OPINIE POLAKÓW NA TEMAT NAPIEC, STRAJKÓW I NAJWIEKSZYCH PROBLEMÓW POLSKI

Transkrypt

1 OPINIE POLAKÓW NA TEMAT NAPIEC, STRAJKÓW I NAJWIEKSZYCH PROBLEMÓW POLSKI Trzy czwarte (74%) Polaków sadzi, iz ludzie kierujacy krajem nie sa zbyt dobrze zorientowani w aktualnych opiniach i nastrojach naszego spoleczenstwa. Zdecydowana wiekszosc spoleczenstwa (88%) uwaza, iz ostatnio w naszym kraju odczuwa sie niepokój i napiecie. Warto zwrócic uwage, ze zdaniem co piatego Polaka (22%) jest ono bardzo duze. Poglady na temat slusznosci podejmowania akcji protestacyjnych sa spolaryzowane - ok. 46% osób opowiada sie za podejmowaniem akcji strajkowej, i tyle samo za jej zaniechaniem. Niezaleznie czy Polacy wypowiadaja sie o problemach istotnych dla calego kraju, czy tylko dla swego regionu, na pierwszym miejscu wymieniaja problem bezrobocia. Warszawa, maj 1998 rok OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, Warszawa, tel. (0-22) , , fax , obop@obop.com.pl,

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. Czy Polacy nabieraja wiekszego zaufania do wladz, wierzac ze sa one dobrze zorientowane w nastrojach spolecznych? Jakie nastroje dominuja wsród Polaków, czy maja oni poczucie spokoju, czy tez odczuwaja napiecie? Jaka jest opinia wiekszosci spoleczenstwa o strajkach? Czy sa one uznawane za aprobowany sposób rozwiazywania problemów spolecznych? Jakie problemy uwazaja Polacy za najwazniejsze dla kraju, a jakie dla regionu, w którym mieszkaja? O te sprawy zapytalismy badanych w kwietniowym sondazu 1. Trzy czwarte (74%) Polaków sadzi, iz ludzie kierujacy krajem nie sa zbyt dobrze zorientowani w aktualnych opiniach i nastrojach naszego spoleczenstwa. Natomiast jedna piata (21%) respondentów wierzy, ze wladze sa dobrze poinformowane. Jak sie Panu(i) wydaje, czy ludzie kierujacy krajem sa na ogól dobrze, czy tez niezbyt dobrze zorientowani w aktualnych opiniach i nastrojach naszego spoleczenstwa? sadze, ze dobrze sie w tym orientuja 21% sadze, ze sa niezbyt dobrze zorientowani 74% trudno powiedziec 5% Im lepiej respondenci oceniaja swoja sytuacje materialna oraz w im wiekszej miejscowosci mieszkaja, tym czesciej wyrazaja opinie, iz ludzie kierujacy krajem na ogól dobrze sie orientuja w nastrojach spolecznych. Natomiast im gorzej wyksztalceni sa badani, im mniejszej miejscowosci sa mieszkancami, tym czesciej twierdza, ze wladze sa niezbyt dobrze zorientowane w aktualnych opiniach i nastrojach. W stosunku do kwietnia 1997 roku odsetek osób przekonanych o niezbyt dobrej orientacji wladz wzrósl o 18 pkt. proc., natomiast w stosunku do ostatniego pomiaru (z czerwca 1997 roku) - o 11 pkt. proc. (Szczególowe dane zostaly przedstawione w zalaczniku na wykresie 1). 1 Sondaz Osrodka Opinii Publicznej z 4-7 kwietnia 1998 roku. Zbadano 1013 losowo dobranych osób powyzej 15 roku zycia. Maksymalny blad dla tej wielkosci próby nie przekracza +/-3%, przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2

