POLACY O REFORMIE OSWIATY

Transkrypt

1 POLACY O REFORMIE OSWIATY Warszawa, pazdziernik 1999 Ponad polowa Polaków (55%) pozytywnie ocenia mozliwosci nauki dzieci i mlodziezy w swojej okolicy, przy czym tylko 7% osób uwaza, ze sa one bardzo dobre. Wiecej niz jedna trzecia spoleczenstwa (36%) jest jednak niezadowolona z istniejacych mozliwosci ksztalcenia. Zdecydowana wiekszosc naszego spoleczenstwa niemal trzy piate (59%) - deklaruje zainteresowanie reforma oswiaty, przy czym prawie co piaty Polak (18%) mówi, ze bardzo sie tym interesuje i specjalnie sledzi wiadomosci na ten temat. Informacje o wprowadzonej reformie oswiaty nie sa interesujace dla dwóch piatych (41%) spoleczenstwa. Opinie na temat momentu wprowadzenia reformy oswiaty sa w naszym spoleczenstwie podzielone. Jedna czwarta Polaków (24%) jest zdania, ze zmiany w szkolnictwie wprowadzane sa w najlepszym momencie lub ze trzeba bylo je wprowadzic wczesniej. Jedna trzecia spoleczenstwa (33%) uwaza, ze rzad powinien troche poczekac z wprowadzeniem reformy oswiaty. O jednej czwartej badanych (26%) mozna zas powiedziec, ze sa przeciwnikami wprowadzania zmian w szkolnictwie, twierdza oni bowiem, ze rzad powinien odlozyc reforme na dalsze lata lub ze nie trzeba jej w ogóle wprowadzac. Ponad polowa (51%) osób, które w mniejszym lub wiekszym stopniu interesuja sie informacjami zwiazanymi ze zmianami w szkolnictwie, twierdzi, ze wprowadzenie tej reformy jest sluszne. Niewiele ponad jedna piata (35%) badanych jest przeciwnego zdania uwazaja oni, ze reforma ta jest niesluszna. Polacy czesciej z wprowadzanymi w szkolnictwie zmianami wiaza nadzieje na poprawe sytuacji niz obawiaja sie pogorszenia: ponad dwie piate (42%) osób zainteresowanych zmianami oczekuje, ze wskutek tej reformy mlodziez bedzie lepiej przygotowana do studiów; niemal tyle samo badanych (41%) sadzi, ze zmiany w szkolnictwie przyczynia sie do lepszego przygotowania mlodziezy do zawodu; niecale dwie piate (38%) Polaków interesujacych sie reforma spodziewa sie, ze dzieki wprowadzonej reformie w przyszlosci nasze spoleczenstwo bedzie lepiej wyksztalcone; niewiele mniej ankietowanych (37%) oczekuje podniesienia sie poziomu nauczania w szkolach.

2 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. W drugiej polowie wrzesnia, kilka tygodni po rozpoczeciu nowego roku szkolnego w zreformowanym systemie edukacji, OBOP przeprowadzil sondaz 1 dotyczacy opinii Polaków o wprowadzonej reformie szkolnictwa, jej przewidywanych skutków i oceny mozliwosci ksztalcenia. OCENA MOZLIWOSCI KSZTALCENIA Ponad polowa Polaków (55%) pozytywnie ocenia mozliwosci nauki dzieci i mlodziezy w swojej okolicy, przy czym tylko 7% osób uwaza, ze sa one bardzo dobre. Wiecej niz jedna trzecia spoleczenstwa (36%) jest jednak niezadowolona z istniejacych mozliwosci ksztalcenia. OCENA MOZLIWOSCI KSZTALCENIA Jak ogólnie ocenia Pan(i) mozliwosci ksztalcenia dzieci i mlodziezy w Pana(i) miejscowosci lub w najblizszej okolicy? Czy sa one: bardzo dobre 7% dobre 48% niezbyt dobre 25% slabe, zle 11% trudno powiedziec 9% Zadowolenie z obecnych mozliwosci nauki dzieci i mlodziezy wzrasta wraz z poziomem wyksztalcenia (pozytywna ocene wyraza 46% osób z wyksztalceniem podstawowym, ale juz 66% - z wyksztalceniem wyzszym). Przekonanie, ze mozliwosci ksztalcenia mlodego pokolenia sa dobre, jest tym czestsze, im lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej (od 49% wsród osób, którym powodzi sie zle do 73% w grupie tych, którzy zadowoleni sa z wlasnych warunków materialnych). 1 Badanie przeprowadzono w dniach r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców Polski powyzej 15 roku zycia. Zrealizowano 1010 wywiadów. Maksymalny blad statystyczny wynosi +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2

