Co nowe media przyniosły w wychowaniu w domu i w szkole? Prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski

Transkrypt

1 Co nowe media przyniosły w wychowaniu w domu i w szkole? Prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski

2 Nie wiem czy uzależnienie to dobre słowo. Jednak przesunięcie uwagi ludzi na informację, media i rozrywkę online oraz społeczności internetowe zniszczy kulturę i przeniesie nas do zimniejszego ale być może bardziej efektywnego świata - Nicholas Carr, independent writer and consultant whose work centers on information technology; internet user since 1987

3 Chociaż wirtualna rzeczywistość może być kulturowo bogata to potrzebujemy młodych ludzi zaangażowanych w realne problemy jak zanieczyszczenie, bieda i pokój. - Karen Coyle, information professional and librarian; internet user since 1983

4 Najnowsze badanie sugerują, że Ci, którzy spędzają dużo czasu w relacjach online mają także wiele relacji społecznych twarzą w twarz.. - Peter P. Nieckarz Jr., assistant professor of sociology, Western Carolina University; internet user since 1993

5 !

6 Wszystko przyspiesza nowe media nie są już nowe Czy obraz medialny jest inny niż 100 lat temu? Telefon 1890 Radio 1891 Telewizja Internet (jako nazwa) 1974 Wikipedia 2001 Facebook 2003 Youtube 2005 Twitter 2006 Pinterest 2010 Ask.fm 2010 Instagram 2010

7 O czym to jest? as a place out of space and time, a placeless place, where the user is taken to be disconnected from the world around them." The????? creates a virtual space in which "spatial difference" is erased and the experience is the same anywhere (Hokosawa)

8

9 Nic nowego pod słońcem Platon obawiał się pisma, Petrarca druku Ten wynalazek niepamięć w duszach ludzkich posieje, bo człowiek, który się tego wyuczy przestanie ćwiczyć pamięć... Więc to nie jest lekarstwo na pamięć, tylko środek na przypominanie sobie... Uczniom swoim dasz tylko pozór mądrości, a nie mądrość prawdziwą. Posiądą bowiem wielkie oczytanie bez nauki i będzie się im zdawało, że wiele umieją, a po większej części nie będą umieli nic i tylko obcować z nimi będzie trudno; to będą mędrcy z pozoru, a nie ludzie mądrzy naprawdę. (Fajdros)

10

11 Oczywiste, nieoczywiste fakty o używaniu internetu przez młodzież Prywatyzacja własny pokój lub mobilność (UK Kids Online, Net Children Go Mobile) (prawie) każdy używa ale nie każdy tak samo Większość używa bez angażowania się w ryzyka co nie znaczy, że prorozwojowo

12 Oczywiste nieoczywistości c.d. Rośnie wykorzystanie portali społecznościowych (86% EU Net ADB) Wszystko się zmienia dynamicznie

13 To tylko badania Ale czy znamy takie dane w odniesieniu do naszych konkretnych uczniów? Ogólnie wiemy ale

14 1. Potrafię samodzielnie stworzyć stronę internetową. 2. Znam się na komputerze lepiej niż większość moich znajomych. 3. Uważam się za eksperta, jeśli idzie o używanie komputera. 4. Umieszczam w Sieci swoją twórczość (np. muzykę, którą komponuję, grafiki). 5. Prowadzę swoją stronę internetową lub blog.

15 1. Zauważam, że spędzam coraz więcej czasu przed komputerem. 2. Nudzę się, gdy przez jeden dzień nie mam dostępu do Internetu. 3. Kiedy mam wolny dzień, praktycznie nie odchodzę od komputera. 4. Lepiej żeby nikt nie wiedział, co robię w Internecie. 5. Mam sporo tajemnic związanych z tym, co robię korzystając z Internetu. 6. Często zarywam noce, żeby korzystać z Internetu. 7. Czuję się lepiej w świecie wirtualnym niż w realnym. 8. Wśród moich zainteresowań Internet jest na pierwszym miejscu.

