SWIETO NIEPODLEGLOSCI I INNE SWIETA PANSTWOWE W SWIADOMOSCI SPOLECZNEJ

Transkrypt

1 SWIETO NIEPODLEGLOSCI I INNE SWIETA PANSTWOWE W SWIADOMOSCI SPOLECZNEJ Warszawa, listopad 1999 Dla niemal kazdego Polaka oficjalne swieta panstwowe w naszym kraju to rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja (92% wskazan) i rocznica odzyskania niepodleglosci w 1918 roku (89%). Dosc duzo osób wskazuje równiez inne dni: dla ponad polowy spoleczenstwa (53%) oficjalnym swietem panstwowym jest 1 maja, prawie dwie piate (38%) osób wskazuje 15 sierpnia, wiecej niz jedna czwarta (29%) 1 wrzesnia, a niecala jedna piata (18%) 22 lipca. Swieta 3 maja i 11 listopada sa nie tylko najlepiej znane, maja one równiez w swiadomosci Polaków najwieksze znaczenie: prawie jedna trzecia spoleczenstwa (31%) stwierdza, ze najwazniejszym swietem jest dla nich osobiscie 3 maja i niemal tyle samo (30%) wskazuje w tym kontekscie na 11 listopada. Trzecie swieto narodowe, 15 sierpnia, ma najwieksze znaczenie dla co dziesiatego Polaka (9%). Polacy w zdecydowanej wiekszosci wiedza, rocznice jakich wydarzen obchodzi sie 11 listopada, która jest to rocznica, a takze z jakimi postaciami zwiazane jest to swieto: Ponad cztery piate spoleczenstwa (81%) poprawnie wskazuje, ze 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci po latach zaborów. Wsród osób, które prawidlowo kojarza wydarzenia zwiazane z 11 listopada, ponad polowa (54%) wie, ze w tym roku mija osiemdziesiata pierwsza rocznica powstania panstwa polskiego. Do niewiedzy w tej kwestii przyznaje sie 30% tych badanych. Wiecej niz polowa (54%) osób, które wiedza, ze 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci, spontanicznie wymienia Józefa Pilsudskiego jako postac, która w najwiekszym stopniu zasluzyla sie w tej sprawie. Znacznie rzadziej wymieniani sa inni dzialacze: Ignacy Paderewski (5%), Roman Dmowski (2%) i Józef Haller (1%). Zadnej postaci nie potrafilo wymienic 44% badanych, którzy swiadomi sa dlaczego 11 listopada jest swietem.

2 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. Jakie sa w Polsce swieta narodowe i które z nich jest najwazniejsze? Co Polacy wiedza o 11 listopada dlaczego ten dzien jest obchodzony jako swieto, która rocznice odzyskania niepodleglosci uczcimy w tym roku, kto najbardziej zasluzyl sie dla powstania w 1918 r. panstwa polskiego? Kilka tygodni przed swietem odzyskania niepodleglosci OBOP zadal te pytania w ogólnopolskim sondazu 1. SWIETA PANSTWOWE W POLSCE Dla niemal kazdego Polaka oficjalne swieta panstwowe w naszym kraju to rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja i rocznica odzyskania niepodleglosci w 1918 roku: 92% spoleczenstwa wskazuje na dzien 3 maja 89% osób na date 11 listopada. Dosc duzo osób wskazuje równiez inne dni: Ponad polowa Polaków (53%) za oficjalne swieto panstwowe uwaza dzien 1 maja. Dla prawie dwóch piatych (38%) spoleczenstwa aktualnie obchodzonym swietem narodowym jest 15 sierpnia. Wiecej niz jedna czwarta (29%) osób jako oficjalne swieto panstwowe traktuje rocznice wybuchu II wojny swiatowej 1 wrzesnia. Niecala jedna piata (18%) mieszkanców Polski wskazuje w tym kontekscie na dzien 22 lipca. Znacznie rzadziej za oficjalnie obchodzone swieta panstwowe uwazane sa inne rocznice: 17 wrzesnia i 8 maja wskazane zostaly w tym kontekscie przez blisko co dziesiatego Polaka (po 9%). 1 sierpnia jest swietem narodowym w przekonaniu jednej dwudziestej (5%) spoleczenstwa. 1 Badanie przeprowadzono w dniach r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców Polski powyzej 15 roku zycia. Zrealizowano 1048 wywiadów. Maksymalny blad statystyczny wynosi +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2

