RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE GÓROWSKIM I PÓŁROCZE 2010 ROKU

Transkrypt

1 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE GÓROWSKIM I PÓŁROCZE 2010 ROKU OPRACOWANY PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W GÓRZE

2 WSTĘP Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym, oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkookresowych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Podstawą analizy struktury zawodowej bezrobotnych i ofert pracy jest Klasyfikacja Zawodów i Specjalności, wprowadzona do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r.w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 48, poz. 253). W rozporządzeniu tym zawód został zdefiniowany jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności, które są wynikiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charakterze wymagające pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Klasyfikacja obejmuje 30 dużych grup zawodowych (kod 2 cyfrowy), 387 grup elementarnych (kod 4 cyfrowy) oaz 1636 zawodów i specjalności (kod 6 cyfrowy). Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych prowadzony jest w oparciu o ujednolicone dla całego kraju Zalecenia metodyczne opracowane przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pacy, a podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są Raporty i wskaźniki wygenerowane na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach. 1

3 Lokalny rynek pracy charakteryzuje się głęboka nierównowagą. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności (90%), których rynek pracy nie jest w stanie wchłonąć. Wzrost zapotrzebowania na pracowników w nowych zawodach i specjalnościach nie nadąża za rosnącym napływem bezrobotnych w zawodach, na które maleje zapotrzebowanie. Procesy zachodzące w życiu społecznym i gospodarczym powodują zmiany na rynku pracy, które wymuszają na społeczeństwie zmianę podejścia do pracy. Nowa sytuacja wymaga od pracowników elastyczności zawodowej oraz stałej aktywności edukacyjnej. Zmiany w charakterze pracy mają decydujący wpływ na strukturę zawodów. W związku z tym zaistniała potrzeba przeprowadzania monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych. Głównym celem tego badania jest stworzenie rankingu zawodów nadwyżkowych i deficytowych, które pozwalają na systematyczne śledzenie zjawisk zachodzących na rynku pracy. Równie ważnym celem niniejszego opracowania jest przedstawienie głównych parametrów, które charakteryzują rynek pracy miasta i gminy Góra. Dane dotyczące bezrobocia (stopa bezrobocia, bezrobocie według zawodów) oraz ofert pracy według zawodów (grup zawodów) mogą posłużyć jako źródło informacji między innymi do: - określenia kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych, - planowania działań w zakresie przeciwdziałania bezrobociu, - podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego, - podnoszenia jakości pośrednictwa pracy, - opracowania strategii rozwoju miasta, gminy, powiatu, - merytorycznego uzasadnienia realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Niniejsze opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w grupach i zawodach/specjalnościach oraz popytu na pracę dla poszczególnych 2

4 zawodów z punktu widzenia zgłaszanych ofert pracy. Bada także zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników oraz określa kierunki zmian w odniesieniu do zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy. Zawody deficytowe i nadwyżkowe zostały wyznaczone w oparciu o wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Poniższa analiza opracowana została na podstawie danych statystycznych zgromadzonych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Górze dotyczących osób bezrobotnych, zgłoszonych ofert pracy według dużych grup zawodów oraz wyróżnika zawodów i specjalności, a także zgłoszonych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). 3

5 ROZDZIAŁ I ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW Poziom i struktura bezrobocia Na koniec I półrocza 2010 roku zarejestrowanych było osoby bezrobotne, w tym kobiet (co stanowiło 52,8% ogółu bezrobotnych). Na dzień r stopa bezrobocia osiągnęła poziom 20,5%, natomiast na dzień r. 23,7%, co oznacza, że zanotowano znaczny wzrost liczby bezrobotnych o 538 osób. Bezrobotni zamieszkali na wsi stanowili 61,4% ogółu (1.740 osób). Wynika to z faktu, iż w Powiecie Górowskim dominuje sektor rolniczy. W I półroczu 2010r. prawo do zasiłku posiadało 648 osób bezrobotnych tj. 22,9% ogółu bezrobotnych. W analogicznym okresie 2009r. prawo do zasiłku przysługiwało 531 osobom bezrobotnym tj. 23,1% ogółu bezrobotnych. Udział zasiłkobiorców w strukturze bezrobotnych nieznacznie zmalał, ale w dalszym ciągu dominują osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku. Bezrobotni według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy W populacji bezrobotnych występuje wysoki odsetek ludzi młodych, o niskim poziomie wykształcenia, nie posiadających doświadczenia zawodowego oraz długotrwale pozostających bez pracy. Na koniec I półrocza 2010 roku zarejestrowanych było 701 osób w wieku lata, tj. 24,75% ogółu (w tym 266 osób legitymujących się wykształceniem gimnazjalnym i poniżej). Najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni w wieku lata (874 osoby), a ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 30,86%. Łącznie osoby młode w wieku lata stanowiły 55,61% ogółu bezrobotnych (1.575 osób). Osoby w wieku stanowiły kolejną grupę bezrobotnych 524 osób tj. 18,50% ogółu 4