3 OPINIE O NASTROJACH SPOLECZNYCH Zdecydowana wiekszosc spoleczenstwa (88%) uwaza, iz ostatnio ludzie w naszym kraju odczuwaja niepokój i napiecie. Warto zwrócic uwage, ze zdaniem co piatego Polaka (22%) jest ono bardzo duze. Czy - Pana(i) zdaniem - ludzie w naszym kraju maja ostatnio poczucie spokoju i odprezenia, czy tez raczej niepokoju i napiecia? Odczuwa sie: calkowity spokój - raczej spokój 10% pewne napiecie 66% bardzo duze napiecie 22% trudno powiedziec 2% Poczucie spokoju badz napiecia wiaze sie - tak jak w przypadku oceny stopnia poinformowania wladz o nastrojach spolecznych - z subiektywna ocena wlasnej sytuacji materialnej. Im respondenci lepiej oceniaja swoja sytuacje materialna, tym czesciej twierdza, ze w kraju odczuwa sie spokój, i odwrotnie - im gorzej ja oceniaja, tym czesciej twierdza, ze w kraju odczuwane jest napiecie. Po raz pierwszy o poczucie spokoju badz niepokoju w spoleczenstwie OBOP zapytal w lutym 1981 roku i wielokrotnie to pytanie powtarzal. W stosunku do okresu sprzed trzech miesiecy przybylo osób odczuwajacych napiecie (wzrost o 10 pkt. proc.), zmalal natomiast odsetek osób odczuwajacych spokój (o 7 pkt. proc.) oraz osób, które nie maja w tej kwestii zdania (o 3 pkt. proc.). Szczególowe dane zawiera Wykres 2. 3

4 PODEJMOWANIE AKCJI PROTESTACYJNYCH Poglady na temat slusznosci podejmowania akcji strajkowej sa spolaryzowane. Za podejmowaniem akcji strajkowej opowiada sie tyle samo osób, co za jej zaniechaniem. Czy Pana(i) zdaniem, w obecnej sytuacji sluszne jest podejmowanie akcji strajkowych? zdecydowanie sluszne 8% raczej sluszne 39% raczej niesluszne 35% zdecydowanie niesluszne 11% trudno powiedziec 7% Zwolennikami podejmowania akcji strajkowej sa glównie ludzie mlodzi - ponizej 30 roku zycia, natomiast przeciwny poglad wyrazaja stosunkowo czesto osoby z wyksztalceniem srednim i wyzszym. W kwietniu br. akceptacja dla akcji protestacyjnych jako sposobu rozwiazywania problemów jest na podobnym poziomie, jak w listopadzie 1997 roku, czyli w miesiacu wyborów parlamentarnych. Oba pomiary rózni natomiast odsetek osób przeciwnych takiemu sposobowi rozwiazywania konfliktów - obecnie jest on o 6 pkt. proc. wyzszy. (Szczególowe dane zostaly przedstawione na Wykresie 3) *** Jakie problemy sa obecnie - zdaniem respondentów - istotne dla Polski, a jakie dla regionu, w którym mieszkaja respondenci? NAJWAZNIEJSZE PROBLEMY POLSKI Poprosilismy respondentów, aby w swobodnej wypowiedzi wymienili maksimum trzy problemy, z którymi obecnie boryka sie Polska. 4

5 Najwiecej osób (63%) wskazalo na bezrobocie. W stosunku do zadnej innej sprawy respondenci nie byli juz tak zgodni - kolejne problemy (niskie place, wysokie ceny oraz kwestie bezpieczenstwa, np. przestepczosci) wskazane zostaly przez 18% badanych. W zasadzie hierarchia problemów wymienianych obecnie niewiele sie rózni od hierarchii problemów wskazanych w pazdzierniku 1997 roku. Poprzednio na pierwszym miejscu znalazlo sie - z takim samym odsetkiem wskazan jak obecnie (64%) - bezrobocie, na drugim zas - wskazane przez 21% badanych - budownictwo mieszkaniowe. Obecnie, podobnie jak i w 1995 i 1996 roku odsetek wskazan na budownictwo mieszkaniowe wyniósl tylko 10 pkt. proc. Dwukrotny wzrost w 1997 roku czestosci wskazan (21%) na ten problem mógl wynikac z faktu, iz sondaz pazdziernikowy byl przeprowadzany w krótkim czasie od zakonczenia powodzi, w wyniku której stosunkowo wiele osób utracilo mieszkanie lub dom. Nieskutecznosc wladz w rozwiazywaniu problemu mieszkaniowego w Polsce w tym kontekscie nabrala nowego znaczenia. W pazdzierniku ubieglego roku wiecej osób niz obecnie postrzegalo jako problem: budownictwo mieszkaniowe, mieszkania (róznica 11 pkt. proc), gospodarka, jej unowoczesnienie (róznica 7 pkt. proc), powódz, skutki powodzi - kwestie te podjelo 5% badanych, natomiast obecnie powódz w swiadomosci spolecznej juz nie funkcjonuje jako problem. Poza budownictwem nie ma zasadniczych róznic miedzy czestoscia wskazywania na dany problem rok temu i obecnie. Natomiast tylko jeden problem jest czesciej niz w poprzednich badaniach dostrzegany jako istotny - o 7% osób wiecej niz w pazdzierniku ubieglego roku zwraca uwage na niskie place, wysokie ceny. 5

