Nowoczesne media. Jak przeciwdziałać elektronicznej agresji wśród dzieci i młodzieży?
|
|
- Zofia Stefaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowoczesne media. Jak przeciwdziałać elektronicznej agresji wśród dzieci i młodzieży?
2 Cyfrowi tubylcy (Marc Prensky) Z Internetu korzysta 97% polskich nastolatków (11 19 lat) Komunikacja zapośredniczona przez komputer Zmiana w procesach myślowych i przetwarzania informacji Brak dorosłych modeli, strażników zasad Always on Zmiany w przeżywaniu teraźniejszości (nagrywanie) Rozwój twórczości (29%) i poczucia sprawstwa Zacieranie się granic (szansa dla każdego) Aktywność w sieci = aktywność w życiu.
3 Dysfunkcyjne korzystanie z sieci Internet to jedyny sposób na spędzanie wolnego czasu Izolacja społeczna Objawy uzależnienia Objawy depresji Cyberprzemoc Pornografia.
4 Cyberprzemoc Wszelkie akty agresji dokonywane za pośrednictwem telefony komórkowego i/lub internetu.
5 Niektóre formy przemocy cyfrowej Flaming Happy slapping Agresja słowna w trakcie gier online Agresywne komentarze na forach internetowych, portalach społecznościowych, witrynach zamieszczających twórczość, czatach Umieszczanie bez zgody autora zdjęć (często kompromitujących, nagich), fotomontaże Prześladowanie za pomocą maila, smsa.
6 Niektóre formy przemocy cyfrowej Zakładanie fałszywych kont internetowych i rozsyłanie nieprawdziwych wiadomości Zakładanie stron internetowych skierowanych przeciwko konkretnej grupie/ osobie Sexting Przesyłanie plików zawierających wirusy Agresywne komentowanie zdjęć, filmów, tekstów umieszczanych przez rówieśników w sieci Ujawnianie tajemnic, danych osobowych itp. Włamania na konta pocztowe, profile.
7 Profil sprawcy Częściej dziewczęta (60%) Siła fizyczna bez znaczenia Wiek: najczęściej starsze nastolatki (powyżej 15 r.ż.) Większe zaangażowanie w korzystanie z nowych technologii (ponad 10 godzin tygodniowo więcej niż rówieśnicy) Częstsze angażowanie się w inne formy antyspołecznego zachowania w sieci Preferowanie świata wirtualnego Bycie ofiarą tradycyjnego mobbingu (2 x częściej)
8 Inne cechy charakterystyczne pochodzą z domów, w których nie istnieją żadne reguły dotyczące korzystania z Internetu, wykazują pozytywne postawy wobec cyberbullyingu, osiągają niższe wyniki w nauce, są słabiej związani ze szkołą, oceniają szkołę niżej, jeśli chodzi o wsparcie uczniów, częściej doświadczali przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony dorosłych, gorzej oceniają swoje relacje z rodzicami lub opiekunami, stosują inne zachowania ryzykowne, jak używanie alkoholu i narkotyków, wandalizm, agresję bezpośrednią.
9 Skala zjawiska Co drugi polski nastolatek spotkał się ze zjawiskiem przemocy cyfrowej. Co piąty przyznawał, że przynajmniej raz realizował działania, które spełniają kryteria cyberbullyingu.
