POPARCIE DLA INTEGRACJI POLSKI Z UNIA EUROPEJSKA

Transkrypt

1 POPARCIE DLA INTEGRACJI POLSKI Z UNIA EUROPEJSKA Warszawa, czerwiec 1999 Znaczaca wiekszosc Polaków - prawie trzy czwarte (70%) - czuje sie niewystarczajaco poinformowana na temat integracji Polski z Unia Europejska. Gdyby w najblizsza niedziele mialo sie odbyc referendum dotyczace przystapienia Polski do Unii Europejskiej, zdecydowana wziac w nim udzial jest - wedlug deklaracji - jedna trzecia (33%) uprawnionych do glosowania Polaków. Niemal tyle samo jest osób (32%), które raczej poszlyby glosowac w tej sprawie. Co czwarty (21%) Polak twierdzi jednak, ze nie uczestniczylby w tym referendum, a co dziesiaty jeszcze nie wie czy poszedlby do urn. Prawie trzy czwarte osób (72%), które mniej lub bardziej zdecydowanie zadeklarowaly wziecie udzialu w referendum, twierdzi, ze glosowaloby za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej. Glos przeciwko wejsciu naszego kraju do UE oddalby co piaty Polak (19%). Obecny stopien poparcia dla integracji jest nizszy niz w ubieglym roku. Trzy piate (61%) spoleczenstwa jest zdania, ze Polska nie powinna specjalnie spieszyc sie z przystapieniem do Unii Europejskiej. Trzykrotnie mniej osób - jedna piata Polaków (19%) - uwaza, ze nasz kraj powinien starac sie o jak najszybsze wejscie do struktur europejskich. Ponad trzy czwarte Polaków (76%) twierdzi, ze nasz kraj powinien najpierw sam przeprowadzic konieczne zmiany i reformy, i dopiero potem przystapic do Unii Europejskiej. Odwrotna strategie - jak najszybsze wejscie do Unii i przeksztalcanie sie dalej juz w jej ramach popiera tylko jedna dziesiata (11%) spoleczenstwa. Warto zauwazyc, ze wsród ogólu spoleczenstwa ponad polowa (55%) to osoby przekonane, ze Polska powinna starac sie o przyjecie do UE bez specjalnego pospiechu i jednoczesnie stwierdzajace, ze przed wejsciem do tej wspólnoty powinnismy najpierw sami przeprowadzic konieczne zmiany i reformy.

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. Poczatek roku 1999 to czas wprowadzania waznych reform systemowych, strajków i protestów spolecznych, czas pogorszenia nastrojów spolecznych i ocen dzialalnosci rzadu. Czy wydarzenia te wplynely na poparcie dla integracji Polski z Unia Europejska i opinie o strategii wejscia do tej organizacji? Kolejny sondaz dotyczacy tych zagadnien OBOP przeprowadzil w maju roku, zestawienia wyników z wczesniejszymi pomiarami na ten temat umozliwiaja sledzenie zachodzacych w opinii spolecznej zmian. STOPIEN POINFORMOWANIA O INTEGRACJI Z UNIA EUROPEJSKA Spoleczenstwo polskie w zdecydowanej wiekszosci nie jest poinformowane o wejsciu naszego kraju do Unii Europejskiej: 70% Polaków stwierdza, ze czuja sie niewystarczajaco poinformowani na ten temat. Ze stopnia poinformowania o integracji zadowolona jest jedna piata (21%) mieszkanców Polski. POINFORMOWANIE O WEJSCIU POLSKI DO UE Czy czuje sie Pan(i) dobrze poinformowany(a) na temat planowanej integracji Polski z Unia Europejska czy tez nie? XII.1998 V.1999 czuje sie wystarczajaco dobrze poinformowany(a) na ten temat czuje sie niewystarczajaco poinformowany(a) na ten temat trudno powiedziec 10 9 (dane w %) W ciagu pieciu miesiecy, które minely od poprzedniego sondazu OBOP na ten temat, stopien poinformowania spoleczenstwa polskiego o planowanej integracji z Unia, nie ulegl istotnej zmianie (wahania odsetek mieszcza sie w granicach bledu statystycznego). 2

