Pytania na egzamin z prawa rzymskiego u prof. Marka Kuryłowicza Pobrano z umcs.net.pl

Transkrypt

1 Pytania na egzamin z prawa rzymskiego u prof. Marka Kuryłowicza I. Pojęcia ogólne i historia źródeł 1. Rzymskie pojęcie prawa i sprawiedliwości. 2. Ius est ars boni et aequi.(patrz wyżej). 3. Prawo publiczne i prawo prywatne. 4. Systematyka rzymskiego prawa prywatnego. 5. Personae res actiones. 6. Ius civile ius gentium ius honorarium. 7. Okresy historycznego rozwoju państwa i prawa rzymskiego. 8. Źródła tworzenia prawa rzymskiego. 9. Ustawa XII Tablic. 10. Magistratury rzymskie. 11. Jurysprudencja rzymska. 12. Prawnicy rzymscy okresu klasycznego. 13. Gaius i jego instytucje. 14. Kodyfikacja justyniańska. 15. Corpus Iuris Civilis. 16. Prawo rzymsko bizantyjskie. 17. Recepcja prawa rzymskiego. II. Rzymski proces cywilny 18. Rodzaje postępowania w rzymskim procesie cywilnym. 19. Rola pretora w procesie cywilnym. 20. Actio. 21. Jurysdykcja. 22. Magistratury jurysdykcyjne. 23. Jrysdykcja sporna (procesowa) i niesporna (nieprocesowa). 24. Sędzia w prawie rzymskim. 25. Sądy kolegialne. 26. Zdolność procesowa 27. Zdolność procesowa a legitymacja procesowa. 28. Legitymacja procesowa. 29. Zastępstwo procesowe. 30. Właściwość sądu. 31. Actor sequitur forum rei. 32. Prorogatio fori. 33. Charakterystyka procesu legisakcyjnego. 34. Postępowanie in iure i apud iudicem. 35. In ius vocatio. 36. Pozycja pozwanego w stadium in iure. 37. Confessio in iure. 38. Środki obrony pozwanego. 39. Exceptio. 40. Ekscepcje dylatoryjne i peremptoryjne. 41. Exceptio rei iudicatae. 42. Exceptio doli. 43. Litis contestatio. 44. Formułka procesowa.

2 45. Formułki (actiones) prejudycjalne (preiudiciales). 46. Actiones in rem i actiones in personam. Prawa podmiotowe względne i bezwzględne. 47. Actiones stricti iuris bonae fidei. 48. Actio utilis. 49. Actiones in ius in factum (conceptae). 50. Skargi odszkodowawcze i penalne. 51. Actio popularis. 52. Powództwa działowe (actiones divisoriae). 53. Postępowanie apud iudicem. 54. Postępowanie dowodowe. 55. Ciężar dowodu. 56. Actori incumbit probatio. 57. Reus in excipiendo fit actor. 58. Zasady sędziowskiej oceny dowodów. 59. Wyrok i jego treść. 60. Prawomocność wyroku. 61. Res iudicata. 62. Bis de eaddem re agere non licet. 63. Pojęcie i rodzaje egzekucji. 64. Egzekucja majątkowa i jej formy. 65. Proces kognicyjny. 66. Środki ochrony pozaprocesowej. 67. Interdykty. 68. Restitutio in itegrum. III. Prawo osobowe z czynnościami prawnymi. 69. Zdolność prawna. 70. Nasciturus. 71. Początek i koniec zdolności prawnej. 72. Zakres zdolności prawnej. 73. Status osoby fizycznej. 74. Status libertatis. 75. Kategorie osób ze względu na status. 76. Capitis deminutio. 77. Postliminium; fictio legis Corneliae. 78. Powstanie niewoli. 79. Favor libertatis. 80. Sytuacja prawna niewolników. 81. Peculium i czynności prawne niewolników. 82. Sposoby wyzwolenia niewolników. 83. Sytuacja prawna wyzwoleńców. 84. Lex Fufia Caninia Lex Aelia Sentia lex Iunia Norbana. 85. Prawo patronatu. 86. Osoby półwolne. 87. Mancipio dati. 88. Koloni. 89. Status civitatis. 90. Nabycie obywatelstwa rzymskiego. 91. Status familiae. 92. Osoby sui i alieni iuris. 93. Infamia i turpitudo. Actiones famosae.