16 Potrafię samodzielnie stworzyć stronę internetową. Znam się na komputerze lepiej niż większość moich znajomych. Uważam się za eksperta, jeśli idzie o używanie komputera. Umieszczam w Sieci swoją twórczość (np. muzykę, którą komponuję, grafiki). Prowadzę swoją stronę internetową lub blog. Nauczyciele % Gimnazjaliści (N=2143) 26,5 46, ,9 5,3 13,9 6,4 30,3 5,8 25,9

17 Zauważam, że spędzam coraz więcej czasu przed komputerem. Nudzę się, gdy przez jeden dzień nie mam dostępu do Internetu. Kiedy mam wolny dzień, praktycznie nie odchodzę od komputera. Lepiej żeby nikt nie wiedział, co robię w Internecie. Mam sporo tajemnic związanych z tym, co robię korzystając z Internetu. Często zarywam noce, żeby korzystać z Internetu. Czuję się lepiej w świecie wirtualnym niż w realnym. Wśród moich zainteresowań Internet jest na pierwszym miejscu. Nauczyciele % Gimnazjaliści (N=2143) 27 45,7 8 37,8 3,7 19,1 5,1 32,7 3,4 32,2 5,6 12,3 1,9 15,6 5,6 10,

18 Jednak Ryzyko jest i nie zawsze jest tak samo spostrzegane przez dorosłych i młodych

19 Zagrożenia (EU Kids Online (Hasebrink et al, 2008) Komercja Agresja Sex Wartości Zawartość (odbiorca) Spam/reklama Treści agresywne inne niż w mediach tradycyjnych Pornografia Treści rasistowskie/niep rawdziwe treści nt. zdrowia/narkoty ków Kontakt (uczestnik) Śledzenie działań/ zbieranie danych osobistych Ofiara agresji elektronicznej Spotkania z obcymi/ molestowanie Samookaleczenia, itp. Zachowanie (sprawca) Hazard/ hakerstwo/pirac two Sprawca agresji elektronicznej/pr odukcja treści agresywnych Produkcja pornografii/ sexting Produkcja treści zawierających informacje dotyczące samobójstwa, itp..

20

21 Statystyki ryzyk Niektóre bardzo niskie wbrew obiegowym opiniom

22 W stronę przemocy rówieśniczej

23 Nie zgubmy tego co stare

24 Relacje społeczne Nękanie, grożenie w internecie powinno być zabronione Zdecydowanie powinno 86% Raczej powinno 9%

25 Relacje społeczne Ujawnianie prywatnej korespondencji internetowej powinno być zabronione Zdecydowanie powinno 77% Raczej powinno 14%

26 Relacje społeczne Podawanie się za kogoś innego w internecie powinno być zabronione Zdecydowanie powinno 62% Raczej powinno 22%

27 Przykłady Cyberprzemoc LO MOPR

28 Co z tego wynika dla nas? To, że ktoś potrafi technicznie korzystać, nie znaczy, że potrafi też społecznie Większość pozytywnie co nie znaczy bardzo korzystnie Część działań nieświadomych Zobaczmy w nowym stare

29 Nierówności Wbrew pozorom wielu uczniów sporo rzeczy nie umie (studentów też!)

30 Potrafię samodzielnie stworzyć stronę internetową. Znam się na komputerze lepiej niż większość moich znajomych. Uważam się za eksperta, jeśli idzie o używanie komputera. Nauczyciele % (N=600) Gimnazjaliści (N=2143) 26,5 46, ,9 5,3 13,9

31 Many teens are more likely to be digital naives than digital natives Eszter Hargittai

32 ! kiedy tylko jakieś medium zostaje zdefiniowane jako zagrożenie dla młodych ludzi, to możemy spodziewać się kampanii prowadzonej przez dorosłych, którzy będą chcieli cenzorować lub ograniczać dostęp do tego medium. Później następuje zmniejszenie zainteresowania, aż do pojawienia się nowego medium, które znów zaogni publiczną debatę i podsyci ogień paniki moralnej (Springhall, 1998)

33 Twórczość

34 ? Ilu piętnastolatków prowadziło w 2010 roku stronę lub blog? Ilu umieszczało w sieci swoją twórczość? A nauczycieli?

