7 Zbiornik hydrogeotermalny permu dolnego

Transkrypt

1 7 Zbirnik hydrgetermalny permu dlneg Plski basen czerwneg spągwca jest wschdnią częścią wielkieg permskieg basenu eurpejskieg rzciągająceg się d Wielkiej Brytanii przez Hlandię, Niemcy, Danię aż d Plski (Karnkwski, 1987 a b, 1994, 1995). Na bszarze Niżu Plskieg utwry permu dlneg leżą, z wyraźną luką stratygraficzną, na utwrach pdłża knslidacji waryscyjskiej i kaledńskiej. Czerwny spągwiec stanwi piętr, w którym dminują różneg rdzaju skały wylewne przypadające na autun (część W Plski) i szerk rzprzestrzenine facje klastycznych skał czerwnych dpwiadające saksnwi (Pkrski, 1976). Granica pmiędzy autunem, a wyżej zalegającym saksnem zstała wyznaczna na pdstawie kryteriów litlgicznych. Prcesy tektniczne głównej subfazy saalskiej dprwadziły d przekraczająceg ułżenia utwrów saksnu w stsunku d skał autunu (rys. 7..6). GERMANY Szczecin Pznań Gdańsk Bydgszcz LITHUANIA RUSSIA WARSZAWA 5 BELORUSSIA Wrcław Lublin CZECH REPUBLIC km Kraków UKRAINE SLOVAKIA Obszary bjęte erzją Areas f ersin Uskki synsedymentacyjne Synsedimentary faults 1 Izpachyty pierwtnej miąższści (m) Restred ispachs (m) Dzisiejszy zasięg czerwneg spągwca Recent extent f the rtliegent Rys Gemetria basenu czerwneg spągwca w Plsce (wg J. Pkrskieg) - M.Narkiewicz, Fig Gemetry f the Rtliegand basin in Pland (after Pkrski et al.; Narkiewicz, 1997). Zachdnia część Niżu Plskieg stanwi największy bszar występwania skał autunu (grupa Odry). W części Pmrza Zachdnieg dminują głównie dmiany kwaśne skał wylewnych typu rylit, dacyt i plagidacyt. Twrzą ne pkrywę dchdzącą przypuszczalnie d 1 m miąższści. Na bszarze mnkliny przedsudeckiej skład skał wylewnych jest bardziej zróżnicwany. Występują ne w czterech dmiennych grupach: trachity, rydacyty, dacyty i bazalty. Miąższść tych skał dchdzi tu miejscami d 1-15 m (strefa Ośn - Pmrsk - Kżu- 18

2 7 Zbirnik hydrgetermalny permu dlneg chów). Skałm wylewnym twarzyszą ich tufy, których miąższść kształtuje się na pzimie 2-4 m, ale maksymalnie dchdzi d 2 m. Utwry saksnu, zaliczne d grupy Warty, rzwinęły się w rzległym zbirniku sadwym, który swym zasięgiem bjął bszar platfrmy prekambryjskiej na wschdzie i bszar platfrmy palezicznej - na zachdzie Plski. W jeg brębie wydzieln szereg jednstek, w których utwry saksnu sedymentwały (Pkrski, 1978, 1997). Największy bszar raz centralne miejsce w saksńskim zbirniku sadwym zajmuje basen plski (bruzda śrdkwplska). Stanwi n pdłużną strukturę rzciągającą się na kierunku NW-SE d klic Świdwina przez Piłę, Inwrcław, Truń, Włcławek, Kutn p Łódź. W jeg budwie zdecydwanie przeważają sady frakcji najdrbniejszych jak mułwce i iłwce. Prfil saksnu miąższści d 8 m. buduje wiele cyklów sadwych następstwie piaskwiec - mułwiec - iłwiec. Utwry te pwstały w basenie malejących energiach sedymentacyjnych, mającym charakter kreswy, dść płytki, a nawet pustynneg jezirzyska. Charakter śrdwiska sadweg tej jednstki kreśla się jak śródlądwą sebhę lub playę. Wydzielna wyżyna pmrska graniczy z basenem plskim d półncy i ciągnie się wąskim pasmem d Mrza Bałtyckieg przez Kłbrzeg p Chjnice. W saksnie stanwiła bszar alimentacyjny, ale na jej SW skłnie wykształcił się system skarp, sadów stżków sypiskwych i napływwych. Na przedplu skłnu dminują utwry sedymentacji fluwialnej np. sady krytwe. Miąższść sadów w tej jednstce siąga kilkaset metrów. Na SW d basenu plskieg rzciąga się równlegle wlsztyńska wyżyna wyspwa (garb wlsztyński). Buduje ją pasm bszarów wyspwych, wzgórz i grzbietów stanwiących tereny dminacji prcesów denudacyjnych w tczeniu, w których pwstały rzległe pedymenty (głównie spływy błtne). W rwach tektnicznych przecinających tę jednstkę wytwrzyły się sady typu fluwialneg, jak zlepieńce i piaskwce. Sedymentacja na tym bszarze charakteryzwała się też intensywnymi prcesami elicznymi. Pd kniec saksnu, w rwie Pznania, pwstały znacznej miąższści sady eliczne (kilkaset metrów). Obszar równiny wrcławskiej i kaliskiej (bruzdy śląskiej) bejmuje płudniwą część mnkliny przedsudeckiej (Skłwski, 1967). W klicy Zielnej Góry pwstała saksńska ktlina, którą wypełniły sady mułwcw - ilaste reprezentujące śrdwisk playi. Obszar równiny wrcławskiej stanwi równie akumulacyjną tczną pedymentami. Prfil saksnu znacznej miąższści utwrów zbudwany jest z wielu cyklów sedymentacyjnych, w których dminują sady piaskwcwe. Pwszechnie występują facje krytwe, zbirników wód stjących, błtnych ptków lub spływów pwierzchniwych. Na równinie kaliskiej prawie wyłącznie występują piaskwce z charakterystycznym warstwwaniem kreślne jak utwry facji krytwej rzek rztkwych. Lkalnie bserwuje się również zaleganie sadów wód stjących i utwry eliczne. Od klic Warszawy p Bielsk Pdlaski i Łuków rzpściera się basen pdlaski (bniżenie pdlaskie). Jest n płączny z głównym zbirnikiem jedynie przez wąski przesmyk. Saksn siąga tu małe miąższści d 5 m, a w jeg prfilu dminują piaskwce. Obszar charakteryzuje też brak cyklicznści i struktur depzycyjnych. Określa się g jak pedyment (Pkrski, 1978). W jeg brębie znajdują się liczne paledliny wypełnine sadami ptków rztkwych. Basen perybałtycki (bniżenie warmińskie) jest dizlwany d całści zbirnika saksńskieg na terenie Plski i rzciąga się wzdłuż półncnej granicy z Rsją. Obszar jest zróżnicwany miąższściw i litfacjalnie (Pkrski, 1974). Budują g cztery duże paledliny rzciągłści płudnikwej. Wypełniające je utwry, niewielkiej miąższści d 6 m., charakteryzują się sekwencjami sadwymi typu zlepieniec-piaskwiec raz strukturami warstwwań różneg rdzaju. Na półncy basenu rzpściera się równia zalewwa z sadami niewielkich miąższściach facji mułwcw - ilastej z laminacją pzimą raz z piaskwcami drbnziarnistymi warstwwanymi przekątnie. Basen słupski (bniżenie słupskie) zajmuje niewielki bszar nadbałtycki w kształcie trójkąta narżach Łeba, Kszalin i Chjnice. Prfil saksnu (maks. 8 m) w części NE jest dwudzielny. Dlną jeg część budują zlepieńce (sad fluwialny), a górną piaskwce drbnziarniste (aluwia rzeczne i sady eliczne). W części zachdniej bszaru w saksnie wyróżnin warstwy miasteckie i darłwskie. Utwry warstw miasteckich reprezentują stżki sypiskwe i brekcje klifwe zbudwane z materiału niskim stpniu wysrtwania i btczenia. Warstwy darłwskie są zbudwane w dlnej części z piaskwców zlepieńcwatych, a w górnej części z drbnziarnistych piaskwców kwarcwych pchdzenia eliczneg. Warstwy wdnśne w utwrach permu dlneg stanwią kmpleksy piaskwcwe. Skałami izlującymi są serie sadów nieprzepuszczalnych i słab przepuszczalnych, które budują z reguły iłwce i mułwce. Głębkść strpu utwrów czerwneg spągwca (Zał. 7.2) w centralnych i półncnzachdniej części basenu wynsi 4 d 75 m, c praktycznie eliminuje z punktu widzenia eknmiczneg mżliwść wykrzystania wód getermalnych. W peryferycznych częściach basenu głębkści są mniejsze i utwry zbirnikwe występują na głębkściach rzędu 15-3 m. Miąższść całkwita utwrów dlneg permu (Zał. 7.3) na bszarach wyniesienia Łeby, syneklizy bałtyckiej i bniżenia pdlaskieg nie przekracza 5 m, pdbnie jak w peryferyjnych częściach bszaru przedsudeckieg, wału kujawskieg, wału pmrskieg i niecki pmrskiej. Miąższść tych utwrów w pzstałych bszarach ich występwania rśnie d pnad 1 m (bszar przedsudecki) i aż d pnad 14 m w siwej części wału pmrskieg. W bszarach niecek mgileńsk-łódzkiej i szczecińskiej dminują miąższści w granicach 4-1 m. Sumaryczne miąższści warstw wdnśnych (Zał. 7.4) na bszarze mnkliny przedsudeckiej i Pmrza zachdnieg siągają wartści d kilkunastu d kł 2 m i tylk lkalnie na zachód i półncny zachód d Pznania miąższści dchdzą d 6 m. Temperatury w strpie utwrów dlneg permu zmieniają się w ścisłej zależnści d głębkści zalegania. Stąd w płytk występujących strukturach temperatura nie przekracza 5 C, natmiast w pzstałych jednstkach wzrasta aż d 15 C, lkalnie (na wale kujawskim) przekraczając nawet 2 C. Dminuje występwanie zbirników charakteryzujących się temperaturami przekraczającymi 1 C (Zał. 7.5). W związku z na gół niską przewdnścią warstw wdnśnych ptencjalne wydajnści twrów są niskie i tylk lkalnie (w nieckach mgileńsk-łódzkiej i szczecińskiej) przekrczyć mgą 75 m 3 /h. W całym zbirniku mżna czekiwać wydajnści z ptencjalnych twrów w granicach d kilku d 5 m 3 /h. Na bszarze wału pmrskieg mżliwe d siągnięcia będą wydajnści rzędu 5-75 m 3 /h. Mineralizacja wód w górnej części skał przepuszczalnych jest zmienna d k. 2 d pnad 3 g/dm 3. Wdy niższej mineralizacji występują w płytk zalegających utwrach. Wraz z głębkścią mineralizacja wzrasta, stabilizując się na gół w przedziale d 2 d pnad 3 g/dm 3. Według L. Bjarskieg (1996) we wschdniej, przyplatfrmwej części Niżu Plskieg, w bniżeniu pdlaskim i częściw w syneklizie perybałtyckiej występują silnie zredukwane nawet d kilku metrów sady czerwneg spągwca wypełnine slankami mineralizacji 5-25 g/dm 3 a jedynie w skrajnie wschdniej części bniżenia pdlaskieg stwierdzn wdy 19

