Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2013

Transkrypt

1 Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2013 Sprawozdanie z egzaminu gimnazjalnego 2013

2

3 Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2013

4 Opracowanie Jolanta Czarnotta-Mączyńska Barbara Giża Alicja Kwiecień Grażyna Miłkowska Marcin Smolik Ludmiła Stopińska Beata Trzcińska Współpraca Beata Dobrosielska Agata Wiśniewska Materiał opracowano w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej na podstawie danych z okręgowych komisji egzaminacyjnych w Gdańsku, Jaworznie, Krakowie, Łodzi, Łomży, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu Centralna Komisja Egzaminacyjna ul. Józefa Lewartowskiego 6, Warszawa tel , fax ckesekr@cke.edu.pl

5 SPIS TREŚCI I. Organizacja i przebieg egzaminu oraz sprawdzania prac uczniów... 5 II. Wyniki egzaminu Część humanistyczna z zakresu języka polskiego Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Część matematyczno-przyrodnicza z zakresu matematyki Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Wyniki uczniów, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w języku litewskim Część matematyczno-przyrodnicza z zakresu przedmiotów przyrodniczych Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Wyniki uczniów, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w języku litewskim Języki obce nowożytne Język angielski Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Język niemiecki Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Język rosyjski Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

6 Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Język francuski Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Język hiszpański Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Język włoski Poziom podstawowy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Poziom rozszerzony Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Aneks Gimnazja, w których przeprowadzono egzamin gimnazjalny w kwietniu 2013 r Liczba (odsetek) gimnazjów w kraju i województwach ogółem i z podziałem na szkoły na wsi oraz w miastach do 0 tys, od 0 tys do 00 tys i powyżej 00 tys mieszkańców Liczba (odsetek) gimnazjów publicznych i niepublicznych w kraju i województwach Uczniowie, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w kwietniu 2013 r Liczba (odsetek) gimnazjalistów w kraju i województwach ogółem i z podziałem na uczniów szkół na wsi oraz w miastach do 20 tys., od 20 tys. do 100 tys. i powyżej 00 tys mieszkańców Liczba (odsetek) uczniów gimnazjów publicznych i niepublicznych w kraju i województwach Liczba laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych oraz laureatów konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych egzaminem, zwolnionych z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego w 2013 r. na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty, otrzymujących zaświadczenie o uzyskaniu z tej części egzaminu najwyższego wyniku w kraju i województwach Odsetek uczniów z dysleksją rozwojową w latach w kraju i województwach Wyniki uczniów w kraju i województwach Średnie wyniki uczniów bez dysfunkcji i uczniów z dysleksją rozwojową w kraju i województwach częś humanistyczna (w procentach) Średnie wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych w kraju i województwach częś humanistyczna (w procentach) Średnie wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących w kraju i województwach częś umanistyczna (w procentach) Średnie wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w kraju i województwach częś humanistyczna (w procentach) Średnie wyniki uczniów bez dysfunkcji i uczniów z dysleksją rozwojową w kraju i województwach częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) Średnie wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych w kraju i województwach częś matematyczno-przyrodnicza (wprocentach) Średnie wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących w kraju i województwach częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) Średnie wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w kraju i województwach częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) Średnie wyniki uczniów w kraju języki obce nowożytne poziom podstawowy części zestawu zadań (w procentach) Średnie wyniki uczniów w kraju języki obce nowożytne poziom rozszerzony części zestawu zadań (w procentach)

