WPŁYW KWASU GIBERELINOWEGO NA TRWAŁOŚĆ CIĘTYCH KWIATÓW EUSTOMY WIELKOKWIATOWEJ (EUSTOMA GRANDIFLORUM (RAF.) SHINNERS) MARIACHI GRANDE WHITE F 1

Transkrypt

1 Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) BEATA JANOWSKA, ANITA SCHROETER-ZAKRZEWSKA WPŁYW KWASU GIBERELINOWEGO NA TRWAŁOŚĆ CIĘTYCH KWIATÓW EUSTOMY WIELKOKWIATOWEJ (EUSTOMA GRANDIFLORUM (RAF.) SHINNERS) MARIACHI GRANDE WHITE F 1 Z Katedry Roślin Ozdobnych Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu ABSTRACT. Conditioning of cut flowers of Eustoma grandiflorum Mariachi Grande White F 1 in water gibberellic acid solutions extended their storage life by 23.2% and 19.2%, respectively. Storage life of flowers also increased as a result of application of a standard medium containing 8-hydroxyquinoline sulfate and sucrose during storage. Flowers conditioned in a solution of gibberellic acid at a concentration of 50 mg dm -3 and stored in a water solution of 8-hydroxyquinoline sulfate with sucrose turned out to have the longest storage life. The biggest losses were recorded for flowers, which had the longest storage lives after cutting, i.e. those conditioned in a gibberellic acid solution at a concentration of 50 mg dm -3 and stored in an 8 HQS solution with sucrose. Key words: Eustoma, vase life, gibberellic acid, 8-hydroxyquinoline sulfate, sucrose Wstęp Wzrastające wymogi odbiorców wymuszają na producentach poprawianie jakości swoich produktów. W przypadku kwiatów ciętych dotyczy to przede wszystkim ich trwałości pozbiorczej. Przedłużanie trwałości kwiatów powinno być rozpoczęte już na etapie produkcji przez kondycjonowanie. Do tego zabiegu coraz częściej wykorzystuje się regulatory wzrostu z grupy cytokinin i giberelin, które między innymi zapobiegają utracie wody z tkanek (Nowak i Rudnicki 1988). Przedłużanie trwałości jest szczególnie istotne w przypadku kwiatów, które po ścięciu charakteryzują się stosunkowo krótką dekoracyjnością. Należy do nich eustoma wielkokwiatowa. Trwałość kwiatów ciętych tego gatunku ocenia się na siedem (Huang i Chen 2002) do ośmiu dni (Cho i in. 2001, Jen i in. 2001). Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN

2 46 B. Janowska, A. Schroeter-Zakrzewska Materiał i metody W 2006 roku w Katedrze Roślin Ozdobnych w Poznaniu przeprowadzono doświadczenie mające na celu określenie wpływu 24-godzinnego kondycjonowania w wodnym roztworze kwasu giberelinowego na trwałość ciętych kwiatostanów eustomy wielkokwiatowej (Eustoma grandiflorum (Raf.) Shinners, syn. Lisianthus russelianus Hook.) Mariachi Grande White F 1. Pędy kwiatowe niekondycjonowane umieszczano w wodzie destylowanej lub w roztworach siarczanu 8-hydrokschchinoliny o stężeniu 200 mg dm -3 z dodatkiem 2-procentowej sacharozy, pozostałe kondycjonowano przez 24 godziny, w chłodni o temperaturze 10 C, w wodnych roztworach kwasu giberelinowego o stężeniu 50 i 150 mg dm -3. Wykorzystano Gibrescol 10 MG, łatwo rozpuszczający się w wodzie preparat zawierający 10% kwasu giberelinowego GA 3. Po kondycjonowaniu kwiatostany przechowywano w wodzie destylowanej i wodnych roztworach siarczanu 8-hydroksychinoliny o stężeniu 200 mg dm -3 z 2-procentową sacharozą. Doświadczenie składało się sześciu kombinacji (kondycjonowanie przechowywanie). W każdej kombinacji sprawdzano trwałość 15 pędów kwiatowych, traktowanych jako powtórzenia. Określono trwałość pozbiorczą kwiatostanów w dniach. Utratę walorów dekoracyjnych wyznaczał moment zaschnięcia i (lub) zwiędnięcia połowy kwiatów w kwiatostanie. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji, testem Duncana, na poziomie istotności α = 0,05. Określono również masę początkową i końcową pędów kwiatowych. Wyniki W przeprowadzonym doświadczeniu wykazano nie tylko pozytywny wpływ kondycjonowania ciętych kwiatostanów eustomy wielkokwiatowej Mariachi Grande White F 1 w kwasie giberelinowym, ale także jego korzystne współdziałanie z roztworem zastosowanym do przechowywania kwiatów (tab. 1). Niezależnie od zastosowanego do kondycjonowania stężenia kwasu giberelinowego, trwałość ciętych kwiatów wzrosła odpowiednio o 23,1% i 19%. Korzystniejsze jednak dla przedłużenia trwałości pozbiorczej eustomy było mniejsze stężenie GA 3 (50 mg dm -3 ). Trwałość kwiatów badanej odmiany wzrosła na skutek roztworu zastosowanego do przechowywania. Kwiaty o dłuższej trwałości uzyskano, gdy niezależnie od zastosowanego stężenia GA 3, po kondycjonowaniu umieszczono je w wodnym roztworze 8 HQS z sacharozą. Warto zaznaczyć, iż najdłużej trwałość po ścięciu zachowały kwiaty, które po 24-godzinnym kondycjonowaniu w wodnym roztworze GA 3 o stężeniu 50 mg dm -3 umieszczono w roztworze zawierającym 8 HQS i sacharozę. W trakcie postępującego procesu starzenia pędy kwiatowe traciły masę (tab. 2). Kwiatostany kontrolne, które miały najmniejszą trwałość, już po 8,5 dnia straciły % masy. Podobnie było z kwiatostanami kondycjonowanymi w roztworze kwasu giberelinowego o stężeniu 150 mg dm -3 i przechowywanymi w wodzie, a także z tymi, które od początku doświadczenia były traktowane roztworem 8 HQS z sacharozą. Należy jednak zaznaczyć, że trwałość tych ostatnich była znacznie większa niż kwiatów kontrolnych,

