Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa i sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. A23L 1/10 ( ) A23J 3/26 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa i sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 21/02 (76) Uprawniony i twórca wynalazku: Müllauer Krzysztof,Chludowo,PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 06/09 PL B1 (57) Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa i sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa, który nadaje się do bezpośredniego spożycia po rozprowadzeniu w wodzie, soku lub mleku albo do użycia jako dodatek do ciast, wędlin i innych produktów spożywczych. Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa, w którym surowiec roślinny poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, zwanej potocznie ekstruzją, polega na tym, że całe nieobłuskiwane ziarna owsa poddaje się obróbce hydro-barotermicznej w ekstruderze, doprowadza do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia się je do postaci mąki oraz schładza do temperatury otoczenia. W korzystnej odmianie rozwiązania całe nieobłuskiwane ziarna owsa i nasiona soi i/lub ich fragmenty poddaje się obróbce hydro-barotermicznej w ekstruderze, doprowadza do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia się je do postaci mąki i miesza w proporcji do 15 części soi na 100 części owsa oraz schładza do temperatury otoczenia. Sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa stanowi mąka uzyskana z ekstrudowanego całego ziarna owsa albo kompozycja ekstrudowanych całych ziaren owsa i ekstrudowanych nasion soi i/lub ich fragmentów, rozdrobnionych do postaci mąki i zmieszanych w proporcji 10 do 15 części soi na 100 części owsa, zawierająca 90 do 98% suchej masy.

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa i sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa, który nadaje się do bezpośredniego spożycia po rozprowadzeniu w wodzie, soku lub mleku, albo do użycia jako dodatek do ciast, wędlin i innych produktów spożywczych. W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie produktami żywnościowymi wytworzonymi z owsa. W jego ziarnie występuje korzystna kombinacja składników odżywczych, co decyduje o jego dużej przydatności w żywieniu człowieka. Owies stanowi wyjątek wśród zbóż ze względu na niezwykle wysoką zawartość tłuszczu, białka i β-glukanów, stanowiących główny składnik śluzów owsa. Tłuszcz owsiany jest bogaty w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, stanowiące około 80% wszystkich kwasów. Około 40% tych nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w owsie, to tak zwane niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, których organizm człowieka nie może syntetyzować, a są one niezbędnymi składnikami tkanek i odgrywają zasadniczą rolę w przemianach pośrednich różnych związków i biorą udział w regulacji wielu ważnych funkcji ustroju. Białka owsa wyróżniają się wysoką wartością biologiczną z uwagi na zawartość aminokwasów egzogennych, to jest takich, które organizm człowieka czerpie z pożywienia, bo nie jest w stanie ich wytworzyć. Są to lizyna, tryptofan, metionina, fenyloalanina, treonina, walina, leucyna i izoleucyna oraz cystyna i tyrozyna zaliczane do tak zwanych aminokwasów warunkowo niezbędnych. Spożycie 100 g płatków owsianych pokrywa dzienne zapotrzebowanie człowieka na 7 z tych aminokwasów. β-glukany mają zdolność silnego pęcznienia, ale nie ulegają rozkładowi enzymatycznemu w przewodzie pokarmowym. W żołądku i jelicie cienkim tworzą śluzowatą warstwę ochronną opóźniającą hydrolizę skrobi oraz wchłanianie glukozy. Owies, obok prosa, należy do zbóż najbogatszych w składniki mineralne oraz w witaminy, szczególnie witaminy grupy B. Jest też bogatym źródłem błonnika pokarmowego, który odgrywa ważną rolę w żywieniu człowieka. Obecność błonnika w pożywieniu wpływa w istotny sposób