Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2015 rok dla powiatu kłodzkiego Powiatowy Urząd Pracy w Kłodzku

Transkrypt

1 Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 205 rok dla powiatu kłodzkiego Powiatowy Urząd Pracy w Kłodzku S t r o n a

2 SPIS TREŚCI:. Wstęp Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy w powiecie kłodzkim Bezrobotni i oferty pracy Długotrwałe bezrobocie w zawodach Wskaźnik płynności osób bezrobotnych Analiza wskaźnika niedopasowania ofert pracy według wielkich grup zawodów Analiza wskaźnika wolnych miejsc pracy Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody deficytowe w powiecie kłodzkim w 205 roku Zawody zrównoważone w powiecie kłodzkim w 205 roku Zawody nadwyżkowe w powiecie kłodzkim w 205 roku Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Analiza lokalnego rynku pracy na podstawie badania kwestionariuszowego Prognozy rynku pracy Podsumowanie Spis tabel: Spis rysunków: S t r o n a

3 . Wstęp. Prezentowany monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w 205 roku w powiecie kłodzkim został przygotowany, w oparciu o nowe zalecenia metodyczne przygotowane zgodnie z Metodologią prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy opracowaną przez Instytut Nauk Społeczno- Ekonomicznych w Łodzi, na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w ramach projektu pn. Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej. Przedłożone opracowanie przedstawia kompleksową analizę sytuacji na lokalnym rynku pracy w Kłodzku oraz analizę zjawiska bezrobocia notowanego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłodzku w 205 roku i według stanu na dzień 3 grudnia 205 roku. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla określenia potrzeb szkoleniowych bezrobotnych i kształcenia zawodowego. Celem opracowania monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Kłodzku w 205 roku jest określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na powiatowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo - kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, a także ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Zgodnie z zaleceniami metodycznymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w opracowaniu analizowane są: Zawody deficytowe to takie zawody, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których 3 S t r o n a

4 liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe - to takie zawody, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone - to takie zawody, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności (KZiS) definiowany jest jako przynoszący dochód zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności - to zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia - to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki; przykładem uprawnienia jest prawo jazdy kat. B. Kwalifikacje - to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone w głównej mierze w oparciu o dane zgromadzone w systemie Syriusz Std o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych, zgłoszonych wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej oraz na podstawie danych dotyczących ofert pracy podmiotów publicznych oraz ofert publikowanych w internecie. 4 S t r o n a

5 Analizę wzbogacono poprzez wykorzystanie danych Systemu Informacji Oświatowej MEN, badań Głównego Urzędu Statystycznego (BAEL, badanie popytu na pracę), czy też danych uzyskanych ze źródeł pierwotnych w ramach badań kwestionariuszowych przedsiębiorstw, które zostały przeprowadzone w ostatnim kwartale 205 roku. Zaimplementowane dane zawierające wyliczone wskaźniki umożliwiają określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jak również pozwalają na przeprowadzenie szczegółowej analizy lokalnego rynku pracy i interpretację uzyskanych wyników. Dokonana analiza została przygotowana według zaleceń metodycznych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz zgodnie z art. 9 ust. pkt. 9 Ustawy o promocji o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 205, poz. 49 z późn. zm.). Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. 5 S t r o n a

6 2. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy w powiecie kłodzkim. Zgodnie z danymi pochodzącymi z Powiatowego Urzędu Pracy w Kłodzku, na dzień 3. XII. 205 roku według załącznika nr sprawozdania MPiPS 0 wynika, iż w powiecie kłodzkim było zarejestrowanych osób bezrobotnych czyli 9,8% ludności powiatu w wieku produkcyjnym. Stopa bezrobocia na koniec grudnia 205 roku w powiecie kłodzkim wyniosła aż 20,0% i była wyższa od średniej krajowej o 0,2% i o,4% wyższa niż w województwie dolnośląskim. Powiat kłodzki nie stanowi naturalnego i wyłącznego rynku pracy dla mieszkańców powiatu. Cechuje się on jednym z najwyższych wskaźników bezrobocia w województwie dolnośląskim. Bezrobocie w powiecie kłodzkim ma charakter strukturalny i długotrwały. Zmiany, jakie zaszły w gospodarce spowodowały likwidację wielu przedsiębiorstw w takich branżach jak: przemysł wydobywczy, przemysł włókienniczy, przemysł przetwarzający miejscowe surowce, przemysł elektromaszynowy. Powstanie nowych firm nie przyczyniło się jednak do zmniejszenia skali bezrobocia. Podmioty gospodarcze nie są w stanie wygenerować takiego zapotrzebowania na pracowników by w sposób istotny wpłynąć na zmniejszenie stopy bezrobocia. Obecnie odnotowuje się wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym, który nie idzie jednak w parze z wzrostem popytu na pracę. Nowotworzone miejsca pracy różnią się znacznie od tych likwidowanych pod względem lokalizacji, potrzebnych kwalifikacji itp., co utrudnia odnalezienie się na rynku pracy ludziom, którzy ją utracili. W ostatnich latach sytuacja na rynku pracy w powiecie kłodzkim nieznacznie się przeobraziła. Warto zauważyć, że w 205 roku w powiecie kłodzkim odnotowano bardzo pozytywne zmiany w zakresie struktury, stanu oraz napływu osób bezrobotnych w ewidencji PUP w Kłodzku. W porównaniu do danych z końca 204 roku stopa bezrobocia zmniejszyła się aż o 3,6%. Stopa bezrobocia na koniec 205 roku w powiecie kłodzkim była najniższa od kilku lat. Liczba osób bezrobotnych również osiągnęła najniższy poziom. W porównaniu do danych z końca 204 roku liczba osób bezrobotnych uległa wyraźnemu zmniejszeniu. Spadek liczby osób bezrobotnych w liczbach bezwzględnych wyniósł 2 253, co stanowi procentowy spadek na bardzo wysokim poziomie wynoszącym aż 8,%. Takie dane świadczą o ożywieniu gospodarczym, wzroście popytu na pracę, co w sposób bezpośredni koreluje ze zmniejszeniem liczby osób bezrobotnych i spadkiem stopy bezrobocia w powiecie kłodzkim. Według danych na dzień 3. XII. 205 roku zarejestrowanych było bezrobotnych kobiet 48,9% ogółu zarejestrowanych osób 6 S t r o n a

7 bezrobotnych, 5 2 mężczyzn 5,%, 6 59 osób długotrwale bezrobotnych 60,3% ogółu bezrobotnych, osób bezrobotnych w wieku powyżej 50 lat 32,3%, bezrobotnych w wieku do 30 lat 23,7% oraz 542 osoby bezrobotne niepełnosprawne 5,3% ogólnej liczby osób bezrobotnych. 2.. Bezrobotni i oferty pracy. Poniżej przedstawiono dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego wśród mieszkańców powiatu kłodzkiego w odniesieniu do posiadanego przez bezrobotnych zawodu oraz ofert pracy pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Kłodzku. Przedstawione dane dotyczą wielkich oraz elementarnych grup zawodowych w globalnej populacji osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłodzku. W tabeli zaprezentowano grupy zawodowe, w których zarejestrowano największą liczbę osób bezrobotnych według danych na koniec grudnia 205 roku. W przypadku wielkich grup zawodowych na koniec 205 roku najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych było w grupach: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy osoby, pracownicy usług i sprzedawcy 2 44 osoby, pracownicy wykonujący prace proste 044 osoby oraz technicy i inny średni personel 952 osoby. Największy napływ - rejestracja osób bezrobotnych w 205 roku odnotowany został w takich wielkich grupach zawodowych jak: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy osoby, pracownicy usług i sprzedawcy 2 42 osób, pracownicy wykonujący prace proste 67 osób oraz technicy i inny średni personel 088 osób. Odpływ osób bezrobotnych wyrejestrowania z ewidencji PUP w Kłodzku w 205 roku był najwyższy w takich wielkich grupach zawodowych jak: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3 59 osób, pracownicy usług i sprzedawcy osób, pracownicy wykonujący prace proste 392 osoby oraz technicy i inny średni personel 294 osoby. W 205 roku Powiatowy Urząd Pracy w Kłodzku pozyskał ofert pracy. Bardzo często zgłoszone propozycje pracy dotyczyły prac subsydiowanych. W 205 roku liczba ofert pracy dostępnych w Internecie dla powiatu kłodzkiego wynosiła 604. Największa liczba ofert pracy w 205 roku kierowana była do przedstawicieli takich wielkich grup zawodowych jak: pracownicy usług i sprzedawcy łącznie 093 oferty pracy, w tym 06 ofert pracy dostępnych było w PUP w Kłodzku i 32 oferty pracy w Internecie, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 478 oferty pracy, w tym 46 ofert pracy dostępnych w PUP w Kłodzku oraz 7 w Internecie, specjaliści 470 ofert pracy, w tym 73 oferty pracy dostępne w PUP w Kłodzku i 297 oferty pracy dostępne w Internecie, pracownicy wykonujący prace proste 45 ofert pracy, w tym 394 oferty pracy 7 S t r o n a

8 w PUP w Kłodzku oraz 57 ofert pracy w Internecie oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy łącznie 409 ofert pracy, w tym 406 ofert pracy było dostępnych w PUP w Kłodzku i 3 ofert w Internecie. Tabela. Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według wielkich grup zawodów w 205 roku. Kod 7 Wielkie grupy zawodów ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY napływ w okresie Bezrobotni ogółem odpływ w okresie stan na koniec okresu Napływ ofert pracy w okresie PUP Internet PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI SPECJALIŚCI ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY KIEROWNICY SIŁY ZBROJNE Analizując elementarne zawody zdecydowanie najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych było w ewidencji PUP w Kłodzku według danych na dzień 3. XII. 205 roku w grupie zawodowej: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 826 osób. Następne, elementarne grupy zawodowe generujące znaczną liczbę osób bezrobotnych na koniec 205 roku to: gospodarze budynków bezrobotnych osób, kucharze 346 osób, murarze i 346 osób, pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 230 osób, robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 207 osób oraz ślusarze i 96 osób. Tabela 2. Grupy zawodów elementarnych, w których liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) jest największa w 205 roku. Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (stan na koniec okresu) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Gospodarze budynków Kucharze Murarze i Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym S t r o n a

9 7222 Ślusarze i Mechanicy pojazdów samochodowych Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i 6 8 Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i Piekarze, cukiernicy i Pracownicy obsługi biurowej Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i Stolarze meblowi i Kelnerzy Robotnicy leśni i Szwaczki, hafciarki i Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 32 Technicy budownictwa 3 4 Największa liczba rejestracji osób bezrobotnych - napływ osób bezrobotnych w 205 roku odnotowano w takich zawodach elementarnych jak: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 927 osób, kucharze 425 osób, gospodarze budynków 49 osób, murarze i 299, mechanicy pojazdów samochodowych 22. Tabela 3. Grupy zawodów elementarnych, w których liczba bezrobotnych (napływ) jest największa w 205 roku. Kod Elementarne grupy zawodów Liczba bezrobotnych (napływ w okresie) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Kucharze Gospodarze budynków Murarze i Mechanicy pojazdów samochodowych Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 2 92 Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Ślusarze i Pracownicy obsługi biurowej Kelnerzy Piekarze, cukiernicy i Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 9629 Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i Recepcjoniści hotelowi Stolarze meblowi i Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i S t r o n a

10 8 Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 9 73 Malarze budowlani i Szwaczki, hafciarki i 5 Największy odpływ osób bezrobotnych wyrejestrowania z ewidencji PUP w Kłodzku odnotowano w takich zawodach elementarnych jak: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 039, gospodarze budynków 49, kucharze - 470, murarze i - 376, pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne - 267, mechanicy pojazdów samochodowych oraz ślusarze i 260. Uwzględniając oferty pracy dostępne na lokalnym rynku pracy (oferty pochodzące z PUP w Kłodzku oraz oferty pracy dostępne w Internecie) wynika, że w 205 roku największa liczba ofert pracy dotyczyła pracy w zawodzie: gospodarze budynków 525 ofert pracy. Znaczna liczba ofert pracy, biorąc pod uwagę oba źródła ofert pracy, dotyczyła pracy w zawodach: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) - 76 ofert, pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 44, kucharze - 33, monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani - 26, magazynierzy i - 5, kelnerzy 2 oraz specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 07. Tabela 4. Analiza ofert pracy według elementarnych grup zawodów w 205 roku. Napływ ofert pracy w Kod Elementarne grupy zawodów okresie PUP Internet Suma 553 Gospodarze budynków Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Kucharze Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Magazynierzy i Kelnerzy Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji Pomoce kuchenne Kierowcy samochodów ciężarowych Murarze i Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani Monterzy sprzętu elektronicznego Pracownicy obsługi biurowej Dyrektorzy generalni i zarządzający Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Recepcjoniści hotelowi S t r o n a