10 Najczęstsze motywy Chęć odegrania się Chęć zabawy Brak konkretnego motywu Chęć popisania się umiejętnościami.
11 Ujawnianie, że było się ofiarą przemocy cyfrowej 50% - nie powiedziałem nikomu 38% - rówieśnikom 5 % - rodzicom 0!!! - nauczycielom
12 Mobbing cyfrowy a kodeks prawny groźba popełnienia przestępstwa kk, zmuszanie do określonego zachowania kk, pornografia kk, zniesławienie kk, zniewaga kk, naruszenie tajemnicy korespondencji kk, niszczenie informacji kk, niszczenie danych informatycznych - 268a kk, przestępstwa komputerowe kk, zakłócanie pracy systemu komputerowego - 269a kk, wykroczenie z art. 107 kodeksu wykroczeń - złośliwe niepokojenie
13 Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Regulacje wewnątrzszkolne, zapisy dot. m.in..: Używania telefonów w szkole Nagrywania, robienia zdjęć Korzystania z komputerów szkolnych
14 Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Bezpieczna infrastruktura informatyczna: Jasne reguły dot. korzystania z komputerów szkolnych Zakaz korzystania z komputerów na stanowiskach nauczycieli Moderowanie treści szkolnych serwisów internetowych i forum szkolnego Unikanie anonimowości (przydzielanie loginów i haseł)
15 Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Działania budujące poczucie bezpieczeństwa: Stworzenie bezpiecznego środowiska sprzyjającego ujawnianiu się ofiar Znajomość specyfiki przemocy cyfrowej przez nauczycieli i wychowawców Jasne deklaracje dotyczące interwencji Zachowywanie dowodów Znajomość polityki bezpieczeństwa i ochrony danych Dyskrecja i wsparcie w rozmowie z ofiarą
16 Czego ofiara mobbingu oczekuje od nauczyciela Uważnie się przyglądajmy Zadawajmy pytania Wierzmy w to, co mówi ofiara mobbingu Szukajmy wsparcia Starajmy się działać w sposób jasny i jednoznaczny Informujmy o tym, jak radzić sobie z przemocą
17 Rozmowa z ofiarą Zaufanie Poważne traktowanie Aktywne słuchanie
18 Rozmowa z ofiarą Pomoc w ujawnianiu wstydliwych treści Unormalnienie problemu mobbingu Debriefing Wzmocnienie poczucia własnej wartości Pomoc w zrozumieniu własnych ryzykownych wzorców zachowania Wsparcie i szczera deklaracja pomocy
19 Praca ze sprawcą Diagnoza sytuacji Umożliwienie wyjaśnienia własnej perspektywy Poznanie motywów działania Uświadomienie konsekwencji Techniki angażujące sprawcę i ofiarę lub innych uczniów (mediacja, podejście bez obwiniania, metoda wspólnej sprawy) Praca psychoedukacyjna (trening zastępowania agresji, trening umiejętności społecznych, rozwijanie inteligencji emocjonalnej i empatii) Psychoterapia
20 Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Praca z klasami Warsztaty profilaktyczne (rozwijające Inteligencję Emocjonalną, umiejętności współpracy, rozwiązywania konfliktów, umiejętności społeczne i komunikacyjne, rozwijające postawy aktywnego sprzeciwu wobec agresji elektronicznej) Warsztaty filmowe Praca w klasach oparta o zasady współpracy Edukacja w zakresie bezpiecznego wykorzystywania nowych mediów i przemocy cyfrowej tel
21 Netykieta Zbiór zasad przyzwoitego zachowania w internecie, m.in..: Nigdy nie podawaj swojego hasła innym osobom Nigdy nie ujawniaj swoich sekretów, prywatnych zdjęć itp. online Nie wysyłaj wiadomości, kiedy jesteś zdenerwowany Bądź tak samo uprzejmy online jak jesteś offline Nie przesyłaj dalej otrzymanych i, które mogą zranić inną osobę
ZAGROŻENIA W INTERNECIE
ZAGROŻENIA W INTERNECIE Zapobieganie reagowanie CYBERPRZEMOC część 1 Czy wiesz, że...? 21,5% młodych użytkowników doświadczyło przemocy w internecie (a) 50,1% nastolatków, którzy doświadczyli przemocy
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie. Zagrożenia cyberprzestrzeni
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie Zagrożenia cyberprzestrzeni Korzystanie z internetu w Polsce w 2013 r. liczba użytkowników internetu w Polsce ustabilizowała się (62% mieszkańców Polski powyżej
Bardziej szczegółowoBezpieczne wakacje w internecie Cyberprzemoc na wakacjach BĄDŹ CZUJNY!
Bezpieczne wakacje w internecie Cyberprzemoc na wakacjach BĄDŹ CZUJNY! Co to jest cyberprzemoc? O cyberprzemocy możemy mówić, gdy: ktoś wyzywa, straszy lub poniża kogoś w internecie lub przy użyciu telefonu,
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc. Spotkanie dla rodziców.
Cyberprzemoc Spotkanie dla rodziców. Co to jest cyberprzemoc? Jest to rodzaj przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Najczęściej z użyciem telefonu komórkowego i internetu. Do
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI
CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych.
Bardziej szczegółowoPROJEKT EDUKACYJNY - BEZPIECZNY INTERNET
PROJEKT EDUKACYJNY - BEZPIECZNY INTERNET Koordynator projektu: Współrealizator: Paweł Dyński Monika Dyńska Planowanie projektu Projekt polega na zapoznaniu uczniów ze zjawiskiem cyberprzemocy, ograniczenie
Bardziej szczegółowoNaruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie czci
Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie
Bardziej szczegółowoDzień Bezpiecznego Internetu
Dzień Bezpiecznego Internetu ZADBAJ O SWOJE BEZPIECZEŃSTWO! Mgr Marlena Gęborska Nauczyciel informatyki Nie ufaj osobom poznanym przez Internet Źródło fot.: http://dzieckowsieci.fdn.pl 1. Czym jest CYBERPRZEMOC?
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC I INNE ZAGROŻENIA
CYBERPRZEMOC I INNE ZAGROŻENIA Cyberprzemoc jest to: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem: Internetu, narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e- mail,
Bardziej szczegółowoPoprzez wysyłanie wulgarnych i złośliwych SMS-ów i i. Poprzez kłótnie internetowe (tzw. flame war).