6 bezrobotnych, kolejną grypę stanowiły osoby w wieku osób 17,0% ogółu bezrobotnych, 216 osób było zarejestrowanych w wieku tj. 7,6%, ostatnią grupą stanowiły osoby w wieku lat 36 osób 1,3% ogółu bezrobotnych. Problem bezrobocia wśród ludzi młodych jest sprawą tym istotniejszą, że osoby te w zdecydowanej większości nie posiadają prawa do zasiłku. Dla wielu osób młodych długotrwały problem ze znalezieniem zatrudnienia może zaważyć na przebiegu całej ich kariery zawodowej. Osoby młode, mimo faktu posiadania kwalifikacji, nie posiadają doświadczenia wymaganego przez pracodawców, a dodatkowo nie podejmując pracy zaraz po ukończeniu szkoły, tracą również częściowo zdobytą wiedzę teoretyczną. Dlatego bardzo ważna jest pomoc Urzędu Pracy skierowana do tej właśnie grupy osób. Oferta Urzędu Pracy kierowana do grupy osób w wieku poniżej 25 lat nie jest zbyt atrakcyjna i bogata i w głównej mierze sprowadza się do organizowania staży zawodowych oraz przyznawania stypendiów na okres kontynuowania nauki. Efektywność staży jak wiemy bywa różna, tak jak różne są motywacje firm przyjmujących stażystów. Najwięcej bezrobotnych posiadało wykształcenie gimnazjalne i niższe 875 osób (30,89%) oraz zasadnicze zawodowe 895 osób (31,60%). Łącznie te dwie grupy stanowiły 62,49% ogółu. Obserwuje się wzrost liczby osób bezrobotnych z wyższym wykształceniem. W I półroczu 2009 roku liczba zarejestrowanych osób z tymże poziomem wykształcenia wyniosła 122, natomiast na koniec czerwca 2010r. 137 osób. Natomiast procentowy udział osób bezrobotnych z wykształceniem wyższym w I półroczu 2009r. (5,3%) był wyższy w stosunku do I półrocza 2010r. (4,8%). Duża grupa osób bezrobotnych posiadała również wykształcenie policealne i średnie zawodowe: 628 osób tj. 22,2% ogółu; 297 osób posiadało wykształcenie średnie ogólnokształcące tj. 10,5% 5

7 Na koniec czerwca 2010 roku 684 osób (24,15%) pozostaje w ewidencji PUP w Górze ponad 12 miesięcy. Bezrobotni poprzednio pracujący według Polskiej Klasyfikacji Działalności Na koniec czerwca 2010 roku liczba bezrobotnych w PUP w Górze, którzy pracowali przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy wyniosła osób. Poprzednio pracujący stanowili 79,37% ogółu bezrobotnych. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących najwięcej osób pracowało w: 1. przetwórstwie przemysłowym osoby (23,41%), 2. handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów przeznaczonych do użytku osobistego i domowego osób (12,60%), 3. rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo 240 osób (8,47%) 4. budownictwo 220 osób (7,76%) 5. administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 140 osób (4,94%) 6. działalność niezidentyfikowana 165 osób (5,82%) W ewidencji osób bezrobotnych nie zanotowano natomiast osób, których ostatnim miejscem pracy była branża: organizacje i zespoły eksterytorialne. 6

