KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Antropologia KOD WF/I/st/6

Transkrypt

1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Antropologia KOD WF/I/st/6 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok /IV semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15/15 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : y/ 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): anatomia, biologia 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

2 11. CEL PRZEDMIOTU: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z przebiegiem procesów wzrastania i dojrzewania biologicznego dziewcząt i chłopców, zmiennością międzyosobniczą towarzyszącą rozwojowi oraz jego uwarunkowaniami genetycznymi i środowiskowymi. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Potrafi wyjaśnić pojęcia związane z rozwojem człowieka. Zna i rozumie funkcjonowanie organizmu ludzkiego oraz podstawowe procesy zachodzące w organizmie człowieka w ontogenezie. P_W02. Zna i rozumie miejsce człowieka w przyrodzie oraz znaczenie wpływu czynników środowiskowych i społeczno-ekonomicznych, jako modyfikatorów w różnych fazach życia człowieka. Zna podstawowe metody i techniki pomiarowe do oceny rozwoju biologicznego. P_W03. Zna genetyczne, środowiskowe i somatyczne uwarunkowania budowy ciała oraz podstawowe metody jego pomiaru. Rozumie znaczenie etapów rozwoju somatycznego w ontogenezie w procesie nauczania czynności ruchowych. P_U01. Potrafi wskazać i nazwać najważniejsze elementy składowe układów organizmu ludzkiego oraz potrafi wytłumaczyć zależności i związki występujące pomiędzy nimi. P_U02. Potrafi prawidłowo zastosować podstawowe metody i techniki pomiarowe do Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W01 K_W04 K_W06 K_U01 K_U02 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M1_W01 M1_W02 SN_Wa M1_W01 M1_W04 SN_Wa SN_Wc M1_W04 M1_W05 SN_Wd SN_We SN_Wf M1_U08 M1_U13 M1_U02 M1_U05 M1_U06 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).

3 oceny rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. P_U03. Potrafi dobierać podstawowe metody oceny budowy ciała na potrzeby sportu dzieci i młodzieży. Umie diagnozować predyspozycje somatyczne oraz rozpoznawać talenty sportowe. P_K01. Posiada umiejętność pracy samodzielnej i w zespołach. Angażuje się w realizację stawianych przed nim celów i zadań, projektuje i wykonuje działania edukacyjne.. Rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się. K_U22 K_K02 K_K06 M1_U12 SN_Ua M1_U01 M1_U03 M1_U05 M1_U07 M1_U09 M1_U11 M1_K01 M1_K02 M1_K03 M1_K04 M1_K05 M1_K06 M1_K08 SN_Ke M1_K01 M1_K02 M1_K06 M1_K METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Typ oceny 6 Forma dokumentacji Symbol Metody (sposoby) przedmiotowego efektu kształcenia oceny 5 P_W01 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_W02 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_W03 egzamin pisemny podsumowująca praca pisemna P_U01 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U02 zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U03 ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego P_K01 ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego ocenianie ciągłe formująca dziennik zajęć prowadzącego 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca.

4 14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć 1. Definicja antropologii i jej działy, pojęcia filogeneza i ontogeneza. Podstawowe procesy rozwoju ontogenetycznego człowieka: różnicowanie, wzrost, morfogeneza 2. Okresy rozwojowe w ontogenezie: prenatalny, noworodka, niemowlęcy, wczesnego dzieciństwa, starszego dzieciństwa i dojrzewania płciowego, wieku dojrzałego i starzenia się. Charakterystyka i czas trwania. 3.Objawy dojrzewania biologicznego: czas pojawiania się uzębienia mlecznego i stałego, pojawiania się drugorzędowych cech płciowych i menarche u dziewcząt, kostnienia szkieletu, zmiany wskaźników morfologicznych. Zmienność międzyosobnicza. 4. Tempo wzrastania dzieci i młodzieży w kolejnych okresach rozwoju ontogenetycznego. Skoki pokwitaniowe w cechach morfologicznych, przeciętne ich wartości oraz sekwencja występowania. Zmienność międzyosobnicza. 5. Związki pomiędzy wskaźnikami budowy ciała oraz cechami motorycznymi. 6. Normy dla podstawowych cech somatycznych i czasu dojrzewania płciowego. Konstruowanie norm oraz sposoby ich wykorzystywania. 7. Zjawisko trendów sekularnych w cechach morfologicznych oraz dojrzewaniu płciowym. Akceleracja i retardacja. Forma zajęć 7 (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01, P_U03 P_W 03, P_U01 P_W01, P_W02, P_U03 P_W01, P_W03 P_W 03, P_U03 P_W 02, P_K01 P_W01, P_W02, P_W03 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.

