Transfer wiedzy z uczelni wyższych do przemysłu podstawą rozwiniętej gospodarki rynkowej doświadczenia zachodnich krajów

Transkrypt

1 Transfer wiedzy z uczelni wyższych do przemysłu podstawą rozwiniętej gospodarki rynkowej doświadczenia zachodnich krajów Dr Marek Szarucki Katedra Analiz Strategicznych Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie marek.szarucki@uek.krakow.pl Kraków 2010

2 Plan prezentacji 1. Transfer wiedzy 2. Współpraca między nauką a przemysłem 3. Doświadczenia UK i USA w zakresie transferu wiedzy 4. Uwarunkowania społeczno-kulturowe 5. Wnioski końcowe oraz zalecenia

3 Transfer wiedzy Transfer technologii oznacza transmitowanie wiedzy technicznej oraz umiejętności jej zastosowania w produkcji Transfer wiedzy pojęcie szersze niż TT, dotyczy transmitowania uporządkowanych i zinterpretowanych wiązek informacji (nie zawsze stricte technicznej) Wiedza generowana przez ośrodki naukowe, przekazana do przedsiębiorstwa, może przekształcić się w różne typy innowacji (Weresa, 2007)

4 Transfer wiedzy Innowacje techniczne/technologiczne Innowacje produktowe Innowacje nietechniczne/nietechnologiczne Innowacje organizacyjne Innowacje procesowe Innowacje marketingowe (Bigliardi, Dormio, 2009)

5 Transfer wiedzy Proces transferu wiedzy Tworzenie wiedzy Udostępnianie wiedzy Relacje oparte na wiedzy Zastosowanie wiedzy

6 Współpraca między nauką a przemysłem Rola uczelni wyższych w rozwoju regionalnych i narodowych systemów innowacji poprzez zapewnienie podaży wykwalifikowanych pracowników wiedzy oraz informacji jest niekwestionowana Silna gospodarka to gospodarka innowacyjna Innowacje - źródło przewagi konkurencyjnej Współpraca z ośrodkami naukowo-badawczymi - katalizator zwiększenia innowacyjności firm (Mowery, Sampat, 2005)

7 Współpraca między nauką a przemysłem 1. Powiązania formalne, do których należą: wspólne laboratoria ośrodków naukowych i przedsiębiorstw, firmy zakładane przez pracowników naukowych, kontrakty na badania naukowe, usługi konsultingowe, transakcje handlowe dot. praw własności intelektualnej, współpraca w zakresie nauczania (praktyki, szkolenia), czasowy przepływ kadr naukowych do przemysłu; 2. Powiązania nieformalne, takie jak: wspólne publikacje naukowców i przedsiębiorców, targi, sympozja, konferencje, studiowanie literatury fachowej, kontakty w ramach profesjonalnych stowarzyszeń, przepływ absolwentów wyższych uczelni do biznesu (w tym firmy zakładane przez studentów i absolwentów).

8 Doświadczenia UK i USA w zakresie transferu wiedzy Badania literaturowe M.H. Decter (2009) wg trzech kryteriów: Rola uczelni wyższych w transferze technologii Wpływ ustawodawstwa, polityki rządowej i finansowania Sukces i ocena

9 Doświadczenia UK i USA w zakresie transferu wiedzy Rola uczelni w transferze technologii Zasadnicza różnica pomiędzy UK a USA dotyczy prowadzonych dyskusji: UK, czy transfer technologii jest głównym celem? USA, w jaki sposób najlepiej wykorzystać TT w osiągnięciu sukcesu? W Wielkiej Brytanii większy nacisk kładzie się na publikowanie artykułów niż tworzenie patentów, jak to ma miejsce w USA W UK ważniejszy jest transfer informacji, natomiast w USA tworzenie innowacji

