Standardy testowania oprogramowania. Iwona Kocha«ska. January 15, 2016

Transkrypt

1 Standardy testowania oprogramowania Iwona Kocha«ska KSEM WETI PG January 15, 2016

2 Testowanie oprogramowania Testowanie - jeden z procesów zapewnienia jako±ci oprogramowania Testowanie ma na celu: werykacj oprogramowania (czy wytwarzane oprogramowanie jest zgodne ze specykacj?) walidacj oprogramowania (czy wytwarzane oprogramowanie jest zgodne z oczekiwaniami u»ytkownika?) Mo»e by wdro»one w dowolnym momencie wytwarzania oprogramowania (w zale»no±ci od wybranej metody). W podej±ciu klasycznym: po denicji wymaga«po zaimplementowaniu wszystkich zdeniowanych funkcjonalno±ci. Agile - du»o testów jednostkowych wykonywanych przez czªonków zespoªu programistycznego, zanim oprogramowanie tra do wªa±ciwego zespoªu testerów.

3 Testowanie oprogramowania Bª d (error) - niepoprawna konstrukcja w programie, która mo»e doprowadzi do niewªa±ciwego dziaªania tego programu. Bª dne wykonanie (failure) - niepoprawne dziaªanie systemu w trakcie jego pracy. To samo bª dne wykonanie mo»e by spowodowane ró»nymi bª dami! Testowania umo»liwia wykrycie bª dów we wczesnych stadiach rozwoju oprogramowania, co pozwala zmniejszy koszty usuwania tego bª du. Warto testowa na ka»dym etapie tworzenia oprogramowania. estowa nale»y jak najwcze±niej, poniewa» im pó¹niej wykryty zostanie bª d tym wi kszy jest koszt jego usuni cia.

4 Rodzaje testów oprogramowania Testy funkcjonalne (testy czarnej skrzynki) - czy program realizuje zaªo»on funkcjonalno±? Osoba testuj ca nie ma dost pu do informacji na temat budowy programu, który testuje. Wykonuj c testy nie opiera danych testowych na budowie wewn trznej programu, lecz na zaªo»eniach funkcjonalnych, jakie powinien speªnia program zgodnie z dokumentacj Testy strukturalne (testy biaªej skrzynki)- analiza kodu ¹ródªowego oprogramowania.

5 Rodzaje testów oprogramowania Testy manualne - testy wykonywane r cznie przez testera, który przechodzi przez interfejs u»ytkownika zgodnie z okre±lon sekwencj kroków testy integracyjne pozwalaj sprawdzi jak wspóªpracuj ze sob ró»ne komponenty oprogramowania. testy systemowe dotycz dziaªania aplikacji jako caªo±ci. Testowanie wymaga«niefunkcjonalnych takich jak: szybko± dziaªania, bezpiecze«stwo, niezawodno±, dobra wspóªpraca z innymi aplikacjami i sprz tem. testy regresyjne sprawdzenie wpªywu nowych funkcjonalno±ci na dziaªanie systemu

6 Rodzaje testów oprogramowania Testy manualne - testy wykonywane r cznie przez testera, który przechodzi przez interfejs u»ytkownika zgodnie z okre±lon sekwencj kroków testy akceptacyjne z udziaªem klienta wykonywane w celu sprawdzenia na ile oprogramowanie dziaªa zgodnie z wymaganiami klienta testy dokumentacji - celem jest wykrycie niespójno±ci i niezgodno±ci w dokumentacji analitycznej, technicznej oraz dokumentacji u»ytkownika, sporz dzonej w ramach realizowanego projektu informatycznego testy u»yteczno±ci - celem jest werykacja interfejsu u»ytkownika w zakresie przyst pno±ci, wygody, szybko±ci oraz zgodno±ci z oczekiwaniami przyszªych u»ytkowników.

7 Rodzaje testów oprogramowania Testy automatyczne skutecznie przyspieszaj proces tworzenia testów systemowych, ich wykonywanie oraz analiz, pozwalaj na wcze±niejsze wykrycie i wyeliminowanie bª dów w aplikacjach. wykonywane s w oparciu o wysokiej jako±ci oprogramowanie.

