Stan dostępności do leczniczych świadczeń onkologicznych w Polsce analiza i rekomendacje

Transkrypt

1 Stan dostępności do leczniczych świadczeń onkologicznych w Polsce analiza i rekomendacje Raport przygotowany dla Polskiego Towarzystwa Onkologicznego Witold Paweł Kalbarczyk i Stanisław Brzozowski wraz z Zespołem Maj 2015

2 Spis treści Wstęp Wnioski i rekomendacje Zakres informacji i definicje użyte w raporcie Podsumowanie analiz Stan i plan rozwoju radioterapii w Polsce analiza i rekomendacje Dostępność do leczniczych świadczeń onkologicznych w województwach Województwo dolnośląskie Województwo kujawsko-pomorskie Województwo lubelskie Województwo lubuskie Województwo łódzkie Województwo małopolskie Województwo mazowieckie Województwo podkarpackie Województwo podlaskie Województwo pomorskie Województwo śląskie Województwo świętokrzyskie Województwo warmińsko-mazurskie Województwo wielkopolskie Województwo zachodniopomorskie Załącznik Spis map Spis tabel Spis wykresów Spis rysunków Literatura

3 Wstęp Raport ten został opracowany na zlecenie Polskiego Towarzystwa Onkologicznego (dalej PTO) w związku z trwającą od wielu miesięcy zarówno ekspercką, jak i publiczną dyskusją nad potrzebą opracowania i wprowadzenia w Polsce narodowej strategii walki z chorobami nowotworowymi. W zgodnej opinii specjalistów z dziedzin onkologii oraz zdrowia publicznego i polityki zdrowotnej, strategia taka winna być wielopłaszczyznową odpowiedzią naszego państwa na obecne i przyszłe wyzwania, z jakimi przyjdzie się mierzyć w związku z aktualnymi wysokimi współczynnikami zgonów i jednymi z najgorszych w UE wynikami leczenia chorych na nowotwory, a także prognozowanym w nadchodzących dekadach wzrostem liczby zachorowań na choroby nowotworowe w naszym kraju. Propozycja takiej strategii, w postaci dokumentu Strategia wali z rakiem w Polsce została opracowana dzięki zaangażowaniu szerokiego grona ekspertów reprezentujących towarzystwa naukowe związane z onkologią oraz medycyną rodzinną, a także pacjentów onkologicznych. Jednym w efektów toczącej się dyskusji są prace, rozpoczęte w lutym 2015 roku, nad przygotowaniem kolejnego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych (dalej NPZChN), tym razem na lata Program ten i jego realizacja, obok działań zapoczątkowanych w ramach tzw. pakietu onkologicznego Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia oraz oczekiwanego wdrożenia przygotowywanej w MZ ustawy o zdrowiu publicznym, mają być kluczowymi elementami nowej polskiej strategii walki z rakiem. W pracach nad NPZChN uczestniczą powołani przez Ministra Zdrowia reprezentujący PTO wybitni eksperci z różnych dziedzin onkologii. Celem raportu jest zaprezentowanie, w oparciu o dostępne dane, aktualnego stanu dostępności leczniczych świadczeń onkologicznych w Polsce oraz wskazanie białych plam na mapie Polski, na obszarze których dostęp do tych świadczeń jest ograniczony. Raport został opracowany w oparciu o dane GUS, KRN, NFZ i inne dotyczące onkologii, a także dzięki informacjom pozyskiwanym przez autorów od ekspertów onkologii klinicznej i radioterapii onkologicznej. Zaprezentowanie w raporcie danych o świadczeniach onkologicznych w podziale na leczenie zabiegowe, chemioterapię wraz z onkologicznymi programami lekowymi i radioterapię, zrealizowanych na rzecz pacjentów onkologicznych w roku 2014 było możliwe dzięki współpracy zespołu autorów Instytutu Ochrony Zdrowia z Narodowym Funduszem Zdrowia, który decyzją Prezesa Tadeusza Jędrzejczyka, udostępnił te dane na potrzeby wsparcia prac ekspertów PTO nad NPZChN na lata Dziękujemy za to w imieniu zarządów Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Fundacji Instytut Ochrony Zdrowia. Mamy nadzieję, że raport będzie służyć jako pomoc w sformułowaniu możliwie najlepszych rozwiązań dla rozwoju polskiej onkologii oraz poprawy dostępności leczniczych świadczeń onkologicznych w nadchodzącej dekadzie. Stopniowe i konsekwentne likwidowanie białych plam na terenie Polski, na obszarze których pacjenci mają problem z dostępnością do wysokiej jakości leczniczych świadczeń onkologicznych, przyczyni się do uzyskania lepszych wyników leczenia tysięcy polskich pacjentów. Witold Paweł Kalbarczyk i Stanisław Brzozowski wraz Zespołem 3

4 1. Wnioski i rekomendacje W Polsce wciąż znajdują się obszary, na terenie których mieszkańcy nie mają dostępu do niektórych leczniczych świadczeń onkologicznych. Przysłowiowe geograficzne białe plamy polskiej onkologii w największym stopniu dotyczą radioterapii oraz w mniejszym, ale tylko nieznacznie, chemioterapii, a przede wszystkim innowacyjnych terapii lekowych. Trudno o białe plamy, jeśli chodzi o leczenie chirurgiczne, co nie oznacza jednak, że dostępność do leczenia zabiegowego wysokiej jakości jest równomierna dla mieszkańców całego kraju. Uprzywilejowane pod względem dostępności do leczenia onkologicznego w naszym kraju są osoby mieszkające w wielkich miastach, stolicach województw oraz ci, którzy mieszkają w odległości do 1 godziny drogi od miejsca, w którym zlokalizowane są szpitale świadczące kompleksowe usługi medyczne z zakresu chirurgicznego, chemio- i farmakologicznego oraz radioterapii. Takich miejsc jest w Polsce zaledwie 40, a ograniczenie stanowi przede wszystkim dostępność do radioterapii. Białe plamy leczniczych świadczeń onkologicznych można podzielić na trzy rodzaje: ilościowe, jakościowe i geograficzne. Ilościowe dotyczą zasobów niedostatku szpitali oraz centrów wyspecjalizowanych w diagnostyce i leczeniu onkologicznym wraz z ich oddziałami i zakładami, a także kadr medycznych, aparatury diagnostycznej i leczniczej oraz leków mających służyć możliwie skutecznemu leczeniu pacjentów. Jakościowe oznaczają braki w procesach diagnostyki i leczenia oraz ich dostępności czasowej kolejki, limity świadczeń, brak koordynacji oraz przestrzegania standardów diagnostyki i leczenia zgodnych z wiedzą medyczną i aktualnymi międzynarodowymi rekomendacjami. Geograficzne związane są z trudnościami w dostępie do świadczeń dla pacjentów ze względu na odległości miejsca leczenia od miejsc zamieszkania. Poniższa macierz białych plam dostępności onkologicznych świadczeń leczniczych w uproszony sposób prezentuje najważniejsze czynniki, które w przypadku każdego rodzaju leczenia stosowanego w onkologii, wpływają na trudności jakie napotykają polscy pacjenci wymagający leczenia z wykorzystaniem tych metod. Istnienie takich czynników jak limity, brak wielu skutecznych terapii lekowych, niedobry w liczbie ośrodków radioterapii, aparatury medycznej bądź kadr powoduje, że w oparciu o ocenę ilościową, jakościową i geograficzną, można wskazać na istnienie białych plam w zakresie dostępności tych świadczeń dla pacjentów. Wskazane czynniki powodują, że analizowane świadczenia nie są dostępne w polskim systemie lecznictwa adekwatnie zarówno do potrzeb pacjentów, jak i standardów medycznych. 4

5 Rysunek 1. Macierz białych plam dostępności onkologicznych świadczeń leczniczych Chirurgiczne Chemioterapia i onkologiczne programy lekowe Ilościowe Jakościowe Geograficzne Limity Brak przestrzegania wytycznych postępowania Brak wielu skutecznych terapii Tak, ale Radioterapia Aparatura i kadry Liczba realizowanych technik leczenia Liczba ośrodków Nie Tak Tak, ale Źródło: Opracowanie własne Stopniowe zmniejszanie obszarów białych plam dostępności leczniczych świadczeń onkologicznych w Polsce jest ważnym sposobem na uzyskanie poprawy w zakresie wyników leczenia pacjentów onkologicznych. Obecnie Polska pod tym względem lokuje się na ostatnich miejscach w Europie, a od wskaźników pięcioletnich przeżyć pacjentów chorujących na nowotwory uzyskiwanych średnio w krajach Unii Europejskiej dzieli nas od kilku do kilkunastu punktów procentowych. Oznacza to corocznie przedwczesną śmierć kilkudziesięciu tysięcy osób. Zwiększenie dostępności do świadczeń o udowodnionej skuteczności i największym wpływie na skuteczne leczenie chorych na nowotwory powinno być jednym z najważniejszych priorytetów polityki zdrowotnej Polski. Według badań międzynarodowych największa liczba Europejczyków zwycięża w walce z rakiem dzięki leczeniu chirurgicznemu, w drugiej kolejności dzięki radioterapii, a w trzeciej dzięki innowacyjnym lekom dostępnym w powszechnym klinicznym zastosowaniu. Najwyższą skutecznością cechuje się leczenie skojarzone, dlatego system lecznictwa onkologicznego w Polsce winien preferować podmioty lecznicze zapewniające dostępność do wszystkich wymienionych metod leczenia. Osiągnięcie w ciągu najbliższych pięciu lat, w latach , aktualnego średniego europejskiego poziomu dostępności do świadczeń z zakresu radioterapii powinno znaleźć się w celach operacyjnych opracowywanego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata Obecnie w Polsce świadczenia te dostępne są zaledwie w 40 ośrodkach dysponujących 144 akceleratorami megawoltowymi (dalej akceleratory MV lub aparaty MV) niezbędnymi do teleradioterapii oraz 44 aparatami HDR do brachyterapii. Daje to średnią dostępność w kraju na poziomie osób na 1 akcelerator MV oraz osób na 1 aparat HDR, podczas gdy średnia dostępność w krajach europejskich osiągających lepsze od Polski wyniki leczenia pacjentów onkologicznych, to odpowiednio 1 akcelerator na oraz 1 aparat HDR na

6 mieszkańców. Polskie niedobory sprzętowe to 47 akceleratorów MV oraz 18 aparatów HDR w stosunku do średniej europejskiej. Raport prezentuje ilościowe i geograficzne białe plamy dla trzech rodzajów świadczeń stosowanych w leczeniu onkologicznym, a także opisuje potrzeby w zakresie rozwoju sieci ośrodków radioterapii w Polsce w perspektywie lat wraz z ich budżetem, uwzględniającym wymianę wyeksploatowanej aparatury stosowanej obecnie w radioterapii. Budżet na lata , który pozwoli na osiągnięcie w Polsce średniej europejskiej dostępności do radioterapii, to ok 1,75 mld zł, a w kolejnych pięciu latach, w celu utrzymania osiągniętego standardu dostępności kolejne 0,70 mld zł. Środki rzędu 2,45 mld zł pozwolą na wymianę akceleratorów megawoltowych oraz aparatów HDR oraz uruchomienie 15 nowych ośrodków radioterapii zgodnie z mapami potrzeb onkologicznych. Rekomendowanym w raporcie postępowaniem jest opracowanie planu rozwoju radioterapii w oparciu o doświadczenia prezentowane w europejskim projekcie planowania potrzeb zdrowotnych oraz zasobów sprzętowych i kadrowych radioterapii (HERO). Plan taki winien uwzględniać pięcioletnią prognozę zachorowań w podziale na rodzaj i stopień zaawansowania nowotworów, liczbę pacjentów wymagających różnego rodzaju leczenia z zakresu radioterapii, a także potrzeby sprzętowe i kadrowe adekwatne do rosnącej liczby świadczeń. Projekt taki winien zostać opracowany na podstawie map potrzeb onkologicznych, które uwzględniają prognozy demograficzne i epidemiologiczne. Jego celem winno być wyeliminowanie wszystkich trzech rodzajów białych plam, z jakimi obecnie mamy do czynienia w Polsce w zakresie świadczeń radioterapii. Likwidacja białych plam ilościowych, jakościowych i geograficznych wymaga utworzenia w Polsce nowych ośrodków, zlokalizowanych zarówno na obszarach, w których mieszkańcy pozbawieni są tych świadczeń, jak i o ile będzie to wynikało z map potrzeb zdrowotnych i przyjętej narodowej strategii walki z chorobami nowotworowymi także w kilku ośrodkach uniwersyteckich. Optymalna łączna liczba nowych ośrodków radioterapii w całym kraju to 15. W przypadku większości województw winny to być filie obecnie działających doświadczonych i dobrze zarządzanych wojewódzkich centrów onkologii. W razie potrzeby w planach rozwoju sieci ośrodków radioterapii należy dopuścić do partnerstwa z podmiotami niepublicznymi, ale wyłącznie w miejscach, gdzie jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z map potrzeb zdrowotnych oraz ze względów ekonomicznych. Przykłady takich rozwiązań, działających już w kilku województwach, dały istotną poprawę dostępności świadczeń z zakresu radioterapii dla mieszkających tam pacjentów. Należą do nich województwa mazowieckie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie, dolnośląskie i wielkopolskie. Przykładami działań, które są już podejmowane w zakresie rozwoju publicznych centrów onkologii, jest plan rozwoju ośrodków radioterapii województwa wielkopolskiego oraz uruchomienie filii wrocławskiego Dolnośląskiego Centrum Onkologii w Legnicy. Największe potrzeby dotyczące rozwoju sieci ośrodków onkologicznych istnieją obecnie w województwach: mazowieckim, kujawsko-pomorskim, pomorskim, lubelskim, 6