3 Niewystarczajace poinformowanie o planowanej integracji Polski z Unia Europejska dominuje we wszystkich grupach spolecznych - od 61% (wsród osób z wyksztalceniem wyzszym) do 87% (wsród rolników) przedstawicieli róznych grup spoleczno-demograficznych chcialoby wiedziec na ten temat wiecej. Udzial osób, które czuja sie wystarczajaco dobrze poinformowane na temat integracji ze strukturami europejskimi, wzrasta, co oczywiste, wraz z poziomem wyksztalcenia: od 18% wsród osób z wyksztalceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym do 36% w grupie ankietowanych z wyksztalceniem wyzszym. Odsetek osób wystarczajaco dobrze poinformowanych o wejsciu Polski do Unii zwieksza sie równiez wraz z lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej (od 16% wsród osób, którym powodzi sie zle do 31% wsród zadowolonych ze swoich warunków materialnych). Nieznacznie czesciej równiez dobrze poinformowane czuja sie osoby, które dobrze oceniaja kierunek przemian w kraju (31%) niz z niego niezadowoleni (22%). REFERENDUM W SPRAWIE PRZYSTAPIENIA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ Gdyby w najblizsza niedziele mialo sie odbyc referendum dotyczace przystapienia Polski do Unii Europejskiej, zdecydowana wziac w nim udzial jest - wedlug deklaracji - jedna trzecia (33%) uprawnionych do glosowania Polaków. Niemal tyle samo jest osób (32%), które raczej poszlyby glosowac w tej sprawie. Co czwarty (25%) Polak twierdzi jednak, ze nie uczestniczylby w tym referendum, a co dziesiaty jeszcze nie wie czy poszedlby do urn. Deklaracje gotowosci wziecia udzialu w referendum nalezy traktowac z duza ostroznoscia, gdyz z porównania podobnych odpowiedzi w badaniach OBOP z faktyczna frekwencja wyborcza wynika, ze znacznie mniej osób rzeczywiscie bierze udzial w glosowaniach, odsetek ten jest zazwyczaj nizszy od odsetka osób zdecydowanych na pójscie do urn. 1 Badanie przeprowadzono w dniach r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców Polski powyzej 15 roku zycia. Zrealizowano 1041 wywiadów. Maksymalny blad statystyczny wynosi +/-3,0% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 3

4 UDZIAL W REFERENDUM 2 Gdyby w najblizsza niedziele mialo sie odbyc powszechne glosowanie w sprawie przystapienia Polski do Unii Europejskiej - to czy wzial(ela)by Pan(i) w nim udzial: VI.1998 n = 942 IX.1998 n = 957 XII.1998 n=1001 V.1999 n=968 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem (dane w proc.) W porównaniu do wczesniejszych sondazy na ten temat przeprowadzonych przez OBOP w 1998 roku wyraznie zmniejszyl sie (w stosunku do grudnia 1998 r. o 6 punktów procentowych) odsetek osób, które zdecydowane sa na wziecie udzialu w referendum i jednoczesnie wiecej jest tych, którzy raczej nie wyrazaja gotowosci pójscia do urn (o 5 p.p.). Zdecydowana gotowosc udzialu w glosowaniu o przystapieniu Polski do Unii Europejskiej wzrasta wraz z poziomem wyksztalcenia: chec uczestniczenia w referendum deklaruje jedna piata osób z wyksztalceniem podstawowym, ale juz trzy piate absolwentów wyzszych uczelni. Wyksztalcenie a deklaracje zdecydowanego udzialu w referendum wyzsze 62% srednie 34% zasadnicze zawodowe 30% podstawowe 22% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 2 Uwzgledniono tylko deklaracje osób, które ukonczyly 18 lat. 4

