Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bielskim w 2015 roku

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY w Bielsku Podlaskim ul. 3-go Maja 17, Bielsk Podlaski tel. (085) , fax (085) bibe@praca.gov.pl http//pupbp.pdt.pl Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bielskim w 2015 roku Bielsk Podlaski, maj 2016

2 Spis treści Wstęp Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie INFORMACJA SYGNALNA Załącznik 1. Rynek pracy Załącznik 2. Rynek edukacyjny 16

3 Wstęp Monitorowanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy. Zjawiska te dotyczą kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r., o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 69, poz. 415 z późn. zm.) opracowanie analiz dotyczących rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych umożliwia pozyskanie istotnych informacji odnośnie struktury bezrobocia, czy potrzeb kadrowych pracodawców. Ponadto, powinien służyć koordynacji szkoleń bezrobotnych oraz stanowić podstawę kształtowania oferty edukacyjnej. Niniejszy raport stanowi analizę zjawiska bezrobocia w Powiecie Bielsk Podlaski w 2015 r. Sklasyfikowanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych wśród zarejestrowanych bezrobotnych ma na celu wprowadzenie mechanizmów redukujących negatywne zjawiska na rynku pracy oraz formułowanie istotnych wniosków w stosunku do szkolenia osób bezrobotnych i procesu kształcenia zawodowego. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w głównej mierze bazuje na danych gromadzonych w systemie Syriusz. Chodzi tu między innymi o liczbę zarejestrowanych bezrobotnych, liczbę zgłoszonych przez pracodawców wolnych miejsc pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Tak więc podstawowym źródłem informacji wykorzystanych do opracowania Monitoringu były dane liczbowe dotyczące struktury zarejestrowania bezrobotnych i wolnych miejsc pracy zawarte w załącznikach do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy: załączniku nr 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za 2015r., załączniku nr 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy za 2015r. Analizę wzbogacono poprzez wykorzystanie danych Systemu Informacji Oświatowej MEN, badań Głównego Urzędu Statystycznego, jak również danych uzyskanych ze źródeł pierwotnych w ramach badań kwestionariuszowych. Raport obejmujący analizę zawodów deficytowych i nadwyżkach w powiecie za 2015r. opracowany został w oparciu o tabele wynikowe wygenerowane przy użyciu specjalnie przygotowanej aplikacji. Aplikacja ta pozwala na wydruk danych zawierających wyliczone wskaźniki umożliwiające określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jak również na interpretacje uzyskanych wyników.

4 Zakres tematyczny monitoringu dotyczy zarówno zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji Zawodów i Specjalności dla potrzeb rynku pracy, jak i umiejętności i uprawnień posiadanych przez bezrobotnych oraz tych najbardziej pożądanych przez pracodawców. Rozdział I to analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy. Zawiera w sobie podział ofert pracy na te zamieszczone w Internecie i te które pracodawcy zgłaszają do Powiatowego Urzędu Pracy. W rozdziale II zaprezentowano najważniejsze elementy monitoringu zawodów deficytowych, nadwyżkowych i zrównoważonych. Rozdział III analizuje umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów. Rozdział IV został poświęcony na szczegółową analizę rynku edukacyjnego. Zawiera on analizę uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych i analizę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Rozdział V stanowi graficzną prezentację wyników badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw w powiecie bielskim. Ostatni rozdział to prognoza lokalnego rynku pracy. Uzupełnienie do niniejszych zaleceń metodycznych stanowią załączniki, w skład których wchodzą: Ogólne założenia metodyczne prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych obejmują w szczególności: cele monitoringu, wyjaśnienie używanych pojęć i terminów, opis wykorzystywanych źródeł danych oraz zalecenia dotyczące organizacji procesu monitoringu oraz sposób upowszechniania rezultatów. Do zakładanych celów monitoringu możemy zaliczyć: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Jednym z podstawowych pojęć związanych z monitoringiem są pojęcia zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Innymi słowy są to zawody, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny a odpływ bezrobotnych

5 przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Są to wiec zawody dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Oprócz wspomnianych zawodów deficytowych i nadwyżkowych istnieją także zawody zrównoważone. To takie zawody, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Można zdefiniować je jako te dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności zawód definiowany jest jako przynoszący dochód zbiór zadań wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności określono jako zdolność do wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystywanie Internetu. Uprawnienia, dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów, często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki. Przykładem uprawnienia jest prawo jazdy kat. B. Kwalifikacje to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych oraz Biuletynie Informacji Publicznej, co najmniej jednego wolnego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Przez ofertę pracy rozumie się jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. Przez długotrwale bezrobotnych należy rozumieć osobę bezrobotną pozostającą w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Bezrobotny absolwent rozumiany jest jako bezrobotny do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu. Podstawowym źródłem informacji odnośnie bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i specjalności są dane gromadzone w systemie Syriusz przez powiatowe urzędy pracy. Jednak warto podkreślić, iż dane te stanowią zaledwie część informacji na temat całego rynku pracy. Nie ma bowiem prawnego obowiązku zgłaszania każdej oferty pracy do PUP przez pracodawcę, jak również bezrobotny nie jest zobligowany do rejestracji w urzędzie pracy.