7 lubuskim, podlaskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim. Jedynym województwem bez białych plam w zakresie onkologii we wszystkich trzech rodzajach leczenia stosowanego w tej dziedzinie jest województwo śląskie. W raporcie wskazano, na podstawie analiz dostępności świadczeń z zakresu chemioterapii i onkologicznych programów lekowych, a także leczenia chirurgicznego, że pacjenci, aby otrzymać wymagane leczenie, z różnych względów, przemieszczają się po Polsce nawet do miejscowości znacznie odległych od swojego miejsca zamieszkania. Z analizy kontraktów z NFZ i ich wykonania przez świadczeniodawców wynika, iż pacjenci onkologiczni, zarówno w celu uzyskania leczenia chirurgicznego, jak i w ramach chemioterapii lub onkologicznych programów lekowych, krążą po całej Polsce i jeżdżą nawet do odległych miejsc specjalizujących się w danym leczeniu onkologicznym. Jednocześnie na terenie województw ich miejsca zamieszkania znajdują się szpitale, które mają kontrakty z NFZ na onkologiczne programy lekowe, ale jak widać, o zbyt niskiej wartości w stosunku do potrzeb. Zniesienie limitów na takie świadczenia, a także koordynacja procesu leczenia mogłyby skutecznie wyeliminować to zjawisko, ku pożytkowi pacjenta byłby leczony bliżej domu, a także lokalnych szpitali. W analizach wskazano także, że pacjenci onkologiczni wymagający leczenia operacyjnego są w dużym stopniu leczeni w szpitalach, w których wartość zrealizowanych onkologicznych świadczeń operacyjnych, a więc także liczba zabiegów, jest bardzo mała (5 15% w stosunku do ogólnej wartości kontraktu zabiegowego szpitala). Nadmierne rozproszenie leczenia operacyjnego nowotworów posiada udowodniony negatywny wpływ na wyniki leczenia. Właściwy wydaje się wniosek, iż leczenie takie jest podejmowane bardziej ze względu na konieczność zrealizowania kontraktu, niż ze względu na zalecenia postępowania terapeutycznego dotyczące danego rozpoznania nowotworu. Według opinii konsultujących tę kwestię onkologów, w Polsce zbyt często jako pierwszą metodę leczenia podejmuje się leczenie chirurgiczne, mimo że jako skuteczna metoda leczenia zalecana jest np. poprzedzająca je neoadiuwantowa radioterapia lub radiochemioterapia. W celu eliminacji takiej białej plamy jakościowej w onkologii w miejsce zaleceń terapeutycznych powinny zostać wprowadzone obowiązujące dla świadczeniodawców i płatnika jednolite standardy postępowania, jako podstawa do finansowania świadczeń ze środków publicznych. Nie można osiągnąć realnej poprawy w wynikach leczenia pacjentów onkologicznych, jeśli będzie ono poprawiane fragmentarycznie, bez zmian u podstaw całego systemu. Największy efekt w zakresie poprawy skuteczności leczenia zostanie osiągnięty wyłącznie jako suma działań zwiększających dostępność do zasobów diagnostycznych i leczniczych, a także podnoszących jakość realizacji procesów diagnostycznych i leczniczych. Dlatego w celu likwidacji białych plam w zakresie radioterapii, chemioterapii i leczenia chirurgicznego należy opracować także plan oraz zbudować, na zasadzie certyfikacji istniejących już ośrodków, sieć centrów szybkiej diagnostyki (CSD) onkologicznej na poziomie specjalistycznego lecznictwa ambulatoryjnego. Podczas opracowywania Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata warto sięgnąć także do innych rekomendacji i rozwiązań organizacyjnych, które zostały zaproponowane na bazie najlepszych doświadczeń zagranicznych w Strategii walki z rakiem w Polsce , 7

8 polskiego Cancer Planu, opracowanego z udziałem ekspertów Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. Eksperci Instytutu Ochrony Zdrowia rekomendują, aby podstawowymi zasadami modernizowanego systemu lecznictwa onkologicznego były kooperacja, koordynacja, kompleksowość i kompetencja. Rozwój sieci ośrodków radioterapii, który jest w Polsce konieczny dla osiągnięcia lepszych wyników leczenia, przyniesie największy efekt wyłącznie wtedy, gdy u podstawy zmian w polskim systemie ochrony zdrowia zostanie postawiona adekwatnie zorganizowana i finansowana opieka podstawowa oraz diagnostyka, a procesy diagnostyki i terapii będę koordynowane, dla dobra pacjenta, które stanie się centralną wartością tego systemu. 8

9 2. Zakres informacji i definicje użyte w raporcie Raport powstał na podstawie analiz kontraktów zawartych między świadczeniodawcami a Narodowym Funduszem Zdrowia na rok 2014 oraz danych o realizacji świadczeń zdrowotnych z zakresów onkologicznych w rodzaju leczenie szpitalne, sprawozdanych przez świadczeniodawców do Narodowego Funduszu Zdrowia. Ze względu na ostatecznie przyjęte ograniczenia zakresu raportu dotyczące świadczeń leczniczych oraz czasu, jaki dano autorom na jego opracowanie, w raporcie nie zostały zaprezentowane szczegółowe analizy odnoszące się do innych rodzajów świadczeń (AOS, SOK, SPO, SPH oraz PPZ). Dane prezentowane w raporcie obejmują wyłącznie świadczenia i środki publiczne przeznaczone na leczenie pacjentów onkologicznych w ramach kontraktów z NFZ realizowanych w roku Nie obejmują zatem wszystkich pacjentów i wszystkich świadczeń z zakresu radioterapii zrealizowanych w tym roku w ośrodkach, które takich kontraktów nie posiadały, a jednocześnie, jak wiadomo z innych źródeł, leczą pacjentów onkologicznych. Prezentowane dane o świadczeniach dotyczą wyłącznie pacjentów z rozpoznaniami nowotworów złośliwych, a w przypadkach, kiedy zaraportowane rozpoznanie opisane było jako np. seans radioterapii, uznawano, że dotyczy ono pacjenta onkologicznego o niejasnym rozpoznaniu i uznawano go za pacjenta z nowotworem złośliwym. W raporcie za leczenie chirurgiczne stosowane w odniesieniu do pacjentów onkologicznych uznano wszystkie świadczenia zabiegowe z różnych chirurgicznych (zabiegowych) specjalności medycznych np. chirurgii ogólnej, urologii, ginekologii czy neurochirurgii. Świadczenia wykorzystane do analiz z bazy danych o zrealizowanych świadczeniach dotyczyły wyłącznie rozpoznań onkologicznych według ICD. Do analiz dotyczących chemoterapii i programów lekowych wykorzystano dane o świadczeniach zrealizowanych na rzecz pacjentów z rozpoznaniami onkologicznymi, a z bazy danych kontraktów NFZ zawartych z podmiotami leczniczymi w roku 2014 wykorzystano dane o produktach dotyczących chemioterapii i farmakologicznego leczenia nowotworów. Prezentowane w części poświęconej województwom, dane o liczbie pacjentów leczonych przez świadczeniodawców o najwyższych wartościach kontraktów w województwie, wśród których znajduje się umowa na świadczenia z zakresu radioterapii, zostały wygenerowane z bazy NFZ wg wieku i płci pacjentów. Oznacza to, że mogą być oni wykazani w prezentowanych danych więcej niż raz, o ile w ciągu roku korzystali ze świadczeń więcej niż jeden raz oraz jeśli w terminach realizacji świadczeń, w okresie całego 2014 roku, wypadła rocznica ich urodzin. W takiej sytuacji są oni liczeni dwukrotnie. Ze względu na charakter terapii najwięcej zduplikowanych pacjentów jest wykazanych w danych o liczbie leczonych w ramach chemioterapii i onkologicznych programów lekowych, w mniejszym stopniu poddanych radioterapii, a najmniejszym stopniu leczonych chirurgicznie. Pacjenci leczeni w danym ośrodku przynajmniej jeden raz w okresie roku każdą z metod zaprezentowanych w tabelach, są wykazani trzy razy. To ważne zastrzeżenie, gdyż tak wygenerowane dane o liczbie pacjentów z bazy NFZ, może być 9

10 mylnie intepretowane i wskazywać np. na rozbieżności z danymi o liczbie chorych na nowotwory prezentowanymi przez KRN. Prezentowane w raporcie dane o liczbie pacjentów są zatem informacją służącą poprawnej ewidencji i rozliczeń świadczeń zrealizowanych na rzecz ubezpieczonych w NFZ w 2014 roku. Prognozy liczby pacjentów na lata 2020 i 2025 zamieszczone w częściach dotyczących sytuacji każdego z województw zostały opracowane na postawie następujących danych i założeń: Prognozy demograficznej GUS 1 (opracowanej w 2014 roku), z podziałem prognozowanej liczby ludności na mężczyzn i kobiety oraz poszczególne roczniki na poziomie powiatów. Danych o współczynnikach zachorowań na nowotwory złośliwe (C00-D09) z lat ) 2 z rejestru KRN, z podziałem na mężczyzn i kobiety, według pięcioletnich grup wiekowych. W celu dostosowania zakresu danych do prognozy demograficznej GUS dokonano ekstrapolacji współczynników zachorowań z pięcioletnich grup wiekowych na pojedyncze roczniki. Następnie został wyliczony średnioroczny przyrost współczynnika zachorowań na podstawie przeprowadzonej analizy w latach (dla mężczyzn przyjęto 0,7%, a dla kobiet 1%), który wykorzystano do wyliczenia liczby nowych zachorowań w latach 2014, 2020 i Należy zwrócić uwagę, że przyjęty w prognozie sposób kalkulacji współczynnika zachorowań nie uwzględnia lokalnych różnic w zapadalności na nowotwory złośliwe w poszczególnych powiatach (wykorzystane dane KRN dotyczą średnich dla całej Polski). Danych o liczbie pacjentów (według miejsca zamieszkania powiatu), z podziałem na mężczyzn i kobiety, leczonych na nowotwory złośliwe (C00-D09) w 2014 roku pochodzących z NFZ. Dane NFZ zostały wygenerowane w sposób zapewniający jednokrotne liczenie każdego pacjenta i każdej pacjentki, nawet jeżeli pacjenci wielokrotnie korzystali ze świadczeń w 2014 roku. Prognoza liczby pacjentów w poszczególnych powiatach zakłada proporcjonalny przyrost liczby pacjentów w relacji do wzrostu liczby zachorowań. 1 Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata , GUS, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów, 10

11 Wykres 1. Współczynniki zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce dla kobiet i mężczyzn w 2014 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych KRN Liczba pacjentów leczonych w danym roku na nowotwory złośliwe według danych NFZ (895 tys. w 2014 roku) jest ok. dwukrotnie wyższa niż liczba chorych według rejestru KRN (szacowana na ok. 400 tys.). Różnica ta wynika z rozbieżności celów, dla których powstają rejestry NFZ i KRN, a także faktu, że wśród pacjentów onkologicznych według danych NFZ ok. 90 tys. leczonych osób umiera w ciągu 1 roku. Bazy danych NFZ obejmują także pacjentów, u których wstępne rozpoznanie nowotworu nie zostało potwierdzone w toku diagnostyki. Z kolei rejestr chorych KRN nie obejmuje 100% osób z rozpoznanymi nowotworami, pomimo istnienia obowiązku zgłaszania potwierdzonych rozpoznań nowotworowych przez świadczeniodawców. Kompletność rejestru KRN w roku 2011 wynosiła 94% 3. Na podstawie przedstawionej prognozy należy stwierdzić, że liczba pacjentów leczonych na nowotwory złośliwe w Polsce wzrośnie o ok. 15% w 2020 roku i 28% w 2025 roku w stosunku do roku /3 wzrostu liczby pacjentów będzie efektem zmiany struktury demograficznej społeczeństwa (większa liczba osób starszych, wśród których współczynniki zachorowań są najwyższe), a 1/3 tego wzrostu będzie związana ze stylem życia, co przejawia się zagregowanym wzrostem współczynnika zachorowań. Podsumowanie prognoz z liczbą zachorowań oraz liczbą pacjentów w roku 2020 oraz 2025 zaprezentowane jest w tabeli na kolejnej stronie. Wynika z niej, że liczba zachorowań na nowotwory złośliwe i tym samym liczba pacjentów onkologicznych w pełni uzasadnia konieczność systemowych zmian w lecznictwie onkologicznym oraz uruchamiania nowych ośrodków kompleksowo leczących tych pacjentów. 3 J. Didkowska, U. Wojciechowska, W. Zatoński, Nowotwory złośliwe w Polsce w 2011 roku, Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa 2013.

12 Tabela 1. Liczba ludności, zachorowań na nowotwory i pacjentów onkologicznych w 2014 r. oraz prognozowana w 2020 r. i 2025 r. Województwo Liczba ludności Liczba zachorowań Liczba pacjentów % dolnośląskie ,7% kujawsko-pomorskie ,4% lubelskie ,5% lubuskie ,6% łódzkie ,6% małopolskie ,6% mazowieckie ,0% opolskie ,6% podkarpackie ,4% podlaskie ,1% pomorskie ,9% śląskie ,1% świętokrzyskie ,4% warmińsko-mazurskie ,6% wielkopolskie ,8% zachodniopomorskie ,5% Polska ,0% 99,2% 99,0% 115,2% 111,5% 115,1% 111,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ

13 3. Podsumowanie analiz Wyniki leczenia pacjentów chorujących na choroby nowotworowe w Polsce wciąż znacznie odbiegają od tych, które są średnio osiągane w krajach Unii Europejskiej. Okresy pięcioletnich przeżyć większości chorych na najczęstsze nowotwory w Polsce, a więc mierniki skutecznego ich wyleczenia, są od kilku do kilkunastu punktów procentowych niższe niż średnie wyniki w UE, a różnice pomiędzy Polską a najlepszymi pod tym względem krajami, w przypadku niektórych nowotworów, sięgają nawet 30 punktów procentowych. Polska pod względem skuteczności leczenia pacjentów z nowotworami złośliwymi jest na ostatnich miejscach w Europie 4,5,6. Dzieje się tak, pomimo istotnego zwiększenia nakładów na leczenie chorób nowotworowych, jakie nastąpiło w naszym kraju w okresie ostatnich lat. Ponad 2 mld zł wydanych w latach na realizację interwencyjnego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, z których około 70% przeznaczono na zakup aparatury diagnostycznej i leczniczej niezbędnej w onkologii, a także stopniowo rosnące wydatki NFZ na leczenie pacjentów onkologicznych, które w roku 2014 osiągnęły poziom ponad 7 mld złotych, bez wątpienia poskutkowało większą dostępnością do diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych w stosunku do lat ubiegłych. Z uwagi na charakter tych chorób, o tym, na ile efektywne były dotychczasowe wysiłki, będzie można powiedzieć dopiero za 5 10 lat, na podstawie wskaźników pięcioletnich przeżyć pacjentów, którzy zachorowali i byli leczeni w latach Badanie CONCORD 2, dotyczące pacjentów leczonych z powodu najczęstszych nowotworów w 67 krajach świata w latach , oraz , wskazuje, że choć we wszystkich tych okresach odsetek polskich pacjentów umierających przed upływem pięciu lat od rozpoznania był większy niż w innych krajach, to postęp, jaki osiągnęła Polska onkologia w latach w przypadku leczenia nowotworu prostaty można uzasadniać działaniami podjętymi w ramach realizacji NPZChN w latach i inwestycjami w rozwój radioterapii 7. 4 M. Bielska-Lasota, Czy w Polsce poprawia się wyleczalność chorych na raka? Polska na tle Europy w ogólnoświatowym badaniu CONCORD-2, 15 grudzień 2014, NIZP-PZH. 5 M.J. Wysocki, 5-letnie przeżycia względne chorych na niektóre nowotwory złośliwe w Polsce i Europie (zach. w latach ). Dane EUROCARE, 15 grudzień 2014, NIZP-PZH. 6 C. Allemani, K.H. Weir, H. Carreira, R. Harewood, D. Spika, XS.Wang, F. Bannon, J.V. Ahn, J.Ch. Johnson, A. Bonaventure, R. Marcos Gragera, Ch. Stiller, G. Azevedo e Silva, WQ. Chen, J.O. Ogunbiyi, B. Rachet, J.M. Soeberg, Hui You, T. Matsuda, M. Bielska-Lasota, H. Storm, C.T. Tucker, P.M. Coleman and the CONCORD Working Group, Global surveillance of cancer survival : analysis of individual data for patients from 279 population based registries in 67 countries (CONCORD-2), Published online November 26, This online publication has been corrected. The corrected version fi rst appeared at thelancet.com on Dec 8, See Online/Comment 7 Ibidem

