O lekach homeopatycznych i zasadach ich doboru

Transkrypt

1 Zenobiusz?o?nowski Mastere International de Terapeutique Homeopatthic Otolaryngolog Notatka ta jest po?wi?cona ogólnej charakterystyce leków homeopatycznych. Podstaw teoretycznych stosowania leków homeopatycznych dostarcza oczywi?cie homeopatia, która jest dziedzin? medycyny naturalnej. Stosowanie tych leków jest ju? do?? szeroko rozpowszechnion? metod? wspierania terapeutycznego chorych. Jest tak zarówno w Europie jak w Stanach Zjednoczonych oraz krajach Dalekiego Wschodu. W krajach Dalekiego Wschodu jest cz?sto jedn? z g?ównych domen terapii zachowawczej. Stosowanie leków homeopatycznych nale?y do terapii komplementarnych. Mówimy o terapii komplementarnej (uzupe?niaj?cej), aby nie w??cza? homeopatii do obszernego ju? worka t. zw. terapii niekonwencjonalnych. Istniej? i dobrze si? maj? liczne domeny takich terapii. Chodzi na ogó? o te kierunki wspierania ludzi chorych, o których, poza ewentualn? krytyk?, nic nie us?ysz? studenci wydzia?ów lekarskich polskich wy?szych uczelni medycznych. Nie w??czamy homeopatii do tego worka nie dlatego, i? ró?ne sfery aktywno?ci zawodowych terapeutów niekonwencjonalnych mo?na uzna? globalnie za nieskuteczne, lecz raczej dlatego,?e terapia homeopatyczna podobnie jak zachowawcze terapie alopatyczne polega na stosowaniu leków aptecznych. Leki homeopatyczne maj? szczególny charakter. Przede wszystkim jako leki w zasadzie pozbawione dzia?a? ubocznych s? one dost?pne w aptekach bez recepty. Mog? by? stosowane w chorobach noworodków i ma?ych dzieci oraz w chorobach kobiet ci??arnych. Terapeuci, którzy nie s? lekarzami ( na przyk?ad zawodowi homeopaci ) mog? je wi?c swobodnie doradza? swoim pacjentom. Rozszerza to znacz?co zakres kompetencji terapeutów zawodowych w?a?nie przez mo?liwo?? stosowania leków aptecznych. Mo?na si? te? spodziewa?, i? zwi?ksza to ich presti? zawodowych. Punktem wyj?cia w produkcji leków homeopatycznych jest wytwarzanie t. zw. pranalewek. Pranalewki wytwarza si? tylko z materia?ów naturalnych, wzi?tych bezpo?rednio z przyrody. S? one produkowane z substancji, które podawane w dawkach subtoksycznych w warunkach eksperymentu homeopatycznego, wywo?uj? objawy podobne do tych, które wyst?puj? w konkretnych chorobach lub zespo?ach dolegliwo?ciach. Pranalewki wytwarza si? z substancji pochodzenia ro?linnego, pochodzenia zwierz?cego oraz z substancji pochodzenia mineralnego. Oto przyk?ady leków homeopatycznych ró?nego pochodzenia: leki pochodzenia ro?linnego Aconitum, Allium cepa, Arnica, Belladonna, Berberis, Cannabis, Colocynthis, Hyoscyamus, Ipecacuanha, Ignatia, Stramonium page 1 / 6