3 niskiej mineralizacji, pniżej 1 g/dm 3 i być mże wdy zwykłe, c nie zstał jednak ptwierdzne wierceniami. Ten sam autr (Bjarski, 1996) stwierdza, że granice grmneg bszaru slanek nasycnych mineralizacji pwyżej 3 g/dm 3 w utwrach czerwneg spągwca zbliżają się d niebezpiecznych dległści d strefy wymiany wód w brzeżnej części basenu. W strefie tej występują słab zmineralizwane wdy czerwneg spągwca i wdy zwykłe piaskwca pstreg, trzecirzędu i czwartrzędu w brębie mnkliny przedsudeckiej raz wdy zwykłe kredy dlnej niecki łódzkiej i pzimy wdnśne różnych gniw stratygraficznych na skłnie brzeżenia Gór Świętkrzyskich, a więc istnieje tu bardz duże zagrżenie slankami czerwneg spągwca dla wszystkich pzimów wód zwykłych występujących w płudniwej części basenu permskieg (Bjarski, 26) (Zał. 7.6). Wyska, na gół, mineralizacja jednznacznie wskazuje na mżliwści wykrzystania wód występujących w dlnpermskim zbirniku także d celów balnelgicznych (Zał. 7.7). Zwłaszcza, że stwierdzne zstały występwania wyskich kncentracji jnów brmkwych i jdkwych. Wdy pchdzące z ewentualnej eksplatacji wód getermalnych z płytkich struktur mgą być wykrzystywane d celów rekreacyjnych. 7 The Lwer Permian aquifer The Rtliegend basin in Pland represents an eastern part f the great Eurpean Permian Basin extending frm the United Kingdm thrugh the Netherlands, Germany, Denmark up t Pland (Karnkwski, 1987 a b, 1994, 1995). In the Plish Lwlands, the Lwer Permian depsits rest, with a distinct stratigraphic gap, upn rcks f the basement revealing the Variscan and Calednian cnslidatin. The Rtliegend represents a stage in which dminate varius types f effusive rcks f the Autunian (in a part f western Pland) and widespread facies f red clastic rcks crrespnding with the Saxnian (Pkrski, 1976). The bundary between the Autunian and the verlying Saxnian was defined basing n lithlgic criteria. Tectnic prcesses f the main Saalian subphase led t the verlapping psitin f the Saxnian depsits n the Autunian rcks (fig. 7..6). The western part f the Plish Lwlands represents the largest area f ccurrence f the Autunian rcks (the Odra Grup). In a part f Western Pmerania, acid effusive rcks as rhylite, dacite and plagidacite are predminant (Ryka, 1968). They frm a cver thickness f which presumably reaches 1 m. In the area f the Fre-Sudetic Mncline, the effusive rck cmpsitin is mre diversified. They fall int fur different grups: trachytes, rhydacites, dacites and basalts. Thickness f these rcks reaches in places 1-15 m (in the Ośn - Pmrsk - Kżuchów zne). The effusive rcks are accmpanied by tuffs, 2-4 m (maximum 2 m) thick. The Saxnian depsits, included int the Warta Grup, develped within a vast sedimentary basin which cvered the Precambrian Platfrm area in the east f Pland and the Palezic Platfrm area in the west. Within this basin, a number f units were distinguished, in which the Saxnian sediments were depsited (Pkrski, 1978, 1997). The Plish Basin (Middle Plish Trugh) ccupies the largest area and central psitin in the Saxnian sedimentary basin. It represents an elngated structure stretching in the NW-SE directin frm the Świdwin regin, thrugh Piła, Inwrcław, Truń, Włcławek, Kutn t Łódź. Depsits f the finest fractins, as siltstnes and claystnes, are decidedly prevailing in its cmpsitin. The Saxnian prfile, up t 8 m thick, cnsists f numerus sedimentary cycles with the sandstne - siltstne - claystne sequence. These depsits riginated in a basin with decreasing sedimentatin energy, which was peridical in nature and quite shallw, and even in desert lakes. The sedimentary envirnment f this unit is defined as inland sebha r playa. S called Pmerania Upland adjins the Plish Basin frm the nrth and stretches as a narrw band frm the Baltic Sea thrugh Kłbrzeg t Chjnice. During the Saxnian it represented an alimentary area, but n its SW slpe a system f escarpments and depsits f talus fans and alluvial fans were frmed. In the freland f the slpe, depsits f fluvial sedimentatin, e.g. channel depsits, are predminant. Thickness f depsits in this unit reaches several hundred meters. T SW f the Plish Basin, parallel t it, the Wlsztyn Insular Upland (Wlsztyn Elevatin) spreads. It is built up f insular areas, hills and crests which represent terrains with predminating denudatin prcesses, surrunded by vast areas where pediments (chiefly f mud flws) riginated. In tectnic grabens which dissect this unit, fluvial depsits as cnglmerates and sandstnes were frmed. Sedimentatin in this area was als characterized by intense aelian prcesses. Late in the Saxnian, in the Pznań Trugh, aelian depsits with cnsiderable thickness (several hundred meters) develped. The Wrcław Plain and the Kalisz Plain (Silesian Trugh) cver the suthern part f the Fre-Sudetic Mncline (Skłwski, 1967). In the Zielna Góra regin, a Saxnian valley was frmed which was filled up with silty-clayey depsits representing the playa envirnment. The Wrcław Plain cnstitutes the accumulatin plain surrunded by pediments. The Saxnian prfile, f cnsiderable thickness, is cmpsed f many sedimentary cycles with predminant sandstne depsits. Facies f channels, stagnant water basins, mud flws r surface flws are cmmn. In the Kalisz Plain area, sandstnes with characteristic bedding, determined as depsits f the channel facies f braided rivers, ccur almst exclusively. Lcally, als depsits f stagnant water basins and aelian depsits can be bserved. The Pdlasie Basin (Pdlasie Trugh) stretches frm the Warsaw regin t Bielsk Pdlaski and Łuków. It is cnnected with the main basin nly thrugh a narrw isthmus. The Saxnian depsits have small thickness here (less than 5 m) and sandstnes predminate in their prfile. The area is als characterized by absence f cyclicity and depsitinal structures. It is defined as pediment (Pkrski, 1978). In this area, numerus palevalleys filled up with depsits f braided rivers ccur. The Peribaltic Basin (Warmia Trugh) is islated frm the whle Saxnian basin in Pland and stretches alng the nrthern brder between Pland and Russia. The area is diversified as regards thickness and facies (Pkrski, 1974). It is cmpsed f fur big palevalleys striking meridinally. Depsits that fill them have insignificant thickness (less than 6 m) and are characterized by the cnglmerate - sandstne sedimentary sequences and varius types f sedimentary structures. In the nrth f this basin, fld plain ccurs, with thin depsits f the silty-clayey facies with hrizntal laminatin and fine-grained sandstnes with diagnal bedding. The Słupsk Basin (Słupsk Trugh) ccupies a small seaside area, triangular in shape with Łeba, Kszalin and Chjnice in the apexes. In its NE part, the Saxnian prfile (maximum 8 m thick) is bipartite. Its lwer segment is built up f cnglmerates (fluvial depsits) and its upper segment - f fine-grained sandstnes (river alluvia and aelian depsits). In the western part f the area, the Miastk Beds and Darłw Beds were distinguished in the Saxnian 11

