RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Efekty

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Efekty Technikum Poręba Śląski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Katowicach

2 Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. 2 / 24

3 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Piotr Ziętara, Elżbieta Horbatowska. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli organu prowadzącego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Nauczyciele Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Rodzice Partnerzy szkoły, przedstawiciele organu prowadzącego Metoda/technika Sposób doboru próby Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek Indywidualny wywiad nd nd pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) nd nd Ankieta elektroniczna (CAWI) Badanie na próbie pełnej 30 "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy Nauczyciele zróżnicowani pod 27 zogniskowany (FGI) względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Wywiad grupowy Pracownicy inni niż 5 zogniskowany (FGI) nauczyciele Ankieta elektroniczna (CAWI) "Moja szkoła" Ankieta elektroniczna (CAWI) "Mój dzień" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta audytoryjna (PAPI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Badanie na próbie pełnej uczniów klas rok niższych od najstarszych Badanie na próbie pełnej uczniów najstarszych klas Przedstawiciele trzech ostatnich roczników, dobrani losowo oraz przedstawiciele samorządu szkolnego Przedstawiciele rady rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki oraz wszyscy chętni Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych Przedstawiciele organu prowadzącego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy Obserwacja zajęć 4 Obserwacja zajęć pozalekcyjnych Obserwacja szkoły Na zewnątrz, przed i po nd lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych Analiza danych zastanych / 24

4 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Technikum Mikołaj Kopernik Technikum Poręba Zakładowa Numer 1 Kod pocztowy Urząd pocztowy Poręba Telefon Fax Www zsporeba.zawiercie.powiat.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 159 Oddziały 7 Nauczyciele pełnozatrudnieni 11 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 18 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 9 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy ŚLĄSKIE zawierciański Poręba gmina miejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia 4 / 24

5 Wprowadzenie: obraz placówki "Dla historii i przyszłości miasta Poręby oczywistą i niezwykle istotną rolę spełniają szkoły lokalne. Jedną z nich, jedyną szkołą średnią na tym terenie, jest Zespół Szkół w Porębie. Absolwenci, uczniowie, nauczyciele współtworzyli historię Miasta, kształcąc młodzież, dostarczając prężnie niegdyś funkcjonującym zakładom FUM Poręba znakomitych fachowców oraz cały zastęp inteligencji - ludzi, którzy byli i są użyteczni, uczestnicząc w rozwoju Miasta i całego Regionu". (mgr E.Skulimowska, ze wstępu do monografii wydanej z okazji 50-lecia istnienia placówki) Technikum im. Mikołaja Kopernika w Zespole Szkół w Porębie kształci w zawodach: technik teleinformatyk, technik informatyk, logistyk, technik elektryk, technik urządzeń energii odnawialnej. Szkoła powstała po wojnie, w 1945 roku z inicjatywy dyrektora naczelnego inż. E. Misiurewicza, jako Fabryczna Szkoła Zawodowa Zakładów Przemysłowych "Poręba". Początkowo zajęcia odbywały się w systemie kursowym. Za tradycyjny początek organizowania szkolnictwa zawodowego w Porębie uważa się rok 1947, a więc moment uruchomienia Szkoły Metalowej. Kształciła ona podstawową kadrę pracowniczą w zawodach; ślusarz, formierz, odlewnik, tokarz, frezer, modelarz, na potrzeby Fabryki Urządzeń Mechanicznych "'Poręba", stwarzając tym samym możliwość zdobycia średniego wykształcenia osobom pracującym. Wybór zawodów i specjalności odpowiadał zapotrzebowaniu miejscowego zakładu pracy, który wówczas gwarantował zatrudnienie wszystkim absolwentom. Dziś technikum kształci w zawodach, które nadal są wysoce zapotrzebowane i użyteczne na lokalnym rynku pracy. Organem prowadzącym szkołę jest Powiat Zawierciański. Placówka ma wysokie osiągnięcia w przygotowaniu do zawodu, do kontynuowania przez uczniów nauki na uczelni wyższej, w udziale w różnych programach, w tym międzynarodowych i ogólnopolskich, w sporcie, gdzie młodzież także zdobywa wysokie nagrody. Przykładem są indeksy uczelni wyższych uzyskiwane przez uczniów, zwolnienie z części teoretycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz na czas nauki w danej uczelni stypendium rektora. Szkoła szczyci się wysokimi wynikami związanymi ze zdawalnością uczniów w zakresie egzaminów zewnętrznych potwierdzających kwalifikacje zawodowe oraz poprzedzających je egzaminów maturalnych. Analiza wyników EWD (edukacyjnej wartości dodanej) - wskaźnika ukazującego efektywność nauczania, potwierdza, że placówka jest szkołą wspierającą młodzież. Dyrektor gimnazjum, podkreślił że uczniowie jego szkoły świadomie wybierają pobliskie technikum, wiedząc, że tu znajdą wsparcie, zdobędą zawód oraz przygotowanie do studiów. W wywiadzie zaznaczył: "Poprzez liczne rozmowy z uczniami, z absolwentami gimnazjum, poprzez śledzenie ich losów, z rozmów, dowiadujemy się, o uczniowskich wyborach i kolejnych sukcesach. Pozyskujemy informacje, że nasi absolwenci, którzy trafili do tej szkoły, a przychodzi tu obecnie około 80%, osiągają coraz wyższe wyniki, idą na studia, czy bez większego problemu zyskują zatrudnienie, ponieważ dają się rozpoznać, jako młodzież dobrze przygotowana i prezentująca dobre postawy zawodowe". Partnerzy szkoły podkreślili, że mocną stroną placówki jest kadra: dyrektor, pedagodzy. W wywiadzie podkreślono: "Nauczyciele dostrzegają potencjał młodzieży, wspomagają ich w odnajdywaniu się w szkole, w nowym otoczeniu, w nauce na kolejnym etapie, w zdobywaniu zawodu lub przygotowaniu do studiów". Przedstawiciel organu prowadzącego zaznaczył, że wynik egzaminu zewnętrznego dla szkoły finalizuje się bardzo pozytywnie, a nawet wyżej niż szkół kształcących w podobnych zawodach. Absolwenci tej szkoły nie mają większych problemów w poruszaniu się na rynku pracy. W wywiadach przeprowadzonych w toku prezentowanych badań, podkreślono, że nie ma tzw. absolwentów bezrobotnych. Jest to kwestia nauczycieli - dobrych fachowców, znanych w środowisku, dyrektora, niegdyś nauczyciela - metodyka, zabiegającego o poziom pracy technikum i uczniów, którzy świadomie wybierają tę szkołę, wiedząc, że tu znajdą pomoc w dalszej edukacji, dobre przygotowanie do pracy, do studiów, wsparcie. W wywiadzie były dyrektor szkoły i pracodawca zaznaczył: "Wszystko zależy od ucznia, nauczyciela, dyrektora, który umie odpowiednio uczniem pokierować. Zawody w szkole są trafnie dobrane, jeżeli chodzi o rynek pracy, uczniowie są dobrze przygotowani pod względem zawodowym oraz postaw zawodowych, zaangażowania, odpowiedzialności, są postrzegani jako dobrzy, przyszli pracownicy". Technikum w Porębie osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa i doskonali efekty swojej pracy. Placówka jest w Stowarzyszeniu Aktywnych Szkół Zawodowych. 5 / 24

6 Wyniki ewaluacji: Obszar: Efekty Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Komentarz: W technikum różnymi metodami analizuje się wyniki egzaminów zewnętrznych. Proces dokonywania analiz jakościowych oraz ilościowych danych z egzaminu zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz egzaminu maturalnego ma charakter rozwiązań systemowych. Wnioski wdrażane po analizie wyników egzaminów zewnętrznych znacząco przekładają się na wzrost efektów kształcenia. Wyniki egzaminów są analizowane w celu poprawy jakości pracy szkoły. Do badań tych wykorzystuje się różnorodne metody analizy. Badania jakościowe oraz ilościowe danych z ankiety skierowanej do nauczycieli oraz danych z wywiadu z dyrektorem i nauczycielami pozwalają stwierdzić, że w szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych: maturalnego oraz potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Dyrektor (ankieta i wywiad) oraz nauczyciele w wywiadzie zaznaczyli, że w placówce, w procesie analizy, łączone są strategię badań prowadzonych na poziomie wyników pojedynczych uczniów oraz na poziomie zespołów klasowych. W opinii badanych, specyfika procesu polega na jego dwuetapowości. Jak wskazano w wywiadzie, pierwszym poziomem badań jest analiza indywidualna nauczyciela prowadzona wobec uczniów, których nauczał. Uogólnienie następuje w ramach zespołu przedmiotowego. W technikum proces ten prowadzony jest w dwóch różnych zespołach: w zespole nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz przedmiotów zawodowych. Analiza wstępna, jak zaznaczyli nauczyciele, odbywa się w obrębie danego przedmiotu lub przedmiotu i klas, jeżeli nauczyciel nauczał w klasach równoległych. Uogólnienie, prowadzone w zespołach, podejmowane jest w październiku. Jak podkreślili nauczyciele w wywiadzie, w procesie analizy uwzględnia się wówczas pracę nad tendencją rozwojową w przedziale czasowym, "uwzględniane są dane z przebiegu procesu nauczania i wychowania prowadzonego wobec uczniów". Na wszystkich poziomach analizy formułowane są wnioski do pracy. Nauczyciele przedmiotów zawodowych podkreślili: "Analizujemy w egzaminie zawodowym osobno jego etap teoretyczny i praktyczny, budujemy wnioski do dalszej, coraz efektywniejszej pracy". Badania wykazały, że w placówce, do analizy wyników egzaminów zewnętrznych stosuje się metody jakościowe oraz ilościowe. Dyrektor oraz nauczyciele pokreślili, że analiza ilościowa uwzględnia dane dotyczące liczby uczniów kończących szkołę, liczby uczniów przystępujących do egzaminów, zdawalność młodzieży w porównaniu ze zdawalnością w innych technikach w kraju, w województwie, powiatach ościennych i szkołach w powiecie zawierciańskim oraz w powiatach o najniższym i najwyższym wskaźniku, ilość zdawanych przedmiotów, średni wynik procentowy, wynik najwyższy i najniższy, dominantę, medianę, procentowe wyniki z poszczególnych przedmiotów na poziomie podstawowym i rozszerzonym (w odniesieniu do wyników w kraju, województwie i powiatach ościennych), przedziały staninowe, w których znaleźli się zdający (w porównaniu ze wskaźnikami dla populacji zdających w województwie), porównanie wyników części ustnej i pisemnej. Dane przedstawione są w postaci tabel oraz wykresów słupkowych. Natomiast, jak wskazali badani, analiza jakościowa skupia się wokół zakresu tematycznego dotyczącego wiadomości i umiejętności sprawdzanych na egzaminie z każdego przedmiotu, oraz w zakresie umiejętności i wiadomości zawodowych, w szczególności tych, które sprawiły uczniom trudność, zatem wokół obszarów problemowych. Analizowane są wyniki pod względem umiejętności kluczowych i ponadprzedmiotowych, obszary, które wypadły najlepiej i najsłabiej. Stopień trudności zadań, popełniane błędy. Ocenie podlegają współczynniki łatwości poszczególnych zadań. Następuje porównanie wyników egzaminów próbnych do wyniku osiągniętego na egzaminie zewnętrznym, z uwzględnieniem wiadomości i umiejętności badanych w odniesieniu do danego standardu i zakresu. Następuje także odniesienie do wyników i sposobu pracy na lekcji. W opinii nauczycieli: "Istotna jest analiza nauczania poszczególnych nauczycieli w kontekście metod pracy z danym zespołem uczniów". 6 / 24