na zdrowie, a także odgrywa on rolę profilaktyczną w zwalczaniu chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca, otyłość, cukrzyca, rak jelita grubego czy wrzodziejące zapalenie jelita cienkiego. Większość substancji odżywczych jest dość równomiernie rozmieszczona w całym ziarnie owsa, podczas gdy w przypadku innych zbóż są one skupione w poszczególnych częściach ziarna. Owies jest wykorzystywany głównie do wytwarzania kaszy, płatków owsianych, otrąb owsianych i mąki owsianej, która jest dodawana do pieczywa i słodyczy oraz do kleików dla dzieci. Najpopularniejszym produktem z ziarna owsianego są płatki. Współczesna technologia produkcji płatków owsianych składa się zasadniczo z pięciu etapów, to jest czyszczenia i sortowania, obłuskiwania, zabiegu hydrotermicznego obejmującego parowanie i prażenie, krojenia ziarna na kaszę w przypadku produkcji płatków drobnych oraz płatkowania obejmującego również zabieg suszenia i chłodzenia. Kluczową rolę odgrywa parowanie i prażenie ziarna, których zasadniczym celem jest zwiększenie trwałości produktu poprzez inaktywację enzymów rozkładających tłuszcze oraz wytworzenie pożądanych cech smakowo-zapachowych. Parowanie ziarna przeprowadza się zazwyczaj w parnikach pionowych o pracy ciągłej. Podczas tego zabiegu ziarna poddawane są działaniu żywej pary do momentu osiągnięcia wilgotności 14 21% i temperatury C. Czas parowania wynosi zazwyczaj 2 5 minut. Prażenie ziarna prowadzi się w prażarce kolumnowej, która jest urządzeniem przeponowym, ogrzewanym parą z reguły o ciśnieniu kpa. Ziarno podgrzewa się stosunkowo szybko do temperatury powyżej 100 C, a następnie powoli obniża się ją do około C. Łączny czas prażenia wynosi zazwyczaj minut. Po prażeniu ziarno musi być schłodzone strumieniem zimnego powietrza do temperatury otoczenia. W zasadzie wszystkie przetwory owsiane powstają z całego obłuskanego ziarna i dlatego ich skład chemiczny nie odbiega od składu chemicznego ziarna. Ponadto składników odżywczych nie traci się podczas przerobu, bowiem obróbka cieplna przebiega w stosunkowo krótkim czasie i przy niezbyt wysokich temperaturach. W poszukiwaniu nowych form przetwórstwa zbożowego wykorzystujących opisane wcześniej właściwości owsa, opracowuje się oryginalne technologie i produkty spożywcze zawierające owies. Dąży się też do tego, aby potrawy z tych produktów były łatwe w przygotowaniu. W opisie patentowym USA nr ujawniono wytwarzanie rozpuszczalnych w wodzie kompozycji z włóknami dietetycznymi w wyniku obróbki zmielonych produktów owsianych α-amylazami. Uzyska-

3 PL B1 3 ne w ten sposób proszkowe kompozycje z włóknami dietetycznymi, bezbarwne i pozbawione naturalnego aromatu, są wykorzystywane jako dodatki do produktów spożywczych. Zgodnie z opisem patentowym PL nr , produkt w postaci jednorodnej i stabilnej zawiesiny zbożowej o smaku i zapachu naturalnego owsa, wytwarza się w oparciu o produkowany w skali przemysłowej wstępnie żelatynizowany rozwalcowany owies, bądź też owies poddany obróbce hydrotermicznej, który rozdrabnia się na mąkę owsianą na drodze pełnego mielenia na sucho lub na mokro. Zawiesinę mąki owsianej w wodzie poddaje się obróbce β-amylazą, a następnie α-amylazą, homogenizuje i poddaje obróbce UHT w celu dezaktywacji enzymów i uzyskania sterylności produktu. W opisie patentowym FR przedstawiono sposób, zgodnie z którym nawilżony produkt zbożowy paruje się i wyciska w parniku urządzenia do wyciskania. Po opuszczeniu matrycy wyciskającej, produkt rozszerza się przy współczynniku około 3 i ma zawartość 12 20% wody. Wyrób taki następnie tnie się, częściowo suszy oraz miele w młynku z sitem o otworach okrągłych 2,4 mm. Zmielony wyrób zbożowy może być następnie wymieszany na sucho z uzupełniającymi składnikami wrażliwymi na ciepło i w dowolny sposób zgranulowany. Powstały wilgotny granulat suszy się do zawartości wody około 4 7% i pakuje. Otrzymuje się