8 Powyższe dane statystyczne obrazuje wykres nr 1. Wykres nr 1. Bezrobotni poprzednio pracujący wg. Polskiej Klasyfikacji Działalności 37,0% 4,9% 7,8% 23,4% 12,6% przetwórstwo przemysłowe, zakłady o niezidentyfikowanym rodzaju działalności, 8,5% 5,8% rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, handel hurtowy i detaliczny, naprawy sprzetu mechanicznego, motocykli oraz artykułów przeznaczonych do użytku domowego, budownictwo pozostałe sektory. administarcja publiczna i obrona narodowa,obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Struktura bezrobotnych według wyróżnika zawód / specjalność W populacji bezrobotnych większość stanowią osoby posiadające zawód. Wśród zarejestrowanych na koniec czerwca 2010 roku w PUP w Górze pozostawało: bezrobotnych posiadających zawód, tj. 78,60%, 606 bezrobotnych bez zawodu (osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym oraz średnim ogólnokształcącym), tj. 21,40%. 7

9 Liczbę i strukturę bezrobotnych zarejestrowanych według wyróżnika zawód i specjalność przedstawia umieszczona poniżej tabela nr 1. Kod zawodu Tabela 1. Bezrobotni według zawodów w Powiecie Górowskim Zawód Stan na koniec I półrocza 2009 roku Stan na koniec I półrocza 2009 roku ogółem kobiety ogółem kobiety Bez zawodu Sprzedawca Ślusarz Krawiec Asystent ekonomiczny (technik ekonomista) Kucharz Technik mechanik Murarz Mechanik samochodów osobowych Technik rolnik Sprzątaczka Źródło: opracowania własne Bezrobotni ogółem Struktura bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Górze odzwierciedla zmiany zachodzące na rynku pracy. Analiza danych zawartych w tabeli nr 1 obrazuje zmiany zachodzące w strukturze dominujących zawodów pod względem liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych. W związku z tym, iż o 538 osób wzrosła liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu 2010r. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2009 można zaobserwować wzrost osób bezrobotnych niemalże we wszystkich analizowanych kategoriach. 8

10 W strukturze zawodów generujących bezrobocie w I półroczu 2010 roku, pierwszą pozycję w rankingu zajmują osoby bez zawodu (mimo, iż liczba ich zmalała w porównaniu do I półrocza 2009roku o 30 osób) natomiast drugą sprzedawcy czyli dokładnie tak samo jak w I półroczu 2009 roku. Wzrosła liczba bezrobotnych zarejestrowanych w zawodzie ślusarz. Według stanu na roku zarejestrowanych w tym zawodzie było 134 osób, natomiast na koniec czerwca 2010 roku ich liczba wzrosła do 157, wzrosła również liczba osób zarejestrowanych w zawodzie: sprzedawca z 158 osób na koniec I półrocza 2009r. do 256 osób na koniec I półrocza 2010r., (czyli o 98 osób) oraz murarz: z 64 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 75 osób na koniec czerwca 2010r. sprzątaczka: z 16 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 37 osób na koniec czerwca 2010r. asystent ekonomiczny: z 77 osób według stanu na koniec czerwca 2009r. do 88 osób na koniec czerwca 2010r. kucharz: z 42 osób według stanu na koniec czerwca 2009r. do 57 osób na koniec czerwca 2010r. Natomiast nieznacznie zmniejszyła się liczba osób: bez zawodu z 636 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 606 osób na koniec czerwca 2010r. technik mechanik: z 61 osób według stanu na koniec czerwca 2009 roku do 55 osób na koniec czerwca 2010r. Przyczyn takiej sytuacji upatrywać należy w postępującej pauperyzacji ludności, zwłaszcza zamieszkującej tereny wiejskie powiatu. Osoby te charakteryzują się małą mobilnością, brakiem chęci do zmian, brakiem wiary w lepszą przyszłość. Osoby te nie mają potrzeby podnoszenia własnych kwalifikacji, przeważnie legitymują się wykształceniem podstawowym. 9

11 Ponadto w grupie osób nie posiadających zawodu znajdują się osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. 10