5 8. Zagrożenia stanu zdrowia, poziomu sprawności fizycznej i samopoczucia dzieci, młodzieży oraz dorosłych w wyniku nadmiernego otłuszczenia. Normy otłuszczenia. Zapobieganie przerostom tkanki tłuszczowej. 9. Wskaźnik masy ciała (BMI) jako metoda rekomendowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) do oceny niedowagi, nadwagi i otyłości dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. 10. Postęp cywilizacyjny, a trendy sekularne i różnice środowiskowe w niedowadze, nadwadze oraz otyłości. P_W03, P_U03 P_W03, P_U03 P_W03, P_U Sport jako czynnik stymulujący rozwój fizyczny dzieci i młodzieży. Uwarunkowania genetyczne rozwoju fizycznego, motoryczności oraz dojrzewania biologicznego. 12. Morfologiczne kryteria doboru i selekcji w sporcie. Predyspozycje do osiągania wysokich rezultatów sportowych. 13. Uwarunkowania społeczno-środowiskowe rozwoju fizycznego i dojrzewania płciowego. Wielkość miejsca zamieszkania, stopień urbanizacji, dzietność w rodzinach i wykształcenie rodziców. 14. Rodowód człowieka i jego miejsce w systematyce zoologicznej. Miejsce narodzin człowieka i rozprzestrzenianie się na kuli ziemskiej. 15. Charakterystyka morfologiczna, tryb życia, kultura i czas pojawiania się takich form jak: Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus, Homo sapiens neanderthalensis, Homo sapiens sapiens. Współczesne odmiany człowieka. Zróżnicowanie rasowe populacji polskiej. P_W02, P_W03, P_W03, P_U01, P_U02 P_W02, P_W03 P_W01, P_W02 P_W01, P_W02

6 1. Antropometria: definicja antropometrii i jej działy, instrumentarium, punkty antropometryczne, linie i płaszczyzny ciała techniki pomiarowe ciała ludzkiego (pomiary wysokości i masy ciała, pomiary długościowe, szerokościowe, obwodów, grubości fałdów skórno-tłuszczowych). 2. Pomiary antropometryczne praktyczne wykonywanie pomiarów układu kostnego ciała. 3. Pomiary antropometryczne - praktyczne wykonywanie pomiarów układu mięśniowego i otłuszczenia. 4. Wskaźniki antropometryczne omówienie obliczanie i interpretacja własnych wartości wskaźników antropometrycznych. 5. Określanie wielkości trendów sekularnych i różnic środowiskowych - wykreślanie krzywych wzrastania dzieci i młodzieży oraz wyliczanie trendów sekularnych z uwzględnieniem różnic genetycznych i środowiskowych. 6. Praktyczne zastosowanie norm rozwojowych - ocena rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży z wykorzystaniem: siatek centylowych, tablic Pirqeta i skali punktowej T. 7. Praktyczne wykorzystanie kryteriów BMI do oceny niedowagi, nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży. P_W01, P_U02 P_U02, P_K01 P_U02, P_K01 P_U01, P_U02 P_U02, P_K01 P_U02, P_U03, P_K01, P_U01, P_U02, P_K01 8.Metody oceny wieku biologicznego - omówienie i praktyczne określanie wieku biologicznego dzieci w oparciu o metodę wieku zębowego i wtórnych cech płciowych. 9. Ocena rozwoju fizycznego sprawdzian z praktycznej oceny rozwoju dziecka na podstawie poznanych metod. 10. Prognozowanie dorosłej wysokości ciała omówienie metod oraz szacowanie ostatecznej wysokości ciała na przykładowym materiale. P_U02, P_U03, P_U03, P_K01, P_U01, P_U02, P_U03