w ten sposób gotową do spożycia, rozpuszczalną w mleku żywność zbożową. W podobnym sposobie wytwarzania wstępnie parowanej żywności zbożowej, ujawnionym w opisie patentowym PL , wilgotną mieszaninę mąki zbożowej o wilgotności do 30% przetwarza się przez parowanie i wyciskanie, przy czym przy końcu etapu parowania, przed etapem wyciskania, do mieszaniny wstrzykuje się sprężony gaz, korzystnie powietrze, azot, dwutlenek węgla lub mieszaninę tych gazów. Zabieg ten pozwala na regulację gęstości wyciśniętego wyrobu oraz na usunięcie z niego niepożądanych zapachów. Po wyjściu z matrycy następuje pęcznienie wyrobu przy współczynniku 2 5. Ten napęczniały wyrób tnie się przy matrycy i miele, a następnie suszy do wilgotności 2 do 5% i pakuje. Z opisu patentowego EP i odpowiadającego mu polskiego zgłoszenia patentowego P znany jest sposób wytwarzania produktu zbożowego zawierającego owies, który obejmuje obróbkę cieplną mieszaniny zawierającej wstępnie utleniony, rozdrobniony materiał owsiany w postaci kaszy, płatków, otrąb lub mąki owsianej, w temperaturze C, w czasie od 2 sekund do 60 minut. Wstępne utlenianie kaszy, płatków, otrąb lub mąki, otrzymanych z obłuszczonego ziarna owsa, prowadzi się na drodze leżakowania w temperaturze C przez 1 do 12 miesięcy albo przez obróbkę cieplną przegrzaną parą lub mikrofalami. Materiał owsiany poddaje się również wstępnemu zżelatynizowaniu w stopniu 25 98%. Otrzymany tym sposobem trwały w przechowywaniu produkt zbożowy ma 1 do 10% wilgotności i może stanowić żywność śniadaniową, odżywkę dla dzieci bądź odżywkę dietetyczną. Z polskiego opisu zgłoszeniowego P znany jest środek spożywczy otrzymany na drodze ekstruzji z substancji węglowodanowo-białkowej, zawierający w swoim składzie rozdrobnione nasiona groszku, korzystnie lędźwianu w ilości 5 45% lub 45 55%, w zależności od przeznaczenia. Mniejszą ilość stosuje się do środków mających stanowić przekąski, zaś większą ilość dla środków mających zastępować pełnowartościowe produkty mięsne. Substancja węglowodanowo-białkowa zawiera korzystnie rozdrobnione nasiona zbóż. Z kolei w polskim opisie zgłoszeniowym P ujawniono środek spożywczy otrzymany na drodze ekstruzji z substancji węglowodanowo-białkowo-błonnikowej zawierającej w swoim składzie rozdrobniony groch z całych nasion i/lub rozdrobniony łuszczony groch i/lub okrywę nasienną grochu w ilości 10 90% w stosunku do całej masy substancji węglowodanowo-białkowo-błonnikowej. Pozostałymi składnikami tej substancji mogą być: kaszka kukurydziana, dodatki smakowe, śruta pszenna, otręby owsiane. Sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa według wynalazku stanowi mąka uzyskana z ekstrudowanego całego niełuskanego ziarna owsa albo kompozycja ekstrudowanych całych ziaren owsa i ekstrudowanych nasion soi lub ich fragmentów, rozdrobnionych do postaci mąki i zmieszanych w proporcji 10 do 15 części soi na 100 części owsa, zawierająca 90 do 98% suchej masy. Celowym dodatkiem są ekstrudowane fragmenty ziarna owsianego, zwłaszcza otręby owsiane w ilości do 30 części na 100 części owsa. Korzystnie, produkt zawiera dodatkowo w formie rozdrobnionej do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub

4 4 PL B1 do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa. Korzystne jest także, gdy nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka są uprzednio, przed ich rozdrobnieniem, poddane procesowi ekstruzji. Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa, w którym surowiec roślinny poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, zwanej potocznie ekstruzją, zgodnie z wynalazkiem polega na tym, że niełuskane ziarna owsa poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, doprowadza do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia się je do postaci mąki oraz schładza do temperatury otoczenia. W korzystnej odmianie rozwiązania według wynalazku całe ziarna owsa i osobno nasiona soi i/lub ich fragmenty poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, doprowadza do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia się jedne i drugie do postaci mąki i miesza w proporcji do 15 części soi na 100 części owsa oraz schładza do temperatury otoczenia. Korzystnie, do mąki owsianej lub kompozycji owsiano-sojowej wprowadza się dodatkowo i miesza z nią do 30 części ekstrudowanych uprzednio fragmentów ziarna owsianego, szczególnie otrąb owsianych. Dla uszlachetnienia mąki owsianej lub kompozycji owsiano-sojowej dodaje się do niej do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa, przy czym dodawane składniki wstępnie się rozdrabnia do żądanej wielkości cząstek oraz doprowadza do wilgotności na poziomie 2 10%. Korzystne jest także, gdy nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka uprzednio, przed ich rozdrobnieniem, poddaje się procesowi ekstruzji. Z uwagi na właściwości podstawowych surowców użytych do wytwarzania, a więc owsa i soi, produkt według wynalazku charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą, zawiera bowiem wszystkie niezbędne dla organizmu ludzkiego składniki pokarmowe, w tym aminokwasy egzogenne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, sole mineralne i błonnik pokarmowy, a także sporą ilość witamin, szczególnie z grupy B. Nieoczekiwanie okazało się też, że otrzymany sposobem według wynalazku produkt spożywczy na bazie owsa charakteryzuje się wysoką strawnością i przyswajalnością wynoszącą około 95%, dzięki czemu może być z powodzeniem stosowany jako podstawowy składnik diety dla ludzi zdrowych i chorych, w tym dla rekonwalescentów, sportowców, dzieci i młodzieży. Sypki roślinny produkt spożywczy wytworzony sposobem według wynalazku nadaje się do bezpośredniego spożycia, bez dalszego przetwarzania. Jest produktem typu "instant", w związku z czym może być spożywany natychmiast po rozprowadzeniu w wodzie i/lub mleku i/lub soku. Stanowi także doskonały dodatek do pieczywa i wyrobów cukierniczych, wzbogacający ich wartość odżywczą jak i właściwości organoleptyczne. Dzięki bardzo dużej chłonności wody, sięgającej 400%, przy jednoczesnej dużej zawartości białek i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz β-glukanów, produkt według wynalazku może być wykorzystany jako dodatek w produkcji wędliniarskiej, stanowiący zamiennik mięsa na białka o wyższej wartości biologicznej, a tłuszczów zwierzęcych na tłuszcze roślinne, a tym samym obniżający zawartość cholesterolu w wędlinach. Należy przy tym zaznaczyć, że wprowadzane do wędlin wraz z produktem według wynalazku β-glukany dają dodatkowy efekt blokowania frakcji LDL cholesterolu. Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego według wynalazku jest prosty, ograniczony w zasadzie do dwóch lub trzech operacji technologicznych: obróbki hydro-baro-termicznej surowców, rozdrabniania i mieszania składników. Wyeliminowanie operacji łuszczenia ziaren owsa pozwoliło na wykorzystanie całego ziarna, w tym cennych jego składników zawartych w łusce. Przedmiot wynalazku zostanie dokładniej wyjaśniony w przykładach wykonania. P r z y k ł a d 1: W ekstruderze jednoślimakowym poddano obróbce hydro-baro-termicznej 100 kg ziarna owsa o wilgotności 15%. Otrzymano 94 kg ekstrudowanego ziarna o wilgotności 10%, które rozdrobniono