10 Doświadczenia UK i USA w zakresie transferu wiedzy Sukces i ocena W literaturze przedmiotu w zakresie sukcesu i oceny dominują wyniki dotyczące patentowania, licencjonowania oraz firm typu spin-off Amerykańskie wskaźniki transferu wiedzy znacząco przekraczają brytyjskie Sytuacja ta świadczy między innymi o dłuższej tradycji zaangażowania w tego rodzaju przedsięwzięcia uczelni wyższych w USA, niż w Wielkiej Brytanii

11 Doświadczenia UK i USA w zakresie transferu wiedzy Wpływ ustawodawstwa, polityki rządowej i finansowania W USA punktem zwrotnym w TT z uniwersytetu do przemysłu była ustawa Bayh-Dole Act z 1980, która stworzyła jednolite warunki patentowe umożliwiające uczelniom wyższym patentowanie wyników badań finansowanych ze środków publicznych W UK nie ma centralnej strategii rządowej w zakresie praw do własności intelektualnej będącej wynikiem badań finansowanych przez rząd, jednakże sytuacja ta zmienia się w ostatnich latach

12 Wybrane wskaźniki transferu wiedzy z uczelni wyższych do przemysłu (UK i USA) Wskaźnik transferu wiedzy Wielka Brytania ( ) USA (2005) Liczba zgłoszeń o nowy patent Liczba wydanych patentów Liczba umów licencyjnych Dochód z licencjonowania własności intelektualnej (mln, GBP) Liczba spin-off Decter, 2009

13 Uwarunkowania społecznokulturowe USA W roku 1960 w USA prawie 50% młodzieży w wieku lat studiowało oraz uczęszczało na uczelnie lokalne Zakładając, że większość pracowała w firmach lokalnych, skutkowało to pojawieniem się grupy menedżerów, która mogła dzielić się wiedzą, jak i innowacyjnymi pomysłami, które wywodziły się z tych uczelni Firmy które mają możliwości i są skłonne do licencjonowania wyników badań uczelnianych to te, które posiadają właściwy poziom zdolności badawczych oraz kontakty w środowisku akademickim

14 Uwarunkowania społecznokulturowe UK W UK w roku 1960 tylko 6% z grupy osób w wieku lat studiowało na uczelniach wyższych Studenci zazwyczaj wybierali uczelnie odległe od ich domów rodzinnych, zachęcani dostępnością akademików Prawdopodobieństwo utrzymania kontaktów z firmami lokalnymi oraz tego, by w jednej firmie pracowała duża grupa absolwentów tej samej uczelni było znikome Wyjątek stanowią takie uczelnie jak Oxford czy Cambridge

15 Wnioski końcowe oraz zalecenia Uwarunkowania historyczne są ważne Nie mniej jednak, nie należy zapominać o potencjale, zarówno gospodarczym, jak i naukowym, który jest zdecydowanie większy wusa Potrzeba wsparcia instytucjonalnego Założenia skutecznej współpracy (Jones-Evans et al. 1999): 1. Celowe działania/projekty muszą odzwierciedlać rzeczywiste potrzeby 2. Małe grupy ekspertów 3. Jasno określony cel

16 Bibliografia B. Bigliardi, A.I. Dormio, An empirical investigation of innovation determinants in food machinery enterprises, European Journal of Innovation Management, vol. 12, no. 2, 2009, pp M.H. Decter, Comparative review of UK-USA industry-university relationships, Education + Training, Vol. 51, No. 8/9, 2009, pp D. Jones-Evans, M. Klofsten, E. Andersson, and D. Pandya, Creating a bridge between university and industry in small European countries: the role of the industrial liaison office, R&D Management, vol. 29, no. 1, 1999, pp D.C. Mowery, B.M. Sampat, Universities in national innovation systems, in: The Oxford Handbook of Innovation, J. Fagerberg, D. Mowery, R. Nelson (eds.) Oxford University Press, Oxford 2005, pp Transfer wiedzy z nauki do biznesu, red. M.A. Weresa, SGH, Warszawa 2007

17 Dziękuję za uwagę!