11 2.2. Długotrwałe bezrobocie w zawodach. Poniżej zaprezentowano zawody (według kodu czterocyfrowego), które najsilniej generowały długotrwałe bezrobocie w powiecie kłodzkim w 205 roku. Zgodnie z definicją wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wartość wskaźnika przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 00% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotnym). Długotrwałe bezrobocie najczęściej generowali przedstawiciele elementarnych grup zawodowych zaprezentowanych w poniższej tabeli. Osoby bezrobotne reprezentujące wymienione zawody mogą mieć trudności w znalezieniu zatrudnienia za pośrednictwem urzędu pracy i są w największym stopniu zagrożone długotrwałym bezrobociem. Tabela 5. Zawody generujące długotrwałe bezrobocie według kodu czterocyfrowego. Wskaźnik Kod Elementarne grupy zawodów długotrwałego bezrobocia 00 Oficerowie sił zbrojnych 00,00 32 Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej 00, Kierownicy w górnictwie 00, Kierownicy do spraw budownictwa 00, Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani 00,00 24 Specjaliści nauk o Ziemi 00, Matematycy, aktuariusze i statystycy 00, Specjaliści do spraw ochrony środowiska 00, Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży 00, Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych 00, Projektanci i administratorzy baz danych 00, Archiwiści i muzealnicy 00, Specjaliści do spraw społecznych 00, Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy 00, Mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym 00, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 00, Technicy urządzeń ruchu lotniczego 00, Technicy medyczni i dentystyczni 00, Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii 00,00 S t r o n a

12 335 Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątkowych) 00, Urzędnicy do spraw podatków 00, Funkcjonariusze służby więziennej 00,00 34 Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny 00, Plastycy, dekoratorzy wnętrz i 00, Aktorzy cyrkowi i 00, Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych 00,00 44 Pomocnicy biblioteczni 00, Pracownicy zakładów pogrzebowych 00, Instruktorzy nauki jazdy 00, Asystenci nauczycieli 00, Pomocniczy personel medyczny 00,00 64 Rolnicy upraw mieszanych 00,00 79 Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani 00, Tynkarze i 00, Szklarze 00, Wskaźnik płynności osób bezrobotnych. W niniejszej części opracowania przedstawione zostały informacje na temat kierunków i natężenia fluktuacji i ruchu osób bezrobotnych (rejestracji napływu i wyrejestrowań odpływu osób bezrobotnych). Wartość miernika płynności wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. W przypadku, gdy napływ przewyższa odpływ oznacza to wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Gdy odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), liczba bezrobotnych w grupie zawodów jest constans i nie ulega zmianie. W sytuacji, gdy odpływ przewyższa napływ, mamy do czynienia ze spadkiem bezrobotnych w zawodzie. Największy wskaźnik płynności w 205 roku dotyczył takich zawodów jak: technicy medyczni i dentystyczni, kartografowie i geodeci, średni personel z dziedziny prawa i pokrewny, specjaliści nauk o Ziemi, projektanci i administratorzy baz danych, operatorzy urządzeń teleinformatycznych, rzemieślnicy gdzie indziej niesklasyfikowani, maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowotransportowych i oraz pomoce domowe i sprzątaczki. 2 S t r o n a

13 Tabela 6. Grupy zawodów elementarnych, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najwyższy w 205 roku. Wskaźnik Kod Elementarne grupy zawodów płynności bezrobotnych 324 Technicy medyczni i dentystyczni 5, Kartografowie i geodeci 4,00 34 Średni personel z dziedziny prawa i pokrewny 4,00 24 Specjaliści nauk o Ziemi 3, Projektanci i administratorzy baz danych 3,00 35 Operatorzy urządzeń teleinformatycznych 3, Rzemieślnicy gdzie indziej niesklasyfikowani 3, Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i 9 Pomoce domowe i sprzątaczki 2,67 36 Technicy technologii chemicznej i 2, Ceramicy i 2,50 84 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i 332 Agenci ubezpieczeniowi 2, Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani 222 Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub tytułem specjalisty) 2, Specjaliści do spraw sieci komputerowych 2, Dziennikarze 2, Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 353 Piloci statków powietrznych i personel pokrewny 2, Policjanci 2, Bukmacherzy, krupierzy i 2, Pracownicy obsługi płacowej 2,00 53 Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek 2, Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej 9622 Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 2,00 2,67 2,50 2,00 2,00 2,00 Wskaźnik płynności bezrobotnych był najniższy w takich elementarnych zawodach jak: przedstawiciele władz publicznych, kierownicy do spraw finansowych, kierownicy w instytucjach opieki nad dziećmi, dietetycy i specjaliści do spraw żywienia, optometryści, dealerzy i maklerzy aktywów finansowych, funkcjonariusze służby więziennej, urzędnicy państwowi do spraw nadzoru gdzie indziej niesklasyfikowani, maszynistki i operatorzy edytorów tekstu, pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center), pracownicy usług domowych oraz operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców. 3 S t r o n a

14 Tabela 7. Grupa zawodów elementarnych, w których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najniższy. Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych Przedstawiciele władz publicznych 0,00 2 Kierownicy do spraw finansowych 0,00 34 Kierownicy w instytucjach opieki nad dziećmi 0, Dietetycy i specjaliści do spraw żywienia 0, Optometryści 0,00 33 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 0, Funkcjonariusze służby więziennej 0, Urzędnicy państwowi do spraw nadzoru gdzie indziej niesklasyfikowani 0,00 43 Maszynistki i operatorzy edytorów tekstu 0, Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) 0, Pracownicy usług domowych 0,00 83 Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców 420 Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym 0, Architekci krajobrazu 0,33 77 Monterzy budownictwa wodnego 0,33 0, Analiza wskaźnika niedopasowania ofert pracy według wielkich grup zawodów. Analiza wskaźnika niedopasowania ofert pracy opiera się na wyliczaniu wskaźnika niedopasowania struktury ofert pracy dostępnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłodzku oraz ofert pracy dostępnych w Internecie w całym 205 roku według wielkich grup zawodów. Wskaźnik struktury ofert pracy stanowi iloraz przeciętnej liczby ofert pracy w grupie zawodów do całkowitej liczby ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. Na podstawie wskaźnika struktury ofert pracy według źródeł wyliczony został wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy. Na jego podstawie przedstawiono grupy zawodów, w których oferty pracy są niedoreprezentowane w PUP w Kłodzku (wartość wskaźnika przyjmuje wartość <). Taka wartość wskaźnika oznacza, że pracodawcy znacznie częściej oferują pracę za pośrednictwem portali internetowych dla tych zawodów. Druga grupa zawodów to zawody, w których oferty pracy są nadreprezentowane w PUP w Kłodzku (wartość wskaźnika przyjmuje wartość >). Taki wskaźnik oznacza, że pracodawcy znacznie częściej poszukują pracowników za pośrednictwem PUP w Kłodzku niż w Internecie. Do zawodów niedoreprezentowanych w PUP w Kłodzku zalicza się takie zawody jak: kierownicy, specjaliści, technicy i inny średni personel oraz pracownicy biurowi. 4 S t r o n a

15 Natomiast do zawodów nadreprezentowanych w PUP w Kłodzku zalicza się przede wszystkim takie zawody jak: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, pracownicy usług i sprzedawcy, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, pracownicy wykonujący prace proste oraz pracownicy biurowi. Tabela 8. Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy w 205 roku. Wskaźnik struktury według źródeł Wielkie grupy zawodowe PUP Internet Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy (PUP vs internet) KIEROWNICY 0,82% 3,68% 0,06 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 5,70% 2,70% 5,8 PRACOWNICY BIUROWI 8,72% 7,43%,7 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 36,3% 5,07% 7,3 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 3,42% 9,46%,42 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 3,82% 0,5% 27,28 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 0,82% 0 0 SPECJALIŚCI 5,89% 49,83% 0,2 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 4,70%,32% 0, Analiza wskaźnika wolnych miejsc pracy. Wskaźnik wolnych miejsc pracy jest to stosunek wolnych miejsc pracy (ofert pracy) do sumy zagospodarowanych i niezagospodarowanych miejsc pracy. Miernik ten publikowany jest przez GUS w raportach z popytu na pracę. Analiza tego miernika pozwala określić jaki odsetek całkowitego popytu na pracę stanowią wolne miejsca pracy. Im wyższa wartość tego miernika, tym większa część miejsc pracy jest nieobsadzona, przez co szansa na znalezienie pracy wzrasta. Zgodnie z przedstawionymi danymi największa szansa na znalezienie pracy występuje w wielkich grupach zawodowych jak: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, technicy i inny średni personel, pracownicy biurowi oraz pracownicy usług i sprzedawcy. Najmniejsza dostępność miejsc pracy występuje w takich wielkich grupach zawodowych jak: siły zbrojne oraz kierownicy. Tabela 9. Wskaźnik dostępności ofert pracy wielkie grupy zawodów. Kod Wielkie grupy zawodów Wskaźnik dostępności ofert pracy 6 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 67,9 7 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 53,4 3 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 42,79 4 PRACOWNICY BIUROWI 9,52 5 S t r o n a

16 5 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 5, 9 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 3,78 2 SPECJALIŚCI 3,08 8 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ,7 KIEROWNICY 5,6 0 SIŁY ZBROJNE 0 Największe szanse na znalezienie zatrudnienia mają przede wszystkim przedstawiciele takich elementarnych grup zawodowych jak: średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i, technicy wsparcia informatycznego i technicznego, kasjerzy bankowi i, dietetycy i żywieniowcy, ślusarze i, zamiatacze i, blacharze, lakiernicy, szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych, formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła, specjaliści do spraw wychowania małego dziecka, kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani, formierze odlewniczy i, mechanicy pojazdów samochodowych, stolarze meblowi i, mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych, szwaczki, hafciarki i, introligatorzy i, monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych, pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu oraz specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani. Tabela 0. Wysoki wskaźnik dostępności ofert pracy elementarne grupy zawodów. Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik dostępności ofert pracy 334 Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 326, Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 659, Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 435, Kasjerzy bankowi i 389, Dietetycy i żywieniowcy 353, Ślusarze i 323, Zamiatacze i 272, Blacharze 267, Lakiernicy 242, Szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych 222, Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła 202, Specjaliści do spraw wychowania małego dziecka 94, Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani 9, Formierze odlewniczy i 9, Mechanicy pojazdów samochodowych 88, S t r o n a

17 7522 Stolarze meblowi i 8, Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 8, Szwaczki, hafciarki i 7, Introligatorzy i 62, Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 60, Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 54, Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 53, Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i 39, Chemicy 25, Specjaliści do spraw administracji i rozwoju 24, Sekretarki (ogólne) 2, Pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 6, Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów 2, Monterzy izolacji 09, Muzycy i 06, Ogrodnicy 04, Technicy budownictwa 02, Betoniarze, betoniarze zbrojarze i 96,429 4 Kierownicy w hotelarstwie 92, Inżynierowie gdzie indziej niesklasyfikowani 86, Fryzjerzy 79, Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 79, Elektromechanicy i elektromonterzy 78, Kierownicy do spraw logistyki i dziedzin pokrewnych 76, Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i 74, Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 7, Murarze i 70, Ładowacze nieczystości 70, Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i 68, Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej niesklasyfikowani 68, Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna 62, Agenci sprzedaży bezpośredniej 6, Technicy mechanicy 58, Monterzy linii elektrycznych 56, Cieśle i stolarze budowlani 52, Biolodzy i 52,0000 Najmniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia mają przede wszystkim przedstawiciele takich elementarnych grup zawodowych jak: kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, kierownicy produkcji, w rolnictwie i leśnictwie, pielęgniarki z tytułem specjalisty, nauczyciele szkół specjalnych, projektanci aplikacji sieciowych i multimediów, optycy 7 S t r o n a

