo że ze wzglę dów obiek tyw nych wziąć w nich udział. Więk szość ba da nych de kla ro wa ła, że przed pod ję ciem de cy zji o wy bo rze kie run ku stu diów kie ro wa ła się zwy kle ra dą ro dzi ny i/lub zna jo mych, co po twier dza rów nież in for - ma cja do ty czą ca źró dła, z któ re go stu den ci do wie dzie li się o stu diach na kie run ku fi zjo te ra pia. Stu den ci IP de kla ro wa li to jed nak istot nie czę ściej niż stu den ci PM i PWF. Jak już wspo mi na no, fi zjo te ra pia w uczel niach o in nym niż wy cho - wa nie fi zycz ne czy me dy cy na pro fi lu kształ ce nia jest kie - run kiem no wym i zda niem au to rów być mo że dla te go stu - den ci IP czę ściej kie ro wa li się ra dą przed pod ję ciem de cy - zji do ty czą cej ich dal szej ście żki kształ ce nia. Na to miast je - śli cho dzi o kie ro wa nie się opi nią o da nej uczel ni przed de - cy zją o pod ję ciu w niej kształ ce nia to stu den ci PM ro bi li to istot nie czę ściej niż stu den ci PWF i IP. Zda niem au to rów ró żni ce te wy ni kać mo gą z za sad re kru ta cji na po szcze gól - ne uczel nie i z pa nu ją cej ste reo ty po wej opi nii, że trud no się do stać na stu dia w uczel ni me dycz nej (bar dzo du żo osób chęt nych, wy ma ga ny wy so ki próg punk to wy) niż na uczel - ni PWF i IP. W związ ku z tym kan dy da ci do stu dio wa nia w PM czę ściej py ta li o opi nię na te mat wy bra nej uczel ni, że by utwier dzić się w prze ko na niu, że war to po nieść trud przy go to wa nia się do eg za mi nów wstęp nych. Po nad to, w opi nii au to rów, kan dy da ci na stu dia w uczel ni me dycz nej być mo że czę ściej kie ro wa li się ra dą przy po dej mo wa niu de cy zji o wy bo rze uczel ni ze wzglę du na pa nu ją cą, rów - nież ste reo ty po wą opi nię, że stu dia w uczel niach me dycz friends. In our opinion, this is not surprising as family and friends are a primary and most trusted source of first-hand information about numerous professions. The second most popular source of information about study options (more than 13% of the respondents) was information guides de - tailing the offer of different universities, which are readily accessible and provide comprehensive information on study programmes available, also to those who have not yet de - cided what type of university they would like to study at. Only about 2% of the respondents pointed to university open days and presentations of universities during edu - cational fairs as their source of information about study programmes. In our opinion, open days at universities re - present a source of information of secondary importance because they are mostly attended by applicants who have already decided what to study and are looking for more detailed information, e.g. about the enrolment procedure. Similarly, open days are, in our opinion, a less readily accessible form of presentation of universities for ap pli - cants living away from the cities where the universities are situated. This supposition is also confirmed by the low po - pularity of educational fairs among applicants as such events are usually organised in large academic centres and few candidates living in away from these cities are logistically able to attend. Most respondents declared that they usually relied on the advice of family or friends before taking the decision what to study, a finding also confirmed by their responses to the question about the source of information about Physiotherapy studies. However, OU students declared this significantly more frequently than MS and PE students. As has been mentioned, Physiotherapy studies at univer - sities other than universities of physical education or me - dical universities are a novelty and, in our opinion, this may explain why OU students more frequently relied on other people s advice before choosing this study programme. As regards reliance on opinions about a particular university before deciding to study there, MS students used this kind of support significantly more frequently than PE and OU students. We believe that these differences may be related to the details of enrolment procedures at different