To wirtualna agresja, która prowadzi do realnych krzywd. Agresja wśród dzieci była, jest i będzie. Na przestrzeni lat zmienia się jednak forma wyrażania złości w stosunku do drugiego człowieka. Wcześniej
Bardziej szczegółowoWykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnokomunikacyjnych. zdrowia zróżnicowanych. szanse i zagrożenia. Jacek Pyżalski
Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnokomunikacyjnych promocji zdrowia zróżnicowanych pokoleń zakładów pracy - szanse i zagrożenia Jacek Pyżalski Społeczeństwo informacyjne Cyfrowi tubylcy
Bardziej szczegółowoCyberbullying. Charakterystyka zjawiska
Cyberbullying Charakterystyka zjawiska Czym jest cyberbullying? Próba definicji http://www. youtube.com/watch?v=hyjmohqf-wu Próba definicj Cyberbullying to elektroniczna agresja rówieśnicza, gdzie zarówno
Bardziej szczegółowoCyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów. Kraków 08.06.2016
Cyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów Kraków 08.06.2016 Wydział d/w z Cyberprzestępczością KWP w Krakowie Nie prowadzimy postępowań przygotowawczych Udzielamy wsparcia jednostkom
Bardziej szczegółowoZjawisko to określa się też mianem cyberprzemocy jest to przemoc z użyciem technologii informatycznych i komunikacyjnych.
Mobbing w sieci to zjawisko nowe, przybierające na sile szczególnie ostro w ostatnich latach a polega ono na znęcaniu się psychicznym z użyciem nowoczesnych mediów takich jak: telefony komórkowe oraz komputery
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA W SIECI PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W SIECI CYBERPRZEMOC NIEBEZPIECZNE TREŚCI WSIECI. Opracowanie Karolina Ostromecka
ZAGROŻENIA W SIECI PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W SIECI CYBERPRZEMOC NIEBEZPIECZNE TREŚCI WSIECI Opracowanie Karolina Ostromecka CYBERPRZEMOC Nazywana inaczej agresją elektroniczną), to stosowanie przemocy
Bardziej szczegółowoEwaluacja wewnętrzna w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Żółkiewce
Ewaluacja wewnętrzna w Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Żółkiewce Rok szkolny 2015/2016 Rozpoznanie stopnia rozpowszechniania sprawstwa agresji elektronicznej Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
Bardziej szczegółowodzieci klas 4-6 rodzice nauczyciele
dzieci klas 4-6 rodzice nauczyciele MIECHOWSKI OLKUSKI PROSZOWICKI KRAKOWSKI DĄBROWSKI CHRZANOWSKI KRAKÓW OŚWIĘCIMSKI WADOWICKI MYŚLENICKI WIELICKI BOCHEŃSKI BRZESKI TARNOWSKI SUSKI LIMANOWSKI NOWOSĄDECKI
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA HUMANITAS W SOSNOWCU. RODZIC Z AUTORYTETEM szkolenia rozwijające kompetencje wychowawcze
WYŻSZA SZKOŁA HUMANITAS W SOSNOWCU RODZIC Z AUTORYTETEM szkolenia rozwijające kompetencje wychowawcze MEDIA I INTERNET WROGOWIE CZY SPRZYMIERZEŃCY? O SZKOLENIU Szkolenie ma formę interaktywnej prezentacji
Bardziej szczegółowoobchodzony jest w pierwszej połowie lutego w całej Europie. W 2014 roku obchodzony jest 11 lutego. Dzień ten ma na celu zwrócenie uwagi na kwestię
obchodzony jest w pierwszej połowie lutego w całej Europie. W 2014 roku obchodzony jest 11 lutego. Dzień ten ma na celu zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych.
Bardziej szczegółowoKorzystanie z Internetu
Korzystanie z Internetu 2011 98 % korzysta przynajmniej raz w tygodniu 74 % loguje się codziennie 86 % 2014 korzysta z Internetu codziennie, w tym: 43 % jest niemal bez przerwy online 1,5 % korzysta z
Bardziej szczegółowoOferta wywiadówek profilaktycznych oraz warsztatów. Rodzice. lat na rynku. 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi
9+ lat na rynku 100% pytanych Klientów poleca nasze usługi 6000+ godzin przeprowadzonych szkoleń oraz warsztatów Oferta wywiadówek profilaktycznych oraz warsztatów 150+ Instytucji skorzystało z naszych
Bardziej szczegółowoZespół Szkół nr 1 w Goleniowie FALOCHRON
Zespół Szkół nr 1 w Goleniowie FALOCHRON szkolny program wczesnej profilaktyki wobec zachowań ryzykownych młodzieży na rok szkolny 2017/2018 dla Zespołu Szkół nr 1 w Goleniowie w ramach obszaru profilaktyka
Bardziej szczegółowoWyniki autodiagnozy w zakresie działań szkoły w obszarze bezpieczeństwa dziecka w świecie. 2007/2008 oraz 2008/2009 w województwie podlaskim
Wyniki autodiagnozy w zakresie działań szkoły w obszarze bezpieczeństwa dziecka w świecie multimediów w roku szkolnym 2007/2008 oraz 2008/2009 w województwie podlaskim Krzysztof Sochoń Koordynator ds.