7 I. ORGANIZACJA I PRZEBIEG EGZAMINU ORAZ SPRAWDZANIA PRAC UCZNIÓW W 2013 r. do egzaminu gimnazjalnego przystąpili uczniowie, którzy we wrześniu 0 0 r rozpoczęli naukę według nowej podstawy programowej Egzamin gimnazjalny w nowej formule przeprowadzono w dniach kwietnia, w trybie przewidzianym w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych 1 (zwanym dalej rozporządzeniem) Przystąpiło do niego ponad 388 tysięcy uczniów klas trzecich z 6718 gimnazjów w Polsce Składał się on z trzech części: humanistycznej z zakresu języka polskiego oraz historii i wiedzy o społeczeństwie, matematyczno-przyrodniczej z zakresu matematyki oraz przedmiotów przyrodniczych i z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Egzamin gimnazjalny przeprowadziły na swoim terenie okręgowe komisje egzaminacyjne Zgodnie z rozporządzeniem za organizację i przebieg egzaminu w poszczególnych szkołach odpowiadali przewodniczący szkolnych zespołów egzaminacyjnych, którymi byli dyrektorzy szkół Powoływali oni członków szkolnych zespołów egzaminacyjnych, a w przypadku gdy w danej szkole egzamin odbywał się w kilku salach również zespoły nadzorujące przebieg egzaminu w każdej z tych sal Członkami zespołów nadzorujących nie mogli by nauczyciele przedmiotów wchodzących w zakres danej części egzaminu, a w przypadku części trzeciej egzaminu nauczyciele tego języka obcego nowożytnego, z którego był przeprowadzany egzamin Co najmniej jeden członek każdego zespołu nadzorującego musiał by zatrudniony w innej szkole lub placówce Podczas trwania egzaminu w salach oprócz uczniów i członków zespołów nadzorujących mogli przebywa obserwatorzy delegowani pracownicy MEN, CKE, OKE, przedstawiciele organów sprawujących nadzór pedagogiczny i organów prowadzących szkoły, a także szkół wyższych i placówek doskonalenia nauczycieli Naruszenie przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminu mogło powodowa, zgodnie z 47 ust, 6 ust rozporządzenia, unieważnienie egzaminu lub jego części W bieżącym roku decyzję taką podjęto w stosunku do 145 gimnazjalistów (19 w części humanistycznej egzaminu, 10 w części matematyczno-przyrodniczej oraz 116 zdających język obcy) Po zakończeniu egzaminu w danej szkole zakodowane i zabezpieczone prace egzaminacyjne zostały przekazane do właściwego ośrodka sprawdzania Prace z zakresu języka polskiego sprawdzano w 112 ośrodkach, z matematyki w 107, a z języka obcego na poziomie rozszerzonym w 105 ośrodkach Zestawy zadań z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, przedmiotów przyrodniczych oraz języków obcych na poziomie podstawowym, zawierające wyłącznie zadania zamknięte, przekazano bezpośrednio do OKE, gdzie zostały sprawdzone elektronicznie Sprawdzanie prac egzaminacyjnych na terenie kraju koordynowali eksperci CKE, natomiast nad organizacją sprawdzania prac i sprawnym przebiegiem tego procesu na terenie danej OKE czuwali koordynatorzy egzaminu. Do koordynowania przebiegu sprawdzania zadań otwartych komisje okręgowe powołały 259 przewodniczących zespołów w części humanistycznej, 221 w części matematyczno-przyrodniczej i 156 z zakresu języka obcego. Sprawdzanie prac uczniowskich powierzono odpowiednio przeszkolonym i wpisanym do ewidencji OKE egzaminatorom. W zakresie języka polskiego powołano 5228 egzaminatorów, z matematyki 4515, a języka obcego 3099 Dokładny zakres obowiązków członków zespołu egzaminatorów określały procedury przyjęte przez poszczególne OKE. Wszyscy egzaminatorzy sprawdzali prace uczniów w ośrodkach zorganizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, bez możliwości wynoszenia prac uczniowskich poza budynek Wątpliwości, które pojawiły się w trakcie sprawdzania prac, rozstrzygane były przez koordynatorów OKE i CKE. 1 Dz.U. nr 83, poz. 562, ze zm. 5

8 Podjęte rozstrzygnięcia w sprawie nietypowych rozwiązań uczniowskich przekazywane były do wszystkich komisji egzaminacyjnych w celu jednolitego stosowania ich w całym kraju Na etapie sprawdzania prac egzaminatorzy sygnalizowali podejrzenia niesamodzielności pracy uczniów Zgłaszano je dyrektorom OKE, którzy wszczynali postępowanie wyjaśniające Jeżeli zarzuty się potwierdziły, podejmowali oni w porozumieniu z dyrektorem CKE decyzję o unieważnieniu egzaminu lub jego części W 0 3 roku na podstawie 7 ust. 2 rozporządzenia podjęto ją w stosunku do 52 uczniów (w części matematyczno-przyrodniczej 48, z języka obcego 4). Sprawdzone i zweryfikowane prace uczniów wraz z kartami odpowiedzi przewodniczący zespołów egzaminatorów przekazali do okręgowych komisji egzaminacyjnych, w których dane sczytano elektronicznie. Informacje o wynikach egzaminu oraz zaświadczenia o indywidualnych wynikach każdego ucznia zostały przekazane do szkół 21 czerwca. 6

9 procent uczniów II. WYNIKI EGZAMINU 1. Część humanistyczna z zakresu języka polskiego 1.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P1- Podstawę zadań stanowiły różnorodne teksty kultury (teksty literackie oraz publicystyczne). Zestaw egzaminacyjny składał się z zadań, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu i zadania otwarte wymagające od ucznia samodzielnego, zgodnego z poleceniem sformułowania krótkiej wypowiedzi oraz napisania charakterystyki. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyska punkty. Wyniki ogólne uczniów W części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego z zakresu języka polskiego uczniowie rozwiązujący standardowy zestaw zadań uzyskali średnio 6 % punktów możliwych do uzyskania 7,0 5,0 3,0 1, Wykres 1. Rozkład wyników uczniów Tabela 1. Liczba uczniów Wyniki uczniów parametry statystyczne Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Rzetelnoś testu: 0,8 2 Wyniki dziewcząt i chłopców Dziewczęta uzyskały średni wynik o 8 punktów procentowych wyższy niż chłopcy Szczegółowa analiza wyników wykazała, że dziewczęta lepiej od chłopców poradziły sobie przede wszystkim z tworzeniem wypowiedzi. 2 Rzetelnoś testu podano, gdy liczba zdających była większa niż 00 7

10 procent uczniów procent uczniów 8,0 7,0 5,0 3,0 1, dziewczęta chłopcy Wykres 2. Rozkłady wyników dziewcząt i chłopców Tabela 2. Płeć Wyniki dziewcząt i chłopców parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Dziewczęta ,3 Chłopcy Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie z dysleksją oraz uczniowie bez dysleksji rozwiązywali ten sam test Dla uczniów z dysleksją, na podstawie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej, czas rozwiązywania zadań mógł by wydłużony o minut; oceniani byli oni również według dostosowanych kryteriów punktowania zadań 7,0 5,0 3,0 1, uczniowie bez dysleksji uczniowie z dysleksją Wykres 3. Rozkłady wyników uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową 8