14 W oparciu o międzynarodowe badania porównawcze 8 w zakresie leczenia nowotworów, dotyczących kluczowych elementów o udowodnionym wpływie na 5-letnie przeżycia pacjentów nowotworowych, którymi są: zasoby, procesy i ich jakość, zarządzanie (ang. governance) walką z rakiem przez system ochrony zdrowia, wiadomo, że nasz kraj znajduje się wśród tych, w których największy wpływ na poprawę efektów leczenia można uzyskać, zwiększając dostępność do zasobów. Rysunek 2. Elementy systemu ochrony zdrowia i ich wpływ na skuteczność leczenia pacjentów onkologicznych Źródło: opracowanie własne na podstawie Stevanovic V., Fujisawa R., Performance of systems of cancer care in OECD countries: exploration of the relation between resources, process quality, governance and survival in patients with breast, cervical, colorectal and lung cancers. HCQI Expert Group meeting, Paris, 27 May 2011, OECD. Według cytowanego badania OECD, Polska jest krajem, w którym lepsze wyniki leczenia pacjentów onkologicznych w największym stopniu można uzyskać dzięki zwiększeniu nakładów na zdrowie, stosowaniu skutecznych i innowacyjnych terapii lekowych, poprawie dostępności do nowoczesnej aparatury diagnostyki obrazowej oraz dostępności do centrów 8 V. Stevanovic, R. Fujisawa, Performance of systems of cancer care in OECD countries: exploration of the relation between resources, process quality, governance and survival in patients with breast, cervical, colorectal and lung cancers. HCQI Expert Group meeting, Paris, 27 May 2011, OECD 14

15 leczenia nowotworów. Mimo postępu, jaki bez wątpienia nastąpił w ostatnich latach, wciąż znajdujemy się bowiem wśród tych krajów, w których nakłady na zdrowie są jednymi z najniższych w Europie, polscy pacjenci w dalszym ciągu nie są leczeni wieloma skutecznymi innowacyjnymi lekami, dostępnymi w innych, nie tylko bogatszych od Polski, krajach. Jesteśmy jednym z tych krajów, w których obserwuje się liczne problemy z dostępnością do diagnostyki obrazowej nowotworów oraz do centrów specjalizujących się w ich kompleksowym leczeniu. W związku z faktem, że nie jest celem tego raportu prezentowanie wszystkich złożonych problemów, dotyczących wpływu na skuteczność leczenia nowotworów w Polsce, a jedynie skupienie się na dostępie pacjentów do różnych metod leczenia, w raporcie nie zostaną szeroko zaprezentowane wnioski związane z kwestiami jakości procesów leczenia oraz zarządzania walką z chorobami nowotworowymi na poziomie narodowym. Nie ulega jednak wątpliwości, że, aby osiągnąć realną poprawę wyników leczenia polskich pacjentów onkologicznych, elementów tych nie wolno pomijać, gdyż wynik ostateczny jest sumą wpływu każdego z prezentowanych czynników. Tylko skoordynowane i konsekwentne działania na wszystkich tych polach, prowadzone na zasadzie priorytetów przyjętych w dialogu ze wszystkimi interesariuszami systemu ochrony zdrowia, w perspektywie kilku lat mogą przyczynić się do sukcesu walki z chorobą nowotworową, nawet dla dziesiątków tysięcy pacjentów rocznie. Rodzaje leczenia onkologicznego Leczenie onkologiczne obejmuje leczenie chirurgiczne, chemioterapię i inne formy farmakoterapii (leczenie ukierunkowane molekularnie), a także napromienianie w formie teleradioterapii lub brachyterapii. W zależności od lokalizacji narządowej, rodzaju oraz stopnia zaawansowania nowotworu w celu jego zniszczenia stosuje się co najmniej jedną z tych metod, ale w wielu przypadkach dwie, a nierzadko wszystkie trzy, w różnych sekwencjach lub łącznie (leczenie skojarzone), stosując jednocześnie radioterapię i chemioterapię lub napromienianie śródoperacyjne. Rysunek 3. Rodzaje leczenia onkologicznego Źródło: opracowanie własne 15

16 Odsetek wyleczeń w krajach UE jest różny i zależny od występujących różnic w zapadalności oraz od stopnia zaawansowania choroby nowotworowej w momencie podjęcia leczenia oraz dostępności leczenia. Według badań projektu HERO 9 radioterapia w UE powinna być stosowana u średnio połowy chorych (w Polsce powyżej 50% chorych ze względu na zachorowalność i stopień zaawansowania choroby w momencie podjęcia leczenia). Po leczeniu chirurgicznym, któremu skuteczne wyleczenie zawdzięcza ok. 22% ogółu chorych w UE, to właśnie radioterapia jest drugą najskuteczniejszą metodą stosowaną w onkologii 10. Analizy poziomu dostępności świadczeń w ramach poszczególnych rodzajów leczenia pacjentów onkologicznych, przeprowadzone w ramach prac nad tym raportem, wskazują, że w Polsce wciąż nie przykłada się dostatecznej wagi do kwestii adekwatności dostępu do radioterapii w odniesieniu do jej wpływu na skuteczność leczenia. W analizach dostępności tych trzech metod leczenia dla pacjentów onkologicznych w Polsce wzięto pod uwagę liczbę podmiotów leczniczych (szpitali), które w roku 2014 w ramach świadczonych przez siebie usług medycznych leczyły pacjentów chorujących na nowotwory. Z analiz tych wynika, że Polska jest krajem charakteryzującym się rozproszonym i stosunkowo łatwym dostępem do leczenia chirurgicznego nowotworów, trudniejszym w zakresie chemioterapii i farmakoterapii onkologicznej oraz zdecydowanie utrudnionym w przypadku teleradioterapii i brachyterapii używanych w radioterapii. Dostępność świadczeń leczniczych dla każdej z poniższych metod jest zaprezentowana poniżej. Według danych NFZ o wartości świadczeń z zakresów onkologicznych, zrealizowanych przez świadczeniodawców na rzecz pacjentów leczonych z powodu nowotworów złośliwych (zgodnie z definicją raportu), w 2014 roku na świadczenia z zakresów ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS), leczenia szpitalnego (SZP), świadczeń odrębnie kontraktowanych (AOS), świadczeń pielęgnacyjno-opiekuńczych (SPO) oraz świadczeń pielęgnacyjnohospicyjnych (SPH) przeznaczono łącznie zł. W kwocie tej świadczenia z zakresu teleradioterapii wyniosły zł (10,9% ogółu wydatków na leczenie onkologiczne), brachyterapii zł (1,4% ogółu wydatków na leczenie onkologiczne), a chemioterapii i onkologicznych programów lekowych zł (34,6% ogółu wydatków na leczenie onkologiczne). Chirurgiczne leczenie nowotworów kosztowało zł (27,1 %. ogółu wydatków na leczenie onkologiczne. Łącznie wydatki na leczenie pacjentów tymi czterema metodami leczenia w 2014 roku to ponad 5,477 mld zł. Dane o wydatkach NFZ w roku 2014 na leczenie pacjentów onkologicznych w poszczególnych województwach według zakresów są zaprezentowane w tabeli na kolejnej stronie. 9 Lievens Y., Dunscombe P., Defourny N., Gasparotto C., Borras J.M., Grau C., HERO (Health Economics in Radiation Oncology) : A Pan-European Project on Radiotherapy Resources and Needs, Clinical Oncology 27 (2015) , 10 R. Dziadziuszko, Stan obecny i perspektywy radioterapii w Polsce, prezentacja z dnia

17 Tabela 2. Wartość świadczeń zrealizowanych w poszczególnych województwach wg zakresów w 2014 r. Województwo AOS SZP SOK SPO SPH RAZEM %2014 dolnośląskie % kujawsko-pomorskie % lubelskie % lubuskie % łódzkie % małopolskie % mazowieckie % opolskie % podkarpackie % podlaskie % pomorskie % śląskie % świętokrzyskie % warmińsko-mazurskie % wielkopolskie % zachodniopomorskie % Razem % 8% 85% 3% 0% 4% 100% Źródło: Opracowanie własne na podstawie NFZ

18 Radioterapia Dostęp do radioterapii w Polsce jest zdecydowanie najgorszy w porównaniu do pozostałych dwóch rodzajów leczenia onkologicznego. Wynika to zarówno z liczby ośrodków, w których leczenie to jest oferowane, jak i z liczby akceleratorów megawoltowych (dalej akceleratorów MV lub aparatów MV) dostępnych w całym kraju oraz w poszczególnych województwach. Na koniec 2014 roku w 40 lokalizacjach w kraju w użyciu były 144 akceleratory MV, co dawało średnią dostępność do akceleratora dla osób. Norma dostępności, którą chciano osiągnąć na koniec realizacji aktualnego NPZChN, to osób na akcelerator. Cel ten nie został osiągnięty w województwach: dolnośląskim, lubuskim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, pomorskim, świętokrzyskim i wielkopolskim. Różnice w liczbie akceleratorów pomiędzy województwami są znaczne. Aktualna zalecana przez WHO średnia dostępność do akceleratorów MV to osób na akcelerator. Oznacza to, że w zależności od przyjętej normy (250 lub 200 tys. osób na aparat MV) w Polsce brakuje od 10 do 47 aparatów MV, licząc według liczby aparatów na populację całego kraju. Licząc według normy dla każdego województwa musiano by relokować niektóre aparaty pomiędzy województwami, w których obecnie jest ich większa liczba niż przyjęta w normach. Wiadomo, że jest to niemożliwe, należy więc dążyć do tego, by normy 1/ lub 1/ osób zostały osiągnięte jak najszybciej. W Polsce oprócz 144 akceleratorów do specjalistycznego leczenia nowotworów mózgu stosuje się także dwa aparaty Gammaknife, po jednym w Warszawie i Katowicach. Liczbę akceleratorów MV wraz z ich dostępnością prezentują poniższe mapy, wykresy i tabele. Mapa 1. Liczba akceleratorów MV w województwach i ich dostępność dla ludności w 2014 r wg norm 1/ oraz 1/ mieszkańców Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014

19 Wykres 2. Dostępność akceleratorów MV dla ludności województw wg norm Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014 W radioterapii oprócz akceleratorów stosowanych do napromienia zewnętrznego stosuje się aparaty HDR do brachyterapii. Przy 44 aparatach HDR w całym kraju średnia dla całego kraju dostępność do nich w Polsce na koniec 2014 roku wynosiła osób na akcelerator. Z zebranych informacji 11 wynika, że optymalna liczba tych aparatów to 1,6 aparatu na 1 mln mieszkańców, zatem, aby zapewnić uśrednioną dostępność na takim poziomie w kraju, potrzeba ok sztuk (bez uwzględnienia aparatów typu PDR, a jedynie HDR według uzyskanych informacji w 2014 roku dwa aparaty PDR nie były używane do leczenia pacjentów). Udostępnienie nowych, bez relokacji innych, nie wyrówna jednak dostępności w obrębie wszystkich województw podobnie jak w przypadku akceleratorów. 11 Rosenblatt i wsp. Publikacja na podstawie bazy danych DIRAC, Lancet Oncol

20 Mapa 2. Liczba aparatów HDR do brachyterapii w województwach Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014 Wykres 3. Dostępność aparatów do brachyterapii HDR dla ludności województw Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

21 Tabela 3. Akceleratory MV i aparaty HDR stan na i niedobory w stosunku do potrzeb w 2014 r. i 2020 r. Akceleratory MV Aparaty HDR Województwo Stan Potrzeby Potrzeby Brak Brak Stan Potrzeby Potrzeby Brak Brak * 2020** 2014* 2020** *** 2020*** 2014*** 2020*** dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska * Norma 1 akcelerator/ mieszkańców ** Norma 1 akcelerator/ mieszkańców *** Norma 1 HDR/ mieszkańców Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014

22 Z uwagi z aktualne zróżnicowanie międzywojewódzkiej dostępności akceleratorów i aparatów HDR, zwłaszcza przy stopniowej zmianie trybu realizacji teleterapii i brachyterapii, ze szpitalnej z hospitalizacją na ambulatoryjną, a także z uwagi na dostępność w niektórych województwach świadczeń tylko w jednym mieście, ważnym kryterium dostępności jest czas dojazdu do ośrodków radioterapii. W dyskusjach na ten temat pojawiła się optymalna norma 1 godzina dojazdu samochodem. W związku z tym przeprowadzono analizę czasowej dostępności ośrodków radioterapii. Zaprezentowano ją na poniższej mapie. Jej obraz potwierdza wniosek, że radioterapia jest najtrudniej dostępnym dla Polaków rodzajem leczenia onkologicznego. Mapa 3. Czasowa dostępność ośrodków radioterapii dla ludności Polski Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps oraz R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec Z przeprowadzonej analizy widać wyraźnie, że na mapie Polski są miejsca (na mapie jaśniejsze), przysłowiowe białe plamy, na obszarze których mieszkają miliony ludzi, dla których odległość do przejechania w celu uzyskania świadczeń z zakresu tele- i brachyterapii stanowi problem. Kryterium czasu dojazdu liczone jako 1 godzina, co dla specjalistycznych świadczeń ambulatoryjnych nie wydaje się wygórowaną normą w europejskim kraju, potwierdza, że w celu osiągnięcia dwóch racjonalnych celów zwiększenia dostępności radioterapii i efektywniejszego ekonomicznie, ambulatoryjnego trybu realizacji świadczeń z tego zakresu, niezbędne jest osiągniecie przez Polskę normy pięciu akceleratorów MV na milion mieszkańców. Chcąc w nadchodzącej dekadzie istotnie poprawić wyniki pięcioletnich przeżyć pacjentów onkologicznych cel ten powinien być zrealizowany do roku 2020.

