Metodologia badań psychologicznych " - tworzenie projektu badania" dr Magdalena Hyla

Transkrypt

1 Metodologia badań psychologicznych " - tworzenie projektu badania" dr Magdalena Hyla

2 Struktura procesu badawczego " w psychologii wg Brzezińskiego " Sformułowanie problemu badawczego Określenie obrazu przestrzeni zmiennych Operacjonalizacja zmiennych Wybór modelu badawczego Dobór próby z populacji Wybór modelu statystycznego Akceptacja lub odrzucenie hipotezy ocena, interpretacja i generalizacja rezultatu badawczego

3 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

4 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

5 Co już wiemy do tej pory" Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny motywacja do podjęcia tematu, dotychczasowe badania w tym temacie lub dotychczasowe badania dotyczące przynajmniej jednej z wybranych zmiennych przykład: Wpływ Despacito na nastrój - opisuję istniejące już badania na temat tego jak muzyka wpływa na nastrój, czy jest jakaś różnica w odniesieniu do stylów muzycznych itp.

6 Co już wiemy do tej pory" Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej pytania / hipotezy dotyczące wartości zmiennych (mniej interesujące dla psychologa) oraz zależności między zmiennymi (istotnościowe - istnieje związek oraz dotyczące kształtu zależności) tworzymy pytania i hipotezy biorąc pod uwagę zasady formułowania poprawnych pytań / hipotez zwracamy uwagę na precyzję - nie stosujemy synonimów przykład: P: Czy osoby, które słuchały Despacito mają wyższy nastrój niż osoby, które nie słuchały żadnego utworu muzycznego? H: Osoby, które słuchały Despacito mają wyższy nastrój niż osoby, które nie słuchały żadnego utworu muzycznego.

7 Co już wiemy do tej pory" Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych przyglądając się pytaniom/hipotezom tworzymy rekonstrukcję - wypisujemy wszystkie badane zmienne oraz zastanawiamy się nad innymi istotnymi zmiennymi - ubocznymi, a także zakłócającymi NAZWA ZMIENNEJ TYP ZMIENNEJ WARTOŚCI ZMIENNEJ WSKAŹNIK ZMIENNEJ Słuchanie Despacito Niezależna jest / nie ma Nastrój Zależna od 1 do 10 Lubienie Despacito Uboczna od 1 do 7 manipulacja eksperymentalna wynik w Kwestionariuszu Nastroju wynik na skali preferencji Despacito

8 Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych - uzupełnienie" Poziomy pomiaru według Stevensa poziom nominalny poziom porządkowy poziom interwałowy poziom stosunkowy

9

10 Implikacje poziomu pomiaru"

11 Jaki to poziom pomiaru?" rasa (biała, afroamerykańska, azjatycka) kolejność na mecie w wyścigu (pierwszy, drugi, trzeci) liczba dzieci w rodzinie stosunek do partnera (bardzo przychylny, przychylny, obojętny, nieprzychylny, bardzo nieprzychylny) region pochodzenia (północny Wschód, środkowy Zachód) poglądy polityczne (bardzo liberalne, raczej liberalne, raczej konserwatywne, bardzo konserwatywne)

12 Co już wiemy do tej pory" Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych NAZWA ZMIENNEJ TYP ZMIENNEJ POZIOM POMIARU WARTOŚCI ZMIENNEJ WSKAŹNIK ZMIENNEJ Słuchanie Despacito Niezależna jest / nie ma manipulacja eksperymentalna Nastrój Zależna od 1 do 10 Lubienie Despacito Zakłócająca od 1 do 7 wynik w Kwestionariuszu Nastroju wynik na skali preferencji Despacito

13 Co już wiemy do tej pory" Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych NAZWA ZMIENNEJ TYP ZMIENNEJ POZIOM POMIARU WARTOŚCI ZMIENNEJ WSKAŹNIK ZMIENNEJ Słuchanie Despacito Niezależna nominalny jest / nie ma manipulacja eksperymentalna Nastrój Zależna interwałowy (porządkowy ) od 1 do 10 wynik w Kwestionariuszu Nastroju Lubienie Despacito Zakłócająca interwałowy (porządkowy ) od 1 do 7 wynik na skali preferencji Despacito