4 prfile. The Miastk Beds are represented by depsits f talus fans and cliff breccia cmpsed f material with lw degree f srting and rundness. The Darłw Beds in their lwer part are built up f cnglmeratic sandstnes and in their upper part - f fine-grained quartz sandstnes f aelian rigin. Sandstne cmplexes cnstitute water-bearing reservirs in the Upper Permian. Sealing rcks are represented by impermeable and weakly permeable series, mstly cmpsed f claystnes and siltstnes. Depth t the tp f the Rtliegend depsits (Encl. 7.2) in the central and nrth-western parts f the basin ranges frm 4 t 75 m, which in practice ecnmically excludes any pssibility f gethermal water utilizatin. In peripheral parts f the basin, the reservir depsits ccur at smaller depth, n the rder f 15-3 m. In the areas f the Łeba Elevatin, Peribaltic Syneclise and Pdlasie Depressin, ttal thickness f the Lwer Permian depsits des nt exceed 5 m, just as in peripheral parts f the Fre-Sudetic Regin, Kujawy Swell, Pmeranian Swell and Pmeranian Trugh. In remaining areas f ccurrence, thickness f these depsits increases up t mre than 1 m (the Fre-Sudetic Regin) and as much as ver 14 m in the axial part f the Pmeranian Swell. In the Mgiln-Łódź Trugh and Szczecin Trugh, thicknesses between 4 and 1 m are prevailing (Encl. 7.3). In the Fre-Sudetic Mncline and Western Pmerania areas, ttal thickness f waterbearing beds (Encl. 7.4) arrive at values f several t apprximetely 2 m; nly lcally, west and nrth-west f Pznań, they cme up t 6 m. Temperatures at the tp f the Lwer Permian depsits are strictly dependent n depth f ccurrence. Hence, in shallw structures the temperature des nt exceed 5 C, whereas in remaining nes it increases up t 15 C and lcally (n the Kujawy Swell) it exceeds 2 C. Occurrence f reservirs with temperatures lwer than 1 C is predminant (Encl. 7.5). On accunt f mstly lw permeability f water-bearing beds, ptential flw rates f wells are lw; nly lcally (in the Mgiln-Łódź Trugh and Szczecin Trugh) they can exceed 75 m 3 /h. In the whle reservir, expected flw rates frm ptential wells range frm a few t 5 m 3 /h. In the Pmeranian Swell area, flw rates n the rder f 5-75 m 3 /h are pssible. Mineralizatin f waters frm the upper part f permeable rcks is diversified, frm abut 2 t mre than 3 g/dm 3. Waters with lwer mineralizatin ccur in shallw depsits. The mineralizatin increases with depth and stabilizes, in general, in the range f 2 t ver 3 g/dm 3. Accrding t Bjarski (1996), in the eastern, near-platfrm part f the Plish Lwlands, in the Pdlasie Depressin and partly in the Peribaltic Syneclise, strngly reduced (dwn t a few meters) Rtliegend depsits ccur, which are filled up with brines revealing mineralizatin 5-25 g/dm 3 ; nly in the easternmst part f the Pdlasie Depressin waters with lw mineralizatin (less than 1 g/dm 3 ) were encuntered, pssibly tgether with fresh waters which have nt been cnfirmed by wells. The same authr (Bjarski, 1996) stated that bundaries f the huge area f the Rtliegend saturated brines with mineralizatin higher than 3 g/dm 3 dangerusly apprach the zne f water exchange in the marginal part f the basin. In this zne, weakly mineralized Rtliegend waters and fresh waters f the Buntsandstein, Tertiary and Quaternary ccur within the Fre- Sudetic Mncline, as well as fresh waters f the Lwer Cretaceus in the Łódź Trugh and water-bearing hrizns f varius stratigraphic members n the slpe f the Hly Crss Mts. margin, therefre very serius threat frm the side f the Rtliegend brines hangs ver all hrizns f fresh water ccurring in the suthern part f the Permian Basin (Bjarski, 26) (Encl. 7.6). The high, in general, mineralizatin unequivcally indicates pssibility f using the waters frm the Lwer Permian reservir als fr balnelgic purpses (Encl. 7.7), all the mre s as high brmine and idine cncentratins were prved. Waters btained frm ptential explitatin f gethermal reservirs in shallw structures may be used fr recreatinal purpses. Literatura (References): 1. Bjarski L., Atlas hydrchemiczny i hydrdynamiczny paleziku i mezziku raz ascenzyjneg zaslenia wód pdziemnych na Niżu Plskim 1:1, PIG Warszawa. 2. Karnkwski P.H., 1987a - Allstratygrafia a litstratygrafia czerwneg spągwca w Plsce. Kwart.Gel., T. 31 nr Karnkwski P.H., 1987b - Litstratygrafia czerwneg spągwca w Wielkplsce. Kwart.Gel., T. 31 nr Karnkwski P.H., Rtliegend lithstratigraphy in the central part f the Plish Permian basin. Kwart.Gel., vl. 38 n Karnkwski P.H., Rtliegend vlcanism in the Plish Permian Basin and their relatin t the Variscides. Terra Nstra Pkrski J., Czerwny spągwiec platfrmy prekambryjskiej - miąższść i facje. Kwart.Gel. T. 18, nr Pkrski J., The Rtliegend f the Plish Lwlands. Przegl.Gel., 24 nr Pkrski J., Zarys basenu czerwneg spągwca na bszarze Niżu Plskieg. Przegl.Gel. nr Pkrski J., Perm dlny (czerwny spągwiec). W: "Epikntynentalny perm i mezzik w Plsce". Prace PIG, Skłwski J., Charakterystyka gelgiczna i strukturalna bszaru przedsudeckieg. Gel. Sudetica, vl. 3, Warszawa. 111