5 PL B1 5 do postaci mąki, schłodzono i zapakowano. Gotowy sypki produkt spożywczy przeznaczono do użycia jako dodatek do pieczywa cukierniczego. P r z y k ł a d 2: 100 kg ziarna owsa i 30 kg otrąb owsianych o wilgotności 14% poddano obróbce hydro-baro- -termicznej w ekstruderze jednoślimakowym uzyskując 121 kg ekstrudowanej mieszanki owsianej o wilgotności 8%, którą po schłodzeniu zmielono do postaci mąki i zapakowano. Sypki produkt spożywczy przeznaczono do użycia w formie dodatku do pieczywa pszennego i żytniego razowego. P r z y k ł a d 3: W ekstruderze jednoślimakowym poddano obróbce hydro-baro-termicznej 100 kg owsa, a następnie 5 kg śruty sojowej o wilgotności 12%. Otrzymane półprodukty schłodzono, zmieszano i rozdrobniono do postaci mąki. Uzyskano 97 kg sypkiego produktu spożywczego o wilgotności 5%, który przeznaczono do użycia jako żywność śniadaniową. P r z y k ł a d 4: W ekstruderze jednoślimakowym poddano obróbce hydro-baro-termicznej 100 kg owsa oraz 15 kg śruty sojowej o wilgotności 12%. Uzyskany w ilości 106 kg ekstrudat o wilgotności 5% schłodzono i rozdrobniono do postaci mąki. Sypki produkt spożywczy wykorzystano jako dodatek w produkcji wędliniarskiej. P r z y k ł a d 5: 100 kg owsa i 5 kg śruty sojowej o wilgotności 12% poddano obróbce hydro-baro-termicznej w ekstruderze, otrzymując ekstrudowany półprodukt, do którego dodano następnie 10 kg kiełków jęczmiennych o wilgotności 10%. Całość zmieszano, podsuszono w suszarce bębnowej i rozdrobniono do postaci mąki, uzyskując 93 kg sypkiego produktu spożywczego o wilgotności 2%, przeznaczonego do użycia w diecie odchudzającej. P r z y k ł a d 6: Do 48,5 kg produktu otrzymanego według przykładu 3 dodano wcześniej przygotowaną, rozdrobnioną do granulacji mąki, mieszankę następujących składników wzbogacających: 5 kg nasion lnu, 2,5 kg nasion babki płesznika, 2 kg suszonych liści pokrzywy, 1 kg suszonych owoców dzikiej róży, 2,5 kg nasion kozieradki, 2,5 kg nasion ostropestu, 15 kg kiełków jęczmiennych, 5 kg nasion dyni, 5 kg nasion słonecznika i 2,5 kg nasion wiesiołka. Całość wymieszano i podsuszono w złożu fluidalnym do wilgotności 5%, uzyskując 91 kg sypkiego produktu spożywczego, stanowiącego wzbogaconą żywność śniadaniowo-kolacyjną. P r z y k ł a d 7: Mieszankę złożoną z: 2,5 kg nasion lnu, 5 kg nasion soi, 1,5 kg nasion babki płesznika, 5 kg nasion kozieradki, 5 kg nasion ostropestu, 2 kg nasion dyni, 2 kg nasion słonecznika i 1 kg nasion wiesiołka poddano obróbce hydro-baro-termicznej w ekstruderze, otrzymując 22 kg półproduktu o wilgotności 5%. Do tego półproduktu dodano: 5 kg kiełków jęczmiennych, 2,5 kg suszonych owoców dzikiej róży, 1 kg suszonych liści pokrzywy oraz 60,5 kg sypkiego produktu spożywczego otrzymanego sposobem według przykładu 2. Uzyskano 91 kg wzbogaconego sypkiego produktu spożywczego o wilgotności 6,5%, stanowiącego żywność śniadaniowo-kolacyjną. P r z y k ł a d 8: W ekstruderze jednoślimakowym poddano obróbce hydro-baro-termicznej 100 kg owsa, 5 kg nasion soi, 10 kg nasion dyni, 10 kg nasion kozieradki, a otrzymane 114 kg ekstrudowanej mieszanki o wilgotności 4% schłodzono i zmielono do postaci mąki. Uzyskany sypki produkt spożywczy stanowi odżywkę dla sportowców. P r z y k ł a d 9: W ekstruderze jednoślimakowym poddano obróbce hydro-baro-termicznej 100 kg owsa i 15 kg śruty sojowej o wilgotności 12%. Do otrzymanego schłodzonego ekstrudatu dodano 5 kg nasion babki płesznika. Całość zmielono do postaci mąki uzyskując 111 kg sypkiego produktu spożywczego o wilgotności 5%, przeznaczonego zwłaszcza dla kobiet przechodzących okres menopauzy. Wszystkie odmiany sypkiego produktu spożywczego otrzymane w przykładach wykonania charakteryzowały się natychmiastową gotowością do spożycia po rozprowadzeniu w zimnej lub ciepłej wodzie, w zimnym lub ciepłym mleku, zimnym lub ciepłym soku, dając pożywienie o przyjemnym smaku i zapachu. Podane wyżej przykłady nie wyczerpują oczywiście możliwości różnych kombinacji zestawienia zarówno podstawowych surowców, to jest ziaren owsa i nasion soi, jak i dodatków wzbogacających, których przykładowa lista nie stanowi zamkniętego katalogu. Podstawę produktu stanowi bowiem

