Jakość. dr inż. Ludwik Wicki L. Wicki 2008

Transkrypt

1 Jakość dr inż. Ludwik Wicki

2 Po co jakość Jakość w procesach produkcji Starając się wykonywać poprawnie wyrób lub usługę już za pierwszym razem musimy stworzyć system pozwalający bardzo wczesne rozpoznawanie powstających błędów. Błąd wykryty bardzo wcześnie jest możliwy do skorygowania łatwiej, szybciej i mniejszym kosztem. mniejsze są koszty związane z odpadami i wyrobami wadliwymi. Uniknięcie błędu kosztuje mniej niż jego stwierdzenie

3 Co to jest jakość Jakość: Ogół cech wyrobu lub usługi decydujący o zdolności wyrobu lub usługi do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb."

4 Kontrola jakości Czynności, takie jak mierzenie, stosowanie sprawdzianów w odniesieniu do jednej lub kilku cech wyrobu lub usługi oraz porównywanie wyników z ustalonymi wymaganiami w celu określenia zgodności.

5 Zapewnienie jakości: Wszystkie planowane i systematyczne działania, niezbędne do stworzenia odpowiedniego stopnia zaufania co do tego, że wyrób lub usługa spełni ustalone wymagania jakościowe.

6 Kompleksowe zarządzanie jakością. Oznacza ono taki system zarządzania, który gwarantuje nie tylko wysoką jakość wyrobów, ale także pozwala na doskonalenie jakości produktów w sposób ciągły. Innymi słowy zarządzanie jakością musi obejmować także sterowanie jakością. Jest to termin szerszy niż zapewnienie jakości, gdyż: nacisk położony jest na ciągłą poprawę jakości, a nie tylko na jej zapewnienie, w przypadku sterowania jakością jasno mówi się o aspekcie finansowym.

7 Definicje jakości Jakość może być określana tylko w odniesieniu do wzajemnych powiązań jakie występują pomiędzy produktem lub usługą, dostawcą i odbiorcą (klientem) (W.E.Deming,1960)

8 2 Jakość to zgodność z wymaganiami użytkowników (K.Ishikawa,1980)

9 3 Jakość jest tym, czego brak oznacza straty dla wszystkich (G.Taguchi,1980)

10 4 Jakość to zero braków (P.B.Crosby,1985)

11 5 Jakość to ogół cech produktu lub usługi, które stanowią o jego lub jej zdolności do zaspokojenia wyraźnie określonych lub przewidywanych potrzeb (PN- ISO8402,1986)

12 Jakość to: osiągnięty przez przedsiębiorstwo lub organizację poziom zaspokojenia wymagań klienta, w stopniu co najmniej zadowalającym

13 Ewolucja zarządzania jakością Kontrola jakości sterowanie jakością zapewnienie jakości zarządzanie przez jakość

14 Sekwencja działań w zakresie zarządzania jakością (wg Jurana)

15 Cykl poprawy PDCA wg Deminga (ang. Plan-Do-Check-Action)

16 Przyczyny powstawania strat (kosztów) z powodu niedostatecznej jakości Widoczne Ukryte Podział ten nazywa się czasami górą lodową strat, gdyż wielkość widocznych kosztów jakości jest dużo niższa niż kosztów niewidocznych

17 Widoczne koszty jakości Widoczne: wady nienaprawialne koszt wytworzenia produktów lub zakończonych procesów, które nie spełniają wymagań, poprawki koszt lokalizacji i usuwania wad w celu uzyskania odpowiednich cech produktu, zwroty od klientów koszt wytworzenia produktów zwróconych lub usług zakwestionowanych przez klientów z powodu niedostatecznej jakości.

18 Ukryte koszty jakości Ukryte: reklamacje klientów, roszczenia klientów, nadgodziny, zaległości płatnicze, zmarnowany wysiłek i nakłady, opóźnienia, zwiększone zapasy, nadmierny potencjał, utrata lojalności klientów, utrata potencjalnych klientów.

19 Koszty jakości (koszty zapewnienia jakości) koszty jakości to suma wszystkich kosztów operacyjnych związanych z osiągnięciem jakości. Ich ewidencja umożliwia ilościową ocenę efektywności działania systemów mających zapewnić w przedsiębiorstwie odpowiedni poziom jakości.