14 Operacjonalizacja / konceptualizacja zmiennych" Wybór wskaźnika zmiennej wiąże się z wyborem definicji zmiennej - nie można definiować czegoś, co mierzymy za pomocą linijki jako temperatury Jeśli wykorzystujemy kwestionariusz - oznacza, że przyjmujemy definicję zmiennej podaną w kwestionariuszu W pracy - podanie definicji zmiennej, wybranego wskaźnika i jego opis (np. opis narzędzia - ile pytań, jaka możliwa suma punktów)

15 Wybór modelu badawczego " (i statystycznego)" MODEL EKSPERYMENTALNY MODEL QUASI- EKSPERYMENTALNY MODEL EX POST FACTO MODEL KORELACYJNY badacz manipuluje wartością zmiennej niezależnej, kontroluje pozostałe zmienne niezależne i dokonuje pomiaru zmiennej zależnej badacz gromadzi i porządkuje dane ze względu na poziom zmiennej niezależnej i dokonuje pomiaru zmiennej zależnej badacz gromadzi i porządkuje dane ze względu na poziom zmiennej zależnej i dokonuje pomiaru zmiennych niezależnych badacz dokonuje pomiaru dwóch lub więcej zmiennych i określa kierunek oraz siłę związku między zmiennymi Miary istotności różnic - testy ANOVA Miary istotności różnic - testy ANOVA Miary istotności różnic - testy ANOVA Miary siły związku - analiza korelacji, analiza regresji

16 Model korelacyjny" korelacja określa stopień współzmienności zmiennych znak i siłę korelacji uzyskujemy wyliczając współczynnik korelacji ilościowy wskaźnik stopnia, w jakim możemy przewidywać jeden rozkład wyników na podstawie innych wyników wielkość w przedziale od -1 do +1 0 oznacza brak związku, np. inteligencja a choroby umysłowe znak korelacji oznacza jedynie kierunek: + przyrostowi jednej zmiennej towarzyszy wzrost wartości drugiej - przyrostowi jednej zmiennej towarzyszy spadek wartości drugiej

17 Model korelacyjny - przykład" Czy odległość w jakiej ktoś mieszka od granicy państwa wpływa na nasilenie stereotypów dotyczących mniejszości narodowych? dokonujemy pomiaru opinii dot. mniejszości. dokonujemy pomiaru odległości. korelujemy wyniki w dobrym programie statystycznym (czerwony M, zielony K)

18

19 Narzędzia i zastosowanie" Kwestionariusze i inne narzędzia psychometryczne, ankiety, sondy Plan porównań poprzecznych (najczęściej), sukcesywnych prób niezależnych, badań podłużnych, badania trafności

20 Kryteria jakości badań korelacyjnych" rzetelność metody - czy dobrze mierzy to co mierzy (zawsze tak samo, spójnie) trafność metody - czy dobrze mierzy, to co ma mierzyć (np. fasadowa, teoretyczna, kryterialna)

21 Korelacja a przyczynowość" związek między zmiennymi związek przyczynowoskutkowy jedzenie śniadań - długość życia rozmiar obuwia - umiejętności matematyczne ilość strażaków - wielkość pożaru tatuaże - liczba wypadków posiadanie zwierzątka - przestępczość oglądanie telewizji - agresja

22

23

24

25

26

27

28

29 Model eksperymentalny" założenia: manipulacja zmienną niezależną X kontrola zmiennych ubocznych pomiar zmiennej zależnej Y randomizacja 1 zasada: losowy dobór do próby 2 zasada: losowy dobór do grup - zmienne niezależne i zależne - pretest i posttest - grupa kontrolna i eksperymentalna - randomizacja pierwszego i drugiego stopnia

30 Model eksperymentalny - przykład 1" grupa eksperymentalna! grupa kontrolna! pretest - nastrój! 5 pretest - nastrój! 2 zmienna niezależna - DESPACTIO! posttest - nastrój! posttest - nastrój!