8 Standard IEEE IEEE (829 Standard for Software Test Documentation) - podstawowy standard dla testowania oprogramowania. Okre±la format 8 dokumentów potrzebnych w ka»dej z faz testowania oprogramowania. Jedna faza = 1 dokument wynikowy. Test Plan dokument planowania zarz dzania projektem w jaki sposób b d prowadzone testy? kto b dzie je przeprowadzaª? co b dzie testowane? jak dªugo potrwa caªy proces? jaki b dzie zakres testów? Test Design Specication szczegóªy na temat: warunków testowania, oczekiwanych wyników, kryteriach przej±cia testu.

9 Standard IEEE Test Procedure Specication szczegóªy na temat przeprowadzenia ka»dego testu (zaªo»enia i poszczególne kroki) Test Item Transmittal Report raporty na temat czasu przej±cia testowanych fragmentów oprogramowania mi dzy etapami. Test Log zawiera informacje: które przypadki testowania zostaªy u»yte?, kto je u»yª? w jakim porz dku zostaªy u»yte? czy si powiodªy? Test Incident Report informacje o testach zako«czonych niepowodzeniem: wyniki testu, dlaczego dany test si nie powiódª?

10 Standard IEEE Test Summary Report raport zawieraj cy: wszystkie istotne informacje ujawnione podczas zako«czonych testów, wyceny jako±ci procesów testowania, wyceny jako±ci oprogramowania poddanego testowi. statystyki uzyskane z Incident Report, ostateczna forma dokumentu jest wykorzystywana w celach werykacji poprawno±ci testowanego systemu wzgl dem wymaga«zdeniowanych przez zleceniodawców. Standard IEEE nie wymaga, aby wszystkie dokumenty (fazy) byªy wykonane.

11 Normy ISO/IEC Obejmuje kompletny proces testowy i pozwala na wykorzystanie nowoczesnych podej± do testów. Cze± 2: opis procesu testowego. Standardowy proces testowy, który nale»y dostosowa do potrzeb organizacji. Opisany na trzech warstwach: organizacyjnej, zarz dczej i operacyjnej. Na ka»dym z tych poziomów s zaproponowane odpowiednie zestawy procesów.

12 Normy ISO/IEC model warstwowy ORGANIZACYJNY PROCES TESTOWY ma zazadanie deniowa proces budowania i utrzymania organizacyjnych specykacji testowych (Polityka czy Strategia), procesów, procedur i innych aktywów testowych. PROCES ZARZ DZANIA TESTAMI deniuje procesy dotycz ce zarz dzania testami dla caªych projektów testowych, poszczególnych faz czy typów testów (jak testy systemowe czy wydajno±ciowe) OPERACYJNY PROCES TESTOWY deniuje uniwersalne procesy i procedury prowadzenia testów, które mog by stosowane do: poszczególnych poziomów testów (np. sprawdzania wst pnego czy akceptacyjnych) rodzajów testów (np. ci gªo±ci biznesowej czy migracji danych) w ramach projektu testowego. Procesy te mo»na dostosowa do dowolnego modelu wytwarzania oprogramowania (równie» ju» istniej cego).

13 Normy ISO/IEC model warstwowy

14 Normy ISO/IEC sposób u»ycia procesów Procesy opisane w normie nie s uªo»one liniowo Procesy s wyzwalane zdarzeniami Jednocze±nie mo»e by u»ywana nadrz dna i podrz dna instancja procesu Przykªad: proces Monitorowania i Kontroli mo»e jednocze±nie dziaªa dla caªego Programu (zestawu Projektów) - odpowiedzialny: Kierownik Testów Programu instancja procesu dla aktualnie realizowanego Projektu - odpowiedzialny: Lider Testów Projektu.

15 Normy ISO/IEC sposób u»ycia procesów Kolejne wywoªania procesu mog tworzy bardziej szczegóªowe dokumenty lub je aktualizowa. Przykªad: proces Planowania Testów tworzy Gªówny Plan Testów (dla caªego Programu) w ramach kolejnej iteracji tworzy proces Planów Testów Projektu/Rodzaju (np. Planu Testów Regresji). Procesy mog by wywoªywane rekurencyjnie. Ten sam proces mo»e by woªany wielokrotnie Przykªad: proces Wykonania Testów, który jest wywoªywany iteracyjne dla ka»dego Scenariusza i Przypadku Testowego Przy wykorzystaniu czynno±ci opisanych w procesach zakªada si mo»liwo± nawrotów do wcze±niejszych czynno±ci, co nie jest dodatkowo oznaczane na diagramach.