18 okularowi, ankieterzy, planiści produkcyjni, opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami oraz sprzedawcy na targowiskach i bazarach. Tabela. Niski wskaźnik dostępności ofert pracy elementarne grupy zawodów. Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik dostępności ofert pracy 22 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 0, Kierownicy produkcji w rolnictwie i leśnictwie 0, Pielęgniarki z tytułem specjalisty 0, Nauczyciele szkół specjalnych 0, Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 0, Optycy okularowi 0, Ankieterzy 0, Planiści produkcyjni 0, Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami 0, Sprzedawcy na targowiskach i bazarach 0, Agenci i administratorzy nieruchomości 0, Programiści aplikacji 0, Operatorzy maszyn do szycia 0, Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 0, Opiekunowie dziecięcy 0, Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji 0, Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej 0, Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 0, Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 0, Optometryści, Pracownicy lombardów i instytucji pożyczkowych, Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Stworzenie rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest priorytetowym celem raportu. Klasyfikacja umożliwia poznanie zawodów, na które występuje znaczne zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy, a więc zawodów pożądanych przez pracodawców oraz zawodów nieadekwatnych do potrzeb i wymagań rynku pracy, a także oczekiwań pracodawców. Poniżej przedstawiono informację sygnalną dotyczącą zawodów deficytowych, nadwyżkowych i zrównoważonych w powiecie kłodzkim w 205 roku. 8 S t r o n a

19 NADWYŻKA DEFICYT Tabela 2. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie kłodzkim - informacja sygnalna r. Sekcja Zaklasyfikowanie Grupa elementarna zawód maksymalnie deficytowy zawód deficytowy zawód nadwyżkowy Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Sprzedawcy na targowiskach i bazarach Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami Agenci i administratorzy nieruchomości Opiekunowie dziecięcy Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej niesklasyfikowani Praczki ręczne i prasowacze Technicy fizjoterapii i masażyści Maszyniści kotłów parowych i Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych zawód maksymalnie nadwyżkowy Elektrycy budowlani i Monterzy sprzętu elektronicznego Maszyniści kolejowi i metra Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru Artyści plastycy Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców Robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych Funkcjonariusze służby więziennej 3.. Zawody deficytowe w powiecie kłodzkim w 205 roku. W obowiązującej metodologii zakłada się, iż zawody deficytowe charakteryzują się większą liczbą dostępnych ofert pracy niż wynosi średni stan bezrobotnych w danym okresie sprawozdawczym. Dodatkowo wskazane jest, aby w takim zawodzie odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekraczał mediany, a odpływ bezrobotnych powinien przewyższać ich napływ (bądź był równy) w danym okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie deficytowe wyróżniają się brakiem bezrobotnych tj. wskaźnik dostępności oferty pracy wynosi zero. W 205 roku w powiecie kłodzkim odnotowano trzy elementarne grupy zawodów zawody elementarne o maksymalnym wskaźniku deficytu: kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, sprzedawcy na targowiskach i bazarach oraz opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami. 9 S t r o n a

20 Tabela 3. Elementarne grupy zawodów maksymalnie deficytowych. Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 22 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi 0,00 52 Sprzedawcy na targowiskach i bazarach 0, Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami 0 0,00 00,00 W poniższej tabeli zaprezentowano elementarne grupy zawodów najbardziej deficytowych od najmniejszej wartości wskaźnika dostępności ofert pracy. W 205 roku w powiecie kłodzkim odnotowano dwa zawody deficytowe: agenci i administratorzy nieruchomości oraz opiekunowie dziecięcy. 20 S t r o n a

21 Tabela 4. Ranking elementarnych zawodów deficytowych w 205 roku. Kod Elementarna grupa zawodów Średnio miesięczna liczba bezrobotnych Średnio miesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydio wanych (%) 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 0,08 0,33 0,25 50,00 80,00 53 Opiekunowie dziecięcy,42 3,08 0,46 0,00,00 00,00 20,00 Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 2 S t r o n a

22 3.2. Zawody zrównoważone w powiecie kłodzkim w 205 roku. Zgodnie z nową metodologią opracowania monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych przyjęto, że zawody zrównoważone odznaczają się zbliżoną liczbą bezrobotnych i dostępnych ofert pracy w danym okresie sprawozdawczym. Dodatkowo wskazane jest, aby w takim zawodzie odsetek długotrwale bezrobotnych nie przekraczał mediany, a odpływ bezrobotnych powinien przewyższać ich napływ (bądź być równy) w danym okresie sprawozdawczym. W 205 roku w powiecie kłodzkim nie odnotowano żadnego elementarnego zawodu zrównoważonego Zawody nadwyżkowe w powiecie kłodzkim w 205 roku. Zawody nadwyżkowe odznaczają się przewagą liczebną bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy, bezrobociem długotrwałym powyżej mediany oraz niskim odpływem netto (wyższy napływ niż odpływ) bezrobotnych w danym okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości. W 205 roku zanotowano cztery zawody maksymalnie nadwyżkowe: artyści plastycy, operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych oraz funkcjonariusze służby więziennej. Tabela 5. Elementarne grupy zawodów maksymalnie nadwyżkowych. Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 265 Artyści plastycy 4 0,00 0,00 83 Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców 3 0,00 0, Robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych 2 0,00 0, Funkcjonariusze służby więziennej 0,00 0,00 W poniższej tabeli zaprezentowano elementarne grupy zawodowe najbardziej nadwyżkowe od największej wartości wskaźnika dostępności oferty pracy. 205 roku odnotowano dziesięć zawodów nadwyżkowych. Do najbardziej nadwyżkowych zawodów zaliczyć należy takie zawody elementarne jak: kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani, pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej niesklasyfikowani, praczki ręczne i prasowacze, technicy fizjoterapii i masażyści oraz maszyniści kotłów parowych i. 22 S t r o n a

23 Tabela 6. Ranking elementarnych zawodów nadwyżkowych w 205 roku. Kod Elementarna grupa zawodów 439 Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani 5329 Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej niesklasyfikowani Średnio miesięczna liczba bezrobotnych Średnio miesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydio wanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 5,92 0,08 9,00 62,50 0,94 0,00 0,00 7,7 0,25 68,67 63,64 0,88 0,00 0,00 92 Praczki ręczne i prasowacze 2,25 0,25 49,00 66,67 0,77 00,00 0, Technicy fizjoterapii i masażyści 7,67 0,33 23,00 80,00 0,73 50,00 0, Maszyniści kotłów parowych i 42,42 2,08 20,36 69,77 0,98 0,00 00, Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 8,50 0,50 7,00 66,67 0,93 66,67 0,00 74 Elektrycy budowlani i 28,58 2,33 2,25 67,86 0,94 50,00 0, Monterzy sprzętu elektronicznego 53,67 4,58,7 66,67 0,98 8,8 0,00 83 Maszyniści kolejowi i metra 2,08 0,42 5,00 75,00 0,50 0,00 0,00 87 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru 4,33 3,25,33 80,00 0,75 0,00 0,00 23 S t r o n a

24 4. Analiza umiejętności i uprawnień. Następna część opracowania związana jest z analizą umiejętności i uprawnień na lokalnym rynku pracy, która została zaprezentowana z punktu widzenia popytowej strony. W ramach opracowania powinny zostać przedstawione uprawnienia, które są najczęściej posiadane przez bezrobotnych - posiada je najwyższy odsetek bezrobotnych (niestety ze względu na brak danych dotyczących uprawnień posiadanych przez osoby bezrobotne informacji o podażowej stronie rynku pracy w ramach wielkich grup zawodowych nie przedstawiono powyższych danych) oraz umiejętności i uprawnienia, które są najczęściej wymagane przez pracodawców w ofertach pracy - stanowią najwyższy odsetek ofert pracy, w których są wymagane. Analiza umiejętności i uprawnień przedstawiona została w powiązaniu z zawodami, co umożliwi wskazanie niedopasowań w strukturze kwalifikacyjno-zawodowej osób bezrobotnych. Skorelowanie popytu i podaży na umiejętności i uprawnienia na lokalnym rynku pracy w podziale na wielkie grupy zawodów pozwoli ocenić dopasowanie umiejętności i uprawnień osób bezrobotnych w danych grupach zawodów do oczekiwań i potrzeb pracodawców widocznych w ofertach pracy. W przypadku, gdy umiejętności i uprawnienia, które najczęściej posiadają bezrobotni zarejestrowani w PUP w Kłodzku pokrywają się z tymi, których oczekują pracodawcy zachodzi równowaga na rynku pracy w tym aspekcie. W sytuacji, gdy w wyniku przeprowadzonej analizy danych, umiejętności i uprawnienia poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy okażą sie inne, niż umiejętności posiadane przez bezrobotnych w danej grupie zawodów, możemy mówić o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodowej na badanym rynku pracy. Poniżej przedstawione zostały umiejętności i uprawnienia oczekiwane przez pracodawców względem wielkich grup zawodów w 205 roku. Dane przedstawione zostały za pomocą odsetka ofert pracy, który liczony jest jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagane do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (oferty pracy z PUP w Kłodzku oraz oferty pracy dostępne w Internecie). W przypadku wielkiej grupy zawodowej kierownicy najbardziej wymagane są takie umiejętności jak: komunikacja ustna/ komunikatywność współpraca w zespole oraz wykonywanie obliczeń. 24 S t r o n a

25 Od przedstawicieli wielkiej grupy zawodowej specjaliści wymagane są takie umiejętności jak: komunikacja ustna/ komunikatywność, planowanie i organizacja pracy własnej oraz znajomość języków obcych. Umiejętności i uprawnienia oczekiwane przez pracodawców od osób posiadających zawód przynależny do wielkiej grupy technicy i inny średni personel to planowanie i organizacja pracy własnej. W odniesieniu do pracowników usług i sprzedawców wymagane są takie umiejętności i uprawnienia jak: sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, komunikacja ustna/ komunikatywność, planowanie i organizacja pracy własnej, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu oraz współpraca w zespole. Od przedstawicieli wielkich grup zawodowych: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń oraz pracownicy wykonujący prace proste wymagana jest sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna. Tabela 7. Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 205 roku. STRONA PODAŻOWA RYNKU STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY PRACY KIEROWNICY SPECJALIŚCI Wielka grupa zawodów TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY Uprawnienia posiadane przez bezrobotnych Odsetek bezrobotnych (%) Umiejętności i uprawnienia wymagane w ofertach pracy Komunikacja ustna/ komunikatywność Współpraca w zespole Wykonywanie obliczeń Komunikacja ustna/ komunikatywność Planowanie i organizacja pracy własnej Znajomość języków obcych Planowanie i organizacja pracy własnej Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Komunikacja ustna/ komunikatywność Planowanie i organizacja pracy własnej Obsługa komputera i wykorzystanie internetu Odsetek ofert pracy (%) 6,2500 6,2500 6,2500,6260 0,830 0,830 0,9434 0,6977 0,465 0,465 0, S t r o n a

26 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE Współpraca w zespole Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,2326 2,9557,22 0,4926 Dodatkowym aspektem związanym z analizą umiejętności i uprawnień w podziale na wielkie grupy zawodów jest badanie cech grupy osób bezrobotnych bez zawodu. Grupę tą można scharakteryzować według posiadanego wykształcenia, czy też posiadanych umiejętności i uprawnień. Poniżej przedstawiony został procentowy udział osób bezrobotnych z danym poziomem wykształcenia, uprawnieniem lub umiejętnością w stosunku do ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych bez zawodu. Na koniec 205 roku w PUP w Kłodzku zarejestrowanych było 85 osób bezrobotnych bez zawodu, co stanowiło,7% ogólnej liczby wszystkich zarejestrowanych osób bezrobotnych. Zdecydowanie największa liczba osób bezrobotnych bez zawodu posiadała wykształcenie gimnazjalne i poniżej 70 osób, co stanowiło 2,3% ogólnej liczby osób bezrobotnych z takim poziomem wykształcenia. Znaczna liczba osób bezrobotnych bez zawodu zarejestrowanych na koniec 205 roku w PUP w Kłodzku 24 posiada wykształcenie średnie ogólnokształcące, co stanowi 23,3% ogólnej liczby osób bezrobotnych posiadających taki poziom wykształcenia. Tabela 8. Bezrobotni bez zawodu w 205 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* Ogółem ,72% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej ,26% zasadnicze zawodowe ,35% średnie ogólnokształcące ,29% policealne i średnie zawodowe ,35% wyższe 790 5,90% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa ,24% szkoła przysposabiająca do pracy 3 0 0,00% technikum ,55% liceum ogólnokształcące ,95% liceum profilowane 26 S t r o n a