3 94. Osoby prawne w prawie rzymskim. 95. Korporacje i fundacje. 96. Collegia i pia causae. 97. Zdolność do czynności prawnych i jej ograniczenia. 98. Ograniczenia zdolności do czynności prawnych ze względu na wiek Negotium claudicans Furiosus i prodigius Zdarzenia prawne Pojęcie i rodzaje czynności prawnych Czynności prawne jednostronne i dwustronne Czynności prawne mortis causa Czynności prawne rozporządzające i zobowiązujące Forma czynności prawnych Czynności formalne prawa rzymskiego Mancypacja i jej zastosowania In iure cessio Wady oświadczenia woli Symulacja czynności prawnej Błąd w czynności prawnej Ignorantia iuris Dolus i metus Wymogi ważności czynności prawnej Nieważność bezwzględna i względna czynności prawnych Konwalidacja (konwalescencja) i konwersja czynności prawnych Ważność i skuteczność czynności prawnych Wzruszalność czynności prawnych Składniki treści czynności prawnych Essentialia, naturalia i accidentalia negotii Warunek i termin Pojęcie i rodzaje warunku Warunki niewłaściwe Polecenie (modus) Nabycie prawa Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quiam ipse habet Sukcesja uniwersalna i syngularna Zastępstwo przy czynnościach prawnych. IV. Prawo rodzinne 130. Rodzina agnatyczna Rodzina kognatyczna Pokrewieństwo i powinowadztwo Małżeństwo rzymskie Małżeństwo, konkubinat i związki podobne Wymogi zawarcia małżeństwa Nuptias non concubitus, sed consensus facit Przeszkody małżeńskie Ustawodawstwo małżeńskie cesarza Augusta Zaręczyny Zawarcie i rozwiązania małżeństwa Małżeństwo cum manu i sine manu Małżeńskie prawo majątkowe Posag.

4 144. Sposoby powstania władzy ojcowskiej Domniemanie ojcostwa Pater est, quem nuptiae demonstrant Przysposobienie dziecka według prawa rzymskiego Arrogatio i adoptio Adoptio plena i minus plena Legitymacja dziecka (legitymatio) 151. Zgaśnięcie władzy ojcowskiej Emancypacja Treść władzy ojcowskiej Opieka (tutela) i kuratela (cura) Opieka nad dziećmi i niedojrzałymi (tutela impuberum) 156. Sposoby powołania opiekuna Obowiązki i odpowiedzialność opiekuna Kuratela pojęcie, rodzaje, zastosowanie. V. Prawo spadkowe 159. Pojęcie i rodzaje dziedziczenia Hereditas i bonorum possesio Dziedziczenie i spadek Sukcesja uniwersalna i syngularna w prawie spadkowym Powołanie do spadku pojęcie i podstawy Pojęcie i treść testamentu Testament i kodycyl Formy testamentu Testamenty szczególne; testament holograficzny Incapacitas, indignitas i prawo kaduka Semel heres sempel heres Ustanowienie spadkobiercy. Cautio Muciana Podstawienie dziedzica (substytucja) Agnacja i kognacja w dziedziczeniu beztestamentowym Dziedziczenie beztestamentowe według Ustawy XII Tablic 174. Pretorskie dziedzicznie beztestamentowe Dziedziczenie wedle głów wedle szczepów Dziedziczenie ab intestato według prawa justyniańskiego Dziedzicznie beztestamentowe małżonków w prawie rzymskim Dziedziczenie pogrobowców Dziedzicznie przeciwtestamentowe Querela infficiosi testamenti Zachowek Sposoby przyjęcia spadku Spadek leżący Transmisja powołania Skutki nabycia spadku Odpowiedzialność za długi spadkowe Dobrodziejstwo inwentarza (beneficium inventarii) Współdziedziczenie i jego następstwa Przyrost (akrescencja) w prawie spadkowym Zaliczenie na dział spadkowy Pojęcie i rodzaje zapisów Legaty i fideikomisy Legat windykacyjny i damnacyjny.

5 194. Lex Falcidia i tzw. kwarta falcydyjska Fideikomis uniwersalny Darowizna na wypadek śmierci. VI. Prawo rzeczowe 197. Pojęcie i rodzaje rzeczy Res corpolares incorpolares Rzeczy wyłączone z obrotu Res mancipi res nec mancipi Rzecz niczyja thesaurus Pojęcie nieruchomości Superficies solo cedit Genus i species Rzeczy podzielne i niepodzielne Rzeczy zużywalne i niezużywalne Pożytki (fructus) Rzecz złożona i rzecz zbiorowa. Actio ad exhibendum Fructus naturales i fructus civiles Rodzaje władztwa nad rzeczami Posiadanie a własność Pojęcie posiadania Corpus i animus Znaczenie prawne posiadania Possessio civilis i possessio naturalis Dzierżenie (detentio) Possesio ad interdicta Possessio ad usucapionem Posiadanie w dobrej i w złej wierze Nabycie posiadania Posiadanie wadliwe 222. Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest Nabycie posiadania solo animo Traditio brevi manu oraz constitutum possessorium Ochrona posiadania Ochrona posesoryjna i petytoryjna Interdykty posesoryjne Quasi possessio iuris Pojęcie własności Własność kwirytarna i bonitarna Współwłasność Zakres uprawnień właściciela Ograniczenia własności Tzw. elastyczność własności Sposoby nabycia własności Pierwotne sposoby nabycia własności Pochodne nabycie własności Tradycja jako sposób przeniesienia własności Iusta causa traditionis Zawłaszczenie (occupatio) Nabycie własności przez połączenia rzeczy (accessio) Accessio cedit principali Confusio w prawie rzeczowym.