5 Pewni swego udzialu w referendum sa stosunkowo najczesciej mieszkancy najwiekszych miast (53%), a im mniejsze miejsce zamieszkania, tym deklaracje te sa rzadsze (do 25% wsród mieszkanców wsi). Im lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej, tym czesciej zglaszany jest zamiar glosowania w referendum: w sprawie integracji Polski z Unia poszloby glosowac 23% osób, którym powodzi sie zle, jedna trzecia (34%) srednio uposazonych i polowa (52%) zadowolonych ze swoich warunków materialnych. Pelna gotowosc wziecia udzialu w referendum o przystapieniu do Unii Europejskiej deklaruja ponadto czesciej potencjalni wyborcy Unii Wolnosci (65%) niz zwolennicy SLD (50%) czy AWS (49%). Na glosowanie w tej sprawie wybraliby sie ponadto chetniej niz inni ankietowani o pogladach prawicowych (48%), osoby zadowolone z kierunku przemian zachodzacych w naszym kraju (46%) oraz respondenci pomiedzy 30 a 39 rokiem zycia (43%). Prawie trzy czwarte osób (72%), które mniej lub bardziej zdecydowanie zadeklarowaly wziecie udzialu w referendum, twierdzi, ze glosowaloby za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej. Wejscia naszego kraju do tej organizacji miedzynarodowej nie poparlaby niemal jedna piata (19%) glosujacych, a 9% nie wie jeszcze w jaki sposób glosowaloby. SPOSÓB GLOSOWANIA W REFERENDUM 3 A czy w tym referendum glosowal(a)by Pan(i) za przystapieniem czy przeciw przystapieniu Polski do Unii Europejskiej? VI.1998 n = 710 IX.1998 n = 718 XII.1998 n=705 V.1999 n=637 za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej przeciw przystapieniu Polski do Unii Europejskiej trudno powiedziec, jeszcze nie wiem (dane w proc.) 3 Uwzgledniono tylko osoby pelnoletnie, które zadeklarowaly chec uczestniczenia w referendum. 5

6 Zestawienie wyników uzyskanych w kolejnych sondazach OBOP na ten temat wskazuje, ze poparcie dla czlonkostwa Polski w Unii Europejskiej systematycznie maleje - obecnie, w porównaniu do grudnia, udzial osób, które glosowalyby za przystapieniem Polski do UE, zmniejszyl sie o 6 punktów procentowych. Wiecej jest natomiast (o 5 punktów proc.) przeciwników integracji naszego kraju ze zjednoczona Europa. Za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej glosowalyby najczesciej osoby zadowolone z wlasnej sytuacji materialnej (83%), a im gorzej oceniane sa warunki materialne, tym mniej zwolenników wejscia naszego kraju do Unii Europejskiej (69% wsród osób, którym powodzi sie zle). Gotowosc poparcia w referendum integracji Polski z UE deklaruja ponadto czesciej niz pozostali sympatycy Unii Wolnosci (89%), osoby oceniajace, ze sprawy w Polsce ida w dobrym kierunku (85%) i mieszkancy sredniej wielkosci miast (83%). Przeciwko przystapieniu Polski do struktur europejskich glosowaliby przede wszystkim potencjalni wyborcy PSL (61%) - sa oni jedyna grupa spolecznodemograficzna, której zdecydowana wiekszosc opowiada sie przeciwko wejsciu naszego kraju do Unii Europejskiej. Ponadto, czesciej niz inni integracji z Unia nie poparliby mieszkancy wsi (28%), osoby o centrolewicowych (27%) i lewicowych (26%) pogladach politycznych, a takze respondenci, którzy negatywnie oceniaja kierunek zmian w Polsce (27%). Warto tutaj jeszcze zwrócic uwage na rolników - w tej grupie opinie na ten temat sa równo podzielone: 46% przedstawicieli tej grupy zawodowej deklaruje gotowosc poparcia w referendum wejscia Polski do Unii, 47% glosowaloby jednak przeciw. Na gotowosc udzialu w referendum i sposób glosowania w nim ma równiez wplyw stopien poinformowania o procesie integracji i poziom zaufania do polskich przedstawicieli w negocjacjach o warunkach przystapienia naszego kraju do UE. Zarówno osoby dobrze zorientowane w sprawach integracji Polski z Europa, jak i ci, którzy maja zaufanie do polskich negocjatorów, ze zadbaja oni o nasze interesy narodowe, chetniej niz pozostali stawiliby sie u urn, czesciej tez wyrazaja gotowosc 6