27 technikum uzupełniające liceum uzupełniające 3 7,69% szkoła policealna ,52% wyższa ,4% 5. Analiza rynku edukacyjnego. Szczegółowa analiza rynku edukacyjnego na obszarze działania Powiatowego Urzędu Pracy w Kłodzku jest uzupełnieniem i rozszerzeniem szczegółowych danych dotyczących deficytu lub też nadwyżki w danym zawodzie dokonanej na podstawie metody rankingowej. Informacje o liczbie uczniów kończących edukację w danym zawodzie oraz liczbie absolwentów szkół stanowią niezwykle ważną informację umożliwiającą określenie kierunków szkoleń dla bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym. 5.. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych. Celem przedstawionej analizy jest uzyskanie pełnej informacji o rynku edukacyjnym, w tym o potencjalnym zasobie siły roboczej wchodzącej na rynek pracy. Prezentowane analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych z uwzględnieniem liczby uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych, będących potencjalnym zasobem siły roboczej ukazują, które zawody zmienią siłę i natężenie deficytu bądź nadwyżki. Takie analizy pozwolą odpowiedzieć na pytanie, czy deficyt bądź nadwyżka występująca na rynku w najbliższym czasie zwiększy się, czy też ulegnie redukcji. Uzyskane informacje są bardzo ważne, ponieważ umożliwią wskazanie, czy szkolenie osób bezrobotnych w danych zawodach ma sens ze względu na możliwość zbilansowania deficytu poprzez pojawienie się na lokalnym rynku pracy absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w danym zawodzie deficytowym. Z drugiej strony, przy stałym zapotrzebowaniu pracodawców popytowej strony na rynku i stałym dopływie na rynek pracy absolwentów w danym zawodzie może wystąpić wzrost bezrobocia. W przypadku zawodów nadwyżkowych, relatywnie duża liczba uczniów ostatnich klas, mogących podjąć zatrudnienie, przy niezmienionych warunkach po popytowej stronie rynku pracy, może przyczynić się do wzrostu bezrobocia w omawianym zawodzie. Wyklucza to również zasadność przeprowadzania szkoleń w obrębie uprawnień niezbędnych do wykonywania danego zawodu. Źródło informacji do opisywanej analizy stanowią dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej MEN o liczbie uczniów 27 S t r o n a

28 ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych zawodów i specjalności. Poniżej przedstawiono uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Tabela 9. Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 205 roku Zawody deficytowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 22 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Agenci i administratorzy nieruchomości Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami 0 52 Sprzedawcy na targowiskach i bazarach 0 53 Opiekunowie dziecięcy 0 Zawody nadwyżkowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 439 Kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani Artyści plastycy Technicy fizjoterapii i masażyści Funkcjonariusze służby więziennej Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i gdzie indziej 0 niesklasyfikowani 74 Elektrycy budowlani i 754 Robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych 0 83 Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych 0 surowców 87 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy papierniczej i produkcji papieru Maszyniści kotłów parowych i Monterzy sprzętu elektronicznego 0 83 Maszyniści kolejowi i metra Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 0 92 Praczki ręczne i prasowacze Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Według danych pozyskanych z Systemu Informacji Oświatowej liczba absolwentów w 204 roku w powiecie kłodzkim wynosiła 489 osób, w tym 706 osób ukończyło liceum ogólnokształcące, 454 absolwentów ukończyło technikum, 254 osoby szkołę policealną, 75 osób zasadniczą szkołę zawodową oraz 0 osób szkołę przysposabiającą do pracy. Liczba absolwentów, którzy w 204 roku zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe 28 S t r o n a

29 wynosiła 378. Według danych na koniec grudnia 205 roku łączna liczba absolwentów wynosiła 335 osób. Największa liczba absolwentów ukończyła liceum ogólnokształcące 783 osoby. Szkołę policealną ukończyło 274 absolwentów, technikum 209 absolwentów, zasadniczą szkołę zawodową 80 absolwentów, szkołę przysposabiającą do pracy 9 absolwentów. W 205 roku egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe zdały 563 osoby. Liczba bezrobotnych absolwentów na koniec grudnia 204 roku wynosiła 208. Na koniec maja 205 roku w ewidencji PUP w Kłodzku zarejestrowanych było 29 bezrobotnych absolwentów, natomiast na koniec grudnia 205 roku 227 bezrobotnych absolwentów. Niezwykle ważnym miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów: gdzie: liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/ kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na koniec grudnia/maja. liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny/akademicki. Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/ kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/ kierunku nauki/szkoły k (w%). Miernik przyjmuje wartości od 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji) do 00% (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/ kierunek nauki/szkołę można uznać za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 29 S t r o n a

30 miesięcy od ukończenia szkoły. Powyższa analiza ma na celu sprawdzenie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Uwzględniając wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów wynika, że najtrudniejsza sytuacja dotyczy absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów w przypadku absolwentów zasadniczych szkół zawodowych wynosił na koniec grudnia 204 roku 42,7%, na koniec maja 205 roku 40,0%, natomiast na koniec grudnia 205 roku 50,0%. Według danych bardziej dostosowani do potrzeb rynku pracy wydają się być absolwenci technikum. Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów technikum wynosił na koniec grudnia 204 roku 8,3%, na koniec maja 205 roku 0,3%, natomiast na koniec grudnia 205 roku 46,4%. W przypadku absolwentów szkół policealnych wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów wynosił na koniec grudnia 204 roku 7,4%, na koniec maja 205 roku 8,2% a na koniec grudnia 205 roku 0,6%. Najniższe wartości przyjmował wskaźnik w przypadku absolwentów liceum ogólnokształcącego: na koniec grudnia 204 roku 0,5%, na koniec maja 205 roku 4,5%, na koniec grudnia 205 roku 7,8%. Tabela 20. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 204 roku. Typ szkoły Liczba absolwentów w 204 roku Ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia 204 roku stan na koniec maja 205 roku Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia 204 roku stan na koniec maja 205 roku zasadnicza szkoła zawodowa ,67% 40,00% szkoła przysposabiająca do pracy technikum ,28% 0,35% liceum ogólnokształcące ,48% 4,53% liceum profilowane 0 0 liceum uzupełniające 0 szkoła policealna ,38% 8,20% 30 S t r o n a

31 Tabela 2. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 205 roku. Wskaźnik frakcji Liczba bezrobotnych Liczba absolwentów w bezrobotnych absolwentów 205 roku absolwentów wśród Typ szkoły absolwentów (%) Ogółem posiadający tytuł zawodowy* stan na koniec grudnia 205 roku stan na koniec grudnia 205 roku zasadnicza szkoła zawodowa ,00% szkoła przysposabiająca do pracy 9 0 technikum ,4% liceum ogólnokształcące ,79% liceum profilowane 0 liceum uzupełniające 0 szkoła policealna ,58% Uwzględniając poszczególne szkoły, które ukończyli absolwenci wynika, iż w 204 roku w powiecie kłodzkim największa liczba absolwentów ukończyła: Technikum nr 2 w Kłodzku 84 absolwentów, I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku 70 absolwentów, Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie 65 absolwentów, Technikum im. Jana Pawła II w Polanicy Zdroju - 80 absolwentów, I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Bystrzycy Kłodzkiej - 4 absolwentów oraz Technikum nr im. Prof. Wacława Żenczykowskiego w Kłodzku - 63 absolwentów. Na koniec grudnia 204 roku największą liczbę bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Kłodzku stanowili absolwenci, którzy ukończyli takie szkoły jak: Technikum nr 2 W Kłodzku 26 bezrobotnych absolwentów. Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie 24 bezrobotnych absolwentów, Technikum im. Jana Pawła II w Polanicy Zdroju 20 bezrobotnych absolwentów, Technikum im. Prof. Sylwestra Kaliskiego w Bystrzycy Kłodzkiej 2 bezrobotnych absolwentów, Technikum im. Stanisława Staszica w Nowej Rudzie bezrobotnych absolwentów, Szkoła Policealna dla Dorosłych w Bożkowie 0 bezrobotnych absolwentów, Wyższa Szkoła Zarządzania/Polish Open University w Warszawie 0 bezrobotnych absolwentów. Najtrudniejszą sytuację na rynku pracy najwyższy wskaźnik bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów odnotowano na koniec grudnia 204 roku wśród absolwentów takich szkół jak: Szkoła Policealna dla Dorosłych w Bożkowie - 66,7%, Technikum im. Prof. 3 S t r o n a

32 Sylwestra Kaliskiego w Bystrzycy Kłodzkiej - 44,4%, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Bożkowie - 38,9%, Technikum im. Stanisława Staszica w Nowej Rudzie - 26,2%, Technikum im. Jana Pawła II w Polanicy Zdroju - 25,0% oraz Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2-22,5%. Tabela 22. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły w 205 roku. Wskaźnik frakcji Liczba Liczba absolwentów w bezrobotnych bezrobotnych 204 roku absolwentów wśród absolwentów Nazwa szkoły absolwentów (%) Ogółem posiadający tytuł zawodowy* koniec grudnia 204 koniec maja 205 koniec grudnia 204 koniec maja 205 TECHNIKUM NR 2 W KŁODZKU ,3% 7,07% I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI IM. BOLESŁAWA CHROBREGO W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W NOWEJ RUDZIE TECHNIKUM IM. JANA PAWŁA II W POLANICY ZDROJU I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ TECHNIKUM NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU ,2% 0,59% ,55%,82% ,00% 2,50% ,6% 5,4% ,70% 9,52% TECHNIKUM W BOŻKOWIE ,5% 2,3% LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU TRZYLETNIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "ŻAK" W KŁODZKU PRYWATNE MEDYCZNE STUDIUM ZAWODOWE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. ANDRZEJA ZAWADY W LĄDKU-ZDROJU TECHNIKUM IM. STANISŁAWA STASZICA W NOWEJ RUDZIE POLICEALNA SZKOŁA DLA DOROSŁYCH CENTRUM NAUKI I BIZNESU "ŻAK" W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA NR 2 PRYWATNE MEDYCZNE STUDIUM ZAWODOWE W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH CENTRUM KSZTAŁCENIA "PROFESJA" W NOWEJ RUDZIE ,22% 5,22% ,52% 5,22% ,98% 4,65% ,9% 9,05% ,00% 0,00% ,50% 0,00% ,43% 7,4% 3 32 S t r o n a

33 ALTERNATYWNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA ZAOCZNA CENTRUM KSZTAŁCENIA "PROFESJA" W NOWEJ RUDZIE III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU TECHNIKUM IM. PROF. SYLWESTRA KALISKIEGO W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ POLICEALNA SZKOŁA EDUKACJI EUROPEJSKIEJ W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA KOSMETYCZNA BARBARA MIEDZIAK W KUDOWIE ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE ZE SZKOŁĄ MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W DUSZNIKACH- ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W BOŻKOWIE PRYWATNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "OMNIBUS" W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALANA DLA DOROSŁYCH NR 2 W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W CENTRUM OŚWIATOWYM "PRYMUS" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ SPOŁECZNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ "ŻAK" W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH SZKOŁA POLICEALNA DETEKTYWÓW I SŁUŻB OCHRONY W KŁODZKU TECHNIKUM W STRONIU ŚLĄSKIM ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. STANISŁAWA STASZICA W NOWEJ RUDZIE OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA SPECJALNA W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH W BOŻKOWIE NIEPUBLICZNA SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY PROWADZONA PRZEZ SIOSTRY ,67% 3,33% ,34% 6,90% 27 3,70% ,44% 40,74% ,00% ,76% ,89% 44,44% 7 5,88% 5,88% ,76% 7,65% ,36% 9 4,% 44,44% ,67% 33,33% 2 33 S t r o n a

34 FRANCISZKANKI W LUDWIKOWICACH KŁODZKICH NIEPUBLICZNA SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY ZGROMADZENIA SIÓSTR ŚW. TERESY OD DZIECIĄTKA JEZUS SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W POLANICY ZDROJU TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W DŁUGOPOLU ZDROJU TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W NOWEJ RUDZIE AKADEMIA GÓRNICZO- HUTNICZA IM.STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WE WROCŁAWIU AP EDUKACJA - POLICEALNA SZKOŁA ROZWOJU ZAWODOWEGO WE WROCŁAWIU DOLNOŚLĄSKA SZKOŁA WYŻSZA WE WROCŁAWIU DWULETNIE UZUPEŁNIAJĄCE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "ŻAK" W KŁODZKU III UZUPEŁNIAJĄCE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU JEDNOROCZNA NIEPUBLICZNA SZKOŁA KOSMETYKI I ROZWOJU "GAMMA" W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACE IM. BATALIONÓW CHŁOPSKICH W ADAMOWIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "MUR" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KUDOWIE- ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W STRONIU ŚLĄSKIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. JÓZEFA LOMPY W KUDOWIE ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE NR XIII IM.ALEKSANDRA S t r o n a