6 6 PL B1 mączka z ekstrudowanego, niełuskanego ziarna owsa, a skład i wzajemne stosunki dodawanych składników można dostosować do potrzeb potencjalnych konsumentów. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa, w którym surowiec roślinny poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, znamienny tym, że obróbce hydro- -baro-termicznej poddaje się niełuskane ziarna owsa, doprowadza się je do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia do postaci mąki oraz schładza do temperatury otoczenia. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że do schłodzonej mąki z ekstrudowanego owsa dodaje się uprzednio ekstrudowane i rozdrobnione fragmenty ziarna owsa, zwłaszcza otręby owsiane w ilości do 30 części na 100 części owsa. 3. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że do mąki owsianej dodaje się rozdrobnione dodatki uszlachetniające, korzystnie do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa. 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka poddaje się procesowi ekstruzji, przed ich rozdrobnieniem i dodaniem do mąki owsianej. 5. Sposób wytwarzania sypkiego roślinnego produktu spożywczego na bazie owsa, w którym surowiec roślinny poddaje się obróbce hydro-baro-termicznej, znamienny tym, że obróbce hydro- -baro-termicznej poddaje się niełuskane ziarna owsa oraz osobno nasiona soi i/lub ich fragmenty, doprowadza się je do zawartości 90 do 98% suchej masy, a następnie rozdrabnia się jedne i drugie do postaci mąki i miesza w proporcji 10 do 15 części soi na 100 części owsa oraz schładza do temperatury otoczenia. 6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że do schłodzonej kompozycji owsiano-sojowej dodaje się uprzednio ekstrudowane i rozdrobnione fragmenty ziarna owsa, zwłaszcza otręby owsiane w ilości do 30 części na 100 części owsa. 7. Sposób według zastrz. 5 albo 6, znamienny tym, że do kompozycji mąki owsiano-sojowej dodaje się rozdrobnione dodatki uszlachetniające, korzystnie do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa. 8. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka poddaje się procesowi ekstruzji, przed ich rozdrobnieniem i dodaniem do kompozycji mąki owsiano-sojowej. 9. Sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa, znamienny tym, że ma postać mąki o zawartości 90 do 98% suchej masy, uzyskanej z uprzednio ekstrudowanych niełuskanych ziaren owsa. 10. Produkt według zastrz. 9. znamienny tym, że zawiera ekstrudowane i rozdrobnione fragmenty ziarna owsa, zwłaszcza otręby owsiane w ilości do 30 części na 100 części owsa. 11. Produkt według zastrz. 9 albo 10, znamienny tym, że zawiera dodatki uszlachetniające, korzystnie do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa. 12. Produkt według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka poddane uprzednio procesowi ekstruzji.

7 PL B Sypki roślinny produkt spożywczy na bazie owsa, znamienny tym, że ma postać mąki o zawartości 90 do 98% suchej masy, stanowiącej kompozycję ekstrudowanych niełuskanych ziaren owsa i ekstrudowanych nasion soi i/lub ich fragmentów, rozdrobnionych i zmieszanych w proporcji 10 do 15 części soi na 100 części owsa. 14. Produkt według zastrz. 13, znamienny tym, że zawiera ekstrudowane i rozdrobnione fragmenty ziarna owsa, zwłaszcza otręby owsiane w ilości do 30 części na 100 części owsa. 15. Produkt według zastrz. 13 albo 14, znamienny tym, że zawiera dodatki uszlachetniające, korzystnie do 10 części nasion lnu i/lub do 5 części nasion babki płesznika i/lub do 5 części suszonych owoców dzikiej róży i/lub do 4 części suszonych liści pokrzywy i/lub do 10 części nasion kozieradki i/lub do 10 części nasion ostropestu i/lub do 30 części kiełków jęczmiennych i/lub do 10 części nasion dyni i/lub do 10 części nasion słonecznika i/lub do 5 części nasion wiesiołka, w stosunku do 100 części owsa. 16. Produkt według zastrz. 15, znamienny tym, że zawiera nasiona lnu i/lub nasiona babki płesznika i/lub nasiona kozieradki i/lub nasiona ostropestu i/lub nasiona dyni i/lub nasiona słonecznika i/lub nasiona wiesiołka poddane uprzednio procesowi ekstruzji.

8 8 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.