20 Koszty jakości

21 Wielkość kosztów jakości Wysokość zarejestrowanych kosztów w przemyśle zachodnioeuropejskim rzadko kształtuje się poniżej 4% od obrotu, a najczęściej to około 3-6%. W wyjątkowych przypadkach ich wysokość sięga nawet 15% obrotów Koszty, których nie da się bezpośrednio zarejestrować są jeszcze wyższe. Ponieważ ich wartości nie są znane, często zapomina się o istniejącym w przedsiębiorstwie potencjale, mogącym doprowadzić do ich obniżki.

22 Klasyfikacja kosztów jakości (operacyjnych) (wg P. Crosby) ZAPOBIEGANIE, czyli zapewnianie, że pójdzie dobrze KONTROLOWANIE, czyli stwierdzanie, czy poszło dobrze POKRYWANIE STRAT z powodu niedostatecznej jakości jeżeli poszło źle: strat wewnętrznych strat zewnętrznych

23 Podział kosztów jakości w systemie TQM W systemie TQM możemy wyróżnić trzy grupy operacyjnych kosztów jakości: koszty zgodności czyli koszty zapobiegania błędom i wytwarzaniu produktów o zaniżonej jakości, powstających przed wystąpieniem błędów oraz oceny zgodności, koszty braku zgodności koszty korekty błędów i likwidacji skutków niskiej jakości produktów, powstających po wystąpieniu błędów, koszty utraconych możliwości koszty zabezpieczenia się na przyszłość powstające z zaabsorbowania kierownictwa problemami przeszłości oraz nie zwrócenia uwagi na związek bieżącej jakości z przyszłymi zyskami.

24 Korzyści i koszty wdrożenia systemu ciągłej poprawy jakości Wraz z wprowadzeniem działań mających na celu polepszenie jakości: znacznie wzrastają wydatki ponoszone na: szkolenia, planowanie i doskonalenie produkcji. po pewnym czasie działania te przynoszą efekt w postaci: redukcji kosztów oceny, kosztów braków wewnętrznych i zewnętrznych oraz kosztów utraconych możliwości

25 Więc, jeśli koszty poprawy jakości są niższe niż wydatki poniesione na ten cel, to jakość nic nie kosztuje

26 Koszty jakości sa mniejsze niż: Korzyści Nieliczne defekty i zatrzymania procesów Redukcja ilości braków Mniejsze ubytki produktów Wyższa wydajność produkcyjna Lepszy dostęp do klientów Zadowoleni klienci Podniesienie morale pracowników Koszt korzyść = rezultat netto Koszty jakości są mniejsze niż zero Szkolenie wszystkich pracowników Czas zarządzania, wysiłek Komunikowanie się wszystkich pracowników Koszty

27 Ewolucja kosztów jakości dzięki wdrożeniu zarządzania przez jakość

28 Model śledzenia

29 Model śledzenia (traceability) Najbardziej znaną korzyścią "traceability" jest możliwość identyfikowania i lokalizowania wadliwych towarów i ich usuwanie z łańcucha dostaw. "traceability" to jednak coś więcej. Umożliwia sprawdzenie obecności lub braku atrybutów produktów istotnych z punktu widzenia konsumentów (np. w przypadku żywności organicznej, kosmetyków niepowodujących alergii, produktów bez cukru), a także pozwala udaremniać próby fałszowania marek. "Traceability"; stało się także kluczowym mechanizmem ochrony przed bioterroryzmem.

30 Istota traceability Istotą traceability jest możliwość monitorowania ruchu i pochodzenia danego produktu (partii produkcyjnej) na każdym etapie łańcucha dostaw, czyli możlowość uzyskania danych z poprzedniego etapu łańcucha (od kogo i co otrzymano?) i jednocześnie dostarczenia informacji do następnego etapu (do kogo i co wysłano?).

31 ymóg śledzenia ruchu i pochodzenia żywności jest realizowany w przedsięiorstwie poprzez stosowanie norm i standardów takich jak: ISO 9001:2000, HACCP, IFC, BRC.