6 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet Razem w liczbach bezwzględnych Ogółem KIEROWNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL wskaźnik struktury według źródeł Ogółem KIEROWNICY 23,68% 76,32% 100% OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 100% 100,00% 100% 89,04% 10,96% 100% 99,16% 0,84% 100% 95,69% 4,31% 100% 100,00% 100% SPECJALIŚCI 55,38% 44,62% 100% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 55,34% 44,66% 100% wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) Ogółem 100,00% 100,00% KIEROWNICY 1,04% 20,28% 0,05

7 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 11,37% 3,60% 22,62% 16,78% 1,35 13,69% 0,70% 19,58 36,08% 9,79% 3,69 0,81% SPECJALIŚCI 4,18% 20,28% 0,21 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 6,61% 32,17% 0,21 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku MAKSYMALNY DEFICYT* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba dostępnych ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 8141 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 2 0, Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani 1 5,88 54, Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej 1 0,00 6, Asystenci nauczycieli 0 100,00 16, Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0 50,00 12, Kreślarze 0 0,00 9,68 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy. DEFICYT Kod Elementarna grupa zawodów 3321 Agenci ubezpieczeniowi 1420 Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 0,08 2,25 0,04 1,00 0,00 64,29 1,08 1,25 0,87 2,00 0,00 35,71

8 Grupy zawodów zrównoważonych w 2015 roku RÓWNOWAGA Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostepności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 3323 Zaopatrzeniowcy 0,58 0,58 1,00 0,00 100,00 Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA* Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 7533 Szwaczki, hafciarki i Tapicerzy i Pracownicy do spraw transportu Fizycy i astronomowie Kartografowie i geodeci Pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy domowej opieki osobistej 0 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. NADWYŻKA Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesięczna liczba bezrobotnych Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnych Odsetek ofert subsydiowanych (%) 7531 Krawcy, kuśnierze, 26,42 0,17 158,50 73,91 0,97 50,00 kapelusznicy i 7412 Elektromechanicy i 16,17 0,25 64,67 81,25 0,88 100,00 elektromonterzy 7213 Blacharze 4,33 0,08 52,00 62,50 0,60 0, Ogrodnicy 3,50 0,25 14,00 75,00 0,67 0,00 Odsetek wolnych miejsc pracy (%) 3. Analiza umiejętności i uprawnień Umiejętności i uprawnienia według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielka grupa zawodów KIEROWNICY STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY Uprawnienia posiadane Odsetek przez bezrobotnych bezrobotnych (%)* STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY Umiejętności i uprawnienia wymagane w ofertach pracy Odsetek ofert pracy (%)* Prawo jazdy 33,3 Prawo jazdy kat. A 0 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D

9 Prawo jazdy kat. E Specjalista ds. kadr i 33,3 Ukończony kurs 0,37 płac kadry i płace Zarządzanie zasobami 33,3 Ukończony kurs 0,24 ludzkimi zarządzania zasobami ludzkimi SPECJALIŚCI Prawo jazdy 17,6 Prawo jazdy kat. A 4,15 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E TECHNICY Masażysta 3,1 Kurs masażu klasycznego 0,24 Kurs masażu limfatycznego Pracownik administracyjnobiurowy Kurs masażu relaksacyjnego 9,2 Obsługa urządzeń biurowych FAX XERO 4,02 Obsługa programu EXEL, WORD, PAINT Finanse i rachunkowość 21,4 Kurs rachunkowości 12,21 Obsługa komputera 14,5 Obsługa programu EXEL, WORD, PAINT Spawacz 2,3 Spawanie metodą 0,37 2,56 MIG, MAG, TIG Kosmetyczka 4,6 Kurs wizażu 0,49 Kurs zdobienia paznokci Obsługa kasy fiskalnej 9,9 Kurs obsługi kasy fiskalnej Operator koparkoładowarki Operator wózków jezdniowych Operator wózków jezdniowych 3,1 Kurs obsługi koparko-ładowarki 6,1 Kurs operatora wózków jezdniowych 23,4 Kurs operatora wózków 11,23 0,37 0,12 0,12 jezdniowych Prawo jazdy 18,8 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Operator koparkoładowarki 9,4 Kurs obsługi 0,37 koparko-ładowarki Obsługa komputera 16,4 Obsługa programu 0,37 EXEL, WORD, PAINT Kosmetyczka 2,3 Kurs wizażu 0,49

