Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.III Protokół

Transkrypt

1 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.III Protokół z kontroli kompleksowej w Środowiskowym Domu Samopomocy (ŚDS) w Komornikach, przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie: Teresę Łochmańczyk - starszego inspektora, Elżbietę Nowak starszego inspektora wojewódzkiego oraz Michała Lisa - starszego operatora. Kontrolę przeprowadzono 21 września 2010 roku, na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz na podstawie upoważnienia nr WP.III z 14 września 2010 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie oraz upoważnienia nr WP.III z 20 sierpnia 2010 r. wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Tematem kontroli była organizacja Środowiskowego Domu Samopomocy kwalifikacje kadry, standard świadczonych usług i wykorzystanie miejsc. Protokół zawiera dane ustalone na podstawie wizytacji, analizy wybranych dokumentów oraz wyjaśnień i informacji uzyskanych od kierownika ŚDS, pracowników i uczestników Domu. Ponadto skontrolowano wykorzystanie środków finansowych w zakresie wydatków bieżących za 2009 rok Organizacja pracy i funkcjonowanie placówki Środowiskowy Dom Samopomocy (ŚDS) w Komornikach jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej ośrodkiem wsparcia, przeznaczonym dla 20 osób niepełnosprawnych intelektualnie, chorych psychicznie oraz osób wskazujących inne zakłócenia czynności psychicznej. Prowadzony jest w formie jednostki budżetowej utworzonej na podstawie Uchwały Nr XXX/198/2009 Rady Gminy Raciechowice z dnia 29 października 2009 r. w sprawie utworzenia Środowiskowego Domu Samopomocy w Komornikach. Cele, zadania oraz ogólne zasady funkcjonowania ośrodka wsparcia określone zostały w statucie nadanym Uchwałą Nr XXX/198/2009 Rady Gminy Raciechowice z dnia 29 października 2009 r. Strukturę organizacyjną oraz zasady funkcjonowania ŚDS określa sporządzony przez kierownika Regulamin Organizacyjny, będący załącznikiem nr 1 do Zarządzenia nr 1/2010 Kierownika ŚDS z 15 stycznia 2010 roku. Zgodnie z zapisem 5 Uchwały Nr XXX/198/2009 Regulamin organizacyjny zatwierdzony został przez Wójta. Terenem działalności Domu jest obszar Gminy Raciechowice i innych gmin. Zgodnie z postanowieniami 7 Regulaminu, celem działalności śds jest między innymi kształtowanie podstawowych umiejętności społecznych odpowiednio do potrzeb i możliwości uczestników, usprawnianie psychoruchowe, rozwijanie zainteresowań. Zapis postanowień statutu stanowi, że zadaniem Domu jest zapewnienie rehabilitacji społecznej uczestnikom, inspirowanie powstania grup wsparcia i wzmacnianie 1