7 Przy analizie jakościowej, zdaniem dyrektora i pedagogów, uwzględnia się także wpływ uczestnictwa w dodatkowych zajęciach proponowanych przez nauczycieli na osiągnięty wynik. Prowadzona jest analiza z uwzględnieniem czynników kontekstowych, podejmowana w odniesieniu do każdego ucznia. Następuje odniesienie do wiedzy uczniów "na wejściu", sprawdzanej poprzez testy kompetencyjne, wynik uzyskany na egzaminie gimnazjalnym, uwzględnia się też sytuację rodzinną, przyczyny ewentualnej absencji. Analiza dokumentacji szkolnej potwierdziła, że podczas badań stosowany jest opis analityczny, wzbogacany wykresami i zestawieniami tabelarycznymi danych. Jak podkreślił dyrektor, wyniki analizy omawiane są na radzie pedagogicznej oraz przedstawiane są rodzicom i uczniom w formie prezentacji. Jak podkreślili badani, ukazanie wysokich wyników ucznia społeczności szkolnej, tworzy przykłady dobrej praktyki. W wywiadzie podkreślono: "Nasza szkoła jest tzw. szkołą środowiskową, uczniowie znają się między sobą, wskazanie na dobre efekty pracy stanowi zachętę do nauki dla młodszych roczników, a dla nas nauczycieli, jest pomocą w podejmowanym procesie kształcenia młodzieży". Badania potwierdziły, że analiza wyników egzaminów zewnętrznych jest prowadzona w celu poprawy jakości pracy szkoły. Dyrektor placówki oraz nauczyciele w wywiadzie wskazali, że prowadzone analizy mają na celu: wyciągnięcie wniosków służących ocenie efektów kształcenia oraz poprawie jakości pracy szkoły planowanie organizacji pracy szkoły przez dostosowanie oferty technikum do oczekiwań stawianych uczniom na egzaminach zewnętrznych oraz na regionalnym rynku pracy zintensyfikowanie pracy z uczniami w oparciu o kryteria oceny egzaminów, wybór najwłaściwszych form pracy oraz dokonanie ewentualnych modyfikacji planów dydaktycznych i skupieniu się w szczególności na tych elementach, które sprawiają uczniom najwięcej trudności poprzez różnicowanie trudności zadań uzmysłowienie rodzicom, jak ważne jest uczestnictwo ucznia w zajęciach lekcyjnych oraz pozalekcyjnych i włączenie rodziców do współpracy do procesu podejmowanego w szkole wobec ucznia zaplanowanie pracy w zespołach przedmiotowych dokonanie przydziału dodatkowych godzin do dyspozycji dyrektora szkoły organizację egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w tym egzaminów próbnych poprzez zwiększenie ich liczby już w klasach trzecich dla uczniów technikum doskonalenie pracy na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych na dwóch poziomach: podstawowym i rozszerzonym, dla uczniów zdających rozszerzenia różnicowanie metod pracy z uczniem wymagającym wsparcia oraz z uczniem zdolnym planowanie pracy z uczniami klas pierwszych w kontekście wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych, ale w odniesieniu do innych możliwości i potrzeb kształcenia dla każdego nowego rocznika. Nauczyciele oraz dyrektor wskazali, że działania te służą podniesieniu efektów kształcenia prowadzonego przez poszczególnych nauczycieli, nauczycielskie zespoły, a tym samym przekładają się na jakość pracy całej szkoły. W opinii badanych, upowszechnianie efektów, przyczynia się do promocji szkoły w środowisku, co skutkuje przyjściem ucznia o wyższym wyniku z egzaminu gimnazjalnego. Nauczyciele podkreślili, że szkoła kształci uczniów w zawodach, które uchodzą za trudne, ale są one zawodami o wysokim zapotrzebowaniu na rynku pracy. Jak podkreślili partnerzy placówki: Dzięki efektom pracy z młodzieżą, nie ma absolwentów technikum, którzy notowaliby się w poszukiwaniu pracy jako bezrobotni, Ukończenie nauki w technikum, ułatwia młodzieży naukę na specjalistycznej uczelni wyższej. W szkole są wdrażane wnioski z analizy wyników egzaminów. Analiza jakościowa oraz ilościowa danych z wywiadu z dyrektorem i z ankiety dla nauczycieli pozwoliła wskazać, że wnioski z analizy są wdrażane. Dyrektor i nauczyciele wskazali, że działania podejmowane w wyniku wdrażania wniosków dotyczą następującego zakresu: modyfikacji planów wynikowych lub rozkładów nauczania (29/29), określenia obszarów wymagających wzmożonej pracy (25/29), prowadzenia dodatkowych zajęć z poszczególnych przedmiotów (20/29), dogłębnego przygotowania uczniów w obrębie poszczególnych standardów, poprzez różnorodny dobór: zadań, ćwiczeń, testów( 24/29), diagnozowanie możliwości edukacyjnych uczniów (19/29), zaangażowania większej liczby uczniów do udziału w konkursach i zajęciach dodatkowych (15/29), diagnozowania umiejętności uczniów klas pierwszych (15/29), pracy z arkuszami egzaminacyjnymi (20/29), prowadzenia próbnych egzaminów (19/29), realizacji odpowiednich treści na zajęciach dydaktyczno - wyrównawczych (22/29), podjęcia współpracy z OKE odnośnie standaryzacji arkuszy egzaminacyjnych potwierdzających kwalifikacje zawodowe (10/29). Wdrażane w szkole wnioski z analizy wyników egzaminów przyczyniają się do wzrostu efektów 7 / 24

8 kształcenia. Badania potwierdziły, że wdrażane w technikum wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Dyrektor w wywiadzie zaznaczył, że praca szkoły przekłada się na coraz wyższe wyniki uzyskiwane przez młodzież w egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe oraz jej 100-u% zdawalność w zakresie egzaminu maturalnego. Efektywność pracy budowana jest, poprzez zintensyfikowanie działań w następujących obszarach: przeprowadzanie analizy danych wyników egzaminów zewnętrznych zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, kontekstowym ze szczególnym uwzględnieniem obszarów problemowych przeprowadzania testów diagnozujących uczniów, którzy rozpoczynali naukę pod katem wiadomości i umiejętności niezbędnych do podjęcia nauki w kolejnym etapie nauczania - w technikum wykorzystywania wniosków płynących z analiz do zmiany sposobów pracy i zwiększania nacisku na elementy najtrudniejsze, celem poprawy wyników uczniów egzekwowanie przez dyrektora szkoły od wszystkich nauczycieli wiedzy z przeprowadzonych szkoleń w zakresie standardów egzaminacyjnych, szczególnie w zakresie wszelkiego typu egzaminów zewnętrznych. Wszyscy wychowawcy rzetelne informują uczniów i rodziców o procedurach przeprowadzania egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe pracy z informatorami i przykładowymi arkuszami egzaminacyjnymi zintensyfikowania pracy z uczniami w oparciu o kryteria oceny egzaminów, wyborze najwłaściwszych form pracy oraz dokonania ewentualnych modyfikacji planów dydaktycznych i skupieniu się w szczególności na tych elementach, które sprawiają uczniom najwięcej trudności poprzez różnicowanie trudności zadań uzmysłowienia rodzicom, jak ważne jest uczestnictwo ucznia w zajęciach lekcyjnych oraz pozalekcyjnych planowania pracy w zespołach przedmiotowych dokonania przydziału dodatkowych godzin do dyspozycji dyrektora szkoły organizacji egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w tym egzaminów próbnych poprzez zwiększenie ich liczby już w klasach trzecich, dla uczniów technikum doskonalenia pracy na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych na dwóch poziomach: podstawowym i rozszerzonym różnicowania metod pracy z uczniem wymagającym wsparcia oraz z uczniem zdolnym planowania pracy z uczniami klas pierwszych w kontekście wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych, ale w odniesieniu do innych możliwości i potrzeb kształcenia dla każdego nowego rocznika - po przeprowadzonych sprawdzianach kompetencji podejmowania działań wszechstronnie rozwijających młodzież; przykładem są wdrażane w szkole międzynarodowe czy ogólnopolskie projekty, m.in. projekt e`twinning, Comenius, Projekt Korba. Nauczyciele w wywiadzie potwierdzili działania podejmowane w tym i poprzednim roku, w związku z wdrażaniem wniosków z analiz wyników kształcenia odnoszących się do wyników egzaminów zewnętrznych. Podkreślili: "W zakresie umiejętności i wiadomości, które wypadły najsłabiej, dla kolejnych roczników, przy ich wdrażaniu, kładziemy większy na nie nacisk w czasie lekcji wprowadzających dany materiał lub utrwalających. Wskazali, że dla uczniów potrzebujących wsparcia organizowane są zajęcia dodatkowych, przygotowujące do egzaminów zewnętrznych. W wywiadzie zaznaczono: "Ponieważ egzamin zawodowy odbywa się pod koniec czerwca, w tym czasie, od początku czerwca, po zakończeniu egzaminów maturalnych prowadzimy, wtedy już z absolwentem, dodatkowe prace." Nauczyciele potwierdzili też, że analizy wykorzystywane są podczas spotkań Rady Pedagogicznej, w planowaniu pracy szkoły we wszystkich jej obszarach, a także na spotkaniach z rodzicami do poinformowania ich o efektach i planach pracy z młodzieżą. Partnerzy szkoły oraz przedstawiciele samorządu, wskazując na efekty podkreślili, że uczniowie tej placówki są często nagradzani za różne sukcesy. Szkoła ma wysokie osiągnięcia uczniów w przygotowaniu do zawodu, w udziale w różnych programach, w tym międzynarodowych i ogólnopolskich, w sporcie, gdzie młodzież zdobywa wysokie nagrody. Partnerzy placówki wskazali na laury młodzieży w projekcie organizowanym przez uczelnię rzeszowską - uczeń uzyskał indeks uczelni, zwolnienie z części teoretycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe oraz na czas nauki w uczelni rzeszowskiej stypendium rektora. Partnerzy szkoły wskazali na wysokie wyniki związane ze zdawalności uczniów. Wyniki EWD, wskazują, że placówka jest szkołą wspierającą. Dyrektor gimnazjum, podkreślił że młodzież jego szkoły świadomie wybiera pobliskie technikum, bo wie, że tu znajdzie wsparcie, zdobędzie zawód, dobre przygotowanie do studiów. W wywiadzie zaznaczył: "Poprzez liczne rozmowy z uczniami, z absolwentami gimnazjum, poprzez śledzenie ich losów, z rozmów, dowiadujemy się, o uczniowskich wyborach i kolejnych sukcesach. Pozyskujemy informacje, że nasi absolwenci, którzy trafili do tej szkoły, a przychodzi tu obecnie około 8 / 24

