SYLLABUS. Kierunek: filologia polska. specjalność: nauczycielska i dziennikarska. poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia

Transkrypt

1 SYLLABUS Lp. Element Opis 1 2 Nazwa przedmiotu/ Typ przedmiotu/ Retoryka obowiązkowy 3 Instytut Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych i Turystyki 4 5 Kod przedmiotu/ Kierunek, specjalność, poziom i profil PPWSZ-FP-1-54-s Kierunek: filologia polska specjalność: nauczycielska i dziennikarska poziom : studia pierwszego stopnia profil : praktyczny 6 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne 7 Rok studiów, semestr Rok studiów: III semestr: 5 i 6 8 Forma zajęć i liczba godzin dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela i studentów Stacjonarne: Wykłady 30 Ćwiczenia laboratoryjne - 30 Niestacjonarne: Punkty ECTS 9 (wg planu studiów) 4 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS 10 Forma aktywności studenta Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, w tym: Obciążenie studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Godz.: 60 ECTS: 2,5 godz.:

2 Udział w wykładach (godz.) 30 Udział w ćwiczeniach/ seminariach/ zajęciach praktycznych/ praktykach zawodowych (godz.) Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem (godz.) 30 - Udział w egzaminie (godz.) - Obciążenie studenta związane z nauką samodzielną, w tym: Samodzielne studiowanie tematyki zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń (godz.) Przygotowanie do zaliczenia/ egzaminu (godz.) Wykonanie prac zaliczeniowych (referat, projekt, prezentacja itd.) (godz.) Obciążenie studenta w ramach zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Godz.: 50 ECTS: 1,5 godz.: godz.:- ECTS: - godz.: Suma (obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich oraz związane z nauką samodzielną) Godz.: 110 ECTS: 4 godz.: Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot/ moduł (egzaminujący) Nauczyciele akademiccy prowadzący przedmiot/ moduł Wymagania (kompetencje) wstępne Założenia i cele przedmiotu Dr Krzysztof Waśkowski Dr Krzysztof Waśkowski Wiedza z zakresu składni opisowej języka polskiego, kultury języka (normy fonetycznej, ortograficznej, gramatycznej, składniowej i leksykalnej współczesnej polszczyzny) oraz elementów logiki (w zakresie szkoły średniej). Student ma wiedzę z zakresu teorii i praktyki retoryki jako podstawy szeroko rozumianej komunikacji językowej, a szczególnie jej podstawowego narzędzia, jakim są różnego typu argumenty. Student umie rozróżniać argumenty i stosować je w dyskursie w funkcji przekonywania innych co swoich racji, czy wręcz

3 wywierania nacisku na opinie innych (jak negocjacje) i potrafi skonstruować dyskurs argumentacyjny. Zna podział retoryki jako dyscypliny na 5 części oraz wie, jakie treści mieszczą się w ich zakresie. W oparciu o wiedzę z zakresu 5 części retoryki potrafi zaplanować, przygotować i wygłosić wypowiedź. Rozumie znaczenie mechanizmów retorycznych dla człowieka działającego w społeczeństwie między innymi poprzez ćwiczenie przygotowywania i prowadzenia debaty publicznej wg zasad debaty oksfordzkiej. Opis efektów w zakresie: WIEDZY Odniesienie do kierunkowych efektów Odniesienie do obszarowych 15 Efekty W1 W2 W3 U1 U2 Student ma wiedzę z zakresu aktów mowy i strategii używania języka zgodne z normami kulturowymi. Zna typy dyskursu (wymowy) wg Arystotelesa i ich przejawy we współczesnych działaniach językowych i gatunkach tekstów, miejsca wspólne (toposy), typologie argumentów. Zna zasady konstruowania monologu i dialogu argumentacyjnego. Zna 5 części sztuki retorycznej oraz potrafi scharakteryzować pojęcia z nimi związane. UMIEJĘTNOŚCI K_W01 K_W01 K_W02 Student umie rozpoznawać i stosować w K_U05 praktyce różne typy argumentów; umie skonstruować tekst spełniający wymogi retoryczne, w oparciu o informacje z zakresu 5 części retoryki. Umie brać udział w debacie typu oksfordzkiego (obrona i negowanie danej tezy w zespołach). Potrafi zbudować K_U03 wypowiedź retoryczną w oparciu o poznane narzędzia. KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH H1P_W01 H1P_W03 H1P_W01 H1P_W03 H1P_W04 H1P_U10 H1P_U09 H1P_U02 H1P_U03 H1P_U10 H1P_U13 16 Treści K1 K2 Student zapoznaje się z informacjami o źródłach i roli retoryki w kulturze europejskiej, potrafi odróżnić argumenty rzetelne od nierzetelnych (manipulujących) w debacie publicznej. Rozumie wagę skutecznego pod względem retorycznym dyskursu adekwatnego do sytuacji komunikacyjnej, zna wartość merytorycznej dyskusji na argumenty K_K02 K_K04 K_K06 H1P_K02 H1P_K04 H1P_K06 1. Źródła retoryki, retoryka jako system, trzy rodzaje wymów (dyskursu) wg Arystotelesa i ich charakterystyka oraz odniesienie do współczesnych gatunków tekstu, działy retoryki i miejsce argumentacji w tych działach. Trzy cywilizacje a trzy typy retoryki. 2. Inwencja: a) teza główna, kwestie szczegółowe i ogólne, propozycja retoryczna, funkcjonalne sformułowanie tezy; b) rodzaje retoryczne rozpoznawanie rodzajów retorycznych, umiejętność tworzenia tekstu w określonym rodzaju retorycznym, harmonia i stosowność rodzajów retorycznych; c) ustalenie status sprawy pojęcie i rodzaje statusów, status rzeczywistości, status definicji, status jakości, status przeniesienia; d) ocena audytorium retorycznego, dostosowanie wypowiedzi do audytorium, ocena audytorium z perspektywy nadawcy i odbiorcy; e) dowody: rodzaje i źródła argumentów