35 FREDRY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W STRONIU ŚLĄSKIM MIĘDZYNARODOWA WYŻSZA SZKOŁA LOGISTYKI I TRANSPORTU WE WROCŁAWIU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH POLICEALNE STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH SZKOŁA POLICEALNA W KŁODZKU PAŃSTWOWA MEDYCZNA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W OPOLU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. ANGELUSA SILESIUSA W WAŁBRZYCHU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM.WITELONA W LEGNICY PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NYSIE POLICEALNA SZKOŁA KOSMETYKI I ROZWOJU "GAMMA" W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA SOCJALNA "MUR" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KUDOWIE- ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W STRONIU ŚLĄSKIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. JÓZEFA LOMPY W KUDOWIE ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE NR XIII IM.ALEKSANDRA FREDRY LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W STRONIU ŚLĄSKIM MIĘDZYNARODOWA WYŻSZA SZKOŁA LOGISTYKI I TRANSPORTU WE WROCŁAWIU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH POLICEALNE STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH SZKOŁA POLICEALNA W KŁODZKU PAŃSTWOWA MEDYCZNA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W OPOLU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. ANGELUSA SILESIUSA W WAŁBRZYCHU S t r o n a

36 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM.WITELONA W LEGNICY PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NYSIE POLICEALNA SZKOŁA KOSMETYKI I ROZWOJU "GAMMA" W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA SOCJALNA "MUR" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ POLICEALNA SZKOŁA ZAWODOWA "ŻAK" W KŁODZKU 2 4 POLITECHNIKA OPOLSKA POLITECHNIKA POZNAŃSKA POLITECHNIKA WROCŁAWSKA 8 7 SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR 2 W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU TECHNIKUM 2 2 TECHNIKUM UZUPEŁNIAJĄCE DLA DOROSŁYCH NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W KŁODZKU UNIWERSYTET EKONOMICZNY WE WROCŁAWIU UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU 2 5 UNIWERSYTET OPOLSKI 5 3 UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU 4 3 UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU 2 36 S t r o n a

37 UNIWERSYTET WROCŁAWSKI 2 2 UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH UZUPEŁNIAJĄCE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU WAŁBRZYSKA WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI WROCŁAWSKA WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA FIZJOTERAPII WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNO- EKONOMICZNA WE WŁOCŁAWKU WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA WOJSK LĄDOWYCH IM.GEN.TADEUSZA KOŚCIUSZKI WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA "EDUKACJA" WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA I COACHINGU WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA/POLISH OPEN UNIVERSITY W WARSZAWIE ZAOCZNA POLICEALNA SZKOŁA ZAWODOWA "PASCAL" W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. PROF. SYLWESTRA KALISKIEGO W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W CENTRUM OŚWIATOWYM "PRYMUS" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W KUDOWIE ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W POLANICY ZDROJU S t r o n a

38 ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W STRONIU ŚLĄSKIM ZESPÓŁ SZKÓŁ NR IM. PROF. WILHELMA ROTKIEWICZA W DZIERŻONIOWIE III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ W 205 roku największa liczba absolwentów ukończyła takie szkoły ponadgimnazjalne jak: I Liceum Ogólnokształcące Z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku 83 absolwentów, Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie 3, absolwentów, Trzyletnie Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych "Żak" w Kłodzku - 22 absolwentów, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Kłodzku - 73 absolwentów, I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Bystrzycy Kłodzkiej - 63 absolwentów, Technikum nr 2 w Kłodzku - 56 absolwentów oraz Prywatne Medyczne Studium Zawodowe dla Dorosłych w Kłodzku - 50 absolwentów. Największa liczba zarejestrowanych bezrobotnych według danych na koniec grudnia 205 roku to absolwenci szkół: Technikum nr im. Prof. Wacława Żenczykowskiego w Kłodzku 9 bezrobotnych absolwentów, Technikum im. Stanisława Staszica w Nowej Rudzie 8 bezrobotnych absolwentów, Technikum nr 2 7 bezrobotnych absolwentów, Szkoła Policealna dla Dorosłych w Bożkowie 4 bezrobotnych absolwentów, Zaoczna Policealna Szkoła Zawodowa "Pascal" w Kłodzku 3 bezrobotnych absolwentów, Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie - 2 bezrobotnych absolwentów, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Centrum Oświatowym "Prymus" w Bystrzycy Kłodzkiej 2 bezrobotnych absolwentów, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Kłodzku - bezrobotnych absolwentów oraz Technikum Im. Jana Pawła II w Polanicy Zdroju bezrobotnych absolwentów. Najtrudniejszą sytuację na rynku pracy będą mieli absolwenci szkół wśród, których odnotowano najwyższy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów: Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Bożkowie - 700,0%, Technikum im. Prof. Sylwestra Kaliskiego w Bystrzycy Kłodzkiej - 300,0%, Szkoła Policealna dla Dorosłych w Bożkowie - 280,0%, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2-53,3%, Technikum im. Stanisława Staszica w Nowej Rudzie - 47,4%, Zasadnicza Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Nowej Rudzie - 4,2%, Technikum nr im. Prof. Wacława Żenczykowskiego w Kłodzku - 40,4%, Technikum im. Jana Pawła II w Polanicy Zdroju 38 S t r o n a

39 - 33,3%, Liceum Ogólnokształcące Ze Szkołą Mistrzostwa Sportowego w Dusznikach-Zdroju - 30,0%. Tabela 23. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły w 205 roku Nazwa szkoły I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI IM. BOLESŁAWA CHROBREGO W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W NOWEJ RUDZIE TRZYLETNIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "ŻAK" W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ Liczba absolwentów w 205 roku ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów koniec grudnia 205 roku Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) koniec grudnia 205 roku 83 2,09% 3 2 9,6% ,38% 73 5,07% ,94% TECHNIKUM NR 2 W KŁODZKU ,4% PRYWATNE MEDYCZNE STUDIUM ZAWODOWE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ "ŻAK" W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA ZAWODOWA "ŻAK" W KŁODZKU TECHNIKUM NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA EDUKACJI EUROPEJSKIEJ W KŁODZKU TECHNIKUM IM. STANISŁAWA STASZICA W NOWEJ RUDZIE POLICEALNA SZKOŁA KOSMETYKI I ROZWOJU "GAMMA" W KŁODZKU ALTERNATYWNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. ANDRZEJA ZAWADY W LĄDKU- ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. PROF. SYLWESTRA KALISKIEGO W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ ,2% ,43% ,56% ,37% ,57% ,86% 39 S t r o n a

40 TECHNIKUM IM. JANA PAWŁA II W POLANICY ZDROJU ,33% TECHNIKUM W BOŻKOWIE ,3% PRYWATNE MEDYCZNE STUDIUM ZAWODOWE W KŁODZKU III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH CENTRUM KSZTAŁCENIA "PROFESJA" W NOWEJ RUDZIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "MUR" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. JÓZEFA LOMPY W KUDOWIE ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. STANISŁAWA STASZICA W NOWEJ RUDZIE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W STRONIU ŚLĄSKIM ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA NR 2 SZKOŁA POLICEALANA DLA DOROSŁYCH NR 2 W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ SPOŁECZNE LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W KŁODZKU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W CENTRUM OŚWIATOWYM "PRYMUS" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE ZE SZKOŁĄ MISTRZOSTWA SPORTOWEGO W DUSZNIKACH- ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA SPECJALNA W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH W BOŻKOWIE SZKOŁA POLICEALNA ZAOCZNA CENTRUM KSZTAŁCENIA "PROFESJA" W NOWEJ RUDZIE TECHNIKUM IM. PROF. SYLWESTRA KALISKIEGO W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W NOWEJ RUDZIE NIEPUBLICZNA SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY PROWADZONA PRZEZ SIOSTRY ,4% 27 3,70% ,76% ,8% 6 6,25% ,33% ,29% 3 7,69% ,00% 6 6 6,67% ,00% ,00% S t r o n a

41 FRANCISZKANKI W LUDWIKOWICACH KŁODZKICH TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W KŁODZKU SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W POLANICY ZDROJU TRZYLETNIA SZKOŁA SPECJALNA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY W DŁUGOPOLU ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W BOŻKOWIE AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WE WROCŁAWIU DOLNOŚLĄSKA SZKOŁA WYŻSZA WE WROCŁAWIU JEDNOROCZNA NIEPUBLICZNA SZKOŁA KOSMETYKI I ROZWOJU "GAMMA" W KŁODZKU KARKONOSKA PAŃSTWOWA SZKOŁA WYŻSZA W JELENIEJ GÓRZE KRAKOWSKA AKADEMIA IM.ANDRZEJA FRYCZA MODRZEWSKIEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KUDOWIE-ZDROJU LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W STRONIU ŚLĄSKIM LICEUM OGÓLNOKSZTŁCĄCE DLA DOROSŁYCH "PASCAL" W KŁODZKU MIĘDZYNARODOWA WYŻSZA SZKOŁA LOGISTYKI I TRANSPORTU WE WROCŁAWIU NIEPUBLICZNA SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY ZGROMADZENIA SIÓSTR ŚW. TERESY OD DZIECIĄTKA JEZUS OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH POLICEALNE STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH SZKOŁA POLICEALNA DETEKTYWÓW I SŁUŻB OCHRONY W KŁODZKU OŚRODEK KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH SZKOŁA POLICEALNA W KŁODZKU PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NYSIE ,00% S t r o n a

42 POLICEALNA SZKOŁA DLA DOROSŁYCH CENTRUM NAUKI I BIZNESU "ŻAK" W KŁODZKU POLICEALNA SZKOŁA KOSMETYCZNA BARBARA MIEDZIAK W KUDOWIE ZDROJU POLICEALNE STUDIUM ZAWODOWE "NOVUM" 3 POLITECHNIKA WROCŁAWSKA 7 SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR IM. PROF. WACŁAWA ŻENCZYKOWSKIEGO W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH NR 2 W KŁODZKU SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH W KŁODZKU 2 TECHNIKUM 5 TECHNIKUM NR 2 7 TECHNIKUM W STRONIU ŚLĄSKIM 4 TECHNIKUM W ZESPOLE SZKÓŁ IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W MILICZU UCZELNIA ZAWODOWA ZAGŁĘBIA MIEDZIOWEGO W LUBINIE UNIWERSYTET EKONOMICZNY W KRAKOWIE UNIWERSYTET EKONOMICZNY WE WROCŁAWIU UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE UNIWERSYTET MARII CURIE- SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE 5 2 UNIWERSYTET OPOLSKI UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU UNIWERSYTET ROLNICZY IM.HUGONA KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE 3 UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI UNIWERSYTET WROCŁAWSKI 4 WAŁBRZYSKA WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 2 42 S t r o n a

43 WROCŁAWSKA WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA FILOLOGICZNA WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA FIZJOTERAPII WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNA WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH W POZNANIU WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA I COACHINGU WE WROCŁAWIU WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA/POLISH OPEN UNIVERSITY W WARSZAWIE ZAOCZNA POLICEALNA SZKOŁA ZAWODOWA "PASCAL" W KŁODZKU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA SPECJALNA PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO- WYCHOWAWCZYM W ZĄBKOWICACH ŚLĄSKICH ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W CENTRUM OŚWIATOWYM "PRYMUS" W BYSTRZYCY KŁODZKIEJ ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W KUDOWIE ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W POLANICY ZDROJU ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA W STRONIU ŚLĄSKIM Kolejnym elementem analizy sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/ wyższych na rynku pracy jest obliczenie wskaźnika frakcji absolwentów wśród bezrobotnych. Kalkulacja tego wskaźnika ma na celu wskazanie jak wysoki jest odsetek bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów (w przypadku absolwentów szkół ponadgimnazjalnych) bądź w danym kierunku kształcenia (w przypadku absolwentów szkół wyższych). Postać matematyczna opisywanego miernika przedstawia się następująco: gdzie: 43 S t r o n a