9 80%, osiągają coraz wyższe wyniki, idą na studia, czy bez większego problemu zyskują zatrudnienie, ponieważ dają się rozpoznać już na praktykach, jako młodzież dobrze przygotowana i prezentująca dobre postawy zawodowe". Partnerzy szkoły podkreślili, że mocną jej stroną jest kadra: dyrektor, pedagodzy. W wywiadzie podkreślono: "Nauczyciele dostrzegają potencjał młodzieży, wspomagają ich w odnajdywaniu się w szkole, w nowym otoczeniu, w nauce na kolejnym etapie, w zdobywaniu zawodu lub przygotowaniu do studiów". Przedstawiciel organu prowadzącego zaznaczył, że wynik egzaminu zewnętrznego dla szkoły finalizuje się bardzo pozytywnie, a nawet wyżej niż szkół kształcących w podobnych zawodach. Przedstawiciel pracodawców wskazał, że prowadząc kadry w zakładzie zapewniającym uczniom praktyki, obserwuje, że szkoła ma tradycje dobrego kształcenia. Podkreślił: "Szkoła obchodziła w minionym roku 50-lecie, już we wcześniejszych latach była w rankingu szkół, prowadzonym przez Kuratorium, w ścisłej trójce placówek kształcących najlepszych elektrotechników, obecnie jako pracodawca firmy, która ma swoje oddziały w całej Polsce i przegląd uczniów w szerokiej skali, chcę podkreślić, że wysoko cenimy absolwentów tej szkoły, i ich umiejętności. Ponad 10 % pracowników firmy w Polsce to absolwenci szkoły w Porębie, obecnie inżynierowie lub technicy, którzy stanowią czołówkę w firmie (2/3 to inżynierowie, pozostali to wykwalifikowani technicy). Partnerzy szkoły zaznaczyli także, że ze względu na efektywność kształcenia młodzieży, absolwenci tej szkoły znajdują u nich zatrudnienie: Jako pracodawcy, prosimy, że gdyby się okazało, że uczeń nie podejmie nauki na studiach, to zabiegamy o niego jako zdolnego pracownika, który przejawia talenty w zawodach niezbędnych dla zakładu. Zarząd podjął ostatnio decyzję, by w celu pozyskania przyszłych pracowników, ufundować stypendia dla uczniów zdolnych, którzy chcieliby podjąć po szkole pracę w naszym zakładzie, Obserwując uczniów na praktykach, zauważamy ich bardzo dobre przygotowanie merytoryczne i zaangażowanie w pracę. Zajmuję się dla tej szkoły organizacją praktyk i mogę potwierdzić, że uczniowie są jednymi z lepiej postrzeganych w prezentowanych przez siebie zawodach, pod względem przygotowania merytorycznego i obycia ze stanowiskiem pracy, radzą sobie w podejmowaniu działań w zespole, rozumieją cel praktyk, ich sens. Rozmawiając z pracodawcami, uzyskuję informacje, że upatrują oni w wielu uczniach z tej szkoły kandydatów do zatrudnienia. Przedstawiciel organu prowadzącego wskazał: Kwestia wyników odnośnie nauczania szkoły, generalnie odnośnie matury, mieści się powyżej średniej krajowej, podobnie z egzaminami potwierdzającymi kwalifikacje zawodowe, wyniki utrzymują się na stałym, dobrym poziomie średniej wojewódzkiej, tym bardziej, że nie zawsze trafia tu uczeń o bardzo wysokich wynikach egzaminu gimnazjalnego, to wypracowane z uczniami sytuacje dydaktyczne, organizacyjne, wychowawcze sprawiają, że wyniki są dobre. Szkoła ma wysokie EWD, uczniowie osiągają też bardzo wysokie wyniki w sporcie. Organ prowadzący przyznał dla uczniów tej szkoły 2 stypendia - jedno sportowe, drugie naukowe. By je uzyskać należy w technikum mieć średnią powyżej 4,9. W opinii partnerów, absolwenci tej szkoły nie mają większych problemów w poruszaniu się na rynku pracy. W wywiadzie podkreślono, że nie ma tzw. absolwentów bezrobotnych. Jest to kwestia nauczycieli - dobrych fachowców i uczniów, którzy świadomie wybierają tę szkołę, wiedząc, że tu znajdą dobre przygotowanie i wsparcie. W wywiadzie zaznaczono: "Wszystko zależy od ucznia i nauczyciela, który umie odpowiednio uczniem pokierować, Zawody w szkole są trafnie dobrane, jeżeli chodzi o rynek pracy, uczniowie są dobrze przygotowani pod względem zawodowym oraz postaw zawodowych, zaangażowania, odpowiedzialności, są postrzegani jako dobrzy, przyszli pracownicy". Partnerzy podkreślili, że Szkoła jest w Stowarzyszeniu Aktywnych Szkół Zawodowych. Badania wskazują na bardzo wysoki stopień wypełnienia wymagania, co potwierdzają dane dotyczące efektywnej, spójnej pracy w procesie analizy wyników egzaminów zewnętrznych, prowadzonej w sposób zorganizowany przez nauczycieli oraz dyrektora szkoły. W szkole wypracowano efektywny, spójny schemat pracy w tym zakresie. Prowadzone wieloaspektowo analizy uzupełniają się, a konstruowane i wdrażane wnioski wpływają na coraz wyższe wyniki z egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, jak i poprzedzających je egzaminów maturalnych. Badania potwierdziły bardzo wysoki stopień wypełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: A 9 / 24

10 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Komentarz: Przeprowadzone badania pozwalają wskazać, że uczniowie technikum nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie oraz w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów z uwzględnieniem ich możliwości rozwojowych i na tej podstawie formułuje oraz wdraża wnioski, co przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Nauczyciele wierzą w możliwości uczniów, dostrzegają sytuacje uzyskania przez nich lepszych wyników w nauce, mobilizują młodzież, a do działań tych włączają rodziców. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Analiza jakościowa oraz ilościowa danych z wywiadu grupowego z partnerami szkoły i samorządem, danych z ankiety dla nauczycieli oraz wnioski z analizy dokumentów placówki pozwalają stwierdzić, że uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z podstawą programową kształcenia w zawodzie oraz kształcenia ogólnego dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości, po zdaniu egzaminu maturalnego. Nauczyciele w ankiecie zaznaczyli, że uczniowie opanowali wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. W sakli od 1 do 8 wskazali na 7-y (13/30) lub 6-ty (8/30) stopień, a także najwyższy 8-y (5/30) stopień skali. Partnerzy szkoły, w wywiadzie grupowym, wskazali, że wśród najważniejszych umiejętności nabywanych przez uczniów w tej szkole wyróżniają umiejętności zawodowe oraz społeczne. W opinii badanych, uczniowie przygotowani są do pracy na konkretnym stanowisku, zgodnie z nabywanymi kwalifikacjami, do nauki na uczelni wyższej, a także do bycia aktywnym w życiu społecznym. Jak zaznaczyli partnerzy, uczniowie wyróżniają się wypracowaną, indywidualną strategią zdobywania wiedzy i umiejętności. Poprzez indywidualne i podmiotowe traktowanie młodzieży w tej szkole, placówka wypracowuje umiejętności związane z indywidualną strategią ucznia w nabywaniu przez niego wiadomości i umiejętności. Przedstawiciele przedsiębiorców podkreślili, że uczniowie, poprzez teoretyczną i praktyczną naukę zawodu, realizując zadania podstawy programowej, nabywają umiejętności zgodne z opisem kwalifikacji absolwenta, a także związane z jego postawą psychofizyczną. Uczniowie charakteryzują się łatwością w nawiązywaniu kontaktów, umiejętnością podejmowania szybkich decyzji, podzielnością uwagi, umiejętnością jej koncentracji, dobrą pamięcią, odpornością na stres, odpowiedzialnością, dokładnością. Podkreślili, że "Nabyte przez młodzież wiadomości i umiejętności pozwalają w sposób płynny przejść z warsztatu, z teoretycznej nauki zawodu do pracy", "Uczniowie zyskują obycie zawodowe, dobre przygotowanie praktyczne, jak i teoretyczne, mogą podjąć pracę w zawodzie lub kontynuować naukę na wybranej uczelni". Analiza danych z dokumentacji szkolnej, pozwoliła stwierdzić, że uczniowie szkoły osiągają wyższe wyniki w nauce, w zestawieniu semestr pierwszy i drugi danego roku szkolnego oraz tendencję zwyżkową odnośnie zdawalności. Sprawozdania z prac zespołów nauczycielskich, jak i dane z wywiadu z nauczycielami wskazały na wypracowaną w tym zakresie technikę pracy z młodzieżą. Wnioski te potwierdzają w szczególności zestawienia wyników nauczania, analiza danych ze szkolnych sprawozdań z półrocznej pracy nauczycieli, dokonywanych zarówno indywidualnie, jak i w odniesieniu do pracy w zespole. Analiza dokumentacji szkoły pozwala wskazać, że odsetek uczniów niepromowanych, wykazując tendencję malejącą, w minionym roku wyniósł 1%. Jak podkreślili badani, a także co potwierdziły wnioski z oglądu dokumentacji, efektem pracy z młodzieżą jest jej sukcesywny udział w konkursach przedmiotowych, m.in.: w Olimpiadzie Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej, Olimpiadzie Przedsiębiorczości, Olimpiadzie Logistycznej, w konkursach: ekologicznym, w konkursie "Historia bliska", "Gumowy surowiec", "Jeśli nie historia, to co", w Powiatowym Konkursie Piosenki Angielskiej, w Ogólnopolskim Konkursie Języka Polskiego. Uczniowie uzyskują także wysokie wyniki w sporcie. Szkoła, m.in. zdobywa najwyższe laury w dyscyplinach lekkoatletycznych - uczeń szkoły jest wicemistrzem Polski w halowych biegach na 1500 m, uczniowie mają wysokie osiągnięcia w dyscyplinach drużynowych: w piłce siatkowej chłopców: 2009/2010, 2011/10 1 miejsce w powiecie, 2 miejsce w rejonie, w piłce koszykowej chłopców szkoła usytuowała się w pierwszej trójce w powiecie, podobnie w piłce ręcznej chłopców, w piłce siatkowej - plażowej - 1 miejsce w rejonie, 9 miejsce w województwie, w halowej piłce nożnej 2 miejsce w powiecie. Szkoła zajmuje czołowe miejsca w zawodach sportowo - obronnych: "Sprawni jak żołnierze", w minionym roku, 10 / 24