4 17 Stosowane metody dydaktyczne (argumentacja w języku / w dyskursie potocznym: od sylogizmu do schematu dyskursu racjonalnego (argumentacyjnego), typologie argumentów, argumenty quasi-logiczne (definicje, porównanie, tautologia, argumenty oparte na niezgodności: alternatywa, trzeci wykluczony, dylemat, fałszywy dylemat; argument oparty przechodniości, argument ad absurdum); argumenty empiryczne oparte na strukturze rzeczywistości (przyczynowość, związki następstwa, pułapki argumentacji przyczynowej; argumenty odnoszące się do czynu i osoby, ad personam i z autorytetu); argumenty fundujące strukturę rzeczywistości oparte na indukcji, analogia i metafora; argumenty przymuszające do konformizmu oraz argumenty w złej wierze (manipulujące)), sylogizmy, przesłanki, wnioskowanie indukcyjne i dedukcyjne, entymemat; f) toposy ich użyteczność i rodzaje w dyskursie retorycznym, rozpoznawanie toposów; g) postawa mówcy, ethos mówcy i sposoby jego osiągania; h) jakie emocje towarzyszą mówcy? Pojęcie pathos, emocje a język, emocje a mowa ciała; i) amplifikacja retoryczna. 3. Układ mowy / wypowiedzi retorycznej / tekstu argumentacyjnego: exordium, narratio, perorario, dowodzenie, refutacja. 4. Teoria retorycznego wysłowienia jako pierwsza teoria stylistyki ; poprawność, jasność, stosowność, ozdobność; figury i tropy retoryczne, figury słów i figury myśli, identyfikacja ich w tekstach; zagadnienia okresu retorycznego jego budowa i celowości. 5. W jaki sposób przygotować i wygłosić wystąpienie; mnemotechnika, mowa ciała, podstawowe wiadomości z zakresu emisji głosu. 6. Demonstracja / pokaz naukowy a argumentacja. Przesłanki i odpowiadające im dowody. Sylogizm i jego budowa. Sylogizm poprawny i niepoprawny. Sylogizm retoryczny: entymem/at. Miejsca wspólne (toposy). 7. Monolog argumentacyjny i dialog argumentacyjny, ten ostatni jako podstawa konstruowania tekstu argumentacyjnego. 8. Retoryka wybranych gatunków: tekstu naukowego oraz dydaktycznego; retoryka przemówienia; retoryka reklamy. 9. Argumentacja w negocjacjach: negocjacje narodowe a negocjacje międzynarodowe - różnice kulturowe, stereotypy. 10. Debata typu oksfordzkiego. wykład informacyjny, wykład problemowy, wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia, dyskusja panelowa, pokaz, metoda przypadku, rozwiązywanie zadań, praca w grupach, praca praktyczna z tekstami, analiza filologiczna Efekt Sposób weryfikacji efektów W1 dyskusja 18 Metody weryfikacji efektów (w odniesieniu do poszczególnych efektów) W2 W3 U1 U2 kolokwium kolokwium, referat, dyskusja prezentacja, dyskusja, projekt, kolokwium dyskusja, obserwacja w czasie zajęć, kolokwium K1 dyskusja, obserwacja w czasie zajęć K2 dyskusja, obserwacja w czasie zajęć 19 Kryteria oceny osiągniętych efektów kryteria dla testu wiadomości: 51-60% dst; 61-70% +dst; 71-80% db; 81-90% +db; % bdb

5 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu / zaliczenia z oceną Wykaz literatury podstawowej Wykaz literatury uzupełniającej Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk zawodowych Zaliczenie testu, poprawne napisanie tekstu argumentacyjnego M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek (red.), 2008, Retoryka, Warszawa. Arystoteles, 2004, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Przełożył H. Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. J. Lichański, 1996, Co to jest retoryka?, PAN seria Nauka dla wszystkich nr 475, Kraków. Ch. Perelman, 2002, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. D. Zdunkiewicz, 2012, Akty mowy [w:] Współczesny język polski, red.: J. Bartmiński, Lublin. A. K. Varga, 2001, Uniwersalność i granice retoryki, Terminus nr 1-2/2001. R. Błaut: Skuteczne negocjacje, wyd. CIM, Warszawa 1995, rozdz. 3.4 Skuteczna argumentacja, s M. Rusinek, A. Załazińska, 2005, Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Wydawnictwo Znak, Kraków. A. Schopenhauer, Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów. Przełożył Jan Lorentowicz, Wydawnictwo Verso, Kraków K. Szymanek, 2001, Sztuka argumentacji. Słownik terminów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. J. Ziomek, 1992, Retoryka opisowa, Wrocław. S. Gajda, 2012, Gatunkowe wzorce wypowiedzi [w:] Współczesny język polski, red.: J. Bartmiński, Lublin. M. Marcjanik, Etykieta językowa [w:] Współczesny język polski, red.: J. Bartmiński, Lublin. -