6 244. Nabycie własności na pożytkach Przetworzenie rzeczy (specificatio) Zasiedzenie Przesłanki zasiedzenia Sposoby ochrony własności Skarga windykacyjna Actio negatoria Odpowiedzialność pozwanego skargą windykacyjną za pożytki i nakłady Prawa rzeczowe Iura in re aliena Służebności Służebności gruntowe Służebności osobiste Usus i ususfructus Użytkowanie Zasady ogólne służebności Nabycie, zgaśnięcie i ochrona służebności Prawo zastawu Zastaw jako prawo akcesoryjne Pignus i hypotheca Przedmiot zastawu Treść i realizacja prawa zastawu Klauzule dodawane do zastawu. Antychreza Kilka zastawów na jednej rzeczy Prior tempore, potior iure Hipoteka generalna; zastaw na prawach; podzastaw; zastaw uprzywilejowany Emfiteuza Prawo zabudowy (superficies). VII. Zobowiązania 272. Rzymska definicja zobowiązania Pojęcie zobowiązania Wierzytelność, dług i odpowiedzialność Świadczenie Źródła zobowiązań Zobowiązania kontraktowe i deliktowe Zobowiązania jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące Zobowiązania naturalne Wielość podmiotów zobowiązania Zobowiązania podzielne Zobowiązania solidarne Prawo regresu w zobowiązaniach solidarnych Zobowiązania kumulatywne Zmiana wierzyciela i dłużnika Cesja Podmioty i przedmiot zobowiązania Genus i species w zobowiązaniach Odsetki anatocyzm lichwa Zobowiązania przemienne (alternatywne) Upoważnieni przemienne Wykonanie zobowiązania Przesłanki odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie zobowiązania.

7 294. Wina jako podstawa odpowiedzialności dłużnika Dolus i culpa Zasady odpowiedzialności zawinionej przez dłużnika Odpowiedzialność za siłą wyższą i przypadek Culpa i custodia Vis maior Subiektywna i obiektywna odpowiedzialność dłużnika Szkoda i odszkodowanie Ustalanie wysokości odszkodowania Damnum emergens i lucrum cessans Zwłoka dłużnika Zwłoka wierzyciela Umowy i kontrakty Pojęcie i rodzaje kontraktów Rzymski system kontraktowy Kontrakty realne Kontrakty werbalne Kontrakty literalne Kontrakty konsensualne Kontrakty nienazwane (contractus innominati) Kontrakt pożyczki Pożyczka morska Kontrakt przechowania (dispositum) Szczególne rodzaje depozytu Kontrakt użyczenia (commodatum) Precarium Kontrakt zastawu a prawo rzeczowe zastawu (pignus) Stypulacja Zastosowania stypulacji Chirographa i syngrapha Kontrakt sprzedaży Towar i cena w kontrakcie sprzedaży Emptio spei emptio rei speratae Obowiązki stron w kontrakcie sprzedaży Ewikcja Odpowiedzialność sprzedawcy za wady prawne i wady fizyczne Rękojmia za wady fizyczne rzeczy sprzedanej Umowy dodatkowe do kontraktu sprzedaży Pojęcie i rodzaje najmu Kontrakt najmu rzeczy Najem dzierżawa podnajem Kontrakt najmu dzieła Lex Rhodia de iactu Kontrakt zlecenie Zlecenie kredytowe Kontrakt spółki Konstrukcja i klasyfikacja kontraktów nienazwanych Kontrakt estymatoryjny Pacta nuda i pacta vestita Pacta praetoria Recepta Odpowiedzialność właścicieli statków, gospód i stajni zajezdnych.

8 346. Pacta legitima Compromissum i receptum arbitri Darowizna w prawie rzymskim Donatio sub modo; donatio mortis causa Zobowiązania quasi ex contractu Negotiorum gestio Bezpodstawne wzbogacenie Bezpodstawne wzbogacenie przez nienależne świadczenie. Condictio indebiti Świadczenie niezgodne z prawem lub niemoralne Crimina i delicta Odpowiedzialność deliktowa Pojęcie i rodzaje czynów niedozwolonych (deliktów) Furtum i rapina Damnum iniuria datum Lex Aquilia i bezprawne wyrządzenie szkody Iniuria pojęcie i treść Delikty prawa cywilnego i prawa pretorskiego Dolus i metus jako delikty Fraus creditorum Actio Pauliana Zobowiązania quasi ex delicto Deiectum vel effusum Positum aut suspensum Actiones adiecticiae qualitatis Odpowiedzialność noksalna Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta Sposoby umocnienia (zabezpieczenia) zobowiązań Poręczenie Prawo regresu w zobowiązaniach Sposoby umorzenia zobowiązań Akceptylacja i stypulacja akwiliańska Nowacja (odnowienie) zobowiązania Confusio w zobowiązaniach Potrącenie (kompensacja).