Bardziej szczegółowoZagrożenia w cyberprzestrzeni. Materiał dla rodziców
Zagrożenia w cyberprzestrzeni Materiał dla rodziców Internet Obniża się wiek dzieci korzystających z Sieci. Co czwarte dziecko zgłasza, że rodzice nigdy nie interesują się tym, co robi w Internecie. Tylko
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc (agresja elektroniczna) stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem
Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu - narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS,
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO DZIECI I MŁODZIEŻY W INTERNECIE. (trendy, zagrożenia, ochrona)
BEZPIECZEŃSTWO DZIECI I MŁODZIEŻY W INTERNECIE (trendy, zagrożenia, ochrona) Internet zrewolucjonizował wiele dziedzin ludzkiego życia. Umożliwia wszechstronną komunikację i ułatwia kontakty niwelując
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc. Wydział dw. z PG KWP w Katowicach. kom. Adam Nikolin
Wydział dw. z PG KWP w Katowicach kom. Adam Nikolin Czym jest? Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy przede
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc. Co rodzice powinni wiedzieć? Co mogą zrobić?
Cyberprzemoc Co rodzice powinni wiedzieć? Co mogą zrobić? Definicja cyberprzemocy Cyberprzemoc - to przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych Podstawowe formy cyberprzemocy nękanie,
Bardziej szczegółowoEwaluacja wewnętrzna szkoły Zespół Szkól Ponadgimnazjalnych nr 4 im. ks. J.Popiełuszki w Piotrkowie Trybunalskim
Ewaluacja wewnętrzna szkoły Zespół Szkól Ponadgimnazjalnych nr 4 im. ks. J.Popiełuszki w Piotrkowie Trybunalskim Zespół ewaluacyjny Przewodnicząca: Monika Furmaniuk Danuta Najmrocka Katarzyna Michalak.
Bardziej szczegółowoEWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V
EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V Problem badawczy: Czy uczniowie są uzależnieni od Internetu i telefonów komórkowych. Opracowali:
Bardziej szczegółowoDziałania profilaktyczne Policji na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni
Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji Działania profilaktyczne Policji na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w cyberprzestrzeni szkolenie dla uczestników Programu Twoje dane Twoja sprawa Warszawa,
Bardziej szczegółowoSzkolny program profilaktyczny "Bezpieczny internet"
Szkolny program profilaktyczny "Bezpieczny internet" Załącznik Nr 3 do PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO ZSO NR 5 w Gdyni SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY "BEZPIECZNY INTERNET" Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 5
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z WYKONANIA ZADANIA NR 10. Cyberprzemoc
SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA ZADANIA NR 10 Cyberprzemoc W ramach realizacji zadania 10 wybraliśmy temat Cyberprzemoc. Podczas wielu zajęć komputerowych, lekcji wychowawczych i spotkań z przedstawicielami Policji
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. ORŁA BIAŁEGO W CHOTOMOWIE NA LATA 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. ORŁA BIAŁEGO W CHOTOMOWIE NA LATA 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018 1 Cele Programu: 1. Diagnoza problemów i potrzeb środowiska szkolnego, ocena aktualnej sytuacji.