44 liczba bezrobotnych absolwentów w elementarnej grupie zawodów k (kierunku kształcenia) stan na koniec grudnia roku poprzedzającego i maja danego roku liczba bezrobotnych ogółem w grupie zawodów k (kierunku kształcenia) stan na koniec grudnia roku poprzedzającego i maja danego roku. Wskaźnik informuje, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k (kierunku kształcenia) stanowią bezrobotni absolwenci (w%). Miernik przyjmuje wartości od 0% (brak absolwentów wśród bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów/kierunku kształcenia k) do 00% (sytuacja, w której każdy bezrobotny w opisywanej elementarnej grupie zawodów/kierunku kształcenia to bezrobotny absolwent). Wskaźnik może wskazywać na łatwość i szybkość znalezienia pracy wśród absolwentów w elementarnej grupie zawodów / kierunku kształcenia k, tj. w jakim stopniu absolwenci zasilają grono bezrobotnych. Uwzględniając elementarne grupy zawodów, które w 204 roku uzyskali absolwenci w powiecie kłodzkim wynika, że największa liczba absolwentów zdobyła takie zawody jak: recepcjoniści hotelowi 05 absolwentów, technicy wsparcia informatycznego i technicznego 94 absolwentów, średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 62 absolwentów, kosmetyczki i 44 absolwentów, mechanicy pojazdów samochodowych 44 absolwentów, pomocniczy personel medyczny 40 absolwentów oraz średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i BHP 40 absolwentów. Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów na koniec 204 roku odnotowano w takich zawodach jak: kucharze 97, sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 70, mechanicy pojazdów samochodowych 52, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 46, ślusarze i 39, murarze i 28 oraz stolarze meblowi i 05. Najwyższy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów odnotowano na koniec 204 roku w takich elementarnych grupach zawodów jak: kucharze - 83,3%, fryzjerzy - 26,7%, mechanicy pojazdów samochodowych - 8,2%, recepcjoniści hotelowi - 0,5% oraz średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany - 0,0%. Najwyższy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych odnotowano na koniec 204 roku w takich elementarnych grupach zawodów jak: spedytorzy i - 00,0%, pomocniczy personel medyczny - 00,0%, specjaliści do spraw administracji i rozwoju - 44 S t r o n a

45 00,0%, pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani - 50,0%, ratownicy medyczni - 33,3% oraz barmani - 33,3%. Tabela 24. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według elementarnej grupy zawodów na koniec grudnia 204 i w maju 205 roku. Wskaźnik frakcji Wskaźnik frakcji Liczba bezrobotnych bezrobotnych Liczba absolwentów w Liczba bezrobotnych absolwentów absolwentów 204 roku bezrobotnych absolwentów** wśród wśród absolwentów bezrobotnych Nazwa elementarnej grupy zawodów Recepcjoniści hotelowi Technicy wsparcia informatycznego i technicznego Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Kosmetyczki i Mechanicy pojazdów samochodowych Pomocniczy personel medyczny Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i BHP Pracownicy ochrony osób i mienia Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu Technicy mechanicy Konsultanci i inni pracownicy biur podróży Spedytorzy i Technicy budownictwa Technicy fizjoterapii i masażyści Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej ogółem posiadający tytuł zawodowy* koniec grudnia 204 r. koniec maja 205 r. koniec grudnia 204 r. koniec maja 205 r koniec grudnia 204 r. 0,48 % koniec maja 205 r. stan na koniec grudnia 204 r. stan na koniec maja 205 r. 0,00% 20,37% 0,00% ,06% 0,00% 5,26% 0,00% ,23% 3,23% 5,56% 4,88% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,8 % 5,9 % ,50% 0,00% 5,26% 4,86% 00,00 % 0,00% ,50% 0,00% 20,00% 0,00% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,85% 0,00% 2,04% 0,00% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,35% 0,00% 00,00 % 0,00% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,00% 4,76% 0,00% ,00% 5,00% 4,29% Fryzjerzy ,67 % 20,00 % 50,00 % 20,00 % 8,00% 6,38% 45 S t r o n a

46 Technicy farmaceutyczni Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Ratownicy medyczni Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany Piekarze, cukiernicy i ,4% 7,4% 20,00% ,09% ,00 % ,00% Kucharze Pracownicy usług domowych Ślusarze i Asystenci dentystyczni 6 83,33 % 27,27 % 0,00 % 2,50 % 66,67 % 33,33% 20,00% 25,00 % 50,00 % 6,67 % 0,00%,37% 2,54% 2,26% ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,00% 0,00% Barmani 3 33,33% Betoniarze, betoniarze zbrojarze i ,00% 0,00% Blacharze ,00% 0,00% Ceramicy i 0 0 0,00% 0,00% Chemicy 0 0,00% Cieśle i stolarze budowlani ,00% 0,00% Dekarze 0 0 0,00% 0,00% Dietetycy i żywieniowcy ,00% 0,00% Drukarze ,00% 0,00% Dyżurni ruchu, manewrowi i ,00% 0,00% Ekonomiści 0 0 0,00% 0,00% Elektromechanicy i elektromonterzy ,00%,6% Elektrycy, budowlani i ,00% % Formierze odlewniczy i ,00% 0,00% Formowacze wyrobów szklanych, ,00% 0,00% krajacze i szlifierze szkła Fotografowie ,00% 0,00% 46 S t r o n a

47 Gospodarze budynków Gońcy, bagażowi i Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych Hydraulicy i monterzy rurociągów Introligatorzy i Jubilerzy, złotnicy i ,00% 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% Kelnerzy ,70% 0,00% Kierowcy operatorzy wózków 0 0,00% jezdniowych Kierowcy samochodów ,00% 0,00% ciężarowych Kierowcy samochodów osobowych i ,00% 0,00% dostawczych Kompozytorzy, artyści muzycy i 0 0 0,00% 0,00% śpiewacy Konstruktorzy i krojczowie 0 0 0,00% 0,00% odzieży Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i ,68% 0,78% Lakiernicy ,00% 0,00% Malarze budowlani i ,00% 0,00% Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb ,00% 0,00% i Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń 0 0,00% dźwigowotransportowych i Maszyniści kolejowi i metra 0 0 0,00% 0,00% Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych ,00% 0,00% 47 S t r o n a

48 Mechanicy precyzyjni Monterzy budownictwa wodnego Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatyczny ch Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,94% 0,00% Monterzy izolacji ,00% 0,00% Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Monterzy linii elektrycznych Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych Monterzy sprzętu elektronicznego Monterzy sprzętu elektrycznego Murarze i Muzycy i Nauczyciele szkół podstawowych ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0,00% ,78% 0,00% 0 0,00% 00,00 % Ogrodnicy ,00% 0,00% Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy maszyn do produkcji obuwia i Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% 0 2 0,00% 0 0,00% 48 S t r o n a

49 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Pomoce kuchenne Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy biur informacji Pracownicy do spraw transportu Pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy obsługi biurowej Pracownicy wykonujący prace proste gdzie ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 2 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% 2 50,00% ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% 49 S t r o n a

50 indziej niesklasyfikowani Przedstawiciele handlowi Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy budowy dróg Robotnicy leśni i Robotnicy obróbki kamienia Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Robotnicy wykonujący prace proste w kopalniach i kamieniołomach Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby Rolnicy upraw polowych Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, 0 0 0,00% 0,00% ,8% 0,8 % ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0,00% 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 50 S t r o n a

51 skóry i pokrewnych materiałów Sekretarki (ogólne) Spawacze i Specjaliści do spraw administracji i rozwoju Specjaliści do spraw reklamy i marketingu Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Stolarze meblowi i Szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych Szwaczki, hafciarki i Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i Tapicerzy i Technicy analityki medycznej Technicy elektronicy i 0 0,00% 0 4 0,00% 00,00 % 0 0 0,00% 0,00% 0 0,00% ,59% 0,6% ,95%,% ,00% 0,00% ,55% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% Technicy elektrycy ,00% 0,00% Technicy górnictwa, metalurgii i Technicy leśnictwa Technicy medyczni i dentystyczni Technicy nauk chemicznych, fizycznych i Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani Technicy rolnictwa i ,00% 0,00% 0 0,00% 0 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 5 S t r o n a

52 Technicy technologii chemicznej i Technicy technologii żywności Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi Tynkarze i Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 0,00% 0 0 0,00% 0,00% ,00% 0,00% W 205 roku w powiecie kłodzkim największa liczba absolwentów ukończyła szkoły w zawodzie: recepcjoniści hotelowi 57, pomocniczy personel medyczny 48, technicy wsparcia informatycznego i technicznego 44, kosmetyczki i 37, średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 30, spedytorzy i 28, mechanicy pojazdów samochodowych 26, pracownicy ochrony osób i mienia 22, plastycy, dekoratorzy wnętrz i 2 oraz pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 20. Na koniec grudnia 205 roku w ewidencji PUP w Kłodzku najwięcej bezrobotnych absolwentów było zarejestrowanych w zawodach: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 0 bezrobotnych absolwentów, kucharze 7 bezrobotnych absolwentów, mechanicy pojazdów samochodowych 7, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 5 bezrobotnych absolwentów oraz ślusarze i - 5 bezrobotnych absolwentów. Najwyższy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów odnotowano na koniec 205 roku wśród takich elementarnych grupach zawodów jak: ślusarze i - 62,5%, recepcjoniści hotelowi - 60,0%, mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - 50,0%, piekarze, cukiernicy i - 37,5%, murarze i - 36,4%, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i - 3,2%, stolarze meblowi i - 28,6%, mechanicy pojazdów samochodowych - 25,0%, technicy mechanicy - 25,0%, kucharze - 23,3% oraz fryzjerzy - 20,0%. Najwyższy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych na koniec grudnia 205 roku wystąpił w takich elementarnych grupach zawodów jak: ogrodnicy - 00,0%, mechanicy pojazdów 52 S t r o n a

53 samochodowych - 87,5%, technicy rolnictwa i - 50,0%, średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych - 40,0%, szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i - 20,0% oraz robotnicy budowlani robót wykończeniowych i gdzie indziej niesklasyfikowani - 20,0%. Tabela 25. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według elementarnej grupy zawodów na koniec grudnia 205 roku. Nazwa elementarnej grupy zawodów Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym Liczba bezrobotnych absolwentów Liczba bezrobotnych Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród bezrobotnych ogółem posiadający tytuł zawodowy koniec grudnia 205 r. koniec grudnia 205 r. koniec grudnia 205 r. koniec grudnia 205 r. Recepcjoniści hotelowi ,54% 4,7% Pomocniczy personel medyczny Technicy wsparcia informatycznego i technicznego ,00% 0,00% ,27% 4,76% Kosmetyczki i ,00% 0,00% Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych ,33% 4,58% Spedytorzy i ,00% 87,50% Mechanicy pojazdów samochodowych Pracownicy ochrony osób i mienia Plastycy, dekoratorzy wnętrz i Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu ,69%,63% ,55% 2,50% ,00% 7,69% Technicy farmaceutyczni ,53% 40,00% Kucharze ,25% 3,% Technicy fizjoterapii i masażyści ,25% 50,00% Pracownicy do spraw rachunkowości i ,00% 0,00% księgowości Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy ,29% 8,8% socjalnej Technicy mechanicy ,57% 0,00% Średni personel ochrony środowiska, medycyny ,29% 2,50% pracy i BHP Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) ,36% 2,40% Technicy budownictwa ,00% 4,7% 53 S t r o n a

54 Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany 9 9 5,% 20,00% Fryzjerzy ,50% 0,20% Murarze i ,50% 2,75% Pracownicy usług domowych Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i gdzie indziej niesklasyfikowani Szefowie kuchni i organizatorzy usług gastronomicznych Piekarze, cukiernicy i Technicy rolnictwa i Konsultanci i inni pracownicy biur podróży ,00% 0,00% ,00% 0,00% ,00% 3,64% ,00%,9% ,00% 0,00% ,00% 4,76% Blacharze 0 3 0,00% 0,00% Elektromechanicy i elektromonterzy ,00% 0,00% Ślusarze i 0 6 0,00% 0,00% Asystenci dentystyczni 0 0,00% Betoniarze, betoniarze zbrojarze i 0 7 0,00% Chemicy 0 3 0,00% Cieśle i stolarze budowlani ,00% Dekarze 0 0,00% Dietetycy i żywieniowcy 38 2,63% Drukarze 0 4 0,00% Dyżurni ruchu, manewrowi i 0 5 0,00% Ekonomiści 0 0,00% Elektrycy budowlani i Formierze odlewniczy i Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła 0 0,00% 0 4 0,00% 0 2 0,00% Fotografowie 0 0,00% Gospodarze budynków 0 0,00% Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych ,00% 0 3 0,00% 54 S t r o n a

