Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii

Transkrypt

1 Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii

2 Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest w stanie udowodnić żadnej prawdy religijnej? Nie ma na to jednej przyjętej powszechnie odpowiedzi. Zazwyczaj jednak panuje zgoda, że: nie możemy mówić o tym, że filozofia udowadnia wszystkie prawdy religijne (wiara byłaby wtedy zupełnie nie potrzebna) nie możemy mówić, że filozofia nie udowadnia żadnych prawd religijnych (filozofia religii byłaby niemożliwa) zatem filozofia może udowodnić część prawd religijnych

3 Prawdy religijne i logika Czy prawdy religijne zaprzeczają logice? Logika mówi nam, że w rozumowaniu potrzebne są trzy rzeczy: jasne zdefiniowanie terminów prawdziwe przesłanki (prawdziwe dane wyjściowe) logiczne dowodzenie (czyli argumentacja) Bóg może przekraczać prawa fizyki, ale nie możemy powiedzieć, że przekracza on prawa logiki, ponieważ wtedy wszystko, co mówimy jest bez sensu.

4 Trudno zdefiniować religię wielość religii rozbieżności dotyczą podstawowych kwestii wewnętrzny charakter aktów religijnych interakcja religii i kultur

5 Trzeba zdefiniować religię Filozofia religii musi określić swój przedmiot- musi wiedzieć czym się zajmuje Ten przedmiot musi się dać odróżnić od tego, co religią nie jest (np. przekonania ideowe, ideologia itp.) Bez definicji nie można krytycznie oceniać religii i patrzeć, czy realizują one tego, co jest w nich najbardziej istotne.

6 Definicje nominalne Opierają się o analizę etymologiczną słowa religia według Cycerona religia pochodzi od czasownika relegere (odczytać na nowo), określa religię jako pilne przestrzeganie tego, co ma związek z czcią bogów. Ludźmi religijnymi nazywa tych, którzy pilnie rozważyli i ponownie zebrali ( relegerent ) to, co dotyczy kultu bogów. Laktancjusz słowo religia wywodzi z terminu religare (wiązać, spajać), rozumiejąc religię jako połączenie i związanie z Bogiem, związek moralny człowieka z Bogiem. św. Augustyn wyprowadza definicję religii od czasownika religere, co oznacza czynność ponownego wybierania: ponownie obieramy Boga jako naszego Pana.

7 Definicje genetyczne Określają religię przez analizę sposobu jej powstawania. religia to nic innego jak uprzedmiotowienie i projekcja ludzkich właściwości w jakiś poza-świat (L. Feuerbach). religia jest najniższym etapem rozwoju wiedzy, a więc jest wynikiem umysłowego prostactwa, lęku, zachwytu, jakiego pierwotny człowiek doznawał, oglądając cuda przyrody. (A.Comte) religia jest neurozą kolektywną, wywołaną przez warunki podobne do tych, które wytwarzają neurozę dziecięcą: ma swój początek w bezradności człowieka wobec zewnętrznych sił natury i wewnętrznych sił instynktownych (Z. Freud).

8 Definicje strukturalne Określają religię poprzez wskazanie jej istoty religia to osobowy stosunek człowieka do transcendentnego, realnego, osobowego Absolutu (E.GIlson). religia to obecność Boga rzutowaną na różne płaszczyzny świadomości, które w ten sposób stają się przeniknięte objawieniem (H. Dumery) religia jest życiową więzią, realnym związkiem człowieka z Bogiem, a jej genezy trzeba upatrywać w objawieniu Bożym (M. Rusecki) religia to relacja człowieka do jakiegoś transcendensu, przy czym jest to relacja ujęta dość wszechstronnie, zarówno od strony przeżyć wewnętrznych podmiotu tej relacji, jak ich zewnętrznego wyrazu (N.Sóderblom).

9 Definicje funkcjonalne pokazują, jak działa religia religia jest próbą zabezpieczenia społecznie uznanych wartości, za pomocą specyficznych czynności, które powinny budzić wpływy różne od zwykłego egoizmu jednostki i które zawierają w sobie poczucie zależności od tych wpływów (W. K. Wright). religia to system wierzeń i praktyk, za pomocą których grupa ludzi zmaga się z ostatecznymi problemami życia ( J. M. Yinger) określa religię jako jednolity system wierzeń i praktyk odnoszący się do rzeczy świętych, to znaczy wyłączonych, zakazanych, które zespalają w jedną wspólnotę moralną zwaną Kościołem tych wszystkich, którzy do niej należą (E. Durkheim).

10 Robocza definicja religii Religia to relacja osoby ludzkiej do transcendentnego, realnego i osobowego Boga