23 Jako białą plamę możliwości realizacji świadczeń z zakresu radioterapii należy uznać zbyt mały udział ośrodków o charakterze akademickim wśród jednostek udzielających świadczeń w zakresie radioterapii. Należy ją traktować jako brak o charakterze jakościowym, gdyż trudno w obecnej, a także prognozowanej, sytuacji dotyczącej zapadalności na nowotwory w Polsce wyobrazić sobie ośrodki uniwersyteckie, a więc czołowe szpitale wysokospecjalistyczne, kształcące kadry lekarskie i naukowe polskiej medycyny, bez kompletnej, trójskładowej onkologii chirurgii, chemioterapii wraz z farmakoterapią oraz właśnie radioterapii. Obecnie świadczenia z radioterapii w szpitalach uniwersyteckich są realizowane wyłącznie w Gdańsku, Krakowie i Katowicach, przy czym w Krakowie są to świadczenia teleterapii (w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym) oraz brachyterapii na rzecz pacjentek ginekologicznych i pacjentów okulistycznych leczonych śródoperacyjnie w szpitalach uniwersyteckich, a w Katowicach odbywa się na bazie obcej i sprzęcie prywatnego inwestora, dzięki umowie o współpracy. W wielu uczelniach medycznych w Polsce kliniki onkologii muszą korzystają z bazy obcej (np. Łódź, Bydgoszcz, Szczecin), a studenci kształceni z zakresu radioterapii mają ograniczony kontakt z tą metodą leczenia. Wydaje się, że właściwym podejściem byłoby wykorzystanie potencjału w zakresie radioterapii jakim dysponują regionalne centra onkologii, co pozwoliłoby na nadanie oddziałom radioterapii/onkologii akademickiego charakteru bez nadmiernych kosztów. Wpłynęłoby to korzystnie na poziom kształcenia przed- i podyplomowego. Jak dowodzą dane NFZ o świadczeniach zrealizowanych przez poszczególne ośrodki radioterapii w Polsce, leczą one pacjentów nie tylko z województwa, na terenie którego są zlokalizowane, ale także, nierzadko z całego kraju. Dane o wartości świadczeń teleradioterapii i brachyterapii zrealizowanych na terenie poszczególnych województw na rzecz pacjentów ubezpieczonych w OW NFZ z innych województw, ze względu na rozmiar tabel, zamieszczone są w załączniku do raportu (zob. tabele w załączniku na końcu raportu). Dane te uwzględniają wyłącznie zbiorcze dane z podmiotów leczniczych, które w 2014 roku miały podpisane kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia. Nie ma w nich zatem informacji o wartościach świadczeń zrealizowanych na rzecz pacjentów leczonych w ośrodkach radioterapii w Otwocku, Katowicach, Tomaszowie Mazowieckim, Dąbrowie Górniczej oraz innych, które w 2014 roku takich kontraktów nie posiadały. Dane te potwierdzają, że dostępność do leczenia tymi metodami dla wielu pacjentów z różnych względów wymaga przemieszczania się nawet setek kilometrów od miejsca zamieszkania. Oznacza to także, że niektóre wojewódzkie centra onkologii tylko z nazwy mają charakter wojewódzki, niektóre są co najmniej regionalne, a największe ogólnokrajowe. Zwiększenie liczby ośrodków świadczących usługi radioterapii w poszczególnych województwach, adekwatnie do potrzeb i norm europejskich, z pewnością ograniczyłaby aktualnie istniejące uciążliwości dla pacjentów. A zatem, aby realizować zapisy konstytucyjne o równym dostępie obywateli do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, zakup nowych aparatów winien uwzględniać w pierwszej kolejności nowe lokalizacje realizacji świadczeń z zakresu radioterapii w miejscach, w których obecnie znajdują się białe plamy ilościowe, jakościowe i geograficzne, tego rodzaju leczenia pacjentów 23

24 onkologicznych. Dzięki temu zwiększyłaby się nie tylko dostępność populacyjna, ale także geograficzna, a to jak wskazują badania porównawcze w ciągu kilku lat powinno przynieść poprawę wyników pięcioletnich wskaźników przeżycia. Nowe ośrodki radioterapii powinny być lokowane w placówkach prowadzących już obecnie procedury z zakresu chirurgii onkologicznej i chemioterapii. O tym, w jaki sposób należałoby podejść do rozwoju radioterapii w Polsce, aby w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych w latach wykorzystać najlepsze doświadczenia międzynarodowe, napisano w dalszej części raportu. Chemioterapia i onkologiczne programy lekowe Polscy pacjenci mają ograniczony dostęp do powszechnego klinicznego stosowania wielu, dostępnych w Europie, skutecznych oraz innowacyjnych terapii lekowych. Dowodzą tego liczne już opracowania poświęcone tej tematyce 12,13. Sytuacja zmieniła się w porównaniu do początków aktualnie realizowanego Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych i z roku na rok jest lepsza, ale pomimo tego różnice poziomów dostępności tych terapii między Polską a wieloma krajami Europy są jedną z ważniejszych przyczyn gorszej skuteczności leczenia polskich pacjentów. Niezależnie od tej przyczyny, ze względu na przyjęty w polskim systemie ochrony zdrowia, tryb realizacji świadczeń z zakresu chemioterapii i programów lekowych, świadczenia te dla pacjentów onkologicznych są dostępne wyłącznie w szpitalach. Ograniczenia budżetowe i limity w ramach realizacji kontraktów NFZ powodują, że tysiące polskich pacjentów chorych na nowotwory ma utrudniony dostęp do leczenia. Szpitalny, a nie ambulatoryjny tryb realizacji terapii, które mogą być realizowane poza szpitalami, powoduje znaczne utrudnienia dla żyjących w stresie i wytrąconych z dotychczasowego życia pacjentów onkologicznych. Przypisanie chemio- i farmakoterapii onkologicznej wyłącznie do zakresu świadczeń szpitalnych i tryb ich realizacji podczas hospitalizacji, często w oddalonych od miejsca zamieszkania szpitalach, skutkują wysokimi kosztami nie tylko dla systemu opieki medycznej, ale także kosztami pośrednimi, czyniąc z onkologii, w dużej mierze niesłusznie, istotne obciążenie dla całej gospodarki i społeczeństwa naszego kraju 14. Sytuacja ta może się zmienić dzięki wprowadzeniu możliwości pobytów hostelowych finansowanych przez NFZ. Jednak zasadniczym sposobem rozwiązania problemów z przemieszczaniem się pacjentów do odległych ośrodków onkologicznych jest zniesienie limitów na świadczenia z zakresu chemoterapii i programów lekowych oraz 12 Kozierkiewicz A., Bochenek T., Gilewski D., Topór-Mądry R., Biała Księga. Zwalczanie raka jelita grubego i raka piersi w Polsce na tle wybranych krajów europejskich. Analiza zasobów systemu opieki onkologicznej i czynników warunkujących sukces, Raport opracowany przez Ośrodek Analiz Uniwersyteckich pod patronatem Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Warszawa Kraków Gałązka-Sobotka M. (red. nauk.), Wiciak-Obrębska M., Gierczyński J., Gryglewicz J., Drapała A., Parol T., Analiza dostępności do leczenia onkologicznego oraz finansowania świadczeń z zakresu chemioterapii w 2012 roku ze szczególnym uwzględnieniem nowych terapii onkologicznych, Instytut Organizacji Ochrony Zdrowia Uczelni Łazarskiego, Warszawa Smaga A., Mikułowska M., Komorowska A., Falkiewicz B., Gryglewicz J., Rak piersi w Polsce leczenie to inwestycja, Sequence HC Partners, Uczelnia Łazarskiego, Polskie Towarzystwo Badań nad Rakiem Piersi,

25 zwiększenie liczby ośrodków, nie tylko szpitali, ale także lecznictwa ambulatoryjnego, w których pacjenci mogliby korzystać z tego rodzaju leczenia. Geograficzną dostępność świadczeń z zakresu chemioterapii i programów lekowych stosowanych w leczeniu pacjentów onkologicznych prezentuje poniższa mapa. Leczenie tą metodą jest dostępne w Polsce w 112 lokalizacjach, w różnej wielkości miastach, na obszarze których świadczy je łącznie 212 szpitali. Mapa 3. Dostępność świadczeń z zakresu chemio- i onkologicznych programów lekowych w Polsce Wydatki NFZ w mln zł na chemioterapię i onkologiczne programy lekowe w gminie i Google Maps Pod względem geograficznym dostępność do świadczeń z zakresu chemio- i farmakoterapii w ramach onkologicznych programów lekowych, traktowanych w analizach łącznie, jest nieznacznie łatwiejsza niż do radioterapii, choćby z powodu odmiennych standardów infrastrukturalnych (budowlanych), technicznych i sprzętowych, jakie muszą być spełnione przez realizujące je podmioty lecznicze. Niemniej między podmiotami leczniczymi leczącymi cytostatykami i lekami specjalistycznymi w ramach programów lekowych z zakresu onkologii bez wątpienia istnieją duże różnice. Zakres tego raportu nie pozwala na prezentację tych różnic bardziej szczegółowo np. w odniesieniu do konkretnych programów lekowych, ale należy mieć świadomość, że wielkość kontraktów na chemioterapię i programy lekowe dotyczące onkologii jest zróżnicowana i, co zrozumiałe, ze względu na specjalizowanie się w leczeniu pacjentów onkologicznych, największe wartości tych kontraktów dotyczą wojewódzkich centrów onkologii i szpitali specjalistycznych zlokalizowanych z dużych miastach. 25

26 Tabela 4. Liczba szpitali w województwach świadczących w 2014 r. usługi z zakresu chemioterapii i onkologicznych programów lekowych Województwo Liczba szpitali dolnośląskie 15 kujawsko-pomorskie 10 lubelskie 13 lubuskie 3 łódzkie 18 małopolskie 15 mazowieckie 26 opolskie 6 podkarpackie 6 podlaskie 10 pomorskie 12 śląskie 34 świętokrzyskie 3 warmińsko-mazurskie 9 wielkopolskie 23 zachodniopomorskie 9 Razem 212 Limitowanie dostępności pacjentów do tych programów wielkością kontraktów skutkuje tym, że zdarzają się, nawet nierzadko, sytuacje, kiedy to w celu leczenia w ramach niektórych onkologicznych programów lekowych pacjenci muszą samodzielnie szukać placówek leczniczych dysponujących wolnymi miejscami i jeździć do innych województw w celu hospitalizacji. Zamieszczone w załączniku dane oraz w części dotyczącej sytuacji w poszczególnych województwach prezentują wartości świadczeń w ramach chemioterapii i onkologicznych programów lekowych, które zostały zrealizowane na rzecz pacjentów, ubezpieczonych w innych OW NFZ niż OW NFZ na obszarze działania którego byli leczeni. Wartości te w przypadku niektórych województw są znaczące, co oznacza, że do szpitali zlokalizowanych na obszarze tych województw przyjeżdżają się leczyć pacjenci, nawet z odległych miejsc z całej Polski. W części dotyczącej sytuacji w poszczególnych województwach znajdują się tabele prezentujące dane dotyczące liczby pacjentów w największych ośrodkach leczenia onkologicznego w kraju. Aby ograniczyć zakres niedogodności dla pacjentów w nadchodzących latach, zwłaszcza, że prognozy epidemiologiczne i demograficzne świadczą o tym, że nieuchronne jest zwiększenie się liczby mniej mobilnych pacjentów chorujących na choroby nowotworowe, należy zwiększyć liczbę podmiotów specjalizujących się w leczeniu chemio- i farmakologicznym pacjentów onkologicznych zarówno w trybie szpitalnym, jak i przede wszystkim ambulatoryjnym. Stopniowe przeniesienie tego rodzaju leczenia ze szpitali do lecznictwa ambulatoryjnego ograniczy w istotny sposób 26

27 białe plamy dostępności do nowoczesnych i skutecznych terapii lekowych. Bez wątpienia wymaga to zwiększenia publicznych wydatków na innowacyjne terapie lekowe i dopuszczenia do powszechnego klinicznego zastosowania terapii wciąż niedostępnych dla polskich pacjentów. Leczenie chirurgiczne Leczenie chirurgiczne pacjentów onkologicznych jest najłatwiej dostępnym rodzajem leczenia stosowanego w przypadku nowotworów. Jest ono dostępne w 378 lokalizacjach, w różnej wielkości miastach, na obszarze których działają szpitale z oddziałami zabiegowymi. Szpitali tych w całej Polsce jest aż 777. Informacje na temat lokalizacji i liczbie szpitali leczących chirurgicznie pacjentów onkologicznych przedstawione zostały na mapie i w tabeli. Na mapie tej trudno wskazać białe plamy dostępności tego rodzaju leczenia stosowanego w onkologii, aczkolwiek, analizy przeprowadzone w ramach prac nad raportem świadczą, że w tym zakresie w Polsce istnieją braki o charakterze jakościowym a nie ilościowym. Podobnie, jak w przypadku radioterapii i brachyterapii, pacjenci szukają szpitali i są leczeni operacyjnie nawet w miejscowościach odległych od miejsc zamieszkania. Mapa 4. Dostępność leczenia chirurgicznego pacjentów onkologicznych w Polsce Wydatki NFZ w mln zł na onkologiczne leczenie chirurgiczne w gminie i Google Maps 27

28 Tabela 5. Liczba szpitali w województwach świadczących w 2014 r. chirurgiczne leczenie pacjentów onkologicznych Województwo Liczba szpitali dolnośląskie 61 kujawsko-pomorskie 47 lubelskie 39 lubuskie 22 łódzkie 50 małopolskie 53 mazowieckie 107 opolskie 23 podkarpackie 40 podlaskie 24 pomorskie 33 śląskie 112 świętokrzyskie 27 warmińsko-mazurskie 38 wielkopolskie 68 zachodniopomorskie 33 Razem 777 Wartości zrealizowanych świadczeń onkologii zabiegowej na rzecz pacjentów według OW NFZ lokalizacji świadczeniodawcy oraz OW NFZ, do którego należą pacjenci, zostały przedstawione w tabeli w załączniku znajdującym się na końcu raportu. Warto zwrócić uwagę, że wartości te są najwyższe w porównaniu do obu poprzednich metod leczenia stosowanych w onkologii. Świadczy to nie tylko o wadze leczenia chirurgicznego w ogóle wydatków na onkologię, ale także o tym, że pacjenci onkologiczni w celu leczenia przez najlepszych specjalistów, są gotowi pokonywać nawet znaczne odległości. Dane o liczbie pacjentów korzystających z takiego leczenia w największych ośrodkach onkologicznych w poszczególnych województwach znajdują się w tabelach prezentujących sytuacje w województwach. Leczenie chirurgiczne pacjentów onkologicznych odbywa się w większości przypadków w oddziałach, które w swojej nazwie nie mają przymiotnika onkologiczny, ale w oddziałach chirurgii ogólnej czy ginekologii, a także oddziałach takich specjalności zabiegowych, jak urologia, neurochirurgia, torakochirurgia czy laryngologia. W niektórych z tych specjalności chirurgicznych istotną część pacjentów, często dominującą, stanowią ci, którzy wymagają operacji ze względu na chorobę nowotworową. W takich oddziałach czy klinikach, zlokalizowanych w większości przypadków w szpitalach specjalistycznych, wojewódzkich lub uniwersyteckich, jakość leczenia jest na wysokim poziomie, niemniej w mniejszych szpitalach, poziomu powiatowego, na oddziałach chirurgii ogólnej i ginekologii, jakość leczenia może być znacząco niższa. Na temat jakości chirurgicznego leczenia pacjentów 28