uni - versities and the stereotypical opinion that it is difficult to become admitted to a medical university (a very large num - ber of applicants, high exam scores ensuring admission) as opposed to PE or OU schools. Accordingly, those wishing to study at a medical university would be more likely to ask about the general opinion about the university in order to strengthen their belief that it is worth making the effort to prepare for the entrance examination. Also, in our opinion, those applying to study at a medical university may have been more likely to ask advice about the university more frequently since they were influenced by the prevalent, also stereotypical, opinion that studying at a medical university is more difficult than studying at other types of university. Another element of the questionnaire that revealed statistically significant differences between the responses of students from different types of university was the question about their future educational plans upon graduating from the Bachelor-level studies. The majority of students irre -

10 nych są trud niej sze niż w uczel niach o in nych pro fi lach kształ ce nia. Ko lej nym ele men tem w przy pad ku któ re go ob ser wo - wa no istot ne sta ty stycz nie ró żni ce po mię dzy od po wie dzia - mi stu den tów re pre zen tu ją cych uczel nie o ró żnych pro fi - lach kształ ce nia by ły dal sze pla ny edu ka cyj ne stu den tów po ukoń cze niu stu diów I stop nia. Stu den ci IP istot nie czę - ściej niż stu den ci PWF i PM de kla ro wa li, że chcą kon ty nu - ować kształ ce nie pod czas stu diów II stop nia i jed no cze śnie roz po cząć pra cę za wo dzie. Zda niem au to rów ta ki wy nik mo żna wy tłu ma czyć fak tem, że więk szość uczel ni IP to uczel nie pry wat ne i stu den ci chcą cy kon ty nu ować kształ - ce nie na stu diach II stop nia czę sto mu szą pod jąć pra cę aby po zy skać ko niecz ne na to środ ki fi nan so we. Zde cy do wa na więk szość stu den tów (po nad 73% ba da - nych) re pre zen tu ją cych uczel nie o wszyst kich ba da nych pro fi lach kształ ce nia de kla ro wa ła, że nie zna wszyst kich mo żli wo ści za trud nie nia w za wo dzie po ukoń cze niu stu - diów. W opi nii au to rów jest to wy nik bar dzo za ska ku ją cy imo że świad czyć o nie do koń ca świa do mym wy bo rze kie - run ku stu diów, po mi mo wy ra ża nej w an kie cie de kla ra cji, że mo da by ła czyn ni kiem, któ ry naj mniej wy pły wał na ich wy - bór. Wy nik ten na to miast ko re spon du je z ar ty ku ło wa ną czę sto przy pad ko wo ścią wy bo ru za wo du. Zda niem au to rów, ró żni ce w opi niach na te mat zna jo mo - ści mo żli wo ści po dej mo wa nia pra cy po ukoń cze niu stu diów po mię dzy stu den ta mi PM i PWF oraz stu den ta mi IP wy ni kać mo gą z fak tu, że w uczel niach IP fi zjo te ra pia jest no wym kie - run kiem stu diów i być mo że stu den ci de cy du ją cy się tam stu - dio wać szu ka ją do kład niej szych in for ma cji o mo żli wo ściach za trud nie nia jesz cze przed pod ję ciem stu diów. Po nad 30% stu den tów wszyst kich ba da nych uczel ni twier dzi ła, że szu ka nie pra cy w za wo dzie fi zjo te ra peu ty w Pol sce nie ró żni się od szu ka nia pra cy w in nych za wo - dach. Stu den ci PM istot nie czę ściej niż IP pre zen to wa li ta - ką opi nię. Na to miast je śli cho dzi o po szu ki wa nie pra cy w in nych kra jach Unii Eu ro pej skiej, w opi nii stu den tów ła - two jest zna leźć pra cę w cha rak te rze fi zjo te ra peu ty twier - dzi ło tak po nad 72% ba da nych stu den tów. Stu den ci IP istot nie czę ściej niż stu den ci PM de kla ro wa li, że w kra jach UE ła two zna leźć pra cę w za wo dzie fi zjo te ra peu ty. Zda - niem au to rów za ska ku ją cy jest wy nik do ty czą cy opi nii ba - da nych na te mat po dej mo wa nia pra cy w in nych kra jach Unii Eu ro pej skiej. Stu den ci wy da ją się pre zen to wać nie - spraw dzo ne opi nie, opar te ra czej o ste reo ty po we po strze - ga nie za gad nień zwią za nych z po dej mo wa niem za trud nie - nia w kra jach Unii Eu ro pej skiej. Więk szość stu den tów re pre zen tu ją cych wszyst kie ba - da ne uczel