11 wzorem lat wcześniejszych, uzyskała 2 miejsce w rejonie, a na szczeblu Kuratorium Oświaty w Katowicach Delegatura w Sosnowcu - 3 miejsce. W szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Dyrektor oraz nauczyciele, w wywiadzie wskazali, że w placówce diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości rozwojowe. W pracy tej zaangażowani są, w podkreśleniu dyrektora szkoły, wszyscy nauczyciele, poprzez bieżącą i okresową analizę pracy z młodzieżą. Wychodząc od pojedynczego ucznia, uwzględnia się wyniki całych klas oraz wszystkich oddziałów tego samego rocznika. Porównuje się wyniki uzyskane przez uczniów podczas egzaminów próbnych z poszczególnych kompetencji, z ocenami uzyskiwanymi w semestrze, ze szczególnym uwzględnieniem ocen sumujących - uwzględniających wyniki sprawdzianów, prac klasowych, a także osiągnięcia uczniów w turniejach, konkursach i zawodach. W zaznaczeniu dyrektora i nauczycieli, analiza efektów pracy dydaktyczno - wychowawczej z młodzieżą wzbogacana jest wynikami podsumowań w zakresie egzaminów próbnych. Ich wyniki analizowane są metodą analizy ilościowej i jakościowej z uwzględnieniem tzw. kontekstów, m.in. wyników diagnozy przedmiotowej "na wejściu", wyników egzaminu gimnazjalnego, potencjału ucznia określonego badaniami nauczycieli, wychowawców, wspomaganych specjalistycznymi badaniami pedagoga. W toku procesu diagnozy i analizy osiągnięć uczniów uwzględnia się zaangażowanie na lekcji, frekwencję, oceny z zachowania. Analiza ujmuje też, zdaniem badanych, osiągnięcia młodzieży w kontekście pracy podejmowanej w kolejnych latach nauki, zatem wyników klasyfikacji i promocji. Jak podkreślił dyrektor oraz nauczyciele, w pracy nad badaniem osiągnięć uczniów istotne są wyniki uzyskane przez młodzież klas pierwszych z przeprowadzanych dla nich testów kompetencji. Pomagają one określić poziom opanowania podstawy programowej z gimnazjum. W klasach trzecich i czwartych uwzględnia się postępy w opanowaniu wiadomości i umiejętności mierzone za pomocą egzaminów próbnych, przeprowadzanych przy współpracy z Wydawnictwem Operon i Okręgową Komisją Egzaminacyjna w Jaworznie - szkoła uczestniczy w programie standaryzacji arkuszy egzaminacyjnych, potwierdzającego nabycie kwalifikacji zawodowych. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w analizie efektów dydaktycznej pracy pomocny jest stosowany w szkole kalkulator EWD. Analiza danych, potwierdziła, że placówka jest szkołą wspierającą. Zdanie badanych potwierdziły wnioski z oglądu dokumentacji, w szczególności protokołów rady pedagogicznej, do których zostały dołączone indywidualne sprawozdania nauczycieli oraz sprawozdania zespołów przedmiotowych. Badania potwierdziły, że analiza osiągnięć edukacyjnych młodzieży uwzględnia ich możliwości rozwojowe. Dyrektor, podczas wywiadu, określając przykłady tak prowadzonych analiz, wskazał na rozpoznawanie uczniów klas pierwszych przez nauczycieli w tym kierunku. Podkreślił indywidualne działania nauczycieli poszczególnych przedmiotów wzmacniane pracą wychowawców i pedagoga szkolnego. Zaznaczył także, że w analizie tej uwzględnia się dysfunkcje uczniów, np. dysleksję. Uczniowie z dysleksją posiadają wypracowane w placówce kryteria oceniania. W opinii dyrektora w ustaleniu szkolnych reguł oceny i analizy prac uczniów z dysleksą pomocne stały się reguły wskazane w procedurach egzaminów zewnętrznych. Dla młodzieży, która ma opinię z poradni psychologiczno pedagogicznej, prowadzona jest indywidualna dokumentacja zawierająca wskazania odnośnie dostosowania wymagań. Na jej podstawie podejmowane są podczas lekcji działania uwzględniające metody i formy pracy właściwe dla danego wychowanka. Natomiast ocenianie prowadzone jest w sposób ustalony dla wszystkich uczniów. W opinii dyrektora i nauczycieli oraz rodziców, szkoła podejmuje starania, aby umożliwić każdemu uczniowi odniesienie szkolnego sukcesu. W uszczegółowieniu, w wywiadzie (cz. II) dyrektor oraz nauczyciele, jednoznacznie potwierdzili, że w określeniu możliwości rozwojowych młodzieży istotny jest stały schemat działań funkcjonujący w placówce. W opinii badanych tworzy go następująca aktywność: analizy wyników egzaminu gimnazjalnego organizowanie i analizowanie wyników tzw. testów "na wejściu" obserwacja uczniów w klasach pierwszych prowadzenie specjalistycznych badań przez pedagoga w zakresie uczniowskich predyspozycji. Przedstawione działania, zdaniem badanych, pozwalają na określenie strategii bieżącego nauczania - właściwy dobór form i metod pracy, korektę planów wynikowych. W opinii nauczycieli i dyrektora, prace te pozwalają też na zdiagnozowanie uczniów szczególnie zdolnych i takich, którzy opanowali umiejętności na zbyt niskim poziomie, by sukcesywnie kontynuować naukę. Dla tak zdiagnozowanej młodzieży organizowane są zajęcia dodatkowe (zajęcia wyrównawczy, zajęcia pozalekcyjne rozwijające). W szczególnych przypadkach, m.in. dla uczniów z problemami zdrowotnymi, podejmowana jest praca zgodnie z indywidualnym nauczaniem. Badani 11 / 24

12 wskazali także na kontynuacje działań poprzez bieżący monitoring postępów uczniów, wzmacniany sprawdzianami budowanymi i ocenianymi na wzór egzaminów zewnętrznych. Nauczyciele zaznaczyli: "Pracę w kolejnych latach nauki kształtują wyniki próbnych egzaminów i analizy osiągnięć edukacyjnych, sumowanie prac w systemie półrocznym". Jak podkreślił dyrektor, istotna jest diagnoza przeprowadzana odnośnie nauki języków obcych. W oparciu o testy początkowe, dokonuje się w szkole podziału uczniów na grupy, stosownie do stopnia ich zaawansowania odnośnie znajomości języka. W podkreśleniu dyrektora, poprzez analizy dokonywane na bieżąco i w systemie semestralnym, doskonalone są umiejętności pracy z młodzieżą, stosuje się dostosowania i szczegółowe określenia wymagań programowych. Nauczyciele potwierdzili, że aktywność związana z monitorowaniem nabywania przez uczniów wiadomości i umiejętności stanowi proces zorganizowanych działań; praca z formami egzaminacyjnymi prowadzona jest od klasy pierwszej, tematyka zajęć dopasowana jest do potrzeb uczniów. Nauczyciele podkreślili, że potrzeby i umiejętności uczniów, ich możliwości są ciągle analizowane, tak, by można było do nich dostosować formy i metody zajęć. Dla uczniów klas IV technikum organizowana jest pomoc w zakresie przygotowania do egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Nauczyciele i dyrektor jednogłośnie podkreślili, że ważnym aspektem ich pracy przy analizowaniu osiągnięć młodzieży, z uwzględnieniem jej możliwości rozwojowych, jest specjalistyczne wsparcie uzyskiwane przez pedagoga szkolnego. W szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów, dostrzegane są możliwości uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników w nauce. Badania potwierdziły, że w placówce formułuje się wnioski z analizy osiągnięć młodzieży. Nauczyciele w wywiadzie podali następujące przykłady wniosków z tych analiz: 1. Doskonalić czytanie ze zrozumieniem zadań otwartych i pracować nad umiejętnością analizy matematycznej. Wniosek ten, w podkreśleniu nauczycieli, stał się priorytetem w podejmowanej codziennie pracy z młodzieżą, powodując zwiększenie ilości zadań tekstowych, doskonalących matematyczne umiejetność. 2. Kontynuować techniki pracy z uczniem, które okazały się efektywne w przygotowaniu do egzaminów zewnętrznych. Nadal prowadzić działania związane z organizowaniem egzaminów próbnych i analizą wyników tych prac. 3. Dostosowywać proces edukacji do możliwości rozwojowych uczniów, m.in. poprzez różnicowanie pracy na lekcji czy podczas zajęć (stopniowanie trudności), tak, by sytuacje dydaktyczne były dla młodzieży procesem przystępnym i efektywnym, nastawiony na osiąganie zamierzonych celów zajęć. W ankiecie "Moja szkoła" uczniowie klas III technikum potwierdzili zdanie nauczycieli, wskazując, że zajęcia, w których uczestniczą są dla nich bardzo przystępne (28/45), pozostali wskazali, że przystępne (17/45). Natomiast uczniowie klas IV technikum w ankiecie "Mój dzień" zaznaczyli, że zajęcia, w których ostatnio uczestniczyli były dla nich zrozumiałe (17/45) i przystępne (28/45). Wskazując na dostosowanie zajęć do uczniowskich możliwości, młodzież klas IV technikum zaznaczyła, że (41/45) zajęcia są organizowane z uwzględnieniem ich możliwości. Analiza danych z wywiadu z dyrektorem i z nauczycielami wskazała, że w szkole wdraża się wnioski z badań osiągnięć młodzieży. Wnioski te, zdaniem badanych, pozwalają na wprowadzanie zmian w celu podniesienie efektów kształcenia. W opinii badanych dotyczą one uczniów indywidualnie, grup uczniów, organizacji pracy nauczycieli oraz pracy szkoły. Wskazując przykłady wdrożonych wniosków, wymieniono m.in.: wniosek odnośnie nabywania przez uczniów wiadomości i umiejętności zgodnie z zapisami podstawy programowej - doprowadził do działań związanych z kontynuowaniem różnorodnych form diagnozowania przyrostu wiedzy uczniów wszystkich klas w zakresie pomocy uczniowi w przyswajaniu wiadomości i umiejętności z podstawy programowej - realizacja wniosku wzmocniła działania w placówce wiążące się z monitoringiem postępów młodzieży, motywując wychowanków do poprawy ocen, a także wzmocniła dostrzeganie ewentualnych, niepokojących zmian u ucznia w stosunku do obowiązku szkolnego; zgodnie z procedurą działań, we wdrażaniu zaleceń, w zauważeniu takich sytuacji, w opinii nauczycieli, w przejrzysty sposób informowano ucznia o zakresie materiału, który podlegał poprawie wdrażając zadania, odnośnie wniosku w sprawie przeprowadzania testów kompetencyjnych w klasach pierwszych, ustalono, że są one obligatoryjne z obowiązkowych, maturalnych przedmiotów ogólnokształcących; przeprowadzane są one obecnie co roku, wobec uczniów klas pierwszych. 12 / 24

