Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga?

Transkrypt

1 Przymioty Boga

2 Czy możemy coś powiedzieć o istocie Boga? dowody na istnienie Boga ustaliły, że On jest, ale czy poza wiedzą o Jego istnieniu możemy coś wiedzieć o Jego istocie? Św. Tomasz twierdzi, że skoro wiemy o istnieniu jakiejś rzeczy, to musimy także coś wiedzieć o tym, czym ta rzecz jest Bóg jest przyczyną i jako przyczyna musi być w jakimś stopniu podobny do skutków, nawet jeżeli jest tak bardzo transcendentny.

3 Przymiot, atrybut cecha Mówiąc o istocie Boga mówimy o Jego przymiotach (św. Tomasz bardzo niechętnie używa słowa przymiot - attributus) Przymiot nie może być rozumiany jak cecha Boga, ponieważ cecha (przypadłość) zawsze w pewnym stopniu określa podmiot. W Bogu nie ma żadnych przypadłości, a przymioty nie są żadnymi determinacjami dodawanymi do istoty Boga.

4 Przymioty i prostota Boga Ponieważ Bóg jest całkowicie prosty przymioty nie różnią się od istoty Boga Przymioty także nie różnią się między sobą Choć przypisując Bogu przymioty jesteśmy w stanie stwierdzić, że nasze twierdzenia są prawdziwe, to i tak nie wiemy, co one znaczą.

5 Definicja przymiotu przymiot jest to doskonałość całkowicie prosta, która formalnie i koniecznie istnieje w Bogu, a według naszego, niedoskonałego sposobu pojmowania wynika z tego, co my określamy jako konstytutywny element istoty Bożej. R. Garrigou-Lagrange

6 Sposoby orzekania o przymiotach Boga samego w sobie via negationis (remotionis) - większość autorów chrześcijańskich stawia tę drogę na pierwszym miejscu, kiedy bowiem orzekamy o Bogu jakiś przymiot dodajemy, że istnieje on inaczej w Bogu i inaczej w Stworzeniu via causalitatis - przymioty orzekane w ten sposób wynikają z faktu, iż Bóg jest przyczyną wszystkich rzeczy. via eminentiae - przypisywanie Bogu doskonałości znanych z rzeczy stworzonych w stopniu najwyższym.

7 istnienie Boga 5 dróg przymioty Boga w jaki sposób Bóg jest sam w Sobie via negationis via causalitatis via eminentiae prostota doskonałość nieskończoność niezmienność jedność w jaki sposób Bóg jest w naszej wiedzy dobroć istnienie w rzeczach wieczność jakie imiona nadajemy Bogu w jaki sposób Bóg działa działanie wewnętrzne Boga poznanie Boga wola Boga Opatrzność życie miłość działanie prowadzące do zewnętrznego skutku moc Boga stwarzanie

8 Prostota Boga (via negationis) ma swoje źródło w pierwszej drodze z ruchu, ponieważ wykazała ona, że Bóg musi być czystym aktem (nie mieć żadnych złożeń) św. Tomasz kolejno odrzuca wszystkie złożenia w Bogu, zarówno fizyczne, logiczne, jak i metafizyczne. rozumienie prostoty Boga jest warunkiem poprawnego ujmowania wszystkich innych przymiotów.

9 Doskonałość Boga (via causalitatis) doskonałość może być rozumiana jako: doskonałość Bytowa doskonałość moralna byt doskonały to taki, który jest w pewien sposób zupełny i całkowity - nie ma żadnego braku bycie czystym aktem oznacza nie posiadanie, żadnego braku, w jakimkolwiek sensie. (jakiekolwiek dopełnienie i uzupełnienie czegokolwiek oznacza, że musiała istnieć możność takiego uzupełnienia) Bóg jest zatem doskonały pod każdym względem.

10 Dobroć Boga (via causalitatis) dobro jest tym, czego wszyscy pragną to, co jest przedmiotem dążenia jest tym bardziej pożądane im bardziej jest doskonałe Bóg jako najdoskonalszy musi być najwyższym Dobrem.

11 Nieskończoność Boga (via causalitatis) w historii filozofii Boga istniał zawsze problem pogodzenia doskonałości Boga z Jego nieskończonością. to, co nieskończone może być rozumiane jako nie dokończone - nie mające granic, a więc nieokreślone i niedoskonałe problemy te wynikały z tego, że nie traktowano doskonałości na sposób metafizyczny, tylko fizyczny bądź matematyczny św. Tomasz rozwiązuje ten problem pokazując, że Bóg jako czysty akt nie jest ograniczony przez żadną możność i dlatego właśnie może być nazwany nieskończonym.

12 Istnienie Boga w rzeczach (via causalitatis) Ponieważ Bóg jest nieskończony nic nie stanowi granicy Jego obecności zatem: 1. Bóg jest wszędzie przez swoją moc Wszystko podlega jego władzy 2. Bóg jest wszędzie przez swoją obecność wszystko jest otwarte dla Jego wzroku 3. Bóg jest wszędzie jako przyczyna Bóg jako przyczyna istnienia musi być obecny w każdym swoim dziele

13 Niezmienność Boga (via eminentiae) Bóg musi być niezmienny, ponieważ wszelka zmiana zakłada możność Bóg jako czysty akt nie może przechodzić z możności do aktu. Każda rzecz, która się zmienia musi być złożona, a Bóg jest prosty Każda rzecz, która się zmienia coś nabywa i coś traci, a Bóg jest doskonały

14 Wieczność Boga (via eminentiae) św. Tomasz przytacza tutaj definicję Boecjusza: Wieczność to doskonałe i całe na raz posiadanie bezkresnego życia. Akwinata dopowiada, że wieczne jest to, co: nie ma początku ani końca nie ma żadnego następstwa - jest całe równocześnie Bóg jest wieczny, to znaczy, że jest trwaniem, które całe jest nieustannie (wieczne teraz)

15 Jedność Boga (via eminentiae) Trzy argumenty dowodzące jedności Boga: z niezłożoności Boga - w Bogu wszystko, co czyni Go tym kim jest jest jednością, ponieważ nie ma w Nim żadnego złożenia z nieskończonej doskonałości Boga - Bóg jest pełnią doskonałości. Jeżeli byłoby więcej bytów doskonałych, to musiałyby się od siebie różnić, a więc żaden nie byłby w pełni doskonały, ponieważ nie posiadałby jakiejś doskonałości z jedności świata - świat działa jak jeden organizm (np. wszędzie obowiązują te same prawa przyrody). Jedność wielości musi być dziełem jednej przyczyny.