3 Wpływ kwasu giberelinowego na trwałość ciętych kwiatów Tabela 1 Wpływ kondycjonowania w GA 3 i przechowywania w roztworze 8 HQS z sacharozą na posprzętną trwałość kwiatów eustomy wielkokwiatowej Mariachi Grande White F 1 (dni) Effect of conditioning in GA 3, 8 HQS and sucrose on post-harvest flower longevity of Eustoma grandiflorum Mariachi Grande White F 1 (days) Stężenie GA 3 Concentration of GA 3 (mg dm -3 ) Średnia dla roztworu przechowującego Mean for vase solution woda water 8,5 a 12,1 b 12,5 b Przechowywanie Storage Roztwór Vase solution 8 HQS (200 mg dm -3 ) + 2-procentowa sacharoza + 2% sucrose 12,3 b 13,6 c 12,4 b 11,0 a 12,8 b Średnia dla stężenia GA 3 Mean for GA 3 concentration 10,4 a 12,8 b 12,4 b Średnie oznaczone tą samą literą nie różnią się istotnie. Means followed by the same letter do not differ significantly. Tabela 2 Wpływ kondycjonowania w GA 3 i przechowywania w roztworze 8 HQS z sacharozą na masę pędów kwiatowych eustomy wielkokwiatowej Mariachi Grande White F 1 (g) Effect of conditioning in GA 3, 8 HQS and sucrose on of flower stems of Eustoma grandiflorum Mariachi Grande White F 1 (g) Przechowywanie Storage Roztwór Vase solution Stężenie GA 3 Concentration of GA 3 (mg dm -3 ) początkowa at the beginning woda water ubytek masy końcowa decrease in at the end g % początkowa at the beginning 8 HQS (200 mg dm -3 ) + 2-procentowa sacharoza + 2% sucrose ubytek masy końcowa decrease in at the end g % 0 106,1 86,1 20,0 100,0 81, ,4 77,9 24,5 23,9 94,3 69,7 24,6 26, ,7 94,6 21,1 101,3 76,8 24,5 24,2