12 12 Wykres nr 2. Odsetek osób bezrobotnych w Powiecie Górowskim wg. zawodów w I półroczu 2009 roku 27, ,9 5, ,7 3,4 1,8 2,1 1,1 3,3 2,8 2,7 0 Sprzedawca asystent ekonomiczny(technik ekonomista) mechanik sam. osobowych ślusarz murarz bez zawodu sprzątaczka kucharz technik rolnik krawiec technik mechanik 11

13 Wykres nr 3. Odsetek osób bezrobotnych w Powiecie Górowskim wg. zawodów w I póroczu 2010r , ,06 5,5 5 1,3 3,1 2 1,9 1,3 3,1 2,7 1,9 0 sprzedawca asystent ekonomiczny(technik ekonomista) mechanik sam. osobowych ślusarz murarz bez zawodu sprzątaczka kucharz technik rolnik krawiec technik mechanik 12

14 ROZDZIAŁ II ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW / SPECJALNOŚĆI Oferty zatrudnienia zgłaszane do Powiatowego Urzędu Pracy stanowią tylko część zapotrzebowania pojawiającego się na rynku pracy. Pomimo podejmowanych działań skierowanych do Pracodawców, nie wszystkie wolne miejsca pracy trafiają do Urzędu. Pracodawcy często zgłaszają oferty mało atrakcyjne, trudne do zrealizowania. Strukturę zgłaszanych ofert pracy do Powiatowego Urzędu Pracy w Górze obrazuje tabela 2 Tabela 2. Oferty pracy zgłaszane do PUP w Górze według zawodów. Nazwa zawodu Liczba ofert pracy Liczba ofert pracy Lp. i specjalności zgłoszonych zgłoszonych w I półroczu 2009r. w I półroczu 2010r. 1. Robotnik gospodarczy Pracownik biurowy Sprzedawca Sprzątaczka Pracownik administracyjny Pomoc kuchenna Murarz Pomocniczy robotnik polowy Zbrojarz

15 Ogółem w I półroczu 2010 roku do PUP w Górze wpłynęło 604 ofert pracy, w tym samym okresie 2009 roku wpłynęło 550 ofert, zanotowano więc nieznaczny wzrost zgłaszanych ofert pracy, tj. o 54 oferty. Najwięcej ofert pracy przeznaczonych było dla robotników gospodarczych 119, tj. 19,70% ogółu zgłoszonych w I półroczu 2010r. ofert, spadła liczba ofert przeznaczonych dla pracowników biurowych: z 116 ofert na koniec czerwca 2009r. do 82 ofert w czerwcu 2010r., wpłynęło również 30 ofert na stanowisko zbrojarza, gdzie w analogicznym okresie 2009 roku na to stanowisko nie wpłynęła żadna oferta pracy. Analiza ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Górze wskazuje na fakt, iż mimo deficytu podaży siły roboczej w znaczącej liczbie zawodów, nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to głównie z braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert pracy do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne. Duża liczba bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowane i nieodpowiadające nowoczesnym standardom rynku pracy. Zmiany jakie zachodzą w treści zawodów powinny być na bieżąco uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego. Trudności z jakimi boryka się system kształcenia sprawia, że nie wszystkie szkoły zawodowe kształcą w pełni przygotowany do pracy personel zawodowy. Ponadto klasyfikacja zawodów i specjalności, którą posługuje się szkolnictwo nie jest kompatybilna z tą, która powstała na potrzeby rynku pracy. Rozbieżności w nazewnictwie zawodów mają swoje odzwierciedlenie w przypisywaniu zawodów do określonych grup i dobieraniu ich do konkretnych stanowisk pracy. Z rankingu zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w PUP w Górze w I półroczu 2010 roku za względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy według dużych grup zawodów, najwyższy wskaźnik notuje się wśród: 1) kierowników małych przedsiębiorstwa, 14