13 W wyniku wdrażania wniosków, jak podkreślił dyrektor, nauczyciele podejmują działania mające na celu zwiększenie aktywności młodzieży poprzez: organizowanie zajęć pozalekcyjnych - kół zainteresowań, zajęć przygotowujących do konkursów i olimpiad, kół dyskusyjnych, konsultacji dla uczniów, wyciek do zakładów pracy, wideokonferencji, współpracy z pracodawcami krajowymi i zagranicznymi, dodatkowych zajęć SKS-u, koła teatralnego Pod pretekstem, drużyny szkolnych komandosów, wycieczek tematycznych, m.in. do oddziału IPN, Gazety Wyborczej prowadzenie dla uczniów wykładów i warsztatów podejmowane przez pracowników wyższych uczelni, jako formy współpracy wdrażanie zadań międzynarodowych oraz ogólnopolskich i lokalnych projektów - e`twinning, Comenius, Korba, Moja firma w mojej gminie, Technik przyszłości, Lider edukacji zawodowej, Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne, Mam zawód mam pracę w regionie, Warto być dobrym, Lider lokalny, Bądź przedsiębiorczy, Młodzi do akcji, Młodzież w działaniu, warsztaty Maturowo przygotowanie do życia w społeczeństwie demokratycznym - młodzież aktywnie przygotowuje się do udziału w sejmowych sesjach dzieci i młodzieży - w minionym roku dwie posłanki ze szkoły, na ponad czterystu młodzieżowych posłów zakwalifikowały się do grupy 25 liderów, z którymi podjęto dodatkowe prace warsztatowo-wyjazdowe młodzież, jak zaznaczył dyrektor, poprzez działania wzmacniające ją w uczeniu się, bierze udział w konkursach przedmiotowych, takich jak: Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej, Olimpiada Przedsiębiorczości, Olimpiada Logistyczna, konkurs ekologiczny, "Historia bliska", "Gumowy surowiec", "Jaka kultura", "Konstytucja 3 maja, "Wiedza o UE", "Agresja wśród młodzieży, "Jeśli nie historia, to co", Powiatowy Konkurs Piosenki Angielskiej, zawody sportowe, ogólnopolski Konkurs Języka Polskiego młodzież uczestniczy w działaniach profilaktycznych - Światowy Dzień Rzucania Palenia, Światowy Dzień Walki z AIDS, Światowy Dzień bez Tytoniu, Światowy Dzień Zdrowia, Korekta, Debata, Narkotyki niewola na własne życzenie?, Niezdrowa konkurencja, Droga na Skróty. Badania wykazały, że wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Podając przykłady, dyrektor i nauczyciele wskazali na wnioski z analizy egzaminów próbnych, które służą konstruowaniu przez dyrektora i zespoły przedmiotowe planów do dalszej pracy. W ich opinii, mają one na celu wzbogacanie procesu dydaktycznego realizowanego przez każdego nauczyciela szkoły. Jak podkreślili badani, o efektach kształcenia świadczą wyniki uzyskiwane podczas egzaminów zewnętrznych: na egzaminie maturalnym oraz egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. W ostatnich latach uczniowie technikum osiągnęli zdawalność matury w 2010 roku na poziomie 68,8%, a w 2011, w wyniku wdrożonych strategii - 86,2% (jest to najwyższy wynik w powiecie zawierciańskim w szkołach technicznych). W roku 2010 zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik mechatronik w etapie pisemnym to 50% a praktycznym 25%, a w roku w 2011 w etapie pisemnym 64,29%, a praktycznym 28,6%. Zdanie dyrektora potwierdziły wnioski z analizy dokumentacji szkolnej. W opinii dyrektora i nauczycieli, a także partnerów placówki, efektom sprzyjają takie dodatkowe działania podejmowane przez szkołę, jak standaryzacja arkuszy egzaminacyjnych przeprowadzana przez OKE - co stanowi dodatkowy próbny egzamin dla uczniów, przeprowadzanie próbnych egzaminów. W opinii badanych, rozwiązywanie przykładowych arkuszy egzaminacyjnych poprawiło obycie pracy z arkuszem, umiejętność skupienia uwagi w czasie, swobodę w prezentowaniu wiadomości i umiejętności. Nauczyciele ora dyrektor, w wywiadzie przedstawili, co potwierdziła także analiza dokumentacji szkolnej, następujące wyniki egzaminu maturalnego i przygotowania do studiów, w tym politechnicznych: odnośnie egzaminu maturalnego z języka angielskiego, część ustną zdało: ,9% uczniów, %, % część pisemną z języka angielskiego: ,8%, ,7%, ,1% w zakresie egzaminu maturalnego z matematyki: ,9% uczniów zdało egzamin, w ,8% w zakresie egzaminu maturalnego z języka polskiego, część ustna: % uczniów zdało egzamin, %, % w zakresie egzaminu maturalnego z języka polskiego, w części pisemnej: ,5% uczniów zdało egzamin, %, %. W minionym roku wynik ten był wyższy niż średnia w województwie i najwyższy w powiecie zawierciańskim. Analiza jakościowa oraz ilościowa danych z wywiadu grupowego z rodzicami i uczniami oraz danych z ankiety skierowanej do nauczycieli i rodziców potwierdziła również, że nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów. Nauczyciele w ankiecie, pozytywnie scharakteryzowali młodzież szkoły. Wskazali, że uczniowie są w większości zdyscyplinowani (26/30), wyrażają chęć do nauki (27/30), uzyskują lepsze 13 / 24

14 wyniki (27/30), przejawiają własną inicjatywę (30/30), są zaangażowani i aktywni (29/30). Wszyscy rodzice w ankiecie zaznaczyli, że pedagodzy wierzą w możliwości ich dzieci (68/92 rodziców wskazało odpowiedź: "zdecydowanie tak", 24/92 - odpowiedź: "raczej tak"). Zdanie z ankiety zostało potwierdzone w wywiadzie - rodzice uszczegółowili, że młodzież w tej szkole zawsze może uzyskiwać lepsze wyniki w nauce, że jest do tego zachęcana, a nauczyciele wierzą w jej możliwości. Podkreślili, że nauczyciele na bieżąco wskazują uczniom, jak mają pracować. W proponowane przez szkołę działania angażowani są też przez nauczycieli sami rodzice. W wywiadzie zaznaczono: "Mamy co trzeci wtorek spotkania z nauczycielem odnośnie nauki dzieci, z czego skrzętnie korzystamy. Zawsze można też indywidualnie porozmawiać z nauczycielem". "Nauczyciele wiedzą, że wiek, w którym jest młodzież - dojrzewania, jest trudny, jeśli byłaby potrzeba kontaktu z domem, jest on na bieżąco podejmowany", "Obserwujemy duże zainteresowanie dziećmi okazywane przez nauczycieli. Pytają o naukę w domu, dlaczego dziecka nie ma w szkole, dzwonią, jest stałe zainteresowanie uczniem". Rodzice potwierdzili wysiłek szkoły w dodatkowej pracy z młodzieżą. Wskazali na cykl zajęć pozalekcyjnych, konsultacji dla uczniów, zajęć wyrównawczych, organizowanie egzaminów próbnych. Wskazali na spotkania z rodzicami, podczas których podejmowana jest strategia pomocy dziecku. W wywiadzie zaznaczyli: "Mamy wgląd do arkuszy z egzaminów próbnych. Podczas wywiadówek profesorowie przynoszą próbne matury, omawiają. Odczuwamy, że nauczycielom zależy na naszych dzieciach", "Spotkałam się z tym pierwszy raz, dziecko przeszło rożne szkoły, z takim zainteresowań spotkał się pierwszy raz", "Nasze dzieci bardzo chętnie chodzą do szkoły, u mojej córki znikły nawet problemy zdrowotne, żołądkowe, które miała w poprzedniej szkole", "Szkoła oferuje możliwość rozwoju w nauce zawodu, ale też w rozwijaniu zainteresowań ogólnych. Dzieci mogą uczyć się tu gry na instrumentach, są wieczorki przy mikrofonie, dobrze prowadzone są zajęcia sportowe", "Uważamy, że dzieci uzyskują tu lepsze wyniki, szkoła zachęca żeby się uczyć, nauczyciele mają podejście, jest dobra komunikacja nauczyciela z uczniem", "Szkoła jest mała i żadne dziecko nie jest tu anonimowe, mój syn tu się odnalazł", "Do tej szkoły dzieci idą z przyjemnością. Nauczyciele, motywują uczniów, wskazują, że uczniowie mogą więcej", "Młodzież ma szansę poprawy i dobrej nauki". Zdanie rodziców potwierdzili uczniowie w wywiadzie. Jednogłośnie zaznaczyli, że nauczyciele okazują im swoją wiarę w ich możliwości. W toku wywiadu stwierdzono: "Nauczyciele na pewno wierzą w nasze możliwości, jeśli zachęcają nas do coraz lepszej nauki. Widać to, np. w momencie oceny ucznia, kiedy zachęcają, by udzielić więcej informacji i móc uzyskać wyższą ocenę", "Wierzą w nasze możliwości, wierzą w to, że stać nas na więcej, kiedy proponują nam udział w wielu różnorodnych konkursach i projektach", "Proponują, by zostać po lekcjach i przygotować się do udziału w programie, konkursie, by poszerzyć swoje wiadomości i umiejętności, wspierają nas", "Po lekcjach mamy dodatkowe spotkania przygotowujące także do egzaminów", "Za udział w różnych akcjach, w konkursach, projektach uzyskujemy różne nagrody, pozytywne oceny z zachowania, to motywuje". Uczniowie wskazali też na cykl apeli sumujących osiągnięcia szkolone. Są one w trakcie roku szkolnego i na zakończenie. Odbywają się także na bieżąco, kiedy zaistnieje taka potrzeba, np. w zakresie przedstawienia bieżących sukcesów młodzieży. Podczas wywiadu zaznaczono: "Nauczyciele wspierają nas w różnych działaniach. Nigdy nie mówią, że czegoś nie będziemy mogli wykonać, zawsze, jeżeli pomysł jest dobry i wymaga tylko wysiłku z naszej strony i aprobaty ze strony Pani Dyrektor czy nauczycieli, to ją otrzymujemy". Zarówno partnerzy placówki, przedstawiciele samorządu, pracownicy niepedagogiczni, uczniowie i rodzice oraz dyrektor placówki i nauczyciele potwierdzali dbałość szkoły, w kształceniu umiejętności zawodowych, poprzez wprowadzanie systemowych rozwiązań przy wdrażaniu podstawy programowej oraz programową dbałość w scalaniu nauczycielskich oddziaływań, skutkującą efektami nauczania. Wszyscy badani jednoznacznie podkreślili, że placówka rozwija u uczniów kompetencje zawodowe i społeczne, uczy zachowań niezbędnych do podejmowania różnorodnych ról związanych z życiem społecznym, a w działaniach tych wykorzystuje rozwiązania, do których zalicza stałe wspomaganie dydaktyczne i pozalekcyjne ucznia, prowadzone z wykorzystaniem wewnątrzszkolnych i zewnętrznych programów w tym międzynarodowych. Obserwuje się wysokie zaangażowanie nauczycieli i uczniów w proces dydaktyczny, budowane postawą nauczyciela, który dostrzega potencjał ucznia i motywuje. Zdaniem badanych szkołę wyróżnia podmiotowe traktowanie młodzieży oraz współpraca z rodzicami nad pomocą młodemu człowiekowi w efektywnej edukacji. Analiza danych z badań nad wskaźnikiem EWD pozwoliła stwierdzić, że placówka jest szkołą wspierającą. Powyższe argumenty wskazują na wysoki stopień spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 14 / 24