11 Tabela 3. Wyniki uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową parametry statystyczne Uczniowie bez dysleksji Uczniowie z dysleksją rozwojową Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe , ,9 Wyniki uczniów a wielkość miejscowości Uczniowie ze szkół w miastach powyżej 00 tysięcy mieszkańców osiągnęli średni wynik wyższy od średnich wyników uczniów ze wsi i mniejszych miast Różnica ta jest największa w odniesieniu do wyników uczniów gimnazjów wiejskich i w miastach do 0 tys mieszkańców Tabela 4. Wyniki uczniów na wsi oraz w miastach do 0 tys, od 0 tys do 00 tys i powyżej 100 tys mieszkańców parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Wieś ,0 Miasto do 20 tys. mieszkańców Miasto od 20 tys. do 100 tys mieszkańców Miasto powyżej 100 tys mieszkańców , , ,8 Wyniki uczniów szkół publicznych i szkół niepublicznych Uczniowie gimnazjów niepublicznych osiągnęli średni wynik wyższy o średniego wyniku uczniów gimnazjów publicznych punkt procentowy od Trzeba jednak pamięta, że przy porównywaniu wyników uczniów szkół publicznych i niepublicznych nie należy osiągniętego przez szkołę średniego wyniku interpretowa bezpośrednio jako wskaźnika jakości pracy szkoły Na osiągnięcia uczniów wpływa wiele czynników, np efektywnoś nauczania lub to, że szkoły publiczne mają obowiązek przyjmowa wszystkie dzieci zamieszkujące w rejonie, zaś niepubliczne często selekcjonują uczniów w drodze rekrutacji Tabela 5. Wyniki uczniów szkół publicznych i niepublicznych parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Szkoła publiczna ,4 Szkoła niepubliczna ,6 9

12 Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli Tabela 6. Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli wynik procentowy Część humanistyczna język polski wartoś wynik centyla procentowy wartoś centyla Poziom wykonania zadań Tabela 7. Poziom wykonania 3 i moc różnicująca zadań Numer zadania Wymagania ogólne zapisane w podstawie programowej I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury Wymaganie szczegółowe zapisane w podstawie programowej Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. Poziom wykonania zadań Moc różnicująca 0,88 0,39 Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. 9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 0,56 0,19 Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. 9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 0,85 0, Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni. 0, Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną 0,77 0,42 Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. 0,88 0,38 Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni 0,71 0,40 3 Poziom wykonania obliczamy, dzieląc liczbę punktów uzyskanych przez liczbę punktów możliwych do uzyskania Może on przybiera wartości w przedziale od 0 do Im współczynnik jest bliższy, tym zadanie jest łatwiejsze dla uczniów, co wskazuje, że lepiej opanowali oni daną umiejętnoś Poziom wykonania możemy również wyrazi w procentach (np 0,68 to 68%). 10

13 II. Analiza i interpretacja tekstów kultury II. Analiza i interpretacja tekstów kultury I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury II. Analiza i interpretacja tekstów kultury I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 17. III. Tworzenie wypowiedzi I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 20. III. Tworzenie wypowiedzi. 21. III. Tworzenie wypowiedzi. 22. III. Tworzenie wypowiedzi. Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. Uczeń rozpoznaje w tekście literackim porównanie i objaśnia jego rolę 0,86 0,36 7 Uczeń rozpoznaje czytany utwór jako powieś historyczną 0,61 0,42 Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. Uczeń rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedziach. 0,67 0,52 6 Uczeń rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie 0,63 0,47 Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. 9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 0,85 0,35 Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście 0,36 0,33 Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury ,55 Uczeń rozpoznaje problematykę utworu 0,64 0,55 Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. 0,55 0,17 Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie 0,81 0,46 Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. 9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście 0,53 0, Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. 0,71 0,47 Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie 0,78 0,35 Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie listu. Uczeń dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz do zamierzonego celu. 0,60 0,54 Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie charakterystyki. Uczeń stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat. Uczeń, tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy do wyrażenia zamierzonych treści Uczeń stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach; dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom. Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej. Uczeń stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych. Uczeń pisze poprawnie pod względem ortograficznym. 6 Uczeń poprawnie używa znaków interpunkcyjnych. 0,50 0,86 11

