Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej z zakresu języka polskiego przeprowadzonego w roku szkolnym 2012/2013

Transkrypt

1 Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej z zakresu języka polskiego przeprowadzonego w roku szkolnym 2012/2013 Tegoroczny egzamin gimnazjalny przeprowadzony był po raz drugi na nowych zasadach. W naszej szkole do egzaminu przystąpiło 109 uczniów, 107 uczniów pisało egzamin w wersji standardowej, 2 osoby arkusz GH PA8. Test sprawdzający umiejętności gimnazjalistów z zakresu języka polskiego dla uczniów naszego gimnazjum nie był zbyt trudny, średni wynik wyniósł 68, 4 % i jest wyższy od średniej gminy 66,2 %, powiatu 58,9 %, województwa 64,4 %, kraju 62 %. Średnie wyniki procentowe dla oddziałów Oddział A B C D E Średnia szkoły Wynik procentowy 67,0 71,8 74,6 59,4 64,4 68,4 Średnie wyniki procentowe dla gminy Szkoła Wolkowe Wykrot Myszyniec Średnia gminy Wynik procentowy 57,6 61,2 68,4 66,2 Zadania wchodzące w skład zestawu egzaminacyjnego sprawdzały umiejętności uczniów opisane w trzech obszarach wymagań ogólnych Podstawy programowej. Są to: I. Odbiór wypowiedzi II. Analiza i interpretacja III. Tworzenie wypowiedzi. Zestaw standardowy zawierał 22 zadania: 20 zadań miało formę zamkniętą, a 2 otwartą. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyskać 32 punkty. Wśród zadań zamkniętych przeważały zadania wielokrotnego wyboru (WW). Pozostałe zadania zamknięte to zadania typu prawda-fałsz (P/F), w których uczeń miał ocenić prawdziwości stwierdzeń oraz zadania na dobieranie (D) polegające na przyporządkowaniu odpowiadających sobie treści.

2 Zadania otwarte (zad. 21. i 22.) badały umiejętności złożone. Dokładny opis wymagań (z podziałem na ogólne i szczegółowe) zawiera kartoteka testu. Umieszczono w niej także liczbę punktów przyznawanych za poprawną odpowiedź oraz wskaźniki poziomu wykonania zadań. Nr zad. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Liczba punktów 1. I. Odbiór wypowiedzi 2. I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie 1.2. Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje. podstawowej 1.9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek w tekście. Poziom wykonania zadania Szkoła Województwo 1 0,88 0,89 1 0,66 0,61 3. I. Odbiór wypowiedzi 4. II. Analiza i interpretacja 5. I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie 6. I. Odbiór wypowiedzi 7. II. Analiza i interpretacja 1.9. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek w tekście Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (powtórzeń) Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni. 1 0,86 0,86 1 0,42 0,39 1 0,71 0,78 1 0,92 0,90 1 0,73 0,73 8. II. Analiza i interpretacja 9. II. Analiza i interpretacja 10. I. Odbiór wypowiedzi 2.4. Uczeń rozpoznaje w tekście literackim porównanie i objaśnia jego rolę Uczeń rozpoznaje czytany utwór jako powieść historyczną Uczeń rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedziach. 1 0,82 0,87 1 0,64 0,64 1 0,76 0, I. Odbiór wypowiedzi 3.6. Uczeń rozróżnia rodzaje 1 0,74 0,66

3 12. I. Odbiór wypowiedzi 13. I. Odbiór wypowiedzi w nich informacji. 14. II. Analiza i interpretacja 15. II. Analiza i interpretacja 16. I. Odbiór wypowiedzi w nich informacji. 17. III.Tworzenie wypowiedzi. 18. I. Odbiór wypowiedzi w nich informacji. 19. I. Odbiór wypowiedzi i 20. III.Tworzenie wypowiedzi. 21. III.Tworzenie wypowiedzi. 22. III.Tworzenie wypowiedzi. zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie Uczeń wyciąga wnioski `wynikające z przesłanek w tekście Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury Uczeń rozpoznaje problematykę utworu Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek w tekście Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie Uczeń tworzy wypowiedź spójną pod względem logicznym na zadany temat Uczeń dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz do zamierzonego celu Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie charakterystyki Uczeń stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym 1 0,85 0,86 1 0,43 0,39 1 0,50 0,52 1 0,69 0,66 1 0,54 0,55 1 0,75 0,83 1 0,47 0,57 1 0,77 0,73 1 0,70 0,79 2 0,76 0, ,63 0,58