7 11. Ocena predyspozycji do osiągania wysokich rezultatów sportowych z uwzględnieniem grup wzorcowych omówieni i praktyczna ocena (metoda Milicerowej i Perkala). 12. Metody oceny budowy ciała omówienie i ocena własnej budowy ciała metodami: Sheldona w modyfikacji Heath i Carter oraz Wankego. 13. Antropometryczne metody oceny składu tkankowego ciała omówienie oraz szacowanie ilości tłuszczu i beztłuszczowej masy ciała metodą Piechaczka oraz metodą Slaughtera i wsp. 14. Ocena składników tkankowych ciała metodami laboratoryjnymi omówienie i ocena składu tkankowego ciała metodą bioelektrycznej impedancji. 15. Ocena predyspozycji somatycznych dziecka do trenowania wybranej dyscypliny sportu zaliczenie. P_U01, P_U02 P_U01, P_U02 P_U01, P_U03, P_U01, P_U03, P_U03, P_K01, 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Instrumenty pomiarowe; 2. Analizator składu tkankowego ciała; 3. Filmy dydaktyczne. 16. WARUNKI ZALICZENIA: Obecność na ch. Zaliczenie praktyczne z oceny rozwoju dziecka i naboru oraz selekcji do określonych dyscyplin sportu, egzamin. 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA: 1. Wymień i opisz fazy rozwoju człowieka. 2. Opisz czynniki wpływające na rozwój człowieka. 3. Opisz skok pokwitaniowy wysokości ciała. 4. Na podstawie norm rozwojowych oceń rozwój fizyczny dziecka. 5. Wylicz typ budowy oraz skład tkankowy ciała. 6. Oszacuj ostateczną wysokość ciała dziecka.

8 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Charzewski J. (1999). (red.) Antropologia. AWF, Warszawa. 2. Malinowski A., Bożiłow W. (1997). Podstawy antropometrii. Metody, techniki, normy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź. 3. Łaska-Mierzejewska T. (red.) (1997). Zeszyt do ćwiczeń z antropologii. AWF, Warszawa. 4. Saczuk J. (red.) (2005). Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna dzieci i młodzieży z województwa lubelskiego. AWF w Warszawie, Wydawnictwo ZWWF w Białej Podlaskiej, 162 s. 5. Wolański N. (2005). Rozwój biologiczny człowieka. PWN, Warszawa. 6. Łaska-Mierzejewska T. (2003). Antropologia sportowa. AWF, Warszawa. 7. Malinowski A., Strzakło S. (1999). Antropologia, Łódź. 8. Saczuk J., Wilczewski A., Wasiluk A. (2008). Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna dziewcząt oraz chłopców z województwa podlaskiego (charakterystyka i normy rozwoju). ZWWF Biała Podlaska, Monografie i Opracowania, 3. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.

9 Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: y Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 15 b) Realizacja przedmiotu: 15 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria - d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 10 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 10 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin 75 (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES , KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. dr Jerzy Saczuk, jerzy.saczuk Katedra Wychowania Fizycznego, Zakład Antropologii i Antropomotoryki, pokój 237) 2. dr Agnieszka Wasiluk, agnieszka.wasiluk@awf-bp.edu.pl (Katedra Wychowania Fizycznego, Zakład Antropologii i Antropomotoryki, pokój 237), Pokój 237)