16 Logi diagnostyczne Log diagnostyczny - plik, do którego w okre±lonych stanach dziaªania systemu dokonuje si wpisu Zwykle: logi diagnostyczne sªu» deweloperom tworz cym kod programi±ci mog reprodukowa znaleziony bª d we wªasnym ±rodowisku. Jednak czasem: testowanie realizowane jest przez oddzielny dziaª przy u»yciu wyspecjalizowanego sprz tu, nie jest mo»liwe wielokrotne powtarzanie (przez programistów) niezaliczonego testu z u»yciem debuggera, poszukuj c bª du deweloperzy mog bazowa jedynie na logach zebranych przez testera. Problem logowania w zªo»onych systemach testowanie poszczególnych moduªów mo»na przeprowadza zwykle przy u»yciu symulatorów odpowiednio przygotowanych ±rodowisk testowych integracja i testowanie akceptacyjne mo»e wymaga : specjalistycznych laboratoriów s mo»liwe jedynie w systemie docelowym znajduj cym si ju» u

17 Logi diagnostyczne Po co testerom logi? pozwalaj na identykacj komponentu, w którym wyst piª bª d, uªatwiaj zrozumienie jak dziaªa testowany system i jakie wyst puj w nim zale»no±ci czasowe, uªatwiaj napisanie skryptów automatycznych do wykrywania zdarze«w systemie, s ±wietnym narz dziem do wskazania programistom,»e zaistniaªa sytuacja jest rzeczywistym bª dem a nie problemem ze ±rodowiskiem testowym

18 Logi diagnostyczne W zªo»onych systemach ka»dy z komponentów oprogramowania posiada wªasny log wymusza to na osobie analizuj cej takie logi konieczno± ich synchronizacji. ka»dy z wpisów musi posiada precyzyjnie okre±lony czas utworzenia. w zale»no±ci od rodzaju systemu wymagania dotycz ce dokªadno±ci to mili- czy mikrosekundy, albo wr cz pojedyncze takty procesora.

19 Logi diagnostyczne Dobre praktyki dotycz ce systemu logowania: ka»dy wpis powinien zawiera dat i dokªadn godzin wygenerowania oraz nazw komponentu ¹ródªowego, warto ka»demu wpisowi nada poziom istotno±ci (czy jest to wpis diagnostyczny, informacyjny czy te» zgªoszenie bª du), nie nale»y zmienia raz ustalonego formatu wpisu w logach. Mo»e to spowodowa bª dne werdykty w testach, które bazuj na tych wpisach, nale»y uwa»a, aby nie ujawnia w logach zbyt wielu informacji na temat architektury systemu b d¹ sposobu dziaªania algorytmów.

20 Logi diagnostyczne - rejestr zdarze«rejestr zdarze«najcz ±ciej stosowanym logiem, a w wi kszo±ci rozwi za«tak»e jedynym zaimplementowanym sposobem logowania. Zwykle - chronologiczny zapis charakterystycznych momentów w systemie, takich jak: podª czenie si nowego u»ytkownika do serwisu, uruchomienie jakiej± procedury, zmiana parametrów konguracyjnych, przeprowadzenie testu wewn trznego uruchomienie procedury obsªugi bª du. Najcz ±ciej w postaci plików tekstowych. Dane: dokªadny czasu wygenerowania nazwa komponentu raportuj cego poziom istotno±ci (przykªadowo: debug, info, warning lub error). Do dziaªa«rutynowych nale»y zwykle sprawdzenie po ka»dym te±cie (nawet zaliczonym), czy w rejestrze zdarze«nie zostaª zaraportowany bª d.