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA CYBERPRZEMOCY PREZENTACJA DLA RODZICÓW
PROFILAKTYKA CYBERPRZEMOCY PREZENTACJA DLA RODZICÓW G R O D Z I S K W I E L K O P O L S K I Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. INTERNET Obniża
Bardziej szczegółowoCYBER PRZEMOC ASPEKTY PRAWNE. mgr inż. Łukasz Sułkowski koordynator ds. bezpieczeństwa
CYBER PRZEMOC ASPEKTY PRAWNE mgr inż. Łukasz Sułkowski koordynator ds. bezpieczeństwa 1. Naruszanie dóbr osobistych, a w szczególności nazwiska lub pseudonimu i wizerunku oraz czci. Działania Upublicznianie
Bardziej szczegółowoProgram naprawczy problemów wychowawczych. w roku szkolnym 2007/2008
ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ZDUNACH Program naprawczy problemów wychowawczych Opracował zespół w składzie: w roku szkolnym 2007/2008 Mgr Ewelina Jaskulska -pedagog szkolny Mgr Daria Augustyniak-koordynator
Bardziej szczegółowoRealizacja Rządowego Programu Bezpieczna i Przyjazna Szkoła w Szkole Podstawowej nr 321 w Warszawie. Rok szkolny 2014/2015
Realizacja Rządowego Programu Bezpieczna i Przyjazna Szkoła w Szkole Podstawowej nr 321 w Warszawie. Rok szkolny 2014/2015 Cel główny programu: Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC PORADNIK DLA RODZICÓW
CYBERPRZEMOC PORADNIK DLA RODZICÓW Pojęcie cyberprzemocy Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. CYBERPRZEMOC TO: NĘKANIE SZANTAŻOWANIE
Bardziej szczegółowoOpis realizowanych działań Realizator Wskaźniki Kwota. 1. Program profilaktyczny Debata
Poniższa informacja zawiera opis działań realizowanych w tarnowskich szkołach w ramach Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Tarnowa
Bardziej szczegółowoRaport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzony w Publicznej Szkole Podstawowej im. B. Koraszewskiego w Prószkowie w roku szkolnym 2017/2018
Raport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzony w Publicznej Szkole Podstawowej im. B. Koraszewskiego w Prószkowie w roku szkolnym 2017/2018 Działania szkoły w zakresie przeciwdziałania cyberprzemocy są
Bardziej szczegółowoWybierz zdrowie i wolność
O przedsięwzięciu Program profilaktyki uzależnień Wybierz zdrowie i wolność Niniejszy program stanowi wypadkową zdobytej na szkoleniach wiedzy i doświadczeń własnych autorki, które przyniosło kilkanaście
Bardziej szczegółowoZagadnienia Cele- wychowanek: Sposoby realizacji Odpowiedzialni Radzenie sobie z problemami wieku dorastania.
Zagadnienia Cele- wychowanek: Sposoby realizacji Odpowiedzialni Radzenie sobie z problemami wieku dorastania. - wie, gdzie zgłosić się po pomoc w razie problemów w szkole, rodzinie, środowisku rówieśniczym
Bardziej szczegółowoNaruszenie wizerunku. Naruszenie czci (zniesławienie, znieważenie)
Naruszenie wizerunku Naruszenie czci (zniesławienie, znieważenie) Włamania Groźby Wulgaryzmy Nękanie Złośliwe niepokojenie jakiejś osoby w celu dokuczenia jej poprzez wykorzystanie Internetu. Wielokrotne
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 41 w Łodzi w roku szkolnym 2016/2017
Szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 41 w Łodzi w roku szkolnym 2016/2017 1 1. Integracja zespołu klasowego - Obszar uczniowie y Klasy 1. Diagnoza środowiska, Karty indywidualne uczniów
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015
Szkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015 Główny cel profilaktyki szkolnej: Wspomaganie wychowania młodzieży dbającej o swoje zdrowie, bezpieczeństwo, mającej świadomość zagrożeń
Bardziej szczegółowoJak chronić dziecko przed cyberprzemocą? Poradnik dla rodziców i opiekunów
Jak chronić dziecko przed cyberprzemocą? Poradnik dla rodziców i opiekunów Współczesny, wszechobecny świat mediów, portali społecznościowych oraz wszelkich nowinek technologicznych opanował bez reszty
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013:
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013: PROBLEM: NIEUZASADNIONA ABSENCJA NA ZAJĘCIACH SZKOLNYCH: Systematyczne monitorowanie
Bardziej szczegółowo- wyzywanie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu, - robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody,
Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży. W Polsce doświadcza go ponad
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012 Działania wychowawcze, edukacyjne, informacyjne i zapobiegawcze zawarte w szkolnym Programie Profilaktycznym
Bardziej szczegółowoInformacje na temat regulaminu szkoły dla rodziców nowych uczniów
Informacje na temat regulaminu szkoły dla rodziców nowych uczniów Niniejsza ulotka ma na celu przekazanie Państwu pewnych informacji na temat treści regulaminów szkolnych. Mogą Państwo poprosić o kopię