10 Kurs zdobienia paznokci Pracownik 2,3 Obsługa programu 4,27 administracyjnobiurowy EXEL, WORD, PAINT Obsługa urządzeń biurowych FAX XERO Obsługa kasy fiskalnej 13,3 Kurs obsługi kasy 11,11 fiskalnej Finanse i rachunkowość 3,9 Kurs rachunkowości 12,21 Spawacz 5,5 Spawanie metodą MIG, MAG, TIG 2,56 PRACOWNICY BIUROWI Prawo jazdy 16,7 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Operator wózków 16,7 Kurs operatora 0,12 jezdniowych wózków jezdniowych Finanse i rachunkowość 8,3 Kurs rachunkowości 12,21 Palacz CO 12,5 Uprawnienia SEP 0,73 SPRZEDAWCY Obsługa komputera 14,9 Obsługa programu 0,37 EXEL, WORD, PAINT Finanse i rachunkowość 13,8 Kurs rachunkowości 12,21 Operator wózków jezdniowych 9,6 Kurs operatora wózków jezdniowych Prawo jazdy 12,8 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Obsługa kasy fiskalnej 13,8 Kurs obsługi kasy fiskalnej Fryzjer 7,4 Ukończony kurs Pracownik administracyjnobiurowy fryzjerski 5,3 Obsługa urzadzeń biurowych FAX, XERO Obsługa programu EXEL, WORD, PAINT Operator koparkoładowarki 5,3 Kurs operatora 0 koparko-ładowarki ROLNICY Prawo jazdy 28,6 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B 0,12 11,11 1,1 6,35

11 Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Kierowca wózków 14,3 Kurs operatora 0,12 jezdniowych wózków jezdniowych Gastronom 4,8 Kurs gastronomiczny 3,42 Książeczka sanitarnoepidemiologiczna Obsługa kasy fiskalnej 9,5 Kurs obsługi kasy 12,70 fiskalnej Palacz CO 14,3 Uprawnienia SEP 0,73 RZEMIEŚLINICY Obsługa komputera 4 Obsługa programu EXEL, WORD, PAINT Operator wózków jezdniowych 27,8 Kurs operatora wózków jezdniowych 0,49 0,12 Obsługa kasy fiskalnej 8,5 Kurs obsługi kasy 11,11 fiskalnej Operator koparkoładowarki 9,4 Kurs operatora 0,37 koparko-ładowarki Prawo jazdy 38,6 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Palacz CO 1,8 Uprawnienia SEP 0,73 Spawacz 16,6 Spawanie metodą MIG, MAG, TIG 2,56 Kosmetyczka 0,9 Kurs wizażu 0,49 Kurs zdobienia paznokci Gastronom 3,1 Kurs gastronomiczny 3,42 OPERATORZY Książeczka sanitaroepidemiologiczna Stolarz 3,6 Umiejętność czytania 3,66 rysunku technicznego Fryzjer 0,9 Kurs fryzjerski 1,1 Opiekunka dziecięca 1,8 Wykształcenie 1,1 pedagogiczne Florysta 0,9 Ukończony kurs 0,37 Kierowca wózków jezdniowych zawodowy florysty 18 Kurs operatora wózków jezdniowych 0,12 Prawo jazdy 92 Prawo jazdy kat. A 4,64 Prawo jazdy kat. B