6 Które problemy, z którymi boryka sie Polska, uwaza Pan(i) za najwazniejsze? * VI/VII 95* * XI 96** X 97 IV bezrobocie 66% 68% 64% 63% 2. niskie place, wysokie ceny 30% 25% 11% 18% 3. kwestie bezpieczenstwa, np. przestepczosc, chuliganstwo 22% 16% 14% 18% 4. sluzba zdrowia, reforma sluzby zdrowia 18% 17% 11% 12% 5. budownictwo mieszkaniowe, mieszkania 12% 13% 21% 10% 6. sytuacja rolnictwa 16% 12% 7% 10% 7. bieda, ubóstwo duzej czesci spoleczenstwa, materialne warunki zycia 31% 36% 10% 8% 8. oswiata, szkolnictwo, nauka 6% 7% 8% 8% 9. prywatyzacja gospodarki, problemy z prywatyzacja, 10% 13% 4% 6% 10. inflacja, spadek wartosci pieniadza 10% 6% 5% 5% 11. gospodarka, unowoczesnienie gospodarki 8% 10% 12% 5% 12. ubezpieczenia spoleczne (regulacja systemu emerytalno-rentowego, wysokosc swiadczen) 13. przyjecie Polski do Unii Europejskiej, przyjecie Polski do wspólnoty europejskiej 14. sytuacja emerytów i rencistów, zbyt male renty i emerytury 15. reforma administracji terenowej, utworzenie powiatów, ilosc województw, decentralizacja kraju 16. jakosc elit wladzy (np. brak realizacji obietnic, oszukiwanie ludzi przez wladze), 17. zly stan prawa (zmienne, niezrozumiale prawo), sadownictwo 18. kryzys, upadek przedsiebiorstw panstwowych, likwidacja zakladów pracy, upadek górnictwa, stoczni - - 8% 5% 4% 7% 2% 4% - - 2% 4% % 4% 2% 3% 3% - - 1% 3% % 19. powódz, skutki powodzi - - 5% trudno powiedziec - - 3% 3% * W zestawieniu podalismy tylko te odpowiedzi, które zostaly wskazane przez minimum 3% badanych Procenty nie sumuja sie do 100, gdyz respondenci mogli wskazac wiecej niz jedna odpowiedz. ** Respondenci odpowiadajac na to pytanie, wybierali z przedstawionej listy problemów nie wiecej niz trzy odpowiedzi. Podsumowujac mozna powiedziec, ze obecnie respondenci za najwazniejsze uznaja te same problemy, które wymieniali w pazdzierniku 97. Polacy postrzegaja jako szczególnie istotne kwestie zwiazane z sytuacja materialna, dlatego tak wazne jest dla nich posiadanie pracy i adekwatnych - do kosztów utrzymania - zarobków. Kolejnym problemem poruszanym przez respondentów sa kwestie bezpieczenstwa rozumianego jako ochrona przed przestepcami, chuliganami. W opinii badanych w Polsce wymagaja 6