29 onkologicznych w Polsce brak jest dostatecznie wiarygodnych dostępnych danych, ale wnioskując z wielkości kontraktów i ich wykonania w zakresie zabiegów onkologicznych, w całej Polsce są małe lokalne szpitale, w których wykonuje się tak małą liczbę operacji tego typu w skali roku, że można mieć wątpliwość, co do ich jakości. Oprócz tego, z licznych rozmów, jakie przeprowadzono ze specjalistami z zakresu onkologii, wynika, że w Polsce zdarzają się liczne przypadki stosowania leczenia operacyjnego jako pierwszego, nieadekwatnie do potrzeb i zaleceń medycznych opartych na wiedzy. Świadczy to o znacznych niedoskonałościach w procedurach i ich jakości oraz istotnych brakach w zarządzaniu systemem ochrony zdrowia w Polsce. Koordynowanie opieki i zarządzanie przypadkiem przez multidyscyplinarne zespoły wskazujące optymalną dla pacjenta terapię, rekomendowane przez ekspertów OECD w ramach projektu Health Care Quality Improvement (HCQI) 15, a także postulowane przez polskich onkologów i wprowadzane obecnie do polskiego systemu lecznictwa onkologicznego przez pakiet onkologiczny, powinny stopniowo wyeliminować takie, szkodliwe dla efektów leczenia, zjawiska. Funkcję taką powinny pełnić w przyszłości zewnętrzne audyty kliniczne. Innym rozwiązaniem o charakterze organizacyjno-zarządczym, wysoce efektywnym dla podniesienia jakości leczenia chorych na raka piersi i raka jelita grubego, jest stworzenie w Polsce sieci centrów specjalizujących się w kompleksowym leczeniu pacjentów chorujących na te dwa nowotwory. Wdrożenie w życie koncepcji Breast Cancer Unit BCU i Colon Cancer Unit CCU opracowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Onkologicznego 16,17 powinno w istotny sposób poprawić dostępność do dobrej jakości kompleksowego leczenia pacjentów wymagających w zależności od umiejscowienia, rodzaju i stopnia zaawansowania nowotworu zarówno leczenia chirurgicznego, jak i radio-, chemiolub farmakoterapii. Zakres tego raportu nie pozwala na bardziej szczegółowe analizy, ale w ramach likwidacji białych plam na obszarach, w których brak jest aktualnie podmiotów leczniczych oferujących leczenie chorych na raka piersi lub raka jelita grubego, należy opracować wieloletni plan rozwoju sieci BCU i CCU. Doświadczenia z krajów, w których takie centra kompetencji leczenia narządowego istnieją, dowodzą, że w krótkim, kilkuletnim okresie przekłada się to pozytywnie na wyniki leczenia w skali populacji. 15 Stevanovic V., Fujisawa R., Performance of systems of cancer care in OECD countries: exploration of the relation between resources, process quality, governance and survival in patients with breast, cervical, colorectal and lung cancers. HCQI Expert Group meeting, Paris, 27 May 2011, OECD. 16 Koncepcja systemu zwalczania raka piersi w Polsce w oparciu o Centrum Diagnostyki i Leczenia Raka Piersi (CDLRP) jako krajowej implementacji Breast Cancer Units (BCU), Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Warszawa Gdańsk Strategia walki z rakiem w Polsce , Polskie Towarzystwo Onkologiczne, Polska Unia Onkologii, Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych, Polskie Towarzystwo Radioterapii Onkologicznej, Polskie Towarzystwo Patologów, Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej, 10 czerwca 2014 r. za les/library/fi les/strategia_walki_z_rakiem_w_ polsce_2015_2024.pdf. 29

30 4. Stan i plan rozwoju radioterapii w Polsce analiza i rekomendacje Z uwagi na fakt, że celem tego raportu jest zaproponowanie rozwiązań dotyczących ograniczenia lub likwidacji białych plam świadczeń onkologicznych na mapie Polski, została przeprowadzona pogłębiona analiza świadczeń z zakresu radioterapii, które, jak wykazano we wcześniejszej części raportu, są największą białą plamą wśród świadczeń onkologicznych. Analizy te przeprowadzono głównie w oparciu o dane zaprezentowane w raporcie Konsultanta Krajowego z dziedziny radioterapii onkologicznej za rok 2014 (dalej raport Konsultanta Krajowego), przegląd literatury poświęconej planowaniu rozwoju świadczeń z tej dziedziny 18,19, a także wywiady i konsultacje z ekspertami onkologii i radioterapii. Z analiz tych wynika, że, pomimo iż radioterapia onkologiczna w ciągu pierwszych 8 latach funkcjonowania NPZChN była jedną z najbardziej wspieranych ze środków budżetowych dziedzin medycyny, nie tylko poprawa w zakresie dostępności do leczenia tą metodą i stopniowe likwidowanie nierówności międzywojewódzkich, ale także utrzymanie aktualnego poziomu dostępności w dalszym ciągu wymagać będą istotnego wartościowo wsparcia budżetowego. Wynika to głównie z faktu, że jest to dziedzina wymagająca kosztownej infrastruktury budowalnej z uwagi na wymagania ochrony radiologicznej bunkra, a także wysokospecjalistycznej aparatury i dodatkowego wyposażenia, również kosztownego, którego czas eksploatacji jest ograniczony. Szczegółowe dane o wyposażeniu poszczególnych ośrodków w aparaturę do teleradioterapii i brachyterapii, a także sprzęt dodatkowy oraz do diagnostyki obrazowej (CT, MRI i PET), zawarte w raporcie Konsultanta Krajowego zawierają informacje o roku rozpoczęcia eksploatacji każdego urządzenia wykorzystywanego we wszystkich ośrodkach radioterapii, a także pośrednią informację o intensywności wykorzystania każdego urządzenia w ciągu roku. Maksymalny czas eksplantacji, jaki jest przyjęty przez Ministerstwo Zdrowia jako kryterium ubiegania się o dofinansowanie zakupu nowego akceleratora megawoltowego, na wymianę zużytego to 12 lat. Tabela zamieszczona poniżej prezentuje liczbę aparatów megawoltowych oraz rok, w którym osiągnięty zostanie ten limit według danych z raportu Konsultanta Krajowego. Wynika z niej, że w ciągu najbliższej dekady, a więc w latach , na które planowany jest kolejny Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, wymianie podlegać powinno łącznie 115 ze 144 aktualnie użytkowanych akceleratorów. Osiem aparatów MV użytkowanych w podmiotach publicznych już w 2015 roku osiągnie lub przekroczyło 12 lat eksploatacji i jest wciąż używanych. A zatem można mieć nadzieję, że już w tym roku, o ile pozwalają na to warunki dofinansowania, powinny zostać one wymienione w ramach kończącego się NPZChN. Odejmując z puli aparatów megawoltowych do wymiany 16 aparatów, będących własnością prywatnych podmiotów świadczących usługi radioterapii w systemie finansowanym ze środków publicznych (niezależnie czy mają bezpośrednie umowy NFZ) oraz ubiegających się te kontakty, wymianie powinno podlegać 99 aparatów wykorzystywanych obecnie 18 Lievens Y., Dunscombe P., Defourny N., Gasparotto C., Borras J.M., Grau C., HERO (Health Economics in Radiation Oncology) : A Pan-European Project on Radiotherapy Resources and Needs, Clinical Oncology 27 (2015) , 19 Slotman B.J., Vos P.H., Planning a radiotherapy capacity and productivity, Radiotherapy and Oncology 1006 (2013), , 30

31 w podmiotach publicznych. Dzięki temu w kolejnym dziesięcioleciu dostępność do świadczeń teleradioterapii wykonywanych na nowoczesnych aparatach będzie mogła być utrzymana na aktualnym, dalekim od potrzeb, poziomie. Dla zobrazowania wielkości nakładów finansowych, jakich wymagałby proces wymiany aparatury do teleradioterapii pomnożono liczbę 99 aparatów przez 10 mln zł, aktualną cenę 1 akceleratora MV przyjętą przez MZ jako cenę przy minimalnym 15% udziale własnym podmiotu leczniczego ubiegającego się o dofinansowanie wymiany akceleratora. Cena ta nie obejmuje dodatkowego wyposażenia, montażu ani szkoleń. A zatem kwota rzędu 1 mld zł w okresie 10 lat jest kwotą minimum, aby utrzymać obecny poziom dostępności do radioterapii. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że kryterium okresu użytkowania nie jest dostateczne dla oceny stopnia wyeksploatowania akceleratorów. Według literatury dotyczącej planowania rozwoju radioterapii nie tylko sam wiek jest takim kryterium, ale przede wszystkim efektywny czas pracy tzw. BEAM HOURS (dalej BH). W krajach Europy Zachodniej przyjmuje się, że łącznie nie powinno być to więcej niż 2500 BH przez całe życie akceleratora. Z informacji pozyskanych w trakcie analizy tego zagadnienia wynika, że w Polsce jeden akcelerator wypracowuje rocznie ok 330 BH, przy limitach osiąganych w Europie Zachodniej na poziomie BH, co oznacza ponad 2,5 razy większe obciążenie średniego akceleratora w Polsce w stosunku do standardów europejskich. Są jednak w Polsce aparaty, które pracują po blisko 500 BH rocznie. Prowadzi to do szybszego zużycia sprzętu i radykalnego wzrostu kosztów serwisu obciążających podmioty lecznicze. W warunkach polskich przy pacjentach rocznie, kiedy 50% leczonych jest paliatywnie (średnio 3 frakcje) i 50% radykalnie (średnio 30 frakcji) na pacjenta przypada średnio 17 frakcji napromieniania. Oznacza to średnio 540 pacjentów (procedur) rocznie oraz około frakcji rocznie na akcelerator, co przy 250 dniach napromieniania daje około 40 pacjentów dziennie. Tak intensywne użytkowanie aparatów MV w Polsce jest spowodowane za małą w stosunku do potrzeb liczbą tych urządzeń. Większość akceleratorów w Polsce pracuje godzin dziennie. Przy piętnastogodzinnym dniu pracy i dwóch zmianach techników napromienianych jest nawet 60 pacjentów dziennie, co znacząco przewyższa obciążenie akceleratorów w krajach Europy zachodniej i tłumaczy szybsze zużycie i wyższe koszty eksploatacji tych urządzeń w Polsce. Dane o długim czasie pracy ośrodków radioterapii korelują z liczbą pacjentów leczonych w poszczególnych ośrodkach. Prezentuje je tabela umieszczona dalej, która oprócz liczby pacjentów leczonych napromienianiem w 2014 roku, pokazuje także procent pacjentów leczonych w trybie ambulatoryjnym dla obu metod radioterapii. 31

32 Tabela 6. Liczba akceleratorów MV do wymiany po 12 latach eksploatacji w poszczególnych województwach Województwo RAZEM dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Razem Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014

33 Tabela 7. Pacjenci poddani teleradioterapii i brachyterapii w poszczególnych ośrodkach i tryb realizacji świadczeń w 2014 r. Województwo Ośrodek Liczba pacjentów teleterapia Liczba pacjentów brachyterapia % pacjentów teleterapia ambulatoryjna % pacjentów brachyterapia ambulatoryjna dolnośląskie Wałbrzych % 100% dolnośląskie Legnica % nd dolnośląskie Wrocław DCO % 31% kujawsko-pomorskie Bydgoszcz % 54% lubelskie Lublin COZL % 77% lubuskie Zielona Góra % 24% łódzkie Łódź % 26% łódzkie Tomaszów Mazow. bd bd bd bd małopolskie Kraków Amethyst % 100% małopolskie Kraków COOK % 42% małopolskie Kraków SU Gin nd 100% małopolskie Kraków SU Okul % 0% małopolskie Kraków USD bd nd małopolskie Nowy Sącz % nd małopolskie Tarnów % 91% mazowieckie Warszawa COI Wawelska % nd mazowieckie Otwock % 73% mazowieckie Warszawa COI Ursynów % 15% mazowieckie Wieliszew % 60% mazowieckie W-wa Centr. Neur % nd opolskie Opole % 90% podkarpackie Brzozów % 9% podkarpackie Rzeszów % 72% podlaskie Białystok % 46% pomorskie Gdańsk % 0% pomorskie Gdynia % 37% śląskie Bielsko Biała % 82% śląskie Częstochowa % 79% śląskie Dąbrowa Górnicza % nd śląskie Gliwice % 71% śląskie Jastrzębie Zdrój 0 24 nd 0% śląskie Katowice % 100% śląskie Katowice NU-MED CDiTO % 100% świętokrzyskie Kielce % 0% warmińsko - mazurskie Elbląg % nd warmińsko - mazurskie Olsztyn % 34% wielkopolskie Poznań MCO % 47% wielkopolskie Poznań WCO % 46% zachodniopomorskie Koszalin % 44% zachodniopomorskie Szczecin % 69% Polska Razem % 47% Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec 2014

34 Niski w porównaniu do krajów zachodniej Europy procent pacjentów leczonych w trybie ambulatoryjnym odpowiednio 63% poddawanych teleradioterapii i 47% brachyterapii w Polsce w stosunku do około 90% w krajach zachodnich 20 jest odzwierciedleniem kilku czynników. Najważniejszym czynnikiem jest liczba, a tym samym dostępność, ośrodków radioterapii dla pacjentów. Pozostałe można podzielić na medyczne liczbę nowych zachorowań, lokalizację narządową i stopień zaawansowania nowotworu (ang. stage) warunkujące intensywność leczenia i jego radykalny lub paliatywny charakter, a także czynniki społeczne i ekonomiczne mobilność pacjentów i ich status materialny. Ważna może być także wysokość wycen świadczeń i sposób płacenia za ich realizację przez płatnika publicznego. Dojście przez polską radioterapię do zachodnioeuropejskich poziomów realizacji tych świadczeń w trybie ambulatoryjnym wymaga co najmniej kilku lat stopniowej adaptacji świadczeniodawców i pacjentów do takiej zmiany. Bez wątpienia tworzenie nowych ośrodków, bliżej miejsc zamieszkania pacjentów lub budowanie hosteli przyszpitalnych i lokowanie tam pacjentów wymagających radioterapii, przyspieszy ten proces. Warto jednak zwrócić uwagę na dane z raportu Konsultanta Krajowego zamieszczone w tabeli znajdującej się na poprzedniej stronie, że już obecnie istnieją ośrodki radioterapii w Polsce, które w 2014 roku 100% pacjentów wymagających napromieniania guza leczyły w trybie ambulatoryjnym. Aby Polska w ciągu pięciu lat, czyli do 2020 roku, osiągnęła poziom dostępności 5 aparatów MV na 1 mln mieszkańców należy, zgodnie z zaleceniami HERO, opracować plan rozwoju radioterapii. Winien on uwzględniać już nie tylko wskaźnik dostępności, ale powinien być opracowany w oparciu o mapę potrzeb zdrowotnych dla onkologii uwzględniającą demografię i prognozowaną zapadalność na nowotwory według lokalizacji narządowej, najlepiej z prognozą stopnia ich zaawansowania. Pozwoli to na oszacowanie nie tylko liczby pacjentów, ale także intensywności niezbędnego napromienienia do leczenia radykalnego, neoadiuwantowego, adjuwantowego lub paliatywnego. Program taki powinien być opracowany w roku 2015 lub najpóźniej do końca pierwszego kwartału 2016 roku, a za sfinansowanie prac nad nim powinien być odpowiedzialny Minister Zdrowia. Efektem takiego programu winny być rekomendacje dla lokalizacji nowych ośrodków uwzględniające jakościowe, ilościowe i geograficzne białe plamy radioterapii w Polsce, o których była mowa we wcześniejszej części raportu. Na potrzeby wstępnego oszacowania kosztów utworzenia nowego ośrodka radioterapii, w drodze dyskusji z ekspertami radioterapii, przyjęto następujący zestaw wymagań, co do bunkra, aparatury i dodatkowego oprzyrządowania standardowego samodzielnego ośrodka wraz z cenami (średnimi rynkowymi): dwa bunkry akceleratorów (wraz z pomieszczeniami symulatora, planowania leczenia, dozymetrii i wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną w zakresie gabinetów lekarskich oraz infrastrukturą techniczną (klimatyzacja, wentylacja, chłodzenie wodne, drzwi osłonne do bunkra): łączny koszt około 18 mln zł; 20 Systemy opieki onkologicznej w wybranych krajach, Raport opracowany przez EY na zlecenie Fundacji Onkologia 2025, Sprawne Państwo Program EY, kwiecień