4 48 B. Janowska, A. Schroeter-Zakrzewska a co za tym idzie utrata masy następowała znacznie wolniej. Największe ubytki masy stwierdzono u kwiatów, które najdłużej zachowały trwałość po zbiorze, czyli u tych, które kondycjonowano w roztworze kwasu giberelinowego o stężeniu 50 mg dm -3 i przechowywano w roztworze 8 HQS z sacharozą. Dyskusja W przeprowadzonym doświadczeniu otrzymano wzrost pozbiorczej trwałości ciętych kwiatostanów eustomy Mariachi Grande White F 1 dzięki zastosowaniu kwasu giberelinowego do ich kondycjonowania. Trwałość kwiatów wzrosła również na skutek zastosowania do przechowywania standardowej pożywki zawierającej 8 HQS i sacharozę, zarówno do ciągłego przechowywania, jak i po kondycjonowaniu w kwasie giberelinowym. Według Huang i Chen (2002) przedłużenie trwałości eustomy do 15 dni można uzyskać, traktując kwiaty przez 24 godziny roztworem benzyloadeniny o stężeniu 50 mg dm -3, a następnie 4-procentowym roztworem sacharozy. Zdaniem Łukaszewskiej (1988) przyczyną krótszej żywotności kwiatów po ścięciu jest wyczerpywanie się asymilatów, a dostarczanie cukru łącznie ze środkiem o działaniu grzybo- i bakteriobójczym zwiększa trwałość i dekoracyjność kwiatów. W trakcie trwania doświadczenia kwiaty traciły masę. Największe jej ubytki odnotowano u kwiatów, które po kondycjonowaniu w GA 3 o stężeniu 50 mg dm -3 wstawiono do roztworu 8 HQS z sacharozą. Warto jednak zaznaczyć, iż trwałość tych kwiatów była największa i tutaj należy dopatrywać się przyczyny znacznego spadku masy. Utrata wody kwiatów ciętych jest naturalnym następstwem postępującego procesu starzenia się. U wielu gatunków dodatek cukru wpływa korzystnie na jakość i trwałość kwiatów ciętych, gdyż między innymi przyspiesza zamykanie się aparatów szparkowych, co skutecznie hamuje transpirację oraz wpływa na pobieranie wody (Nowak i Rudnicki 1988, Łukaszewska 1988, Łukaszewska i Wróbel 1998). Według Huang i Chen (2002) u eustomy siarczan glinu skutecznie hamuje transpirację, zmniejszając straty wody w ściętych kwiatach. Wnioski 1. Kondycjonowanie ciętych kwiatostanów eustomy wielkowiatowej Mariachi Grande White F 1 w wodnych roztworach kwasu giberelinowego przedłużyło ich trwałość pozbiorczą. 2. Trwałość kwiatów wzrosła również na skutek zastosowania do przechowywania standardowej pożywki zawierającej siarczan 8-hydroksychinoliny i sacharozę. 3. Najtrwalsze były kwiaty, które kondycjonowano w roztworze kwasu giberelinowego o stężeniu 50 mg dm -3 i przechowywano w wodnym roztworze 8-hydroksychinoliny o stężeniu 200 mg dm -3 z 2-procentową sacharozą. 4. Największe ubytki masy odnotowano u kwiatów, które po zbiorze zachowały trwałość najdłużej, czyli u tych, które kondycjonowano w roztworze kwasu giberelinowego o stężeniu 50 mg dm -3 i przechowywano w roztworze 8 HQS z sacharozą.

5 Wpływ kwasu giberelinowego na trwałość ciętych kwiatów Literatura Cho M.C., Celikel F., Dodge L. (2001): Sucrose enhances the postharvest quality of cut flowers of Eustoma grandiflorum (Raf.) Shinn. Acta Hortic. 543: Huang K.L., Chen W.S. (2002): BA and sucrose increase vase life of cut Eustoma flower. HortScience 37, 3: Jen L.L., Han L.Y., Liang H.K, Shaw C.W. (2001): Vase life of Eustoma grandiflorum as affected by aluminium sulfate. Bot. Biull. Acad. Sinica 42, 1: Łukaszewska A.J. (1988): Wpływ etylenu i niskiej temperatury na niektóre procesy zachodzące w ciętych różach. Rozpr. Nauk. Monogr. SGGW-AR Warszawa. Łukaszewska A.J., Wróbel A. (1998): Próby regulacji trwałości ciętych kwiatów lwiej paszczy. W: Mater. konf. Najnowsze metody przedłużania trwałości ciętych kwiatów. Warszawa: Nowak J., Rudnicki R.M. (1988): Przedłużanie trwałości kwiatów ciętych. PWRiL, Warszawa. THE EFFECT OF GIBBERELIC ACID ON THE POST-HARVEST FLOWERS LONGEVITY OF EUSTOMA GRANDIFLORUM (RAF.) SHINNERS MARIACHI GRANDE WHITE F 1 Summary The aim of the experiment was to determine the effect of a 24-h conditioning in a water solution of gibberellic acid on the vase life of cut inflorescences of prairie gentian (Eustoma grandiflorum (Raf.) Shinners, syn. Lisianthus russelianus Hook.) Mariachi Grande White F 1. Unconditioned flower stems were placed in distilled water or solutions of 8-hydroxyquinoline sulfate at a concentration of 200 mg dm -3 with a 2% addition of sucrose, while the others were conditioned for 24 h in a coolhouse at a temperature of 10 0 C, with gibberellic acid water solution at a concentrations of 50 and 150 mg dm -3. After conditioning flowers were stored in distilled water and water solutions of 8-hydroxyquinoline sulfate at a concentration of 200 mg dm -3 with 2% sucrose. Conditioning of cut flowers of Mariachi Grande White F 1 in gibberellic acid water solutions extended their storage life by 23.2% and 19.2%, respectively. Storage life of flowers also increased as a result of application of a standard medium containing 8-hydroxyquinoline sulfate and sucrose storage. Flowers conditioned in a solution of gibberellic acid at a concentration of 50 mg dm -3 and stored in a water solution of 8-hydroxyquinoline sulfate with sucrose turned out to have the longest storage life. The biggest losses were recorded for flowers, which had the longest storage lives after cutting, i.e. those conditioned in a gibberellic acid solution at a concentration of 50 mg dm -3 and stored in an 8 HQS solution with sucrose.