7 poparcia przystapienia Polski do tej organizacji. Szczególowe dane przedstawia tabela ponizej. zdecydowanie tak Udzial w referendum raczej tak nie jeszcze nie wiem za przystapieniem Sposób glosowania przeciw przystapieniu Poinformowanie wystarczajaco o integracji dobrze Polski z UE niewystarczajaco Zaufanie do ma polskich negocjatorów nie ma (dane w proc.) jeszcze nie wiem OPINIE O TEMPIE I STRATEGII PRZYSTAPIENIA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ Oprócz poparcia dla integracji naszego kraju z Unia Europejska, OBOP zapytal Polaków o ich opinie na temat tempa i strategii wejscia do UE. Trzy piate (61%) spoleczenstwa jest zdania, ze Polska nie powinna specjalnie spieszyc sie z przystapieniem do Unii Europejskiej. Trzykrotnie mniej osób - jedna piata Polaków (19%) - uwaza, ze nasz kraj powinien starac sie o jak najszybsze wejscie do struktur europejskich. Co dziesiaty ankietowany (11%) twierdzi, ze Polska w ogóle nie powinna zabiegac o czlonkostwo w UE i niemal tyle samo osób (9%) nie ma wyrobionej opinii na ten temat. Sa to poglady wszystkich badanych, bez wzgledu na to czy w referendum o przystapieniu Polski do UE oddaliby swój glos za czy przeciw. OPINIE O TEMPIE WEJSCIA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ Trwa dyskusja na temat wejscia Polski do Unii Europejskiej. Czy Pana(i) zdaniem, Polska: powinna starac sie o jak najszybsze wejscie do Unii Europejskiej powinna starac sie o przyjecie do Unii Europejskiej, ale bez specjalnego pospiechu w ogóle nie powinna starac sie o przyjecie do Unii Europejskiej I.97 V.97 II.98 VI.98 IX.98 XII.98 V

8 trudno powiedziec (dane w proc.) Zmiany poparcia dla integracji Polski z Unia Europejska znajduja odzwierciedlenie w zmianach opinii o tempie przystapienia. Od ostatniego, grudniowego, sondazu zwiekszyl sie (o 6 punktów proc.) udzial osób przekonanych o tym, ze Polska powinna starac sie o przyjecie do Unii Europejskiej bez specjalnego pospiechu. Mniejszym poparciem (spadek o 8 punktów proc.) cieszy sie natomiast opcja zabiegania o jak najszybsze wejscie do UE. Poglad, ze Polska nie powinna szczególnie spieszyc sie z wejsciem do Unii Europejskiej, jest tym czesciej wyrazany, im wieksze miejsce zamieszkania ankietowanych: od 56% wsród mieszkanców wsi do 67% wsród mieszkanców najwiekszych miast. Zwolennikami takiej strategii integracji sa ponadto czesciej niz inni osoby o centrolewicowych pogladach politycznych (79%) i piecdziesieciolatkowie (72%). Udzial osób popierajacych jak najszybsze przystapienie Polski do UE wzrasta wraz z lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej (od 16% wsród osób niezadowolonych ze swoich warunków do 28% wsród tych, którym powodzi sie dobrze). Za taka opcja relatywnie najczesciej opowiadaja sie ponadto sympatycy Unii Wolnosci (30%), osoby, które czuja sie wystarczajaco dobrze poinformowane o integracji Polski z Unia Europejska (30%), respondenci, którzy ufaja polskim negocjatorom (29%), ankietowani o pogladach prawicowych (29%), a takze zadowoleni z kierunku zmian w naszym kraju (27%). Czesciej równiez za jak najszybszym przystapieniem naszego kraju do UE sa osoby z wyksztalceniem wyzszym (26%) i najmlodsi, ponizej 20 roku zycia (26%). Poglad, ze Polska w ogóle nie powinna starac sie o przyjecie do Unii Europejskiej, jest tym czesciej podzielany, im starsi sa respondenci, im nizsze maja wyksztalcenie, a takze im gorzej oceniaja wlasna sytuacje materialna. Przeciwników integracji stosunkowo najwiecej jest równiez wsród rolników (26%), zwolenników PSL (21%), osób nie majacych zaufania do polskich negocjatorów (21%), mieszkanców wsi (17%), respondentów niezadowolonych z kierunku przemian w Polsce (17%). 8