5 Zał. 7.1 Mapa lkalizacyjna twrów dla zbirnika permu dlneg na Niżu Plskim Pwierzchnia dlnpermskieg zbirnika wód getermalnych wynsi km 2, c stanwi 44.19% pwierzchni Plski raz 5.65% pwierzchni Niżu Plskieg. Analizę strukturaln-miąższściwą zbirnika permu dlneg part na pdstawie 133 twrów zlkalizwanych na bszarze Niżu Plskieg. Encl. 7.1 Lcatin map f wells drilled t Lwer Permian aquifer in the Plish Lwlands The area f Lwer Permian gethermal aquifer is 137,838. km 2, which cnstitutes 44.19% f the territry f Pland and 5.65% f the area f the Plish Lwlands. The structural and thickness analysis f the Lwer permian aquifer was based upn data frm 1,33 wells lcalized in the Plish Lwlands. 112

6 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.1 MAPA LOKALIZACYJNA OTWORÓW DLA ZBIORNIKA PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.1 LOCATION MAP OF WELLS DRILLED TO LOWER PERMIAN AQUIFER IN THE POLISH LOWLANDS. Olsztyn N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Piła Grzów Wlkp. Pznań Zielna Góra Leszn N I Ż P O L S K I Bydgszcz Kalisz Knin Truń Sieradz Włcławek Łódź Płck Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Białystk Ostrłęka Brześć Siedlce Biała Pdlaska BIAŁORUŚ Legenda: Legend: Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrcław Ople POLISH LOWLANDS Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść Warszawa - Numer twru wierniczeg - Brehle number - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Granice administracyjne wjewództw - Bundaries f districts - Ważniejsze miasta - Main cities REPUBLIKA CZESKA Katwice Bielsk-Biała Kraków Tarnów Nwy Sącz Krsn Rzeszów Przemyśl Lwów U K R A I N A 5 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

7 Zał. 7.2 Mapa strukturalna strpu utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Utwry dlneg permu występują w pdłżu struktur nieckwych, wału pmrskieg raz w bszarze przedsudeckim, części bniżenia pdlaskieg raz części syneklizy bałtyckiej i wyniesienia Łeby. W tych trzech statnich jednstkach strp utwrów dlnpermskich występuje na głębkściach tj. na rzędnych d k. -6 d - 2 m npm. Zaleganiem na pdbnych rzędnych cechuje się płudniwa część bszaru przedsudeckieg. Na pzstałym bszarze występwania skał dlnpermskich strp bniża się d rzędnej nawet pnad -7 5 m npm. Encl. 7.2 Structural map f the tp surface f Lwer Permian frmatin in the Plish Lwlands The Lwer Permian frmatin ccurs in the basement f several units: the trughs, the Pmerania Blck, the Fre-sudetic area, the part f the Pdlasie Depressin and the Baltic Syneclize and the Łeba Uplift. In the three latter units the tp surface f Lwer Permian frmatin was lcated at the altitudes frm abut -6 d -2, meters asl. Such altitudes are knwn frm the suthern part f the Fre-Sudetic area. In ther units the altitudes f this surface are knwn frm even -7,5 meters asl. 114

8 M r Ba ze ł kie tyc L R O S J A Kaliningrad I T Marijampl Zał. 7.2 W A Słupsk Gdańsk MAPA STRUKTURALNA STROPU UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl Suwałki Kszalin Elbląg STRUCTURAL MAP OF THE TOP SURFACE OF LOWER PERMIAN FORMATION IN THE POLISH LOWLANDS Olsztyn Łmża Bydgszcz Białystk Ostrłęka Truń Ciechanów N I E M C Y Grzów Wlkp. Włcławek [ m npm ] Piła 53 B I A Ł O R U Ś Szczecin [ m asl ] Płck Pznań WARSZAWA Frankfurt Knin Brześć 52 Siedlce Zielna Góra Biała Pdlaska Skierniewice Cttbus Leszn Kalisz Legenda: Łódź Legend: Sieradz Radm Lublin Legnica 5 - Izhipsy strpu utwrów dewnu dlneg [m npm ] Pitrków Trybunalski Chełm 51 - Linie zasięgu utwrów permu dlneg Wrcław - Extent f Lwer Permian frmatin Jelenia Góra - Uskki Kielce Wałbrzych - Faults Zamść Częstchwa Warszawa Ople [ m n.p.m. ] Tarnbrzeg - Ważniejsze miasta - Main cities A [ m a.s.l.] -4 A C I A Rzeszów Tarnów R L I K Z E -5 S K Bielsk-Biała Przemyśl Krsn A Lwów K -3 Kraków B -2 Katwice P U 5 E U R N -1 - Ishypses f the tp surface f Lwer Devnian frmatin [m asl] Nwy Sącz -6 Zakpane -7 Brn 15 S Ł O WPprad A C J A km.