21 Logi diagnostyczne - rejestr zdarze«

22 Logi diagnostyczne - rejestr zdarze«

23 Logi diagnostyczne - zrzuty pami ci Zrzuty pami ci Gdy informacja zawarta w rejestrze zdarze«jest niewystarczaj ca Zrzuty pami ci wykonywane tu» po wyst pieniu defektu Automatyczne generowanie zrzutu pami ci do pliku w pami ci ash - na przykªad w momencie uruchomienia pro cedury obsªugi krytycznego wyj tku. Zwykle uzyskane w ten sposób dane nie s zrozumiaªe dla testera; wymagaj znajomo±ci: kodu programu, znaczenia wszystkich zmiennych ich odczyt wymaga posiadania mapy pami ci, która przewa»nie zmienia si wraz z ka»d wersj kodu. Programista potra je zinterpretowa

24 Logi diagnostyczne - zrzuty diagnostyczny caªego systemu Zrzut diagnostyczny caªego systemu Umo»liwia klientowi lub testerowi samodzielnego wygenerowanie raportu do celów diagnostycznych. Raport taki mo»e zawiera : wszystkie pliki konguracyjne, zrzuty pami ci kluczowych komponentów ostatnie tysi c wpisów dziennika zdarze«. Ka»dy z komponentów tworzonego systemu powinien posiada bufor cykliczny o okre±lonej wielko±ci przeznaczony na logi, zapis ostatnich warto±ci zmiennych itp. w momencie generowania raportu diagnostycznego zawarto± tych buforów jest zamra»ana i doª czana do raportu. spotyka si tak»e rozwi zania, w których raport zawiera zrzuty stanu wszystkich obiektów, co pozwala na pó¹niejsze zaªadowanie go do systemu

25 Logi diagnostyczne - podgl d warto±ci zmiennych Podgl d warto±ci zmiennych Gdy werykacja poprawno±ci dziaªania danego komponentu czy systemu wymaga znajomo±ci wielu parametrów wej±ciowych, po±rednich i wyj±ciowych, które to z kolei mog zmienia si w sposób ci gªy. Zapis przebiegu w czasie wszystkich parametrów oraz wyliczonych wska¹ników. Odwzorowanie jedynie wybranych warto±ci, ale za to wraz z ich przebiegiem w dziedzinie czasu. Analiza tego typu logów wymaga specjalistycznej wiedzy na temat zaimplementowanego algorytmu. Tester mo»e odczyta z przebiegu warto±ci zmiennych przyczyny sytuacji awaryjnej,

26 Logi diagnostyczne - rady dla programistów Staraj si skonstruowa system logowania w taki sposób, aby± nie musiaª go rozbudowywa na potrzeby znalezienia konkretnego bª du. Okre±l jasno, jakie logi s potrzebne by prze±ledzi dziaªanie komponentu, który tworzysz. W razie potrzeby napisz instrukcj zbierania nietypowych logów Staraj si informowa testera o wynikach analiz logów. Im lepiej pozna architektur systemu i metody analizy jego dziaªania, tym bardziej efektywnie w przyszªo±ci b dzie mógª identykowa komponent odpowiedzialny za bª d.

27 Logi diagnostyczne - rady dla testerów Do zgªoszenia bª du doª czaj wszystkie logi, jakie tylko jeste± w stanie zebra. Uªatwia to poszukiwania pomyªki w kodzie i cz sto pozwala unikn niepotrzebnych retestów, Przed zaraportowaniem bª du warto zapyta programistów, jakich dokªadnie logów b d potrzebowa do poszukiwa«bª du w danym komponencie, Je±li programi±ci analizuj c logi komunikuj si w formie pisemnej ( , forum), ±led¹ te dyskusje i pro± o wyja±nienia. Uªatwi to Twoj prac, gdy napotkasz podobny bª d w przyszªo±ci, Dokonuj c wst pnej analizy logów staraj si doj± do przyczyny wyst pienia tego bª du. Przejrzyj wpisy poprzedzaj ce usterk i zwerykuj widoczne parametry systemu. To, i» jaki± komponent raportuje bª d nie jest jednoznaczne z tym,»e zawiera usterk w swoim kodzie - system mo»e dziaªa w warunkach, dla których nie jest przeznaczony. Bª d w kodzie: parametry wej±ciowe s poprawne a komponent zachowuje si w sposób niezgodny ze specykacj.

28 Literatura SoftwareDeveloperJournal_SpiraTeamALM_Softlab_PL.pdf