55 Hydraulicy i monterzy rurociągów 0 4 0,00% Introligatorzy i 0 7 0,00% Jubilerzy, złotnicy i Kasjerzy i sprzedawcy biletów 0 0,00% 0 0,00% Kelnerzy ,00% Kierowcy samochodów ciężarowych Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych 0 2 0,00% 0 4 0,00% Konduktorzy i 0 0,00% Konstruktorzy i krojczowie odzieży Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 0 0,00% 8 0,85% Lakiernicy 0 8 0,00% Malarze budowlani i Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych ,00% 0 4 0,00% ,00% Mechanicy precyzyjni 0 2 0,00% Monterzy budownictwa wodnego Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 0 0,00% 0 2 0,00% 0 3 0,00% ,00% Monterzy izolacji 0 8 0,00% Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków Monterzy linii elektrycznych Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych Monterzy sprzętu elektronicznego 0 8 0,00% 0 2 0,00% 0 5 0,00% 0 6 0,00% Ogrodnicy ,00% Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy maszyn do produkcji obuwia i Operatorzy maszyn do szycia Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki 0 2 0,00% 0 2 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 55 S t r o n a

56 drewna Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich Operatorzy maszyn wykończalniczych wyrobów włókienniczych Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy do spraw transportu Pracownicy obsługi biurowej Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani 0 0,00% 0 2 0,00% 0 6 0,00% 0 3 0,00% 0 8 0,00% 0 0,00% 0 9 0,00% 0 0,00% 0 6 0,00% 0 3 0,00% 0 0,00% 0 2 0,00% 0 0,00% 0 2 0,00% 0 0,00% 00,00% Przedstawiciele handlowi 0 0,00% Ratownicy medyczni 0 2 0,00% Robotnicy leśni i 0 0,00% Robotnicy obróbki kamienia Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 0 2 0,00% 0 0,00% 0 3 0,00% 0 4 0,00% 0 0,00% 56 S t r o n a

57 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby 0 4 0,00% 5 20,00% Rolnicy upraw polowych 0 8 0,00% Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów 0 2 0,00% ,00% Spawacze i 0 0,00% Specjaliści do spraw administracji i rozwoju Specjaliści do spraw reklamy i marketingu Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji Stolarze meblowi i Szwaczki, hafciarki i Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% ,00% 0 4 0,00% ,00% Tapicerzy i 3 3,23% Technicy elektronicy i 0 6 0,00% Technicy elektrycy 0 8 0,00% Technicy górnictwa, metalurgii i 0 7 0,00% Technicy leśnictwa 0 0,00% Technicy nauk chemicznych, fizycznych i Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani Technicy technologii żywności Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi 0 2 0,00% ,00% 0 2 0,00% 0 2 0,00% Tynkarze i 0 6 0,00% Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki i produkcji wyrobów z drewna Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i 0 0,00% ,00% 57 S t r o n a

58 6. Analiza lokalnego rynku pracy na podstawie badania kwestionariuszowego. Poniższa część monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie kłodzkim prezentuje wyniki badań kwestionariuszowych przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw zlokalizowanych na obszarze działania Powiatowego Urzędu Pracy w Kłodzku. Badanie zostało przeprowadzone w ramach monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, zgodnie z metodologią prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Badanie zrealizowane zostało na podstawie standaryzowanego kwestionariusza do badania przedsiębiorstw, który stanowił Załącznik nr dokumentu Ostateczna wersja metodologii prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Badanie przeprowadzone zostało techniką wywiadów bezpośrednich telefonicznych wspomaganych komputerowo CATI. Badaniem zostały objęte podmioty gospodarcze funkcjonujące na lokalnym rynku pracy, zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Operatem losowania do badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw były Bazy Jednostek Statystycznych (BJS) - to baza danych, której podstawą jest rejestr REGON. Wielkość próby do badania została określona na poziomie N=98 podmiotów gospodarczych. Wybrana próba cechowała się reprezentatywnością na poziomie klas wielkości przedsiębiorstw, wyrażoną liczbą zatrudnionych (do 9 osób, od 0 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej). Dobór próby miał charakter warstwowo-losowy. Procedura losowania polega na tym, że najpierw dzielimy populację na podgrupy zależne od klasy wielkości przedsiębiorstwa, następnie losujemy z każdej warstwy jednostki zbiorowości do badania. Wywiady stanowiące kluczowy materiał badawczy przeprowadzone zostały wśród osób, które podejmują strategiczne decyzje w przedsiębiorstwie, w tym decyzje personalne oraz nadzorują proces zatrudnienia nowych pracowników: właściciele, dyrektorzy lub prezesi przedsiębiorstw, a także osoby decyzyjne z działu kadr lub działu personalnego. Wybór tych osób jako respondentów był naturalny i wynikał z kompetencji, pełnionej funkcji oraz wiedzy, jaką dysponują te osoby. Celem badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw była przede wszystkim analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz konstruowanie na tej podstawie prognoz. Badanie dotyczyło popytu na pracę oraz zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na lokalnym rynku 58 S t r o n a

59 pracy oraz możliwości aktywizacji osób bezrobotnych za pośrednictwem lokalnych pracodawców. Do ważniejszych celów badania przedsiębiorców należało także zbadanie planów zatrudnieniowych pracodawców w kolejnych latach, określenie charakterystyki wymagań pracodawców wobec przyszłych pracowników oraz metod poszukiwania kandydatów do pracy. Badanie przeprowadzone wśród pracodawców umożliwiło określenie zapotrzebowania lokalnych pracodawców na pracowników o wskazanych umiejętnościach, kwalifikacjach i kompetencjach zawodowych. Badanie ukazało, jakie zawody i kompetencje zawodowe cieszą się mniejszym lub większym zainteresowaniem ze strony pracodawców. Poznanie przyczyn problemów występujących na lokalnym rynku pracy oraz właściwy dobór narzędzi w celu kreowania zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu możliwe jest tylko w przypadku posiadania analizy popytu na pracę. Co więcej skuteczność doboru narzędzi i grup docelowych wymaga regularnego monitorowania sytuacji na rynku pracy. Największy odsetek badanych podmiotów 63,8% stanowiły przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. Więcej niż co czwarty pracodawca 26,4% zatrudnia od 0 do 49 pracowników. W badaniach reprezentowane były także przedsiębiorstwa zatrudniające od 50 do 249 pracowników 9,7%. Rysunek. Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej pod względem liczby zatrudnionych pracowników. (N=98, w%) Największy odsetek badanych przedsiębiorstw prowadzi działalność w branży: handel; naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja 40,4% badanych firm. W branży pozostałe usługi (do których zaliczono przedsiębiorstwa z sekcji działalności PKD: działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, 59 S t r o n a

60 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna oraz działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją) funkcjonuje 36,5% ogółu badanych podmiotów. Liczny odsetek badanych 6,9% prowadzi działalność w branży przemysł i budownictwo. Najmniejszy odsetek generowały podmioty gospodarcze z branży rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybołówstwo 4,2% oraz działalność finansowa i ubezpieczeniowa; obsługa rynku nieruchomości,9%. Rysunek 2. Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej według rodzaju działalności (N=98, w %) Bardzo ważnym celem badania lokalnych przedsiębiorstw było określenie obecnej sytuacji kadrowej oraz poznanie przepływu zatrudnienia w badanych przedsiębiorstwach. Pierwsze z zagadnień związanych z sytuacja kadrową podmiotów gospodarczych dotyczyło fluktuacji zatrudnienia. Dane, które uzyskane zostały w trakcie badania świadczą o wzroście zatrudnienia w badanych podmiotach. Liczba pracowników w badanym okresie w wielu przedsiębiorstwach zwiększyła się. W okresie od stycznia do października 205 roku największy odsetek pracodawców 77,4% utrzymywał w tym okresie taki sam stan zatrudnienia. W przypadku 7,4% przedsiębiorstw odnotowano wzrost zatrudnienia, natomiast wśród 5,2% pracodawców odnotowano zmniejszenie zatrudnienia. Takie dane oznaczają, że przedsiębiorstwa zlokalizowanie w powiecie kłodzkim mają relatywnie wysoki potencjał do tworzenia nowych miejsc pracy. Wyniki badania oznaczają stabilną sytuację na lokalnym rynku pracy w kontekście polityki zatrudnieniowej a fluktuacja zatrudnienia w przedsiębiorstwach powiatu kłodzkiego charakteryzuje się dodatnim saldem. 60 S t r o n a

61 Rysunek 3. Struktura zmian w zatrudnieniu w badanych podmiotach gospodarki narodowej w 205 roku. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 205 roku. (N=98, w %) Poniżej przedstawiono odsetek przedsiębiorstw, które zadeklarowały zmiany w zatrudnieniu w 205 roku. Według danych 77,4% pracodawców nie zmieniło stanu zatrudnienia w 205 roku. Spośród pracodawców, którzy zwiększyli zatrudnienie 6,% zwiększyło zatrudnienie od % do 20%. W przypadku 5,2% pracodawców odnotowano wzrost zatrudnienia powyżej 30%. Według danych 4,2% badanych pracodawców zwiększyło zatrudnienie od % do 0%. natomiast,9% pracodawców zwiększyło zatrudnienie w przedziale od 2% do 30%. W przypadku pracodawców, którzy zmniejszyli zatrudnienie 3,8% zmniejszyło zatrudnienie o ponad 30%, natomiast,4% zmniejszyło zatrudnienie na poziomie od % do 0% obecnego stanu zatrudnienia. Rysunek 4. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 205 roku. (N=98, w %) 6 S t r o n a

62 Poniżej przedstawiona została analiza wskaźnika zatrudnienia netto, który powstał w oparciu o badania kwestionariuszowe przedsiębiorstw. Wskaźniki zatrudnienia netto budowane są w oparciu o warianty odpowiedzi znajdujące się w pytaniach odnoszących się do bieżącej sytuacji przedsiębiorstw na rynku pracy. Wskaźnik zatrudnienia netto, z punktu widzenia badania przedsiębiorstw, jest obliczany jako różnica frakcji odpowiedzi pozytywnych i negatywnych (po uwzględnieniu wag): gdzie: P liczba odpowiedzi pozytywnych, N liczba odpowiedzi negatywnych, S liczba obserwacji (łączna liczba przedsiębiorstw w próbie), i numer obserwacji, i=,,s, waga próby dla i-tej obserwacji, waga rozmiaru dla i-tej obserwacji, wskazanie pozytywne dla i-tej obserwacji, wskazanie negatywne dla i-tej obserwacji, suma wszystkich wskazań dla i-tej obserwacji. Saldo odpowiedzi na dane pytanie diagnostyczne w okresie badawczym przyjmuje wartości od -00 do 00. Wartości ujemne oznaczają pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Wartość miernika równa 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie. Wskaźnik zatrudnienia netto ogółem w powiecie kłodzkim w 205 roku był dodatni i wynosił WZ = 2,6, co oznacza dodatnie saldo zatrudnieniowe, znacznie większy odsetek pracodawców zwiększył niż redukował zatrudnienie. 62 S t r o n a

63 Uwzględniając wielkie grupy zawodowe wynika, że dodatni wskaźnik zatrudnienia netto odnotowany został w takich wielkich grupach zawodowych: specjaliści, pracownicy przy pracach prostych, pracownicy biurowi, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, technicy i inny średni personel oraz pracownicy usług i sprzedawcy. Wzrostu zatrudnienia nie odnotowano natomiast w takich wielkich grupach zawodowych jak: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz siły zbrojne. Tabela 26. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 205 roku. Wskaźnik Wielkie grupy zawodów zatrudnienia netto Specjaliści 2,04 Pracownicy przy pracach prostych 0,62 Pracownicy biurowi 5,95 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 5,4 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 5,4 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 5,4 Technicy i inny średni personel 5,4 Pracownicy usług i sprzedawcy 5,26 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00 Siły zbrojne 0,00 Rysunek 5. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 205 roku. (N=98, w %) Pracodawcy, którzy zatrudnili pracowników poproszeni zostali o ocenę przygotowania kandydatów do pracy. Poniżej przedstawiono analizę ogólnego przygotowania do pracy 63 S t r o n a