16 2) robotników pomocniczych w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni, 3) pracowników obsługi biurowej, 4) nauczycieli praktycznej nauki zawodu i instruktorów, 5) pracowników przy pracach prostych w handlu i usługach, 6) górników i robotników budowlanych, 7) pracowników pozostałych specjalności, 8) specjalistów nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, 9) robotników pomocniczych w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie. Natomiast najmniejsze szanse na uzyskanie oferty pracy mają: 1) pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, 2) pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, 3) specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia, 4) robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, 5) rolnicy, 6) rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, 7) kierownicy dużych i średnich organizacji, 8) ogrodnicy. Poziom analizowanych wskaźników wynika miedzy innymi ze specyfiki powiatu. Jest to powiat typowo rolniczy z niewielką ilością zakładów produkcyjnych na bazie lokalnego rolnictwa. Pozostałe to małe, najczęściej rodzinne firmy usługowe i handlowe o niewielkich możliwościach rozwoju, a tym samym tworzenia miejsc pracy. Nakreślona sytuacja stanowi jeden z głównych czynników wpływających na utrzymujący się stale duży udział osób długotrwale bezrobotnych w strukturze bezrobocia na przestrzeni ostatnich lat. 15

17 W rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w I połowie 2010r. największym ryzykiem obarczone były: 1) kierownicy małych przedsiębiorstw, 2) operatorzy i monterzy maszyn, 3) rolnicy, 4) kierowcy i operatorzy pojazdów, 5) leśnicy i rybacy, 6) pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, 7) specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych, 8) pracownicy usług osobistych i ochrony, 9) pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, 10) pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Na koniec I półrocza 2010r. w ewidencji pozostawało 684 osób tj. 24,15% osób poszukujących pracy powyżej 12 miesięcy, w tym samym okresie 2009r. długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych było 500 osób tj. 21,79% ogółu osób bezrobotnych w Powiecie Górowskim. Najniższy wskaźnik generowania długotrwałego bezrobocia występuje w grupie: 1. rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, 2. kierownicy dużych i średnich organizacji, 3. nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, 4. pozostali specjaliści, 5. specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia, 6. robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni, 7. operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych, 8. robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni. 16

18 wynika to z niewielkiej liczby osób zarejestrowanych we wspomnianych grupach zawodów. Długi okres pozostawania bez pracy zmniejsza szansę ponownego zatrudnienia. Główną przyczyną takiego stanu jest dezaktualizacja posiadanych kwalifikacji, która powoduje konieczność dokształcania bądź zmiany kwalifikacji. Długotrwałe bezrobocie powoduje także konsekwencje społeczno-ekonomiczne, wywołuje zniechęcenie i osłabienie motywacji w poszukiwaniu pracy. ROZDZIAŁ III ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE GÓROWSKIM W celu przeprowadzenia analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy zdefiniować w/w pojęcia. Przez zawód deficytowy rozumiemy zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Natomiast zawód nadwyżkowy to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Na terenie Powiatu Górowskiego do najbardziej deficytowych zawodów zaliczyć należy (analiza dużych grup zawodów): nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy w ramach tej grupy najbardziej deficytowa okazała się specjalność: - nauczyciel praktycznej nauki zawodu robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni w ramach tej grupy najbardziej deficytowe okazały się specjalności: - robotnik pomocniczy w rolnictwie i pokrewni, - pomocniczy robotnik polowy 17

19 - pomocniczy robotnik przy hodowli zwierząt - robotnik pomocniczy w leśnictwie - pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni pracownicy obsługi biurowej - najbardziej deficytowym zawodem w tej grupie jest: - pracownik biurowy (zawód szkolny: technik prac biurowych) - sekretarka - asystent rachunkowości - fakturzystka - ankieter - magazynier pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - deficytowe zawody w tej grupie to: - robotnik gospodarczy - dozorca - pomoce domowe i sprzątaczki - palacze - pomoce kuchenne - pomoc laboratoryjna - salowa - prasowaczka pracownicy pozostałych specjalności - najbardziej deficytowym zawodem w tej grupie jest: - handlowiec - asystent bankowości - asystent ekonomiczny - technik logistyk - pracownik administracyjny 18