14 KOMENTARZ Dla tegorocznych gimnazjalistów łatwe okazały się zadania sprawdzające umiejętnoś wyszukiwania w tekście informacji podanych wprost oraz wnioskowania na podstawie przesłanek w nim zawartych Uczniowie nie mieli też większych problemów z rozpoznaniem w tekście środków stylistycznych i objaśnieniem ich funkcji w utworze Jeśli jednak odpowiedź wymagała dokładniejszej analizy tekstu i krytycznej oceny faktów oraz wyciągnięcia właściwych wniosków wynikających z analizy całego tekstu, zadania okazywały się trudniejsze. Najwięcej problemów przysporzyło gimnazjalistom zadanie polegające na zidentyfikowaniu na podstawie kontekstu znaczenia wyrazu fraszka istotnego dla analizy utworu Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim Bez właściwego rozumienia znaczenia słowa-klucza trudno jest bowiem poprawnie zinterpretowa wewnętrzny sens utworu, jego ogólne przesłanie, że wszystko co człowiek myśli i czyni jest błahostką, niczym wielkim, nieważnym wobec przemijania. Fakt, że znaczna częś uczniów nie zdołała poprawnie rozwiąza tego zadania wskazuje, iż w kształceniu gimnazjalistów trudną umiejętnoś dokładnego analizowania i objaśniania treści różnych tekstów kultury należy ciągle jeszcze doskonali Również napisanie zapytania do internetowej poradni językowej z prośbą o wyjaśnienie wybranego zagadnienia językowego okazało się zadaniem zbyt trudnym dla 0% gimnazjalistów Uczniowie ci mieli problem ze zidentyfikowaniem zagadnień językowych, które im sprawiają kłopot Mimo jednoznacznie określonego kontekstu sytuacyjnego (piszą do poradni języka polskiego), zdarzały się prośby o tłumaczenie fraz w językach obcych, o wyjaśnienie zastosowania i poprawności zwrotów z języka obcego Pojawiały się też pytania o znaczenie lub pochodzenie wulgaryzmów Wyzwaniem dla gimnazjalistów było napisanie charakterystyki bohatera literackiego, który wykazał się odwagą Wcześniej ta forma wypowiedzi pisemnej pojawiła się na egzaminie tylko jeden raz, więc niektórzy uczniowie czuli się nią zaskoczeni, bo oczekiwali rozprawki Świadczą o tym ich wypowiedzi tuż po egzaminie na różnych forach internetowych, np : Spodziewałem się rozprawki byłem na nią przygotowany i się rozczarowałem. Rozprawka jest ( ) najbardziej wałkowana na lekcjach. Charakterystyka była dla mnie zaskoczeniem na egzaminie. Zapewne to nastawienie na określoną formę wypowiedzi spowodowało, że prawie % zdających nie uzyskało za zadanie punktów, a wiele pozostałych prac uczniów to świadectwo nieporadności w zakresie realizacji tematu średni wynik uzyskany w bieżącym roku za to kryterium wynosi 46% punktów (w 0 r było to 52%). Analiza prac uczniowskich wykazała, że gimnazjaliści mieli problem z określeniem, która posta jest bohaterem literackim, a która historycznym Charakteryzowali bohaterów wspomnianych w tekstach zamieszczonych w arkuszu: Kingę Baranowską, Irenę Sendlerową, Jana Kochanowskiego, Henryka Sienkiewicza, a nawet autora artykułu O odwadze, Wiesława Łukaszewskiego Niektórzy uczniowie wykazali się szczególną kreatywnością, wymyślając autorów, tytuły i bohaterów książek Egzaminatorom najwięcej trudności przysporzyło rozstrzyganie przypadków kompilacji i rozpoznawanie bohaterów trzeciorzędnych powieścideł, komiksów, filmów, gier komputerowych. Niewiele prac było świadectwem pozaszkolnej lektury gimnazjalistów, odzwierciedleniem własnych zainteresowań czytelniczych Prace uczniowskie świadczą raczej o tym, że znają oni mało tekstów literackich, a charakterystyka jako forma wypowiedzi sprawia im sporo problemów Mimo że wielu z nich posiadało wiedzę o wyznacznikach gatunkowych charakterystyki, to zamiast skupia się na analizie postaw, ocenie postępowania, motywacji bohaterów, relacjonowali zdarzenia, streszczali, przeprowadzali wywody argumentacyjne Na tej podstawie można zatem wnioskowa, że uczniowie rzadko wiczą pisanie różnych form wypowiedzi na lekcjach i w domu, a jeśli już, to są to najczęściej rozprawki Świadczy o tym nadużywanie zwrotów i wyrażeń charakterystycznych dla tej formy wypowiedzi pisemnej, np.: chcę udowodnić, że, pierwszym argumentem jest, na tej podstawie wnioskuję, że itp. Uczniowie na ogół zachowywali proporcje pomiędzy poszczególnymi częściami wypowiedzi, dbali o porządek logiczny i spójnoś wywodu; posługiwali się stylem swoistym dla charakterystyki Analiza uczniowskich wypowiedzi po raz kolejny odsłoniła problemy w posługiwaniu się językiem pisanym Gimnazjaliści popełniali błędy we wszystkich kategoriach: stylistyczne, składniowe, leksykalne, fleksyjne, ortograficzne i interpunkcyjne Najczęściej nie radzili sobie z zachowaniem poprawnego 12