31 Model eksperymentalny - przykład 2" grupa eksperymentalna! grupa kontrolna! pretest - nastrój! 5 pretest - nastrój! 5 zmienna niezależna - DESPACTIO! posttest - nastrój! 3 posttest - nastrój!

32 Model eksperymentalny - przykład 2" grupa eksperymentalna! grupa kontrolna! pretest - nastrój! 5 pretest - nastrój! 5 zmienna niezależna - DESPACTIO! posttest - nastrój! 3 posttest - nastrój! 1

33 Plany badań eksperymentalnych" eksperyment klasyczny czterogrupowy plan Solomona - dodatkowa grupa eksperymentalna i kontrolna bez pretestu plan bez pretestu z grupą kontrolną plan umożilwiający badanie skutków rozciągniętych w czasie eksperyment naturalny

34 Kryteria jakości badań eksperymentalnych" trafność wewnętrzna - czy to faktycznie zmienna niezależna spowodowała zmianę zmiennej zależnej (randomizacja 2st, historia, dojrzewanie, utrata osób badanych, testowanie itp.) trafność zewnętrzna - czy da się przenieść wyniki na większe zbiorowości osób (reprezentatywność próby, charakterystyka badań psychologicznych )

35 Model quasi-eksperymentalny" założenia: obserwacja zmiennej niezależnej X pomiar zmiennej zależnej Y randomizacja 1 zasada: losowy dobór do próby 2 zasada: losowy dobór do grup Model quasi-eksperymentalny różni się od modelu eksperymentalnego tym, że nie możemy dokonać randomizacji drugiego stopnia (podzielić ludzi losowo do grupy eksperymentalnej i kontrolnej) i nie możemy manipulować zmienną niezależną, a jedynie ją obserwować

36 Model quasi-eksperymentalny - przykład" Czy partnerzy kobiet, które przeszły mastektomię odczuwają niższe zadowolenie z kontaktów seksualnych niż partnerzy kobiet, które nie przechodziły takiej operacji? grupa eksperymentalna - partnerzy kobiet po mastektomii! pomiar zmiennej zależnej - zadowolenie z kontaktów seksualnych! grupa kontrolna - partnerzy kobiet, które nie przechodziły mastektomii! pomiar zmiennej zależnej - zadowolenie z kontaktów seksualnych!

37 Kryteria jakości badań quasieksperymentalnych" kryteria analogiczne jak w badaniach eksperymentalnych ograniczona możliwość wnioskowania przyczynowo-skutkowego (nie obserwujemy bezpośrednio wpływu zmiennej niezależnej na zmienną zależną)

38 Model ex-post facto" stanowi jak gdyby odwrócenie kolejności w stosunku do modelu eksperymentalnego (zmienna niezależna wywołuje zmiany w zmiennej zależnej) po obserwacji zmiennej zależnej próba identyfikacji jakie zmienne niezależne mogły zadziałać w przeszłości

39 Model ex post facto - przykład 1" Czy istnieją jakieś czynniki w przeszłości (dzieciństwie), które wpływają na ilość znajomych w okresie dorosłości? [odmiana eksploracyjna EPF]! 1) operacjonalizacja zmiennej zależnej i dobór grup porównawczych 2) określenie populacji, na których prowadzone będą badania 3) opracowanie schematów wywiadów i systemu kodowania danych 4) analiza danych i odpowiedź na pytanie badawcze

40 Model ex post facto - przykład 2" Czy wczesnodziecięca relacja z matką wpływa na ilość znajomych w okresie dorosłości? [odmiana konfirmacyjna EPF]! 1) operacjonalizacja zmiennej zależnej i dobór grup porównawczych 2) określenie populacji, na których prowadzone będą badania 3) uszczegółowienie hipotezy badawczej 3) zoperacjonalizowanie hipotezy badawczej 4) analiza danych i odpowiedź na pytanie badawcze 5) podjęcie decyzji dotyczącej hipotezy badawczej