3 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty Z szans edukacyjnych zadowoleni sa w wiekszosci mieszkancy miast (zaleznie od ich wielkosci 63%-66%), natomiast wsród mieszkanców wsi wiecej jest osób, które krytycznie wypowiadaja sie o mozliwosciach nauki dzieci i mlodziezy (49%) niz z nich zadowolonych (38%). Istniejace obecnie mozliwosci edukacyjne satysfakcjonuja relatywnie najczesciej najmlodszych, ponizej 20 roku zycia (71%) i trzydziestolatków (65%), w najmniejszym natomiast stopniu starszych powyzej 50 lat. ZAINTERESOWANIE REFORMA OSWIATY Zdecydowana wiekszosc naszego spoleczenstwa niemal trzy piate (59%) - deklaruje zainteresowanie reforma oswiaty, przy czym prawie co piaty Polak (18%) mówi, ze bardzo sie tym interesuje i specjalnie sledzi wiadomosci na ten temat. Informacje o wprowadzonej reformie oswiaty nie sa interesujace dla dwóch piatych (41%) spoleczenstwa. Od wrzesnia 1999 roku wprowadzona zostala czwarta sposród reform spolecznych: reforma systemu oswiaty. Podstawowa jest zmiana struktury ksztalcenia: zamiast osmioletniej szkoly podstawowej, a nastepnie szkoly zasadniczej zawodowej lub sredniej, powstala szescioletnia szkola podstawowa i trzyletnie gimnazjum, po którym uczniowie beda wybierac czy kontynuowac nauke w trzyletnim liceum lub dwuletniej szkole zawodowej. Czy interesowal(a) sie Pan(i) informacjami o reformie oswiaty? VIII.98 IX.99 tak, bardzo, specjalnie sledze wiadomosci na ten temat 13% 18% tak, troche sie tym interesuje 37% 41% malo sie tym interesuje 24% 28% w ogóle sie tym nie interesuje, nic o tym nie wiem 26% 13% Zainteresowanie reforma oswiaty jest obecnie o 9 punktów proc. wieksze niz rok przed rozpoczeciem zmian w szkolnictwie. Udzial osób, które interesuja sie wiadomosciami o reformie oswiaty zwieksza sie wraz ze wzrostem poziomu wyksztalcenia (zainteresowanie deklaruje 36% osób z wyksztalceniem podstawowym, 56% - z zasadniczym zawodowym, 71% badanych, którzy ukonczyli szkole srednia i 86% najlepiej wyksztalconych Polaków). 3

4 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty Informacje na ten temat sa bardziej interesujace dla osób pomiedzy 30 a 39 rokiem zycia (73%) niz innych, ankietowanych, w których gospodarstwie domowym sa uczniowie gimnazjów (85%), szkól podstawowych (72%) lub liceów ogólnoksztalcacych (69%), a takze mieszkanców sredniej wielkosci miast (69%). OPINIE O CZASIE WPROWADZENIA REFORMY OSWIATY Opinie na temat momentu wprowadzenia reformy oswiaty sa w naszym spoleczenstwie podzielone. Jedna czwarta Polaków (24%) jest zdania, ze zmiany w szkolnictwie wprowadzane sa w najlepszym momencie lub ze trzeba bylo je wprowadzic wczesniej. Jedna trzecia spoleczenstwa (33%) uwaza, ze rzad powinien troche poczekac z wprowadzeniem reformy oswiaty. O jednej czwartej badanych (26%) mozna powiedziec, ze sa przeciwnikami wprowadzania zmian w szkolnictwie, twierdza oni bowiem, ze rzad powinien odlozyc reforme na dalsze lata lub ze nie trzeba jej w ogóle wprowadzac. Czy rzad wprowadzil we wlasciwym czasie: 2 reforme reforme Czy rzad wprowadzil reforme oswiaty we wlasciwym czasie? samorzadowo - administracyjna sluzby zdrowia reforme ubezpieczen emerytalnorentowych nie, trzeba ja bylo wprowadzic wczesniej 15% 20% 19% 26% tak, rzad wprowadza ja w najlepszym momencie 9% 22% 13% 23% rzad powinien z tym troche poczekac 33% 19% 28% 16% rzad powinien odlozyc ja na dalsze lata 16% 9% 13% 8% nie, nalezalo zostawic tak jak bylo 10% 15% 13% 9% trudno powiedziec 17% 16% 14% 18% Na poczatku stycznia biezacego roku, kiedy wprowadzono trzy inne reformy: sluzby zdrowia, administracji i ubezpieczen spolecznych, OBOP zapytal Polaków o ocene momentu ich wprowadzenia. Porównanie opinii spoleczenstwa na ten temat z obecnie uzyskanymi pogladami na temat czasu rozpoczecia zmian w szkolnictwie wskazuje, ze moment wprowadzenia tej ostatniej reformy jest stosunkowo najmniej akceptowany 4