15 szyku wyrazów w zdaniu, z wyznaczaniem granic zdania, z budowaniem zdań wielokrotnie złożonych, ze stosowaniem spójników Mieli również problemy z pisownią samogłosek nosowych, szczególnie w wygłosie, z pisownią łączną i rozłączną wyrazów oraz z pisownią wyrażeń przyimkowych Nie rozdzielali przecinkiem imiesłowowego równoważnika zdania ani zdań składowych Zadanie to silnie zróżnicowało uczniów na tych, którzy umieli napisa poprawną charakterystykę i uzyska za zadanie co najmniej połowę punktów (prawie 6 % zdających), i tych którzy sobie z nim nie poradzili. Najwyższy wynik (9 i 0 punktów) osiągnęło nieco ponad 0% tegorocznych gimnazjalistów Średnio zdający uzyskali za to zadanie 0% punktów możliwych do zdobycia Dziwi może tylko fakt, że ta popularna i niegdyś często w szkole wiczona forma wypowiedzi dzisiaj stanowi dla uczniów problem Średnie wyniki szkół 4 na skali staninowej Tabela 8. Wyniki szkół na skali staninowej Stanin Przedział wyników (w%) 1 18,8 34,6 2 34,7 50,6 3 50,7 55,4 4 55,5 59,1 5 59,2 62,6 6 62,7 66,4 7 66,5 71,3 8 71,4 78,8 9 78,9 92,7 Skala staninowa umożliwia porównywanie średnich wyników szkół w poszczególnych latach Uzyskanie w kolejnych latach takiego samego średniego wyniku w procentach nie oznacza tego samego poziomu osiągnię 4 Ilekro w niniejszym sprawozdaniu jest mowa o wynikach szkół w 2013 roku, przez szkołę należy rozumie każdą placówkę, w której liczba uczniów przystępujących do egzaminu była nie mniejsza niż Wyniki szkół obliczono na podstawie wyników uczniów, którzy wykonywali zadania z zestawu GH-P

16 procent uczniów 1.2. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Zestawy zadań dla uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych z zakresu języka polskiego (GH-P4-132, GH-P5-132, GH-P6- ) zostały przygotowane na podstawie zestawu GH-P Uczniowie słabowidzący otrzymali zestawy zadań, w których dostosowano wielkoś czcionki odpowiednio Arial 6 pkt i Arial pkt Dla uczniów niewidomych przygotowano zestaw zadań w brajlu. 7,0 5,0 3,0 1, Wykres 4. Rozkład wyników uczniów Tabela 9. Liczba uczniów Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych parametry statystyczne Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Rzetelnoś testu: 0, Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P7- Podstawę zadań stanowiły teksty publicystyczne i literackie, w których uproszczono słownictwo Opatrzono je też objaśnieniami trudniejszych poję Test składał się z zadań, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu i zadania otwarte polegające na opisaniu ogrodu przedstawionego w wierszu Juliana Tuwima oraz napisaniu charakterystyki bohatera literackiego, który wykazał się odwagą 14

17 procent uczniów 5,0 3,0 1, Wykres 5. Rozkład wyników uczniów Tabela 10. Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe ,0 Rzetelnoś testu: 0, Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P Podstawę zadań stanowiły krótkie fragmenty tekstów literackich i popularnonaukowych Teksty miały uproszczone słownictwo i wyjaśnione pojęcia Zestaw zawierał zadania, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu oraz zadania otwarte polegające na wyrażeniu i uzasadnieniu opinii na temat obrazu Tadeusza Makowskiego oraz na napisaniu charakterystyki wybranej postaci rzeczywistej lub fikcyjnej. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań uczniowie mogli uzyska punkty. Zadania zamieszczone w zestawie były przyjazne uczniowi w formie i treści W miarę możliwości odnosiły się do sytuacji życiowych Polecenia były jasne, proste i zrozumiałe dla ucznia, a zadanie polegające na napisaniu dłuższej wypowiedzi pisemnej zostało dodatkowo opatrzone szczegółową instrukcją, która ułatwiała uczniowi zredagowanie charakterystyki. 15

18 procent uczniów 9,0 8,0 7,0 5,0 3,0 1,0 Wykres Rozkład wyników uczniów Tabela 11. Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe ,0 Rzetelnoś testu: 0,78 16

19 procent uczniów 2. Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie 2.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie z dysleksją rozwojową rozwiązywali zadania zawarte w zestawie GH-H Zestaw egzaminacyjny składał się z zadań zamkniętych, w tym 0 zadań z historii i zadań z wiedzy o społeczeństwie Dominowały zadania wyboru wielokrotnego, w których uczeń wybierał jedną z podanych odpowiedzi Były także zadania, które miały inną formę, np typu prawda-fałsz oraz na dobieranie Podstawę zadań stanowiły różnorodne teksty kultury (teksty źródłowe, ilustracje, mapy oraz tablica genealogiczna, tabela, wykres). Wyniki ogólne uczniów W części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie uczniowie rozwiązujący standardowy zestaw zadań uzyskali średnio 58% punktów. Taki sam średni wynik uzyskali uczniowie z dysleksją rozwojową 8,0 7,0 5,0 3,0 1, Wykres 7. Rozkład wyników uczniów Tabela 12. Wyniki uczniów parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe ,1 Rzetelnoś testu: 0, Rzetelnoś testu podano, gdy liczba zdających była większa niż 00 17

20 procent uczniów procent uczniów Wyniki dziewcząt i chłopców Średni wynik dziewcząt jest niższy o 1 punkt procentowy od średniego wyniku chłopców. 8,0 7,0 5,0 3,0 1, dziewczęta chłopcy Wykres 8. Rozkłady wyników dziewcząt i chłopców Tabela 13. Wyniki dziewcząt i chłopców parametry statystyczne Płeć Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Dziewczęta ,6 Chłopcy ,7 Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową 8,0 7,0 5,0 3,0 1, uczniowie bez dysleksji uczniowie z dysleksją Wykres 9. Rozkłady wyników uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową 18