35 dwa akceleratory MV identycznie wyposażone z pełnym zakresem radioterapii do IMRT włącznie (wyposażenie kolimator wielolistkowy MLC systemem IGRT, IMRT) cena za aparat MV do 12 mln zł brutto (a więc razem 24 mln zł); doposażenie akceleratora o kolimator do radioterapii stereotaktycznej; symulator radioterapeutyczny do planowania leczenia 2D lub symulator na bazie tomografu CT z wirtualną symulacją do planowania leczenia 3D; aparat do brachyterapii HDR z jednym afterloaderem oraz ramieniem C; doposażenie systemu brachyterapii HDR o system obrazowania typu ramię C lub jezdny tomograf CT oraz system realizacji procedur brachyterapii HDR: koszt do 2 mln zł; system planowania leczenia 3D - min. 3 stacje planowania leczenia plus dwie do konturowania na akcelerator; system weryfikacji, zarządzania oraz obrazowy radioterapii dla min. 12 stacji roboczych; zestaw dozymetryczny z odpowiednimi fantomami do kontroli jakości medycznych akceleratorów liniowych (konfiguracja akceleratora w systemie planowania leczenia oraz późniejsza kontrola jakości), zestaw dozymetryczny do kontroli jakości symulatora radioterapeutycznego i tomografu komputerowego: koszt około 2,5 mln zł. Koszt budowy i wyposażenia nowego ośrodka radioterapii, przy wyposażeniu o wysokim standardzie wg listy zaprezentowanej powyżej sięga mln zł (w tym 18 mln zł budowa, mln zł aparatura, 5 mln zł pozostałe wyposażenie). Koszt może różnić się istotnie w zależności od przyjętego programu ośrodka (np. bez lub z brachyterapią) i możliwości powiązania funkcji z istniejącym szpitalem. Jako punkt wyjścia do obliczeń należy wziąć pod uwagę aktualną liczbę akceleratorów MV i HDR użytkowanych Polsce (przy założeniu, że zużyte zostaną wymienione na nowe), oraz liczbę ludności Polski w 2020 roku, która zgodnie z prognozą GUS z 2014 roku wynosić będzie osób, stawiając sobie za cel osiągnięcie aktualnej średniej europejskiej dostępności do 1 aparatu MV dla osób oraz 1,6 aparatu HDR na 1 mln mieszkańców, potrzebujemy 47 aparatów MV i 18 HDR. Przy powyższych założeniach dotyczących standardu wyposażenia, oznacza to ok. 15 nowych ośrodków radioterapii w Polsce. Koszt ich budowy i wyposażenia w okresie 5 lat to ok. 850 mln zł. Dodać należy to tego koszty montażu, szkolenia i ewentualnie innych urządzeń, niezbędnych dla sprawnego i bezpiecznego działania ośrodków radioterapii, potrzebne jest łącznie dodatkowo ok. 400 mln zł wciągu pięciu lat. A zatem podsumowując powyższe analizy w celu zapewnienia europejskiej dostępności do leczenia radioterapeutycznego (5 akceleratorów MV i 1,6 aparatów HDR do brachyterapii na mln mieszkańców) do 2025 roku w Polsce potrzebne są nakłady rzędu 2,45 mld zł, z czego ok. 1,75 w latach , a pozostałe ok. 0,7 mld zł w latach

36 Jak wynika z rekomendacji HERO oraz analizy doświadczeń międzynarodowych preferowanym, efektywnym ekonomicznie i medycznie, modelem rozwoju sieci ośrodków radioterapii jest tworzenie filii działających już, prężnie działających ośrodków z doświadczonymi kadrami i dobrze zarządzanymi procesami. Wydaje się, że Polska powinna pójść tą samą drogą i w miejsce konkurencji ośrodków jako priorytet polityki zdrowotnej w onkologii postawić na kooperację, koordynację, kompetencję i kompleksowość. Jest to kluczowa rekomendacja Instytutu Ochrony Zdrowia dla poprawy sytuacji w polskiej onkologii zaprezentowana w opublikowanym niedawno raporcie 21. W 2011 roku rozpoczął się proces praktycznej implementacji takiego podejścia na obszarze województw wielkopolskiego i dolnośląskiego. W Wielkopolsce w oparciu o plany sejmiku samorządowego tworzona jest sieć ośrodków radioterapii, które działając jako filie Wielkopolskiego Centrum Onkologii, mają działać docelowo w Kaliszu, Pile, Koninie i Lesznie. Koncepcja, która została po raz pierwszy zaprezentowana w 2006 roku, jesienią 2014 roku zaowocowała otwarciem ośrodka radioterapii w Kaliszu tuż obok Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego. W województwie dolnośląskim filię tamtejszego centrum onkologii jesienią 2014 roku uruchomiono w Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy. A zatem rozwój ośrodków radioterapii przez tworzenie filii zgodnie z najlepszą wiedzą prezentowaną w literaturze poświęconej temu zagadnieniu, ma już w Polsce miejsce. Dzięki białym plamom wskazanych w raporcie na mapie Polski i mapach poszczególnych województw widać wyraźnie, gdzie decydenci polityki zdrowotnej w naszym kraju powinni lokować nowe ośrodki. W razie potrzeby w planach rozwoju sieci ośrodków radioterapii należy dopuścić także do partnerstwa z podmiotami niepublicznymi, ale wyłącznie w miejscach, gdzie jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z map potrzeb zdrowotnych oraz ze względów ekonomicznych. Przykłady takich rozwiązań w kilku województwach dały już istotną poprawę w dostępności do świadczeń z zakresu radioterapii. Bez tych prywatnych inwestycji i ponad 20 akceleratorów istotne problemy dostępności do radioterapii odczuwaliby pacjenci z województw mazowieckiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego. Warto podkreślić w tym miejscu, że plan rozwoju radioterapii nie może jednak bazować wyłącznie na planowaniu sprzętu, wymaga on także planu rozwoju kadr medycznych lekarzy, fizyków, techników oraz pielęgniarek. Poniżej mapa przedstawiająca rozmieszczenie kadr pracujących w poszczególnych województwach oraz lekarzy specjalizujących się obecnie w zakresie radioterapii onkologicznej, a także tabela prezentująca kadry, jakimi dysponowaliśmy i które kształcono w 2014 roku. 21 Gujski M. (red.), Kalbarczyk W.P. (red.), Brzozowski S., Tytko Z., Scibek A., Walka z nowotworami i opieka onkologiczna w Polsce wobec wyzwań demograficznych i epidemiologicznych propozycje rozwiązań, Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa

37 Mapa 5. Kadry radioterapii w Polsce lekarze, rezydenci, fizycy i technicy radioterapii w 2014 r. Tabela 8. Kadry radioterapii w Polsce lekarze, rezydenci, fizycy i technicy radioterapii w 2014r. Województwo Liczba lekarzy specjalistów radioterapii Liczba lekarzy w trakcie specjalizacji Liczba fizyków medycznych Liczba techników radioterapii dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Razem Źródło: Opracowanie własne na podstawie R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r. konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

38 Pracownicy polskich ośrodków radioterapeutycznych przy obecnym trybie pracy, a jednocześnie rosnących wymaganiach technicznych nowego sprzętu, są jedną z najbardziej obciążonych w Europie kadr radioterapii. Dlatego rozwój radioterapii i sieci nowych ośrodków, uwzględniający jakość świadczeń na rzecz pacjentów i efektywność kosztową, w postaci filii istniejących już centrów onkologii oraz ośrodków uniwersyteckich, winien być skorelowany z 5-letnim planem rozwoju kadr. Według danych z raportu Konsultanta Krajowego oraz materiałów analizowanych podczas opracowywania tego raportu wynika, że do 2020 roku w Polsce powinno się wykształcić 130 radioterapeutów, 250 fizyków medycznych oraz 370 techników radioterapii. 38

39 5. Dostępność do leczniczych świadczeń onkologicznych w województwach 5.1. Województwo dolnośląskie Mapa 6. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa dolnośląskiego 1. Podregion jeleniogórski 2. Podregion legnicko-głogowski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bolesławiecki głogowski jaworski górowski jeleniogórski legnicki kamiennogórski lubiński lubański polkowicki lwówecki Legnica zgorzelecki złotoryjski Jelenia Góra Podregion wałbrzyski 4. Podregion wrocławski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC dzierżoniowski milicki kłodzki oleśnicki świdnicki oławski wałbrzyski strzeliński ząbkowicki średzki Wałbrzych trzebnicki wołowski Podregion m. Wrocław wrocławski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Wrocław

40 Mapa 7. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa dolnośląskiego 1. Podregion jeleniogórski 2. Podregion legnicko-głogowski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bolesławiecki głogowski jaworski górowski jeleniogórski legnicki kamiennogórski lubiński lubański polkowicki lwówecki Legnica zgorzelecki złotoryjski Jelenia Góra Podregion wałbrzyski 4. Podregion wrocławski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* dzierżoniowski milicki kłodzki oleśnicki świdnicki oławski wałbrzyski strzeliński ząbkowicki średzki Wałbrzych trzebnicki wołowski Podregion m. Wrocław wrocławski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Wrocław Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 40

41 Tabela 9. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie dolnośląskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM ONKOLOGII WE WROCŁAWIU Wrocław % SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. DRA ALFREDA SOKOŁOWSKIEGO Wałbrzych % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W LEGNICY Legnica % RAZEM dolnośląskie % Tabela 10. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie dolnośląskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 WE WROCŁAWIU Wrocław % DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM ONKOLOGII WE WROCŁAWIU Wrocław % MIEDZIOWE CENTRUM ZDROWIA S.A. W LUBINIE Lubin % DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM CHORÓB PŁUC WE WROCŁAWIU Wrocław % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W LEGNICY Legnica % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY WE WROCŁAWIU Wrocław % WOJEWÓDZKIE CENTRUM SZPITALNE KOTLINY JELENIOGÓRSKIEJ Jelenia Góra % DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM TRANSPLANTACJI KOMÓRKOWYCH Z KRAJOWYM BANKIEM DAWCÓW SZPIKU Wrocław % SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. DRA ALFREDA SOKOŁOWSKIEGO Wałbrzych % UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY IM. JANA MIKULICZA-RADECKIEGO WE WROCŁAWIU Wrocław % Tabela 11. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie dolnośląskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 WE WROCŁAWIU Wrocław % UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY IM. JANA MIKULICZA-RADECKIEGO WE WROCŁAWIU Wrocław % DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM ONKOLOGII WE WROCŁAWIU Wrocław % DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM CHORÓB PŁUC WE WROCŁAWIU Wrocław % 4 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Z POLIKLINIKĄ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ WE WROCŁAWIU Wrocław % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY WE WROCŁAWIU Wrocław % DOLNOŚLĄSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. T. MARCINIAKA - CENTRUM MEDYCYNY RATUNKOWEJ Wrocław % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W LEGNICY Legnica % SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. DRA ALFREDA SOKOŁOWSKIEGO Wałbrzych % WOJEWÓDZKIE CENTRUM SZPITALNE KOTLINY JELENIOGÓRSKIEJ Jelenia Góra % 41

42 Tabela 12. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach DOLNOŚLĄSKIE CENTRUM ONKOLOGII SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. DRA SOKOŁOWSKIEGO WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA WROCŁAW WAŁBRZYCH LEGNICA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie 1 pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa 8. 1-godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa dolnośląskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

43 5.2. Województwo kujawsko-pomorskie Mapa 9. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa kujawskopomorskiego 6. Podregion bydgosko-toruński 7. Podregion grudziądzki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bydgoski brodnicki toruński chełmiński Bydgoszcz golubsko-dobrzyński Toruń grudziądzki rypiński wąbrzeski Grudziądz Podregion inowrocławski 9. Podregion świecki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC inowrocławski sępoleński mogileński świecki nakielski tucholski żniński Podregion włocławski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC aleksandrowski lipnowski radziejowski włocławski Włocławek

44 Mapa 10. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa kujawskopomorskiego 6. Podregion bydgosko-toruński 7. Podregion grudziądzki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bydgoski brodnicki toruński chełmiński Bydgoszcz golubsko-dobrzyński Toruń grudziądzki rypiński wąbrzeski Grudziądz Podregion inowrocławski 9. Podregion świecki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* inowrocławski sępoleński mogileński świecki nakielski tucholski żniński Podregion włocławski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* aleksandrowski lipnowski radziejowski włocławski Włocławek Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 44

45 Tabela 13. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie kujawsko-pomorskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII IM. PROF. FRANCISZKA ŁUKASZCZYKA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % Tabela 14. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie kujawsko-pomorskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII IM. PROF. FRANCISZKA ŁUKASZCZYKA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % SPZOZ SPECJALISTYCZNY SZPITAL MIEJSKI IM. M. KOPERNIKA Toruń % SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 2 IM. DR JANA BIZIELA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY IM. L. RYDYGIERA W TORUNIU Toruń % SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 1 IM. DR. ANTONIEGO JURASZA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % REGIONALNY SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. DR WŁADYSŁAWA BIEGAŃSKIEGO W GRUDZIĄDZU Grudziądz % KUJAWSKO - POMORSKIE CENTRUM PULMONOLOGII W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % SZPITAL WIELOSPECJALISTYCZNY IM. DR. LUDWIKA BŁAŻKA W INOWROCŁAWIU Inowrocław % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY WE WŁOCŁAWKU Włocławek % SPZOZ 10 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Z POLIKLINIKĄ Bydgoszcz % Tabela 15. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne i % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie kujawsko-pomorskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII IM. PROF. FRANCISZKA ŁUKASZCZYKA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 1 IM. DR. ANTONIEGO JURASZA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 2 IM. DR JANA BIZIELA W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % SPZOZ 10 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Z POLIKLINIKĄ Bydgoszcz % WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY IM. L. RYDYGIERA W TORUNIU Toruń % REGIONALNY SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. DR WŁADYSŁAWA BIEGAŃSKIEGO W GRUDZIĄDZU Grudziądz % SPZOZ SPECJALISTYCZNY SZPITAL MIEJSKI IM. M. KOPERNIKA Toruń % SZPITAL WIELOSPECJALISTYCZNY IM. DR. LUDWIKA BŁAŻKA W INOWROCŁAWIU Inowrocław % KUJAWSKO - POMORSKIE CENTRUM PULMONOLOGII W BYDGOSZCZY Bydgoszcz % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY WE WŁOCŁAWKU Włocławek % 45

46 Tabela 16. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach CENTRUM ONKOLOGII IM. PROF. FRANCISZKA ŁUKASZCZYKA Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA BYDGOSZCZ CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

47 5.3. Województwo lubelskie Mapa 12. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa lubelskiego 11. Podregion bialski 12. Podregion chełmsko-zamojski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bialski biłgorajski parczewski chełmski radzyński hrubieszowski włodawski krasnostawski Biała Podlaska tomaszowski zamojski Chełm Zamość Podregion lubelski 14. Podregion puławski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC lubartowski janowski lubelski kraśnicki łęczyński łukowski świdnicki opolski Lublin puławski rycki

48 Mapa 13. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa lubelskiego 11. Podregion bialski 12. Podregion chełmsko-zamojski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bialski biłgorajski parczewski chełmski radzyński hrubieszowski włodawski krasnostawski Biała Podlaska tomaszowski zamojski Chełm Zamość Podregion lubelski 14. Podregion puławski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* lubartowski janowski lubelski kraśnicki łęczyński łukowski świdnicki opolski Lublin puławski rycki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 48