Bardziej szczegółowoMałopolskie Centrum Profilaktyki
Dostęp do informacji, Rozrywka, Kontakty, Dostęp do świata dla chorych i niepełnosprawnych, Praca, nauka, Zakupy, rachunki. Uzależnienia, Cyberprzemoc, Kontakt z nieodpowiednimi treściami, Kontakt z nieodpowiednimi
Bardziej szczegółowoZjawisko agresji i przemocy w szkole
Zjawisko agresji i przemocy w szkole mgr Katarzyna Wąsowicz mgr Aneta Żurek wasowicz@womczest.edu.pl zurek@womczest.edu.pl 2015-09-17 www.ore.edu.pl Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku
Bardziej szczegółowoZespół Szkół im. Lotników Polskich w Płocicznie-Tartak. Polityka bezpieczeństwa internetowego
Zespół Szkół im. Lotników Polskich w Płocicznie-Tartak Polityka bezpieczeństwa internetowego I. Postanowienia wstępne 1. Polityka bezpieczeństwa internetowego wskazuje działania, które są podejmowane w
Bardziej szczegółowoZagrożenia i korzyści wynikające z rozwoju technologii informacyjno - komunikacyjnej
Zagrożenia i korzyści wynikające z rozwoju technologii informacyjno - komunikacyjnej Co to jest TIK? Stosowanie TIK w różnych dziedzinach życia: Korzyści wynikające z rozwoju TIK: Łatwy i prosty dostęp
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2016/2017
Prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn" Francis Bacon SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ROK SZKOLNY 2016/2017 Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Łańcucie Profilaktyka to podejmowanie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM W ZANIEMYŚLU Z SIEDZIBĄ W ŁĘKNIE ROK SZKOLNY 2015/2016
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM W ZANIEMYŚLU Z SIEDZIBĄ W ŁĘKNIE ROK SZKOLNY 2015/2016 Z analizy sytuacji wychowawczej dokonywanej na podstawie badań ankietowych, rozmów z uczniami rodzicami i nauczycielami,
Bardziej szczegółowo7 8 lat. 92,4% telefonów. 10 lat 86,6% 56% 70% 25,6% 10,3% 29,1% #1 WZORY KORZYSTANIA ZE SMARTFONA*
#1 WZORY KORZYSTANIA ZE SMARTFONA* przeciętny wiek rozpoczęcia regularnego korzystania z własnego telefonu komórkowego to 10 lat a w dużych aglomeracjach miejskich 7 8 lat 92,4% telefonów użytkowanych
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ DOTYCZĄCEJ ZJAWISKA CYBERPRZEMOCY I KORZYSTANIA PRZEZ UCZNIÓW Z ZASOBÓW INTERNETU
ZESPÓŁ SZKÓŁ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM.BOLESŁAWA CHROBREGO I GIMNAZJUM W ZAWIDOWIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ DOTYCZĄCEJ ZJAWISKA CYBERPRZEMOCY I KORZYSTANIA PRZEZ UCZNIÓW Z ZASOBÓW INTERNETU Zespół ds.
Bardziej szczegółowoPSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA I SKUTKI CYBERPRZEMOCY. Iwona Lanycia Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi
PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA I SKUTKI CYBERPRZEMOCY Iwona Lanycia Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi Cyberprzemoc, co to takiego? Stosowanie przemocy z wykorzystaniem Internetu i jego
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki. Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń. w Piasecznie
Szkolny Program Profilaktyki Prywatnego Gimnazjum nr 2 Szkoły Marzeń w Piasecznie 1. Założenia programu Program profilaktyki realizowany w naszej szkole jest oparty na strategii edukacyjnej. Strategia
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015
Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015 Działania profilaktyczne to te, które stwarzają człowiekowi okazję do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/ /19
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM IM. STEFANA ŻECHOWSKIEGO W KSIĄŻU WIELKIM W LATACH 2014/15 2018/19 1 Proponowany Program Profilaktyczny wynika z Programu Wychowawczego szkoły, którego głównym celem jest
Bardziej szczegółowoDzieci bezpieczne online, czyli o czym warto wiedzieć?
Dzieci bezpieczne online, czyli o czym warto wiedzieć? Bezpieczeństwo w serwisach społecznościowych Serwisy społecznościowe co to jest? - umożliwiają dostęp do interesujących materiałów, informacji, dzięki
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY ROK SZOLNY 2009/2010 Temat przewodni Przeciwdziałanie agresji i przemocy
PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY ROK SZOLNY 2009/2010 Temat przewodni Przeciwdziałanie agresji i przemocy I. Działania stałe TEMAT ZAGADNIENIA DO REALIZACJI METODY, FORMY I ŚRODKI REALIZACJI TERMIN REALIZACJI
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA. Rok szkolny 2016/2017
SZKOŁA PODSTAWOWA Rok szkolny 2016/2017 KLASY I - III KLASY IV - VI ZACHOWANIA PROBLEMOWE UCZNIÓW 1.Używanie wulgaryzmów, 2.Prowadzenie niezdrowego stylu życia (niezdrowe odżywianie, brak aktywnego spędzania