21 Tabela 14. Wyniki uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową parametry statystyczne Uczniowie bez dysleksji Uczniowie z dysleksją rozwojową Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe , ,0 Wyniki uczniów a wielkość miejscowości Najwyższe wyniki w części humanistycznej egzaminu z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie osiągnęli uczniowie z dużych miast powyżej 00 tys mieszkańców (średnio 6 % punktów), najniższe natomiast uczniowie szkół w miastach do 0 tys mieszkańców oraz szkół na wsi (średnio po 6% punktów) Różnica pomiędzy tymi wynikami jest mała (średnio punktów procentowych) Świadczy to o porównywalnym stopniu opanowania umiejętności przez uczniów niezależnie od wielkości miejscowości, w której znajduje się szkoła Tabela 15. Wyniki uczniów na wsi oraz w miastach do 20 tys., od 20 tys. do 100 tys. i powyżej 100 tys mieszkańców parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Wieś ,8 Miasto do 20 tys. mieszkańców Miasto od 20 tys. do 00 tys mieszkańców Miasto powyżej 100 tys mieszkańców , , ,9 Wyniki uczniów szkół publicznych i szkół niepublicznych Uczniowie gimnazjów niepublicznych osiągnęli średni wynik wyższy o średniego wyniku uczniów gimnazjów publicznych punkty procentowe od Tabela 16. Wyniki uczniów szkół publicznych i niepublicznych parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Szkoła publiczna ,0 Szkoła niepubliczna ,4 19

22 Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli Tabela 17. Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli Część humanistyczna historia i wiedza o społeczeństwie wynik procentowy wartoś centyla wynik procentowy wartoś centyla Poziom wykonania zadań Tabela 18. Poziom wykonania 6 i moc różnicująca zadań Numer zadania Wymaganie ogólne zapisane w podstawie programowej II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. Wymaganie szczegółowe zapisane w podstawie programowej Poziom wykonania Moc różnicująca Cywilizacja grecka Uczeń: ) charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie. 6 Dziedzictwo antyku Uczeń: ) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze. 0,69 0,41 Cywilizacja rzymska Uczeń: 1) umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie. 7 Chrześcijaństwo Uczeń: 1) umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa 0,52 0,49 Starożytny Izrael Uczeń: 1) charakteryzuje podstawowe symbole i główne zasady judaizmu. 7 Chrześcijaństwo Uczeń: 0,24 0,44 6 Poziom wykonania obliczamy, dzieląc liczbę punktów uzyskanych przez liczbę punktów możliwych do uzyskania Może on przybiera wartości w przedziale od 0 do Im współczynnik jest bliższy, tym zadanie jest łatwiejsze dla uczniów, co wskazuje, że lepiej opanowali oni daną umiejętnoś Poziom wykonania możemy również wyrazi w procentach (np 0,68 to 68%). 20

23 I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. III. Tworzenie narracji historycznej. 1) umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa 8 Arabowie i świat islamski Uczeń: ) umiejscawia w czasie i przestrzeni kierunki i zasięg podbojów arabskich Polska pierwszych Piastów Uczeń: ) sytuuje w czasie i przestrzeni państwo pierwszych Piastów 0,82 0,36 Umiejętności z zakresu szkoły podstawowej. Mieszczanie Uczeń: ) opisuje miasto średniowieczne, używając poję : kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie; ) porównuje warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym Społeczeństwo średniowiecznej Europy Uczeń: 3) charakteryzuje funkcje gospodarcze, polityczne i kulturowe miast w średniowieczu Polska dzielnicowa i zjednoczona Uczeń: ) opisuje zmiany społeczno-gospodarcze w epoce rozbicia dzielnicowego i dostrzega związki pomiędzy rozwojem ruchu osadniczego a ożywieniem gospodarczym. 0,89 0,32 Polska dzielnicowa i zjednoczona Uczeń: ) porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce Piastów Polska w dobie unii z Litwą Uczeń: ) porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce Jagiellonów 0,31 0,41 Polska w dobie unii z Litwą Uczeń: ) wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa unii Polski z Litwą 0,60 0,51 Polska w dobie unii z Litwą Uczeń: ) charakteryzuje rozwój uprawnień stanu szlacheckiego. 0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów Uczeń: 1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje. 0,69 0,44 Polska dzielnicowa i zjednoczona Uczeń: ) sytuuje w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego; 5) ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka) oraz w polityce zagranicznej. Polska w dobie unii z Litwą Uczeń: ) charakteryzuje rozwój uprawnień stanu szlacheckiego. 0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów Uczeń: 1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje. 0,63 0,41 18 Rozłam w Kościele zachodnim Uczeń: ) wymienia czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim 9 Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów Uczeń: 3) charakteryzuje stosunki wyznaniowe w państwie polsko-litewskim i wyjaśnia ich specyfikę na tle europejskim. 0,46 0,47 Polska pierwszych Piastów Uczeń: ) wskazuje, na przykładzie państwa pierwszych Piastów, charakterystyczne cechy monarchii patrymonialnej. 0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga 0,65 0,57 21