49 Tabela 17. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie lubelskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII ZIEMI LUBELSKIEJ IM. ŚW. JANA Z DUKLI Lublin % Tabela 18. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie lubelskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII ZIEMI LUBELSKIEJ IM. ŚW. JANA Z DUKLI Lublin % SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 W LUBLINIE Lublin % ZAMOJSKI SZPITAL NIEPUBLICZNY SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. PAPIEŻA JANA PAWŁA II W ZAMOŚCIU Zamość % Zamość % SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 4 W LUBLINIE Lublin % UNIWERSYTECKI SZPITAL DZIECIĘCY W LUBLINIE Lublin % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W BIAŁEJ PODLASKIEJ Biała Podlaska % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. STEFANA KARDYNAŁA WYSZYŃSKIEGO SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Lublin % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W KRAŚNIKU Kraśnik % SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. JANA BOŻEGO W LUBLINIE Lublin % Tabela 19. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie lubelskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 4 W LUBLINIE Lublin % SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 W LUBLINIE Lublin % CENTRUM ONKOLOGII ZIEMI LUBELSKIEJ IM. ŚW. JANA Z DUKLI Lublin % SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. PAPIEŻA JANA PAWŁA II W ZAMOŚCIU WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. STEFANA KARDYNAŁA WYSZYŃSKIEGO SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Zamość % Lublin % OKRĘGOWY SZPITAL KOLEJOWY S.P.Z.O.Z. W LUBLINIE Lublin % 1 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Z POLIKLINIKĄ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W LUBLINIE Lublin % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W BIAŁEJ PODLASKIEJ Biała Podlaska % SAMODZIELNY PUBLICZNY WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W CHEŁMIE SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W LUBLINIE Chełm % Lublin % 49

50 Tabela 20. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach CENTRUM ONKOLOGII ZIEMI LUBELSKIEJ IM. ŚW. JANA Z DUKLI LUBLIN Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie 2 łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie 1 podkarpackie podlaskie pomorskie 3 25 śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie 2 6 wielkopolskie zachodniopomorskie 1 1 inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa lubelskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

51 5.4. Województwo lubuskie Mapa 15. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa lubuskiego 15. Podregion gorzowski 16. Podregion zielonogórski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC gorzowski krośnieński międzyrzecki nowosolski słubicki świebodziński strzelecko-drezdenecki zielonogórski sulęciński żagański Gorzów Wielkopolski żarski wschowski Zielona Góra

52 Mapa 16. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa lubuskiego 15. Podregion gorzowski 16. Podregion zielonogórski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* gorzowski krośnieński międzyrzecki nowosolski słubicki świebodziński strzelecko-drezdenecki zielonogórski sulęciński żagański Gorzów Wielkopolski żarski wschowski Zielona Góra Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 52

53 Tabela 21. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie lubuskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SZPITAL WOJEWÓDZKI SPZOZ W ZIELONEJ GÓRZE Zielona Góra % Tabela 22. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie lubuskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SZPITAL WOJEWÓDZKI SPZOZ W ZIELONEJ GÓRZE Zielona Góra % WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL WOJEWÓDZKI W GORZOWIE WLKP. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gorzów Wielkopolski % LUBUSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY PULMONOLOGICZNO-KARDIOLOGICZNY W TORZYMIU SPÓLKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Torzym % Tabela 23. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie lubuskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SZPITAL WOJEWÓDZKI SPZOZ W ZIELONEJ GÓRZE Zielona Góra % WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL WOJEWÓDZKI W GORZOWIE WLKP. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gorzów Wielkopolski % WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL W NOWEJ SOLI Nowa Sól % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SULECHOWIE Sulechów % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SULĘCIN Sulęcin % 105 SZPITAL WOJSKOWY Z PRZYCHODNIĄ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W ŻARACH POWIATOWE CENTRUM ZDROWIA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Żary % Drezdenko % SZPITAL NA WYSPIE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Żary % SZPITAL MIĘDZYRZECKI SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Międzyrzecz % NIEPUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ ""URO- LASER"" WOJCIECH ZWIERZYŃSKI I MICHAŁ DROZD LEKARSKA SPÓŁKA PARTNERSKA Sulechów % 53

54 Tabela 24. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach SZPITAL WOJEWÓDZKI SPZOZ W ZIELONEJ GÓRZE ZIELONA GÓRA Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie 31 1 lubelskie lubuskie łódzkie 2 1 małopolskie mazowieckie 3 1 opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie 1 40 śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* 4 22 RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa lubuskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

55 5.5. Województwo łódzkie Mapa 18. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa łódzkiego 17. Podregion łódzki 18. Podregion m. Łódź Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC łódzki wschodni Łódź pabianicki zgierski brzeziński Podregion piotrkowski 20. Podregion sieradzki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bełchatowski łaski opoczyński pajęczański piotrkowski poddębicki radomszczański sieradzki tomaszowski wieluński Piotrków Trybunalski wieruszowski zduńskowolski Podregion skierniewicki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC kutnowski łęczycki łowicki rawski skierniewicki Skierniewice

56 Mapa 19. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa łódzkiego 17. Podregion łódzki 18. Podregion m. Łódź Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* łódzki wschodni Łódź pabianicki zgierski brzeziński Podregion piotrkowski 20. Podregion sieradzki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bełchatowski łaski opoczyński pajęczański piotrkowski poddębicki radomszczański sieradzki tomaszowski wieluński Piotrków Trybunalski wieruszowski zduńskowolski Podregion skierniewicki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* kutnowski łęczycki łowicki rawski skierniewicki Skierniewice Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 56

57 Tabela 25. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie łódzkim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE W ZGIERZU Zgierz % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. M. KOPERNIKA W ŁODZI Łódź % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY INSTYTUT STOMATOLOGII UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI Łódź % RAZEM łódzkie % Tabela 26. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie łódzkim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. M. KOPERNIKA W ŁODZI Łódź % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W ŁODZI SP ZOZ UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY NR 4 IM. MARII KONOPNICKIEJ UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI Łódź % Łódź % PODDĘBICKIE CENTRUM ZDROWIA Poddębice % SP ZOZ UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY IM.WOJSKOWEJ AKADEMII MEDYCZNEJ UM W ŁODZI - CENTRALNY SZPITAL WETERANÓW WOJEWÓDZKI ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ CENTRUM LECZENIA CHORÓB PŁUC I REHABILITACJI W ŁODZI Łódź % Łódź % SZPITAL POWIATOWY W RADOMSKU Radomsko % WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. M. PIROGOWA W ŁODZI Łódź % NZOZ ""MEDICALL"" Piotrków Trybunalski % SALVE MEDICA Łódź % 57

58 Tabela 27. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne i % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie łódzkim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. M. KOPERNIKA W ŁODZI Łódź % SP ZOZ UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY IM.WOJSKOWEJ AKADEMII MEDYCZNEJ UM W ŁODZI - CENTRALNY SZPITAL WETERANÓW Łódź % INSTYTUT CENTRUM ZDROWIA MATKI POLKI Łódź % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY NR 1 IM. NORBERTA BARLICKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZ Łódź % WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. M. PIROGOWA W ŁODZI Łódź % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE W ZGIERZU WOJEWÓDZKI ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ CENTRUM LECZENIA CHORÓB PŁUC I REHABILITACJI W ŁODZI SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W ŁODZI Zgierz % Łódź % Łódź % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. JANA PAWŁA II W BEŁCHATOWIE Bełchatów % III SZPITAL MIEJSKI IM. DR KAROLA JONSCHERA W ŁODZI Łódź % Tabela 28. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach Województwo pacjenta WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. M. SKŁODOWSKIEJ-CURIE BRACHYTERAPIA TELETERAPIA ZGIERZ CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. M. KOPERNIKA W ŁODZI BRACHYTERAPIA TELETERAPIA ŁÓDŹ-GÓRNA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny 58

59 Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa łódzkiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

60 5.6. Województwo małopolskie Mapa 21. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa małopolskiego 22. Podregion krakowski 23. Podregion m. Kraków Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bocheński Kraków krakowski miechowski myślenicki proszowicki wielicki Podregion nowosądecki 25. Podregion nowotarski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC gorlicki nowotarski limanowski suski nowosądecki tatrzański Nowy Sącz Podregion oświęcimski 27. Podregion tarnowski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC chrzanowski brzeski olkuski dąbrowski oświęcimski tarnowski wadowicki Tarnów

61 Mapa 22. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa małopolskiego 22. Podregion krakowski 23. Podregion m. Kraków Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bocheński Kraków krakowski miechowski myślenicki proszowicki wielicki Podregion nowosądecki 25. Podregion nowotarski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* gorlicki nowotarski limanowski suski nowosądecki tatrzański Nowy Sącz Podregion oświęcimski 27. Podregion tarnowski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* chrzanowski brzeski olkuski dąbrowski oświęcimski tarnowski wadowicki Tarnów Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 61

62 Tabela 29. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie małopolskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKIE LECZNICTWO SZPITALNE Kraków % SZPITAL CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT ODDZIAŁU W KRAKOWIE Kraków % SZPITAL DZIECIĘCY Kraków % SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA W KRAKOWIE - LECZNICTWO SZPITALNE Kraków % OŚRODEK LECZENIA SZPITALNEGO Nowy Sącz % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. ŚW. ŁUKASZA SP ZOZ W TARNOWIE - LECZNICTWO AMBULATORYJNE Tarnów % RAZEM małopolskie % Tabela 30. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie małopolskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKIE LECZNICTWO SZPITALNE Kraków % SZPITAL CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT ODDZIAŁU W KRAKOWIE Kraków % SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA W KRAKOWIE - LECZNICTWO SZPITALNE SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. ŚW. ŁUKASZA SP ZOZ W TARNOWIE - LECZNICTWO AMBULATORYJNE Kraków % Tarnów % OŚRODEK LECZENIA SZPITALNEGO Nowy Sącz % KRAKOWSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANA PAWŁA II - ODDZIAŁY SZPITALNE Kraków % SZPITAL DZIECIĘCY Kraków % SZPITAL Gorlice % SZPITAL Sucha Beskidzka % ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W OŚWIĘCIMIU Oświęcim % 62

63 Tabela 31. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie małopolskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKIE LECZNICTWO SZPITALNE Kraków % KRAKOWSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANA PAWŁA II - ODDZIAŁY SZPITALNE SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA W KRAKOWIE - LECZNICTWO SZPITALNE SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL SPECJALISTYCZNY CHORÓB PŁUC IM.DR O.SOKOŁOWSKIEGO - SZPITAL SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. ŚW. ŁUKASZA SP ZOZ W TARNOWIE - LECZNICTWO AMBULATORYJNE Kraków % Kraków % Zakopane % Tarnów % SZPITAL CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT ODDZIAŁU W KRAKOWIE Kraków % SZPITAL MIEJSKI SPECJALISTYCZNY IM. G. NARUTOWICZA Kraków % OŚRODEK LECZENIA SZPITALNEGO Nowy Sącz % 5WSZKZP SPZOZ - SZPITAL Kraków % SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO Kraków % Tabela 32. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach UNIWERSYTECKIE LECZNICTWO SZPITALNE SZPITAL CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT ODDZIAŁU W KRAKOWIE SZPITAL DZIECIĘCY KRAKÓW-ŚRÓDMIEŚCIE KRAKÓW KRAKÓW-PODGÓRZE Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny 63

64 Tabela 33. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach Województwo pacjenta SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA OŚRODEK LECZENIA SZPITALNEGO SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. ŚW. ŁUKASZA SP ZOZ BRACHYTERAPIA TELETERAPIA KRAKÓW-NOWA HUTA NOWY SĄCZ TARNÓW CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie 2 łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie 2 śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa małopolskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

65 5.7. Województwo mazowieckie Mapa 24. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa mazowieckiego 28. Podregion ciechanowski 29. Podregion ostrołęcki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC ciechanowski makowski mławski ostrołęcki płoński ostrowski pułtuski przasnyski żuromiński wyszkowski Ostrołęka Podregion płocki 31. Podregion radomski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC gostyniński białobrzeski płocki kozienicki sierpecki lipski Płock przysuski radomski Podregion siedlecki szydłowiecki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC zwoleński łosicki Radom siedlecki sokołowski Podregion m.st. Warszawa węgrowski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Siedlce Warszawa Podregion warszawski wschodni 35. Podregion warszawski zachodni Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC garwoliński grodziski legionowski grójecki miński piaseczyński nowodworski pruszkowski otwocki sochaczewski wołomiński warszawski zachodni żyrardowski

66 Mapa 25. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa mazowieckiego 28. Podregion ciechanowski 29. Podregion ostrołęcki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* ciechanowski makowski mławski ostrołęcki płoński ostrowski pułtuski przasnyski żuromiński wyszkowski Ostrołęka Podregion płocki 31. Podregion radomski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* gostyniński białobrzeski płocki kozienicki sierpecki lipski Płock przysuski radomski Podregion siedlecki szydłowiecki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* zwoleński łosicki Radom siedlecki sokołowski Podregion m.st. Warszawa węgrowski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Siedlce Warszawa Podregion warszawski wschodni 35. Podregion warszawski zachodni Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* garwoliński grodziski legionowski grójecki miński piaseczyński nowodworski pruszkowski otwocki sochaczewski wołomiński warszawski zachodni żyrardowski Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 66

67 Tabela 34. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie mazowieckim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji EUROMEDIC ONKOTERAPIA - MIĘDZYNARODOWE CENTRUM ONKOTERAPII W KOSZALINIE Warszawa % CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY MSW W WARSZAWIE Warszawa % CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT IM. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE Warszawa % WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa % CENTRUM MEDYCZNE ""ZDROWIE""/MAZOWIECKI SZPITAL ONKOLOGICZNY/PRZYCHODNIA MAZOWIECKIEGO SZPITALA Warszawa ONKOLOGICZNEGO/ % RAZEM mazowieckie % Tabela 35. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie mazowieckim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT IM. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE Warszawa % INSTYTUT HEMATOLOGII I TRANSFUZJOLOGII Warszawa % WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa % MAGODENT SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Warszawa % SAMODZIELNY PUBLICZNY CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY Warszawa % CENTRUM MEDYCZNE ""ZDROWIE""/MAZOWIECKI SZPITAL ONKOLOGICZNY/PRZYCHODNIA MAZOWIECKIEGO SZPITALA ONKOLOGICZNEGO/ Warszawa % CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY MSW W WARSZAWIE Warszawa % MAZOWIECKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Radom % INSTYTUT ""POMNIK- CENTRUM ZDROWIA DZIECKA"" W WARSZAWIE Warszawa % SAMODZIELNY PUBLICZNY DZIECIĘCY SZPITAL KLINICZNY Warszawa % 67