35 Czy to dużo? Umieszczam w Sieci swoją twórczość (np. muzykę, którą komponuję, grafiki). 6,4%<30,3% Prowadzę swoją stronę internetową lub blog 5,8%<25,9%

36 A najnowsze badania? (hot!!!) Częste rozmawianie w portalu społecznościowym o swoich zainteresowaniach % 68 Regularne prowadzenie bloga 6,5 Regularna gra w gry online 40 Szukanie informacji nt. osobistego problemu tam, gdzie piszą specjaliści 50 Szukanie informacji nt. osobistego problemu na forach Prowadzenie strony internetowej/fanpage jakiejś organizacji Zgłaszanie niewłaściwych treści 32 Prowadzenie innej strony własnej niż profil na Facebooku Regularne wykorzystanie internetu do nauki 20 76

37 A najnowsze badania? (hot!!!) Rozmowa z wychowawcą o kwestiach osobistych % 9 Altruizm internetowy 34 Wolontariat w internecie 6 Publikacja swojej twórczości 16 Uczestnictwo w organizacji grupie, która spotyka się głównie przez internet 13 (a 28 w zwykłej)

38 Kreatorzy treści młody człowiek jako producent treści medialnych Prosumpcja, pro-am, content creating Ale czy to powszechne? Dlaczego warto się tym zajmować? Czy to umożliwiamy?

39 Mentos effect

40 Część kreuje treści dajmy im więc szansę kreować treści Jest Matematyka w obiektywie, może być angielski/niemiecki w obiekywie Ale pomyślmy chwilę jak to zrobić mądrze? O czym warto pamiętać?

41 Przy okazji kreowania treści inne wartości Przykład z Pielgrzymowic Lip dub

42 Gimnazjum.uczy.blogspot.pl

43 Komunikacja online Z uczniami? Etyka korzystania z mediów czy można nauczyć się jej w gadaniu a nie w działaniu?

44 Brzydsza siostra prawdziwej komunikacji W pracach badaczy z lat 80. dominował pogląd, iż ten rodzaj komunikacji stanowi jedynie zubożony, ograniczony rodzaj komunikacji, który bez względu na kontekst stanowić może zaledwie namiastkę komunikacji twarzą w twarz (Bargh i McKenna, 2009; Bollinger, 2009; Lüders, 2008; Riva, 2002).

45 Nic nowego pod słońcem: Janusz Korczak skrzynka z przeprosinami i podziękowaniami Skrzynka na listy

46 Ale też inne badania związane z komunikacją zapośredniczoną Anonimowość? Gorsze relacje? Online zamiast twarzą w twarz? Badania Valkenburg i Peter

47 A współcześnie? Ja zdecydowanie wolę pisać z nauczycielem niż rozmawiać twarzą w twarz. Dlaczego? To proste. Czuje się pewniej, nie boję się krytyki i odrzucenia. Tym bardziej ciętych uwag ze strony rówieśników. Mogę siedzieć w domku i otrzymać odpowiedzi na pytania, które mnie nurtują tylko dzięki klawiaturze. Nie muszę się nawet ruszać do szkoły. Uważam że nie ma w tym nic złego. Zawsze jest przepaść: nauczyciel-uczeń. Ale człowiek jak człowiek. (uczeń gimnazjum). Kontakt z nauczycielem przez internet daje lepszą komunikację. Jak czegoś nie wiemy lub coś to można się dopytać o to i wiemy w szybszym czasie niż dopiero na drugi dzień w szkole, a wtedy może być już na to za późno. (uczeń gimnazjum).