41 Kryteria jakości badań ex post facto" badania mają charakter jakościowy i ich wyniki powinny być traktowane z dużą ostrożnością - brak możliwości manipulacji zmiennymi, kontrolowania warunków występowania zmiennych oraz losowego doboru próby powoduje, że wyniki te są obarczone dużym potencjalnym błędem zaleta - możliwości wykonania badań tam, gdzie nie ma takiej możliwości w innym modelu

42 Dobór próby" populacja - wszystkie osoby, które chcemy badać próba - wybrane z populacji osoby, które będziemy badać reprezentatywność próby jednostka doboru próby (osoba, grupa, szkoła) podstawa doboru próby (operat - lista) mechanizm doboru próby typ doboru próby

43 Schematy doboru próby" schematy nielosowe - próba okolicznościowa, celowa, kwotowa dobór ochotników schematy losowe - indywidualne nieograniczone, systematyczne, warstwowe, grupowe

44 Stronniczość ochotników" wyższy poziom wykształcenia wyższy status społeczny wyższy poziom inteligencji wyższy poziom zmiennej aprobaty społecznej większe zsocjalizowanie

45 Określanie wielkości próby" odbywa się zazwyczaj na podstawie: przyjętego przedziału ufności (confidence level na ile możemy ufać danej wartości - zazwyczaj 95%) marginesu błędu (zazwyczaj 5%)

46 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

47 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

48 Wybór modelu badawczego z uzasadnieniem" Jaki model badawczy został wybrany? Korelacyjny? Eksperymentalny? Quasi-eksperymentalny? EPF? Dlaczego wybrany został ten model, a nie inny? Jaka jest jego przewaga w tym badaniu nad pozostałymi? Jaki zostanie zastosowany model statystyczny? (tu jedynie napisać model statystyczny odpowiedni do modelu badawczego)

49 Wybór modelu badawczego z uzasadnieniem" Wybór modelu badawczego ma związek z brzmieniem hipotez! w modelu korelacyjnym nie można wnioskować o przyczynowości (wpływie jednej zmiennej na drugą) - NIE MOŻNA WIĘC POSTAWIĆ HIPOTEZY A wpływa na B i korzystać z modelu korelacyjnego, można postawić tylko A wiąże się z B w modelu eksperymentalnym badamy nie tylko związek, ale też przyczynowość i dlatego powinniśmy stawiać hipotezy o wpływie

50 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

51 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

52 Dobór próby" Jaka jest populacja? W jaki sposób została dobrana próba badawcza? Kim byłyby osoby badane? Który typ doboru został zastosowany? Losowy / nielosowy - dlaczego, jaka jest jego przewaga? Ile osób powinno zostać zrekrutowanych? wprowadzić obliczenia na podstawie wzoru ze str z podręcznika Brzezińskiego (zamieścić obliczenia w pracy) lub skorzystać z kalkulatora wielkości doboru próby online i opisać w pracy jakie parametry zostały wprowadzone do kalkulatora oraz podać adres strony kalkulatora

53 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

54 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA

55 Opis przebiegu badania" Krok po kroku opis tego jak powinno wyglądać badanie, np. kiedy, w jakim miejscu, czas trwania, w jaki sposób przebiegnie badanie (kwestionariusze, lub dokładny opis manipulacji eksperymentalnej)

56 Struktura pracy zaliczeniowej " Uzasadnienie wyboru problemu badawczego i wstęp teoretyczny Sformułowanie problemu badawczego oraz hipotezy badawczej Rekonstrukcja obrazu przestrzeni zmiennych Konceptualizacja zmiennych Wybór modelu badawczego i statystycznego z uzasadnieniem Dobór próby z populacji Opis przebiegu badania Bibliografia stworzona według stylu APA