9 Termin wejscia Polski do Unii Europejskiej jest scisle zwiazany z warunkami przystapienia. Powstaje wiec pytanie, czy konieczne zmiany i reformy Polska powinna wprowadzac juz jako czlonek Unii, czy tez przed integracja. Zdecydowana wiekszosc Polaków - ponad trzy czwarte (76%) - uwaza, ze Polska powinna najpierw sama przeprowadzic konieczne zmiany i reformy, i dopiero potem wstapic do Unii. Odwrotna strategie - jak najszybsze wejscie do Unii i przeksztalcanie sie dalej w jej ramach popiera tylko jedna dziesiata spoleczenstwa (11%). Warto tutaj zauwazyc, ze wsród ogólu spoleczenstwa ponad polowe (55%) stanowia osoby, których zdaniem Polska powinna starac sie o przyjecie do Unii Europejskiej bez specjalnego pospiechu i jednoczesnie stwierdzajace, ze przed wejsciem do tej organizacji powinnismy najpierw sami przeprowadzic konieczne zmiany i reformy. OPINIE O STRATEGII WEJSCIA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ Czlonkostwo w Unii Europejskiej wymaga od Polski przeprowadzenia wielu zmian i reform. Co, Pana(i) zdaniem, Polska powinna najpierw zrobic? Polska powinna najpierw sama przeprowadzic konieczne zmiany i reformy, a dopiero potem wstapic do Unii Polska powinna jak najszybciej wstapic do Unii i juz bedac jej czlonkiem przeprowadzac zmiany i reformy XII.1998 V trudno powiedziec (dane w proc.) W ciagu pieciu miesiecy, które minely od czasu gdy OBOP pierwszy raz zapytal Polaków o ich opinie na ten temat, udzial zwolenników przeprowadzenia koniecznych zmian i reform przed przystapieniem do Unii, i tak juz wysoki w grudniu, zwiekszyl sie jeszcze o kolejnych 5 punktów proc. Poglad, ze przed wejsciem do struktur europejskich Polska powinna najpierw sama uporzadkowac swoje sprawy wewnetrzne jest tym czesciej podzielany, im lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej: uwaza tak 70% osób niezadowolonych ze swoich warunków materialnych, 78% ankietowanych oceniajacych, 9

10 ze powodzi im sie srednio i 83% sposród usatysfakcjonowanych materialnym poziomem zycia. Opinia taka jest równiez szczególnie bliska osobom, które deklaruja, iz w referendum nie poparlyby przystapienia Polski do Unii (88%), ankietowanym nie darzacym zaufaniem polskich przedstawicieli w rozmowach z Unia (84%), a takze piecdziesieciolatkom (83%). Osoby przeciwnego zdania - ze Polska powinna jak najszybciej wstapic do Unii i juz bedac jej czlonkiem przeprowadzac zmiany i reformy - to przede wszystkim zwolennicy centroprawicowej opcji swiatopogladowej (19%), respondenci z wyzszym wyksztalceniem (18%), dobrze poinformowani o integracji z Europa (18%), badani dobrze oceniajacy kierunek przemian w kraju (16%) oraz ci, którzy maja zaufanie do polskich negocjatorów (16%). 10

11

12

13

14

15