9 Zał. 7.3 Mapa miąższści całkwitej utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Miąższść całkwita utwrów dlneg permu na bszarach wyniesienia Łeby, syneklizy bałtyckiej i bniżenia pdlaskieg nie przekracza 5 m, pdbnie jak w peryferyjnych częściach bszaru przedsudeckieg, wału kujawskieg, wału pmrskieg i niecki pmrskiej. Miąższść tych utwrów w pzstałych bszarach ich występwania rśnie d pnad 1 m (bszar przedsudecki) i aż d pnad 1 4 m w siwej części wału pmrskieg. W bszarach niecek łódzkiej i szczecińskiej dminują miąższści w granicach 4-1 m. Encl. 7.3 Map f ttal thickness f Lwer Permian frmatin in the Plish Lwlands Ttal thickness f Lwer Permian frmatin in the Łeba Uplift, in the Baltic Syneclize and in the Pdlasie Depressin des nr exceed 5 m. Similar thicknesses were fund in the peripheries f the Fre-sudetic area, in the Kujawy and Pmerania Blcks and in the Pmerania Trugh. In the remaining parts f the aquifer the thickness f Lwer Permian frmatin increases frm ver 1 meters (Fre-sudetic area) even t ver 1,4 meters in the axial part f the Pmerania Blck. In the Mgiln-Łódź and the Szczecin trughs thicknesses vary frm 4 t 1, meters. 116

10 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.3 MAPA MIĄŻSZOŚCI CAŁKOWITEJ UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.3 MAP OF TOTAL THICKNESS OF LOWER PERMIAN FORMATION IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: [m] [m] Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść 51 5 Warszawa - Izpachyty utwrów permu dlneg [m] - Ispachytes f Lwer Permian frmatin [m] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta - Main cities 3 2 REPUBLIKA CZESKA Katwice Kraków Bielsk-Biała Tarnów Nwy Sącz Krsn Rzeszów Przemyśl Lwów U K R A I N A 5 1 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

11 Zał. 7.4 Mapa sumarycznej miąższści warstw wdnśnych permu dlneg na Niżu Plskim Warstwy wdnśne występują jedynie w niektórych częściach utwrów dlneg permu. Na przeważającym bszarze miąższść utwrów przepuszczalnych nie przekracza 5 m. Miąższści tych utwrów na gół nie przekraczają 2 m. Jedynie lkalnie w niecce łódzkiej miąższść przekracza 6 m, a w rejnie Zielnej Góry i Wrcławia 3 m. Encl. 7.4 Map f cumulative thickness f Lwer Permian grundwater hrizns in the Plish Lwlands The grundwater hrizns ccur nly in sme parts f Lwer Permian successin. In the mst part f the aquifer the thickness f permeable rcks des nt exceed 5 meters. Only lcally, the thickness is greater than 6 meters in the Mgiln-Łódź Trugh and than 3 meters in the vicinity f Zielna Góra and Wrcław. 118

12 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.4 MAPA SUMARYCZNEJ MIĄŻSZOŚCI WARSTW WODONOŚNYCH PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.4 MAP OF CUMULATIVE THICKNESS OF LOWER PERMIAN GROUNDWATER HORIZONS IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin [m] Grzów Wlkp. Zielna Góra Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Brn Piła Leszn Pznań REPUBLIKA Wrcław Bydgszcz Truń Ople Kalisz Knin CZESKA Sieradz Włcławek Łódź Częstchwa Katwice Bielsk-Biała Płck Pitrków Trybunalski Kraków Zakpane Skierniewice Ciechanów Kielce WARSZAWA Radm Tarnów Nwy Sącz SŁOWACJA Pprad Łmża Ostrłęka Tarnbrzeg Krsn Siedlce Rzeszów Przemyśl Biała Pdlaska Lublin Białystk Chełm Brześć Zamść Lwów BIAŁORUŚ U K R A I N A Legenda: Legend: 5 - Izpachyty warstw wdnśnych permu dlneg [m] - Ispachytes f cumulative thickness f Lwer Permian grundwater hrizns [m] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta Warszawa - Main cities [m] - Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl

13 Zał. 7.5 Mapa temperatur w strpie utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Temperatury w strpie utwrów dlneg permu zmieniają się w ścisłej zależnści d głębkści zalegania. Stąd w płytk występujących strukturach temperatura nie przekracza 5 C, natmiast w pzstałych jednstkach wzrasta aż d 15 C, lkalnie (na wale kujawskim) przekraczając nawet 2 C. Dminuje występwanie zbirników charakteryzujących się temperaturami przekraczającymi 1 C. Encl. 7.5 Map f temperatures at the tp surface f Lwer Permian frmatin in the Plish Lwlands Temperatures at the tp surface f the Lwer Permian aquifer depend n the depth. In the shallw structures the temperature is belw 5 C, whereas in the remaining units it rises t 15 C and even t 2 C lcally, in the Kujawy Uplift. In mst aquifers temperatures are ver 1 C. 12

14 M r Ba ze ł kie tyc L R O S J A Kaliningrad I T Marijampl Zał. 7.5 W A Słupsk Gdańsk MAPA TEMPERATUR W STROPIE UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl Suwałki Kszalin Elbląg MAP OF TEMPERATURES AT THE TOP SURFACE OF LOWER PERMIAN FORMATION IN THE POLISH LOWLANDS Olsztyn Łmża Bydgszcz Białystk Ostrłęka Truń Ciechanów N I E M C Y Grzów Wlkp. Włcławek [ C] Piła 53 B I A Ł O R U Ś Szczecin Płck Pznań WARSZAWA Frankfurt Knin Brześć 52 Siedlce Zielna Góra Biała Pdlaska Skierniewice Cttbus Leszn Kalisz Legenda: Łódź Legend: Sieradz Radm Lublin Legnica 5 Pitrków Trybunalski Chełm - Istherms at the tp surface f Lwer Permian frmatin [ C] 51 - Linie zasięgu utwrów permu dlneg Wrcław - Extent f Lwer Permian frmatin Jelenia Góra - Uskki Kielce Wałbrzych Warszawa Ople - Faults Zamść Częstchwa Tarnbrzeg - Main cities 14 L I K 12 A C Z E 1 8 S K A Przemyśl Krsn A Lwów Nwy Sącz Zakpane 4 Brn S Ł O WPprad A C J A 15 I Bielsk-Biała 6 Rzeszów Tarnów R 16 Kraków B 18 Katwice P U K E U R 5 2 N Ważniejsze miasta A [ C ] - Iztermy strpu utwrów permu dlneg [ C] km.

