Zbigniew Herbert ( ) należy do grona najwybitniejszych polskich poetów współczesnych; oprócz wierszy pisał

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zbigniew Herbert ( ) należy do grona najwybitniejszych polskich poetów współczesnych; oprócz wierszy pisał"

Laura Bednarczyk
7 lat temu
Przeglądów:

Zbigniew Herbert "Przesłanie Pana Cogito" Zbigniew Herbert (1924 1998) należy do grona najwybitniejszych polskich poetów współczesnych; oprócz wierszy pisał także eseje na temat kultury i sztuki

1 Zbigniew Herbert "Przesłanie Pana Cogito" Zbigniew Herbert ( ) należy do grona najwybitniejszych polskich poetów współczesnych; oprócz wierszy pisał także eseje na temat kultury i sztuki europejskiej (Barbarzyńca w ogrodzie, Labirynt nad morzem; był człowiekiem wszechstronnie wykształconym, studiował polonistykę, malarstwo, filozofię, prawo; Zbigniew Herbert zadebiutował dopiero jako poeta w 1956 roku tomem pt. Struna światła; spóźniony debiut był związany z niezgodą artysty na oficjalną socrealistyczną - filmy edukacyjne on-line Strona 1/8

2 poetykę; inne tomy poetyckie Herberta to: Hermes, pies i gwiazda, Studium przedmiotu, Napis; Pan Cogito ; tom wierszy Zbigniewa Herberta pt. Pan Cogito ukazał się drukiem w 1974 roku; zebrane w nim wiersze stały się wkrótce moralnym drogowskazem współczesnego intelektualisty oraz wyrazem buntu wobec rzeczywistości Polski Ludowej Przesłanie Pana Cogito - w wierszu Herberta będziemy szukać przede wszystkim nawiązań kulturowych, wskazówek moralnych ważnych dla współczesnego człowieka oraz sygnałów ironii tak charakterystycznej dla wierszy poety; tytuł cyklu stanowi - filmy edukacyjne on-line Strona 2/8

3 nawiązanie do słynnej maksymy filozoficznej Kartezjusza, francuskiego filozofa, matematyka i astronoma XVII wieku: Cogito, egro su m, czyli Myślę, więc jestem; to podstawa racjonalizmu filozofii opartej na zdolnościach poznawczych ludzkiego rozumu; bohater wierszy Herberta to zatem Pan myślący, zastanawiający się nad biegiem historii, formułujący pewne uniwersalne wskazania moralne; wiersz reprezentuje lirykę apelatywną, zwaną inaczej liryką zwrotu do adresata; świadczy o tym obecność - filmy edukacyjne on-line Strona 3/8

4 czasowników w trybie rozkazującym; tytułowe przesłanie jest zbiorem nakazów moralnych, zawierających liczne nawiązania kulturowe; wzorem stają się herosi świata antycznego (Jazon szukający złotego runa, Hektor - bohater wojny trojańskiej), rycerze średniowieczni( Roland walczący mężnie w Hiszpanii u boku Karola Wielkiego); w przywołaniu tych bohaterów literatury i historii europejskiej kryje się ironia; Hektor był wojownikiem broniącym Troi przed wojskami greckimi; zginął, walcząc z Achillesem; - filmy edukacyjne on-line Strona 4/8

5 Roland również ginie, broniąc rycerskiego honoru; zatem naśladowania domaga się postawa heroiczna, nawet w obliczu nieuniknionej klęski; w opinii potomnych natomiast często nagrodą za taką postawę jest chłosta śmiechu; osoba mówiąca ma świadomość, że ten etyczny heroizm jest poszukiwaniem dobra, którego nie da się zdobyć (ironia, o której wspominaliśmy wcześniej); należy jednak powtarzać stare zaklęcia ludzkości, bajki i legendy, dlatego, iż przechowują one ślady heroicznej historii i losy - filmy edukacyjne on-line Strona 5/8

6 bohaterów; zadaniem człowieka nie jest jedynie życie pozbawione jakiegoś wyższego celu, musi dać świadectwo fundamentalnym wartościom: dobru, prawdzie i pięknu; powinniśmy zatem naśladować słynnych bohaterów historycznych, którzy nawet w obliczu klęski potrafili zachować honor i godność; było to ważne przesłanie dla polskich intelektualistów mówi się o gniewie w obliczu krzywdy człowieka, pogardzie dla szpiclów katów tchórzy i niemożności przebaczania tym, którzy wyrządzają innym krzywdę; te fragmenty wiersza mają wymowę uniwersalną, ale są też pewnym opisem rzeczywistości państwa totalitarnego, podporządkowującego dobro człowieka strukturom władzy; wobec takich zjawisk należy być bezkompromisowym i - filmy edukacyjne on-line Strona 6/8

7 pogardą reagować na wyrządzających zło innemu człowiekowi; jest to opis tzw. postawy wyprostowanej, wyraz buntu wobec tej formy sprawowanie rządów; podmiot liryczny przestrzega przed oschłością serca, nakazuje czcić piękno tego świata, stanowiącego bezpośrednią inspirację sztuki (literatury, a przede wszystkim malarstwa); ten fragment łączy się tematycznie z nakazem czerpania nauki z przeszłych dziejów, mitów, baśni i legend; sztuka zatem, podporządkowana określonym wartościom powinna być dla - filmy edukacyjne on-line Strona 7/8

8 Powered by TCPDF ( Ściąga eksperta człowieka bezpośrednim źródłem inspiracji - filmy edukacyjne on-line Strona 8/8

Podobne dokumenty

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; "Dżuma" Camusa jako powieść paraboliczna Albert Camus (1913 1960) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; był wybitnym pisarzem (otrzymał Nagrodę