2 leki pochodzenia zwierz?cego Apis, Cantharis, Crotalus, Lac caninum, Lachesis, Medorrhinum, Naja, Psorinum, Sepia, Syphilinum, Sepia, Tarentula, Tuberculinum leki pochodzenia mineralnego Arsenicum album, Acidum nitricum, Alumina, Baryta carbonica, Graphites, Hepar sulfuris, Magnesium phos., Mercurius solubilis Pranalewki s? poddawane dalszej obróbce farmaceutycznej poprzez kolejne rozcie?czanie i tak zwan? dynamizacj?. Kolejne zdynamizowane rozcie?czenia nazywa si? potencjami. Leki homeopatyczne mog? wi?c mie? ró?ne potencje. Najcz??ciej stosowane s? potencje dziesi?tne (decymalne) i potencje setne (centymalne). Potencje dziesi?tne ( 1: 10 ) otrzymuje si? przez dodanie 1 cz??ci pranalewki do 9 cz??ci rozcie?czalnika. Rozcie?czenie to dynamizuje si? przez odpowiednie wstrz?sanie i tak powstaje potencja D1, nast?pnie 1 cz??? tego rozcie?czenia dodaje si? do 9 cz??ci rozcie?czalnika, wstrz?sa si? i tworzy si? potencj? D2. Analogiczne tworzy si? kolejne potencje D. Potencje setne C ( 1 : 100 ) tworzy si? w podobny sposób. 1 cz??? pranalewki dodaje si? jednak do 99 cz??ci. Rozcie?czenie dynamizuje si? i kolejno rozcie?cza i znów dynamizuje i tak powstaj? kolejne potencje setne. Leki homeopatyczne w potencjach D s? najcz??ciej sprzedawane w kroplach za? potencje C w ma?ych granulkach. Te dwie potencje s? przez nasze apteki sprzedawane najcz??ciej. Ale oczywi?cie s? jeszcze produkowane inne potencje. W aptekach znale?? mo?na jeszcze zw?aszcza potencje LM (pi??dziesi?ciotysi?czne) produkowane przez DHU (Deutsche Homoopathie Union). S? one sprzedawane w kroplach. Ich zastosowanie jest jednak do?? skomplikowane i wymaga zaawansowanej wiedzy homeopatycznej. Przy literach oznaczaj?cych rodzaj potencji umieszcza si? indeksy oznaczaj?ce wielko?? potencji. Liczba arabska w indeksie oznacza ujemn? pot?g? rozcie?czenia, na przyk?ad D6 oznacza rozcie?czenie 10-6, natomiast 15C rozcie?czenie Leki homeopatyczne zawieraj? zatem niesko?czenie ma?e dawki substancji wyj?ciowej. Co wi?cej w potencjach powy?ej D 24 praktycznie nie zawieraj? w ogóle cz?steczek tej substancji. Przyjmuje si?, i? sam zmieniony w procesie rozcie?czania i dynamizacji rozcie?czalnik przejmuje zdolno?ci lecznicze. Zagadnienie to jest stale przedmiotem intensywnych bada? naukowych, g?ównie biofizycznych. Pod wzgl?dem sposobu i si?y dzia?ania leki w potencji D mog? si? nie ró?ni? od leków w potencji C, je?eli potencje te zosta?y w?a?ciwie przeliczone. Przeliczenia dokonuje si? w oparciu o nast?puj?c? regu??: 1C = 2D Zgodnie z t? regu?? Aconitum w potencji 15C jest identyczne z Aconitum w potencji D30. Leki homeopatyczne posiadaj? swoje zakresy toksykologiczno - kliniczne oraz ich opisy page 2 / 6

3 zwane z?aci?ska Materia Medica Homeopathica. Zakresem toksykologiczno klinicznym leku homeopatycznego nazywamy ogó? zmian chorobowych oraz ich objawów wywo?ywanych u zdrowych ludzi przez substancje, z których te leki zosta?y wytworzone. Leki homeopatyczne dobiera si? w oparciu o zasad? podobie?stw. Chodzi o podobie?stwo zmian chorobowych i dolegliwo?ci zapisanych w materia medica danego leku homeopatycznego oraz zmian chorobowych i ich objawów stwierdzanych u konkretnego chorego. We?my pod uwag?, dla przyk?adu, materia medica leku o nazwie Belladonna. Znajdziemy tam mi?dzy innymi: przekrwienie z podwy?szeniem ciep?oty miejscowej i/lub ogólnej zaczerwienienie dotkni?tych chorob? miejsc obrz?k tych miejsc pulsuj?cy i cz?sto do?? intensywny ich ból. Jest to obraz, który pod wzgl?dem klinicznym przypomina ostry miejscowy stan zapalny: miejscowe nacieki zapalne, zapalenia w?z?