7 takze rozwiazania takie problemy, jak systemowa reforma sluzby zdrowia, budownictwo oraz poprawa sytuacji w rolnictwie. NAJWAZNIEJSZE PROBLEMY REGIONU Poprosilismy respondentów takze o wskazanie w swobodnej wypowiedzi trzech najistotniejszych dla ich regionu problemów. Najwiekszy niepokój budzi bezrobocie - wskazalo go 50% badanych. Na drugiej pozycji z 15% wskazan znalazl sie problem bezpieczenstwa, a na kolejnych miejscach kwestie zwiazane z infrastruktura komunikacyjna (14%), poprawa materialnych warunków zycia ludzi (13%) i problem budownictwa (11%). Te same problemy - wprawdzie w nieco innej kolejnosci - zostaly uznane za najwazniejsze w badaniach przeprowadzonych w pazdzierniku 1997 roku. A co Pana(i) zdaniem jest obecnie najwazniejszym problemem dla mieszkanców regionu, okolicy, w której Pan(i) mieszka?* X 97 IV bezrobocie, 49% 50% 2. kwestie bezpieczenstwa, np. przestepczosc, chuliganstwo 12% 15% 3. infrastruktura komunikacyjna - budowa, naprawa, poprawa jakosci dróg, 14% 14% mostów, parkingów 4. poprawa materialnych warunków zycia ludzi, malo pieniedzy, wysokie 11% 13% koszty utrzymania, lepiej zarabiac, ciezkie zycie, bieda, inflacja 5. budownictwo mieszkaniowe - remonty budynków, zly stan mieszkan, brak 15% 11% mieszkan 6. sytuacja rolnictwa. 4% 7% 7. ekologia - ochrona srodowiska 7% 7% 8. telefonizacja 4% 5% 9. kanalizacja - scieki, oczyszczalnia scieków, ubikacje publiczne 3% 4% 10. komunikacja, zly dojazd, brak autobusów 6% 4% 11. sluzba zdrowia, reforma sluzby zdrowia 4% 4% 12. budowac zgode w regionie - 4% 13. infrastruktura (ogólnie) - 3% 14. gospodarka - brak przemyslu, zacofanie gospodarcze 4% 3% 15. mlodziez - brak perspektyw, wolny czas mlodziezy 1% 3% 16. trudno powiedziec, nie wiem, nie interesuje mnie otoczenie 7% 3% * W zestawieniu podalismy tylko te odpowiedzi, które zostaly wskazane przez minimum 3% badanych Procenty nie sumuja sie do 100, gdyz respondenci mogli wskazac wiecej niz jedna odpowiedz. Jak widac ludzie nadal uznaja za wazne, aby na poziomie regionu rozwiazane zostaly te sprawy, które wplywaja na jakosc zycia: determinuja posiadanie pracy umozliwiajacej poprawe warunków materialnych, pozwalaja na mieszkanie w budynkach 7

8 nie wymagajacych remontu, w miejscu, gdzie respondenci nie beda sie czuli zagrozeni przestepczoscia oraz - dzieki rozwinietej infrastrukturze komunikacyjnej - beda sie mogli poruszac po naprawionych drogach, mostach, parkowac na parkingach. W odróznieniu od wyników sondazu pazdziernikowego, w kwietniowym badaniu w wypowiedziach respondentów pojawil sie nowy problem, a mianowicie - stosunki miedzyludzkie, budowanie zgody w regionie. Wskazuje na nie 4% badanych. *** Podsumowanie: Niezaleznie czy Polacy wypowiadaja sie o problemach istotnych dla calego kraju, czy tylko dla swego regionu, na pierwszym miejscu wymieniaja problem bezrobocia. W sali makro (calej Polski) czesciej zwracaja uwage na problemy, które wymagaja systemowego rozwiazania (sluzba zdrowia, budownictwo, rolnictwo), natomiast w skali mikro (regionu) - na te sprawy, których rozwiazanie poprawiloby jakosc zycia. Respondenci czesciej zwracaja uwage na kwestie zwiazane z trudna sytuacja materialna innych ludzi, gdy wymieniaja problemy charakterystyczne dla regionu, niz gdy mówia o problemach istotnych dla calej Polski. 8

9

10

11