24 II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja historyczna. III. Tworzenie narracji historycznej. II. Analiza i interpretacja historyczna. I. Chronologia historyczna. II. Analiza i interpretacja Narodów Uczeń: 1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje; ) wyjaśnia okoliczności uchwalenia oraz główne założenia konfederacji warszawskiej i artykułów henrykowskich; 3) przedstawia zasady wolnej elekcji. Formy państwa nowożytnego Uczeń: ) charakteryzuje, na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutnej 0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów Uczeń: 3) przedstawia zasady wolnej elekcji. 0,70 0,39 7 Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w Uczeń: ) sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze. 0,84 0, Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII w Uczeń: ) wyjaśnia przyczyny, cele i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie. 7 Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w Uczeń: ) przedstawia cele i następstwa powstania kościuszkowskiego Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej w okresie powstań narodowych Uczeń: 1) sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie listopadowe i powstanie styczniowe. 0,59 0,46 8 Rewolucja francuska Uczeń: ) wyjaśnia główne przyczyny rewolucji i ocenia jej skutki; 2) wskazuje charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej 0,50 0,35 7 Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w Uczeń: ) przedstawia cele i następstwa powstania kościuszkowskiego Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej w okresie powstań narodowych Uczeń: 1) sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie listopadowe i powstanie styczniowe; 2) przedstawia przyczyny oraz porównuje przebieg i charakter powstań narodowych 0,21 0,25 Europa i świat w XIX w Uczeń: 2) dostrzega podobieństwa i różnice w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec 7 I wojna światowa i jej skutki Uczeń: ) wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz umiejscawia je na politycznej mapie świata i Europy. 0,49 0,34 Rozwój cywilizacji przemysłowej Uczeń: 1) wymienia charakterystyczne cechy rewolucji przemysłowej; 2) podaje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia, w tym dla środowiska naturalnego 0,71 0,48 Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej w okresie powstań narodowych Uczeń: 1) sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie listopadowe i powstanie styczniowe; ) charakteryzuje główne nurty i postaci Wielkiej Emigracji. 0,41 0, Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w Uczeń: 0,39 0,57 22

25 historyczna. I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. IV Znajomoś zasad i procedur demokracji. V Znajomoś podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. V Znajomoś podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. V Znajomoś podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. 1) sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze. Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej w okresie powstań narodowych Uczeń: 2) przedstawia przyczyny oraz porównuje przebieg i charakter powstań narodowych 7 I wojna światowa i jej skutki Uczeń: ) wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz umiejscawia je na politycznej mapie świata i Europy. 8 Rewolucje rosyjskie Uczeń: ) wyjaśnia okoliczności przejęcia przez bolszewików władzy w Rosji; ) opisuje bezpośrednie następstwa rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji oraz Europy 6 Środki masowego przekazu Uczeń: ) uzasadnia, posługując się przykładami, znaczenie opinii publicznej we współczesnym świecie; odczytuje i interpretuje wyniki wybranego sondażu opinii publicznej. 0,65 0,37 0 Państwo i władza demokratyczna Uczeń: ) porównuje demokrację bezpośrednią z przedstawicielską oraz większościową z konstytucyjną (liberalną) 0,52 0,37 8 Samorząd powiatowy i wojewódzki Uczeń: ) przedstawia sposób wybierania samorządu powiatowego i wojewódzkiego oraz ich przykładowe zadania. 0,28 0,23 Władza wykonawcza Uczeń: ) wyjaśnia, jak powoływany jest i czym zajmuje się rząd polski; podaje nazwisko premiera, wyszukuje nazwiska ministrów i zadania wybranych ministerstw. 0,76 0,38 KOMENTARZ Gimnazjaliści najlepiej poradzili sobie z rozwiązaniem zadań sprawdzających umiejętnoś analizy i interpretacji historycznej Uczniowie nie mieli większych problemów z wyszukaniem i porównaniem informacji pozyskanych z różnych źródeł W zakresie tej umiejętności słabiej jednak radzili sobie z przetworzeniem uzyskanych informacji i sformułowaniem na ich podstawie wniosków Trudnoś sprawiły uczniom zadania wymagające krytycznej oceny faktów, rozpoznania postaci, a przede wszystkim posłużenia się własną wiedzą Najłatwiejsze w całym teście okazało się zadanie, w którym uczniowie musieli wskaza ilustracje odnoszące się do informacji z tekstu źródłowego Poprawnej odpowiedzi udzieliło 89% piszących Nie sprawiło także uczniom trudności wyszukanie informacji na tablicy genealogicznej (poziom wykonania 8 %) oraz odczytanie informacji z mapy (poziom wykonania 8 %) Ponad 60% uczniów rozpoznało osiągnięcia cywilizacji greckiej, przyczyny zawarcia unii w Krewie, określiło zasady prawno-ustrojowe Rzeczypospolitej szlacheckiej Jednak około połowa zdających nie potrafiła zinterpretowa źródła i połączy zawartych w nim informacji, by np zidentyfikowa władcę na podstawie wystawionego przez niego dokumentu, wskaza właściwej informacji dotyczącej autora tekstu oraz skojarzy bitwy z powstaniem Najtrudniejsze dla gimnazjalistów okazało się zadanie (poziom wykonania 0, ), które polegało na rozpoznaniu ilustracji przedstawiającej symbole religijne związane z judaizmem. Wynik ten wskazuje, że uczniowie mają problem z rozwiązaniem zadań, które wymagają podczas analizy materiałów źródłowych posłużenia się podstawową wiedzą własną, krytycznego myślenia lub poprawnego rozumowania. 23