5 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty przez spoleczenstwo. Mozna zapewne sadzic, ze nie bez znaczenia jest tu fakt kumulacji wszystkich reform w jednym roku. Opinia, iz rzad powinien troche poczekac z wprowadzeniem reformy oswiaty, czesciej niz przez innych podzielana jest przez osoby, w których gospodarstwie domowym sa uczniowie gimnazjów (44%) i liceów ogólnoksztalcacych (42%), badanych miedzy 30 a 49 rokiem zycia (40%), przez pracujacych zawodowo (38%) oraz respondentów o centroprawicowych pogladach politycznych (39%) i zwolenników SLD (38%) i AWS (37%). Poglad, ze zmiany w szkolnictwie nalezalo przeprowadzic juz wczesniej, jest natomiast tym czesciej podzielany, im wyzsze wyksztalcenie maja badani: uwaza tak od 9% osób z wyksztalceniem podstawowym do 26% respondentów z wyzszym wyksztalceniem. Opinia ta jest równiez szczególnie bliska potencjalnym wyborcom Unii Wolnosci (35%). OPINIE O SLUSZNOSCI WPROWADZENIA REFORMY Ponad polowa (51%) osób, które w mniejszym lub wiekszym stopniu interesuja sie informacjami zwiazanymi ze zmianami w szkolnictwie, twierdzi, ze wprowadzenie tej reformy jest sluszne. Niewiele ponad jedna piata (35%) badanych jest przeciwnego zdania uwazaja oni, ze reforma ta jest niesluszna. Czy, Pana(i) zdaniem, wprowadzenie tej reformy jest sluszne czy tez nie? n=758* n=878* zdecydowanie tak 15% 12% raczej tak 43% 39% raczej nie 18% 24% zdecydowanie nie 4% 11% trudno powiedziec 20% 14% * Na pytanie o slusznosc i skutki reformy odpowiadali tylko ci respondenci, którzy zadeklarowali, ze bardzo, troche lub malo interesuja sie reforma oswiaty. Wylaczone zostaly opinie osób, które nie interesuja sie tymi sprawami. 2 Sondaz na temat oceny momentu wprowadzenia reform OBOP przeprowadzil w dniach 8-11 stycznia 1999 r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców Polski powyzej 15 roku zycia. Zrealizowano 1052 wywiady. 5

6 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty Rok przed wprowadzeniem reformy oswiaty, kiedy znane juz byly zmiany w strukturze ksztalcenia, przekonanie o slusznosci wprowadzanych zmian bylo wieksze niz obecnie blisko trzy piate (58%) zainteresowanych reforma stwierdzalo wówczas, ze jest ona potrzebna. Przekonanie o slusznosci wprowadzenia reformy oswiaty jest tym wieksze, im lepiej wyksztalceni sa zainteresowani zmianami w szkolnictwie respondenci (uwaza tak od 45% osób z wyksztalceniem podstawowym do 68% badanych z wyzszym wyksztalceniem), a takze im bardziej ankietowani zadowoleni sa z wlasnej sytuacji materialnej (od 44% w grupie osób, którym powodzi sie zle do 60% wsród tych, których satysfakcjonuja posiadane warunki materialne). Opinie taka czesciej niz inni podzielaja sympatycy Unii Wolnosci (84%) i AWS (75%), badani o centroprawicowych i prawicowych pogladach politycznych (po 65%), osoby pozytywnie oceniajace kierunek zmian zachodzacych w Polsce (70%) oraz trzydziestolatkowie (57%). PRZEWIDYWANE SKUTKI REFORMY OSWIATY I SZKOLNICTWA OBOP zapytal równiez o przewidywane skutki wprowadzenia reformy oswiaty. Respondentom przedstawiono cztery pary przeciwstawnych pogladów o przewidywanych skutkach tej reformy i poproszono ich, aby na 5-stopniowej skali zaznaczyli w jakim stopniu zgadzaja sie z nimi (1 oznaczalo pelna akceptacje opinii o skutkach pozytywnych, a 5 - pelna akceptacje opinii o skutkach negatywnych) 3. Analiza odpowiedzi na pytanie o skutki reformy oswiaty pozwala stwierdzic, ze wiecej jest osób, które z wprowadzanymi zmianami wiaza nadzieje na poprawe sytuacji niz tych, którzy obawiaja sie pogorszenia. Wsród osób zainteresowanych reforma oswiaty: Ponad dwie piate (42%) oczekuje, ze wskutek tej reformy mlodziez bedzie lepiej przygotowana do studiów; Niemal tyle samo badanych (41%) sadzi, ze zmiany w szkolnictwie przyczynia sie do lepszego przygotowania mlodziezy do zawodu; 3 Pytanie brzmialo: Jakie beda - Pana(i) zdaniem - skutki wprowadzenia reformy oswiaty? 6