15 Zał. 7.6 Mapa mineralizacji wód w strpie utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Mineralizacja wód w górnej części skał przepuszczalnych jest zmienna d k. 2 d pnad 3 g/dm 3. Wdy niższej mineralizacji występują w płytk zalegających utwrach. Wraz z głębkścią mineralizacja wzrasta, stabilizując się na gół w przedziale d 2 d pnad 3 g/dm 3. Encl. 7.6 Map f the TDS at the tp surface f Lwer Permian frmatin in the Plish Lwlands The TDS values in the tp part f Lwer Permian permeable rcks sequence vary frm abut 2 t ver 3 g/dm 3. The lwer TDS values were fund nly at shallw depths. In the deeper parts f the aquifer the TDS values increase up t 2 and ver 3 g/dm

16 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.6 Encl. 7.6 MAPA MINERALIZACJI WÓD W STROPIE UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM MAP OF THE TDS AT THE TOP SURFACE OF LOWER PERMIAN FORMATION IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: 3 [ g/dm ] 3 [ g/dm ] Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść 51 5 Warszawa - Izlinie mineralizacji [g/dm 3 ] - Islines f TDS [g/dm 3 ] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta - Main cities > REPUBLIKA CZESKA Katwice Bielsk-Biała Kraków Tarnów Nwy Sącz Krsn Rzeszów Przemyśl Lwów U K R A I N A 5 5 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

17 Zał. 7.7 Mapa wód termalnych zbirnika permu dlneg kwalifikujących się d wykrzystania w balneterapii i rekreacji Wyska, na gół, mineralizacja jednznacznie wskazuje na mżliwści wykrzystania wód występujących w dlnpermskim zbirniku także d celów balnelgicznych. Zwłaszcza, że stwierdzne zstały występwania wyskich kncentracji jnów brmkwych i jdkwych. Wdy pchdzące z ewentualnej eksplatacji wód getermalnych z płytkich struktur mgą być wykrzystywane d celów rekreacyjnych. Wdy termalne zbirnika permskieg analizwan w 251 dwiertach; we wszystkich dwiertach stwierdzn wyskie zaslenie pwyżej 1 g/dm 3, a maksymalna mineralizacja wynsi 359 g/dm 3. Dlateg zgdnie z przyjętą klasyfikacją mgą ne być wykrzystane głównie d celów balnelgicznych. Temperatura wód termalnych zbirnika permskieg waha się d kł 3 C (synekliza perybałtycka, niecka szczecińska i warszawska) d kł 22 C (rejn Knin- Skierniewice). Wdy zawierają składniki swiste jd i brm a ich typ hydrgechemiczny jest Cl-Ca, Cl-Mg i Cl-Na. Wdy Cl-Mg zbirnika permskieg występują w rejnie: Dachwa, Gryfic, Kamienia Pmrskieg, Gleniwa, Nwej Sli i Wrześni (Bjarski, 1996). D celów rekreacyjnych mżna wykrzystać wdy z bszaru syneklizy perybałtyckiej w rejnie Słupska, raz udkumentwane w rejnie bniżenia pdlaskieg dwiertem Żebrak IG-1. D celów balnelgicznych kwalifikują się wdy niecki warszawskiej w rejnie: Kałuszyn - Czachówek - Magnuszew - Garwlin; syneklizy perybałtyckiej w rejnie: Młynary - Gładysze - Gałajny - Łankiejmy. Z rejnu niecki i wału pmrskieg bszar: Międzyzdrje - Kłbrzeg - Daszew - Trzebielin - Bytów - Lębrk - Brda - Czaplinek - Piła - Zabartw - Unisław, jak również na bszarze mnkliny przedsudeckiej w rejnie: Zielin - Chartów - Zielna Góra - Lipwiec - Janiszew - Brzęcin - Sśnie - Brąszewice - Dymek - Niechmirów - Wieluń - Gmunice raz w rejnie: Szamtuły - Pznań - Grzyce - Witaszyce - Lutynia - Miłsław. Encl. 7.7 Map f thermal waters f the Lwer Permian frmatin qualified fr balnetherapy and recreatin Thermal waters reservired in the Lwer Permian aquifer were analyzed in 251 wells. All these waters shw high TDS (ver 1 g/dm 3, maximum value 359 g/dm 3 ), which enables utilizatin fr therapeutic purpses. Temperatures f Lwer Permian waters vary frm abut 3 C (Peri-baltic Syneclise, Szczecin and Warsaw trughs) t abut 22 C (Knin-Skierniewice area). Analysed waters belng t Cl-Ca, Cl-Mg and Cl-Na types, and cntain Br and J. Waters f Cl-Mg types were fund in the areas f Dachw, Gryfice, Kamień Pmrski, Gleniów, Nwa Sól and Września (Bjarski, 1996). Fr recreatinal purpses thermal waters reservired in the Per-baltic Syneclise (Słupsk area) and frm the Pdlasie Depressin (area f the Żebrak IG-1 well) can be utilized. Fr balenlgy thermal waters can be used frm the Warsaw Trugh (Kałuszyn - Czachówek - Magnuszew - Garwlin area), the Pri-baltic Syneclise (Młynary - Gładysze - Gałajny - Łankiejmy area), the Pmerania Trugh and Blck (Międzyzdrje - Kłbrzeg - Daszew - Trzebielin - Bytów - Lębrk - Brda - Czaplinek - Piła - Zabartw - Unisław area) and the Fre-sudetic mncline (Zielin - Chartów - Zielna Góra - Lipwiec - Janiszew - Brzęcin - Sśnie - Brąszewice - Dymek - Niechmirów - Wieluń - Gmunice and Szamtuły - Pznań - Grzyce - Witaszyce - Lutynia - Miłsław areas). 124

18 I 1145 Br 527 Br Br 9I Słupsk 466 Br 1465 Br Kszalin Br 66 Br 98 Br 5I Olsztyn Szczecin 1332 Br 59 I Łmża Białystk Piła Bydgszcz 759 Br Ostrłęka 5I Truń Ciechanów Grzów Wlkp. 19 Br Włcławek Płck Pznań Frankfurt 273 Br WARSZAWA 546 Br 237 Br Knin Siedlce Brześć Cttbus 47 Br 77 Br 4I 2242 Br Biała Pdlaska Zielna Góra Skierniewice 142 Br 5 Br Leszn 155 Br Kalisz 5I Łódź 36 Br 37 I Sieradz 5I 5 Br 6 Br 761 Br Radm 6I Pitrków Trybunalski Lublin Chełm Legnica Wrcław N I E M C Y M r z e B a ł t y Jelenia Góra REPUBLIKA Brn c k i e Wałbrzych CZESKA Ople Gdańsk Częstchwa Katwice Elbląg Bielsk-Biała 2 Kraków Zakpane 21 ROSJA Kaliningrad Kielce 2 Br Tarnów Nwy Sącz SŁOWACJA Pprad 22 Tarnbrzeg Krsn Rzeszów 23 Przemyśl Suwałki Marijampl 24 LITWA Zamść Lwów BIAŁORUŚ U K R A I N A Zał. 7.7 MAPA WÓD TERMALNYCH ZBIORNIKA PERMU DOLNEGO KWALIFIKUJĄCYCH SIĘ DO WYKORZYSTANIA W BALNEOTERAPII I REKREACJI Encl. 7.7 Legenda: Warszawa MAP OF THERMAL WATERS OF THE LOWER PERMIAN FORMATION QUALIFIED FOR BALNEOTHERAPY AND RECREATION Legend: 1 - Otwry wykrzystane d knstrukcji mapy - Brehles used fr map cnstructin - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Ważniejsze miasta - Main cities Balneterapia Balnetherapy - Obszar perspektywiczny (mineralizacja > 7 g/dm 3 ) - Perspective area ( TDS > 7 g/dm 3 ) - Obszar udkumentwany wierceniami - Area dcumented with drillings Rekreacja Recreatin 3 - Obszar perspektywiczny ( mineralizacja < 7 g/dm i temperatura < 6 C) 3 - Perspective area ( TDS < 7 g/dm and temperature< 6 C) - Obszar udkumentwany wierceniami - Area dcumented with drillings Br I 3 - Maksymalne zawartści mg/dm ( wg Bjarskieg, 1996) 3 - Maximum cntent, mg/dm (after Bjarski, 1996) 5 1 km