15 Wymaganie: Uczniowie są aktywni Komentarz: Uczący się chętnie uczestniczą w zajęciach organizowanych przez szkołę, są samodzielni i autonomiczni w podejmowaniu różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Są inicjatorami działań realizowanych przez szkołę zarówno na jej terenie, jak i w środowisku lokalnym. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę. Ankietowani uczniowie klas III technikum (35/45) uważają, że duża część zajęć jest zajmująca i angażująca, a tylko niektóre są mniej angażujące (11/45). Podobnie stwierdzili w ankiecie uczniowie klas IV. Wskazali (37/45), że większość zajęć jest interesująca i angażująca, a tylko niektóre są mało zajmujące (8/45). Obserwacja zajęć w różnych klasach dostarczyła informacji, że cała klasa lub większość uczniów jest zaangażowana w toku lekcji oraz aktywność ta ma związek z działaniami nauczyciela. Nauczyciele stosują na zajęciach zróżnicowany tok, formy i metody pracy. Przeważa tok poszukujący. Ankietowani rodzice (91/92) stwierdzili, że ich dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach szkolnych. Zdanie rodziców potwierdzili nauczyciele, wskazując na wysokie zaangażowanie młodzieży podczas lekcji (w 8-o stopniowej skali "6"-y stopień wskazało - 5-u nauczycieli, "7"-y - 13-u, a "8"-y, najwyższy - 10-u nauczycieli). Obserwacja lekcji potwierdziła, że uczniowie podejmują aktywność, pracują w grupach, wykazują zainteresowanie tematem, realizują projekty przedmiotowe, pomagają przy realizacji zajęć oraz czynnie uczestniczą w zajęciach dodatkowych. W podkreśleniu nauczycieli i rodziców, młodzież uczestniczy w realizacji wielu projektów i programów wzmacniających proces nauczania i angażujących ich, np. biorą udział w międzynarodowym projekcie e`twinning, w którym praca prowadzona jest w języku angielskim. Jak zaznaczyli badani, młodzież podnosi umiejętności językowe, ale też działania te wpływają na jej aktywność poznawczą. Uczniowie realizując projekt, samodzielnie porozumiewają się online z kolegami i koleżankami z innych krajów Europy, poznają zwyczaje innych narodów. Uczniowie uczestniczą też w pracy nad projektem Kobra - którego celem jest aktywizacja młodzieży poprzez warsztaty wyjazdowe w czerwcu i sierpniu oraz realizacja własnego projektu w społeczeństwie lokalnym. Podejmowane są działania w ramach przedsiębiorczości, organizowane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej. Młodzież realizuje także projekt Dni otwartych szkoły. Podczas zajęć z przedsiębiorczości uczniowie wdrażają w działaniu własny projekt związany z utworzeniem szkolnej i jednocześnie, w godzinach popołudniowych, środowiskowej siłowni. Jak podkreślili nauczyciele, rodzice i uczniowie, udział w realizacji projektów i programów wpływa na doskonalenie umiejętności przydatnych w dorosłym życiu. Badania potwierdziły, że młodzież jest zaangażowana w różne zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Ankietowani uczniowie klas III technikum stwierdzili, że lubią uczestniczyć w wielu zajęciach pozalekcyjnych. Ich zdaniem sporo zajęć jest interesujących i zajmujących (20/45) lub niemal wszystkie zajęcia są bardzo angażujące (17/45). Część uczniów (8/45) nie zawsze angażuje się w zajęcia dodatkowe. W wywiadzie podkreślono, że wynika to z dojazdów lub zaangażowania w pracę specjalistycznych instytucji prooświatowych. Natomiast prawie wszyscy ankietowani uczniowie klas IV uważają, że zajęcia pozalekcyjne są bardzo angażujące i ciekawe (40/45), szczególnie z zakresu przygotowania do egzaminów zewnętrznych lub dotyczące udziału w różnych projektach. Zdaniem większości ankietowanych rodziców młodzież chętnie bierze udział w dodatkowych zajęciach (50 z 92 rodziców wybrało odpowiedź: "zdecydowanie chętnie", 24 z 92 - odpowiedziało: "raczej chętnie"), natomiast 12 rodziców wskazało, że ich dzieci nie chodzą na zajęcia pozalekcyjne w szkole. Zdanie rodziców i uczniów zostało potwierdzone przez nauczycieli. W ich opinii uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne (w 8-o stopniowej skali, "7"-y stopień wskazało 14-u nauczycieli, "8"-y stopień, najwyższy - 10-u, "6"-y - 8-u). Nauczyciele podkreśli, że uczniowie aktywnie uczestniczą w życiu miasta Poręby. Włączają się lub sami inicjują i prowadzą wiele akcji charytatywnych - współpracują z Ośrodkiem Pomocy Społecznej, pomagają w roznoszeniu żywności, angażują się w pomoc osobom starszym. Podjęli współpracę z Domem Dziecka w Zawierciu, organizowali pomoc dla powodzian z Gminy Gorzyce. Jak podkreślili nauczyciele, bardzo wysoka aktywność młodzieży przejawia się w inicjowanych przez nich i wdrażanych programach lub projektach, m.in.: Moja Firma w Mojej Gminie, Warto Być Dobrym, Bądź Przedsiębiorczy. Dla społeczności miasta młodzież organizuje Podwieczorki przy mikrofonie, Dni Dziecka, Dni otwarte szkoły, organizuje sztab miejski Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, udziela się w kole teatralnym i kołach dyskusyjnych, które aktywnie współpracują z Gminnym Ośrodkiem Kultury. W podkreśleniu nauczycieli, zawiadomienie o możliwości dodatkowej pracy w ramach programu czy projektu wskazywane jest podczas zajęć oraz na gazetkach i stronie internetowej szkoły. Decyzja podjęcia działań zależy od wolnego wyboru ucznia. Jak 15 / 24

16 zaznaczyli w wywiadzie uczniowie i nauczyciele młodzież chętnie podejmuje proponowane działania, niezależnie czy prezentuje klasy technikum czy liceum. Część projektów wymaga uczestnictwa dziewcząt i chłopców, dlatego uczestniczą w nich uczniowie zarówno technikum, jak i liceum, wchodzące w skład zespołu. Uczniowie potwierdzili, że włączając się w realizacje projektu, przejmują inicjatywę jego prowadzenia, realizują w nim własne pomysły. Przeprowadzone badania wykazały, że młodzież szkolna podejmuje inicjatywy dotyczące jej własnego rozwoju oraz rozwoju placówki. Ankietowani uczniowie technikum, klasy III, stwierdzili, że mają wpływ na to, co dzieje się w szkole (19-u uczniów wskazało odpowiedź: "zdecydowanie tak, 20-u: "raczej tak"). Uważają, że mają wpływ na organizację zajęć (29/45) oraz zakres omawianego materiału (22/45), prowadzenie różnych projektów i konkursów (39/45), inicjowanie wielu form aktywności poprzez działania własne klas lub poprzez z Samorząd Uczniowski (40/45). Natomiast uczniowie klas IV stwierdzili, że mieli wpływ na to, co działo się na lekcjach (20-u udzieliło odpowiedzi: "zdecydowanie tak", natomiast 17-u uczniów odpowiedziało: "raczej tak"). Uczniowie potwierdzili, że mają liczne zajęcia dodatkowe, a szkoła realizuje działania zainicjowane przez młodzież: uczestniczą w różnorodnych warsztatach, projektach, programach, które wpływają na ich rozwój i zainteresowania, w tym realizują również przedsięwzięcia międzynarodowe. Podejmują działania w ramach projektów proponowanych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, są partnerami projektu Przyjazna szkoła, uczestnicząc w ogólnopolskiej akcji Warto być dobrym, która promuje pomoc i działania prospołeczne. Uczestniczą w projekcie: "Szkoła nowych technologii", w ramach tego projektu mają dostęp do technologii Windows Phone, HTML 5, Kinect, Windows Live oraz bezpłatny dostęp do oprogramowania związanego z ich użytkowaniem. Młodzież uczestniczy również w projekcie: Akademia Liderów. W opinii uczniów i nauczycieli, zwieńczeniem udziału w warsztatach czy w projekcie są organizowane tematyczne konkursy i szkolenia czy spotkania plenerowe. Obecnie, jak potwierdzili badani, młodzież samodzielnie, według swojego pomysłu przygotowuje noc filmową. W ramach projektu z przedsiębiorczości, uczniowie prowadzą działania związane z powstaniem w szkole siłowni. Uczestniczą też w redakcji strony internetowej oraz prowadzą radiowęzeł. Przedstawiciele Samorządu Uczniowskiego w wywiadzie potwierdzili rolę młodzieży w debatach nad nowymi kierunkami kształcenia w zawodzie. Uczniowie przytoczyli zdanie dyrektora, kierowane do nich, w ramach którego, jak zaznaczyli, zawsze podejmują swoją pracę: Rada Pedagogiczna ma 1/3 głosów, rodzice - 1/3 i Samorząd Uczniowski - 1/3 głosów. Rodzice, a także partnerzy placówki potwierdzili w wywiadzie zdanie młodzieży. Partnerzy szkoły wskazali, że uczniowie są zaangażowani w różne inicjatywy szkolne, a także o zasięgu lokalnym czy ogólnopolskim. Podkreślili inicjatywę uczniów w akcji czynnego krwiodawstwa (około 20 uczniów jest honorowymi członkami PCK). W opinii partnerów, młodzież, dzięki swojej aktywności i rozwijaniu zainteresowań sportowych, ma wysokie osiągnięcia w tym zakresie. Dużym wyzwaniem dla młodzieży było nadanie szkole imienia. Staraniem uczniów, w wyniku szeroko zakrojonej akcji, wielu debat, szkoła przyjęła imię Mikołaja Kopernika. Badani potwierdzili też, że uczniowie proponują miejsca wycieczek, promują szkołę podczas Dni Otwartych, z inicjatywy młodzieży powstał szkolny LipDub. Natomiast nauczyciele i rodzice w wywiadzie zaznaczyli, że wspomagają młodzież w ich inicjatywach oraz w rozwoju poprzez: organizację wycieczek (lotnisko, drukarnia Gazety Wyborczej), poprzez podejmowaną współpracę z wyższymi uczelniami (m.in.: Politechniką Śląską, Wyższą Szkołą Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, z którą jest prowadzona wieloaspektowa współpraca, także w zakresie bezpłatnego prowadzenia przez wykładowców uczelni zajęć dla młodzieży na terenie Zespołu Szkół w Porębie, z Wyższą Szkołą Logistyki w Poznaniu czy z Wyższą Szkołą Technologii Informatycznych w Katowicach). Zdanie badanych potwierdził w wywiadzie dyrektor szkoły, dodając, że uczniowie angażują się w następujące programy i akcje: Przegląd Twórczości Artystycznej Młodzieży Szkolnej konkursy i olimpiady przedmiotowe (Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej, Olimpiada Przedsiębiorczości, Olimpiada Logistyczna, konkurs: ekologiczny, Historia bliska, Gumowy surowiec, Jaka kultura, Konstytucja 3 maja, wiedza o UE, Agresja wśród młodzieży, Jeśli nie historia, to co, Powiatowy Konkurs Piosenki Angielskiej, zawody sportowe, ogólnopolski Konkurs Języka Polskiego) uczestniczą w działaniach profilaktycznych (w Światowym Dniu Rzucania Palenia, Światowym Dniu Walki z AIDS, Światowym Dniu bez Tytoniu, Światowym Dniu Zdrowia, warsztatach: Narkotyki niewola na własne życzenie?, Niezdrowa konkurencja, Droga na Skróty), biorą udział w zawodach pływackich, ratownictwa wodnego, w zawodach pożarniczych. Zdaniem badanych pomysły i inicjatywy zgłaszane przez młodzież są w szkole realizowane. Uczniowie w wywiadzie podkreślili, że przykładem aktywności są prace związane z planowaniem i wdrażaniem zadań według organizacji roku szkolnego. Samorząd uczniowski realizuje, np. akcję losowania numeru ucznia, który w danym dniu nie będzie pytany, akcje świąteczne, walentynki, prezentację osiągnięć uczniów, prezentację kultur różnych narodów, konkursy. Uczniowie potwierdzili, m.in.: 16 / 24