nie ja ko naj więk szą za le tę wy ko ny wa nia za wo - du fi zjo te ra peu ty wska zy wa ło sa tys fak cję z nie sie nia po - mo cy cho rym. Na dru gim miej scu wy mie nia na by ła wy so ka pła ca w pry wat nych pla ców kach opie ki zdro wot nej, na to - miast do pie ro na trze cim miej scu wy mie nia no pra cę z ludź - mi. Uzy ska ne wy ni ki są zgod ne z pu bli ka cja mi in nych au to - rów, pre zen tu ją cych w pi śmien nic twie świa to wym wy ni ki ba - dań do ty czą ce po dej mo wa nia przez stu den tów stu diów na kie run kach me dycz nych lub zwią za nych na uką o zdro wiu. W ba da niach Viet`a i wsp. ana li zo wa no czyn ni ki mo ty - wu ją ce do pod ję cia stu diów na kie run ku pie lę gniar stwo Gotlib J. i wsp., Motywacja i znajomość mozliwości podejmowania pracy wśród studentów fizjoterapii spec tive of the type of university (more than 55%) wanted to continue studying Physiotherapy and enrol for the Ma - ster s programme but also start working as physiothera - pists. The second most popular choice was enrolling in a Master s programme in Physiotherapy without taking up work (30% of OU students and over 40% of MS and PE students). OU students declared significantly more frequently than PE and MS students that they wanted to enrol for a Master s programme and also find a job as physio the - rapists. In our opinion, this finding is attributable to the fact that that most OU universities are private establishments and students who want to study for the Master degree often have to start work to pay the school fees. The vast majority of students (more than 73% of all respondents) from all types of university declared that they were not familiar with all employment opportunities for Phy - siotherapy graduates. In our opinion, it is a surprising find - ing that may indicate that the decision to study Physio - therapy was not based on a wholly informed choice, de - spite the frequent claim that the popularity of Physio the - rapy studies was the least influential factor underlying their choice. On the other hand, it fits in well with the frequent declaration that the choice was accidental. In our opinion, differences in the students self-assess - ment of familiarity with employment opportunities for Phy - siotherapy graduates between MS/PE students and OU students may stem from the fact that Physiotherapy has been recently introduced to OU schools, which may cause applicants who wish to study there to look for more detailed information on employment opportunities before starting their studies. More than 30% of students from all types of university stated that seeking employment as a physiotherapist in Poland was not different than seeking work in other pro - fessions. MS students expressed this view significantly more frequently than OU students. As regards finding work in other EU countries, the students believed that it is easy to find a job as a physiotherapist, with more than 72% of the students saying so. OU students declared significantly more frequently than MS students that finding work as a physiotherapist in EU countries is easy. In our opinion, this view on employment opportunities in other EU count - ries is rather surprising. The students seem to be guided by unverified beliefs based on stereotypical views of the employment situation in EU countries. Most students (more than 52% of respondents) from all types of university listed the satisfaction of helping patients as the greatest advantage of working as a physiotherapist. Listed second was a good income in private health care establishments while working with people was only listed third. These findings are consistent with other publications in the literature regarding starting studies in medicine or health sciences. Viet et al. analysed factors underlying the decision to study Nursing among 267 female students of Nursing [12]. While intrinsic factors, such as a desire to feel useful and helping those in need did influence this career choice, stu - dents equally frequently pointed to extrinsic factors, such as the possibility of earning a good income, working con - 241