19 Zał. 7.8 Mapa przewdnści hydraulicznej utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Przewdnść hydrauliczna utwrów wdnśnych w pzimie dlnpermskim jest niska i charakteryzują ją wartści zmienne w granicach d kilka d m 2 /s. Jedynie w półncnzachdniej części niecki łódzkiej występują warstwy wdnśne przewdnści wyższej niż m 2 /s (maksymalne wartści sięgają pnad m 2 /s). Encl. 7.8 Map f hydraulic transmissivity in the Lwer Permian aquifer f the Plish Lwlands The hydraulic transmissivity f Lwer Permian reservirs is lw and varies frm several t m 2 /s. Values ver m 2 /s were fund in the nrthwestern part f the Mgiln-Łódź Trugh with the maximum values exceeding m 2 /s. 126

20 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.8 MAPA PRZEWODNOŚCI HYDRAULICZNEJ UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.8 MAP OF HYDRAULIC TRANSMISSIVITY IN THE LOWER PERMIAN AQUIFER OF THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: 2 [m/s 1-5 ] 2 [m/s 1-5 ] Legnica Jelenia Góra Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść 51 5 Warszawa Izlinie przewdnści hydraulicznej [m /s 1 ] Islines f hydraulic transmissivity [m /s 1 ] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta - Main cities REPUBLIKA Brn CZESKA Katwice Kraków Tarnów Bielsk-Biała Nwy Sącz Zakpane SŁOWACJA Pprad Rzeszów Przemyśl Krsn Lwów U K R A I N A Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl 5 1 km

21 Zał. 7.9 Mapa ptencjalnej wydajnści utwrów wdnśnych permu dlneg na Niżu Plskim W związku z na gół niską przewdnścią warstw wdnśnych ptencjalne wydajnści studni charakteryzujących wdy getermalne są niskie i tylk lkalnie (w nieckach łódzkiej i szczecińskiej) przekrczyć mgą 75 m 3 /h. W całym zbirniku mżna czekiwać wydajnści ptencjalnych studni (dubletów) w granicach d kilku d 5 m 3 /h. Na bszarze wału pmrskieg mżliwe d siągnięcia będą wydajnści rzędu 5-75 m 3 /h. Encl. 7.9 Map f ptential discharge f wells (dublets) in Lwer Permian reservirs f the Plish Lwlands Taking int accunt generally lw hydraulic transmissivity f Lwer Permian reservir rcks, ptential discharges f gethermal wells are lw but may lcally exceed 75 m 3 /h in the Mgiln-Łódź and the Szczecin trughs. In the whle Lwer Permian aquifer the expected discharges f dublets are frm several t 5 m 3 /h. In the Pmerania Blck the discharges f 5-75 m 3 /h can be btained. 128

22 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.9 MAPA POTENCJALNYCH WYDAJNOŚCI STUDNI (DUBLETÓW) W PERMIE DOLNYM NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.9 MAP OF POTENTIAL DISCHARGE OF WELLS (DOUBLETS) OF LOWER PERMIAN RESERVOIRS OF THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: 3 [m/h] 3 [m/h] Legnica Jelenia Góra Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść 51 5 Warszawa 3 - Izlinie wydajnści [m /h] 3 - Islines f discharge [m /h] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta - Main cities REPUBLIKA CZESKA Katwice Kraków Bielsk-Biała Tarnów Nwy Sącz Rzeszów Przemyśl Krsn Lwów U K R A I N A 5 - Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl 1 5 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

23 Zał. 7.1 Mapa jednstkwych zasbów statycznych utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Pwierzchnia bszaru dla któreg wyknan kalkulację zasbów dlnpermskieg zbirnika energii getermalnej wynsi km 2 (k. 74% pwierzchni całeg zbirnika), stanwi t 32.67% pwierzchni Plski raz 37.45% pwierzchni Niżu Plskieg. Zasby statyczne energii getermalnej zbirnika dlnpermskieg na Niżu Plskim wynszą J, c dpwiada TOE energii (tab , rys ). Wielkść zasbów statycznych przypadających na jednstkę pwierzchni zbirnika dlneg permu zmienia się d pniżej 5 GJ/m 2, d pnad 225 GJ/m 2. Najmniejsze wartści charakteryzują brzegwe części zbirnika getermalneg, bejmujące znaczne bszary: wyniesienia Łeby, syneklizy bałtyckiej raz bniżenia pdlaskieg. Maksymalne wartści jednstkwych zasbów statycznych, pwyżej 1 GJ/m 2, występują na bszarze niecki mgileńsk-łódzkiej, na wschód d Pznania. Lkalnie pdwyższne wartści zasbów statycznych energii getermalnej, rzędu 5 GJ/m 2, charakteryzują bszary wału pmrskieg, rejn Białgardu (na płudnie d Kszalina), Piły raz brzegwe strefy wału pmrskieg (rejn Bydgszczy). W rejnie Zielnej Góry, na bszarze przedsudeckim, wielkści jednstkwych zasbów statycznych scylują w granicach 2-4 GJ/m 2. Encl. 7.1 Map f unit static resurces f Lwer Permian aquifer in the Plish Lwlands The calcuatin area f Lwer Permian gethermal resurces is 11, km 2 (i.e., abut 74% f ttal area f the aquifer, 32.67% f the territry f Pland and 37.45% f ttal area f the Plish Lwlands. The static resurces f gethermal energy accumulated in the Lwer Permian aquifer f the Plish Lwlands are J, which crrespnds t the energy f TOE (tab , rys ). The unit static resurces f the Lwer Permian aquifer vary frm belw 5 GJ/m 2 t ver 225 GJ/m 2. The lwest values are typical f the marginal parts f the aquifer, i.e. in the Łeba Uplift, in the Baltic Syneclise and in the Pdlasie Depressin whereas the maximum values (ver 1 GJ/m 2 ) were fund in the Mgiln-Łódź Trugh, east f Pznań. Lcally, higher values (abut 5 GJ/m 2 ) f static gethermal resurces ccur in the Pmerania Blck, in Białgard (suth f Kszalin) and Piła areas and in the marginal parts f the Pmerania Blck (Bydgszcz area). In the Fre-sudetic Mncline (Zielna Góra area) values f 2-4 GJ/m 2 were emcuntered. 13