2 więzi społecznych w środowisku, zapewnienie psychologicznej i psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Kierownikiem Domu jest Pani Renata Kaczmarczyk, która spełnia wymagania kwalifikacyjne na zajmowanym stanowisku, określone w art. 122 ustawy o pomocy społecznej. Kierownik ŚDS organizuje pracę i odpowiada za całokształt działalności placówki. Środowiskowy Dom Samopomocy realizuje swoje zadania przez pięć dni w tygodniu tj. od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do Uczestnicy na zajęcia do ośrodka wsparcia dowożeni są busem, którego zakup został sfinansowany przez Gminę Raciechowice. Placówka pokrywa wydatki związane z eksploatacją i użytkowaniem samochodu. Warunki lokalowe placówki. Środowiskowy Dom Samopomocy w Komornikach usytuowany jest w dwukondygnacyjnym budynku bez windy. Otoczenie budynku jest pozbawione barier architektonicznych. Pomieszczenia przeznaczone dla użytkowników znajdują się na parterze. Wewnątrz budynku ograniczenia w dostępności osób niepełnosprawnych fizyczne występują w przypadku pomieszczeń usytuowanych na piętrze, gdzie znajduje się pokój kierownika, sala narad, pokój z przeznaczeniem dla uczestników. Jak wyjaśniła Pani Kierownik, pomieszczenie to zostanie zagospodarowane w zależności od potrzeb i oczekiwań uczestników sprawnych fizycznie. Łączna powierzchnia użytkowa pomieszczeń wynosi: 270 m 2. Na parterze znajdują się następujące pomieszczenia: - hol, - szatnia uczestników, - pracownia krawiecka, w której prowadzone są zajęcia nauki szycia, - kuchnia wyposażona w niezbędny sprzęt, w której prowadzone są zajęcia pracowni gospodarstwa domowego, - pracownia plastyczna, w której uczestnicy poznają i stosują różne techniki plastyczne, rozwijają zdolności, - sala ogólna wyposażona w scenę, - pokój wyciszeń, pełniący również funkcję pokoju poradnictwa indywidualnego, - sanitariaty, - łazienka wyposażona w WC i prysznic, pralkę. Użytkownicy Domu. Placówka dysponuje 20 miejscami. Liczba osób posiadających skierowanie do śds w Komornikach, zgodnie z przedłożonym przez Panią Kierownik wykazem, wynosi 21. Na liście obecności w miesiącu lipcu i wrześniu figuruje 21 nazwisk (załącznik nr 1 do protokołu). Stwierdzono, że frekwencja uczestników ustalana jest na podstawie listy obecności. Jak wynika z analizy list za miesiące styczeń-wrzesień kilku uczestników nie potwierdzało swojej obecności. W miesiącach od stycznia do marca na listach obecności figuruje 20 osób w tym 3 osoby nie podpisały się ani raz. Od kwietnia na liście widnieją 21 osoby, brak od 5 do 8 podpisów użytkowników. W miesiącu lipcu przy siedmiu nazwiskach nie było żadnej adnotacji dotyczącej obecności. Przy czterech nazwiskach wpisano ob lub nb, co jest skrótem od obecny, nieobecny, dziesięć osób podpisało się samodzielnie. W miesiącu wrześniu przy ośmiu nazwiskach nie było żadnej adnotacji dotyczącej obecności, przy czterech nazwiskach wpisywano ob lub nb, dziesięć osób podpisało się własnoręcznie. 2