12 Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH Prawo jazdy kat. E Obsługa kasy fiskalnej 2 Kurs obsługi kasy 12,7 fiskalnej Masażysta 2 Kurs masażu klasycznego 0,24 Kurs masażu limfatycznego Kurs masażu relaksacyjnego Palacz CO 8 Uprawnienia SEP 0,73 Stolarz 2 Umiejętność czytania 3,91 rysunku technicznego Operator koparkoładowarki 6 Kurs operatora 0,37 koparko-ładowarki Fryzjer 2 Kurs fryzjerski 1,34 Gastronom 2 Kurs gastronomiczny 5 Książeczka sanitarnoepidemiologiczna Finanse i rachunkowość 8 Kurs rachunkowości 2,44 Kierowca wózków jezdniowych 13,6 Kurs operatora wózków widłowych 0,12 Operator koparkoładowarki 6,8 Kurs operatora 0,37 koparko-ładowarki Prawo jazdy 25,4 Prawo jazdy kat. A 4,4 Prawo jazdy kat. B Prawo jazdy kat. C Prawo jazdy kat. D Prawo jazdy kat. E Palacz CO 8,5 Uprawnienia SEP 0,73 Sprzedawca 11,9 Kurs obsługi kasy 12,33 fiskalnej Gastronom 8,5 Kurs gastronomiczny 5 Książeczka sanitarnoepidemiologiczna Spawacz 6,8 Spawanie metodą 2,56 MIG, MAG, TIG Obsługa komputera 8,5 Obsługa programu 0,49 EXEL, WORD, PAINT Kosmetyczka 3,4 Kurs wizażu 0,49 Kurs zdobienia paznokci Finanse i rachunkowość 6,8 Kurs rachunkowości 2,44 Opiekunka dziecięca 8,5 Wykształcenie 1,1 pedagogiczne Masażysta 5,1 Kurs masażu klasycznego 0,24

13 Kurs masażu limfatycznego Kurs masażu relaksacyjnego Florysta 5,1 Ukończony kurs zawodowy florysty * Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów. ** Odsetek ofert pracy liczony jest jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagań do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Intemet). 0,37 Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem w tym bezrobotni Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%)* bez zawodu Ogółem ,76% wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej ,67% zasadnicze zawodowe ,56% średnie ogólnokształcące ,11% policealne i średnie ,88% zawodowe wyższe ,35% wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła ,67% zawodowa szkoła przysposabiająca do ,75% pracy technikum ,04% liceum ogólnokształcące ,94% liceum profilowane ,00% technikum uzupełniające liceum uzupełniające ,79% szkoła policealna ,57% wyższa ,88% *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii.

14 4. Analiza rynku edukacyjnego 4.1. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2015 roku Zawody deficytowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1321 Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Kreślarze Agenci ubezpieczeniowi Asystenci nauczycieli Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0 Zawody nadwyżkowe Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 2111 Fizycy i astronomowie Kartografowie i geodeci Pracownicy do spraw transportu Pracownicy domowej opieki osobistej Pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani Ogrodnicy Blacharze Elektromechanicy i elektromonterzy Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i Szwaczki, hafciarki i Tapicerzy i 2 Zawody zrównoważone Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 3323 Zaopatrzeniowcy 0

15 4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w 2015 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym poprzedzającym rok sprawozdawczy ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku poprzedniego stan na koniec maja roku sprawozdawczego zasadnicza szkoła zawodowa ,67% 16,67% szkoła przysposabiająca do pracy ,00% 60,00% technikum ,82% 5,10% liceum ogólnokształcące ,41% 1,65% liceum profilowane 1 1 liceum uzupełniające ,25% 6,25% szkoła policealna 3 4 * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Struktura badanych podmiotów gospodarki narodowej według rodzaju działalności

16 Struktura zmian w zatrudnieniu w badanych podmiotach gospodarki narodowej w 2015 roku Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń -3,10 Pracownicy biurowi 0,00 Pracownicy przy pracach prostych -2,77 Pracownicy usług i sprzedawcy 1,17 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 5,59 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,27 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,00

17 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści 4,52 Technicy i inny średni personel 5,59 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Zawody, w jakich najtrudniej znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy Trudności z pozyskaniem pracowników Elementarna grupa zawodów Brakujące umiejętności i uprawnienia Odsetek wskazań odpowiedzi tak Liczba bezrobotnych - stan na koniec okresu sprawozdawczego

18 Drukarze obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 Introligatorzy i Inżynierowie budownictwa Inżynierowie gdzie indziej niesklasyfikowani wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0

19 Kierowcy samochodów ciężarowych obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 Kucharze komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 Magazynierzy i obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0

20 Nauczyciele kształcenia zawodowego Ogółem (bez względu na zawód) Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 7,69% 0 4,53% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 4,53% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 4,53% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 4,53% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 4,53% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 4,53% 0 wywieranie wpływu 4,53% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 4,53% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 3,65% 0 współpraca w zespole 3,65% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 2,72% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 2,72% 0 znajomość języków obcych 2,33% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 1,94% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 1,71% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 1,71% 0 wykonywanie obliczeń 1,71% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 1,01% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 1,01% 0 wywieranie wpływu 1,01% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 1,01% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 Operatorzy maszyn komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0

21 i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali Piekarze, cukiernicy i Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy Robotnicy robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0