26 Dużą trudnoś sprawiły uczniom zadania badające umiejętności z zakresu chronologii historycznej Niski wynik jednego z zadań (poziom wykonania %) wskazuje, że uczniowie nie radzili sobie z sytuowaniem wydarzeń historycznych w czasie. Zadanie wymagało wskazania na taśmie chronologicznej okresu, w którym państwo zakonu krzyżackiego miało terytorium w granicach przedstawionych na mapie. Niski wynik kolejnego zadania (poziom wykonania 9%) wskazuje, że uczniowie mają również problem z ustalaniem związku poprzedzania i następstwa wydarzeń oraz ustalania związków przyczynowo-skutkowych Zadanie nie wymagało od ucznia znajomości konkretnych dat, lecz wskazania wydarzenia chronologicznie pierwszego oraz chronologicznie ostatniego dotyczącego podstawowych powiązanych ze sobą wydarzeń z historii Rosji Porównując wyniki z wcześniejszych egzaminów można stwierdzi, że uczniowie opanowali umiejętnoś analizy i interpretacji historycznej, dobrze radzą sobie również z wyszukaniem i porównaniem informacji pozyskanych z różnych źródeł Natomiast zadania sprawdzające umiejętności chronologiczne oraz umiejętnoś dostrzegania i analizowania kontekstów niezbędnych do interpretacji tekstów kultury, zwłaszcza te wymagające posłużenia się własną podstawową wiedzą, nadal sprawiają uczniom dużą trudnoś Średnie wyniki szkół 7 na skali staninowej Tabela 19. Wyniki szkół na skali staninowej Stanin Przedział wyników (w %) 1 28,8 40,6 2 40,7 48,4 3 48, ,1 54,9 5 55,0 57,9 6 58,0 61,2 7 61,3 65,8 8 65,9 74,5 9 74,6 91,2 Skala staninowa umożliwia porównanie średnich wyników szkół w poszczególnych latach Uzyskanie w kolejnych latach takiego samego średniego wyniku w procentach nie oznacza tego samego poziomu osiągnię 7 Ilekro w niniejszym sprawozdaniu jest mowa o wynikach szkół w 2013 roku, przez szkołę należy rozumie każdą placówkę, w której liczba uczniów przystępujących do egzaminu była nie mniejsza niż Wyniki szkół obliczono na podstawie wyników uczniów, którzy wykonywali zadania z zestawu GH-H

27 procent uczniów 2.2. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych Zestawy zadań dla uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie (GH-H4-132, GH-H5-132, GH-H6-13 ) zostały przygotowane na podstawie zestawu GH-H1-1 Uczniowie słabowidzący otrzymali zestawy zadań, w których dostosowano wielkoś czcionki odpowiednio Arial 16 pkt i Arial 24 pkt, uproszczono i powiększono mapy oraz taśmę chronologiczną, powiększono ilustracje, a gdy było to konieczne dodano opis, natomiast tablicę genealogiczną i wykres zastąpiono opisem Dla uczniów niewidomych przygotowano zestaw zadań w brajlu. 9,0 8,0 7,0 5,0 3,0 1, Wykres 10. Rozkład wyników uczniów Tabela 20. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe ,0 Rzetelnoś testu: 0, Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący rozwiązywali zadania zawarte w zestawie GH-H7-132, który został przygotowany na podstawie zestawu GH-H W zestawie uproszczono zadania i dostosowano słownictwo Skrócono teksty źródłowe lub zastąpiono je tekstem narracyjnym, zachowując pierwotną treś i znaczenie, a także zamieszczono wyjaśnienie trudnego słownictwa W miarę możliwości uproszczono i powiększono mapy oraz inne materiały ilustracyjne oraz dodano podpisy ułatwiające wykonanie zadania W niektórych zadaniach pozostawiono tylko niezbędne mapy, zdjęcia oraz dane. 25

28 procent uczniów 1 1 8, Wykres 11. Rozkład wyników uczniów Tabela 21. Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum Maksimum Mediana Średnia Odchylenie standardowe Rzetelnoś testu: 0, Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim rozwiązywali zadania zawarte w zestawie GH-H Zestaw zawierał 0 zadań zamkniętych różnego typu Podstawę zadań stanowiły teksty źródłowe (w tym normatywne) i popularnonaukowe, ilustracje, mapa, wykres, tablica genealogiczna i taśma chronologiczna. Zadania zamieszczone w zestawie były przyjazne uczniowi w formie i treści, w miarę możliwości odnosiły się do sytuacji życiowych Teksty były krótkie, miały uproszczone słownictwo i wyjaśnione pojęcia Polecenia były jasne, proste i zrozumiałe dla ucznia 26