7 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty Niecale dwie piate (38%) spodziewa sie, ze dzieki wprowadzonej reformie w przyszlosci nasze spoleczenstwo bedzie lepiej wyksztalcone; Niewiele mniej (37%) oczekuje podniesienia sie poziomu nauczania w szkolach. Mimo jednak wyraznej przewagi optymistów nad pesymistami nie mozna nie zauwazyc, ze jest ona duzo mniejsza niz rok temu: mniej obecnie osób (od 10 do 12 punktów procentowych) oczekuje korzysci z wprowadzonych zmian, wiecej natomiast (od 9 do 14 punktów proc.) obawia sie negatywnych konsekwencji. AKCEPTACJA OPINII O SKUTKACH WPROWADZENIA REFORMY OSWIATY 4 akceptacja opinii: Mlodziez bedzie lepiej przygotowana do studiów. Mlodziez bedzie lepiej przygotowana do zawodu. W przyszlosci nasze spoleczenstwo bedzie lepiej wyksztalcone. Podniesie sie poziom nauczania w szkolach. pozytywnej (1,2) VIII.98 n=758 IX.99 n=878 ambiwalentnej (3) VIII.98 n=758 IX.99 n=878 negatywnej (4,5) VIII.98 n=758 IX.99 n=878 52% 42% 18% 15% 16% 25% Mlodziez bedzie gorzej przygotowana do studiów. 53% 41% 20% 16% 14% 28% Mlodziez bedzie gorzej przygotowana do zawodu. 50% 38% 19% 17% 17% 28% W przyszlosci nasze spoleczenstwo bedzie gorzej wyksztalcone. 47% 37% 24% 18% 15% 29% Obnizy sie poziom nauczania w szkolach. Ponad jedna czwarta osób interesujacych sie zmianami w szkolnictwie (27%) uwaza, ze reforma ta przyniesie korzysci we wszystkich czterech wymienionych w pytaniu aspektach (rok temu przekonany o tym byl co trzeci ankietowany 34%), znacznie wiecej jest natomiast osób (47%), których zdaniem reforma ta nie przyniesie zadnych pozytywnych skutków (w sierpniu ubieglego roku stanowili oni jedna trzecia 34% badanych). Udzial osób przekonanych o tym, ze reforma oswiaty przyniesie pozytywne skutki zwieksza sie wraz z lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej. Optymistami sa w wiekszosci najmlodsi badani, ponizej 20 roku zycia, respondenci zadowoleni z kierunku zmian w Polsce, sympatycy AWS. Czesciej 4 W tabeli pominieto odpowiedzi trudno powiedziec, sa one jednak wliczone do podstawy procentowania. 7

8 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o reformie oswiaty niz inni korzysci z wprowadzenia tej reformy oczekuja ponadto mieszkancy malych osrodków miejskich, a takze osoby o prawicowych i centroprawicowych pogladach politycznych. Warto tu jeszcze dodac, ze opinie ogólu spoleczenstwa na temat skutków wprowadzonych w szkolnictwie zmian nie róznia sie istotnie od przedstawionych powyzej pogladów osób zainteresowanych reforma oswiaty. 8

9

10

11

12

13

14

15

16