22 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 wykonywanie obliczeń 0,00% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 5,13% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 2,56% 0 0,00% 0 komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 0 sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% 0 współpraca w zespole 0,00% 0 wywieranie wpływu 0,00% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% 0 znajomość języków obcych 0,00% 0 Analiza zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w bieżącym roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi Animator kultury* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25%

23 planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Drukarz* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Elektromonter linii kablowych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Frezer czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 2,57% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 2,57% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00%

24 obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Glazurnik czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% Introligator* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Inżynier automatyki i robotyki czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25%

25 Inżynier budownictwa - budownictwo ogólne obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 6,25% Kierownik domu kultury czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% Kierownik działu zarządzania zasobami ludzkimi dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00%

26 komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% Laborant biochemiczny czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Logopeda czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% Monter obrabiarek czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00%

27 doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Nauczyciel przedszkola czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 6,25% znajomość języków obcych 0,00% Operator koparki czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Operator obrabiarek sterowanych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00%

28 numerycznie dodatkowe uprawnienia 0,00% Pozostali robotnicy budowlani robót stanu surowego i gdzie indziej niesklasyfikowani doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% Pracownik socjalny czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00%

29 Sprzedawca w branży mięsnej czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% Sprzedawca w branży mięsnej wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Sprzedawca* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 3,13% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,13% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,13% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Sprzątaczka biurowa czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 4,75% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 4,75% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00%

30 znajomość języków obcych 0,00% Stolarz meblowy czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Szlifierz metali czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Technik administracji* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 0,00% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00%

31 zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% Technik handlowiec* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 6,25% dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 6,25% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 6,25% planowanie i organizacja pracy własnej 6,25% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 6,25% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 6,25% współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25% wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 6,25% Ogółem (bez względu na zawód) czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 2,65% dodatkowe uprawnienia 2,03% doświadczenie zawodowe 2,28% komunikacja ustna / komunikatywność 5,94% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,32% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 4,87% planowanie i organizacja pracy własnej 5,58% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 4,71% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 5,94% współpraca w zespole 6,15% wykonywanie obliczeń 4,64% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 2,25% wyuczony zawód 2,21% wywieranie wpływu 1,20% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,71% znajomość języków obcych 0,67% Umiejętności i cechy szczególnie istotne dla pracodawców u potencjalnych pracowników, których firma planuje zatrudnić Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury Bibliotekarz* czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim odpowiedzi 6,25% dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 6,25% 6,25%

32 Księgowy Lekarz weterynarii obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 0,00% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, 6,25% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 6,25% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / 6,25% komunikatywność obsługa komputera i 6,25% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 6,25% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, 6,25% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 6,25% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / 6,25% komunikatywność obsługa komputera i 6,25% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 6,25% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 6,25%

33 wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 0,00% Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem gdzie indziej niesklasyfikowani Robotnik gospodarczy Sprzedawca* zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 0,00% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / 6,25% komunikatywność obsługa komputera i 0,00% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 0,00% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, 0,00% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 0,00% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 6,25% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / 0,00% komunikatywność obsługa komputera i 0,00% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 0,00% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, 0,00% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 0,00% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 2,81% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / 6,25%

34 komunikatywność Technik administracji* Ogółem (bez względu na zawód) obsługa komputera i 6,25% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 6,25% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 3,44% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, 0,00% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 6,25% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 6,25% komunikacja ustna / 6,25% komunikatywność obsługa komputera i 6,25% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 0,00% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 6,25% pracy własnej przedsiębiorczość, 0,00% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 6,25% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,25% wykonywanie obliczeń 6,25% wyszukiwanie informacji, 6,25% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 6,25% wywieranie wpływu 6,25% zarządzanie ludźmi / 0,00% przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i 2,65% pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 2,03% doświadczenie zawodowe 2,28% komunikacja ustna / 5,94% komunikatywność obsługa komputera i 3,32% wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa 4,87% urządzeń technicznych planowanie i organizacja 5,58% pracy własnej przedsiębiorczość, 4,71% inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i 5,94% psychomotoryczna współpraca w zespole 6,15%

35 wykonywanie obliczeń 4,64% wyszukiwanie informacji, 2,25% analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 2,21% wywieranie wpływu 1,20% zarządzanie ludźmi / 0,71% przywództwo znajomość języków obcych 0,67% Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku

36 Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Wielkie grupy zawodów Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 0,00% Pracownicy biurowi 0,00% Pracownicy przy pracach prostych 0,00% Pracownicy usług i sprzedawcy 2,52% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,00% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 7,82% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 2,92% Siły zbrojne 0,00% Specjaliści 1,37% Technicy i inny średni personel -2,88%