3 Kontrolujący zwrócili się z prośbą o pisemne wyjaśnienia tej kwestii. W piśmie znak: ŚDS-K0717/15/2010 z r. (załącznik nr 2 do protokołu) Pani Kierownik wyjaśnia cyt: Kontroli zostały poddane listy obecności uczestników, na których to dwóch uczestników podpisywało się ale tylko do pewnego czasu, natomiast dwóch uczestników kategorycznie odmówiło podpisania listy obecności. Są to osoby chore psychicznie, które niechęć do podpisywania list motywują tym, iż nie są świadomi tego co podpisują, nie wiedzą jaki dokument podpisują i nie będą ryzykować podpisywania dokumentu, który jest dla nich niezrozumiały. Pomimo usilnych starań z mojej strony oraz ze strony terapeutów nie udało się wyegzekwować obowiązku podpisywania listy obecności. Nie jestem w stanie tak wpłynąć na Uczestników, dodając chorych psychicznie, aby wpłynąć na nich aby podpisywali listę obecności. Złożone wyjaśnienie nie wyczerpuje w pełni zagadnień stwierdzonych w powyższej kwestii, gdyż: po pierwsze liczba osób, przy których nazwiskach brak podpisu jest większa niż wskazane przez Panią Kierownik cztery przypadki a niechęć do składania podpisu nie wyklucza możliwości odznaczania obecności przez personel, po drugie z analizy list obecności wynika, że pracownicy w rubrykach części użytkowników (w 4 przypadkach) sami nanoszą adnotację dotyczącą frekwencji uczestnika. Trudno, zatem znaleźć uzasadnienie braku jakichkolwiek adnotacji przy 7-8 nazwiskach. Ponadto w dziennikach prowadzonych w pracowniach brak informacji o tym, którzy uczestnicy brali udział w zajęciach. Biorąc pod uwagę powyższe nie jest możliwe ustalenie faktycznej liczby osób obecnych w placówce w danym okresie, jak również liczby osób rzeczywiście objętych wsparciem jednostki. W dniu kontroli w placówce w zajęciach udział brało 13 osób, informacja ta została udzielona ustnie przez kierownika placówki. Użytkownikami Domu są osoby z zaburzeniami psychicznymi i upośledzone umysłowo, kierowane do ŚDS decyzją Kierownika GOPS w Raciechowicach lub kierownika innego OPS, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o przyjęcie w porozumieniu z Kierownikiem ŚDS. Odrębną decyzją określana jest odpłatność za pobyt w ŚDS (2 osoby ponoszą opłaty, 18 osób jest zwolnionych). Odpłatność ustalana jest zgodnie z przepisami art. 51 b ustawy o pomocy społecznej. Uczestnicy osiągający dochód przekraczający kwotę 250% odpowiedniego kryterium dochodowego (kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie), ponoszą odpłatność na poziomie 5% kwoty dochodu. Kierowanie osób z terenu Gminy i Miasta Dobczyce reguluje porozumienie zawarte 29 marca 2010 r. na okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 2010 r. Gminą Dobczyce a Gminą Raciechowice. Stan psychofizyczny uczestników jest bardzo zróżnicowany. W indywidualnej dokumentacji uczestników znajdują się : ankieta, karta uczestnika, kopia orzeczenia o niepełnosprawności, opinia psychologiczna, wywiady środowiskowe oraz aktualizacje wywiadu wraz z dokumentacją potwierdzającą stan majątkowy i dochody, szczegółowe zaświadczenie lekarza specjalisty zawierające m.in. diagnozę, przebieg leczenia, informacje o zażywanych lekach i wskazania do uczestnictwa w śds, indywidualny plan rehabilitacji i terapii. Zwrócono uwagę na dokumentację 73 - letniego pana Stanisława G. W dokumentacji znajdowała się decyzja kierująca do placówki od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. 3

4 kopia aktualizacji wywiadu środowiskowego sporządzonego 08 stycznia 2010 r., protokół (sporządzony przez pracownika socjalnego GOPS w Raciechowicach) z przyjęcia zgłoszenia o przyznanie pomocy w formie usług opiekuńczych. Stwierdzono brak dokumentacji związanej z indywidualnym planem pracy, diagnozą i wskazaniami zdrowotnymi oraz terapeutycznymi dla Pana G. Pan Stanisław G. jest jedną z osób, przy nazwisku, której w listach obecności za styczeń, lipiec, wrzesień 2010 stwierdzono brak jakichkolwiek adnotacji. Rodzaj i zakres świadczonych usług. W związku z faktem, iż Środowiskowy Dom Samopomocy rozpoczął swoją działalność 11 stycznia br, pracownie są jeszcze w trakcie urządzania. Z przedłożonego Planu ŚDS w Komornikach wynika, że terapia zajęciowa prowadzona jest w grupach 6-8 osób (zajęcia w pracowni kulinarnej prowadzone są w grupach 4-6 osobowych) przy udziale opiekuna. Oferowane są między innymi treningi, w tym: trening umiejętności samoobsługowych, i zaradności życiowej obejmujący zajęcia w zakresie higieny osobistej, samodzielnego jedzenia, funkcjonowania w życiu codziennym (gospodarowanie pieniędzmi, robienie zakupów), umiejętności społecznych i interpersonalnych (nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych), organizacji czasu wolnego. Oferowane są zajęcia rozwijające indywidualne umiejętności. Jak wynika z Programu działania ŚDS terapeuci po rozpoznaniu zainteresowań i możliwości proponują każdej osobie zajęcia przystosowane do indywidualnych możliwości uczestnika. Zwrócono uwagę na niefortunne sformułowanie zawarte w ww. programie cyt.: celem nadrzędnym ŚDS jest zapobieganie izolacji, wykluczenia poza nawias społeczności osób niepełnosprawnych, skazanych na wegetację w stacjonarnych domach pomocy społecznej. Kontrolujący nie zgadzają się z taką oceną działalności domów pomocy społecznej. Dom zapewnia swoim użytkownikom spożywanie ciepłego posiłku przygotowywanego w ramach treningu kulinarnego oraz napoje. Struktura zatrudnienia i kwalifikacje pracowników. Wg stanu na dzień kontroli w ŚDS zatrudnionych było 5 osób, z tego 3 osoby w pełnym wymiarze czasu pracy. Dwie osoby w niepełnym wymiarze czasu pracy: główna księgowa i kierownik (na 1/2etatu). Pani Renata Kaczmarczyk zatrudniona jest równocześnie na stanowisku kierownika w ŚDS w Zegartowicach w pełnym wymiarze czasu pracy. Z wyjaśnień Pani Kierownik wynika, iż dwa dni w tygodniu można ją zastać w Komornikach a trzy dni w tygodniu urzęduje w Zegartowicach. Ponadto biuro (księgowość i kadry), znajduje się w siedzibie Urzędu Gminy w Raciechowicach i tam również przebywa w godzinach pracy. Zasadnym wydaje się wskazanie stałych godzin pracy Pani Kierownik w placówce, co ułatwi kontakt uczestników i ich rodzin z osobą kierującą. Osoba na stanowisku psychologa zatrudniona jest na podstawie o umowy zlecenia. W stosunku do kwalifikacji zatrudnionej kadry nie wniesiono zastrzeżeń. Z przedłożonego zestawienia wydatków ŚDS w Komornikach poniesionych w miesiącu sierpniu przez placówkę wynika, że ok. 43% wydatków to koszty zatrudnienia, ok. 23% to wydatki przeznaczone na zakup materiałów terapeutycznych, 21% to wydatki na zakup wyposażenia, 12% związane jest z utrzymaniem samochodu, 0,71% to zakup środków czystości. Kontrola środków finansowych w zakresie wydatków bieżących za 2009 rok. Z rezerwy celowej budżetu państwa dla Gminy Raciechowice w dziale Pomoc społeczna, rozdział ośrodki wsparcia, 2010, zostały przyznane środki finansowe w wysokości: zł z przeznaczeniem na zakup wyposażenia oraz materiałów 4

