Historia morskich radionawigacyjnych systemów w pozycyjnych wykorzystywanych w Polsce

Transkrypt

1 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA HISTORIA TECHNIKI MORSKIEJ kwietnia 2015, Gdańsk Histria mrskich radinawigacyjnych systemów w pzycyjnych wykrzystywanych w Plsce Cezary SPECHT, Adam WEINTRIT, Mariusz SPECHT Akademia Mrska w Gdyni Prezentacja: Mariusz SPECHT, I semestr, studia II stpnia, kierunek: Nawigacja

2 Definicja radinawigacji Radinawigacja (radikreślenie) jest t rdzaj nawigacji wykrzystujący właściwści prpagacyjne fal radiwych dla wyznaczania: współrz rzędnych pzycji, kierunku lub przekazywania infrmacji utrudnieniach (strze( strzeżeń). Pdział światwy systemów w radinawigacyjnych

3 Histria radinawigacji Za pczątek rzwju radinawigacji uważa a się: 1895 r. dkrycie fal radiwych raz wynalezienie radia przez Aleksandra Ppwa 1897 r. p raz pierwszy Guglielm Marcni nawiąza zał łączn cznść radiwą ze statkiem ddalnym k. 20 km 1901 r. Guglielm Marcni przesłał kmunikat przez Atlantyk z Anglii d Kanady Sprzęt t radiwy wykrzystywany przez Marcnieg d nawiązania łączn cznści ci radiwej

4 Decca-Navigatr Rdzaj systemu: terrestryczny, hiperbliczny system radinawigacyjny Geneza i lata działania: ania: Wielka Brytania, r. Zasięg g systemu: Mm (dla pjedynczeg łańcucha) Dkładn adnść systemu: m Przeznaczenie systemu: żegluga przybrzeżna W.J. O Brien O (L) i H.F. Schwarz (P) Urządzenie dbircze Mark-V

5 Decca-Navigatr na akwenach mrskich RP Plska była a bjęta zasięgiem działania ania 3 łańcuchów: 0A (płudniwy Bałtyk) 4B (półncny Bałtyk) 7B (duński) Stefa działania ania łańcucha 0A (na pdstawie Decca Navigatr News) Łańcuchy systemu Decca-Navigatr dstępne na akwenach mrskich RP w latach

6 Dkładn adnść Decca-Navigatr Na pniższym rysunku zaprezentwan rzkład pzycji 4052 pmiarów trzymanych dla łańcucha 0A systemu Decca-Navigatr. Pmiary zstały y wyknane 22 czerwca 1993 r. z wykrzystaniem dbirnika MK 53. Rzkład pzycji systemu Decca-Navigatr

7 Mrskie radilatarnie bezkierunkwe RC Rdzaj urządzenia: pierwsze urządzenie radinawigacyjne Geneza i lata działania: ania: USA, pierwsza radilatarnia zstała a uruchmina w 1921 r., natmiast pd kniec XX wieku radilatarnie były y wycfywane z użytkuu Zasięg g urządzenia: Mm Dkładn adnść urządzenia: radinamiar z dkładn adnścią d 2 2 Przeznaczenie urządzenia: radinamierzanie Radilatarnia w stanie New Jersey Radinamiernik z kresu II wjny światwej

8 Radilatarnie (RC) na akwenach mrskich RP Na bszarze Plski był 7 radilatarń (RC), które twrzyły y 3 łańcuchy: 0003 (Krynica Mrska - Hel) 0006 (Rzewie - Łeba - Ustka) 0009 (Kłbrzeg brzeg - Świnujście - Stubbenkammer Niemcy) Strefy działania ania pszczególnych łańcuchów

9 AD-2 Rdzaj systemu: terrerystczny, fazlkacyjny system radinawigacyjny Geneza i lata działania: ania: Plska, r. Zasięg g systemu: 100 Mm (dla pjedynczeg łańcucha) Dkładn adnść sytemu: m (0.01 szerkści pasa pzycyjneg) Przeznaczenie systemu: słna na nawigacyjna na akwenie Zatki Gdańskiej Stacja AD-2 2 w Górkach G Zachdnich Odbirnik krętwy systemu AD-2