17 Z naszej inicjatywy powstał LipDub szkoły. Sami zaproponowaliśmy tę inicjatywę, została przyjęta i przez nas zrealizowana, według naszego scenariusza Decydujemy o aranżacji klas Z naszej inicjatywy powstała w szkole sieć Vi Fi, "Zorganizowaliśmy szkolny radiowęzeł" "Prowadzimy gminny sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej pomocy" "Dla mieszkańców Poręby zorganizowaliśmy Wieczorek przy mikrofonie" "Dla dzieci mieszkańców naszego miasta organizujemy przed szkołą Plenerowy Dzień Dziecka" "Organizujemy szkolną i środowiskową siłownię". Zdanie uczniów potwierdzili w wywiadzie dyrektor i nauczyciele. Dodali też, że uczniowie: planują działania Samorządu Uczniowskiego, proponują tematy lekcji wychowawczych, wskazują na dyscypliny sportowe, które chcieliby uprawiać, współorganizują akcje, imprezy zewnętrzne dla miasta, przedstawienia profilaktyczne, z własnej inicjatywy opracowują gazetki okolicznościowe i przedmiotowe, wystawy, plakaty i dekoracje tematyczne oraz prezentacje multimedialne. Z inicjatywy uczniów w szkole odbywają się liczne akcje charytatywne oraz funkcjonuje wolontariat. Szkoła uczestniczy w powiatowych targach szkół, przedstawiając ofertę edukacyjną. Z inicjatywy samorządu odbyły się, na wzór parlamentarnych, szkolne wybory do samorządu. W placówce zorganizowano dzień przedsiębiorczości. Uczniowie angażują się do współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podejmują inicjatywy ważne w rozwoju szkoły i gminy. W wyniku obserwacji placówki odnotowano liczne sukcesy uczniów oraz efekty uczniowskiej aktywności. Na korytarzach szkolnych znajdują się dyplomy i puchary zdobyte przez młodzież, są prowadzone liczne gazetki, funkcjonuje sieć bezprzewodowa, zainstalowano radiowęzeł. W wyniku wysokiej aktywności uczniów szkoły organizowane są: zajęcia pozalekcyjnych (koła zainteresowań, zajęcia przygotowujące do konkursów i olimpiad, koła dyskusyjne, konsultacje dla uczniów, wycieczki do zakładów pracy, wideokonferencje, podejmowana jest współpraca z pracodawcami krajowymi i zagranicznymi, przy szkole utworzono SKS, koło teatralne Pod pretekstem, organizowane są wycieczki tematyczne do IPN, Gazety Wyborczej pomoc w realizacji zadań z podstawy programowej dla uczniów, którzy, np. poprzez zgrupowania sportowe muszą czasowo opuszczać lekcje, jak podkreślili w wywiadzie nauczyciele, posiadanie wicemistrza Polski w biegach halowych na 1500 m, to także pomoc szkoły w organizowaniu uczniowi uczenia się; nauczyciele wskazali: "Rozumiemy potrzeby młodzieży, jej zainteresowania, wspomagamy uczniów w pogodzeniu obowiązku szkolnego i nauki z innymi zajęciami", "Zainteresowania młodzieży wpływają na dodatkowy charakter pracy szkoły", "Nowe zawody w szkole, jak np. logistyk, są nowocześnie prowadzone" prowadzone są warsztaty i wykłady przez pracowników wyższych uczelni uczniowie działają m.in. w projektach: e`twinning, Comenius, Moja firma w mojej gminie, Warto być dobrym, Lider lokalny, Bądź przedsiębiorczy, Młodzi do akcji, Młodzież w działaniu, warsztaty Maturowo, w LOK młodzież aktywnie przygotowuje się do udziału w sejmowych sesjach dzieci i młodzieży - w minionym roku dwie posłanki ze szkoły, na ponad czterystu młodzieżowych posłów, zakwalifikowały się do grupy 25 liderów, z którą podjęto dodatkowe prace warsztatowo - wyjazdowe. Wskazane w toku badań wnioski z ewaluacji wewnętrznej szkoły pozwalają stwierdzić, że ich wdrażanie wpłynęło na wzrost aktywności uczniów, otwierając im nowe drogi inicjatyw szkolnych i lokalnych. Ewaluacja wewnętrzna w szkole została przeprowadzona w tym samym obszarze, co ewaluacja zewnętrzna. Z analizy zapisów raportu oraz protokołów rady pedagogicznej wynika, że wypracowane wnioski dotyczyły kontynuowania kierunku pracy szkoły, który wzmacniał uczniowskie postawy bycia aktywnym. Ewaluacja zewnętrzna wykazała, że szkoła spotęgowała działania związane z pracą nad uczestnictwem młodzieży w międzynarodowych programach edukacyjnych, w aktywności lokalnej oraz wynikającej z realizacji wieloaspektowych programów i projektów. Badania potwierdziły wdrożenie zadań związanych z podejmowaniem przez uczniów różnych form aktywności na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, podczas organizowania uroczystości i imprez szkolnych oraz środowiskowych, aktywizujących społeczność szkolną i lokalną. Podejmowane działania wpłynęły na mobilność młodzieży, stwarzając jej możliwość planowania własnego rozwoju. Działania uczniów przyczyniły się także do ich osobistego rozwoju i promocji szkoły w środowisku. Badania potwierdziły bardzo wysoki stopień wypełnienia wymagania przez szkołę. Poziom spełniania wymagania: A 17 / 24

18 Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Komentarz: Uczący się czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Prezentują właściwe zachowania. W szkole diagnozuje się zachowania uczących się. Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Analizuje się podejmowane działania wychowawcze, ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb, uwzględniając inicjatywy uczących się. Analiza jakościowa oraz ilościowa danych z wywiadu grupowego z partnerami szkoły oraz z samorządem, z pracownikami niepedagogicznymi i rodzicami oraz analiza danych z ankiety skierowanej do uczniów klas III I IV technikum, a także wnioski z obserwacji zajęć pozwalają stwierdzić, że uczniowie czują się w placówce bezpiecznie. Ankietowani uczniowie klas III stwierdzili, że w szkole, także poza czasem lekcji, czują się bezpiecznie (22 zdecydowanie tak, 10 raczej tak). 10-u uczniów wskazało, że nie bywa często (wywiad) na terenie szkoły poza godzinami jej pracy (wynika to z miejsca zamieszkania). Uczniowie (42/45) dodali, że w szkole nie ma miejsc, w których czuliby się mało bezpieczni. Natomiast wszyscy ankietowani uczniowie klas IV uważają, że w dniu badań, podczas lekcji czuli się bezpiecznie (42 zdecydowanie tak, 3 raczej tak) oraz podczas przerw (39 zdecydowanie tak, 6 raczej tak). Zdaniem rodziców, bezpieczeństwu młodzieży w szkole sprzyja monitoring, kontrolowanie podczas wejścia do budynku osób przychodzących z zewnątrz, dyżury nauczycieli i uczniów. Szkoła współpracuje z poradnią psychologiczno - pedagogiczną, uczniowie mają możliwość porozmawiać z pedagogiem szkolnym. Rodzice stwierdzili, że w szkole nie ma problemów z narkotykami. W ich opinii, cenną inicjatywą szkoły jest angażowanie rodziców do uczestnictwa w pogadankach na temat dojrzewania młodzieży. Zdanie rodziców i uczniów potwierdzili partnerzy placówki. Przedstawiciel policji zaznaczył, że w ostatnim okresie nie odnotowano interwencji, w której sprawcą byłby uczeń szkoły. Nauczyciele i personel niepedagogiczny potwierdzili, że rodzice dbają o budynek szkolny, pomagają w remontach. Stwierdzili, że w placówce nie ma niebezpiecznych miejsc. Podczas obserwacji zajęć zauważono, że nauczyciele zabiegają o odpowiednią organizację procesów edukacyjnych oraz o fizyczne bezpieczeństwo uczniów. Pracownicy niepedagogiczni w wywiadzie potwierdzili wypowiedzi rodziców, dodając, że szkoła nie jest duża, na korytarzach uczniowie mają dużo miejsca. Szkoła nie jest zamykana, ale przy wejściu jest dyżurka, osoba dyżurująca kieruje petenta do odpowiedniej osoby. Dodali, że w szkolenie nie ma szczególnie niebezpiecznych czy agresywnych zachowań. Młodzież jest dobrze wychowana i grzeczna. Partnerzy placówki potwierdzili zdania rodziców i pracowników niepedagogicznych. Przedstawiciel poradni psychologiczno - pedagogicznej dodał, że od lat współpracuje ze szkołą, z uczniami i ich rodzicami, prowadzi spotkania dla rodziców, w zakresie profilaktyki domowej. Od pierwszej klasy wdrażana jest aktywność z zakresu profilaktyki w zakresie przeciwdziałania agresji i umiejętności odmawiania. Inni partnerzy stwierdzili, że młodzież uczęszczająca do szkoły ma dobrą opinię. Szkoła współpracuje także z powiatową komisją rozwiązywania problemów alkoholowych, w profilaktyce podejmowanej w tym obszarze. Przedstawiciel służb ratownictwa przeciwpożarowego wskazał na postawy uczniów w zakresie niesienia pierwszej pomocy. Podkreślił, że młodzież szkoły wyszła z inicjatywą, by pozyskać środki na fantomy i sprzęt do pokazów pomocy przedmedycznej. Uczniowie szkoły biorą udział w zawodach pływackich i pożarniczych oraz uczą się, jak być pomocnym dla społeczeństwa. Badania potwierdziły, że uczniowie znają obowiązujące w szkole normy. Zdecydowana większość (42/45) ankietowanych uczniów klas III stwierdziła, że zasady właściwego zachowania się są dla nich jasne (27 zdecydowanie tak, 15 raczej tak). Większość uczniów (38/45) uważa, że nauczyciele przestrzegają zasad, które sami głoszą (20 raczej tak, 18 zdecydowanie tak). 6-u uczniów w ankiecie zaznaczyło, że pedagodzy nie zawsze przestrzegają takich zasad. Natomiast prawie wszyscy ankietowani uczniowie klas IV (44/45) zdecydowanie uważają, że zasady właściwego zachowania się w szkole są dla nich jasne. Zdaniem uczniów, zaznaczanym w wywiadzie, w szkole są określone zasady, które zawarte są w statucie szkoły i programie wychowawczym. Uczniowie stwierdzili, że mają wpływ na teść zapisów w tych dokumentach. Młodzież potwierdziła, że uczestniczy w zajęciach profilaktycznych z pedagogom z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Zawierciu. W opinii młodzieży, podczas godzin wychowawczych, zajęć z pedagogiem, na apelach i w codziennych sytuacjach przypominane są uczniom zasady i normy, które obowiązują w placówce. Uczniowie wiedzą, że muszą uczęszczać do szkoły i przestrzegać frekwencji. Nie mogą używać na zajęciach telefonów komórkowych. Dodali, że szanują i słuchają się wzajemnie, słuchają nauczycieli, wiedzą, że mogą porozmawiać 18 / 24