Bardziej szczegółowoGIMNAZJUM NR 25 im. Czesława Niemena. Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2016/2017
GIMNAZJUM NR 25 im. Czesława Niemena Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2016/2017 Program uchwalony przez Radę iczną w dn. 13.09.2016 r. Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnie 7 września 1991 r. o
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE nr 7/2016 Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 13w Rybniku
Rybnik, dnia 2016-01-29 ZARZĄDZENIE nr 7/2016 Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 13w Rybniku W sprawie wprowadzenia Regulaminu Pracowni Językowej w ZSP-13 w Rybniku-Szkole Podstawowej nr 15 Na
Bardziej szczegółowoSzanowna Pani Dyrektor,
Warszawa, 16 czerwca 2008 r. PIIT/615/08 Pani Grażyna CZETWERTYŃSKA Dyrektor Departamentu Kształcenia Ogólnego i Wychowania Ministerstwo Edukacji Narodowej Szanowna Pani Dyrektor, Wyrażamy poparcie dla
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy SPOTKANIE DLA RODZICÓW Bezpieczne surfowanie, czyli jak uchronić dziecko przed zagrożeniami Internetu. Olga GOLONKA Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Bardziej szczegółowoSzkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Warszawa, dn. 04.09.2016 Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie I. Podstawa prawna. Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych
Bardziej szczegółowoInternet. Telefonia komórkowa. Techniki informacyjne i komunikacyjne
Techniki informacyjne i komunikacyjne Internet Telefonia komórkowa mapa Internetu Gwałtowny rozwój Internetu i telefonów komórkowych przypada na przełom XX i XXI w. Działania szkolne uświadamiające uczniom
Bardziej szczegółowoPRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019
PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019 Profilaktykę należy rozumieć jako działania stwarzające człowiekowi okazję aktywnego gromadzenia różnych
Bardziej szczegółowoZagrożenia związane z użytkowaniem komputera i dostępem do Internetu. materiały pomocnicze dla Rodziców
Zagrożenia związane z użytkowaniem komputera i dostępem do Internetu. materiały pomocnicze dla Rodziców Negatywne konsekwencje użytkowania komputera i dostępu do sieci internetowej można podzielić na kilka
Bardziej szczegółowoRaport z diagnozy ryzyka uzależnienia od komputera, Internetu i innych mediów cyfrowych Zespół Szkół Publicznych w Czerniejewie
Załącznik nr 1 Szkolnego Programu Profilaktycznego (Rok szkolny 2013/2014) Raport z diagnozy ryzyka uzależnienia od komputera, Internetu i innych mediów cyfrowych Zespół Szkół Publicznych w Czerniejewie
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć z edukacji internetowej dla klas IV - VI. Temat: Jestem bezpieczny w Internecie
Scenariusz zajęć z edukacji internetowej dla klas IV - VI Temat: Jestem bezpieczny w Internecie Cel ogólny: uświadomienie uczniom zagrożeń czyhających w wirtualnym świecie, promocja bezpiecznego, kulturalnego
Bardziej szczegółowoZASADY POSTĘPOWANIA PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 21 W PRZYPADKU UJAWNIENIA CYBERPRZEMOCY W SZKOLE.
ZASADY POSTĘPOWANIA PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 21 W PRZYPADKU UJAWNIENIA CYBERPRZEMOCY W SZKOLE. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole jest ważnym elementem organizacji pracy każdej placówki oświatowej.
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA W DUCHNICACH SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. W roku szkolnym 2016/2017
SZKOŁA PODSTAWOWA W DUCHNICACH SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W roku szkolnym 2016/2017 1. Wstęp Szkolny program profilaktyki dostosowany jest do uczniów, lokalnego środowiska oraz aktualnych problemów wśród
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY
ZESPÓŁ SZKÓŁ W SZPROTAWIE ul. SOBIESKIEGO 58 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 SZPROTAWA Rok szkolny 2014/15 1. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 2. Konwencja
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY
ZESPÓŁ SZKÓŁ W SZPROTAWIE ul. SOBIESKIEGO 58 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY GIMNAZJUM NR 2 SZPROTAWA Rok szkolny 2014/15 1. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 2. Konwencja o Prawach
Bardziej szczegółowoCyberprzemoc w szkole Geneza problemu, przejawy, sposoby reagowania
Cyberprzemoc w szkole Geneza problemu, przejawy, sposoby reagowania mgr Agnieszka E. Taper Agendy socjalizacji rodzina kontrola społeczna rówieśnicy, szkoła, religia rynek? MEDIA A do tego SAMODZIELNOŚĆ
Bardziej szczegółowoLiceum Ogólnokształcące nr 3 w Gdańsku. Raport z badania zjawiska Cyberprzemocy i uzależnienia od mediów.
