1. Mit agresji Główne motywacje ludzkiego działania 31

Transkrypt

1 Spis treści 1. Mit agresji 7 Teorie mają wpływ na rzeczywistość 10 Freudowski popęd agresji 12 Popęd nienawiści i niszczenia 14 Agresja u Darwina: instynkty społeczne zamiast popędu agresji 16 Konrad Lorenz i Tak zwane zło ig Komu i do czego służy popęd agresji? 21 Eksperyment Milgrama: skutki błędnej interpretacji 24 Popęd agresji umarł - lecz agresja żyje 27 Nowe podejście do problemu agresji Główne motywacje ludzkiego działania 31 Podstawowe potrzeby człowieka 32 Odkrycie układu motywacji 35 Agresja niesprowokowana nie opłaca się 37 Zaufanie i akceptacja społeczna jako cel popędu

2 Sprawiedliwość jako fundamentalna motywacja człowieka 43 Czy to już era powszechnego humanitaryzmu? 45 Niesprawiedliwość - naruszenie granicy bólu Granica bólu: o neurobiologicznej strukturze przemocy 49 Koniec mitu agresji 50 O pojęciu agresji i przemocy 53 Metody neurobiologicznego badania agresji 55 Ból jako bodziec wyzwalający agresję 56 Skanowanie agresji 59 Jak działa układ agresji ludzkiego mózgu 61 Agresja w obronie innych i współczucie 66 Odrzucenie boli i wyzwala agresję 67 Agresja jako wspomaganie układu motywacyjnego 70 Agresja konstruktywna i destruktywna - funkcja komunikacyjna agresji 72 Zdrowa agresja 74 Zasada granicy bólu 75 Ubóstwo a przemoc 77 Przemoc domowa 78 Znaczenie granicy bólu dla indywidualnej gotowości do agresji 79 Wzorce przywiązania a gotowość do agresji

3 Mężczyźni: agresywna płeć? 83 Agresywność a testosteron - wzajemna zależność 88 Agresja w niewłaściwym miejscu i w niewłaściwym czasie: zjawisko przeniesienia i odroczenia 90 Neurobiologiczna pamięć agresji 92 Agresja, której nikt nie rozumie: po co nam zaklinacze agresji? 94 Przyczyny agresji dzieci i młodzieży 96 Dzieci uczą się przez naśladowanie: znaczenie środków masowego przekazu 101 Szał zabijania w szkołach 103 Osobowość antyspołeczna i psychopatia 110 Formy patologicznego zachowania antyspołecznego: agresja zimna i gorąca 111 Zmiany neurobiologiczne u osób z psychopatycznym zaburzeniem osobowości 116 Nikt nie rodzi się psychopatą 117 Same geny nie wystarczą: czynnik dziedziczności a przemoc 123 Znaczenie odżywiania 125 Alkohol a przemoc 129 Znaczenie wychowania 130 Po co nam agresja? 134 Agresja jako sygnał

4 4* Bieda, nierówność i przemoc: społeczeństwa ludzkie na granicy bólu 138 Czynniki wpływające na nasilenie przemocy w danym kraju 139 Wpływ nierówności ekonomicznej na zdrowie i wykształcenie 142 Od jaskrawej nierówności do rozkładu społeczeństwa 143 Rola zaufania w przeciwdziałaniu agresji 145 Czynniki wpływające na zaufanie społeczne 147 Sprawiedliwość społeczna: 0 socjologicznej koncepcji uznania W poszukiwaniu źródeł albo: człowiek przed rewolucją 1 po rewolucji neolitycznej 153 Australopithecus: ogniwo między człowiekiem a małpą 154 Nasi przodkowie: myśliwi czy zwierzyna łowna? 158 Demoniczne samce: ci źli mężczyźni 160 Biotop australopiteka 161 Homo rudolfensis: na scenę wkraczają wytwórcy narzędzi 165 Warunki do polowania na większą skalę: ogień i broń myśliwska

5 Ewolucyjna recepta ludzi na sukces: więź, współpraca, inteligencja 168 Szympansy - agresywny gatunek? 169 Homo sapiens na scenie ewolucji 173 Jak żyli przedcywilizacyjni lowcy-zbieracze? 175 Nikt nie głoduje, jeśli nie głodują wszyscy 176 Łowcy i zbieracze na celowniku neuroekonomistów 178 Rodzicielka cywilizacji: Żyzny Półksiężyc 181 Exodus albo koniec Żyznego Półksiężyca 186 Koniec egalitarnego życia 187 Niedobór zasobów, powstanie własności, pojawienie się zasady opłacalności 189 O czym mówią nam bliskowschodnie mity o raju? 190 Dwie strony procesu cywilizacyjnego 194 Przemoc jako skutek procesu cywilizacyjnego Hamowanie dynamiki agresji: powstanie systemów moralnych, religii i prawa 201 Badanie moralności 202 Empatia jako kamień węgielny moralności (Karol Darwin) 203 O celu moralności 204 Neurobiologia moralności: reakcja intuicyjna i ocena intelektualna

6 Wolna wola - czy ludzie są moralnie odpowiedzialni za swoje czyny 207 Gdy nie jest możliwa właściwa decyzja: dylematy moralne 210 Utrata niewinności moralnej 214 Stresory cywilizacyjne a instynkty społeczne 217 Szczególny system moralny: religia 219 Wierzący i bezbożnicy w laboratorium psychologa 220 Religia jako system łączący 221 Moralność: druga strona medalu 222 Moralne przyzwolenie dla świętoszków 223 Świętoszek w laboratorium psychologa 225 Skrucha czyni człowieka dobrym 228 My i oni : systemy moralne jako przyczyna przemocy 231 Grupa własna - grupa obca 233 Kryzys w łonie grupy własnej i jego rozwiązanie: wyznaczenie grupy obcej O konieczności ograniczenia przemocy i agresji 237 O istocie agresji 238 Agresja codzienna 241 Perspektywa polityczna 245 Perspektywa międzynarodowa

7 Rewolucja neolityczna na skalę globalną? 249 Podziękowanie 252 Przypisy 253 Bibliografia 328 Indeks 380