ów ch?onnych, ostre zapalenia skóry, zapalenia gard?a, zapalenia migda?ków podniebiennych itp. Podobie?stwo zapisanych w materia medica obrazów klinicznych Belladonny do tych stanów chorobowych jest nader wyra?ne i Belladonna okazuje si? tu wielce skuteczna. Mo?na by j? zapisa?, na przyk?ad, w potencji 9C. [1] Zasad? podobie?stw jako regu?? stosowania leków homeopatycznych rozpracowa? lekarz niemiecki Samuel Hahnemanna ( ). Od niego te? pochodzi nazwa leki homeopatyczne urobiona od s?owa homeopatia. Hahnemanna jest twórc? nie tylko tych nazw ale równie? samej homeopatii jako nauki o uzdrawianiu. Mo?liwo?? leczenia podobnego podobnym znali ju? Hipokrates (ok. 460 p.n.e. ok. 377 p.n.e.) i Paracelsus ( ). Wszelkie terapie oparte o regu?? przeciwstawn?: leczenie przeciwnego przeciwnym nazwa? Hahnemann terapiami alopatycznymi za? ró?ne dziedziny medycyny klinicznej pos?uguj?ce si? t? zasad? - alopati?. Belladonna jest wielce przydatnym lekiem w leczeniu ostrych nie?ytów górnych dróg oddechowych. Stosowana jako jedyny lek, Belladonna oka?e si? skuteczna w ponad 80% przypadków. A? w tylu procentach przypadków mo?na wi?c zabezpieczy? chorych, co jest specjalnie wa?ne u dzieci, przed takimi negatywnymi skutkami nadu?ywania antybiotyków, jak spadek naturalnej odporno?ci, powik?ania toksyczne oraz powik?ania alergiczne. Specjalnie wa?ne jest tu zapobieganie powstawaniu oporno?ci bakterii na antybiotyki i zapobieganie tym samym nieskuteczno?ci antybiotykoterapii w przypadkach jej bezwzgl?dnej konieczno?ci. Je?li miejscowe stany zapalne maj? sk?onno?? do ropienia, to mo?emy dodawa? do Belladonny Hepar sulfur, czy te? który? z preparatów rt?ciowych (Mercurius). Leki te wydatnie zwi?kszaj? w takich przypadkach skuteczno?? leczenia. Dodajmy, i? leki page 3 / 6

4 homeopatyczne mog? by? stosowane razem z lekami alopatycznymi. Mo?na wi?c powiedzie?, i? w przypadkach ostrych stanów zapalnych dobór leków homeopatycznych jest do?? prosty. Inaczej jednak rzecz si? ma, gdy chodzi o dobieranie leków homeopatycznych w leczeniu chorób przewlek?ych. Jest to ju? procedura bardziej skomplikowana. Wymaga bowiem uwzgl?dnienia nie tylko objawów samej choroby ale tak?e pewnych specjalnych cech osobistych osoby choruj?cej, mianowicie cech ze sfery jej osobowo?ci i zachowania, ze sfery jej odczu? i pragnie?. Oczywi?cie nie mo?e tu chodzi? o jakiekolwiek cechy osobiste chorego a tylko o te, które s? zapisane w Materia Medica Homeopathica (MMH) wchodz?cych w danej sytuacji chorobowej w gr? leków homeopatycznych. Bierze si? mianowicie pod uwag? tylko te cechy, które konotuj? tzw. typ wra?liwy. Wiadomo,?e nie