Liceum Ogólnokształcące nr 3 w Gdańsku Raport z badania zjawiska Cyberprzemocy i uzależnienia od mediów. Łącznie w badaniu brało udział 218 osób, w tym 142 dziewczęta i 76 chłopców. Poniżej przedstawiamy
Bardziej szczegółowoPUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016
PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2015/2016 I PODSTAWA PRAWNA Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1.ZACHOWANIA AGRESYWNE 1. Egzekwowanie i przestrzeganie norm i zasad zachowania w szkole. 2. Uświadomienie konsekwencji zachowań agresywnych (dla siebie i dla innych
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Nadarzynie
PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Nadarzynie 1 WSTĘP W dzisiejszej, nowoczesnej profilaktyce szkolnej, odchodzi się od zorientowanej na czynniki ryzyka profilaktyki defensywnej, polegającej
Bardziej szczegółowoCYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA. Aneta Śliwa
CYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA Aneta Śliwa CO POCIĄGA MŁODZIEŻ W INTERNECIE? SZYBKOŚĆ I ŁATWOŚĆ DOSTĘPU NIEOGRANICZONA ILOŚĆ INFORMACJI BYCIE NA BIEŻĄCO Z MODAMI, TRENDAMI ŁATWOŚĆ NAWIĄZYWANIA I ZRYWANIA
Bardziej szczegółowoZagrożenia seksualne w Internecie wobec dzieci i młodzieży
Zagrożenia seksualne w Internecie wobec dzieci i młodzieży Trudności Przestępstwo bez dowodów Sprawca w wieku 15-17 Ofiara w wieku 15-18 Seksting dziecko 15-18 Sponsoring dziecko 15-18 Rozmowy prowadzone
Bardziej szczegółowoProgram wychowawczy Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach ZAGROŻENIOM. Autorzy programu: mgr Renata Gibas, mgr Barbara Suska
Program wychowawczy Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach ZAGROŻENIOM Autorzy programu: mgr Renata Gibas, mgr Barbara Suska Wstęp Wychodząc na przeciw potrzebom wynikającym z obserwacji, rozmów i analizy
Bardziej szczegółowoProgram Bezpieczna i przyjazna szkoła na lata 2014-2016
Program Bezpieczna i przyjazna szkoła na lata 2014-2016 Rada Ministrów uchwałą nr 130/2014 z dnia 8 lipca 2014 r. przyjęła rządowy program na lata 2014 2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła. Cel główny: Zwiększenie
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. GIMNAZJUM NR 1 im. JANA PAWŁA II w OZORKOWIE
GIMNAZJUM NR 1 im. JANA PAWŁA II w OZORKOWIE Wartość człowieka ocenia się nie po tym co posiada, ale po tym kim jest Jan Paweł II Cele główne programu: Do mnie należy wybór i słów, i czynów, i dróg (-)
Bardziej szczegółowoDorota Kotwicka pedagog. W grupie wiekowej 15-19 lat Internet jest najważniejszym medium.
Dorota Kotwicka pedagog W grupie wiekowej 15-19 lat Internet jest najważniejszym medium. Zagadnienia związane ze zjawiskiem cyberprzemocy na terenie szkoły: przemoc werbalna w sieci (wulgarne wyzywanie,
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2016/2017. Bezpieczna i przyjazna szkoła
SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2016/2017 Bezpieczna i przyjazna szkoła Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Świeciu Świecie, 30 wrzesień 2016r 1 CELE PROGRAMU:
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA W BARLEWICZKACH W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
Załącznik nr do Protokołu nr. z zebrania RP w dniu. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA W BARLEWICZKACH W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 1 I. PODSTAWA PRAWNA WARUNKUJĄCA
Bardziej szczegółowoCharakterystyka Projektu Badania Wybrane wyniki badań i wnioski (Polska) Spostrzeżenia końcowe
Iwona Knitter Charakterystyka Projektu Badania Wybrane wyniki badań i wnioski (Polska) Spostrzeżenia końcowe Projekt MakE StudentS Addiction-frEe Uwolnić uczniów od nałogów Cele: o o Zebranie danych na
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNE GIMNAZJUM im. JANA PAWŁA II W JURKOWIE 1 Wstęp Program profilaktyki w Publicznym Gimnazjum im Jana Pawła II w Jurkowie jest wynikiem diagnozy, w której uwzględniono
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY. Bezpieczna szkoła
SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2013/2014 oraz 2014/2015 Bezpieczna szkoła Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Świeciu Świecie, wrzesień 2013r 1 CELE PROGRAMU:
Bardziej szczegółowoDiagnoza potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej
Diagnoza potrzeb i problemów występujących w społeczności szkolnej Celem diagnozy środowiska szkolnego jest opracowanie i stworzenie jak najlepszych warunków rozwojowych dla dzieci i uczniów przebywających
Bardziej szczegółowoFalochron. dla Bydgoszczy. II edycja
Falochron dla Bydgoszczy II edycja Udział w projekcie 6 szkół: SP nr 46 (oddziały gimnazjalne) SP nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi (oddziały gimnazjalne) ZS nr 24 (SP nr 40-oddziały gimnazjalne i XII
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Ulanie-Majoracie
Program profilaktyki Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Ulanie-Majoracie Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. 2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art.
Bardziej szczegółowo