32 Definicja HACCP: HACCP jest systemowym postępowaniem mającym na celu: identyfikację zagrożeń jakości zdrowotnej żywności oraz ryzyka ich wystąpienia, podczas wszystkich etapów procesu produkcji i dystrybucji żywności. Jest to również system, który kontroluje i opanowuje wszystkie zagrożenia istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumenta i ochrony jego zdrowia

33 Identyfikowalność żywności pochodzenia roślinnego Produkcja pierwotna Proces produkcji Przechowywanie Dystrybucja/ Transport Sprzedaż Narodowe regulacje fitosanitarne RASFF ISO 9000: 2000 ISO 9001:2000 ISO 9004 ISO 22000:2005 Obszar działania

34 Identyfikowalność żywności pochodzenia zwierzęcego

35 Bezpieczeństow konsumenta Bezpieczeństwo konsumenta stało się jedną z najważniejszych i priorytetowych kwestii w zarządzaniu łańcuchem dostaw żywności. Mimo starań nie można całkowicie wykluczyć ryzyka związanego z zagrożeniem bezpieczeństwa żywności. Istnieje możliwość identyfikacji źródeł takiego ryzyka w wybranym regionie, przedsiębiorstwie pakującym, grupie hodowców, a nawet gospodarstwie, poprzez wykorzystanie sprawnego systemu śledzenia ruchu i pochodzenia żywności.

36 Wymagania co do indentyfikacji Śledzenie ruchu i pochodzenia ( traceability ) wymaga weryfikowalnych metod do identyfikacji hodowców, gospodarstw i produktów rolnych we wszystkich jego konfiguracjach opakowania w transporcie lub przechowywaniu na wszystkich etapach łańcucha dostaw. Odróżnia się: przepływ fizyczny tracking od śledzenia rychu czy pochodzenia tracing

37 Śledzenie ruchu (tracking) Śledzenie ruchu produktu to umiejętność śledzenia drogi, jaką przemierza konkretna jednostka poprzez wszystkie etapy łańcucha dostaw, w miarę jak przemieszcza się pomiędzy jego uczestnikami. Ruch produktów śledzony jest w sposób rutynowy w celu badania procesu starzenia się produktów, zarządzania zapasami i w celach logistycznych.

38 Śledzenie pochodzenia (tracing) Śledzenie pochodzenia produktu to umiejętność ustalenia pochodzenia konkretnej jednostki/serii (partii) produktów zlokalizowanych w obrębie łańcucha dostaw poprzez odwoływanie się do zapisów pod prąd w łańcuchu dostaw. Pochodzenie produktu jest śledzone w celu jego późniejszego ewentualnego wycofania z rynku oraz rozpatrywania skarg.

39 Model śledzenia

40 Regulacje prawne dotyczące mięsa (Rozporządzenie EC 1760/2000) Śledzenie ruchu i pochodzenia wołowiny w łańcuchu dostaw wymaga możliwych do zweryfikowania metod identyfikacji bydła, tusz oraz płatów mięsa we wszystkich możliwych opakowaniach jednostkowych i transportowych na każdym etapie łańcucha dostaw. Niepowtarzalne numery identyfikacyjne muszą być właściwie stosowane i zapisywane, aby zagwarantować połączenie pomiędzy poszczególnymi etapami przetwarzania w łańcuchu dostaw.

41 System identyfikacji bydła System identyfikacji i rejestracji bydła w Unii Europejskiej składa się z następujących elementów: kolczyków identyfikujących poszczególne zwierzęta; komputerowych baz danych; paszportów zwierząt; indywidualnych rejestrów przechowywanych w każdym gospodarstwie.

42 Etapy śledzenia pochodzenia

43 Rózne rodzaje jednostek w przepływie

44 Śledzenie w łańcuchu dostaw

45 Wycofanie produktu

46 Proces zarządzania informacją Z punktu widzenia procesu zarządzania informacją, wdrażanie systemu "traceability" w łańcuchach dostaw wymaga od wszystkich stron biorących w nim udział systematycznego łączenia fizycznego przepływu materiałów i gotowych produktów z przepływem informacji o nich.