wszyscy ludzie reaguj? w jednakowy sposób na leki homeopatyczne. Ró?ne cechy osobiste ludzi przes?dzaj? o ich wi?kszej lub mniejszej wra?liwo?ci na konkretny lek homeopatyczny. Na wspomnian? wcze?niej Belladonn? najlepiej reaguj? osoby, które w czasie gor?czki s? podekscytowane, maj? wyostrzon? wra?liwo?? zmys?ow?, cz?sto majacz?, na Hepar sulfur osoby, które?atwo si? irytuj?, s? podejrzliwe i impulsywne. Dopiero co wymienione w?a?ciwo?ci stanowi? cechy typu wra?liwego na Belladonn? i odpowiednio Hepar sulfur. W doborze leków homeopatycznych w chorobach przewlek?ych uwzgl?dnianie takich cech jest bardzo wa?ne, poniewa? ma wielce istotne znaczenie w wyszukiwaniu leków najbardziej podobnych oraz w doborze w?a?ciwej potencji leków homeopatycznych. Gdy mówimy o leku najbardziej podobnym, to mamy na my?li podobie?stwo, jakie zachodzi pomi?dzy objawami stwierdzanymi u chorego a objawami opisanymi w MMH (Materia Medica Homeopathica) tego leku. Je?li to podobie?stwem jest bardzo wysokie, to lek nosi nazw? similinum. Przyjmuje si?,?e lek typu similinum jest lekiem dla danego chorego najbardziej skutecznym. Gdy taki lek zostaje znaleziony, to zwykle wystarczy poda? choremu tylko ten jeden lek. Znalezienie similinum nie jest jednak?atwe i niekiedy, aby pokry? wszystkie objawy wyst?puj?ce u osoby choruj?cej, trzeba si? ucieka? do podania wi?cej ni? jednego leku. Z tego powodu na rynku aptecznym jest wiele preparatów z?o?onych z kilku leków. W?ród kompleksów homeopatycznych dominuj? w aptekach leki polskiej firmy Dagomed oraz niemieckiej firmy Heel. Podobne znaczenie w poszukiwaniu w?a?ciwego leku homeopatycznego ma uwzgl?dnianie w analizach diagnostycznych t. zw. modalno?ci. Modalno?ci nie s? objawami sensu stricto. S? raczej okoliczno?ciami, w których okre?lone objawy zmieniaj? swoje nasilenie. Objawy te pod wp?ywem modalno?ci si? zmniejszaj? lub zwi?kszaj?. Inaczej mówi?c nast?puje pogorszenie lub poprawa. Lek o nazwie Rhus toxicodendron tym si?, na przyk?ad, charakteryzuje, i? nadaje si? do zwalczania dolegliwo?ci reumatycznych, które si? zmniejszaj? si? pod wp?ywem ruchu; odwrotnie za? lek o nazwie Bryonia jest szczególnie przydatny w?agodzeniu dolegliwo?ci reumatycznych, które nasilaj? si? pod wp?ywem ruchu. Zatem ruch przynosi tu popraw? lub pogarszanie. W podr?cznikach z zakresu MMH tak si? zwykle ujmuje poj?cie modalno?ci. page 4 / 6

5 Modalno?ci mog? mie? bardzo ró?ny charakter. Mog? to m. in. by?: ruch spoczynek ciep?o zimno pory dnia i nocy warunki atmosferyczne: wilgotno??, sucho??, klimat nadmorski, klimat górski [2] Typami wra?liwymi nazywamy takie osoby, u których w eksperymencie homeopatycznym, po przyj?ciu danego preparatu, pojawi si? najwi?cej objawów (wi?cej ni? u innych). [3] Nie wszyscy homeopaci uwa?aj?,?e dopuszczalne jest stosowanie zarazem wi?cej ni? jednego leku. S? to homeopaci uprawiaj?cy t. zw. homeopati? klasyczn?. Homeopati? klasyczn? odró?nia si? mi?dzy innymi od homeopatii