3 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. W Polsce sa obchodzone uroczyscie rocznice róznych waznych wydarzen. Porozmawiajmy wiec o swietach narodowych. Które z nastepujacych dni sa w Polsce aktualnie obchodzone jako oficjalne swieta panstwowe? 3 maja 92% 11 listopada 89% 1 maja 53% 15 sierpnia 38% 1 wrzesnia 29% 22 lipca 18% 8 maja 9% 17 wrzesnia 9% 1 sierpnia 5% 15 marca 1% trudno powiedziec 2% (Odsetki nie sumuja sie do 100 poniewaz mozna bylo wskazac dowolna ilosc odpowiedzi). Wraz ze wzrostem poziomu wyksztalcenia zwieksza sie udzial osób, których zdaniem oficjalnie obchodzonymi w Polsce swietami narodowymi sa dni 3 maja, 11 listopada i 15 sierpnia, natomiast im nizsze wyksztalcenie, tym wiecej osób wskazuje na 22 lipca. 1 maja i 1 wrzesnia sa oficjalnymi swietami panstwowymi czesciej w przekonaniu osób najmlodszych, ponizej 30 roku zycia, niz starszych. NAJWAZNIEJSZE SWIETO PANSTWOWE W sondazu OBOP poprosil Polaków o wskazanie jednego swieta panstwowego, które dla nich osobiscie jest najwazniejsze. Uzyskane wyniki wskazuja, ze swieta 3 maja i 11 listopada sa nie tylko najlepiej znane, ale równiez maja one w swiadomosci Polaków najwieksze znaczenie: dla niemal jednej trzeciej (31%) spoleczenstwa najwazniejsza jest rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja, tyle samo (30%) osób wskazuje na rocznice odzyskania niepodleglosci - 11 listopada. 3

4 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. Istotne znaczenie dla niewielkiej czesci spoleczenstwa - maja jeszcze dni 15 sierpnia, 1 wrzesnia i 1 maja: Dla prawie co dziesiatego Polaka (9%) najwieksze znaczenie osobiste ma swieto 15 sierpnia. Po 6% badanych wskazuje na dni 1 wrzesnia i 1 maja. Pozostale przedstawione w ankiecie rocznice i daty bardzo rzadko wskazywane sa jako najwazniejsze. Które z nastepujacych swiat, rocznic jest dla Pana(i) osobiscie najwazniejsze? 3 maja 31% 11 listopada 30% 15 sierpnia 9% 1 maja 6% 1 wrzesnia 6% 8 maja 2% 22 lipca 2% 17 wrzesnia 1% 15 marca 0% 1 sierpnia 0% trudno powiedziec 13% 3 maja jest najwazniejszym swietem czesciej dla osób o prawicowych pogladach politycznych (44%) niz pozostalych, piecdziesieciolatków (37%) i badanych deklarujacych sie jako wierzacy i regularnie praktykujacy (36%). Najwieksze osobiste znaczenie swietu 11 listopada przypisuja zas czesciej od innych uczniowie i studenci (53%), osoby o centroprawicowych pogladach politycznych (50%), najmlodsi ponizej 20 roku zycia (49%), osoby zadowolone z wlasnej sytuacji materialnej (39%), wierzacy i nieregularnie praktykujacy (37%), a takze badani z wyksztalceniem wyzszym (35%) i mieszkancy najwiekszych miast (35%). Czesciej równiez swieto to jest traktowane jako najwazniejsze przez mezczyzn (36%) niz przez kobiety (24%). 4