19 o wszystkim. Uczniowie podkreślili: "W szkole jest bardzo przyjazna atmosfera, można powiedzieć, że jesteśmy jedną dużą rodziną". Zdaniem partnerów uczniowie szkoły są: otwarci na pomysły, chętni do pomocy innym, zaangażowani w to co robią dla szkoły i dla innych, kulturalni, chętni do pracy w zespole, podchodzą poważnie do wykonywanych zadań związanych z przygotowaniem zawodowym, zdyscyplinowani, potrafiący nawiązywać kontakty, zaradni, pewni siebie oraz otwarci na potrzeby innych. Obserwacja placówki w dniach badań wykazała, że w szkole panuje ład, miła atmosfera wzajemnego poszanowania. Zachowanie uczniów podczas przerw było wysoce odpowiednie. W trakcie prowadzonych badań stwierdzono, że w szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń. Prawie wszyscy ankietowani rodzice (91/92) uważają, że pozytywne zachowania ich dzieci są dostrzegane przez nauczycieli (64 zdecydowanie tak, 27 raczej tak). Podobnej odpowiedzi udzielili rodzice na pytanie dotyczące otrzymywania informacji na temat zagrożeń występujących w szkole. Prawie wszyscy rodzice (88/92) wskazali na otrzymywanie takich informacji. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w szkole respektowane są normy społeczne. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje. W szkole podejmowanych jest wiele inicjatyw służących eliminowaniu zagrożeń oraz wzmacnianiu właściwych zachowań, które ujęte są w programie wychowawczym oraz programie profilaktyki. W placówce diagnozuje się zachowania uczniów, stosując różnorodne metody. Prowadzona jest systematyczna obserwacja zachowań młodzieży przez wychowawców, nauczycieli i pedagoga szkolnego. Uczniowie, nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni i rodzice są ankietowani na temat bezpieczeństwa w szkole, właściwych postaw i zachowań. Jak wskazali podczas wywiadu rodzice, ewentualne niewłaściwe zachowania uczniów są natychmiast zauważane. Zarówno nauczyciele, personel niepedagogiczny, jak i sami uczniowie, reagują w przypadku wystąpienia zachowania niezgodnego z przyjętymi normami. Szkoła, według rodziców, jest bezpieczna, uczniowie mają poczucie bezpieczeństwa. W szkole nie ma agresji, bójek i zastraszeń. Diagnoza zachowań uczniów jest prowadzona według utrwalonego schematu: wychowawcy przygotowują raporty o sytuacji wychowawczej klasy, pedagog szkolny dokonuje analizy zbiorczej, przeprowadza się badania ankietowe oraz zajęcia z integracji w klasach pierwszych, prowadzone są rozmowy z wychowawcami klas i rodzicami na temat indywidualnych przypadków uczniów. W szkole podejmuje się działania profilaktyczne wobec zagrożeń, podejmuje współpracę z poradnią psychologiczno pedagogiczną, policją, parafią, a także instytucjami kulturalno oświatowymi, kształcąc pożądane społecznie postawy. W celu wzmocnienia pożądanych wśród uczniów zachowań odbywają się spotkania profilaktyczne, realizowany jest program poprawy frekwencji. Pedagog nawiązuje kontakt z uczniami z wysoką absencją szkolną w celu motywowania ich do systematycznego i punktualnego uczestnictwa w zajęciach szkolnych. Diagnoza zagrożeń prowadzona jest w oparciu o ankiety dla rodziców dotyczące przejawów agresji oraz bezpieczeństwa w szkole, analizę wpisów w dziennikach lekcyjnych dotyczącą niewłaściwego zachowania uczniów, na podstawie obserwacji zachowania uczniów na lekcjach i poza lekcjami. Szkoła posiada dokumentację dotyczącą diagnozy zagrożeń. Badania potwierdziły, że w szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. Ankietowani rodzice uważają, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania uczniów (33 zdecydowanie tak, 17 raczej tak). 42 rodziców stwierdziło, że nie ma zachowań niewłaściwych. Prawie wszyscy ankietowani rodzice (91/92) uważają, że pozytywne zachowania uczniów są chwalone przez nauczycieli (63 zdecydowanie tak, 28 raczej tak). Rodzice w wywiadzie stwierdzili, że jeżeli sporadycznie pojawiają się konflikty między uczniami, to oni sami dyscyplinują się. Uważają, że nie ma w szkole większych konfliktów, nigdy nie było tzw.,,fali'', nie słyszeli o problemach pierwszoklasistów. Nauczyciele czuwają nad bezpieczeństwem uczniów. Uczniowie są chwaleni przez przedstawicieli instytucji współpracujących ze szkołą, chwaleni są na forum szkoły. Wychowawcy na zebraniach informują o sukcesach uczniów klasy i szkoły. Uczniowie uzyskują dyplomy, książki i nagrody. Obserwacja placówki potwierdziła, że w szkole nie zaobserwowano zachowań negatywnych. Pracownicy niepedagogiczni w wywiadzie potwierdzili, że interweniują jeżeli coś się dzieje. Odbywają się prelekcje na tematy dotyczące palenia papierosów, agresji i używania alkoholu. Pracownicy niepedagogiczni podkreślili: "W szkole uczniowie zachęcani są do dodatkowych działań", "Uczniowie spotykają się po zajęciach i przygotowują do egzaminów", "Obserwujemy, jak młodzież angażuje się w życie szkoły". Zdaniem dyrektora w szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. W celu wzmacniania pożądanych zachowań młodzieży: nowelizuje się regulamin, modyfikuje się tematykę godzin wychowawczych, promuje się uczniów o nienagannym zachowaniu, nagradza uczniów ze 100% frekwencją, udzielane są pochwały i nagrody dyrektora. W szkole kładzie się nacisk na promowanie i wzmacnianie właściwych postaw uczniów, co odbywa się poprzez realizowanie proponowanych przez nich tematów godzin wychowawczych, przygotowywanie uroczystości z okazji świąt szkolnych i narodowych. O sukcesach uczniów wspomina się także na apelach i spotkaniach z rodzicami. W szkole organizuje się 19 / 24

20 konkursy i projekty dydaktyczno wychowawcze o różnej tematyce. Przygotowywane są lekcje wychowawcze na temat zagrożeń prowadzone przez wychowawcę, pedagoga lub pielęgniarkę szkolną. Realizuje się akcje prozdrowotne i kampanie społeczne, m.in. takie jak: Droga na skróty, Narkotyki niewola na własne życzenie. Prowadzi się zajęcia warsztatowe dotyczące poradnictwa zawodowego, prelekcje dla rodziców na temat profilaktyki domowej. Uczniowie uczestniczą w konkursach wiedzy o AIDS, rożnych akcjach, np.: Kto wpada w oczy nie wpada pod koła, Mam haka na raka i projekt Supermemo. Młodzież uczestnicząy w szkoleniu z zakresu: bezpieczeństwo na strzelnicy, pierwsza pomoc - resuscytacja krążeniowo oddechowa, kurs podstawowy pierwsza pomoc, Od chaosu i przemocy do współpracy w grupie. Nauczyciele uczestniczą w szkoleniach: Bezpieczeństwo w szkole, Nauczyciel PO we współczesnej szkole, Odpowiedzialność karna nauczycieli, Kurs kwalifikacyjny z pierwszej pomocy, Edukacja dla bezpieczeństwa, Jak ratować i radzić sobie ze strachem przed podejmowaniem czynności ratowniczych, Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa na początku XXI wieku. Działania wychowawcze i profilaktyczne są udokumentowane w realizowanych programach, akcjach oraz przedsięwzięciach. W szkole prowadzona jest analiza podejmowanych działań, która ma na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań, co potwierdzili w wywiadzie dyrektor i nauczyciele. W placówce analizuje się podejmowane działania wychowawcze, mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań, ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w miarę potrzeb, uwzględniając inicjatywy uczniów. Jak podkreślili badani, analizy dokonują nauczyciele na posiedzeniach zespołów przedmiotowych, spotkaniach wychowawców, radach pedagogicznych, przy współudziale pedagoga. W oparciu o wypracowany sposób rozwiązania problemów, wdraża się właściwe działania i obserwuje się ich skuteczność lub w razie potrzeb przeprowadza dalsze specjalistyczne badania i dokonuje modyfikacji. W opinii badanych, zagadnienia monitorowane są całościowo lub problemowo, indywidualnie lub dla grupy uczniów, dotyczy to np.: zagrożeń, agresji, oceniania, oferty i pracy szkoły. Postulaty uczniów dotyczące wychowania są w szkole respektowane. Uczniowie traktowani są podmiotowo, szanuje się ich aktywność i pomysłowość. Nauczyciele w wywiadzie wskazali, że młodzież potrafi się odpowiednio zachować podczas wyjść do kina, czy wyjazdów do teatru i na wycieczkach, jak i podczas akcji prowadzonych przez szkołę. Prezentuje odpowiedni poziom kultury, ma szacunek do osób starszych, dba o pracę własną i innych oraz mienie szkoły, potrafi właściwie reagować w sytuacjach trudnych i konfliktowych. Jak podkreślili badani, zachowanie młodzieży nie odbiega od ogólnie przyjętych norm społecznych. Ze względu na niewielką liczbę uczniów, każde zachowanie jest analizowane i udzielana jest ewentualna pomoc. Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby modyfikowane, co potwierdzili w wywiadzie dyrektor i nauczyciele. Jak wskazali badani, z analizy wynikła potrzeba modyfikacji regulaminu zachowania uczniów, była to zmiana skali punktowej dotycząca frekwencji. Zmieniono organizację dyżurów nauczycielskich oraz przebywania uczniów w czasie przerw na korytarzach, co wyeliminowało miejsca, w których mogło dochodzić do zachowań agresywnych. Dokonano modyfikacji programu profilaktycznego i wychowawczego. W opinii badanych, szkoła doskonali sposoby przeciwdziałania niepożądanym zachowaniom uczniów i wzmacniania pożądanych. Wprowadzono spotkania profilaktyczne z policją, systematyczne spotkania z pracownikami poradni psychologiczno - pedagogicznej, przedstawicielami wyższych uczeni i pracodawcami. Zdaniem nauczycieli i dyrektora, które zyskało potwierdzenie w zapisach dokumentacji szkolnej, w placówce opracowano program naprawczy służący poprawie frekwencji, monitorowaniu liczby osób ćwiczących na wychowaniu fizycznym. Zdaniem partnerów nauczyciele są zaangażowani w sprawy wychowawcze i opiekuńcze. Dyrektor, nauczyciele i pedagog szkolny wpływają na systematyczne kształtowanie u uczniów właściwych postaw i zachowań. W sprawy wychowawcze, jak podkreślili partnerzy placówki, samorząd, nauczyciele i dyrektor, zaangażowani są także rodzice i pracownicy niepedagogiczni. Zdanie to potwierdzili także sami rodzice oraz personel szkoły. Badani podkreślili też, że placówka realizuje programy i projekty międzynarodowe, które wymagają od młodzieży określonych postaw, bycia zaangażowanym, otwartym i twórczym. W kształtowaniu odpowiednich postaw szkoła umożliwia uczniom szeroką współpracę ze środowiskiem, z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Porębie oraz Domem Dziecka w Zawierciu, służbami mundurowymi: strażą pożarną i policją. W trakcie badań stwierdzono, że podczas modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczących się. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że mogą zgłaszać pomysły dotyczące zasad postępowania. Dodali, że nie tolerują wulgaryzmów, m.in. z inicjatywy uczących się w szkole: każdy uczeń może zgłosić więcej niż jedno nieprzygotowanie 20 / 24