20 - księgowy - opiekun w domu pomocy społecznej - animator kultury - bibliotekarz Do zawodów nadwyżkowych w dużej grupie zawodów należą: modelki, sprzedawcy i demonstratorzy w ramach tej grupy największą nadwyżkowością charakteryzuje się: - sprzedawca - sprzedawca w stacji paliw - bukieciarz średni personel techniczny - nadwyżkowe zawody w tej grupie: - technik budownictwa - technik elektryk - technik elektronik - grafik komputerowy - technik informatyk pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów - w tej grupie zawody nadwyżkowe to: - kasjer handlowy - asystent usług pocztowych - windykator - recepcjonistka pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy zawody nadwyżkowe : - krawiec - szwaczka - ubojowy - rzeźnik wędliniarz 19

21 - jeliciarz - stolarz - piekarz - cukiernik - młynarz - kaletnik - krojczy rolnicy w ramach tej grupy największą nadwyżkowością charakteryzuje się: - hodowca trzody chlewnej - rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej - rolnik upraw polowych 20

22 WNIOSKI Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Powiecie pozwala na sformułowanie następujących wniosków: Zawodami generującymi największe bezrobocie jest sprzedawca, ślusarz oraz osoby bez zawodu (w grupie tej są osoby z wykształceniem ogólnokształcącym, gimnazjalnym i niższym). Największy wskaźnik szansy uzyskania oferty wśród dużych grup zawodów notuje się wśród: kierowników małych przedsiębiorstwa, robotników pomocniczych w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewnych, pracowników obsługi biurowej oraz wśród nauczycieli praktycznej nauki zawodu i instruktorów natomiast mniejsze szanse uzyskania oferty mają: pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia. W rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie największym ryzykiem obarczeni są: kierownicy małych przedsiębiorstw, operatorzy i monterzy maszyn, rolnicy, kierowcy i operatorzy pojazdów, leśnicy i rybacy, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych natomiast najniższy wskaźnik generowania długotrwałego bezrobocia występuje w grupie: rolników i rybaków pracujących na własne potrzeby, kierowników dużych i średnich organizacji, nauczycieli praktycznej nauki zawodów i instruktorów, pozostałych specjalistów, specjalistów nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia. Do najbardziej deficytowych specjalności zaliczyć należy: pracownik gospodarczy, sekretarka fakturzystka, dozorca, pomoc kuchenna, salowa, prasowaczka, księgowy, bibliotekarz, animator kultury, pomoc laboratoryjna, asystent bankowości, asystent ekonomiczny. 21

23 Najwięcej ofert pracy wpływa również na stanowisko: robotnik gospodarczy, w związku z tym jest to również jeden z najbardziej deficytowych zawodów na terenie powiatu. Do zawodów nadwyżkowych według specjalności należą: sprzedawca, bukieciarz, technik budownictwa, technik elektronik, technik elektryk, krawiec, szwaczka, ubojowy, jeliciarz, stolarz, krojczy, rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej, rolnik upraw polowych. Wybór ścieżki kariery zawodowej, przed którym stają osoby młode wymaga podjęcia decyzji o kierunku kształcenia szkolnego. Decyzja ta powinna opierać się z jednej strony o predyspozycje i cechy osobowościowe, z drugiej natomiast o informacje płynące z lokalnego rynku pracy. Analiza lokalnego rynku pracy powinna dostarczać informacji na temat obecnego i przyszłego zapotrzebowania rynku pracy na poszczególne zawody. Dokonując świadomego wyboru kierunku kształcenia w zawodzie deficytowym, uczeń może w istotny sposób poprawić swoją pozycję na lokalnym rynku pracy poprzez zwiększenie prawdopodobieństwa znalezienia i utrzymania pracy w dłuższej perspektywie. Wyniki monitoringu popytu i podaży siły roboczej w przekroju zawodów i specjalności dostarczają informacji o zawodach najbardziej poszukiwanych przez pracodawców oraz takich, na które nie ma zapotrzebowania lub na które istnieje jedynie śladowy popyt. Dane te służą ponadto poprawie jakości usług świadczonych przez pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe. Monitoring dostarcza informacji niezbędnych dla optymalizacji programu szkoleń, poprzez dostosowanie ich tematyki i zakresu do potrzeb płynących z rynku pracy. 22