68 Tabela 36. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie mazowieckim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT IM. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE Warszawa % SAMODZIELNY PUBLICZNY CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY Warszawa % INSTYTUT GRUŹLICY I CHORÓB PŁUC Warszawa % WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa % CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY MSW W WARSZAWIE Warszawa % INSTYTUT HEMATOLOGII I TRANSFUZJOLOGII Warszawa % CENTRUM MEDYCZNE ""ZDROWIE""/MAZOWIECKI SZPITAL ONKOLOGICZNY/PRZYCHODNIA MAZOWIECKIEGO SZPITALA ONKOLOGICZNEGO/ Warszawa % MAZOWIECKI SZPITAL BRÓDNOWSKI W WARSZAWIE SP. Z O.O. Warszawa % SZPITAL BIELAŃSKI IM.KS.JERZEGO POPIEŁUSZKI SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Warszawa % MAGODENT SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Warszawa % Tabela 37. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach CENTRALNY SZPITAL KLINICZNY MSW WARSZAWA CENTRUM ONKOLOGII - INSTYTUT IM. MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE WARSZAWA Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny 68

69 Tabela 38. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY WARSZAWA CENTRUM MEDYCZNE "ZDROWIE"MAZOWIECKI SZPITAL ONKOLOGICZNY WARSZAWA Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców mazowieckiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

70 Województwo opolskie Mapa 27. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa opolskiego 36. Podregion nyski 37. Podregion opolski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC brzeski kędzierzyńsko-kozielski głubczycki kluczborski namysłowski krapkowicki nyski oleski prudnicki opolski strzelecki Opole

71 Mapa 28. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa opolskiego 36. Podregion nyski 37. Podregion opolski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* brzeski kędzierzyńsko-kozielski głubczycki kluczborski namysłowski krapkowicki nyski oleski prudnicki opolski strzelecki Opole Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 71

72 Tabela 39. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie opolskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ - OPOLSKIE CENTRUM ONKOLOGII IM.PROF.T.KOSZAROWSKIEGO Opole % Tabela 40. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie opolskim w 2014 r. Ośrodek SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ - OPOLSKIE CENTRUM ONKOLOGII IM.PROF.T.KOSZAROWSKIEGO SZPITAL WOJEWÓDZKI W OPOLU - SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W GŁUCHOŁAZACH SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SZPITAL SPECJALISTYCZNY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W GŁUCHOŁAZACH STOBRAWSKIE CENTRUM MEDYCZNE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Z SIEDZIBĄ W KUP SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W KĘDZIERZYNIE- KOŹLU Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji Opole % Opole % Głuchołazy % Głuchołazy % Dobrzeń Wielki % Kędzierzyn-Koźle % Tabela 41. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie opolskim w 2014 r. Ośrodek SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ - OPOLSKIE CENTRUM ONKOLOGII IM.PROF.T.KOSZAROWSKIEGO PUBLICZNY SAMODZIELNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZKIE CENTRUM MEDYCZNE W OPOLU SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W KĘDZIERZYNIE- KOŹLU Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji Opole % Opole % Kędzierzyn-Koźle % ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W NYSIE Nysa % CENTRUM GINEKOLOGII, POŁOŻNICTWA I NEONATOLOGII W OPOLU Opole % SZPITAL WOJEWÓDZKI W OPOLU - SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Opole % NAMYSŁOWSKIE CENTRUM ZDROWIA SPÓŁKA AKCYJNA Namysłów % KRAPKOWICKIE CENTRUM ZDROWIA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W OPOLU Krapkowice % Opole % ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W OLEŚNIE Olesno % 72

73 Tabela 42. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach Województwo pacjenta OPOLSKIE CENTRUM ONKOLOGII IM.PROF.T.KOSZAROWSKIEGO BRACHYTERAPIA TELETERAPIA OPOLE CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie 1 lubuskie 18 3 łódzkie małopolskie 3 5 mazowieckie opolskie podkarpackie 2 1 podlaskie pomorskie 1 8 śląskie świętokrzyskie 1 1 warmińsko-mazurskie 1 wielkopolskie 3 zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa opolskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

74 5.8. Województwo podkarpackie Mapa 30. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa podkarpackiego 38. Podregion krośnieński 39. Podregion przemyski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bieszczadzki jarosławski brzozowski lubaczowski jasielski przemyski krośnieński przeworski sanocki Przemyśl leski Krosno Podregion rzeszowski 41. Podregion tarnobrzeski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC kolbuszowski dębicki łańcucki leżajski ropczycko-sędziszowski mielecki rzeszowski niżański strzyżowski stalowowolski Rzeszów tarnobrzeski Tarnobrzeg

75 Mapa 31. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa podkarpackiego 38. Podregion krośnieński 39. Podregion przemyski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bieszczadzki jarosławski brzozowski lubaczowski jasielski przemyski krośnieński przeworski sanocki Przemyśl leski Krosno Podregion rzeszowski 41. Podregion tarnobrzeski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* kolbuszowski dębicki łańcucki leżajski ropczycko-sędziszowski mielecki rzeszowski niżański strzyżowski stalowowolski Rzeszów tarnobrzeski Tarnobrzeg Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 75

76 Tabela 43. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie podkarpackim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji SZPITAL SPECJALISTYCZNY W BRZOZOWIE PODKARPACKI OŚRODEK ONKOLOGICZNY IM. KS. B. MARKIEWICZA Brzozów % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. FRYDERYKA CHOPINA Rzeszów % RAZEM podkarpackie % Tabela 44. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie podkarpackim w 2014 r. Ośrodek SZPITAL SPECJALISTYCZNY W BRZOZOWIE PODKARPACKI OŚRODEK ONKOLOGICZNY IM. KS. B. MARKIEWICZA Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji Brzozów % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. FRYDERYKA CHOPINA Rzeszów % MRUKMED LEKARZ BEATA MADEJ-MRUK I PARTNER, SPÓŁKA PARTNERSKA Rzeszów % WOJEWÓDZKI SZPITAL IM. ZOFII Z ZAMOYSKICH TARNOWSKIEJ W TARNOBRZEGU Tarnobrzeg % WOJEWÓDZKI SZPITAL IM. ŚW.OJCA PIO W PRZEMYŚLU Przemyśl % PODKARPACKIE CENTRUM CHORÓB PŁUC W RZESZOWIE Rzeszów % Tabela 45. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie podkarpackim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. FRYDERYKA CHOPINA Rzeszów % SZPITAL SPECJALISTYCZNY W BRZOZOWIE PODKARPACKI OŚRODEK ONKOLOGICZNY IM. KS. B. MARKIEWICZA Brzozów % SZPITAL WOJEWÓDZKI NR 2 IM. ŚW. JADWIGI KRÓLOWEJ W RZESZOWIE Rzeszów % PODKARPACKIE CENTRUM CHORÓB PŁUC W RZESZOWIE Rzeszów % SZPITAL POWIATOWY IM. EDMUNDA BIERNACKIEGO W MIELCU Mielec % WOJEWÓDZKI SZPITAL PODKARPACKI IM. JANA PAWŁA II W KROŚNIE Krosno % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ NR 1 W RZESZOWIE Rzeszów % WOJEWÓDZKI SZPITAL IM. ŚW.OJCA PIO W PRZEMYŚLU Przemyśl % SZPITAL SPECJALISTYCZNY W JAŚLE Jasło % WOJEWÓDZKI SZPITAL IM. ZOFII Z ZAMOYSKICH TARNOWSKIEJ W TARNOBRZEGU Tarnobrzeg % 76

77 Tabela 46. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach Województwo pacjenta PODKARPACKI OŚRODEK ONKOLOGICZNY IM. KS. B. MARKIEWICZA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA BRZOZÓW CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. FRYDERYKA CHOPINA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA RZESZÓW CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie 5 1 lubelskie lubuskie łódzkie 2 2 małopolskie mazowieckie opolskie 4 podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa podkarpackiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

78 5.9. Województwo podlaskie Mapa 33. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa podlaskiego 42. Podregion białostocki 43. Podregion łomżyński Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC białostocki bielski sokólski hajnowski Białystok kolneński łomżyński siemiatycki wysokomazowiecki zambrowski Łomża Podregion suwalski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC augustowski grajewski moniecki sejneński suwalski Suwałki

79 Mapa 34. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa podlaskiego 42. Podregion białostocki 43. Podregion łomżyński Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* białostocki bielski sokólski hajnowski Białystok kolneński łomżyński siemiatycki wysokomazowiecki zambrowski Łomża Podregion suwalski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* augustowski grajewski moniecki sejneński suwalski Suwałki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 79

80 Tabela 47. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie podlaskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji BIAŁOSTOCKIE CENTRUM ONKOLOGII IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE Białystok % Tabela 48. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i onkologicznych programów lekowych oraz % ich wykonania w województwie podlaskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji BIAŁOSTOCKIE CENTRUM ONKOLOGII IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE Białystok % UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY W BIAŁYMSTOKU Białystok % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. DR. LUDWIKA RYDYGIERA W SUWAŁKACH Suwałki % UNIWERSYTECKI DZIECIĘCY SZPITAL KLINICZNY IM. L. ZAMENHOFA W BIAŁYMSTOKU Białystok % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM.KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO Łomża % INTERHEM KATARZYNA MAZGAJSKA-BARCZYK, MAREK MILEWSKI, JAROSŁAW PISZCZ, JANUSZ KŁOCZKO, PIOTR RADZIWON SPÓŁKA JAWNA SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W BIELSKU PODLASKIM Białystok % Bielsk Podlaski % NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ CENTRUM MEDYCZNE DOJLIDY Białystok % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W HAJNÓWCE Hajnówka % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W BIAŁYMSTOKU Białystok % Tabela 49. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie podlaskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY W BIAŁYMSTOKU Białystok % SP ZOZ WOJEWÓDZKI SZPITAL ZESPOLONY IM. J. ŚNIADECKIEGO Białystok % BIAŁOSTOCKIE CENTRUM ONKOLOGII IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE Białystok % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W BIAŁYMSTOKU Białystok % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM. DR. LUDWIKA RYDYGIERA W SUWAŁKACH Suwałki % SZPITAL WOJEWÓDZKI IM.KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO Łomża % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W HAJNÓWCE Hajnówka % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SEJNACH Sejny % SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W BIELSKU PODLASKIM Bielsk Podlaski % SZPITAL OGÓLNY IM. DR WITOLDA GINELA W GRAJEWIE Grajewo % 80

81 Tabela 50. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach BIAŁOSTOCKIE CENTRUM ONKOLOGII IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE BIAŁYSTOK Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie 1 kujawsko-pomorskie 1 lubelskie lubuskie 2 9 łódzkie 18 małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie 1 śląskie 1 świętokrzyskie 36 warmińsko-mazurskie wielkopolskie 15 zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa podlaskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

82 5.10. Województwo pomorskie Mapa 36. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa pomorskiego 45. Podregion chojnicki 46. Podregion gdański Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC chojnicki gdański człuchowski kartuski kościerski nowodworski pucki wejherowski Podregion słupski 48. Podregion starogardzki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bytowski kwidzyński lęborski malborski słupski starogardzki Słupsk tczewski sztumski Podregion trójmiejski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Gdańsk Gdynia Sopot

83 Mapa 37. Prognoza demograficzno-epidemiologiczna (2020) dla województwa pomorskiego 45. Podregion chojnicki 46. Podregion gdański Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* chojnicki gdański człuchowski kartuski kościerski nowodworski pucki wejherowski Podregion słupski 48. Podregion starogardzki Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* bytowski kwidzyński lęborski malborski słupski starogardzki Słupsk tczewski sztumski Podregion trójmiejski Powiat LLUD LZACH LPAC LPAC* Gdańsk Gdynia Sopot Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, KRN i NFZ 83

84 Tabela 51. Kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie teleradioterapii i brachyterapii w województwie pomorskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Gdańsk % SZPITALE WOJEWÓDZKIE W GDYNI SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gdynia % RAZEM pomorskie % Tabela 52. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia w zakresie chemioterapii i programów lekowych oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie pomorskim w 2014 r. Ośrodek WOJEWÓDZKIE CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji Gdańsk % UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Gdańsk % SZPITALE WOJEWÓDZKIE W GDYNI SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gdynia % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANUSZA KORCZAKA Słupsk % SZPITAL SPECJALISTYCZNY W PRABUTACH SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Prabuty % SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM.J.K.ŁUKOWICZA W CHOJNICACH Chojnice % SZPITAL SPECJALISTYCZNY W WEJHEROWIE Wejherowo % WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL ŚW. WOJCIECHA Gdańsk % SZPITAL IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA Gdańsk % SZPITAL ŚW. JANA Starogard Gdański % Tabela 53. Wybrane kontrakty z NFZ na świadczenia chirurgiczne oraz % ich wykonania na rzecz pacjentów onkologicznych w województwie pomorskim w 2014 r. Ośrodek Lokalizacja Wartość kontraktu NFZ % realizacji UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Gdańsk % SZPITAL IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA Gdańsk % WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANUSZA KORCZAKA Słupsk % SZPITALE WOJEWÓDZKIE W GDYNI SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SZPITAL SPECJALISTYCZNY W PRABUTACH SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gdynia % Prabuty % SZPITAL SPECJALISTYCZNY W WEJHEROWIE Wejherowo % 7 SZPITAL MARYNARKI WOJENNEJ Z PRZYCHODNIĄ SPZOZ IMIENIA KONTRADMIRAŁA PROFESORA WIESŁAWA ŁASIŃSKIEGO W GDAŃSKU SZPITAL SPECJALISTYCZNY W KOŚCIERZYNIE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Gdańsk % Kościerzyna % SZPITAL ŚW. WINCENTEGO A PAULO SP. Z O. O. Gdynia % WIELOSPECJALISTYCZNY SZPITAL ŚW. WOJCIECHA Gdańsk % 84

85 Tabela 54. Pacjenci ośrodków onkologicznych wg miejsca zamieszkania w województwach UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE GDAŃSK SZPITALE WOJEWÓDZKIE W GDYNI GDYNIA Województwo pacjenta BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA BRACHYTERAPIA TELETERAPIA CHEMIOTERAPIA PROGRAMY LEKOWE ONKOLOGIA ZABIEGOWA dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie 6 1 podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie inne* RAZEM *Pacjenci bez stałego zameldowania na terytorium Polski, ew. błędy w raportowaniu do NFZ lub inne nieokreślone przyczyny Mapa godzinna dostępność ośrodków radioterapii dla mieszkańców województwa pomorskiego Lokalizacja ośrodka radioterapii Obszary z dostępnością < 1h Obszary z dostępnością > 1h Źródło: Opracowanie własne na podstawie Google Maps i R. Dziadziuszko, Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień r., konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej, Gdańsk, marzec

86 5.11. Województwo śląskie Mapa 39. Dane demograficzne (2014) i epidemiologiczne (2012) województwa śląskiego 50. Podregion bielski 51. Podregion bytomski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC bielski lubliniecki cieszyński tarnogórski żywiecki Bytom Bielsko-Biała Piekary Śląskie Podregion częstochowski 53. Podregion gliwicki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC częstochowski gliwicki kłobucki Gliwice myszkowski Zabrze Częstochowa Podregion katowicki 55. Podregion rybnicki Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Chorzów raciborski Katowice rybnicki Mysłowice wodzisławski Ruda Śląska Jastrzębie-Zdrój Siemianowice Śląskie Rybnik Świętochłowice Żory Podregion sosnowiecki 57. Podregion tyski Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC Powiat LLUD LZACH LZGON LPAC będziński mikołowski zawierciański pszczyński Dąbrowa Górnicza bieruńsko-lędziński Jaworzno Tychy Sosnowiec