64 pracowników. Resumując, kandydaci do pracy w powiecie kłodzkim zdaniem większości badanych posiadają odpowiednie umiejętności, kwalifikacje i kompetencje do podjęcia pracy w danym przedsiębiorstwie. Tabela 27. Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w badanym roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Dobrze vs. źle Archiwista 00,00% 0,00% 00,00% Kapitan żeglugi śródlądowej 00,00% 0,00% 00,00% Kierownik działu ruchu zakładu górniczego lub zakładu 00,00% 0,00% 00,00% Kierownik ruchu zakładu górniczego lub zakładu 00,00% 0,00% 00,00% Kucharz* 00,00% 0,00% 00,00% Monter / konserwator kolei linowych, wyciągów narciarskich i zjeżdżalni grawitacyjnych 00,00% 0,00% 00,00% Nauczyciel języka obcego 00,00% 0,00% 00,00% Nauczyciel nauczania początkowego 00,00% 0,00% 00,00% Pozostali pracownicy biur informacji 00,00% 0,00% 00,00% Pozostali pracownicy działów kadr 00,00% 0,00% 00,00% Pozostali specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i 00,00% 0,00% 00,00% Szwaczka maszynowa 00,00% 0,00% 00,00% Tapicer meblowy 00,00% 0,00% 00,00% Grabarz 0,00% 0,00% 0,00% Magazynier 0,00% 0,00% 0,00% Operator koparko-ładowarki 0,00% 0,00% 0,00% Pomoc kuchenna 50,00% 50,00% 0,00% Pozostali ślusarze i 0,00% 0,00% 0,00% Wulkanizator 0,00% 0,00% 0,00% Pomocniczy robotnik budowlany 0,00% 00,00% -00,00% Bardzo istotne znaczenie dla całości analizy popytu na pracę w powiecie kłodzkim mają opinie przedsiębiorców na temat aktualnej sytuacji na rynku pracy, a w szczególności dostępu do kadry pracowniczej. Według pozyskanych od pracodawców informacji dostępność do kadry pracowniczej w powiecie kłodzkim jest odpowiednia. Blisko połowa badanych pracodawców łącznie 49,7% nie ma problemów ze znalezieniem odpowiednich pracowników, w tym 36,5% wskazało odpowiedź raczej nie, natomiast 3,2% zdecydowanie nie. Taki odsetek wskazań nie dziwi biorąc pod uwagę lokalny poziom bezrobocia. Należy 64 S t r o n a

65 zwrócić uwagę, iż 0,9% pracodawców ma problemy w zakresie pozyskiwania nowych pracowników. W świetle badań wynika, że część pracodawców z powiatu kłodzkiego zauważa pewne bariery, które utrudniają bądź uniemożliwiają prowadzenie skutecznej polityki rekrutacyjnej. Bardzo Duzy odsetek badanych 34,3% wskazał odpowiedź trudno powiedzieć, to zależy. Rysunek 6. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 205 roku. (N=98, w %) Kolejnym ważnym elementem obrazującym lokalny rynek pracy i politykę kadrową stosowaną przez lokalnych pracodawców jest metodologia i strategia poszukiwania pracowników. W systemie pośrednictwa pracy ważną rolę pełni też Powiatowy Urząd Pracy w Kłodzku, dlatego celem badawczym było wskazanie pozycji urzędu pracy w lokalnym systemie rynku pracy. Pracodawcy proszeni byli o wymienienie sposobu rekrutacji najczęściej stosowanego i praktykowanego. Pracodawcy, którzy w ostatnim okresie nie prowadzili działań rekrutacyjnych poproszeni zostali o wskazanie metod rekrutacyjnych, które były kiedykolwiek stosowane. Wyniki badań wskazują, że lokalni pracodawcy najczęściej korzystają z głównie z trzech sposobów rekrutacji. Największy odsetek badanych poszukuje pracowników poprzez sieć znajomych, z polecania znajomych 25,6% wskazań. Dużą popularnością wśród wskazanych metod rekrutacyjnych cieszy się pośrednictwo pracy oferowane przez Powiatowy Urząd Pracy. Według danych 25,0% pracodawców uczestniczących w badaniu korzysta lub korzystało z możliwości zatrudnienia pracownika lub pracowników za pośrednictwem urzędu pracy. Część pracodawców 7,0% umieszcza ogłoszenia o pracy w Internecie. Blisko co dziesiąty pracodawca 9,5% zatrudnia 65 S t r o n a

66 praktykantów lub stażystów, którzy świadczyli wcześniej pracę u danego pracodawcy, natomiast 7,5% badanych umieszcza ogłoszenia o wakatach w prasie. Pozostałe metody poszukiwania i rekrutowania pracowników wymienione zostały na poniższym wykresie. Rysunek 7. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników. (N=98, w %) Z usług Powiatowego Urzędu Pracy w Kłodzku w zakresie poszukiwania pracowników korzysta 25,0% pracodawców. Spośród tych przedsiębiorstw 45,8% podmiotów przekazuje do urzędu pracy do 0% ofert pracy, 20,3% przedsiębiorstw zgłasza od 76% do 00% wszystkich ofert pracy, 7,4% badanych firm zgłasza od % do 25% dostępnych ofert pracy. Mniejszy odsetek badanych podmiotów 9,7% przekazuje do PUP w Kłodzku od 26% do 50% wszystkich ofert pracy, natomiast 6,8% przekazuje od 5% do 75% wszystkich ofert pracy. Tabela 28. Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP. Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP Wskaźnik struktury -0% 45,76% -25% 7,43% 26-50% 9,70% 5-75% 6,82% 76-00% 20,30% 66 S t r o n a

67 Rysunek 8. Odsetek ofert pracy zgłaszanych do PUP. Pracodawcy za pośrednictwem urzędu pracy poszukują pracowników w zawodach przedstawionych w poniższej tabeli. Tabela 29. Zawody, w których pracodawcy najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowych Urzędów Pracy. Zawód Wskaźnik struktury Sprzedawca* 3,3% Księgowy 3,07% Kierowca samochodu ciężarowego 2,80% Nauczyciel przedszkola 2,80% Pomoc kuchenna 2,80% Krojczy 2,05% Nauczyciel fizyki i astronomii 2,05% Opiekun w domu pomocy społecznej* 2,05% Pokojowa 2,05% Pozostali elektromechanicy i elektromonterzy 2,05% Szwaczka maszynowa 2,05% Tapicer meblowy 2,05% Magazynier 2,05% Nauczyciel chemii 2,05% Asystent nauczyciela przedszkola 2,05% Drukarz sitodrukowy 2,05% Grabarz 2,05% Nauczyciel plastyki w szkole podstawowej 2,05% Nauczyciel wiedzy o kulturze 2,05% Operator maszyn urabiających i ładujących 2,05% Opiekun osoby starszej* 2,05% Pomocniczy robotnik budowlany 2,05% Pozostali betoniarze, betoniarze zbrojarze i 2,05% 67 S t r o n a

68 Pracownik ochrony fizycznej 2,05% Przetwórca ryb 2,05% Psycholog 2,05% Wulkanizator 2,05% Kierowca samochodu dostawczego,72% Brukarz,40% Fizjoterapeuta,40% Kelner*,40% Kierowca ciągnika siodłowego,40% Konserwator części / sprzętu,40% Konsultant / agent sprzedaży bezpośredniej,40% Kucharz*,40% Operator maszyn drogowych,40% Opiekunka dziecięca*,40% Pomocniczy robotnik drogowy,40% Pozostali kucharze,40% Pozostali magazynierzy i,40% Pozostali operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych,40% Pozostali pracownicy biur informacji,40% Pozostali ślusarze i,40% Specjalista pracy socjalnej,40% Spedytor,40% Sprzedawca w branży spożywczej,40% Technik prac biurowych*,40% 7. Prognozy rynku pracy. Ostatnia część monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie kłodzkim powstała w oparciu o odpowiedzi na wybrane pytania uzyskane w ramach badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw. Prognozy rynku pracy dotyczą przede wszystkim działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa w zakresie polityki zatrudnieniowej. Jak wskazano wcześniej fluktuacja zatrudnienia w przedsiębiorstwach powiatu kłodzkiego charakteryzowała się stabilnością a wskaźnik zatrudnienia netto w powiecie kłodzkim ma dodatni charakter. Takie wyniki oznaczają wystąpienie symptomów ożywienia gospodarczego i wzrostu potencjału zatrudnieniowego w powiecie. Poniżej przedstawione zostały dane i prognozy dotyczące planowanych decyzji kadrowych, które podejmować będą badane podmioty w ciągu następnego roku. Zdecydowana większość pracodawców 79,2% planuje utrzymać taki sam poziom zatrudnienia w przyszłym roku. Blisko co piąty 68 S t r o n a

69 pracodawca 8,4% planuje zwiększyć liczbę pracowników. Zaledwie 2,3% pracodawców planuje dokonać redukcji zatrudnienia w okresie kolejnych 2 miesięcy. Według danych w kolejnym roku na rynku pracy w powiecie kłodzkim planowany jest wzrost zatrudnienia. Rysunek 9. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 206 roku. (N=98, w %) Spośród przedsiębiorstw, które planują zwiększyć zatrudnienie 8,6% zamierza zwiększyć poziom zatrudnienia powyżej 30%, 5,6% chce zwiększyć zatrudnienie od % do 20%, 2,8% planuje wzrost zatrudnienia do 0%, natomiast,4% zamierza zwiększyć poziom zatrudnienie od 2% do 30%. Wśród pracodawców zamierzających zmniejszyć zatrudnienie,4% chce redukować zatrudnienie na poziomie od % do 0% obecnego stanu zatrudnienia, natomiast 0,9% planuje zmniejszyć zatrudnienie o ponad 30% obecnego stanu zatrudnienia. Rysunek 0. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu 206 roku. (N=98, w %) 69 S t r o n a

70 Kolejnym istotnym wskaźnikiem dotyczącym prognozowanej sytuacji na rynku pracy jest wskaźnik prognozy zatrudnienia netto, który jest syntetycznym wskaźnikiem wyliczanym na podstawie danych uzyskanych z badania kwestionariuszowego pytania odnośnie przewidywanych zmian struktury kadrowej firm wyznaczany jako różnica udziału przedsiębiorstw deklarujących wzrost zatrudnienia w danej grupie zawodów na najbliższy rok, a odsetkiem przedsiębiorstw przewidujących spadek zatrudnienia w tym czasie. Wzór opisujący ww. wskaźnik przedstawia się następująco: Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto zawiera się wartościowo w przedziale od -00 do 00. Interpretacja opisywanego wskaźnika jest tożsama z opisem diagnostycznej części opracowania wyników uzyskanych drogą badania kwestionariuszowego. Wartości ujemne oznaczają pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Wartości dodatnie oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto ogółem w powiecie kłodzkim w 206 roku będzie dodatni i wyniesie WZ = 6,04% co oznacza prognozowane, dodatnie saldo zatrudnieniowe w okresie kolejnych 2 miesięcy oraz wzrost zatrudnienia w powiecie kłodzkim. W ciągu najbliższego roku prognozowany wzrost zatrudnienia prognozowany wskaźnik zatrudnienia będzie dodatni w takich wielkich grupach zawodowych jak: pracownicy przy pracach prostych, pracownicy usług i sprzedawcy, operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, pracownicy biurowi, specjaliści, technicy i inny średni personel oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Brak zmian dotyczyć będzie takich wielkich grup zawodowych jak: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz siły zbrojne. Przewidywany spadek zatrudnienia wystąpi w grupie: przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. Tabela 30. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 205 roku. (N=98, w %) Prognozowany Wielkie grupy zawodów wskaźnik zatrudnienia netto Pracownicy przy pracach prostych 0,64% Pracownicy usług i sprzedawcy 8,84% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 6,27% 70 S t r o n a

71 Pracownicy biurowi 6,27% Specjaliści 6,27% Technicy i inny średni personel 6,27% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy,57% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00% Siły zbrojne 0,00% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i -0,75% kierownicy Rysunek. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 205 roku. (N=98, w %) Pracodawcy planujący zwiększenie zatrudnienia, chcą przede wszystkim zatrudnić pracowników w zawodzie - na stanowisko: sprzedawca, krojczy, szwaczka maszynowa, tapicer meblowy, grabarz, magazynier, pozostali betoniarze, betoniarze zbrojarze i, pracownik ochrony fizycznej oraz wulkanizator. Pozostałe zawody przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 3. Zawody, w jakich firmy mają zamiar zatrudniać pracowników w nadchodzącym roku Wskaźnik Zawód struktury Sprzedawca* 6,74% Krojczy 4,92% Szwaczka maszynowa 4,92% Tapicer meblowy 4,92% Grabarz 4,92% Magazynier 4,92% Pozostali betoniarze, betoniarze zbrojarze i 4,92% Pracownik ochrony fizycznej 4,92% Wulkanizator 4,92% Bosman żeglugi śródlądowej 3,37% Fizjoterapeuta 3,37% 7 S t r o n a