24 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał. 7.1 MAPA JEDNOSTKOWYCH ZASOBÓW STATYCZNYCH UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl. 7.1 MAP OF UNIT STATIC RESOURCES OF LOWER PERMIAN AQUIFER IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: 2 [ GJ/m ] 2 [ GJ/m ] Legnica Jelenia Góra Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść Izlinie jednstkwych zasbów statycznych [GJ/m 2 ] - Islines f unit static resurces [GJ/m 2 ] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta Warszawa - Main cities REPUBLIKA CZESKA Katwice Kraków Bielsk-Biała Tarnów Nwy Sącz Rzeszów Przemyśl Krsn Lwów U K R A I N A 5 - Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl 5 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

25 Zał Mapa jednstkwych zasbów statycznych-wydbywalnych utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Całkwite zasby statyczne-wydbywalne zbirnika dlnpermskieg, mżliwe d pzyskania, wynszą J, c dpwiada TOE energii (tab , rys ). Największe wartści jednstkwych zasbów wydbywanych, pwyżej 6 GJ/m 2, występują na bszarze niecki mgileńsk-łódzkiej, na wschód d Pznania. Wartści zasbów wydbywanych, pwyżej 1 GJ/m 2, charakteryzują prawie cały bszar kalkulacji zasbów, w zasięgu niecki mgileńsk-łódzkiej. Lkalnie, wartści pwyżej 1 GJ/m 2, występują w centralnej i płudniwej części wału pmrskieg, w rejnie Białgardu, Piły i Bydgszczy. Na pzstałym bszarze analizy, na 1 m 2 pwierzchni, w klasie zasbów statycznychwydbywalnych, przypada zwykle mniej niż 5 GJ energii getermalnej. Encl Map f unit static-recverable resurces f Lwer Permian aquifer in the Plish Lwlands The ttal static-recverable resurces f Lwer Permian aquifer are J, which crrespnds t the energy f TOE (tab , fig ). The highest values (ver 6 GJ/m 2 ) were fund east f Pznań, in the Mgiln-Łódź Trugh. The values abve 1 GJ/m 2 ccur ver the whle area f the Mgiln-Łódź Trugh as well as in the central and suthern parts f the Pmerania Blck (Białgard, Piła and Bydgszcz areas). In the remaining parts f the Lwer Permian aquifer the static-recverable resurces are belw 5 GJ/m

26 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał MAPA JEDNOSTKOWYCH ZASOBÓW STATYCZNYCH-WYDOBYWALNYCH UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl MAP OF UNIT STATIC-RECOVERABLE RESOURCES OF LOWER PERMIAN AQUIFER IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: 2 [ GJ/m ] 2 [ GJ/m ] Legnica Jelenia Góra Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść Izlinie zasbów statycznych wydbywalnych [GJ/m 2 ] - Islines f static-recverable resurces [GJ/m 2 ] - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta Warszawa - Main cities REPUBLIKA CZESKA Katwice Kraków Bielsk-Biała Tarnów Nwy Sącz Rzeszów Przemyśl Krsn Lwów U K R A I N A 5 - Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl 2 1 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km

27 Zał Mapa współczynnika mcy przy współczynniku bciążenia LF=1. utwrów permu dlneg na Niżu Plskim Pwierzchnia występwania zasbów getermalnych dlnpermskieg zbirnika, dla których współczynnik mcy, przy LF=1, przyjmuje wartści większe d 1 wynsi km 2. Stanwi t 28.8% bszaru kalkulacji dla zbirnika dlnpermskieg. Perspektywiczne bszary zbirnika, gdzie wykrzystanie zasbów getermalnych d celów ciepłwniczych mże przynieść ddatni efekt eknmiczny, bejmuje znaczny bszar niecki mgileńsk-łódzkiej, znaczne bszary wału pmrskieg raz niecki szczecińskiej, a także półncn-wschdnią część bszaru przedsudeckieg. Niewielki bszar, gdzie wartść współczynnika mcy przekracza 1 usytuwany jest również w strefie na półnc d Zielnej Góry. Największe wartści współczynnika mcy pwyżej 3 występują w półncnej części bszaru przedsudeckieg, na granicy z niecką szczecińską (na półncny wschód d Grzwa Wielkplskieg) raz na Półnc d Pznania. Na pzstałym bszarze współczynnik mcy nie przekracza wartści.5. Encl Map f pwer factr at lad factr LF=1. f Lwer Permian aquifer in the Plish Lwlands The area f Lwer Permian aquifer fr which the pwer factr values are F>1 at lad factr value LF=1 is 28, km 2, which cnstitutes 28.8% f the area f Lwer Permian aquifer. The perspective areas, where cmmercial utilizatin f gethermal resurces fr heat prductin can be ecnmically efficient cver signigicant part f the Mgiln-Łódź Trugh, big part f the Pmerania Blck and the Szczecin as wel as the nrtheastern part f the Fresudetic Mncline. Small area where F>1 ccurs in a zne nrth f Zielna Góra. The highest pwer factr values (F>3) were fund in the nrthern part f the Fre-Sudetic Mncline, at the bundary with the Szczecin Trugh (nrtheast f Grzów Wielkplski) and nrth f Pznań. In the remaining area f the Lwer Permian aquifer the pwer factr des nt exceed F=

28 14 15 M r z e B 16 a ł t y c k i e Kszalin 17 Słupsk 18 Gdańsk 19 Elbląg 2 21 ROSJA Kaliningrad Olsztyn Suwałki 24 LITWA Marijampl 54 Zał MAPA WSPÓŁCZYNNIKA MOCY PRZY WSPÓŁCZYNNIKU OBCIĄŻENIA LF=1. UTWORÓW PERMU DOLNEGO NA NIŻU POLSKIM Encl MAP OF POWER FACTOR AT LOAD FACTOR LF=1. OF LOWER PERMIAN AQUIFER IN THE POLISH LOWLANDS. N I E M C Y Frankfurt Cttbus Szczecin Grzów Wlkp. Zielna Góra Piła Leszn Pznań Bydgszcz Truń Włcławek Płck Knin Kalisz Łódź Sieradz Skierniewice Ciechanów WARSZAWA Łmża Ostrłęka Siedlce Białystk Biała Pdlaska Brześć BIAŁORUŚ Legenda: Legend: Legnica Jelenia Góra Wałbrzych Wrcław Ople Pitrków Trybunalski Częstchwa Kielce Radm Tarnbrzeg Lublin Chełm Zamść 51 5 Warszawa - Izlinie współczynnika mcy - Islines f pwer factr - Linie zasięgu utwrów permu dlneg - Extent f Lwer Permian frmatin - Uskki - Faults - Ważniejsze miasta - Main cities REPUBLIKA CZESKA Katwice Kraków Bielsk-Biała Tarnów Nwy Sącz Rzeszów Przemyśl Krsn Lwów U K R A I N A 5 - Obszar zalegania strpu utwrów permu dlneg pniżej 45 m ppm - Area f Lwer Permian tp surface belw 45 m bsl 2 1 Brn Zakpane SŁOWACJA Pprad km