4 i składniowym wypowiedź na zadany temat Uczeń, tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy do wyrażenia zamierzonych treści Uczeń stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach; dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom. podstawowej 2.3. Uczeń stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych Uczeń pisze poprawnie pod względem ortograficznym Uczeń poprawnie używa znaków interpunkcyjnych. Tabela zamieszczona poniżej ukazuje stopień trudności poszczególnych zadań w całym arkuszu egzaminacyjnym. Stopień trudności Poziom wykonania Numery zadań Liczba zadań Bardzo trudne 0,00-0, Trudne 0,20-0,49 4,13,18 3 Umiarkowanie 0,50-0,69 2,9,14,15,16, 6 trudne 22 Łatwe 0, ,3,5,7,8,10,11, 12 12,17,19,20,21 Bardzo łatwe 0,90-1,00 6 1

5 Tabela zamieszczona poniżej ukazuje stopień trudności poszczególnych czynności w całym arkuszu egzaminacyjnym. Stopień trudności Poziom wykonania Numery czynności Liczba czynności Bardzo trudne 0,0-0, Trudne 0,20-0,49 4;13;18;22.4; ,50-0,69 2;9;14;15;16;22.1; 8 Umiarkowanie trudne 22.5;22.6 0,70-0,89 1;3;5;7;8;10;11;12;17; 14 Łatwe 19;20;21;22.2;22.3 Bardzo łatwe 0,90-1, Tabele i wykresy przedstawiają poziom wykonania poszczególnych czynności z uwzględnieniem stopnia ich trudności. Nr zadania/ czynności Poziom wykonania Szkoła 0,88 0,66 0,86 0,42 0,71 0,92 0,73 0,82 0,64 0,76 Województwo 0,89 0,61 0,86 0,39 0,78 0,90 0,73 0,87 0,64 0,70 Zadania trudne Zadania łatwe i bardzo łatwe

6 poziom wykonania 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Interpretacja poziomu wykonania poszczególnych czynności z uwzględnieniem stopnia ich trudności. szkoła województwo Nr zadania/ czynności Poziom wykonania Szkoła 0,74 0,85 0,43 0,50 0,69 0,54 0,75 0,47 0,77 0,70 Województwo 0,66 0,86 0,39 0,52 0,66 0,55 0,83 0,57 0,73 0,79 Zadania trudne Zadania łatwe i bardzo łatwe

7 1 0,9 Interpretacja poziomu wykonania poszczególnych czynności z uwzględnieniem stopnia ich trudnści. 0,8 poziom czynnności 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 szkoła województwo 0,2 0,1 0 Nr zadania/ czynności Poziom wykonania Szkoła 0,76 0,59 0,87 0,88 0,49 0,53 0,40 Województwo 0,62 0,48 0,74 0,81 0,51 0,57 0,36 Zadania trudne Zadania łatwe i bardzo łatwe

8 Interpretacja poziomu wykonania poszczególnych czynności z uwzględnieniem stopnia ich trudności 1 0,9 0,8 Poziom wykonania 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 szkoła województwo + 0,2 0, nr zadania/ czynności Średni wynik szkoły na skali staninowej Stanin Nazwa Przedział wyników (w % ) Szkoła 1. najniższy 18,8-34,6-2. bardzo niski 34,7-50,6-3. niski 50,7-55,4-4. niżej niski 55,5-59,1-5. średni 59,2-62,6-6. wyżej średni 62,7-66,4-7. wysoki 66,5-71,3 68,4 8. bardzo wysoki 71,4-78,8-9. najwyższy 78,9-92,7 -