klinicznej, w której dopuszcza si? stosowanie kompleksowych leków homeopatycznych a ponadto mocniej akcentuje konieczno?? relatywizowania doboru leków do w?a?ciwo?ci klinicznych konkretnej, nosograficznie wyodr?bnionej jednostki chorobowej. W obu jednak typach uprawiania homeopatii podkre?la si?, i? leczy? nale?y chorego a nie chorob?. W ka?dym typie homeopatii przestrzega si? zasady holistycznego podej?cia do zdrowia i uzdrawiania. okoliczno?ci fizjologiczne: miesi?czka, nudno?ci, wymioty, wycieki patologiczne Opisany w materia medica leku homeopatycznego jego zakres toksykologiczno kliniczny, obok modalno?ci i objawów zawiera wskazanie tkanek i narz?dów, które w eksperymencie homeopatycznym reaguj? na substancje, z których lek zosta? wyprodukowany. Ta w?a?ciwo?? leku homeopatycznego nosi nazw? organotropizmu. Leki homeopatyczne posiadaj? zatem swój organotropizm. Pierwszym krokiem w doborze leków homeopatycznych jest wyszukanie leków o organotropi?mie do narz?dów lub tkanek dotkni?tych chorob?. Brane pod uwag? objawy chorobowe opisuje si? zwykle w oparciu o jaki? okre?lonych ich podzia? na kategorie. W podr?cznikach MMH kategorie te s? w ró?ny sposób wyodr?bniane. W podr?czniku Jacques Jouanny p. t. The essentials of homeopathic therapeutics przyjmuje si?, i? ogó? objawów uwzgl?dnianych w symptomatologii homeopatycznej mo?na podzieli? na nast?puj?ce kategorie: objawy etiologiczne objawy psychiczne objawy ogólne oraz objawy morfologiczne objawy miejscowe. Do tego zestawu kategorii J. Jouanny dodaje modalno?ci, jednak?e w innym miejscu definiuje je wyra?nie jako co? innego ni? objawy. page 5 / 6

6 Leki homeopatyczne mog? by? tak?e skutecznie zastosowane w profilaktyce chorób. Osobiste do?wiadczenia autora tej notatki wskazuj? na du?? skuteczno?? leków homeopatycznych w zapobieganiu nawracaj?cym nie?ytom górnych dróg oddechowych. Wielce u?yteczne okaza?o si? stosowanie wed?ug odpowiedniego schematu, przez 3 kolejne miesi?ce nast?puj?cych leków: Psorinum 30C, Tuberculinum 30C podawanych naprzemiennie 1 raz w tygodniu po 10 granulek oraz Baryta carbonica 9C oraz Thuja 9C codziennie po 5 granulek Schemat podawania tych leków zosta? zaczerpni?ty z ksi??ki wskazanej wcze?niej. Leki homeopatyczne s? podawane w niesko?czenie ma?ych dawkach. Biologiczne oddzia?ywanie takich dawek jest ju? dzi? niepodwa?alne. Niepodwa?alna jest te? ich skuteczno??. Zacytujmy na zako?czenie s?owa profesora Andrzeja Sta?czaka z Zak?adu Chemii Farmaceutycznej i Analizy Leków Akademii Medycznej w?odzi: Wydaje si? oczywiste,?e w miar? rozwoju nauki dostrze?ony zostanie fakt,?e to co homeopaci nazywaj? zasad? podobie?stwa jest w gruncie rzeczy powszechnym zjawiskiem w biologii ogólnej o z?o?onym mechanizmie. Natomiast nierozwi?zany do ko?ca problem mechanizmu dzia?ania tych leków jest w?a?ciwie tylko problemem akademickim, albowiem choremu jest wszystko jedno, jak lek dzia?a. Najwa?niejsze bowiem,?e jest on skuteczny. page 6 / 6