10 AD-2 2 na akwenach mrskich RP System AD-2 2 składa adał się tylk z jedneg łańcucha zlkalizwaneg na akwenie Zatki Gdańskiej. Łańcuch ten twrzyły: y: Stacja główna g D Górki Zachdnie Stacja pdległa a A dalba F (d 1985 r.) Stacja pdległa a B Krynica Mrska Stacja pdległa a C Władysławwaww Strefy działania ania dla dwóch wariantów w par stacji systemu AD-2

11 DGPS Rdzaj systemu: satelitarny, różnicwy r system radinawigacyjny Geneza i lata działania: ania: USA, pierwszy system DGPS publiczneg dstępu rzpczął ciągłą pracę w 1990 r. Zasięg g systemu: 200 km (dla plskich radilatarń) Dkładn adnść sytemu: 1 2 m Przeznaczenie systemu: zabezpieczenie nawigacji na akwenach przybrzeżnych, wejściach d prtu raz hydrgrafii Strefy działania ania plskich stacji referencyjnych DGPS w 2014 r.

12 DGPS na akwenach mrskich RP W skład plskieg systemu DGPS wchdzą: 2 stacje referencyjne: Dziwnów w i Rzewie Stacja centralna: Urząd d Mrski w Gdyni Odbirnik DGPS (składaj adający się z 2 elementów): dbirnik satelitarny GPS, dbirnik MSK Architektura systemu DGPS

13 Dkładn adnść DGPS Ze względu na zmieniające się wartści błęb łędów w kreślania pzycji systemów DGPS przeprwadzn 3 długterminwe d kampanie pmiarwe: 2006 r. zarejestrwan pmiarów 2009 r. zarejestrwan pmiarów 2014 r. zarejestrwan pmiarów Dystrybuanta błęb łędu 2D pzycji przewidywanej systemu DGPS

14 Syledis Rdzaj systemu: terrestryczny system radinawigacyjny Geneza i lata działania: ania: Francja, pczątek lat 80-tych XX w r. Zasięg g systemu: km (dla pjedynczej stacji referencyjnej) Dkładn adnść sytemu: 1 10 m Przeznaczenie systemu: precyzyjne pzycjnwanie jednstek pływajp ywających Antena stacji Syledis Odbirnik typu S3

15 Syledis na akwenach mrskich RP Na bszarze Plski był rzmieszczny jeden łańcuch systemu Syledis: Karlshagen - Karsibór Kikut Syledis nie był praktycznie wykrzystywany przez użytkwniku ytkwników w mrskich (na akwenie Zatki Pmrskiej funkcjnwał już system DGPS) Strefa dkładn adnści dla łańcucha (Karlshagen - Karsibór - Kikut)

16 Wniski W artykule pisan histrię mrskich radinawigacyjnych systemów w pzycyjnych wykrzystywanych w Plsce w latach Systemy te pisan stsując c jednlitą przestrzeń kryterialną: : pis gólny, architektura i zasada działania, ania, dkładn adnść kreślenia pzycji raz wykrzystanie systemu na akwenach mrskich RP Na bszarze Plski na przestrzeni lat wykrzystywan dstępne na świecie rzwiązania zania raz zrealizwan własny w system pzycyjny AD-2 Pd kniec XX wieku zrezygnwan z systemów w hiperblicznych i radinamierzania na krzyść łatwiejszeg w użyciu u i wielkrtnie dkładniejszeg systemu GPS (w tym jeg dmiany różnicwej r DGPS) Niestety, brak jasn zdefiniwanych wymagań (krajwych i międzynardwych) wbec systemów w radinawigacyjnych dtyczących: cych: dkładn adnści, dstępn pnści, ciągłści, ci, niezawdnści, wiarygdnści czy strefy działania ania

17 Dziękuj kuję za uwagę