9 Z analizy prezentowanych wyżej danych wynika, że zarówno wśród zadań zamkniętych jak i otwartych były takie, które osiągnęły wysoki poziom rozwiązywalności, oraz takie, których poziom rozwiązywalności był niezadowalający. W całym teście nie było zadań sklasyfikowanych jako bardzo trudne, natomiast trzy zadania okazały się dla uczniów trudne. Zadania umiarkowanie trudne wystąpiły w mniejszości (6 zadań). Większość stanowiły zadania łatwe (12 zadań), a zadanie 6. okazało się nawet bardzo łatwe. Spośród zadań najniższą łatwość uzyskały trzy zadania: 4., 13. i 18. Były to zadania zamknięte. Zadanie 4. (p =0,42) miało złożoną konstrukcję łączącą zadanie typu prawda-fałsz i zadanie wielokrotnego wyboru. Aby je poprawnie rozwiązać, uczeń musiał najpierw skonfrontować informacje zamieszczone w tabeli z analizowanym tekstem, a następnie wybrać właściwą odpowiedź. Poprawne wskazanie odpowiedzi wymagało nie tylko rozpoznania różnych funkcji zastosowanego w tekście zabiegu stylistycznego, ale także dużej koncentracji podczas czytania zaproponowanych odpowiedzi. Zadanie 13. (p = 0,43) także okazało się trudne dla naszych gimnazjalistów. Polegało na tym, by uczeń na podstawie kontekstu objaśnił znaczenie wyrazu, wskazując zdanie, w którym słowo fraszka oznacza to samo, co w utworze Jana Kochanowskiego. Trudność uczniom sprawiło również zadanie 18. (p = 0, 47), w którym należało wyciągnąć wnioski wynikające z przesłanek w tekście. Sześć zadań zostało zakwalifikowanych jako umiarkowanie trudne. Wśród nich najniższą łatwość uzyskało zadanie 14. (p = 0,50) polegające na przedstawieniu propozycji odczytania konkretnego tekstu kultury (fraszki O żywocie ludzkim ), które sprawdzało złożone umiejętności: wyciągnięcia właściwych wniosków interpretacyjnych wynikających z analizy całego tekstu oraz 16.( p = 0, 54) dotyczące wyszukiwania w wypowiedzi ( profesora Jerzego Bralczyka) potrzebnych informacji. Spośród zadań otwartych umiarkowanie trudnym okazało się zadanie 22. (p =0.63 ). Było to zadanie rozszerzonej odpowiedzi, w którym polecono uczniom napisanie charakterystyki odwołującej się do ich wiedzy literackiej. W wypracowaniach ujawniły się problemy dotyczące wiadomości i umiejętności gimnazjalistów z zakresu języka polskiego. Okazuje się, że popularna i jeszcze nie tak dawno temu często ćwiczona na lekcjach języka polskiego charakterystyka jest dla wielu naszych uczniów formą trudną, a jej pojawienie się na egzaminie budziło wśród niektórych uczniów zdziwienie i sprawiało niemały kłopot. Problemem było też właściwe zrozumienie znaczenia występującego w temacie wypracowania pojęcia bohater literacki. Łatwych zadań było dwanaście, wśród nich także zadanie otwarte 21. krótkiej odpowiedzi (p = 0,76). W zadaniu tym polecono uczniom napisanie zapytania do internetowej poradni językowej dotyczącego takiego zagadnienia językowego, które uczniowi sprawia kłopot. Zadanie sprawdzało dwie umiejętności: tworzenia spójnej pod względem logicznym wypowiedzi na zadany temat oraz dostosowania sposobu wyrażania się do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej i do zamierzonego celu. W województwie mazowieckim to zadanie sprawiło uczniom kłopot, było umiarkowanie trudne. Bardzo łatwe okazało się natomiast zadanie 6. (p = 0.92). Chodziło w nim o wykazanie się rozumieniem pojęcia odwaga cywilna. W tym celu, za pomocą metody prawda-fałsz, należało rozpoznać zdanie, w którym niewłaściwie użyto tego określenia. Analiza poziomu wykonania poszczególnych umiejętności sprawdzanych w charakterystyce pozwala stwierdzić, że najtrudniejszą umiejętnością było dla gimnazjalistów przestrzeganie zasad interpunkcji (p = 0,40). Umiejętność ta, mimo najniższej

10 łatwości w całym teście, ma jednak lepszy wynik niż w ubiegłym roku. Znacznie lepiej niż w ubiegłym roku wypadła natomiast umiejętność przestrzegania zasad poprawności językowej (p = 0,49). Nieznacznie obniżył się zaś poziom poprawności ortograficznej (p = 0,53). Najłatwiejszymi spośród czynności sprawdzanych w zadaniu rozszerzonej odpowiedzi były konsekwentna i celowa segmentacja tekstu (p = 0,87) oraz konsekwentne posługiwanie się stylem dostosowanym do wywodu argumentacyjnego (p = 0,88). Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego pozwala na sformułowanie następujących spostrzeżeń i wniosków: 1. Niezbędne jest, w dalszym ciągu, ćwiczenie zasad interpunkcji istotnej dla przekazania właściwego sensu wypowiedzi, mimo tego, iż z umiejętnością tą uczniowie poradzili sobie lepiej niż w roku ubiegłym. 2. Znaczna część uczniów posługuje się ubogim słownictwem i popełnia dużo błędów językowych. Chociaż w tym roku ta umiejętność wypadła lepiej niż w roku ubiegłym, jednak konieczne jest kontynuowanie pracy nad poprawnością językową uczniów i wzbogacaniem zasobu ich słownictwa. 3. Niepokojące jest to, że poziom znajomości ortografii nieznacznie się obniżył. Wskazana jest więc nieustanna praca nad ortografią. 4. Niezbędne jest wzbogacanie wiedzy literackiej uczniów, a także ćwiczenie umiejętności funkcjonalnego jej zastosowania w realizacji tematów nawiązujących do literatury. 5. Należy ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem, ponieważ uczniowie mieli kłopoty z analizą i interpretacją Opracowały: Barbara Rosińska Bogusława Ceberek Elżbieta Gajk