5 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. SWIETO NIEPODLEGLOSCI Polacy w zdecydowanej wiekszosci wiedza, rocznice jakich wydarzen obchodzi sie 11 listopada, która jest to rocznica, a takze z jakimi postaciami zwiazane jest to swieto. Zdaniem ponad czterech piatych spoleczenstwa (81%) 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci po latach zaborów. Co ósmy Polak (12%) przyznaje, ze nie wie dlaczego ten dzien jest swietem narodowym. Nieliczni sadza, ze 11 listopada jest rocznica Cudu nad Wisla lub rocznica zakonczenia II wojny swiatowej badz tez data urodzin marszalka Pilsudskiego. Dlaczego dzien 11 listopada jest narodowym swietem w Polsce? Poniewaz jest to: rocznica odzyskania niepodleglosci po latach zaborów 81% rocznica Cudu nad Wisla 4% rocznica zakonczenia II wojny swiatowej 2% dzien urodzin marszalka Pilsudskiego 1% trudno mi powiedziec 12% Swiadomosc, ze 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci jest tym lepsza, im wyzsze wyksztalcenie (od 66% wsród osób z wyksztalceniem podstawowym do 95% najlepiej wyksztalconych Polaków), im wieksze miejsce zamieszkania ankietowanych (od 72% wsród mieszkanców wsi do 90% wsród mieszkanców najwiekszych miast), a takze im lepsza ocena wlasnej sytuacji materialnej (od 74% wsród osób z niej niezadowolonych do 89% tych, którym powodzi sie dobrze). Czesciej równiez wiedze na ten temat posiadaja osoby pracujace zawodowo (88%) i ludzie mlodzi miedzy 20 a 29 rokiem zycia (88%). Osoby, które wiedza, ze 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci, zostaly zapytane o to, która rocznice tego wydarzenia bedziemy obchodzic w tym roku. 5

6 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. Ponad polowa (54%) badanych, którzy prawidlowo kojarza wydarzenia zwiazane z 11 listopada, poprawnie wskazuje, iz w tym roku mija osiemdziesiata pierwsza rocznica. Prawie jedna trzecia (30%) tych osób przyznaje, ze nie wie, ile lat minelo od odzyskania przez Polske niepodleglosci. Niemal co dziesiaty badany swiadomy dlaczego 11 listopada jest swietem narodowym (9%) uwaza, ze od powstania panstwa polskiego po latach zaborów minelo osiemdziesiat lat, a zdaniem co czternastego (7%) wydarzenie to mialo miejsce osiemdziesiat piec lat temu. Która rocznice odzyskania niepodleglosci bedziemy obchodzic w tym roku? n=849 osiemdziesiata pierwsza 54% osiemdziesiata 9% osiemdziesiata piata 7% nie wiem 30% Udzial osób, które wiedza, ze w tym roku mija osiemdziesiata pierwsza rocznica odzyskania niepodleglosci wzrasta, co oczywiste, wraz z podnoszeniem sie poziomu wyksztalcenia: od 38% wsród ankietowanych z wyksztalceniem podstawowym do 82% absolwentów wyzszych uczelni. Ponadto, wiedza na ten temat jest tym lepsza, im wieksze miejsce zamieszkania (od 46% wsród mieszkanców wsi do 62% wsród mieszkanców najwiekszych miast). Czesciej równiez wiedza na ten temat dysponuja mezczyzni (60%) niz kobiety (48%). Ponad polowa (54%) osób, które wiedza, ze 11 listopada jest rocznica odzyskania przez Polske niepodleglosci, spontanicznie wymienia Józefa Pilsudskiego jako postac, która w najwiekszym stopniu zasluzyla sie w tej sprawie. Znacznie rzadziej wymieniani sa inni dzialacze: Ignacy Paderewski (5%), Roman Dmowski (2%) i Józef Haller (1%). 6

7 Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o. o. Swieto Niepodleglosci... sondaz z r. Ponad dwie piate (44%) badanych swiadomych dlaczego 11 listopada jest polskim swietem narodowym nie potrafi wymienic zadnej osoby zwiazanej z odzyskaniem niepodleglosci. Kto, Pana(i) zdaniem, najbardziej przyczynil sie do odzyskania przez Polske niepodleglosci w 1918 roku? n=849 Józef Pilsudski 54% Ignacy Paderewski 5% Roman Dmowski 2% Józef Haller 1% Wojciech Korfanty 0% inni 2% nie wiem, trudno powiedziec 44% (Odsetki nie sumuja sie do 100 poniewaz mozna bylo wymienic dowolna ilosc nazwisk). Osoba Marszalka Pilsudskiego jest stosunkowo najczesciej wymieniana przez badanych z wyksztalceniem wyzszym (68%), a w miare obnizania sie poziomu wyksztalcenia zmniejsza sie odsetek osób, które wymieniaja te postac (do 42% wsród osób z wyksztalceniem podstawowym). Czesciej od innych na J. Pilsudskiego wskazuja ponadto osoby o centroprawicowych (71%), prawicowych (69%) i centrolewicowych (68%) pogladach politycznych, badani w wieku 60 i wiecej lat (66%), mieszkancy malych (61%) i najwiekszych (60%) osrodków miejskich, a takze mezczyzni (67%) czesciej niz kobiety (43%). 7

8

9

10

11

12