48 A współcześnie? rozmowa z nauczycielem daje mi wiele możliwości, m. in. pozwala mi na tak jakby bliższy kontakt, gdyż no nie zawsze można z nauczycielem porozmawiać w szkole i jak się tak na prze z fb rozmawia to ta rozmowa jest taka przyjemniejsza, swobodniejsza niż tak normalnie. Na grupie można również nabrać lepszych kontaktów z danym nauczycielem, ale można równie wymienić się z nim i innymi swoimi poglądami. Jest to fajne gdyż nie raz męczą nas jakieś pytania, problemy np. związane z harcerstwem i takie wymiany zdań pomagają je rozwiązywać. Sądzę też, że nie tylko nam ale i samym nauczycielom to pomaga, gdyż lepiej nas znają, bardziej lubią i z całą pewnością, nie mają problemu "mówić naszym językiem" i rozumieć nasze myślenie, ponieważ więcej zdziałają rozmawiając z nami jakby na równi, niż z wyższością czy "profesorskim" językiem (uczeń gimnazjum).

49 ale Są też tacy dla których to jest ucieczką

50 Czy więc? Nauczyciel komunikujący się online?

51 Zamiast relacji offline? W większości oba Jak to łączyć? Kiedy świadomie rezygnować z którego? przykład obozów w Bieszczadach

52 Procesy jak online łączy się z offline wyniki najnowszych badań!!! Wirtualizacja relacji Dewirtualizacja relacji pen friends Relacja wirtualna Relacja twarzą w twarz

53 Poza online i offline (Pyżalski, 2015) Cyber - nie Cyber raz Cyber-2-3 razy Cyber - 4 razy lub więcej Bulying - nie Bullying - raz Bullying 2-3 razy Bullying 4 razy lub więcej

54 Ale też dobre rzeczy (Pyżalski, 2015) Prawie 40% blogerów prowadzi tradycyjny pamiętniki tylko 9% tych co blogerami nie są 22% tych, co regularnie grają w gry online spotka się też często, żeby grać tradycyjnie i 18% tych co nie grają 48% aktywnych administratorów w sieci pełni też role liderskie offline, i tylko 31% tych co nimi nie są 51% wolontariuszy internetowych działa też w tradycyjnym wolontariacie i tylko 23% tych którzy tak nie działają w internecie

55 Problem Kto kogo uczy i czego? Cyfrowi tubylcy-cyfrowi imigranci to przeszłość (?) Czy można zrobić odwrotnie? Oni uczą nas? A czego?

56 Pomocy! Rodzaj pomocy % Pytali o poradę dorosłe osoby z rodziny (np. mamę, wujka, dziadka) Pytali o poradę przyjaciół/kolegów, których znają ze szkoły, osiedla itp. 58,8 41,7 Poszukiwali w internecie (np. na forach internetowych) wypowiedzi innych osób dyskutujących o podobnym problemie 39,2 Poszukiwali odpowiedzi na swój problem w poradnikach, książkach, czasopismach 27 Odwiedzili specjalistę w jego gabinecie (np. psychologa, pedagoga, dietetyka) 20 Odwiedzali strony internetowe, na których piszą specjaliści np. lekarze, psychologowie, dietetycy 17 Pytali o poradę przyjaciół/kolegów, których znają tylko z internetu 16,4 Zwrócili się o pomoc do specjalisty (np. psychologa, pedagoga, dietetyka) w internecie 5,4 Zadzwonili do telefonu zaufania 2, 1

57 Czy w ogóle internet jest dla młodych ludzi ważny? 10%

58 Nie jest! Jest przezroczysty

59 Zasady sensownego wprowadzania TIK i telefonów komórkowych do szkoły? 1. Wiedzmy co się naprawdę dzieje. 2.Zdefiniujmy, co chcemy osiągnąć (sama nowinka się nie liczy). 3.Stosujmy rozwiązania, z którymi sami się czujemy dobrze. 4. Łączmy online i offline. 5. Dajmy szanse tym, co mniej lubią technologie.

60 Zasady c.d. 6. Działajmy ewolucyjnie. 7. Dajmy fanom technologii więcej możliwości. 8. Pozwólmy, żeby nasi uczniowie, czegoś nas nauczyli. 9. Wyłączmy czasami celowo technologie. 10. Znajmy i uwzględniajmy zagrożenia, ale ich nie demonizujmy.

61 W coraz bardziej skomplikowanym świecie, stare pytania wymagają czasami zupełnie nowych odpowiedzi

62