5 terapeutycznych dla ŚDS w Komornikach (meble, sprzęt rtv i AGD) oraz środki finansowe w wysokości zł na realizację zadania pod nazwą: Przebudowa i rozbudowa budynku Domu Ludowego w Komornikach na Środowiskowy Dom Samopomocy w Komornikach. Zakres przedmiotowego zadania obejmował między innymi wykonanie remontu instalacji elektrycznej, roboty budowlane wewnątrz budynku. Z wydatków bieżących na remonty wykorzystano kwotę: ,28 zł, natomiast ze środków przeznaczonych na zakup wyposażenia wykorzystano kwotę: ,5 zł. Niewykorzystane środki finansowe w wysokości ,13 zwrócono do MUW w dniu roku. Podczas kontroli sprawdzono oryginały faktur VAT wg. załączonych kopii (załącznik Nr 3 do protokołu). Wizytacja placówki miała na celu między innymi skontrolowanie wykonanych prac oraz sprawdzenie zakupionego wyposażenia do pracowni terapeutycznych. Nie wniesiono zastrzeżeń w zakresie przedmiotowego zagadnienia. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Na tym protokół zakończono. Protokół zawiera 6 ponumerowanych stron. Załączniki: Nr 1 kserokopia list obecności za miesiąc: styczeń, lipiec i wrzesień Nr 2 pismo Kierownika ŚDS znak: ŚDS-K0717/15/2010 z r. Nr 3 kserokopie faktur VAT Komplet załączników znajduje się przy egzemplarzu protokołu włączonym do akt kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Kraków, 12 października 2010 r. 5

6 Data otrzymania protokołu: r. Data i miejsce podpisania protokołu: , Komorniki Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących: KIEROWNIK Środowiskowego Domu Samopomocy Starszy inspektor wojewódzki (-) mgr inż. Renata Kaczmarczyk (-) mgr Elżbieta Nowak Starszy Inspektor (-) mgr Teresa Łochmańczyk (-) Michał Lis 6